in vijf plaatsen om jeugdverenigingen te helpen
Philippus predikt niet Christus, maar de waarheid
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 196J
Iccan hielp
Molukse
jongeren
Vertrouwen
Een paar uur lang hebben we
deze week. in het Ambonezen-
woonoord ..De Biezen" zitten
praten met de heer J. M. Sa-
puletej. penningmeester van
het moderamen van de syno
de van de Evangelische Mo
lukse Kerk.
HU zei iets dat ons diep heeft
geraakt. Het ging over de si-
land verkeert. Deze is er niet
gemakkelijker op geworden
nu met Indonesië alles pais
en vree is. Want in het hart
van deze mensen leeft nog
altijd het intense verlangen
naar een eigen Molukse staat.
Voor deze mensen is Soekar-
no nog immer een kolonialist.
Sapuletej gaf toe gehoopt te
hebben nog eens politieke
steun te ontvangen van de
Anti Revolutionaire Partij,
een hoop die nu weg is. Maar
hij zei dit niet als een ge
griefd mens, ook niet als
iemand die alle hoop verlo
ren heeft.
HU sprak zijn volle vertrouwen
uit dat zijn volk rechtvaardig
behandeld zal worden. Want.
zei hij, Nederland is een chris-
telyk land, dat opkomt voor
het recht van alle mensen,
ook van de Zuidmolukkers.
Even voelde ik me als chris
ten gegeneerd over zoveel
vertrouwen. Zijn wij werke
lijk altyd opgekomen voor
het recht van alle mensen?
Zyn wij niet bezig te verge
ten dat dit volk nog onder
ons woont?
Zyn wij niet bezig dit volk. dat
zo gehecht is aan het eigene
in hun eigen vet te laten gaar
smoren? Het gevaar is heel
groot dat wij ook als chris
tenen nu wU als land een
nieuwe politieke koers ten
opzichte van Indonesië zyn
gaan volgen, gemakshalve
maar vergeten dat dit volk
nog in ons midden woont.
Dit volk is dank zij onze evan
gelieprediking tot geloof ge
komen. Nu het in ons midden
woont, blijven wij een gees
telijke verantwoordelykheid
voor hen dragen. Dat is onder
de huidige omstandigheden
wel het minste wat we voor
hen doen kunnen. Deze broe
ders en zusters in Christus
hebben vertrouwen in ons.
Dat vertrouwen mogen we
niet beschamen.
Ouderling U.
Sapuletej draagt een
financiële last...
WERK VAN PREDIKANTEN GROEIT
TRACTEMENTEN MOESTEN OMLAAG
(Van onze kerkredactie)
Dreigen de Nederlandse gelovigen een zendingsveld te
vergeten, dat op de stoep van onze plaatselijke kerken
ligt? Z\jn wy zo gegrepen door de nieuwe kansen, die zich
in Afrika openbaren en de nieuwe contacten, die met Indo
nesië mogelijk zijn, dat we geen oog meer hebben voor
een taak in onze eigen omgeving? Deze vragen zijn gewet
tigd. als we bedenken dat de financiële toestand van Iccan.
l het interkerkelijk contact comité Ambon-Nederland, nog
maar enkele maanden geleden zo penibel was, dat het er
naar uitzag, dat dit comité zijn werk moest staken.
i groot gebooi
Daarmede zou een einde geko
men zijn aan een particulier ini
tiatief van Nederlanders, die hun
Ambonese geloofsgenoten in ons
land niet willen vergeten. Slechts
dank zij een subsidie van het
Koningin Julianafonds. en dank zij
medewerking van diakonale orga
nisaties van de Hervormde Kerk
en de Gereformeerde en Christe
lijke Gereformeerde Kerken kon
dit werk in het afgelopen jaar
nieuw leven worden ingeblazen.
Vele Nederlanders leven in de
veronderstelling dat deze mensen
van de eilanden der Zuia-Moluk-
ken onze hulp niet meer nodig
hebben. Er is een nieuwe verhou
ding met Indonesië, laat ze naar
huis gaan. wordt soms gemom
peld. Anderen hebben in de kran
ten gelezen, dat deze mensen uit
de woonoorden verhuizen naar ge
rieflijke huizen en menen, dat
daarmee dit probleem van een
Ambonese samenleving in een
Europees land is opgeheven.
