GENIET VAN SANOVITE Amerikanen mijden Zuid -Vietnam Particuliere industrieën alle nationaliseren Geen Duitse hoogovens in liet Lampongse? Admiraal lucht ziin hart over politiek Pentagon Premie schadevrij rijden bevordert veiligheid Scherven op straat VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1963 de Nederlandse gezondheids- voeding met wereldfaam. Eet dagelijks enkel® Sanovietjes eis brood, dus besmeerd en/of belegd. De zuivere volfarwe smaafc combineert voortreffelijk met VzoeT en "hartig". Sanovite wordt bereid uü cte hele tarwekorrel, mét de kiem en verrijkt met diverse ©delvoedingsstoffen. Regelt de spijsvertering. Zet niet aan. Sanovite) Altijd kernvers! Slechts 52 et per pak) (Ook zoutarm overal verkrijgbaar). Door ongewisse toestand Interview In Zuid-Vietnam bevinden zich onge veer 14.000 Amerikaanse militairen plus 500 gezinsleden. Verder zijn er nog 1200 Amerikaanse functionarissen en een 200 Amerikaanse particulieren, zoals mis sionarissen, zakenlieden en toeristen. Intussen heeft president Ngo Dinh Diem van Zuid-Vietnam in een vraagge sprek gedaan, alsof er in zijn land niets aan de hand is. Telkens als de Ameri- Het Brusselse bied 1-» Libre Beleique correspondent Robert Eunson .n.een lastige vraag stelde, antwoordde t>eschuldigt Le Soir an gebrek aan Djem, dat zijn regering de zaak als ge- hoffelijkheid en objectiviteit naar aan-1 sloten beschouwt. Gevraagd naar het leiding van een commentaar over het aantal boeddhistische leiders en studen- bezoek, dat minister-president Marijnen Polemiek Belgische bladen „Groot-Nederland" in discussie niet Dient In verband met de „ongewis toestand" len in Amerika beperkende bepa lingen gelden voor reizen naar dat land. Familieleden van Ame rikaanse militairen mogen er niet heen reizen. Ook toeristen is aan- geradem er vandaan te blijven. houden van de gebeurtenissen, die zich in Vietnam afspelen. Toen het gesprek gebracht werd op zijn jongere broer. Ngo Dinh Nhu, wiens vrouw de werkelijke macht in handen zou hebben ontweek Diem een regel recht antwoord. Hij verklaarde slechts, dat de heer Nhu voor zijn land werkt en geen persoonlijke ambities heeft- Ook e antwoordde hij ontwijkend op de vraag 7 -ï v 1 lof het waar is, dat Nhu binnen niet al 111 ZiUld-\ïetnam zul- te lange tijd Diem zal opvolgen als pre sident. In dit verband is het interessant te vermelden, dat Madame Nhu onlangs nog verklaard heeft, dat haar zoon (nu ongeveer 15 jaar oud) ,,eens de opvol ger zal zijn". Diem verklaarde voorts, dat de be trekkingen bissen Amerika en zijn land spoedig zullen verbeteren. Ook liet hij weten, dat parlementsverkiezingen ge houden zullen worden, zo gauw de staat van beleg wordt opgeheven en de toe stand in het land weer normaal wordt. dinsdag aan Brussel heeft gebracht. Le Soir had een waarschuwing laten horen tegen een volgens het blad be staand streven in vooraanstaande Vlaam se kringen om te komen tot een blok van 20 miljoen Nederlands sprekenden in het Europa van morgen. „Zij, die het boven-Moerdijkse klimaat en de algemene opvatting in politieke en culturele kringen in Nederland kennen, zullen glimlachen bij het lezen van dit proza", schrijft La Libre Belgique. Het blad betoogt, dat men daar niet denkt aan het steunen van een dergelijk Vlaams streven of aan een groot-Neder- „Laten wij gerust zijn. De Nederlan ders zijn voor alles handelaren en za kenlui. Zjj zullen zich niet inlaten met een Belgisch taalavontuur om een Neder landstalig blok in Europa