Geboorte-overschot vorig
jaar sterk teruggelopen
Studenten nodigen Soekarno
voor spreekbeurt uit
Koude een der
oorzaken van
hoge sterfte
Mentale eenheid vereist
voor textielindustrie
Alleen Kuijpers haaldt
meesterresultaa t
Eerste competitie dag:
grote uitschieters
Jongeling in Indonesië t meest hekend
Bouw meergezinsliuizeii
(te) belangrijke plaats
KIEUWE LEIDSE COURANT
A
MAANDAG 9 SEPTEMBER
Sterftecijfer steeg, geboortecijfer daalde
De natuurlijke aanwas heeft in
1962 niet in dezelfde mate als voor
heen tot de bevolkingsgroei bijge
dragen. Integendeel, het geboorte
overschot was veel kleiner dan in
1961: 152.000 tegen 159.000. Dit was
een gevolg van een daling van het
geboortecijfer (van 21.2 tot 20.8 pro
mille) zowel als van een stijging van
het sterftecijfer (van 7,7 tot 7,9 pro
mille). Sinds 1949 had het sterfte
cijfer niet meer zo hoog gelegen. Al
met al bedroeg de natuurlijke aan
was niet meer dan 12,9 promille.
Slechts in de crisisjaren tussen 1930
en 1940 en tijdens de oorlog zijn la
gere promillages voor het geboorte
overschot waargenomen.
Deze gegevens zfln te ontlenen aan
het heden verschenen jaarverslag over
1962 van de Rijksdienst voor het Natio
nale Plan, waarin verder o.a. wordt op
gemerkt, dat voor de hoogte van de na
tuurlijke aanwas incidentele factoren
van belang kunnen zijn geweest. Ter
verklaring van het hoge sterftecijfer kan
bijvoorbeeld gedacht worden aan het
feilt, dat 1962 een zeer koud jaar syas.
De zomer was kouder dan in enig jaar
sinds 1845. De maand maart, die de
meeste sterftegevallen opleverde, werd
ook door slecht weer gekenmerkt
De achtergronden van de ontwikkeling
van de sterfte vereisen nog nader on
derzoek, zo zegt het verslag verder. De
mogelijkheid dat, naast andere factoren,
bepaalde uitwassen van welvaartsstij
ging, urbanisatie en industrialisatie, b.v.
luchtverontreiniging en geluidshinder,
een zekere invloed zouden kunnen heb
ben, behoeft bU voorbaat niet te wor
den uitgeschakeld.
De Indruk bestaat, dat de sterfte-
daling, die in ons land sedert ruim
eeuw optreedt, thans de limiet begint
te naderen, die aan deze daling uitein
delijk Is gesteld. Ilct sterftecijfer zal
dan weer moeten oplopen, omdat het
op dit moment als gevolg van de on
gunstige leeftijdsopbouw lager ligt dan
met de gemiddelde levensduur in t
eenstemming is. Het is niet onmogelijk,
dat het sterftecijfer van 1962 van deze
reeds lang verwachte stijging de inzet
zal blijken te zijn, aldus de rijksdienst
voor het nationale plan.
Nederland beleefde in 1962 opnieuw
een Jaar van snelle bevolkingsgroei. Hert
inwonertal nam zelfs nog iets meei
dan in het voorafgaande jaar: de toene
ming bedroeg 169.000 tegen 165.000 in
1961 Voor de tweede maal werd aldus
het in de jaren vijftig gebruikelijke
groeicijfer van 140 000 per jaar ruim
schoots overschreden Per 31 december
1962 telde Nederland als gevolg van deze
ontwikkeling rond 11.889.000 inwoiners.
cente ontwikkeQing van de bevolking
de veronderstellingen aantast, waarop de
prognose was gebaseerd en ook, welke
conclusies eventueel kunnen worden ge
trokken met betrekking tot de te v
wachten bevolkingsgroei na 1980.
Daling geboortecijfer
De ontwikkeling van het geboortecij
fer in ons land staat onder invloed van
twee elkaar tegenwerkende krachten:
de stijging van het aantal gehuwden,
als gevolg van de verlaging van de ge
middelde huwelijksleeftijd, en het dalen
van de huwelijksvruchtbaarheid. Deze
laatste grootheid ligt thans lager dan
ooit tevoren, hoewel het geboortecijfer,
als gevolg van de hogere huwelijksfre
quentie, hoger is dan omstreeks 1935.
Over de loop van de Nederlandse be
volking is in 1962 een belangrijke studie
verschenen van prof. Hofstee, waarin
vooral het geboorteniveau uitgebreid
wordt behandeld. Prof. Hofstee merkt
Immigratie
op, dat de verschillen in huwelijks
vruchtbaarheid tussen verschillende
groeperingen in ons volk en tussen
schillende delen des lands steeds kleiner
worden. Hij zoekt daarvoor de verkla
ring bij het algemeen doordringen van
een modern-dynamisch cultuurpatroon.
