Nieuwe Lends© Coraramt
Commentaar
Diem heeft het contact met
de bevolking verloren
Directeur A.N.Y.Y. kreeg kaakslag
Politie van Wallace
omsingelt school
,Dit is niet de
manier om
te winnen
Russen willen duurzame
grens rond West-Berlij
n
Aardbeving in Kasjmir
eist 100 mensenlevens
Voorlopig geen ontslag
voor K.L.M.-vliegers
Pw.ct.ur, F. OIEMER
Hoofdredacteur: Dr. f. OIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD
„Stentveitigh ia ghebleven
mijn hart In faghanspoat"
Dinsdag 3 september 1963, 44ste jaargang
r
.omdat zij een
Koningin was"*
.J
Klachtendienst bezorging 18—19 uqr
Schrille beelden van de ras-
senonlusten in het zuiden van
de Verenigde Staten. De politie
van Plaquemine in de staat
Louisiana gooide traangasbom-
men en gebruikte brandspuiten
tegen negers, die na een demon
stratie tegen de rassenscheiding
een kerk waren binnengevlucht.
Op de bovenste foto ziet men
rechts, hoe een politieman een
traangasgranaat afvuurt, ter
wijl een van de negers (links)
bij het kerkportaal de vuist om
hoog houdt.
De tweede opname laat zien
hoe twee politiemannen met
gasmaskers en wapenstok een
negermeisje ontdekken, dat zich
angstig onder een bank heeft
vastgeklemd.
Dwangsom
gevorderd voor
Ambonezen
Mr. A. G. Maris in Den Haag
heeft 2 september de Staat der N<^
derlanden gesommeerd tot betaling
van de dwangsom van f 50.000 1
elk van de twaalf Ambonese
zinnen, wa/rtoe de 'staat omstreeks
eind april was veroordeeld in kort
geding door de president vai
Haagse rechtbank, indien de staat
in gebreke zou blijven al het
gelijke te doen om deze mensei
Nieuw-Guinea naar Nederland te
doen overbrengen
Bestuur laat negers toe
Nieuws in
één oogopslag
Synode wil gerefor
meerden de les lezen
(pag. 2).
Firato biedt „elck wat
wils" in de RAI (pag. 7).
Finnen zitten weer op
rode spelden (pag. 6).
Syrië en Irak wachten
met op Nasser (pag. 6).
Leger van India goed,
generaals niet (pag. 6).
Bejaarden vragen twee
dagen de aandacht (pag.
6).
Suriname komt f 13
miljoen te kort (pag. 4).
Najaarsbeurs in het
teken van de december
maand (pag. 8).
Mode voor de vrouw
en voor de man (pag. 7).
Gouverneur Wallace van de zui
delijke Amerikaanse staat Alabama
heeft gemeend weer in actie te moe
ten komen. Hij liet een openbare
(staats) school in Tuskegee door zijn
militairen omsingelen om te verhin
deren, dat gisteren voor het eerst ne
gerkinderen zouden worden toege-
Hij handelde daarmee in strijd met een
uitspraak van het Amerikaanse hoogge
rechtshof dat van mening is dat alle
scholen in de V.S. vrijelijk door negers
en blanken bezocht moeten kunnen wor
den. Wallace gelastte het schoolbestuur
de opening van het nieuwe schooljaar
een week uit te stellen. Dit bestuur
geerde het bevel van Wallace.
Minister van justitie Robert Kennedy
heeft zijn vakantie afgebroken en is
naar Washington teruggekeerd voor het
geval dat de regering bij de ontwikke
ling betrokken raakt. In de Amerikaan
se hoofdstad meent men dat Kennedy
tussenbeide zal komen wanneer botsin
gen ontstaan tussen plaatselijke auto
riteiten en die van de staat Alabama.
Het schoolbestuur baseerde zijn wei
gering het bevel van Wallace op te vol
gen op de overweging, dat uitstel van
opening van de school onherroepelijk
KLM-directeur
slaags met
employé
(Van c
- verslaggevers)
Voor het stationsgebouw van Schip
hol heeft zich gisteren een incidentje
voorgedaan, waarbij twee werknemers
van de K.L.M. waren betrokken. De
ene was een chauffeur van een K.L.M.
autobus, de andereK.L.M.-directeur
F. Besangon.
De ruzie ontstond doordat de heer
Besangon zijn auto had geparkeerd or
de plaats waar de bus moest staan. Na
een korte woordenwisseling werd de
chauffeur zo kwaad dat hij de automo
bilist van wie hij niet wist dat het zijn
directeur was, een klinkende oorvijg
toediende.
