Nieuwe Leidlse Courant
Caravelle stort neer
op dorp: 80 doden
Commentaar
GEWASSEN STAAN
TE VERROTTEN
Vanmorgen kort na start in Zürich
In duizenden stukken
uit elkaar gesprongen
R. Schuman
overleden
Middenberm wordt over
500 km beveiligd
Wallace slaat toe
nu in Birmingham
Arts met vrouw en
kind verongelukt
Bouwvakarbeiders zullen
meer moeten verdienen
Om wegtrekken
te voorkomen
Woensdag 4 september 1963, 44ste jaargang
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Onbestendig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veel bewolking met tijdelijk regen. Wei
nig verandering in temperatuur. Aan
vankelijk matige zuidelijke wind, later
ruimend naar west en mogelijk toene
mend tot krachtig.
(zie voorts pagina 7)
leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
TACHTIG PERSONEN vonden vanmorgen vroeg, om zeven uur Ned.
tijd de dood, toen een Caravelle-straalvliegtuig van de Zwitserse
luchtvaartmaatschappij Swissair kort na het vertrek van het Züricher
vliegveld Kloten neerstortte bij het dorp Dürrenasch in het kanton Aar-
gau. Het vliegtuig had 74 passagiers en zes bemanningsleden aan boord.
(Het Zwitserse persbureau A.T.S. spreekt van 82 inzittenden, onder wie
74 passagiers). Onder de slachtoffers zouden zich 22 echtparen uit het
Zwitserse gehucht Humlikon bevinden, die een gezamenlijke reis maak
ten, welke door een Landbouwcoöperatie georganiseerd was. Aangenomen
wordt dat de meeste andere passagiers Zwitsers zijn. Het was de eeïste
grote luchtramp in Zwitserland na de tweede wereldoorlog.
De wrakstukken van het toestel
kwamen op twee nabij gelegen boer
derijen terecht, die als gevolg daar
van in brand vlogen. Het vuur kon
echter spoedig worden geblust. Van
de bewoners werd niemand gewond.
Vader Europ. eenheid'
„De vader van de Europese een
heid" Robert Schuman, is vandaag
na een langdurige ziekte op 77-jari
ge leeftijd in z-n landhuis te Scy-
Crazelles aan de Moezel overleden.
De voormalige Franse premier be
dacht het plan voor de Europese Ko
len en Staalgemeenschap, waarvan
de leden later de EEG hebben ge
vormd. Het Schuman-plan werd in
1950 bekend gemaakt, toen de auteur
Franse minister van buitenlandse
zaken was. Schuman werd vorige
maand ernstig ziek.
(Zie vervolg op pag. 6)
Het toestel was om vijf over zeven
opgestegen en vijf minuten later had
de radiotoren het contact ermee ver
loren, terwijl het ook van het radar
scherm verdween. Het was op weg
naar Rome, met een tussenlanding
in Genève. Volgens ooggetuigen,
enkele boeren, werd kort voor de
ramp een enorme ontploffing ge
hoord. Het vliegtuig sprong in dui
zenden stukken uit elkaar en kwam
brandend op de grond terecht
Het brandende wrak zette niet alleen
twee boerderijen in brand, doch sloeg
tevens een geweldige krater in de
grond. Vele van de lijken zouden
ernstig verminkt zijn. dat voorlopige
identificatie uitgesloten lijkt.
Dürrenasch ligt in een dal op eer
hoogte van 565 meter in het merendis-
trict van Aargau. Het dorpje telt onge
veer 900 inwoners. De Caravelle is eer
tweemotorig straalvliegtuig van Frans
ontwerp en fabrikaat, bestemd voor
dellange afstanden. Het biedt plaats aan
64 eerste-klasse-passagiers of 80 ii
toeristenklasse. Naar Swissair meedeelde,
was het voor deze vlucht geheel vol
geboekt.