te vormen. Zij geven er de voorkeur aan de Belgen, die naar de Noordzeekust willen gaan, er op te wijzen, dat de Franstalige toe risten zonder „marsen" worden ontvan gen", voegt het hier toe, doelend op de Vlaamse demonstratie in de Belgische badplaatsen van enkele weken geleden. De dag na deze betoging werden in Oostende pamfletten verspreid, waarin werd gezegd dat in Nederlandse bad plaatsen geen taalproblemen bestaan. ten dat nog gevangen zit gaf hij slechts opdracht aan een ondergeschikte, daar navraag naar te doen. Waar men ook uit zou kunnen opmaken, dat hij niet bij zonder goed op de hoogte wordt ge- Christine Keeler in staat van beschuldiging Christine Keeler, die een centrale rol heeft gespeeld in het Profumo-schandaal, is gisteravond tegelijk met twee andere beschuldigd van meineed en de justitie in zijn werk te belemmeren. De twee andere die tegelijk met Christine Keeler in staat van beschuldiging werden gesteld zijn de huishoudster van Christine, mevrouw Olive Booker en Paula Hamilton Mars hall, met wie zij haar flat deelde. Ze zouden vandaag nog voor de rechter ver schijnen- In de afgelopen nacht werd voorts de Jamaicaan Rudolf Fenton gearresteerd. Tegen hem zijn dezelfde beschuldigen i ingebracht als tegen de drie Eis van Brits vakverbond making en uitbreiding van de handel met alle landen. Een vakbondsleider verklaarde dat de betekenis van de han del tussen Oost en West veel te laag was aangeslagen, vooral wat de werk gelegenheid betreft die door deze handel gecreëerd kan worden. Op het jaarlijkse congres van overeenkomsten te komen het Britse vakverbond T.U.C. in Brighton is gisteren eenstemmig vergaande nationalisatie geëist van Engelse industrieën die nog in particuliere handen zjjn. Er werd een resolutie aangenomen waarin de leiding gevraagd wordt zich voor nationalisatie van onder meer het wegtransport en de vlieg tuig-, staal-, scheepsbouw- en elek trische industrie te verklaren. De Labourpartij is met het oog op de komende algemene verkiezingen tot nu toe buitengewoon voorzichtig geweest en heeft alleen gezegd de staalindus trie en het wegvervoer te zullen ,£ier- nationaliseren". De Labourpartij bestaat voor het grootste deel uit leden van het T.U.C. De na-oorlogse Labourregering trad af voordat zij de nationalisatie van de staalindustrie kon voltooien. Het reeds genationaliseerde wegvervoer werd door de daarop volgende Conservatieve rege ring opnieuw in particuliere handen ge- In gesloten zitting werd de toekomst van het dagblad van de Labourpartij, de Daily Herald, besproken. Het T.U.C. bezit 49 procent van de aandelen, de rest is in handen van de Daily Mirror- groep van Cecil King, die het blad wil opheffen omdat er teveel geld op ver loren wordt. Jonge Indonesiërs komen maandag in ons land aan De delegatie van veertig Indonesische studenten die een bezoek van enkele weken aan Nederland zal brengen, komt maandagmiddag om kwart over vier op Schiphol aan. Zoals reeds eerder werd gemeld, is het bezoek van deze groep verdeeld in een Amsterdamse week, een politieke week, een sociale week, een onderwijsweek en een economische week. Op vrijdag 11 oktober wordt de afscheidsbijeenkomst gehouden met le den van de Nederlandse Staatkundige Studentenfederatie en daarmee verbon den organisaties. In tegenstelling tot eerdere berichten de terugkeer van de leider van de Nederlandse studentendelegatie, die op 'het ogenblik in Indonesië vertoeft, be paald op zaterdag. Aanvankelijk zou de heer Scholten