Nieuwe Leidlse Courant
Ook noorden in wurgende
greep van koppelbazen
Commentaar
Drie Katwijkers gered
stranding bij Texel
na
Groningen raakt stalhouderij kwijt
Kleine bedrijven worden leeggezogen
Uitbreken
ligt voor
stakingen
de hand
oestand in Vietnam
verwarder dan ooit
Opgesloten mijnwerkers
werken nu ook zelf mee
Bosbrand bij
Porto Ercole
li htó Ij
CHRfSTRIJK-NATTONAAi DAGBLAD
Donderdag 22 augustus 1963, 44sta jaargang
Krabbend
de vrijheid
Zie pagina 2
2.25 pfteuws ui
één oogopslag
Het koppelbazenpro-
bleem blijkt ook vele
werkgevers in het noor-
het land voor
(grote moeilijkheden te
plaatsen. Men vreest dat
(kleinere bedrijven, die
slechts een paar hulp-
krachten overhouden on
herroepelijk over de kop
et wc»" zullen gaan. Bovend ien
ontstaat er onder de werk
nemers die geen ontslag
kunnen krijgen een onte
vreden Stemming, die op
een staking zal kunnen
uitlopen.
eurs
In Zuid-Vietnam heeft
het leger nu alle pagoden
l bezet, nadat fanatieke
monniken hevige tegen
stand hebben geboden.
Vele geestelijken zijn ge
arresteerd, vele fraaie ge
bouwen vernield. De lei-
kgre der van de boeddhisten
tvist te ontsnappen.
Qf) I Door de langdurige en
{ware regen is de Leidse
Rijn bij Harmeien op en-
tele plaatsen buiten haar
levers getreden. De pro
vinciale weg tussen Har-
nelen en Woerden is voor
ew^nMen gedeelte overstroomd,
bead-eswerder is het water enige
voningen binnengedron-
!en.
Chroesjtsjef heeft gis-
in Zuid-Slavië ieder-
en verbaasd doen staan
m oor te verklaren dat de
*L.IPU^ lussen naar het land van
wnJr4Ltojto komen om de
rerking van de arbeiders-
>erftr^ «fcden in de fabrieken al-
aar te bestuderen. De
tussen zijn toe aan een
Hig. lemocratisering van het
eheer van de onderne-
wo®de%ingen.
De reddingsploeg die de
rie in de V.S. opgesloten
Mgdt|^ijnwerkers tracht te be-
8 ;iken door het boren van
ïn gat, heeft deze pogin-
voorlopig moeten sta-
sn. daar het plafond van
i mijngang van de man
en ging scheuren Men
U nu elders een poging
Jagen. De mannen ver-
^^pQprcn in goede conditie.
De Nederlandse Gas-
aie heeft bij haar onder
indelingen over de aard
wijs met de werkgroep
de gemeenten aange-
:n het aardgas te leve-
tegen een prijs die va-
eert van zeven tot acht
int per kubieke meter,
'elke prijs de gemeenten
in de verbruikers zullen
studererfagen, moeten zij zelf be-
ilen.
indi
ling
/~iOK in het noorden van het land worstelt men met het probleem van
de koppelhazen. Hier is de situatie echter veel ernstiger dan in het
westen, want de koppelaars zuigen de kleinere bedrijven leeg. Hun werk
nemers tekenen grif het contract, waarin f 135.schoon wordt beloofd en
vier tot vijf jaar vast werk. De kleinere bedrijven houden alleen maar wat
handlangers en hulpjes over en dreigen zo te verstikken in de wurgende
greep van de koppelbazen.
De directeur van een van de Gro
ningse scheepswerven noemde gisteren
de situatie ernstig. De bedrijven gaan
door de activiteiten van de koppelba
zen onherroepelijk over de kop. Bo
vendien wordt de stemming met de
dag slechter. Werknemers, die geen
ontslag kunnen krijgen van hun werk-
gevers, zijn zeer ontevreden. Stakingen i
liggen voor de hand.
De lonen in onze bedrijfssector lopen
ons zo volledig uit de hand, zo klaag
de deze Groningse directeur.
Structureel
Er is zelfs sprake van een structu
reel probleem, zo meent hij. Het kan
uiteindelijk gaan om een verloop van
honderden vakmensen, die weer opdui
kelen bij onderaannemers op spectacu
laire bouwprojecten als de petro-chemie
of de aardgaspijpleiding Slochteren-Rot-
terdam.