Dit is de derde Caravelle, die ver
ongelukt. Op 19 januari 1960 is in
kara en op 12 september 1961 te Rabat
een Caravelle neergestort. Bij de eer
ste ramp kwamen 42, bij de tweede
78 personen om het leven. Functiona
rissen van de Sud Aviation, die het
tweemotorig straalvliegtuig bouwt,
hebben verklaard, dat bij het onder
zoek naar deze twee ongelukken is
komen vast te staan, dat deze in beide
gevallen niet te wijten waren aan de
toestellen Zij wezen er op, dat Cara-
velles in totaal 700.000 uren in de lucht
zijn geweest en meer dan een half
miljoen landingen hebben gemaakt. Op
het ogenblik zijn er 145 Caravelle-
toestellen in gebruik. Vijf jaar geleden
werd de eerste Caravelle in gebruik
genomen.
Gevangenisoproer
bedwongen
In de Amerikaanse staatsgevangenis
van Reidsville in Georgia is gisteren
na verijdelde ontsnappingspogingen een
oproer uitgebroken. Tweeduizend van
de drieduizend gevangenen namen hier
aan deel. Politieversterkingen wisten de
rust door middel van traangas te her
stellen. Drie gevangenen overvielen met
zelfgemaakte messen drie bewakers,
waarvan er twee werden neergestoken.
De gevangenen dwongen hen zich uit te
kleden, waarna zij de uniformen zelf
aantrokken en zich van de sleutels mees
ter maakten. Een andere bewaker ver
wondde twee van hen met een geweer,
waarna de drie zich overgave.
Daarmee was de rust echter niet her
steld. Plotseling brak een geweldige
oproer uit, dat met traangas kon wor
den bedwongen.
Situatie in het land wordt kritiek
Voor militairen
drie weken
oogstverlof
IN de landbouw ziet het er triest
uit. De oogst staat er slecht
voor. Vooral de zware regenval
Een vliegtuig van dit type een
Caravelle is vanmorgen bij
Zürich neergestort.
Chroesjtsjef terug
in Moskou
Premier Chroesjtsjef is gisteren van zijn
bezoek aan Zuid-Siavië is Moskou terug
gekeerd. Op het vliegveld werd hem, zijn
vrouw en zijn' dochter, welkom geheten
door president Brezjnjef en andere Rus
sische leiders. Westelijke journalisten
werden op grote afstand gehouden en er
mochten geen foto's gemaakt worden.
Zuidslavische autoriteiten zien het bezoek
van Chroesjtsjef als een overwinning voor
de politiek van onafhankelijkheid die Tito
heeft gevoerd.
Minister nam spoedig besluit
Vangrails op de
drukste wegen
(Van een onzer verslaggevers)
Naar in Den Haag wordt verno
men, heeft minister Van Aartsen be-
In één
oogopslag
Geen excessen meer in de
groentijd? (pag. 5).
Premier Marijnen in België
(pag. 5).
Veroorzaken insektendoders
ziekten bij de mens? (pag. 2)
Klacht over voorlichting
betreffende Zuid-Afrika
(pag. 5).
Premier Verwoerd (Z.-Afri
ka) wil Brits gebied bestu
ren (pag. 5).
Geref. synode wenst ge
schrift over gezinsvorming
(pag. 2).
Celsplitsing op de film
(pag. 2).
Wie is staatssecretaris Gros
heide? (pag. 7).
Drukke tijd voor regenver
zekeraars (pag. 7).
sloten 500 kilometer autosnelweg L
Nederland te voorzien van midden-
bermbeveiiliging. Met dit project zou
ongeveer 20 miljoen gulden gemoeid
zijn.
Aanvankelijk was het plan eerst te
perimenteren op bepaalde punten (waar
mee men al bezig is) om na te gaan of
de beveiliging inderdaad effect zou heb
ben. Maar mede naar aanleiding van
grote aantal middenberm-ongelukken
de laatste tijd wil de minister nu meteen
beginnen met het aanbrengen van vang-
Wanneer alles volgens plan verloopt,
zou de beveiliging in 1965 zijn aange
bracht. Over de wijze van beveiligingen
is nog geen definitieve beslissing geno
men. Men weifelt nog tussen de vangrail
en olifantsdraad, maar het wordt waar
schijnlijk geacht dat beide beveilingen
zullen worden toegepast. Een voordeel
van olifantsdraad zou zijn dat het rek
baarder is.
Rijkswaterstaat zal beginnen met de
allerdrukste wegen; dat zijn de wegen
waar per etmaal 20.000 auto's en
passeren.