Het interne K.L.M.-geschil is later
echter op gemoedelijke wijze bijgelegd.
tot gevolg zou hebben dat federale troe
pen de school voor negers zouden „open
breken Deze school is de eerste in de
staat Alabama die tot toelating van ne
gers besloten had. Dertien negers heb
ben zich laten inschrijven en over en
kele dagen worden nog elf negerkin
deren vèrwaclll. De schoolopziener zei
te verwachten dat de lessen vandaag of
morgen zouden aanvangen. Wallace heeft
zijn politiemacht om de school nog steeds
niet teruggetrokken, zodat botsingen niet
uitgesloten zijn. President Kennedy heeft
voor de televisie in antwoord op
vraag of hij niet verwachtte dat zijn
wetsontwerp betreffende de burgerrech
ten hem tijdens de presidentsverkiezin
gen van 1964-in de zuidelijke staten stem
men zou kosten, gezegd, dat hij er al
in 1960 had verloren en dat hij er nog
wel meer zou verliezen. Hij hoopte ech
ter dat democraten en republikeinen
samen zullen gaan om gelijke kansen
voor iedereen (ongeacht ras) te schep-
Kennedy in televisie-interview:
President Kennedy twijfelt er aan.
of de oorlog tegen de communisten
in Zuid-Vietnam gewonnen kan
worden, tenzij de regering van pre
sident Ngo Dinh Diem zich sterker
inspant om de steun van de bevol
king te verkrijgen. In de afgelopen
twee maanden heeft zij het contact
met de bevolking verloren, aldus de
Amerikaanse president in een bij
zonder openhartige verklaring, die
hij gisteren tijdens een interview
voor de Amerikaanse televisie
heeft afgelegd.
Met betrekking tot de onderdrukkings
maatregelen tegen de Boeddhisten in
Zuid-Vietnam zei Kennedy, dat deze stap
pen zeer onverstandig waren. „Wij ge
loven niet, dat dit de manier is om te
winnen", aldus de president, die verder
verklaarde, dat het een grote vergissing
zou zijn, als Amerika zijn militaire hulp
aan Zuid-Vietnam zou stopzetten. Hij is
het dan ook niet eens met degenen, die
zeggen dat de Ver. Staten zich uit dat
land moeten terugtrekken. Wat het voor
stel van De Gaulle betreft, dat alle bui
tenlandse invloeden uit Vietnam moeten
worden verwijderd, zei Kennedy: „Ik
denk, dat dit een uiting van zijn alge
meen inzicht is. Maar hij heeft daar geen
strijdkrachten en ook verleent hij het
land geen economische bijstand. De last
wordt nu gedragen door het Amerikaanse
De Sowjetunie zou gisteren hebben
voorgesteld, de muur om West-Berlijn
in een vredesverdrag met Duitsland te
sanctioneren en te maken tot een
grens tussen twee souvereine landen,
aldus bericht de New York Times. In
bericht uit Moskou meldt het blad.
dat de sowjetminister van buitenland
se zaken, Andrei Gromiko dit denk
beeld heeft geopperd in een bijeen
komst van twee uur met dr. Thomas
Dehler, een der vice-presidenten van
de Westduitse bondsdag, de Tweede
Kamer van het Westduitse parlement.
„De gedachtenwisseling" aldus de
Times werd later door dr. Dehler
weergegeven. Hij zeide dat*" Gromiko
tot hem had gezegd, dat een vredes
verdrag met Duitsland de consequen
ties van de tweede wereldoorlog moet
weergeven.
„Daarom", aldus het bericht, „zeide
Gromiko, dat het de thans in centraal-
Europa bestaande grenzen moest ga
randeren en sanctioneren met inbe
grip van een duurzame staatsgrens
rondom West-Berlijn.