eerder naar ons land zijn teruggekeerd. Een Turkse militaire rechtbank heeft gisteren uitspraak gedaan in het monsterproces tegen 151 Turken die in mei van dit jaar een poging tot op stand hadden gedaan. Er vielen zeven doodvonnissen. Volgens een in Hongkong verschij nend blad zouden ongeveer honderddui zend Chinezen merendeels afgestu deerde middelbare scholieren be gonnen zijn aan de bouw van verdedi gingswerken in de provincie Singkiang de grens met Rusland. Koerden vluchtten naar Turkije Een soldaat van het opstandige Koerden-leger hield de wacht over een grote groep gevluchte landgenoten, die op weg waren naar Turkije. Zij hadden hun woonplaats in Noord-Irak ver laten, na herhaaldelijk gebom bardeerd te zijn door vliegtuigen van de luchtmacht van Irak. Die bombardementen werden uitge voerd om rebellenleider Barzani te treffen, maar de burgerbevol king werd van die operaties de dupe. De Koerden-vluchtelingen werden door het Turkse Rode Kruis verder verzorgd. Bonn staat Oost-West Verder werd er bij de Britse rege ring op aangedrongen pogingen in het werk te stellen oïn tot Internationale De Gaulle voor tunnel onder Het Kanaal President de Gaulle heeft zijn sterke voorkeur uitgesproken voor een tunnel- verbindrng met Groot-Britannië via Het Kanaal, zo verklaarden goedingelichte kringen in Parij: gen zal over dit onderwerp een rapport van Franse en Britse deskundigen be kend worden gemaakt. Naar verluidt zal de Franse regering de aanbevelingen volgen van deskundi gen die een tunnel voorstaan. Zoals be kend is zijn ook voorstellen gedaan voor een brugverbindiing. Frankrijk zou vanl mening zijn dat het om economische en politieke rede nen zeer wenselijk is zo spoedig mo gelijk te beginnen met de verwezenlij king van de reeds 70 jaar levende ge dachte van een vaste verbinding tussen de beide landen. Indonesië wil van Nederland culturele voorwerpen terug rele waarde uit de oudheid, die het tij dens zijn bestuur over Indonesië uit het. land heeft weggehaald, teruggeeft. Vol gens het hoofd van de afdeling culture le zaken van hei Indonesische minis terie van onderwijs en cultuur, Indro Soenongo, heeft zijn regering reeds een dergelijk verzoek aan Nederland ge richt. Dit verzoek is tot dusver onbe antwoord gebleven. Het zou in dit ge val gaan om authentieke voorwerpen waarvan geen tveede exemplaar be- •taat en waarvan er vele zeer waardevol fcjn voor lastige beslissingen (Van onze correspondent In Bonn) „Als die zaak niet in orde komt, dan kiept niet alleen mi nister (Chairoel) Saleh om, maar dan gebeurt er in Indonesië nog allerlei". Deze bezorgde waarschuwing heeft volgens het nieuwsweekblad „Der Spie gel" de vertegenwoordiger van het Kruppconcern in Bonn, Lück, naar de firma-centrale in Essen geseind. De zaak de Lampong-distrikten (Zuid-Suma- tra) voorkomende ijzererts door bouw van een hoogovenbedrijf, waarvan de plannen door de fa. Krupp zijn op gesteld. Deze ,,zaak" moet, zo meent ..Der Spiegel", nog in orde worden gebracht voor president dr. Lübke op zijn Azië- reis einde oktober een bezoek aan Dja karta brengt. Toezegging De beslissing hierover zal nog die ftijd door de regering in Bonn moeten worden genomen, wie het Lampong- projekt al enige jaren zwaar op de maag ligt. Van zolang geleden dateert nl. de toezegging van de regering in Bonn, dat zij in het kader van de ont wikkelingshulp aan Indonesië het pro jekt wilde helpen financieren. Zij wilde er 42.5 miljoen mark in steken, ofschoon deskundigen het