Nieuwe Leiclse Courant
Zijn vijftigduizend Chinezen
naar Sowjetunie gevlucht?
Dakota maakt marathonvlucht
MOSKOU: Geloofsvervolging - PEKING: Weggelokt
Onverminderde kritiek
op Chroesjtsjef
Minder ongelukken door
beplanting middenberm
Twee negerjongens (16)
bij schietpartij gedood
Defect aan landingsgestel
oorzaak van vliegramp
Kettingreactie
was gevolg
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEt
CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBÏAO
Zaterdag 7 sepcmber 1963, 44ste jaargang
Krimpende wind
Verwachting tot zaterdagavond:
Tijdelijk opklaringen, maar ook nog
plaatselijk enkele buien. In de vroege
ochtenduren weinig wind en plaatselijk
mist, later tot matig of vrij krachtig
tonemende wind uit west of zuidwest.
Middag tempera turen omstreeks 16 gra-
(zie voorts pagina 7)
Abonnementsprijzen
KlacHfendiensf' bezorgihg 18—19
De elfjarige Amerikaanse jongen
Billy Spencer is in Vichy wereld
kampioen waterskiën verplichte
figuren geworden.
"TtD SOWJETUNIE heeft in een gisteravond verzonden nota bij Ameri-
ka geprotesteerd tegen het ondertekenen van het kernstopverdrag
door nationalistisch China. Het Russische persbureau Tass, dat dit be
kendmaakte, zegt dat de Sowjetunie de ondertekening van het Ameri
kaanse verdrag-afschrift door een vertegenwoordiger van de regering
Tsjiang-Kai-sjek op Formosa niet erkent. „De kliek van Tsjiang-Kai-sjek
vertegenwoordigt niemand en heeft het recht niet uit naam van China
op te treden. Een internationaal optreden van die groep is onwettig en
in strijd met het handvest van de V.N.", aldus de nota. Het protest kwam
juist na het opzienbarende nieuws van de Chinese communisten, dat
Chroesjtsjef in oktober 1959 het nationalistisch Chinese bewind van
Tsjiang-Kai-sjek wilde erkennen.
Tot dusverre hebben de Russen
nog niet officieel gereageerd op de
Chinese beschuldiging, die onder
Het opruimen van de midden
bermbeplantingen zou een toene
ming van het aantal dodelijke on
gevallen tot gevolg hebben, zo heeft
de minister van verkeer en water
staat mr. Van Aartsen geantwoord
op schriftelijke vragen van het
Eerste Kamerlid, de heer Gooden
(kath. v.).
Uit ter beschikking staande cijfers
blijkt dat een auto die in de midden
berm raakt in 70 procent van de
gevallen in de middenberm büjft en
dus niet op de andere rijbaan onge
lukken kan veroorzaken. De afrem
mende werking van de beplanting
speelt hierbij een belangrijke rol. zo
zegt de minister.
Hij wijst er op dat de beplantingen
worden aangebracht om bij duisternis
verblinding van in tegengestelde rich
ting rijdend verkeer te voorkomen. Op
ruiming van de beplna'binig zou het ver
keersbeeld onduidelijk en onrustig
maiken.
De minister zet in dit antwoord ook
zijn opvattingen over geleide construc
ties (vangrails) op middenbermen uit
een. Overeenkomstig de beslissing van
zijn voorganger wordt thans overgegaan
tot liet aanbrengen van een vangrail in
de middenberm van weg nr. 12 tussen
de Gouwebrug en het verkeersplein
Oudenrijn.
„Het is de bedoeling in 1964 voort te
gaan met het aanbrengen van dergelijke
voorzieningen op drukst bezette wegen
waar de gevaren verbonden aan het od
de andere rijbaan geraken het grootst
zijn. Daarnaast zal worden voortgegaan
met het aanbrengen van incidentele
voorzienlinigen op wegvaklken. waar dit
in velband met de bijzondere situatie
gewenst is. zoals bijv. ten- plaatse van
kunstwerken en in bogen met kleine
wijst er nadrukkelijk op
HAMMOND
ORGEL. S
prijzen v.a j450.-
importeur
dat de geleide constructies in de mid
denberm nimmer tot gevolg zullen kun
nen hebben dat de middenbermongeluk-
ken tot het verleden gaan behoren.