Diplomaten zouden tot de Times heb
ben gezegd, dat de gerapporteerde ver
klaring verder ging dan vorige verkla
ringen van de Sowjets over de verhou
ding tussen West-Berlijn en Oost-Duits-
land. dat de stad omgeeft
In het verleden hebben de Sowjet-
autoriteiten vermeden, de grenslijn
rondom West-Berlijn als een mogelijke
taatsgrens" aan te duiden
De verklaring van maandag van
Gromiko wordt gekarakteriseerd als een
die dichter dan vroegere Sowjetverkla-
ringen staat bij een openlijke aanbeve
ling van „drie Duitslanden". Op dit
denkbeeld, dat Duitsland zou verdelen
in oost en west en West-Berlijn in is in
het verleden in politieke verklaringen
van de Sowjets slechts gezinspeeld.
BEZOEK onze
HUISHOUD- en
VERWARMINGSSHOW
in DEN BURCHT - Nieuwstraat
Geopend van 1022 uur.
ZWART
HOOIGRACHT 18 LEIDEN
Ruim vijfhonderd gewonden
T7EN zware aardbeving heeft gisteren de vallei van Kasjmir, op een tien
kilometers ten zuidwesten van Srinagar, getroffen. Volgens de eerste
berichten zijn er 100 mensen om het leven gekomen en 500 gewond. De
beving die 40 seconden aanhield, trof ruim 50 dorpen en een gebied van
omstreeks 130 vierkante kilometer. Ruim 1000 huizen werden vernield.
In een dorp zijn 32 lijken geborgen, zo is in Srinagar vernomen. Er zou
ook veel vee zijn omgekomen.
Er werden citaten van diplomaten
aangehaald, waarin er aan werd her
innerd dat de Sowjetautoriteiten in vroe
gere verklaringen slechts hebben aange
drongen op een verdrag en daarbij heb
ben te kennen gegeven dat het Rrobleem
van de vrije stad Berlijn in het verdrag
moest worden opgelost.
volk. We luisteren naar hetgeen president
De Gaulle zegt, omdat hij een ware vriend
Is. Maar we worden wel eens kregel nu
na achttien jaar de lasten gedragen te
hebben dergelijke adviezen te krijgen.
Wat wij graag zouden krijgen is hulp.
echte steun".
Intussen heeft de Times of Vietnam de
Amerikaanse geheime dienst
schuldigd, dat deze een samenzwering
heeft gefinancierd om het regime
president Diem ten val te brengen. De
bedoeling zou z(jn geweest, enkele Boed
dhistische leiders te vermoorden om hei
godsdienstige karakter van de crisis U
doen opleven. De volgende stap zou hei
doden van de r.k. aartsbisschop van Hue
Ngo Dinh Thoe (broer van de president)
zijn geweest. Een andere broer van het
staatshoofd, Ngo Dinh Nhoe en diens
vrouw, zouden z(jn verbannen,
de plannen uitgevoerd zouden zijn.
De militaire gouverneur van Saigon,
generaal Ton That Dinh, beschuldigde
communisten en „internationale avon
turiers" van samenzwering tegen de rege
ring. Hij wilde echter niet zeggen of hy
daarmee ook de Amerikanen bedoelde.
Enkele uren tevoren had (zoals gemeld)
de Boeddhistenleider Thich Tri Quang,
die wordt beschouwd als de belangrijkste
oppositieleider, zijn toevlucht in de Ame
rikaanse ambassade gezocht. President
Kennedy heeft goedgekeurd, dat hem en
andere Boeddhistische leiders asiel is ver
leend. Gevreesd moet worden, dat deze
mensen zullen worden vervolgd en in
levensgevaar komen te verkeren, als zij
aan de Zuidvietnamese politie zouden
worden uitgeleverd.
(Voor vervolg zie pag. 9)
De KLM zal voorlopig niet over
gaan tot gedwongen ontslag van de
150 vliegers, die in de naaste toe
komst overtollig zullen zijn.
Er bestaat nog steeds een in april
1962 door de oude directie met de
Vereniging van KLM-vliegers afge
sloten overtolligheids-overeenkomst,
op grond waarvan vliegers die ge
dwongen ontslagen zouden worden
recht hebben op een financiële com
pensatie. daar het voor deze vliegers
onmogelijk wordt hun beroep hier te
lande uit te oefenen. Deze vorm yan
ontslag met de compensatie, waarmee
de vliegers dus geheel akkoord gaan-
komt de KLM bij ontslag van niet
minder dan 150 vliegers te duur uit.