De koppelbazen, die niet aan de cao's
gebonden zijn, rekenen erop dat binnen
de vier of vijf jaar de duur van het
contract vooral in Delfzijl volop per
soneel nodig zal zijn voor de construc
tie van de billitonfabriek, het amoniak-
Pagodes beset - monniken in arrest
Nadat gisteren bij verrassing militairen in opdracht van president
7W-«lgo Dinh Diem alle pagodes in het land hebben bezet en honderden
—"Hinniken en nonnen hebben gearresteerd is de toestand in Vietnam
ferwarder dan ooit. Er is een avondklok ingesteld en alle verbdndin-
[n met de buitenwereld zijn verbroken. Uit de schaarse berichten
je uit het land konden worden gesmokkeld blijkt wel dat er hevig
gevochten rodom de versterkte pagodes en dat vele hevig verzet
jbben geboden.
Algemeen wordt aangenomen dat de
>k inruZuidvletnamese militairen in de stad Hue
het eerst tot actie over gingen. Een sterke
troepenmacht rukte tegen middernacht
naar de pagoden van de stad op en be
zette het postkantoor en andere sleutel
posities.
(Voor vervolg zie pagina 4)
Reddingsactie toch voortgezet
Gewonde arbeider
reageert met meer
De reddingsploeg die de drie op
meer dan honderd meter diepte in
gesloten mijnwerkers van Hazleton
in de V.S. probeerde te bereiken
door het boren van een gat, heeft
gisteren haar pogingen onderbroken,
doch is vandaag opnieuw begonnen.
David Fellin en Henry Throne, die
samen in één ruimte zitten opgeslo
ten, gescheiden van hun gewonde
kameraad Louis Bove, meldden gis
teren via de neergelaten microfoon,
dat het plafond van hun gang ging
scheuren.
Men hoopt dat de trillingen van de
machtige boren geen nieuwe scheuren
zullen veroorzaken Men is met het
nieuwe reeds op een diepte van 80
meter.
Een rozenkrans en St. Christopher me
dailles zijn gisteravond naar beneden ge
laten door het 100 meter lange gat waar
door twee opgesloten mijnwerkers nog
contact met de buitenwereld hebben.
Een gezin in Hazleton had deze van een
reis naar Rome, waar zij door de paus
gezegend werden, meegebracht.
Intussen Is er weer kontakt geweest met
Bove. Hü schijnt gewond te zijn en heeft
ernstig gebrek aan voedsel. Hij kan alleen
water drinken van een ondergronds
stroompje. De andere mannen hebben
voedsel, medicijnen en tabak gekregen
door een smal gat dat al eerder was ge-
Aan de kust van Porto Santo Stefano
op het schiereiland waar het koninklijke
gezin zijn zomerverblijf heeft), is gister
avond een bosbrand uitgebroken. On
danks een gestadig vallende motregen
zijn reeds meer dan tienduizend denne-
bomen door het vuur vernield, alsmede
honderden olijfbomen en wijnstokken.
Met man en macht bestrijden de brand
weerkorpsen uit de omliggende plaatsen
de brand, bijgestaan door karabiniers,
politie, vliegers en vrijwilligers.
De 86-jarige F. J. Vermeulen uit Gou
da is gistermorgen op de Verzetslaan
te Gouda door een achteruitrijdende
vrachtauto overreden. Hij moest zwaar
gewond in een ziekenhuis worden opge
nomen, waar hij spoedig aan zijn ver
wondingen is bezweken.
boord en waardoor men ook een micro
foon had neergelaten. Hoewel Fellin en
Throne het redelijk goed maken klagen
zij over de kou die in de mijngang heerst.
De redders hebben langs deze zelfde
gang klein gereedschap naar beneden ge
laten dat Fellin en Throne kunnen ge
bruiken bij hun pogingen om Bove te be
reiken. Fellin meldde dat zij bezig zijn
een tunnel te graven die zij stutten met
oud hout uit de mijn. De twee mannen
zijn in uitstekende stemming. Fellin
maakte grapjes door de microfoon. „Ik
krijg nu meer pakjes dan met Kerstmis",
zei hij tevreden.