In de toekomst is. aldus prof Hofstee,
op langere termijn een versnelde daling
van het geboortecijfer te verwachten.
Het is niet aannemelijk dat op den duur
de ontwikkeling van de huwelijksfre
quentie de daling van de huwelijks
vruchtbaarheid zal kunnen blijven com
penseren. Ook met betrekking tot de
sterfte verscheen in 1962 een belang
rijke publikatie. Het Centraal Bureau
de Statistiek kwam namelijk gereed
met de nieuwe sterftetafels voor Neder
land, afgeleid uit waarnemingen ovei
de periode 1956/1960.
De samenstelling van deze sterfte
tafels heeft een opvallend feit aan
het licht gebracht, namelijk dat voor
mannen van 50 jaar en ouder de
sterftekansen niet meer dalen, inte
gendeel ten opzichte van 1953/1955
iets zijn gestegen. Het onderzoek
naar de doodsoorzaken, die tot deze
stijging hebben bijgedragen, heeft tot
nu toe tot de conclusie geleid dat
deze oorzaken voornamelijk long
tumoren en cardiovasculaire ziek
ten, meer in het bijzonder ischaemi-
sche hartziekten zijn.
De omvang van de bevolkingsgroei in
1962 moet ten dele worden toegeschre
ven aan incidentele omstandigheden. De
belangrijkste hiervan was de terugkeer
van naar schatting 8.000 a 9.000 Neder
landers uit Nleuw-Guinca. Zy vormden
ongeveer de helft van het totale immi
gratiesaldo van 17.000 personen.
De andere helft van dit saldo over
treft evenwel op zichzelf reeds hert im
migratie-overschot van 1961, dat 6400
bedroeg. Een oorzaak hiervoor ligt in
hot nog iets verder teruglopen van de
overzeese emigratie: in 1962 vertrokken
door bemiddeling van de emigratie-or
ganen 11.500 personen, tegen 14.000 in
1961. Voorts zijn vermoedelijk wat Zuid-
europese arbeidskrachten het land bin
nengekomen die rechtstreeks door werk
gevers werden aangeworven. De officiële
werving door het rijksbureau leverde
nauwelijks méér immigranten op dan
vorig jaar (5 300 tegen 5.200 in 1961)
Ook het aantal toegelaten spijtoptanten
uit Indonesië bleef gelijk (ruim 3.000)
Voorts droeg dus de natuurlijke aanwas
in 1962 niet in dezelfde mate als voor
heen tot de bevolkingsgroei bij. waar
voor eveneens incidentele factoren van
belang zijn geweest.
Volgens de jongste. In 1961 gepubli
ceerde. bevolkingsprognose van het
Centraal Bureau voor de Statistiek zal
Nederland, indien alleen met natuurlijke
aanwas rekening wordt gehouden, in
1980 een bevolking hebben van 14.65 min
In het vorige Jaarverslag werd als
voorlopige raming voor de buitenlandse
migratie genoemd een gemiddeld jaar
lijks emigratiesaldo van 11 000, waardoor
de bevolking in 1980 zou uitkomen op
14,37 min. De werkelijke bevolkingsont
wikkeling in de afgelopen twee Jaren
blijft iets boven de prognoselijn. Op
zichzelf kan daaruit nog niet worden
afgeleid dat de prognose de bevolking
in 1980 onderschat. Van belang is echter,
dat wordt nagegaan in hoeverre de re-
Eindstanden KNZB
zomercompetitie
HPC
LZC
DAW
tweede klasse A:
IS
T")E Nederlandse textielindustrie, die
zich nog steeds in een gunstige
ontwikkelingsperiode bevindt, zal de
krachten van industrie, confectie en
handel moeten bundelen, beter dan
tot nu toe, en zich mentaal in zoverre
corrigeren, dat zij de onderlinge wed
ijver ondergeschikt ziet aan een
groeiende agressiviteit ter verdediging
van het eigen Europese terrein en de
toenemende oriëntatie tot opvoering
van export naar derden.
Dit was, kort samengevat, de inhoud
van de rede welke de nieuwe voorzitter
van de Stichting Nederlandse Textiel-
jaarbeurs, de heer J. C. Bottenheim, van
daag uitsprak op de eerste Jaarbeursdag
in Utrecht
De onderdelen van de textielindustrie
nagaande vermeldde de heer Bottenheim
dat de sector woningtextiel (welke vrij
wel de gehele Textieljaarbeurs 1963 uit
maakt) een gunstige ontwikkeling heeft
doorgemaakt, ook door de groei der be
volking, maar meer nog door toeneming
van het „woninginrichtingsbewustzijn" en
de beïnvloeding van de mode.
De tapijtindustrie maakte in 1962 een
recordproduktie van 8,4 miljoen m2, 10
pet meer dan in het voorgaande jaar en
op het ogenblik is de orderportefeuille
dikker dan ooit De vraag van het pu
bliek is verschoven van losse tapijten naar
vaste vloerbedekking.