projekt voor onrenda bel verklaarden. De kwaliteit van het in de Lampongs gevonden ijzererts is niet goed genoeg. Evenmin de steenkolen, die in de buurt liggen en die voor het stoken van de hoogovens nodig waren. Deskundigen verwezen er naar, dat de Nederlanders toen zij in het voor malige Nederlands-Indië nog aan de macht waren een soortgelijk projekt hadden laten varen. Firma Krupp De „planning" voor het projekt werd overgedragen aan de fa. Krupp in Es sen. Daarbij kwam men al snel tot de ontdekking, dat 42,5 miljoen mark niet voldoende zouden zijn. Het hoogovenbe drijf zou minstens 80 miljoen mark moe ten kosten. Aangezien de regering in Bonn kennelijk weinig lust toonde om haar toezegging tot dit bedrag te verho gen. reisde de minister voor wederop bouw, Chairoel Saleh, enige maanden geleden naar Bonn om op een snelle be slissing aan te dringen. Deze is door de regering nog altijd niet genomen. De kosten van dit kennelijk onrenda bele projekt voor haar rekening te ne men druist niet alleen in tegen het ge tonde verstand, maar ook tegen de prin- :ipes van de a.s. regeringschef van West- ook politieke resultaten kan opleveren. Ook de minis ter voor ontwikkehngszaken, Scheel, die zichzelf heeft gezworen geen paarlen meer voor de zwijnen te gooien (als de ze beeldspraak geoorloofd is), is niet bijzonder enthousiast over de gedachte 80 miljoen mark in het Lampong-pro- jekt te investeren. Pogingen der Indonesiërs o.a. het Franse Schneider-Creusot-concern voor de rest-financiering te interesseren, lie pen op niets uit. Dreiging Boven het hoofd van Bonn hangt de eeuwige dreiging waarmede ook de regering in Djakarta niet spaarzaam is dat men dan hulp zal moeten zoeken bij het een of andere communistische land. Daarbij wordt dan natuurlijk eerste instantie gedacht aan „die ande re Duitse staat". de communistische Oostzóne van Duitsland. Een op-waarde ring van dit Ulbricht-regime te verhin deren is maar al te vaak een vai hoofdmotieven van de Westduitse wikkelingshulp geweest. De Indonesiërs zijn op grond vai Bonnse toezeggingen van drie jaren ge leden inmiddels begonnen met de leg van wegen en woningen in het bied, waar het hoogovenbedrijf tenslotte zou moeten komen. Inmiddels bestaat de kans, dat het projekt nog driemaal duur zal worden (dus rond 250 miljoen mark zou kosten), omdat bij de ver king van het ijzererts een nieuw procé dé zou moeten worden toegepast, waar door de slechte kwaliteit er van zou kun nen worden verbeterd. Ook willen de In donesiërs de capaciteit van het hoog ovenbedrijf verdrievoudigen. Grieken protesteren tegen kieswet Meer dan 100.000 Grieken hebben gister- vond in Athene een grote bijeenkomst ijgewoond, georganiseerd door de Unie an het centrum, de voornaamste opposi- epartij, uit protest tegen de nieuwe ieswet die onlangs is aangenomen. De iterst-linke partij Eda had haar aan- ingers opgeroepen de bijeenkomst bij Ex-premier Papandreoe uitte heftige ritiek op het kabinet-Pipinellis, dat vol- ens hem geen garantie biedt van eer- ike en onpartijdige verkiezingen. Wan eer deze regering aan de macht blijft, il de Unie van het centrum niet aan de srkiezingen deelnemen, zei hij. Hij eis- 1 een kiessysteem met eenvoudige even- adige vertegenwoordiging en herstel an het kiesrecht voor militairen. Na afloop van de bijeenkomst ontstond en korte maar hevige schermutseling issen de politie en de betogers, waar- ij een agent en twee burgers ernstig /erden gewond. Ongeveer tien betogers ;n politiemannen