Dezer dagen heeft de huidige directie
derhalve b(j monde van de heer E. H.
Larive het vliegerkorps laten weten, dat
z(j de oude overeenkomst per april van
het volgend Jaar opzegt en dat zU tot
dat tijdstip niet van plan is op basis
van deze overeenkomst tot gedwongen
ontslag van vliegers over te gaan. Na
dien behoudt de directie zich het recht
voor om op andere en dus waarschijn
lijk minder kostbare voorwaarden zo
nodig vliegers te ontslaan. Intussen
dringt de heer Larive er bij zijn vliegers
op aan vrijwillig ontslag te nemen.
Ook vorig jaar heeft deze mogelijk
heid geruime tijd open gestaan. In de
oude overeenkomst was nl. neergelegd,
dat gedurende een periode van enkele
maanden vliegers op eigen verzoek ont
slag konden krijgen op individueel met
de leiding van het bedrijf overeen te
komen voorwaarden. Met deze bepaling
boekte de overeenkomst het meest ef
fectieve resultaat: in totaal verlieten
circa 50 van de 850 vliegers op deze wij
ze zonder wrijving de dienst en dat was
juist het aantal, waarvan men toen
meende dat het overtollig was. Een 60-
tal andere vliegers wist men al of niet
tijdelijk onder te brengen bij andere
maatschappijen of in andere functies.
Nieuwe directie
Zo kwam het dat de clausuleover
het gedwongen ontslag nimmer werd
toegepast. Eind 1962 werd de toenmalige
directie echter geleidelijk vervangen
door de huidige en vier maanden lang
stagneerde het overleg tussen directie
en vliegers. In mei kwam het weer
op gang en werd becijferd dat gezien
de laatste, voor de KLM minder gunsti
ge ontwikkeling opnieuw 150 vliegers
overtollig waren of althans zouden wor
den. Volgens de directie zelf zal dit over
schot in de komende jaren waarschijn
lijk nog toenemen.
Onder deze omstandigheden acht de
directie het niet mogelijk zich te hou
den aan de destijds opgestelde over
eenkomst, die volgens haar trouwens
alleen was gebaseerd op het ontslag van
de inmiddels uit de KLM verdwenen
110 vliegers. De Vereniging van KLM-
vliegers heeft zich echter steeds op het
standpunt gesteld dat de overeenkomst
op sociale gronden werd afgesloten en
dus onbeperkt van kracht zal blijven,
ongeacht het aantal overtollige vliegers.
Of de Vereniging de opzegging van de
oude overeenkomst door de directie zal
gaan bestrijden, dan wel zich daahbij
zal neerleggen, kon niet worden nage
gaan. Het bestuur acht het niet oppor
tuun in dit stadium commentaar te
zoveel nodig, lering hebben getrokken uit
wat zieh vorig jaar in de groentijd hier
en daar heeft voorgedaan.
Over het nut van de groentijd zelf kan
men verschillend denken. Gelet op wat er
in de praktijk van terecht komt, achten
wij dit nut gering. Hoe het zij, vernede
rende ervaringen als die van vorig jaar
dienen krachtig te worden geweerd.
Het zal, vermoeden wij, ditmaal met de
groentijd wel loslopen. Te hopen is alleen,
dat een verslapte belangstelling van bui
ten af in de komende jaren niet opnieuw
tot verdrietelijkheden zal leiden.
UINNEN de Wereldraad van Kerken be-
staat beduchtheid om gelden van „we
reldlijke" regeringen aan te nemen voor
kerkelijke activiteiten in de dusgenaamde
ontwikkelingslanden.
Die beduchtheid begrijpen wij. Het is voor
de kerk een levenskwestie dat zij zichzelf
blijtf en haar onafhankelijkheid ongerept
bewaart.
In het bijzonder geldt dit wel haar plaats
in de jonge staten. Steun van buiten af
aan de kerken verleend, kan er gemak
kelijk toe leiden dat de kerk zelf met
argwaan wordt bezien en dat haar bijbe
doelingen worden toegedicht. Dit zal haar
in het onbevangen uitdragen van het evan
gelie kunnen hinderen.
Bij de Wereldraad is de zaak zelf nu in
verdere studie.
jyjISSCHIEN is het niet fair om te stellen
dat De Gaulle tot zijn verklaring
over Vietnam is gekomen omdat hij zijn
kans schoon zag. Ook daarvoor loopt hij
te zeer met het hoofd in de wolken. In
tussen heeft Amerika zijn verklaring wel
gevoeld als een stok tussen de benen.