De wolindustrie maakt het redelijk
goed, al blijft de spinnerljproduktie wat
achter bij het gemiddelde. De garens vin
den goed aftrek en wel voornamelijk de
wollen handbreigarens. Opmerkelijk Is in
deze sector de export: meer dan de helft
van de produktie gaat over de grenzen.
Nieuwe produkten
Voor de wollenstoffemsector was 1962
?n -i -1 aJ host jaar: er was een nrn-
duktiedaling van 6 pet. te noteren. Wel
liep de binnenlandse consumptie iets te
rug. maar de oorzaak van de tegenslag
moert worden gezocht in de hoge import,
welke de Nederlandse industrie op eigen
markt terugdrong.
Na de over het algemeen teleurstellen
de gang van zaken bij de KRL-industrle
schijnt het tij thans te keren De produk-
tielijn stijgt langzaam, ook de export
daling is tot stilstand gekomen, althans
het die van de garens betreft Ook
daalde het importcijfer voor garens met
2 pet. De directe toekomstverwachtingen
voor deze gehele bedrijfstak zijn echter
hoopgevend
Met de fabricage van tricots en kousen
gaat het boven verwachting goed. Het
ziet er naar uh. dat de totale waarde van
de produktie dit jaar de som van 400 mil
joen gulden gaat overschrijden. De ont
wikkeling van de tricotgarenverwerklng
wijst op een nieuwe grote expansie.
- cfijpino in de trie«»'"-nduktle dankt
aan nieuwe produkten, nl. tricot
nylon overhemdstof en gebreide terlenka
vitrage. Het zijn dus voornamelijk de
synthetische garens, die de tricotindus-
een stoot in de goede richting heb-
gegeven Daarnaast noteert
sterke groei in de fabricage van jersey-
wevenitstcffen (in het eerste halfjaar
i 1963 juist tweemaal zoveel produktie
in dezelfde periode 1961).
- aofn-o'-o-c^nina^frj. bliif( ero
dit jaar met 20 pet. In de eerste 6 ir
den van 1963 werden meer dan 26 mil
joen paar kousen gemaakt. Rekening
houdende met de in- en uitvoer betekent
dit dat het verbruik per persoon zich
handhaafde op rond 18 paar per Jaar.
De naadloze kous maakt thans twee
derde van de produktie uit De zeer
e toeneming van het verbruik van
luxe lingerie voor dames deed deze pro
duktie in het eerste halfjaar stijgen tot
2.5 miljoen stuks.
Voor bad- en strandkleding is het een
slechte tijd gezien de koude zomers: de
prodktie liep met een derde terug: d
bovenkleding handhaafde zich c,.
6.65 miljoen stuks, waarvan een derde
kinderkleding is
De confectie-industrie loopt in de pas
met de algemene ontwikkeling, maar bij
de te verwachten loonpeilstijging tegen-
het prijsbeleid houdt die ontwikke
ling verdere aantasting van de marges
in.
De tortstandkoming van de Euromarkt
heeft de Nederlandse kledingexport in
hoge mate kwetsbaaf gemaakt en er be
staat vrees dat de toeneming van de kle-
dlngconsumptie (volgens het Centraal
Planbureau met 4 4 5 pet. voor dit even
als voor het vorige jaar) ten dele zal
worden afgeroomd door de sterk stij
gende invoer. De kledingindustrie zal
dus grote aandacht moeten schenken aan
kostprijs en export: kostenbewaking en
kostprijsverlaging door goed opgezette
research, exportbevordering door samen
werking en gezamenlijk optreden In het
buitenland.
KZ '70 1« 11
HVGB I 9 Si
Derde klasse A;
DWT 7 12 SI
Pinguïns 7 9 Vi
AZC Alphen S 8
Vierde klasse D:
ZIOS 8 16 L1
ZPC 7 8 B:
Shell (R) 8 8*
Res. tweede klasse A:
GZC 2 8 15 A
HZPC 3 8 13 D
Brandenburg 2 8 12
ZIAN 4 7 7
Res derde klasse F:
AZC 'Alphen 2 8 12* I
ZIAN 5 8 10
DWR 2 8 6*
Dames, derde klasse
HPC 9 12 I
LGB 9 10
Die Haghc 8 8
Derde klasse C:
DONK 8 IS
LZC 7 9 I
De Gouwe 7 I
Derde klasse V:
zy werden door de
Het duurde vier minuten
kon worden voortgezet
Confectie
Niets verrassends
bij junioren A 1
Het kleine programma van de junioren
In A I heeft weinig verrassingen opge
leverd. Quick Boys B. dat enkele aderla
tingen heeft ondergaan, moest In Llsse
met 01 zUn meerdere erkennen. Ook
de twee overige wedstrüden leverden
geen opwindende rsultaten op.
Geheel volgens de verwachting won
Moordwijk in Roelofarendsveen van DOSR
en de eindstand 30 gaf de verhoudine
goed weer. De Noordwijkse ploeg was
iver het algemeen sneller en speelde
.oornamelijk over de vleugels, terwijl
DOSR het spel te kort hield.