werden licht gewond. /ft eeft fcofifce lij. I Een Brits medisch tijdschrift heeft weer eens een bijzondere ope ratie gemeld: een 37-ja rige Ier uit Cork moest tweemaal geopereerd worden teneinde de vol gende voorwerpen die hij had ingeslikt te verwij deren: eetlepels, geld stukken, elektriciteits draad, 126 halve bedspi- ralen, een stuk over hemd en een rozen krans. Het bias is helaas vergeten te melden hoe groot de inhoud van de I Een winkelier in Win- sen in Neder-Saksen, wiens sigarettenautoma ten al verscheidene ma len waren leeggeroofd, besloot op zekere dag zelf de opsporing van de da ders ter hand te nemen. Hij plaatste een fototoe stel met flitslicht in een van zijn automaten en kreeg enkele dagen la ter een pracht van een foto van een zestienjari ge jongen toen deze zich met het openbreken van de automaat bezighield. In het circus Scott, dat in Stockholm optreedt, heeft de waterbuffel Aida een jong ter wereld gebracht na de avond tevoren nog in de voor stelling te zijn opgetre den. Zulk een geboorte in gevangenschap zou zeld zaam zijn. I De universiteit van Kharkof, de oudste ho ger onderwijsinstelling in de Oekraïne, heeft de zer dagen een nieuw ge bouw betrokken dat aan twaalfduizend studenten plaats biedt. Er bevinden zich in dit gebouw meer dan 2.500 amfitheaters en zalen voor conferen ties, voordrachten en proefnemingen. Verder is de universiteit verrijkt met een ultra moderne wetenschappelijke uit rusting. Als de Russen nu nog geen knappe kop pen leveren. Ter gelegenheid van het aftreden van dr. Adenauer als bondskan selier van West-Duits- land zal een herdenkings medaille worden gesla gen, uitgevoerd in goud en in zilver. Op de ene kant staat het profiel van de aftredende politi cus en op de andere zij de de voorgevel van zijn officiële ambtswoning, het Schaumburg-paleis in Bonn. De inscriptie luidt: „14 jaar federaal bonds kanselier 19491963." I Op Schiphol is gisteren weer de miljoenste be zoeker van het jaar met feestvertoon ontvangen. Dit keer was het de ze ventienjarige gymnasias te Marie Louise Kupka uit Heerlen. Zij ontving 250 van de luchthaven directie en een stroom van cadeaus van o.a. de luchtvaartmaatschap pijen KLM. Sabena, Erhard In de komende weken zal de regering j Bonn, dan vermoedelijk reeds geleid door de nieuwe regeringschef prol Er- hard, een beslissing moeten nemen. Als die niet valt, zal dr. Lübke vermoede lijk in Indonesië geen al te welkome gast zijn. Militairen voelen zich gepasseerd Anderson gaf toe dat er in 15 jaar veel was bereikt, maar er waren tenden- zen die hem en vele andere geünifor meerden met grote bezorgdheid vervul- den; er heerst geen vertrouwen tussert burger en militair en ten tweede voelen de militairen zich gekwetst als hun aan bevelingen, die veelal gesteund worden door competent beroepspersoneel, zon- der overleg terzijde worden geschoven. Dehler: Politiek van Adenauer Anderson was verschrikkelijk IlCgJJltlcf zorgd over het gevaar dat de militai-! De vice-voorzitter van het West- ren in het Pentagon op de achter-1 duitse parlement, de liberaal Dehler, grond zouden worden gedrongen „op verklaarde gisteren in Bonn het te grond van de moderne dwaling dat betreuren dat hij niet acht jaar eer theorieën, rekenmachines of economi- der naar Rnsland was gereisd. Dan In het Pentagon is het niet alles koek en ei. De militairen zijn nogal bezorgd over het feit, dat minister McNamara, een burger in hun ogen, een dergelijke machtspositie aan de topleiding van