„Er zal zich een verschuiving in het
type der ongelukken gaan voordoen,
waarbjj de gebeurtenissen echter veelal
tot de rechterhelft van de middenberm
en tot de eigen rijbaan zullen worden
gelocaiiseerd."
meer ook sprak over het weglokken
van duizenden Chinese burgers uit
China naar de Sowjetunie. Volgens
betrouwbare westelijke kringen in
Moskou is inderdaad sprake ge
weest van een massale Chinese
exodus. De Chinezen zouden echter
niet gedwongen of gelokt zijn door
de Russen maar uit vrije wil naar
de Sowjetunie zijn gevlucht.
Gesproken wordt over een aantal
van 50.000 vluchtelingen die sinds mid
den vorig jaar de grens zouden zijn
overgekomen. Nog steeds zouden
Chinese vluchtelingen de Sowjetunie
binnenstromen. De meesten van hen
zoiiden mohammedanen zijn en vluch
ten wegens „geloofsvervolging en ko
lonisatiemaatregelen". De Sowjetunie
kan volgens de westelijke zegslieden
de Chinese beschuldigingen dat de
Sowjetunie de vluchtelingen zou heb
ben weggelokt en in Sinkiang „onder-
DictatorWallace sluit vier scholen
In één
oogopslag
Richtlijnen aangaande ge
zinsvorming en de vrouw
in het ambt (pag. 2).
Meer regen wordt fataal
voor de akkerbouw (pag. 5).
Wonderlijke jury-uitspraak
op vocalistenconcours
(pag- 7).
Gesprek met staatssecreta
ris Van Es (pag. 9).
Hollandsse schoenenmode
(pag. 9.)
en zes pagina's
ZONDAGSBLAD
Gouverneur Wallace van de Ameri
kaanse staat Alabama heeft gisteren
opdracht gegeven tot de tijdelijke slui
ting (tot maandag) van vier scholen
drie lagere en een middelbare scho
len in Huntsville, die op grond van een
gerechtelijke uitspraak negers moes
ten toelaten. De onderwijsraad van de
stad had eerder een verzoek van de
gouverneur om het begin van de
nieuwe cursus op te schorten van de
hand gewezen. Een raadslid zei van de
gouverneur: „Hij wordt de dictator
van Alabama".
Hoewel er gisteren geen les werd ge
geven op de scholen werden blanke leer
lingen wel toegelaten Toen blanke vrou
wen met hun kinderen de school, die
was afgezet door staatspolitiemannen.
binnengingen kwam via een luidspreker
van een politie-auto het bevel aan de
staatspolitieposten de vrouwen zonder
letsel de school te laten binnengaan. Twee
negerjongens die werden vergezeld van
'agenten van de federale recherche wer
den echter teruggewezen.
In Tuscaloosa (Alabama) heeft een uit
drie rechters bestaande reizende recht
bank gisteren een door gouverneur Wal
lace gesteund verzoek tot uitstel van de
rassenscheiding aan openbare scholen in
Birmingham afgewezen.
Een federale rechtbank heeft Wallace
gelast donderdag te verschijnen om zich
te verantwoorden voor de moeilijkheden
die hij de rassengelijkstelling op scholen
in Birmingham in de weg legt.
De politie in Birmingham moest gister
avond laat opnieuw op volle sterkte uit
rukken na een schietpartij in een neger-
wijk, waarbii twee zestienjarige neger
jongens werden doodgeschoten. Volgens
de politie was een jeugdbende van onge
veer vijftien jonge negers, in het bezit
van geweren, die in het wilde weg en
schijnbaar zonder reden bleek te zijn
gaan schieten. De slachtoffers vielen in
een woning van een negergezin. Volgens
de politie ging aan de schietpartij geen
rassenincident vooraf.