Later had hij een triest bericht. Bove
reageerde niet meer op hun kloppen,
maar dat zou een gevolg kunnen zijn van
zijn uitputting en van verwondingen.
Men neemt aan dat de nieuwe poging
om de mijnwerkers te bereiken niet voor
aanstaande zondag resultaat kan hebben.
bedrijf van de Staatsmijnen en wellicht
nog meer chemische fabrieken. De con
cerns hebben alle haast en kijken niet
op een paar centen als het erom gaat
een fabriek in de kortste tijd gereed
te hebben, zo redenen de koppelbazen.
En zij worden steeds driester met
lokkende lonen voor de arbeiders, ter
wijl ze er zelf ook een behoorlijke duit
van overhouden.
Aanvankelijk liet een der Delfzijlse
scheepswerven zyn werknemers rustig
vertrekken wanneer zü konden aanto
nen dat zü elders meer zouden verdie
nen. Het ging om een man of tien in
vier weken tyds. „Wü willen niemand
het brood uit de mond stoten", lichtte de
personeelschef van deze werf toe, „maar
nu wordt het te gek". „Wij hebben be
sloten geen ontslag meer te verlenen,
maar om alle aanvragen vla het arbeids
bureau te laten lopen.
„Het gaat hier net andersom als in
de randstad," zo merkt de heer Keu-
ning ten slotte op: „daar zijn het name
lijk de scheepswerven die zelf koppel
bazen gebruiken om aan personeel te
komen."
Het begin van de grote demonstratiemars naar Washington de
komende anti-segregatiebetoging begint (officieus) in Parijs. De
deelnemers zijn voornamelijk Amerikanen, die in Frankrijk woon
achtig zijn. Op de ambassade van de Verenigde Staten in Parijs is
reeds een petitie aangeboden, die door vele Amerikanen ondertekend is.
Op de foto de Amerikaanse neger-acteur William Marshall, die een
lange lijst met handtekeningen aan de persfotografen toont.
Willy Catharina KW 65 verloren
(Van een onzer verslaggevers)
IK sta nog te beven, meneer. Het koude zeewater sloeg voortdurend over
ons heen. Het was pikdonker en we hadden ten slotte nog maar één
wens: vaste grond onder de-voeten te krijgen". Dat zei ons vanmorgen in
hotel Zeezicht op Terschelling de heer W. de Vreugd uit de Zuidstraat te
Katwijk, kort nadat hij met behulp van twee reddingboten van zijn In
nood verkerende hotter was gehaald.
De narigheid begon vannacht om
ar of twee. Terwijl er een holle
stond en wilde regenvlagen het uitzicht
belemmerden, maakte de 16-jarige roer
ganger A. de Vreugd een vergissing.
Prompt raakte de Willy Catharina KW
65 op drift en even later zat men muur
vast aan de grond op anderhalve mijl
ten noordwesten van de vuurtoren bij
het Eierlandsgat, dart Texel van Vlieland
scheidt. Een bijzonder gevaarlijk punt
vanwege de hoge zandrug die daar ligt.
Aanvankelijk maakte men zich aan
boord niet druk, maar de doorbeukende
golven maakten de toestand na enige tijd
behoorlijk précair voor de drie opvaren
den, de eigenaren W. de Vreugd ei
Guyt uirt de Te Brittenstraat en roergan-
Het zijn spannende dagen in
Hazelton, Pennsylvaniawaar
men met man en macht aan het
werk is gegaan om die ingeslo
ten mijnwerkers te redden.
Mevrouw Bova, de echtgenote
van een der drie mannen, ver
toeft vele uren in de nabijheid
van de plek, waar redders aan
het boren zijn.
ger A. de Vreugd uit de Joost Banckert-
straat. Met behulp van de zendinstallatie
werd alarm geslagen en kort daarna
voeren de sleepboot Stortemelk van re
derij Doeksen en de reddingboot Baron
van Kattendijke van Texel uit.
De Baron van Kattendijke is een
open reservereddingboot. De andere
hoot was in reparatie. De drie red
ders hadden het flink te kwaad door
het vele water dat het reddingboot
je maakte. Tot overmaat van ramp
liepen ook zij aan de grond. Het
roer raakte onklaar, maar de motor
bleef gelukkig draaien. Omstreeks
vier uur slaagde men erin de drie
Katwijkers aan boord te nemen.