Niet alle auto-snelwegen zullen
den beveiligd. Voor ongeveer honderd
kilometer weg zal het aanbrengen van
vangrails of olifantsdraad niet nodig zijn.
Dit is o.m. het geval bij de nieuwe Zui
derzeestraatweg Harderwijk-Zwolle
de meters brede middenberm voldoende
uitwijkmogelijkheden biedt
Krachtmeting met Washington
HONDERDEN leden van de staats
politie van Alabama (V.S.) trok
ken gisteravond de stad Birmingham
binnen om op last van gouverneur
Wallace te beletten, dat er scholen
worden geopend, waar voor het
eerst negerleerlingen zullen worden
toegelaten. Gisteren traden de poli
tiemannen op in Tuskegee, vandaag
was Birmingham aan de beurt. In
Tuskeeee zijn slechts 25 politieman
nen achtergebleven.
De reactie in Washington was zeer
gedecideerd. „Zoals gouverneur Wal
lace weet, zullen de scholen worden
geopend en de negerleerlingen wor
den toegelaten overeenkomstig de
uitspraken van de gerechtshoven. Wij
hopen, dat dit snel door de inwoners
van Alabama eh hun autoriteiten tot
stand zal worden gebracht."
Zo luidt de verklaring die werd afge
legd, nadat de minister van justitie, Ro
bert Kennedy, drie-en-een-half-uur met
zijn medewerkers had beraadslaagd. Men
neemt aan, dat Wallace het tot een
nieuwe grote krachtmeting met de fede
rale regering wil laten aankomen, zoals
enkele maanden geleden het geval was
toen hij zonder succes rasseninte
gratie op de universiteit van Alabama
wilde voorkomen,
Charlayne Hunter (21), het eer
ste negermeisje, dat (in 1961)
aan de universiteit van Georgia
V.S-werd toegelaten, is in het
geheim in het huwelijk getreden
met de blanke student Walter
Stovall (25).
In andere zuidelijke staten verliep de
rassenintegratie op de scholen op vreed
zame wijze. Het enige incident deed zich
voor in Charleston (Zuid-Carolina), waar
een middelbare school moest worden ont.
ruimd nadat een mededeling was ontvan
gen dat er een bom in het gebouw was
gelegd. In de school werd echter niets
gevonden. Onder de 500 leerlingen be
vonden zich twee negers.
Intussen heeft de universiteit van Geor
gia haar deuren gesloten voor een blanke
student, die in het geheim is gehuwd met
een negerstudente van dezelfde universi
teit Deze jongedame, de 21-jarige Char
layne Hunter, was in 1961 de eerste var
haar ras die tot de universiteit werd toe
gelaten. Zij studeerde in juni af. Haar
echtgenoot is de 25-jarige Walter Stovall
uit Georgia, die een jaar in militaire
dienst is geweest en daardoor nog
jaar college moet lopen. Beiden studeren
journalistiek. De jongelui zijn in het
voorjaar in het noorden gehuwd. De
vrouw verwacht in december een baby.
de laatste dagen heeft de deur dicht
gedaan. De grond is te drassig voor
zware oogstmachines. Op
veel plaatsen staan de gewassen in
het water en dreigt het gevaar van
verrotting. In tal van streken van
het land wordt de situatie dan ook
kritiek genoemd.
In Den Haag wordt de ernst van de
situatie ingezien. Op verzoek van de
minister van landbouw heeft de minis
ter van defensie, de heer P. J. S. de
Jong gisteren de order uitgevaardigd,
dat alle dienstplichtigen, die hiervoor
in aanmerking komen gedurende 21
dagen met oogstverlof kunnen worden
gezonden.
Voor dit buitengewoon verlof komen
in aanmerking boerenzoons en landar
beiders. De regeling is ruim genomen.
Zo kunnen ook zij verlof krijgen van
wie mag worden aangenomen, dat als ze
niet onder de wapenen waren, bij fami
lie, vrienden of kennissen bij de oogst
zouden helpen. De regeling geldt echter
voor de militairen in de depots en
in opleidingsinrichtingen en ook niet
militairen, die cursussen volgen, die
herhalingsoefeningen onder de wa
penen zijn, die in het buitenland zijn of
op het punt staan naar het buitenland te
vertrekken.