Ook Lugdunum is met de volle winst
.an start gegaan. De Kikkers versloegen
op eigen terrein Alphen met 51. nadat
de Leidse ploeg met de rust reeds met
21 de leiding had.
De viede vastgestelde ontmoetin"
Weteringse Boys—Roodenburg werd af
gelast. evenals alle wedstrijden in de re
gionale jeugdcompetitie.
TER LEEDE KREEG
LES IN VOETBAL
VAN ZWART WIT
Ter Leede heeft zaterdagmiddag
een gevoelige voetballes gehad van
Zwart Wit '28. De Sassenheimers
werden met de neus op. alle tekort
komingen gedrukt. Tot rust kon
Ter Leede het tempo nog wel bij
houden. maar daarna werd het een
Rotterdamse demonstratie van hoe
voetbal ook nog gespeeld kan wor
den met gave combinaties in een
rustig en beheerst spelsysteem en
plotselinge snelle uitvallen, waarbij
de Sassenheimse defensie totaal ont
redderd werd.
Met als alles overheersende factor een
doeltreffende afronding van de kundig
opgezette aanvallen, waarbij vooral de
middenlinie van Zwart-Wit, gevormd
door de gebroeders Nieuwstraten.
een belangrijke rol speelde. En zo werd
de 1—1 ruststand in een regelmatig tem
po naar een 61 eindstand geleid-
Hoopvol
Ter Leede begon hoopvol. Na enig ge
harrewar slaagden de Sassenheimers er
wellicht tot eigen verbazing in een
voorsprong te nemen. Herman Molenaar
was de maker van het doelpunt bij de
eerste echte Ter Leede aanval. Nog voor
rust maakte midvoor Van der Pols
ien man die demonstreerde wat snel-
leid vermag gelijk.
Na rust kwam Ter Leede er niet meer
aan te pas. De voorwaartsen hadden te
weinig snelheid en beseften niet, dat met
samenspel meer te bereiken is dan met
individuele acties. Zwart-Wit combi
neerde dat het een lieve lust was. Om
beurten ging een der voorwaartsen naar
aohtere om de bal op te halen
Wanhoop
De middenlinie zwoegde over het ge
hele veld en was een voortdurende stu
wing. Linksbuiten Scherpenhuizen en
rechtsbuiten Oorebeek lieten de Ter
Leede verdedigers vaak de hielen zien.
En met de regelmaat van en goedlo
pend uurwerk braohten Van der Pols
(2x), Oorebeek (2x) en linkshalf Coen
Nieuwstraten de eindstand op het bord.
Waarbij het laatste doelpunt gescoord
door een gretig met het hoofd knikkende
Van der Pols wel van uitzonderlUke
klasse was
TAFELTENNIS
Bert v. d. Helm niet
in Scylla-team?
In de samenstelling van het eerste team
an de tafeltennisvereniging SCYLLA te
Leiden, zal een onverwachte wijziging
komen indien het besluit van de afde
lingsvergadering te Den Haag van z;
dag j.l. blijft gehandhaafd en Bert
der Helm vanwege zijn leeftijd niet
wordt toegestaan in de senioren afde
lingscompetitie te spelen.
Het besluit van de vergadering druist
enigszins in tegen de duidelijke politiek
der Nederlandse Tafeltennis Bond de
jeugd zo \Toeg mogelijk op nationaal en
internationaal niveau te brengen. Bert
Van der Helm, die nu centrale training
volgt en op toernooien in de hoogste
klassen reeds uitzonderlijke prestati
boekte, zal misschien worden veroc
deeld om nog twee jaar bij de junioren-
competitie te spelen indien de algemene
vergadering aanstaande zaterdag
Utrecht niet anders besluit
Schaaktoernooi Amsterdam geëindigd
Lajos Portisch, de
Hongaarse kampioen,
heeft het derde IBM-
meestertoernool ge
lander Fans Kuypers
verwierf zUn tweede
meesterresultaat in dit
jaar. De jonge Am
sterdammers Hartoch.
Ree en Zuidema slaag
den er In de slotron-
de niet in te winnen. Dit houdt in. dat
zij net het meesterresultaat misten.
Er is zaterdag niet minder dan 8Vj uur
gespeeld, daar zowel de hoogste punten
Afcl. Leiden van de KNVB
DE opvallendste uitslag van de eerste competitiedag van dc afdelin
Leiden van de KNVB viel in Sassenheim te noteren. Het pittige elf
tal van Kagia presteerde het daar om GWS, dat vol goede»' verwachtingen
over een zo snel mogelijke terugkeer naar de vierde klasse van dc KNVB
aan deze competitie begon, de voet dwars te zetten. Met 13 nam Kagia
de winst mee naar huis. Verder heeft het ter elfder ure enigszins gewij
zigde programma enkele grote uitslagen opgeleverd.. Zo zag Hazerswoudse
Boys kans om in Alphen met 18 van Alphia te winnen en ook Leiden
schoot er tegen Sleutels lustig op los (15). Nieuweling UVS startte goed
met een 24 zege bij VVSB en TAVV ten slotte klopte VWS met 10.