Er wordt niet beseft, dat juist
de gehele ontwikkeling de geeste
lijke verzorging van deze mensen
alleen maar enorm heeft bemoei
lijkt. Het is niet waar. dat vele
duizenden van deze mensen nu
naar hun eigen eilanden kunnen
of zelfs maar willen terugkeren.
Problemen
««-if*-»*-»*-»
ZESDE EVANGELIE OPNIEUW VERTAALD
(Van onze kerkredactie)
Opnieuw ls er een evangelie ge
vonden. Niet langer heeft de kerk
de beschikking over de vier evan
geliën van de bijbel, maar èok
over het evangelie van Thomas,
en nu ls daarbij gekomen het
evangelie van Philippus. Ook daar
in Is Christus de hoofdfiguur, al
gaat het niet om een nieuw ver
haal van Zijn leven. Het Is een
veel meer dogmatisch evangelie
vol diepe en duistere gedachten,
vol ook van filosofische redenerin
gen er uitspraken. Het ls een
evangelie geworden, dat ver af
staat van de eenvoudige taal van
de bijbelboeken.
Reeds in het begin wordt over
Christus gesproken. Zo staat reeds
op een van de eerste bladzijden
de volgende passage: Christus
kwam om sommigen vrij te ko
pen. anderen te redden en weer
anderen te verlossen. De vreem
delingen kocht Hij vrij en maak
te ze tot Zijn eigendom. En Hij
scheidde de Zijnen af. zij die Hij
als liefdepand een plaats heeft ge
geven in Zijn wil. Niet slechts,
toen Hij verscheen, heeft Hij zi si
ziel neergelegd, toen Hij dat wens
te, maar sinds de dag, waarop
de wereld geschapen werd, legde
Hij Zijn ziel neer. Op het ogen
blik dat Hij dat wilde, toen kwam
Hij eerst om het op te nemen,
omdat het als liefdepand gegeven
was. Het was onder de dieven en
is gevangen genomen. Maar Hij
redde het en zij die goed waren
in de wereld redde Hij en dè
kwaden."
De taal is lang niet duidelijk.
Heel waarschijnlijk is ook dit ge
deelte. zoals het gehele evangelie,
doordrenkt van gnostische invloe-
E ven als het bekendere „Evan
gelie van Thomas" behoort ook
dit evangelie tot de geschriften
die een tiental Jaren geleden ge
vonden zijn In Egypte. Hun waar
de Is nogal overschaduwd door
de iets jongere vondsten ln de
grotten bij de Dode Zee. die van
een Joodse sekte afkomstig zijn,
maar toch veel dichter bij de
bijbel stonden.
Vertaling
In vakkringen was dit evangelie
reeds enkele jaren bekend, want
reeds in 1959 is er een vertaling
van gepubliceerd door dr. H. M.
Schenke in de Duitse „Theologi
sche Literaturzeitung". Een jaar
later verscheen een herdruk van
deze vertaling in een uitgave over
de Koptisch-gnostische geschrif
ten van Nag Hamadi. Er is nu
een geheel nieuwe vertaling ver
schenen, met een vrij uitvoerig
commentaar in het Engels bij de
Amerikaanse uitgever Harper and
Row. van de hand van de Schot
se theoloog R. McL Wilson, die
verbonden is aan de universiteit
van St. Andrews.
De manuscripten, waarvan dit
ïvangelie van Philippus er een is
zijn gevonden bij Nag Hamadi in
Egypte. Zij maakten kennelijk
deel uit van de bibliotheek van
een gnostische groep. Dit manus
cript schijnt een van de oudste
te zijn en dateert naar alle waar
schijnlijkheid uit de tweede eeuw.
Er werden dertien manuscripten
gevonden, waarvan er een in het
bezit is gekomen van het Zwit
serse Jung-Instituut, terwijl de an
dere twaalf een plaats vonden in
het Koptisch museum te Kaïro.
Een boek uit de eerste rol die
naar ZVitserland is gegaan, het
..Evangelie van de Waarheid" is
inmiddels reeds gepubliceerd, ter
wijl in 1956 een fotografische uit
gave gereed is gemaakt van een
aantal manuscripten uit Cairo. Er
werden vertalingen van gemaakt,
maar alleen het evangelie van
Thomas kreeg eigenlijk bekend
heid buiten de kring van experts.