Ongeveer 45 demonstranten hebben
vanmorgen vroeg een zit-dcmonstratic
gehouden in het hoofdkantoor van de
Bostonse schoolcommissie, terwijl 500
anderen in de straat zongen en spreek
koren vormden. De demonstranten be
hoorden tot het nationaal genootschap
voor de vooruitgang van kleurlingen
(NAACP). Verscheidenen spraken ervan
het gehele weekeinde te blijven.
Ongeveer 25 politieagenten stonden in
het gebouw op wacht. Aan hun aanspo
ringen om weg te gaan werd geen ge
hoor gegeven. De schoolcommissie had
gisteravond een order aangenomen strek
kende tot het verdrijven van iedereen,
die zich een half uur na de bijeenkomst'
van de commissie nog in het gebouw be-1
vond. Dat tijdstip was te middernacht
aangebroken, maar de demonstranten
maakten geen aanstalten om weg te
gaan. De moeilijkheid tussen de con
sie en de demonstranten kwam voort uit
een technische kwestie. Hij zeide. dat
niemand van de schoolcommissie
werkelijkheid iemand had gevraagd
te vertrekken en dat de politie daarom
ook niemand als overtreder kon a
Chinese kritiek
Intussen gaat de Chinese kritiek op
Chroesjtsjef onverminderd voort. In
tikel in het Volksdagblad, dat ook voor
radio-Peking werd voorgelezen, wordt de
Russische premier verweten steun ver
leend te hebben aan „anti-party"-elemen-
in de Chinese communistische party
„gestookt" te hebben tegen leiders van
andere partijen.
Waarnemers in ""king menen dat met
de publikatie van dit artikel de hoop op
■erzoening tussen beide partijen onder
hun huidige leiding volledig teniet is
gedaan. In dit artikel wordt o.m. gerea
geerd op de jongste Russische „open
brief", waarin China wordt verweten dat
de Chinese partij „anti-Sowjetrussisch" is.
Het Volksdagblad verwerp deze kritiek
i zegt: „Onze kritiek op uw fouten is
juist bedoeld voor de verdediging van de
grote Sowjetrussische communistische
partij en de Sowjetunie en om te voor
komen dat hun prestige ernstig door u
wordt aangetast."
Na arrestatie bekend
Broers staken eigen
fabriek in brand
Twee fabrikanten van meubelen uit
Beneden-Leeuwen bij Nijmegen, de ge
broeders O., hebben bekend dat zij in
de nacht van 28 februari hun fabriek
opzettelijk in brand hebben gestoken.
Het gebouw, dat naar schatting 170.000
waard was. brandde tot de grond toe af,
>k een daarnaast gelegen rijwdel'han-
rel gin gin vlammen op. De mannen
hebben verklaard dat zij tot deze daad
n gekomen door financiële moeilijk
heden. Het bedrijf verkeerde in een
slappe periode en de omzetten liepen
geleidelij k terug
De beide fabrikanten legden hun be
kentenis af na hun arrestatie.
Bergbeklimmers
neergestort
De 39-jarige Zwitserse bergbeklimmer
Henry Zimmerman is gisteren halver
wege de ruim 2600 meter hoge top van
de Velo dellar Madona (in Italië) naar
beneden gestort. Gevreesd wordt dat hij
is omgekomen.
In verband met de naderende
Prinsjesdag is de Gouden Koets
t een legerwagen terugge
bracht naar de Koninklijke
stallen in Den Haag. De koets
deze zomer te
Nationale Rijtuigenn,
Leek.