de Ameri kaanse landsverdediging inneemt. Admiraal George W. Anderson, voormalig chef-marine operaties en later ambassadeur in Portugal, heeft zijn hart over deze zaak ge lucht voor de nationale persclub in Washington. sche maatregelen en aantallen wapens oorlogen doen winnen, maar dat doen ze niet. Een goede leider moet inzien dat de mens de sleutel is tot succes of tot mislukking", aldus de veront waardigde admiraal. Andersons verklaringen waren altijd in strijd met de officiële politiek van het Pentagon. Hij werd dan ook niet in zijn functie gehandhaafd en naar de bui tenlandse dienst overgeplaatst. Volgens hem is het college van staf chefs een groepje „ja"-knikkers en hun functies worden in feite waargenomen door burgerlijke afdelingen van het bu reau van de minister. Vliegtuig voor dr. Abrahams verongelukt Een chartervliegtuig, dat uit Dar-es- salaam, de hoofdstad van Tanganjika, was vertrokken om dr. Kenneth Abra hams en andere Zuidafrikaanse vluchte lingen in Beetsjoeanaland op te halen is donderdag bij Mbeyp, in het zuiden van Tanganjika. verongelukt. De piloot maakte een noodlanding omdat een van de motoren weigerde. Het vliegtuig werd zwaar beschadigd doch de piloot bleef ongedeerd. Vorige week vloog een Oostafrikaans vliegtuig, dat op het vliegveld van Franeistown gereed stond om Arthur Goldreich en Harold Wolpe, twee Zuid afrikaanse vluchtelingen, naar Tangan jika te brengen, in brand. Men vermoed de dat sabotage de oorzaak was. Luchtvaartautoriteiten in Nairobi ver klaarden donderdag dat zij de dag te voren een telegram uit Zuid-afrika had den ontvangen waarin gedreigd werd dat elk vliegtuig dat Zuidafrikaanse vluchtelingen uit Franeistown zou ver voeren neergeschoten of in brand ge stoken zou worden. In het telegram werd voorts gezegd„Probeer een eind te maken aan de bemoeienissen van East African Airways met oi tische misdadigers". E.V.O. kritiseert auto-assuradeuren devrij te rijden. Niet zonder reden hebben vele bedrijven voor hun chauf feurs een premieregeling ingevoerd voor schadevrij rijden. De ervaring heeft ge leerd, dat daarvan een grote stimulans uit gaat om schade te voorkomen, waarmee direct de verkeersveiligheid wordt gediend. Verhoging De beperking van de no claim kor ting maakt deel uit van een complex van directe en indirecte prijsverhogingen voor motorrijtuigverzekering. Als vol gend jaar de verplichte w.a.-verzekering wordt ingevoerd, zal dit naar verwach ting met een flinke premieverhoging ge- Het is bijzonder te betreuren, dat bij de recente premieverho ging per 1 augustus van dit jaar de automobielverzekeraars niet hebben gezocht naar een stimu lerend premiesysteem om de toch grote groep van schadevrij rij' ders tegemoet te komen. Dit zegt de algemene verladers- en eigen vervoerdersorganisatie E.V.O. in het hoofdartikel van haar officiële orgaan Bedrijft- vervoer van 6 september waarin het premiebeleid van de verzeke ringsmaatschappijen wordt bekri tiseerd. >De meer dan een miljoen motorrij- tuigbezitters zouden wel eens willen Het is met terecht, dat een aantalrien, dat van de zijde van automobiel automobielassuradeuren destijds de assuradeuren eens iets anders, iets po- no claim korting voor schadevrij rij- sitiefs werd gesteld dan alleen beper- den drastisch heeft beperkt. kingen en verhogingen", aldus de E.V.O. Bij de E.V.O. zijn vele reacties bin nengekomen van verzekerden, die de maatregel om de korting voor schade vrij rijden te beperken of te verlagen onjuist, onredelijk