Daarna was het wachten op de in
middels uit Terschelling vertrokken
reddingboot Carlot. Deze nam de
Baron van Kattendijke op sleeptouw
en zo geschiedde het, dat om half
negen allen behouden aan land
kwamen.
Aan boord van de Carlot werden de
Katwijkse vissers van droge kleren voor-
In hotel Zeezicht kregen zij brood
en koffie. „We willen zo gauw mogelijk
huis", zo zei schipper Dc Vreugd.
Er werd dan ook besloten om half twaalf
aan boord van de postboot Friesland te
gaan, opdat men vandaag nog in Kartwijk
>u kunnen komen.
Beschermd
De Willy Catharina is ,vol water ge
slagen. Omstreeks tien uur zonk de uit
1932 daterende botter. Later schoof zij
over de zandrug heen en kwam daardoor
gunstiger te liggen, beschermd als zij
werd door de dijk zand. Het schip, dat
werd voortgestuwd door een 150 pk
Deutz-motor, is verzekerd. Sleepboot-
rederij Doeksen zal contact opnemen met
de verzekeringmaatschappij over de vraag
of het schip al dan niet vlot moet wor
den getrokken.
(Voor vervolg zie pagina 4)
JJET WAS gemakkelijk, sympathie te
hebben voor onze K.L.M., in de tijd
dat het haar goed ging. Zij heeft echter
bijzondere behoefte aan ons medeleven,
nu het haar slecht gaat. Maar dan moe
ten de mensen van dc K.L.M. het ons ook
niet te moeilijk maken.
Iets van die aard is helaas gedaan door
dr. Van der Wal, straks waarnemend pre
sident-directeur van onze nationale lucht
vaartmaatschappij, in zijn eerste contact
als zodanig met de pers met de publi
citeit dus.
De nieuwe hoge functionaris heeft bij die
gelegenheid een goed woord menen te mo
gen doen voor cumulatie van functies en
hij bleek voor zichzelf nog niet te weten,
welke van de functies, die hij bekleedt,
hij zal gaan afstoten. Met deze beschou
wingen heeft hij terecht wrevel gewekt.
Wat onze luchtvaartmaatschappij In
deze ongunstige omstandigheden nog meer
dan ooit nodig heeft, zijn mensen in
de top die er zich geheel aan geven, voor
wie, in de sfeer van het ondernemings
leven, deze ondernemingen het een en het
al is. Ze moeten voor de K.L.M. bezig zijn
van vroeg tot laat. Dat is nodig voor de
luchtvaartmaatschappij zelf, cn ook heb
ben daarop recht al dieeenen die in lagere
regionen bij haar werkzaam zijn. Het is
fataal wanneer zij weten dat boven hen
mannen staan die hun belangstelling met
andere ondernemingen delen.
Er komt bij, dat cumulatie van functies
in de regel haar vervolg vindt in een
cumulatie van inkomen. Wij vermoeden zo,
dat de nieuwe waarnemend president-
directeur niet gehonoreerd za! willen wor
den naar de verdeling die hij zich binnen
de sfeer van zijn belangstelling heeft ge
dacht.
Nu moet het wel de indruk wekken, alsof
deze benoeming, naast de functies die hij
al bekleedt, moet strekken tot de meer
dere glorie van de benoemde. Omgekeerd
echter, zijn benoeming moet strekken tot
welzijn van de K.L.M., ook wanneer dat
voorlopig weinig glorie zal opleveren.
De K.LM., waarin langzamerhand heel wat
belastinggelden verdisconteerd raken,
heeft aan mannen als dr. Van der Wal
behoefte. Onze luchtvaartmaatschappij
moet uit de zorgen worden geholpen, maar
dat kan alleen wanneer de leiding haar
aandacht concentreert. Ook dan tral het
nog een ontzaglijke toer zijn.
Wij menen te mogen vertrouwen, dat «fit
bij nader inzien door alle betrokkenen zal
worden ingezien. De sympathie die de
luchtvaartmaatschappij gelukkig nog on
der ons heeft mag niet al te zeer worden
bedreigd.