SleutelsLelden 15 Het eerste op
treden van Sleutels en Leiden heefl
voor de beide elftalcommissies enkele
sombere punten naar voren gebracht.
Voor die van de Sleutels dat er een ont
stellend gebrek aan conditie is, waardoor
de ploeg na de rust als een kaartenhuis
Ineenstortte en de keuze-heren van
den zullen ondanks de vijf doelpunten
iets aan de schutterscapaciteiten vandt
voorhoede moeten doen.
Sleutels begon sterk en na elf minu
ten had rechtsbuiten E. Stikkelorum de
score voor de thuisclub geopend. Hal
verwege de eerste helft ontworstelde
Leiden zich aan de Sleutels-druk en in
de 29ste min gelukte het linksbuiten L
de Vos de gelijkmaker te scoren. Leiden
bleef sterker maar slaagde er voo
rust niet in te doelpunten. Na de her
vatting ging dat echter beter en H.
der Kraan en C. Robbers bepaalden de
eindstand van deze harde wedstrijd op
1—5
AlphiaHazersw. Boys 18 Ondanks
het prille ALphense offensief, dat een
10 voorsprong opleverde, is het eer
vrij eentonige wedstrijd geworden, waar-
in Hazerswoudse Boys onbetwist de be
tere ploeg was.
Vijf min. na de openingstreffer maak-
te Pos gelijk en nog voor de rust hadden
de bezoekers een 13 voorsprong dank
zij doelpunten van Maas en Pos. Na de
wisseling een veel sterker Hazersw. B
dat hét overwicht in nog eens vijf tref
fers uitdrukte.
VVSB—UVS 2—4 Het debuut var
UVS in de zaterdagcompetitie is nie1
slecht geweest. Heeft men tijdens de
première vaak last van plankenkoorts,
bij de Leidenaars was hier in Noordwy-
kerhout niet veel van te merken.
Na het gebruikelijke aftasten van el-
kaars krachten nam UVS in de eerste
helft een 03 voorsprong door doelpun
ten van Smit, De Graaf en Gerritse. Di-
(Van onze speciale verslaggever)
President Soekarno heeft beloofd voor de Nederlandse studenten een
spreekbeurt over het Aziatisch nationalisme te vervullen, als hij ove
rigens na acceptatie van een nog niet in de pen zijnde uitnodiging naar
ons land komt. Dit verklaarde de voorzitter van de Nedeerlandse Staat
kundige Studenten Federatie, mr. N. J. Scholten, o.m„ nadat hij van een
(tweede) rondreis door Indonesië zaterdagmiddag op Schiphol was ge
arriveerd.
Zoals bekend, fungeerde de 31-jarige
jurist, die door zUn uitlatingen rond de
betrekkingen tussen Nederland en In
donesië op z'n minst een omstreden fi
guur is geworden, als leider van een
groep van negenendertig mannelijke en
vrouwelijke studenten die. op uitnodi
ging van Djakarta en met financiële
steun van de KLM en het vaderlandse
bedrijfsleven, over Java en Bali heeft
rondgetoerd.
Mr Scholten. die er vermoeid uitzag
na de lange en ongetwijfeld inspannen
de reis zei diep onder de indruk te zijn
geraakt van de persoonlijkheid en het
politieke inzicht van Indonesië's presi
dent. evenals trouwens de andere leden
van de groep. Het onderhoud, dat Soe
karno de studenten toestond, zou aan
vankelijk twintig minuten duren, doch
het groeide uit to vijf kwarier Het was
hier dat het staatshoofd met een spon
tane hoofdknik oestemde de door mr.
Scholten voorgestelde lezing over het
Aziatisch nationalisme te houden, zo
dra hij Nederland met een bezoek zou
Sport feest
De veertig Indonesische studenten, die
een tegenbezoek zullen brengen waar
voor reeds veel. o niet alles is georga
niseerd, zullen niet vandaag in Neder
land arriveren maar pas het volgend
jaar Dit was na lang wikken en wegen
beslóten, zo vertelde mr. Scholten, in
verband met de op handen zijnde Gane-
fo: een sportfeest. waar alle nieuw ont
stane naties aan deelnemen en waar pre
sident Soekarno veel belang aan hecht
De uitgezochte, voor Nederland bestem
de groep jongelieden zou node op dit
festijn van krachtmetingen gemist kun
nen worden.
Na uiteengezet te hebben dat alle. door
hem afgelegde verklaringen namens .de
groep" waren gedaan en door „de kern"
waren gesanctioneerd, wraakte mr
Scholten enkele uitlatingen, die het pers
agentschap Antara als komende uit zijn
mond de wereld had ingestuurd.