Uit deze foto blijkt hoe radicaal het opruitningswerk geschiedt hoe
minutieus het terrein wordt afgezocht in het Zwitserse Dürrenasch na
de ramp met de Caravelle. Bij elk onderdeeltje dat wordt gevonden,
kan misschien de oorzaak van de ramp schuilen.
Vreemde vondsten op startbaan
n D
Schade bij de start aan het lan
dingsgestel opgelopen, is waar
schijnlijk de oorzaak geweest
de ramp met het Caravelle-straal-
verkeersvliegtuig van de Swissair,
dat woensdag met 80 mensen bij
Duerrenaesch in Zwitserland ver
ongelukte. Dit heeft de luchtvaart
maatschappij gisteren bekendge
maakt.
Deskundigen, die een onderzoek
stelleoi naar de oorzaak van de ramp,
hebben op de startbaan in Zurich delen
van een wielvelg gevonden, die af
komstig zijn van een der wielen
het toestel. Ook zijn delen gevonden
van het mechanisme, waarmee de wie
len worden ingetrokken en neerge
laten, evenals een landingskabel, stuk
ken van een band en sporen van
hydraulische olie
De schade aan het landingsgestel heeft,
aldus de deskundigen, waarschijnlijk een
kettingreactie ontketend, die de ramp tot
gevolg heeft gehad. Het is echter nog
steeds een raadsel hoe de stukken vj
het vliegtuig zijn afgebroken.
GEEN SABOTAGE
Het Zwitserse bureau voor de burger
luchtvaart heeft vertegenwoordigers
de fabrikanten van de Caravelle en
luchtvaartmaatschappijen die Caravelles
in gebruik hebben, uitgenodigd bij het
onderzoek te helpen.
Een woordvoerder van de Swissair ze
dat de vondsten de kans op de moge^
lijkheid van sabotage „uitermate klein"
hebben gemaakt
Uit het onderzoek is ook gebleken, dat
de gezagvoerder voor de start uit veilig
heidsoverwegingen de startbaan was af
gereden, daar hij door de toren was ge
waarschuwd dat het zicht maar 180 me
ter was. Het minimum vereiste zicht voor
de start is 200 meter. Na 13 minuten was
de gezagvoerder echter gestart. Dit leidt
tot de conclusie dat het zicht toen volgens
de gezagvoerder aan de minimum-eisen
voldeed, aldus de commissie van onder-
IDENTIFICATIE
Inmiddels zijn gisteren de eerste
herkenbare stoffelijke resten van
slachtoffers geborgen. Daar onder bev<
den zich ook
stewardessen.
In Kloten, v
Zurich ligt, is
inzameling vooi
de resten
twe
liet vliegveld van
begonnen met een
fonds ten behoeve
van zes kinderen, wier vader een ver
tegenwoordiger van Swissair ook bij
de ramp is omgekomen.
De 68-jarige tuinder H Langeveld uit
Haarlem is gistern op het kruispunt
SpieringwegSchiphol weg in de Haar
lemmermeer door een personenauto ge
grepen en kort daarna overleden.
In Roermond is de 75-jajrige J. Kan-
ters uit Echt overleden. Hij was zwaar
gewond geraakt, toen hU met zijn fiets
werd gegrepen door een auto.
TTOLLANDS GLORIE in de
lucht herleeft dezer dagen
by een marathonvlucht, van de
uit 1942 stammende Dakota
PH-MAB van Martins Air-
charter. die gisteravond met
ccn stoomketel aan boord, van
Schiphol naar Hong Kong is
vertrokken. Als alles goed gaat
zal de machine met zijn twee
motoren over een kleine vier
dagen in Hong Kong aanko
men: op dinsdag om tien uur
GMT (19.00 uur plaatselijke
tyd).
De vlucht is het gevolg van
pecli, die het Deense stoom
schip Brigit Maersk aan zyn
ketel kreeg. Er werd een nieu
we in Engeland besteld en de
Deense reder, die by enkele
luchtvaartmaatschappijen of
ferte vroeg, liet zyn keus op
Martins Aircharter vallen.