en zelfs onverant woordelijk achten. „Wij zijn er van overtuigd, dat de beloning in de vorm van een behoor lijke no claim korting niet alleen psy chologisch juist en goed heeft ge werkt, maar tevens dat deze moge lijkheid ook de verkeersveilig- heeft bevorderd", aldus de E.V.O. Veiligheid zouden bepaalde daar bestaande vooroordelen op zijn minst zijn in gedamd". Dehler verweet de Westduitse rege ring tot nu toe een negatieve politiek ten opzichte van het oostelijk blok te hebben gevoerd. Hij verwachtte in deze van Erhard en Schroder een positie ver standpunt Dehler had de Russen onder het oog gebracht dat de deling van Duitsland niet een noodzakelijk ge volg van de Tweede Wereldoorlog was, maar de wens van generaal De Gaul le op de conferentie van Potsdam in 1945. De Franse generaal had zijn zin gekregen bij de geallieerden die een centraal gezag in Duitsland wensten. Volgens Chroesjtsjef waren er twee alternatieven: een oorlog over de her eniging of erkenning van de realiteit van twee Duitse staten. Chroesjtsjef had daarbij gezegd dat de westelijke mogendheden, noch kanselier Adenauer, werkelijk geïnteresseerd waren in een hereniging van Duitsland. Klachtenbureau voor diplomaten Het Amerikaanse ministerie van buiten landse zaken heeft een dienst in het le ven geroepen die klachten en inciden ten waarbij buitenlandse diplomaten zijn betrokken, zal behandelen. De dienst zal bijzondere aandacht besteden aan de problemen van diplomaten die met ras sendiscriminatie kampen. West-Duitsland lonkt naar Ned. aardgas Het ontdekken van reusachtige aard- gasreserves la het noordoosten van ons land kan op de brandstof- en energie voorziening van West-Duitsland een be slissende invloed uitoefenen. De toe komstige Nederlandse aardgasproduktie dwingt honderden Westduitse onderne mingen nu reeds him bedrijfsbeleid ta herzien en hun installaties aan de eiseir van een moderne brandstol voorziening aan te passen. In Westduitse industriële krin gen wint de opvatting steeds meer veld, dat aardolie maar vooral aardgas, een steeds grotere rol zal gaan spelen in de energievoorziening, en op dc duur al le overige concurrenten ver achter zich zal laten. Dit schrijft de in Berlijn wer kende Nederlandse journalist L. J. M. van den Berk in „Economisch-Statisti- sche Berichten" van deze week. De ontdekking van reusachtige aard gasreservoirs in het noordoosten van ons land vestigt er de verbaasde aandacht van de Duitsers op, dat de Nederlanders ook een industriële knobbel bezitten. Ze beweren zelfs, dat ons land, wat de aardgasvoorziening betreft, een over heersende positie zal gaan innemen. De ze overtuiging berust op de overweging, dat de Nederlandse voorraden verkeers technisch gezien zeer gunstig zijn gele gen. gemakkelijk aan het Westduitse aardgasnet kunnen worden aangesloten, en dat de Westduitse aardgasproduktie niet aan de voortdurend stijgende be hoefte zal kunnen voldoen. In feite zit Nederland volgens de schrijver op het vinketouw. Het kan ma noeuvreren en zijn gunstige, geografi sche positie uitbuiten. Waarschijnlijk maken juist deze voordelen de in aan merking komende Westduitse kringen zo nerveus, alvorens het aardgasoffensief serieus is geopend. Door binnenlandse afspraken probeert men aan de toekom stige ontwikkeling het hoofd te bieden. Dit bewijst uiteindelijk alleen maar, hoe sterk de positie van ons land op het aardgasfront is of zal worden, aldus het artikel in de ESB. Geheel West-Irian quarantainegebied