Zo zou hü niet gezegd hebben dat een
plebisciet in Nieuw-Gulnea niet langer
nodig was, omdat Indonesië, als een unl-
taristische staat, bekwaam genoeg zou
zijn de problemen rond zijn" terroristen
op een meer bevredigende en meer ele
gante wflze op te lossen HU zou slechts
naar voren hebben gebracht dat deze
zaak op het ogenblik niet zo belangrük
was en tcgelegenertüd zeker een har
monieuze oplossing zou vinden.
Vrede en vrijheid
Wat Noord-Borneo en de Maleise fede.
ratie betreft zou hij zich niet achter het
Indonesische standpunt hebben ge
schaard. Hij zou alleen hebben gesteld
te hopen dat de bevolking van Noord-
Borneo in vrede en vrijheid kan leven.
Het citaat over de brutaliteiten van de
Portugezen in Angola en op Timor
loochende hij niet. Wat daar gebeurde
was „duivels", voegde hij er aan toe
Specifiek gevraagd, of hU thans ter
plaatse wildé verklaren dat Antara zUn
woorden had verdraaid, weigerde mr.
Scholten dit. Hij liet deze, met kritiek
geladen concluRle aan de persvertegen
woordigers over. Ook over de \Taag wat
de bedoeling van dit soort uitspraken
was, wilde hU zich niet uitlaten ..Ik heb
hiervoor geen machtiging van de groep."
luidde het commentaar.
Later lichtte mr. Scholten toch nog
een tip van de sluier op. Hij zei namelijk
dat de Indonesische studenten een on
voorstelbaar grote en vooral concrete
politieke belangstelling hebben Als ze
met buitenlanders praten, zouden ze pre
cies willen weten wat voor vlees ze
in kuip hebben. Onderschrijving van de
primaire doelstellingen van hun revo
lutie zou een eerste voorwaarde voor
een open gesprek zijn en zou zelfs als
basis van verdere samenwerking gelden
Het politieke klimaat aan de ene kant
en het natuurlijke klimaat aan de ande
re kant waren dan ook de oorzaken van
.enige loslippigheid" geweest.
Geleide democratie
Het was mr. Scholten bekend dat de
neer Jongeling (GVP) over zijn ver
meende uitspraken schriftelijke vrageti"
aan de minister had gesteld Het Tweede
Kamerlid was hierdoor overal in Indo
nesië over de tong gegaan en kon zich
thans de bekendste Nederlandse parle
mentariër in het land van Soekarno noe
men. Dit zou door de geleide democratie
komen, waardoor vragen in het parle
ment in Indonesië veel meer gewicht
hadden dan in Nederland
De groep studenten had een prachtige
reis gemaakt en waren overal met grote
warmte en hartelijkheid ontvangen. Er
waren ontvangsten tuinfeesten en bloe-
mengransen geweest Ministers, gene
raals en hoge overheidsfunctionarissen
hadden Nederlands gesproken en inter
views toegestaan. Op twee Indonesische
erevelden en op het centrale Nederland
se militaire kerkhof in Djakarta waren
kransen gelegd. Door de vermoeienissen
moest de groep in Soerabaja worden ge.
splitst slechts ..de sterksten" zijn
doorgegaan naar Bali
Nergens honger
Kritische opmerkingen ten aanzien
van Indonesië kwamen niet uit mr
Scholtens mond Over de economie merk
te hij op dat de groep geconstateerd had
dat er nergens honger werd geleden
Van Nederlandse zijde moest de commer
ciële kant niet worden overdreven by
het verdere bewandelen van de weg
naar herstel der betrekkingen.
In Indonesië bestonden geen bezwaren
tegen Nederland en de Nederlanders.
Wel tegen het vroegere stelsel van im
perialisme en kolonialisme In dit ver
band had mr. Scholten een typerende
uitspraak van Multatuli uit de mond
va neen Indonesiër gehoord: de vreug
de ligt niet in het snijden van de padi.
maar in de padi. die men zelf geplant
heeft.
Na wat vakantie keert mr. Scholten
naar Bodegraven terug, waar hij als vo
lontair ter gemeente-secretarie werk
zaam is. Hij vond deze arbeid niet bijster
boeiend maar de NSSF en „een tiental
andere activiteiten" zouden zijn aan
dacht blijven vragen Bovendien hoopte
hij het volgend jaar opnieuw naar Indo
nesië terug te keren. Hij had namelijk
voor de derde keer een uitnodiging ont
vangen.
reet na de hervatting verhoogde Van Es
de score tot 0—4. UVS ging het nu
mer aan doen. waardoor VVSB i
kansen kreeg en in de laatste tien minu
ten de score een dragelijker aanzien kon
geven: 24.
TAVV—VWS 1—0 TAW is er
eigen publiek in geslaagd VWS met 10
te verslaan. Er werd van beide kanten
behoorlijk gevoetbald en voor de rust
werd er behalve een buitenspeldoelpunt
niet gescoord. Ook in de tweede helft
een gelijkopgaande strijd die in de 30ste
min. werd beslist, toen rechtsbuiten
Heemskerk vanaf de middenlijn aan
solorush begon waartegen geen VWS-
kruit was gewassen: 10. De nie
TAVV doelman F Oostveen debuteerde
uitstekend.