TJet frontenstelsel van een nieuwe de.
pressie waarvan het centrum zich op
de Oceaan even ten noordwesten van
Ierland bevindt is in de nacht van woens
dag op donderdag tot Het Kanaal door
gedrongen. Het veroorzaakt in ons land
enige regen of motregen. De aangevoerde
lucht is iets zachter maar ook vochtig
zodat na de frontpassage er over het al-
gemeen veel bewolking blijft binnendrij
ven. Aan het koufront kan bij de Golf
van Biscaye een storing ontstaan die
naar Frankrijk trekt. In de vochtige
lucht ontstond aan de ingang van Het
Kanaal uitgebreide mist. Wellicht zal ook
in ons land het weer tijdelijk nevelig
zijn. De matige wind draait na de front
passage naar zuidwest tot west.
Tendens stijgend
ZON EN MAAN
Vrijdag 23 augustus: zon op 5.35. onder
x x 19 5°: maan °P 956. onder 21.45.
De Bilt verwacht tot vrijdagavond: Dinsdag 27 augustus: eerste kwartier.
Aanvankelü'k enige regen of motregen,
morgen enkele verspreide opklsringen. HET WEER HS EUROPA
Overwegend matter» .nM.IKb. I rr LiUM\.\SiT
Rapporten hedenmorgen zeven uut
(Opgemaakt te 11.15 uur).
HOOGWATER SCHEVENINGEN
23 augustus 5.32 van.; 17.54 n.m.
Strandverwachting
Komende avond en nacht passeert euenoieioer
warmte frontje met opnieuw regen, ge- Ypenburg"
volgd door zachtere lucht. Morgen komen Vlissingen
hierin geleidelijk opklaringen voor met ï^'wit
een matige zuidwesten wind. In de mid- Twente
dag 17 a 18 graden, zeewater 17 graden. Eindhoven
Vooruitzichten: komende dagen een Zd.-Limb.
langzame verbetering met opklaringen en stoaicholm
aangename temperatuur.
JJET besten vun de laatste betekent ook, dat het studen- ook betekenen dat het vnor Groningen te behouden is on- en ook de huisvesting biedt
stalhouderij in t noorden, tenleven in Groningen ernstig het nationaal rtjtuig museum langs een stichting opgericht, geen problemen
die van de heer E Hemmes te aan kleur en fleur sou ver- te Leek onmogelijk ,al ,tjn Deze stichting wil de «alhou. De gemeente Groningen tal
Gromngen staat momenteel «"en- In Groningen maken de aldaar bijeen gebrachte derij, die door haar eigenaar ern eventueel nadeHg eiploi
op het spel en daarmee dre,- studenten nog regelmahg ge- koetsen bij hijrondere gele- de heer E. Hemmes om per- tatietekort o^angen met
gen paard en rijtuig geheel bruik van rijtuigen. Het Prag- genheden te gebruiken voor soontijke redenen wordt ge- maximaal f 4000 Voor het
rlo ün'S. verdwijnen mat,cum IUnstre een sub- rondritten over het landgoed liquideerd, in haar geheel overnemen van de stalhou-
Dat zou betekenen dat men vereniging van het Groninger Het stadsbeeld van Groningen overnemen, t.w. negen paar derij zal echter een som van
a y Groningen overnemen, t.w. negen paar- derij zal echter een som van
dit paar op 28 augustus, de studentencorps, is een van de wordt zeer verlevendigd door den, twaalf koetsen (zes ber- f 50 000 nodig zijn en dit be-
twee drag moet uit particuliere
i, 4 t P r 6I? rïxUIg huwe- coupes), tuigages, jassen, hoe- bron komen. Een eerste actie
de laatste lijken en optochten. den cn lantaarns. Er is reeds heeft tot dusver rond f 10.000
stalhouderij voor een bedrijfsleider gevonden opgebracht.
viering van Groningens ont- grootste koetsenbezitters m het regelmatig verschijnen liners, vier landauers e
zet in 1672, voor het laatst Nederland.
fraaie rijtuigen zal zien be- Opheffing
spannen met paarden. Dat stalhouderij in Groningen zal
Oslo onbew.
Kopenhagen I. bew.
Aberdeen motregen
Londen motrege
A'dani zw. bev
Brussel zw bev
Luxcmb. zw bev
Parijs rege
Frankfort
Mtlnchen
ZUrlch
Genève
Wenen
Belgrado
Innsbrudk
Athene
windstil :e 11