West-Irian, het vroegere Nederlands Nieuw-Guinea, is tot „quarantainege bied" verklaard, zo is gisteren in Dja karta bekendgemaakt. Alle bezoekers van het gebied, zowel buitenlanders als Indonesiërs, moeten toestemming heb ben van dr. Soebandrio, die behalve minister van buitenlandse zaken ook minister voor West-Irian is. De reden waarom de maatregel werd genomen is niet bekendgemaakt. Begrafenis doden Huinlikon maandag Morgen zal in Dürrenaesch een rouw-i dienst worden gehouden voor de slacht offers van de ramp met de Zwitserse Caravelle. De begrafenis van de 43 in- Humlikon zal maandag plaats hulp te verlenen binnenstromen. Ook geldelijke hulp voor de wezen van het dorp. Daadwerkelijke steun leveren de Olympic Airwave Pan i "a£"rige gemeenten die vrijwilligers hebben opgeroepen om te helpen bU het 'verzorgen. De scholen zijn weer open. Bij alle narigheden, daaraan ver bonden, is het toch een belangwek kend fenomeen te constateren dat na het ontploffen van een bom vlak in de buurt, dc ruiten, althans de restanten daarvan, niet in de kamer liggen, maar op straat! We zouden Immers het omgekeerde mogen ver onderstellen, volgens het recept: er ontploft een bom, waardoor grote luchtdruk ontstaat die onze ruiten doet breken en door de kracht van de luchtdruk die van buiten af binnenwaarts is gericht vallen de gebroken ruiten op de vloeren van onze kamers. De praktük geeft echter het omge- gekeerde te zien. Dus: dc glasscher ven liggen meestal op straat! Hoe kan dit worden ver klaard?. Bij een ontploffing lopen twee proces sen snel op elkaar af. Eerst ontstaan zoveel hete gassen en wordt de lucht ook zó heet, dat over de gehele omgeving een sterke drukgolf wordt waargenomen, die zich beweegt vanuit het centrum van de ontploffing naar de gevels van onze huizen. Die drukgolf duwt niet ver sterkte ruiten zo sterk naar binnen, dat er ringvormige en straalsge wijs verlopende barsten in de rui ten van onze ramen ontstaan. Als de ontploffing vlak bij dc ruiten plaats vindt, dan worden die inder daad ingedrukt en in dat geval vin den we de glasscherven ook werke lijk op de vloer van onze woonka- TOCH IS HET ZO! Maar behalve het proces van ver hitting vindt er tijdens de ontplof fing nog iets anders plaats. Er ont staat nl. waterdamp. Veel water damp zelfs, en deze waterdamp con denseert direct na de ontploffing tot water. (De hoge temperatuur in het ontploffingscentrum loopt nl. hard terug, waardoor de waterdamp zo snel condenseert). Door deze con densatie van waterdamp tot water ontstaat verlaging van temperatuur en door de verlaging van tempera tuur ontstaat een onderdruk. Het ge volg van deze onderdruk is, dat dc lucht met grote snelheid naar het centrum van de ont ploffing terugvloeit. Bezien we de zaak nu van het stand punt van de ruit, het olgende: de lucht 6troomt vanuit het ontploffingscentrum met grote snelheid naar dc ruit toe, duwt haar met kracht naar binnen, waardoor barsten cn scheuren ont staan. Maar deze luchtgolf vloeit di rect weer naar het ontploffingscen trum terug, waardoor In de kamer een overdruk ontstaat, die de gebars ten ruit naar buiten drukt. Vandaar dat we de scherven op straat zullen aantreffen, in plaats van op de vloer van de kamer. Nu moeten we maar eens spreken over de uitdrukking „mosterd na de maaltijd". Dat is werkelijk niet zo vreemd als het lijkt, want er Is een tyd geweest dat mosterd inderdaad na de maaltyd werd genoten. H. Pétillon.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 5