GWS—Kagia 1—3 GWS en Kagia heb-
ben een felle wedstrijd tegen elkaar ge
speeld, waarin de bezoekers verdiend
met 31 aan het langste eind trokken.
Middenvoor Kroon bezorgde Kagia een
01 voorsprong die in de tweede helft
binnen drie min. tot 0—3 werd vergroot.
In de 20ste min. scoorde rechtsbuiten
Van der Meer het verdiende GWS tegen-
punt.
(eerste prijs ƒ1000). als vier mogelijfe
mee9terresultaten in het geding waren.
Portisch maakte snel remise met Don
sr. die hierdoor een ha'lf punt achter
bleef. Op dat ogenblik was de strijd tus
Udovclc en Langeweg het belanj
rijkst De Zurdslaaf wilde winnen, tet
einde gelijk met Portisch te kome
Hy verloor echter, na een felle comb
natie van de Nederlander.
Kuypers versloeg De Rooi en haalo
de in de grootmeestergroep vereiste
punten. Aannemelijk is. dat de KNS)
op het FIDE-congres 1965 voor hem 4
titel internationaal FIDE-meesrter z
aanvragen.
In de meestergreep kwam Ree nu
zwart tegen Lehmann in technisch g.
wonnen positie, doch tijdnood en moe
lijke complicaties deden hem 9truikele
Hartoch en Zuidema hebben geen gek
genheid gehad overwicht te verwervtj
De reservegroepen zijn gewonnen doj
de VAS-spelers Molenbroek en Enklae
die op grond hiervan voor de meeste
groep 1964 zullen worden uitgenodig
Dit toernooi zal vermoedelijk een groc
meestergreep kennen van de categoJ
1B. de sterkste samenstelling, dde id
10 deelnemers denkbaar is. Er zal in t
tweede helft van juli 1964 worden s
speeld.
Grootmeestergroep: Parma (Zuidsl.)j
Czerniak (Isr.) VzVz', Kuypers (Ned.).
De Rooi (Ned.) 10: Portiisoh (Hong.j
Donner (Ned.) VzVz', Udovcic (Zuids;
Langeweg (Ned.) 0—1; Barendrej.
(Ned Milic (Zuidsl.) 01.
Eindstand: 1. Portisch 6 pt; 2/3. Czt
niak en Donner beiden 5l£ pt; 4/5!
Parma, Udovcic en Mille allen 5 pt; I
Langeweg 4'A pt; 8. Kuypers 4 pt; 9. B
rendregt 3 pt; 10. De Rooi pt.
Meestergreep: Crabbendam (Ned.)|
Rellstab (Did) liVz', Kool (Ned.)—Dm
keliblum (Belg) lili; Lehmann (Did)
Ree (Nd.) l—0; Hartoch (Ned.)—Bt
lok (ZuidSl.) Vz—Vz'. Kieniniger (Dld)t
Zuidema (Ned.) liVz.
Eindstand: 1. Lehmann VA pt; 2/3'
Bertok. Hartoch en Zuidema allen 5
5/6. Kieninger en Ree beiden 4Vz f
7/8/9. Crabbendam, Dunkelblum en Rc|
stab allen 3 li pt; 10. Kool 3 pt.
Cor de Rooy van PS1
kreeg ereteken KNKI
Tijdens dc receptie die de afdelij
korfbal van PSV zaterdag te Eindhovj
hield ter gelegenheid van haar vijftt
jarig bestaan is aan de voorzitter van)
jubilerende vereniging, Cor de Rooy, 1
ereteken van de Kon. Ned. Korfbalbol
uitgereikt. De onderscheiding werd hl
namens het hoofdbestuur op de revi
gespeld door W. Schaap, erevoorziti
van de KNKB.
Rijksdienst Nationale Plan:
Bungalows in 't
nodig is om tot verwezenlijking v;
grote projecten te geraken, Anderzijl I
zou zij ongewenste spanningen kunnt
oproepen tussen de overwegingen v.
algemeen belang, die bij de plannen v<
de overheid voorop staan en het vo
de particuliere bedrijven onmisba
winstmotief. De overheid zal derhal
goed doen zich by haar beleid terdei
rekenschap te geven van deze nieu'
ontwikkeling-
oog houden
DE oplossing van de vraagstuk
ken inzake de hoog- en laag
bouw zal wellicht kunnen bijdragen
tot een wat. evenwichtiger verdeling
over de diverse woonvormen dan
zen in het jaarverslag over 1962 van
Rijksdienst voof het Nationale
Plan.