Het oogstverlof kan drie weken ach-
reen worden opgenomen. Via de gar
nizoenscommandanten zijn ook de burge
meesters van dit besluit van de minister
op de hoogte gesteld.
In het midden van Zuid-Holland wordt
in landbouwkringen de toestand niet fa
taal geacht. Maar het kritieke stadium,
vooral omdat het begin van deze week
veel regen bracht, is nu wel bereikt.
De aardappelen liggen voor een deel
in het water, dat op het land staat, en
dreigen te verrotten. De erwtengewas
sen zijn er slechter aan toe. Voorzover
ze zijn gemaaid en op het land liggen zijn
ze verloren.
De gerst is over het algemeen nog re
delijk, maar plaatselijk wel erg door het
beruchte onkruid „muur" overwoekerd.
De tarwe heeft zwaar met schot te
kampen. De korrels in de aren kiemen
lopen al weer uit.
(Voor vervolg zie pag. 6
BEZOEK onze
HUISHOUD- en
VERWARMINGSSHOW
in DEN BURCHT - Nieuwstraat
Geopend van 1022 uur.
ZWART
HOOIGRACHT 18 LEIDEN
TAE weersomstandigheden leveren
het bewijs, dat de mens, die veel
kan, nochtans niet alles vermag. Hij
blijft een afhankelijk wezen cn bij
tijden wordt hem deze wijsheid krach
tig bijgebracht.
Zulk een tijd beleven wij ook nu. De
situatie, rondom de oogst is niet zon
der zorg. De overvloed aan regen
roept ernstige problemen op. Bijzon
dere voorzieningen konden niet uit
blijven, wilden de kwalijke gevolgen
beperkt worden gehouden.
De regering blijkt dit te hebben be
grepen, nu vanuit de landsdefensie
zal worden bijgesprongen. Een ver
lofregeling is reeds uitgegaan.
Deze bereidwilligheid van de minis
ter van defensie kan zijn ambtgenoot
van landbouw, ja heel de landbouw
en zelfs heel ons volk, slechts welkom
zijn.
A AN de grenzen van de staat Israël
blijft het spannen. Telkens op
nieuw moet van schermutselingen
melding worden gemaakt.
De Arabische wereld rondom de jon
ge staat is onderling verdeeld. Alle
pogingen om tot onderlinge eensge
zindheid te geraken mislukken. Men
beziet elkaar met argwaan.
Maar al die omringende staten heb
ben dit gemeen, dat zij het Israël en
zijn snelle ontwikkeling met lede
ogen aanzien. En "'gen binnenlandse
problemen verleiden die staten er dan
te gemakkelijker toe. met de Joodse
staat in conflict te komen.
De gedachte is wel geopperd, of Is
raël toch niet meer gebaat zou zijn
bij krachtiger samenbundeling van de
Arabische staten, krachtig genoeg om
die afleidende speldeprikken jegens
de Joodse staat niet langer te behoe-
TAE Amerikaanse president heeft
duidelijk doen horen, dat hij het
huidige bewind in Zuld-Vietnsun
moeilijk langer kan nemen. Hij had
er reden toe.
Amerika pleegt zich stipt te onthou
den van binnenlandse toestanden.
Maar in Zuid-Vietnam benut een
kleine groep de communistische drei
ging van buitenaf waartegen Ame
rika het land wil beschermen. Om
eigen posities op te bouwen en intus
sen een schrikbewind uit te oefenen.
Op medeplichtigheid daaraan wenst
de Amerikaanse regering niet te wor
den aangezien.
Het huidige bewind van Zuid-Viet
nam is eer bevorderlijk aan het com
munisme dan dat het dit kan keren.
Benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau C. M. Hilgerdenaar,
hoofdcontroleur A van 's rijks belas
tingen te Arnhem.