„Het transport kost hem In
totaal 50.000 gulden", deelde
Martins Aircharter-directeur,
Martin Schroder mede. „De
afstand van Schiphol naar
Hong Kong is bijna 11.000 kilo
meter. Het toestel wordt door
twee bemanningen naar Hong
Kong gevlogen. De tweede
vliegt vandaag per K.L.M.
vooruit naar Karachi en staat
daar dan gereed om de Dakota
van de eerste bemanning over
te nemen en verder te vliegen.
Onderweg is er voorts voor
iedere bemanning nog een
ruststop van zestien uur".
De vliegers, R. ten Hoeve en
K. van Schooten, vertrokken
gisteravond, met de Dakota
van Schiphol. Aan boord be
vonden zich voorts radiotech
nicus J. Pruim en werktuig
kundige L. P. J. Heyman. die
de hele reis naar Hong Kong
en terug meemaken. De eerste
nachtstop Is in Damascus en in
Karachi verlaten Ten Hoeve
en Van Schooten de machine
die verder wordt gevlogen
door Ben Tieben en Hans To-
len. Deze tweede bemanning
krügt onderweg een nachtstop
in Rangoon.
In Hong Kong hoopt men op
een retourlading. Tieben en
Tolen maken dan in Karachi
weer plaats voor de twee an
dere vliegers, die daar op de
terugkomst van de PH-MAB
hebben gewacht.
De thans reeds 21 jaar oude
Dakota werd in 1960 door Mar
tins Aircharter overgenomen
van Alitalia en is sindsdien
zeer Intensief gebruikt: de ma
chine heeft in de afgelopen
tweeëneenhalf jaar 7200 vlieg-
Commentaren
"yOOR het eerst in de geschiede-
nis van de Nederlandse collec
tieve arbeidscontracten heeft de re
gering. gealarmeerd door het Col
lege van Rijksbemiddelaars, een
dergelijke overeenkomst nietig ver
klaard. Twee c.a.o.'s tegelijk nog
wel, nl. die voor het horecabedrijf
en die voor de wasserijen, waarbij
in totaal 60.000 werknemers betrok
ken zijn.
In beide sectoren is, in verhouding
tot andere, vergelijkbare bedrijfs
takken, sprake van een duidelijke
en vrij aanzienlijke achterstand in
beloning en het is daarom verheu
gend dat de betrokken werkgevers
mogelijkheden hebben gezien om
deze achterstand, zo niet geheel dan
toch voor een goed deel, weg te
werken.
De overeengekomen verbeteringen,
waaraan de Stichting van dc Arbeid
haar fiat gaf. zouden neerkomen op
loonkostenstijgingen van resp. 25 en
17 percent. Dit nu ging rijksbemid
delaars en regering te ver, omdat de
totale gemiddelde loonkostenstijging
daardoor „te hoog" zou uitstijgen
boven het toelaatbare maximum
van 2,7 percent, temeer, waar dit
gemiddelde in de reeds afgesloten
c.a.o.'s inmiddels al tot 3,18 percent
is opgelopen.
Tegen de achtergrond van dc wens,
om het nieuwe loonsysteem zonder
al te veel kleerscheuren door de hem
toegemeten tijd te loodsen, kunnen
wij begrip hebben voor het besluit
van minister Veldkamp. Het ls de
eerlijk aanvaarde consequentie van
de nu eenmaal aan het bedrijfsleven
opgelegde cijfer-binding. De vraag
dringt nu echter op, of het, in het
algemeen gezien, gewenst en ver
standig is, bedrijfstakken, die mo
gelijkheden zien een duidelijk be
staande achterstand zo snel moge
lijk in te halen, van zulk een cijfer-
binding de dupe kunnen worden.