Van alle in 1962 gebouwde woningen
in Amsterdam waren 93 procent meerge-
zinshuizen, in Rotterdam 87 procent en
in Den Haag 98 procent. Ook in middel
grote steden elders in het land. waar
het ruimtegebrek minder zwaar weegt,
neemt de bouw van meergezlnsliuizen
»n (te) belangrijke plaats in.
Een andere woonvorm die volgens
de Rijksdienst voor het nationale plan
de aandacht verdient is de bungalow.
De belangstelling voor deze woonvorm
neemt de laatste jaren zeer snel toe
en op tal van plaatsen ontstaan dan
ook bungalowcomplexen. De relatief
grote ruimte die zij vergen en de
neiging de bungalowwUkjes daar te
situeren waar het landschap reeds aan
trekkelijk is in of nabij recreatie
gebieden maken het gewenst de
ontwikkeling nauwlettend te volgen.
Zij vragen verder om nauwgezette
stedebouwkündige detaillering. Enige
bestaande wijken doen vrezen dat wij
anders voor decenniën worden opge
scheept met de soms wat potsierlijke
gevolgen van het wonen als statussym
bool De tendentie tot snelle groei van
plattelandskernen in de omgeving van
grote steden zet zich nog steeds onver
minderd voort. De in het afgelopen jaar
de Rijksdienst ingestelde steek-
proefenquête naar de motieven voor ves
tiging in kleine woongemeente in het
Westen des lands geeft een voorlopig
inzicht in de achtergrond van dit ver
schijnsel.
LIGGING
or dc verdere planning is met name
de ervaring niet te veronachtzamen, dat
by de huidige stand van onze ste- Voetbal Het Nederlands B-ell
debouw en architectuur kenneiyk grote op 2 oktober in Frankrijk tegen
waarde hecht aan het eengezinshuis, Franse B-ploeg uitkomen. De plaats j
de goede verkeersligging en een redeiykjn°8 niet aangewezen,
niveau voor wijkvoorzieningen. Van een
zekere behoefte aan contact met de na-I
tuur cn landelijkheid is in dit onderzoek
betrekkelijk weinig gebleken.
In direct verband mert vele plannen
jor sanering en binnenstadsontwikke-
ng staan de spectaculaire activiteiten
in enige grote ondernemingen. In de
stedebouw vormen deze ondernemingen
nieuw fenomeen, omdat zij de ge
bruikelijke scheiding tussen planningen
uitvoering niet kennen en bovendien
plannen blijken te kunnen aanpakken en
financieren op een zodanige schaal als
tot dusverre slechits voor de overheid
mogelijk was.
Door beide karaktertrekken ontstaat
m nieuwe situatie, die om bezinning
vraagt. Enerzijds moert dan worden ge
constateerd, dat in een vrije samenleving
de hier bedoelde activiteit van het be
drijfsleven in vele gevallen nuttig en
Waterpolo KNZB
LZC 2 promoveert^
naar res. 2de klas
De zomercompetitie waterpolo 1963 j
.u ook voor de Leidse verenigingen t< j
einde. Zaterdagavond werd in het nieu» j
Utrechtse overdekte zwembad ,„Di
Hommel" de laatste wedstrijd gespeé
tussen de reserves van de Leidsd i
Zwemclub en het team van de land j
kampioen AZ en PC uit Amersfoort vo:
promotie naar de reserve tweede klas 1
van de K.N.Z.B. De Leidenaars die in t
promotiestrijd reeds AZC (Alphen) ha'
den verslagen, wonnen nu in een fel
wedstrijd met 32. i
De Amersfoortse ploeg kwam spoed i
met 0—1 voor toen G. van Doorn I
een dekkingsfout In de LZC-defen.'
profiteerde. Eerst nu begon men by b i
de LZC wat serieuzer aan te pakken i
Peter Onvlee (2x) en Klaas Parrel brad
ten de Leidse ploeg met de rust op e i
veilige 31 voorsprong.
Na de hervatting verruwde het sr
zienderogen en trachtte LZC de voo
sprong te consolideren. De Leidenaa
slaagden hierin, maar moesten echo
toch een tweede tegenpunt toestaan, toi
P. Vierdag profiteerde van een numeri
'<e meerderheid: 32,
Voetbal Een Noordnederlands sen
prof elftal zal woensdag 20 november'
Wilhelmshafen een wedstrijd spelen te| -
vertegenwoordigend Noordduf
Markt- en visserijberichten j
KW
KW 108—2040. KW
t/IJAi 73—9480. KW 186-i
KW 29—5140 KW 1373
174—6540. KW 58-21
KW 131—3950. KW 110—3200 KW 118—1
KW 96—2260, KW 72—3160.' KW 63—2
KW 160—2600. KW 92—2200 KW M9—2
KW 30—2100 KW 178—153(1, KW 79—3
KW 133—1960, KW 68—2600 KW 112-
IJM 4—3140, IJM 7—6930, IJM 204—2940.
64—2900. IJM 61—3140 IJM 60—2200, IJM
2340. IJM 59-2160. IJM 5—5000. LJM
3870, WKD 1—1400