Dokter M. Blok uit Rijswijk
Ander dochtertje
ernstig gewond
(Van een onzer redacteuren)
Een bekende Rijswijkse arts, dok
ter M. Blok, is gisteren met zijn
Voorzitter Bond van aannemers
TAE voorzitter van de bond var
aannemers in de bouwnijver
heid, ir. H. Sorgdrager, heeft giste
ren bij de opening van de zomer
vergadering van deze bond in Baarn
gezegd dat de beloning van bouw
vakarbeiders op een hoger niveau
moeten komen om het wegtrekken
van werknemers naar andere be
drijfstakken en naar het buitenland
tot een einde te brengen. Hij wijst
er op dat hiertoe een wijziging in
de Nederlandse loonpolitiek nodig
,,Wil men de prioriteit, die in het
regeringsprogramma aan onze be
drijfstak is toegekend, waar maken
dan is in de eerste plaats een belo
ningsniveau noodzakelijk, dat hel
bouwbedrijf in staat stelt op de ar
beidsmarkt een concurrende positie
in te nemen Alleen dan zal het pro
ces van afvloeiing van arbeiders naar
andere bedrijfstakken en naar het
buitenland tot stilstand kunnen wor
den gebracht.
Ir. Sorgdrager bepleitte ook een an
dere regeling van de verhoudingen tus
sen de werkgevers onderling in het
bouwbedrijf. Hy wil een functioneel or
ganisatiesysteem waarin de diverse sec
toren, zoals woningbouw, de utiliteits
bouw, de waterbouw, de wegenbouw en
het baggerbedrijf elk door representa
tieve organisaties vertegenwoordigd zyn.
Alleen op deze wijze kan men ook als
reële gesprekspartner van de overheid
optreden, zo meent hij.
Vervolgens schonk de voorzitter
dacht aan de arbeidsverhoudingen. Het
BAB-bestuur streeft er naar met de
werknemersorganisaties nauw samen te
werken teneinde voor de arbeider werk
omstandigheden te scheppen, die eer
belangrijke verhoging van de arbeids
prestatie mogelijk maken. Met namt
wordt hierbij gedacht aan uitbreiding
van opleidingsmogelijkheden, verschil
in beloningsniveau tussen ongeschoolde
en gediplomeerde vaklieden, toeslagen
bij langdurig dienstverband, beperking
van ondoelmatig pendelen en de toe
passing van beloningssystemen die ge
differentieerd zijn naar gelang de aard
van het werk.
De bond van aannemers in het
bouwbedrijf is een organisatie van
aannemers gespecialiseerd in utili-
teits-, beton- en waterbouwkundige
werken.
echtgenote en een van zijn twee
dochtertjes in Zwitserland om het
leven gekomen. Het ongeluk gebeur
de toen hun auto over de muur
langs de grote Sint-Bernardroute
schoot. Een vijftienjarig dochtertje
is met ernstige verwondingen opge
nomen in het ziekenhuis in Martig-
ny. Het overleden dochtertje was
dertien jaar.
Het gezin Blok was met vakantie ge
weest in Italië. Het was voornemens
morgen weer in Den Haag (waar het aan
het Spui woonde, hoewel dokter Blok
zijn praktijk in Rijswijk had) terug te
keren.
Dokter Blok was in Rijswijk een zeer
gewaardeerd huisarts, die ondanks de
grote omvang van zijn praktijk altijd
tijd wist te maken voor persoonlijk
medeleven met zijn patiënten. Ondanks
zijn zwakke gezondheid (die hem al en
kele malen genoopt had rust te houden)
was nooit enige moeite hem te veel als
hij deze in het belang van zijn patiënten
achtte. Zijn verscheiden heeft dan ook
ongetwijfeld bij velen grote verslagen
heid gewekt
Mevrouw B. Blok-Blomberg, die altijd
sterk met het werk van haar man mee
leefde. was mede-eigenares van de
apotheek en farmaceutische fabriek van
de N.V. Blomberg. Het gezin woonde
boven de apotheek aan het Spul.
De bedrijfsleider van de apotheek is
gisteravond direct nadat hij van het
ongeluk in kennis was gesteld naar
Zwitserland vertrokken. Dokter Blok
had nauwelijks nog familie. Deze was in
de oorlog (hij was van Joodse bloede)
grotendeels om het leven gekomen. Hij
zelf heeft nog enige tijd gevangen ge
zeten.
Soekarno moet rusten
Soekarno, wiens gezondheid al enige
tijd te wensen overlaat, heeft van zyn
artsen te horen gekregen, dat hij alleen
door veel rusten weer gezond kan wor
den. „Hoe kan ik rusten, er zijn nog vele
problemen op te lossen", zeide hij. Hij
staat voortdurend onder toezicht van ze
ven Chinese geneesheren.