Kennedy is doende, de regering van Zuid-
Vietnam tot betere gedachten te brengen.
Die regering heeft hem, in de hulp die hij
haar biedt tegen de communisten, in een
bijzonder moeilijke positie gebracht. Juist
op dit ogenblik heeft De Gaulle zich in
de situatie gemengd met een verklaring
die de positie van Kennedy nog verzwakt.
Intussen is De Gaulle zelf machteloos om
iets wezenlijks te ondernemen. Men kan
alleen benieuwd zijn, hoe hij de nu aan
vankelijk geuite denkbeelden nader gaat
uitwerken.
(RITA)
„Vlug Tommy, naar binnen. Daar komt
mijn schoolvriendinnetje en ik heb
haar verteld, dat jij knap, donker en
lang bent".
r stond vandaag onder invloed
van een lagedrukgebied,
het centrum op de Noordzee ligt. Er
kwamen buien voor, die soms van on
weer vergezeld gingen. Vanochtend vie
len de buien vooral in de kustprovincies.
Op de Oceaan is de depressie-
teit weer toegenomen. Een nieuwe de
pressie. die vanochtend nabij de zuid
punt van Groenland lag, zal waarschijn
lijk in de richting van de Britse eilanden
trekken. Het weer behoudt daarom een
wisselvallig karakter, ook op iets langere
termijn bezien.
De Bilt verwacht tot woensdagavond: Rapporten hedenmorgen zeven uur
Veranderlijke bewolking met plaatselijk
enkele buien. Matige tot vrij krachtige
zuidwestelijke wind. Weinig verandering
In temperatuur. (Opgemaakt te 11.15 u.).
Tendens stationair
HET WEER IN EVROPA
Temper.
•tacioa
Weert.
jeeteklK
ll
f*
<5 a
13
m op 20.09, onder viissingen
„u,. Eetdc-
Dinsdag 10 september: laatste kwar- De Bilt
tier. Twente
T)E HEER O. Lcebaart, Ne- vroeger naar ons land om zich achteruitkijkspiegel nam de ting, zodat de achter hem rij- Het linkervoorportier van
derlander van geboorte op de hoogte te stellen van de Amerikaanse bezoeker waar dende aan de flikkerende de sportauto vloog open, de
en Amerikaans staatsburger snelle ontwikkeling. dat een sportauto bestuurd achterverlichting kon zien bestuurder snelde er uit. ren-
door naturalisatie, heeft als Dezer dagen reed de heer door een vrij jonge man, na- dat de gebiedende eis was de naar de auto van de heer
directeur van het kantoor van Leebaart met een door hem genoeg tegen zijn aehterbum- verstaan. Zodra de heer Lee- Leebaart, opende het portier
de Algemene Nederlandse gehuurde auto van Bilthoven per reed en dat de man zijn baart zijn passeermanoeuvre van diens auto en diende hem
Vereniging voor Vreemdelin- over de door verkeersonge- hand op de claxon gedrukt had beëindigd en naar de een vuistslag op de kaak toe
genverkeer te New York, tot lukken tot voor kort beruchte hield om vrij gaan te eisen. rechterweghelft was gereden, die de verbluffende Ameri-
taak Nederland in de Ver. weg in de richting Utrecht De heer Leebaart verkeerde stoof de sportauto opzij naast kaan zo trof dat hij versuft
Staten en in Canada te „ver- Hij was bezig een auto te in de onmogelijkheid tijdens hem, drukte hem in de berm. achter het stuur zonk.
kopen". Hij vervult die taak passeren toen hij plots achter de passeermanoeuvre naar minderde vaart en stopte, de En de Amerikanen maar
al enige jaren en komt de zich een onafgebroken rechts te gaan en ontstak en- heer Leebaart ook tot stop- vragen het vriendelijke Ne-
laatste tijd veelvuldiger dan claxongeloei hoorde. In de kele keren vlug zijn veriich- pen dwingende. derland te bezoeken
Kopenhager
Aberdeen
Londen
Madrid
Mallorca
Lissabon
4 18 12
windstil :6 15
windstil 26 '.3
windstil 23 13
windstil 28 17