Het wil ons voorkomen, dat het aan
beveling verdient om, indien straks
ook de ruimte voor loonstijgingen in
1964 in een cijfer wordt uitgedrukt,
hij voorbaat duidelijk extra moge
lijkheden te scheppen voor verbete
ringen in al jarenlang achterblijven
de sectoren. Daarvoor is wel een
formule te vinden. En het is daarbij
te hopen, dat de werkgevers in het
horecabedrijf en de wasserijen dan
nog bereid èn in staat zijn te doen
hetgeen zij nu hadden willen doen.
DE'
moeilijkheden in Amerika rond
om de rassenkwestie slepen zich
nog altijd moeizaam voort. Telkens
opnieuw komt het tot nieuwe uit
barstingen. Deze gebeurtenissen zijn
overigens het bewijs, dat er in feite
is afscheid genomen van een verle
den en dat men op weg is naar de
toekomst.
Eens zal er, nemen wij aan, nog
slechts verwondering zijn en stellig
ook een gevoel van schaamte, dat het
dit" alles heeft moeten kosten. Zoals
wij vandaag ons verwonderen en
beschaamd zijn over verschijnselen
die in het verleden ook onder ons
werden gevonden, maar waarvan wij
het onjuiste zijn gaan inzien.
De mens is een wonderlijk wezen. Hij
is geschapen met een wereldwijde
opdracht, maar tegelijk lijdt hij aan
de beperktheid der horizonten die hij
om zichzelf heeft gelegd. Dit kan
zich nu eens zo. dan weer anders
openbaren. Waartoe daarbij geen re
den is, is zelfgenoegzaamheid.
Wanneer als in de rassenkwestie
mensen op mensen neerzien, is
dat geen bewijs, dat men op het we
zenlijke van het eigen menszijn on
voldoende zicht heeft? Maar kan
men zich ook dan een betere spiegel
wensen dan de bijbel wil zijn?
riIINA en Rusland gaan voort, el-
kaar verwijten tc maken. De
laatste terughoudendheid lijkt daar
bij wel losgelaten. Men is reeds lang
in het stadium van de wederzijdse
onthullingen aangeland.
In deze strijd heeft China het voor
deel. orthodox marxistisch te zijn.
Rusland is daardoor in de verdedi
ging gedrongen. Beschuldigd tc wor
den van water in de rode wijn te
hebben gedaan is voor een commu
nist geen gemakkelijke situatie.
Chroesjtsjef moet zich dan ook van
Mao veel kastijdingen laten welge
vallen, maar zijn incasseringsvermo
gen is groot, hij wekt niet de indruk,
onder de verwijten diep gebukt tc
gaan, en in eigen land is zijn positie
kennelijk sterk genoeg.
Dit is in heel de ontwikkeling trou
wens een der belangrijkste verschijn
selen. Er is binnen het Russische
volk duidelijk een wijziging zich aan
liet voltrekken. Er is daar wat losge
maakt. er zijn daar vensters openge
stoten, en in wezen mag het onver
schillig heten, of Chroesjtsjef dit in
gang heeft gezet, dan wel of dat hij
zichzelf op deze stroom laat meeva
ren.
De afstand tussen Rusland en China
wordt intussen steeds groter. Zozeer
dat men al harder moet roepen, wil
men voor de ander nog hoorbaar
zijn. En dat doet men dan ook. Maar
of men de ander nog bereikt?
Steun aan Maleisië?
De waarnemers van lyTalakka, die het
werk van de opinieleiders der Verenig
de Naties in Serawak en Noord-Borneo
hebben gadegeslagen verklaren volgens
Reuter dat een overweldigende meerder
heid van de inwoners achter de voor
genomen stichting van Maleisië staat.
De Indonesische minister van buiten
landse zaken heeit te Djakarta ver
klaard het onmogelijke te achten dat
de waarnemers van de V.N. hun taak
kunnn vervullen in overeenstemmig met
de op de conferentie van Manilla waar
aan Malakka, Indonesië en de Philip-
pfjnen deelnamen kunnen vervullen.