Dit evangelie van Philippus be
hoort tot dezelfde rol als het
„Evangelie van Thomas". Eens
hebben deze beide geschriften gro
te Invloed gehad, maar het op
merkelijke is dat het enige citaat
uit dit evangelie, dat te vinden
ia in een geschrift van ^plphanes
niet te vinden is in deze tekst.
Naar alle waarschijnlijkheid
heeft dit evangelie niets te maken
met de apostel Philippus. Het
heeft deze naam gekregen, omdat
zijn naam eenmaal voorkomt in
het geschrift.
Thema
Dit nieuwe „evangelie" is nau
welijks te beschouwen als een
boek met een vast thema en een
vastomlijnd plan. Het bestaat
eigenlijk uit los met elkaar ver
bonden gedachten, die in geen en
kel opzicht een logische samen
hang hebben. Prof. Wilson is dan
ook van mening, dat er nog heel
wat op dit „boek" gestudeerd zal
moeten worden.
We hebben hier te maken met
een theologie uit de tweede
om de wereld te redden door Zijn
leven te geven, maar om de din
gen weer op hun plaats te zet
ten en om de Vader te worden van
een verlost nageslacht. De ver
lossing is een gevolg van kennis
en niet door het verzoenend off^r
op Golgotha gebracht.
Daar hebben zij het typische
van dit en soortgelijke geschrif
ten. De nadruk ligt telkens weer
op het „kennen". Er wordt veel
gesproken over de Waarheid,
maar het is een Waarheid die ge
kend moet worden. We lezen dan
ook dat „hij die kennis van de
Waarheid heeft een vrij mens ls."
Gnostiek
bel beter te leren verstaan. Het
geeft ons wel een indruk van het
theologisch denken in de tweede
eeuw van de kerkgeschiedenis, een
denken,--dflf eerr-ge^eMig gevaar
heeft betekend voor de kerk. waar-
Inee de kerk door de eeuwen heelt
moeten worstelen, een denken
waarvan de kerk, als we een
niet-christen als de Jood Martin
Buber moeten geloven, nog niet
\'og altijd zijn er kampen, maar
als straks ook deze mensen in
woonwijken zijn ondergebracht,
wordt. het werk t an de predi
kanten opnieuw zwaarder,
i de
apostel Paulus grotendeels op de
achtergrond was geraakt. Het was
bovendien de tijd. dat de Griekse
filosofie grote invloed ging uitoe
fenen op de boodschap van het
evangelie. De bijbelse boodschap
werd vermengd met allerlei lerin
gen. Christus wordt wel een be
langrijke plaats gegeven in dit
boek. maar het is waarschijnlijk
niet de plaats, die de bijbel Hem
Christus wordt ongeveer 27 maal
genoemd, terwijl er nog een aan
tal uitspraken is. dat direct op
Hem betrokken kan worden. Hij
wordt geschilderd als de volmaak
te mens, die de gnostici moeten
nadoen. Hij kwam om vrij te ko
pen, te redden en te verlossen. Hij
wordt vergeleken met Adam. De
Christus van dit „evangelie" komt
volgens de vertaler dan ook niet
Wilson schrijft dan ook, als hij
spreekt over de waarde van dit
evangelie: „Ten slotte moeten we
er nog op wijzen dat de leer van
de gnostiek voor Philippus een
godsdienst was. Vergeleken met
het geloof van een Paulus m|:t
het beschouwd worden als een
achteruitgang: in het licht van
de christelijke geschiedenis als een
geheel moet het veroordeeld wor
den als vals, zelfs als een ver
draaiing van de Waarheid; maar
wie de laatste regels leest van
de uitspraken 125 en 127 moet er
kennen. dat voor de schrijver dit
een geloof was dat hem een nieu
we zin voor het leven had gege-
In deze regels staat: Maar ken
nis stelt hen in staat zich vrij
te maken. Liefde neemt niets,
want hoe zal het iets nemen, als
hem alles toebehoort. Zij zegt
niet: Dit Is van mij of dat is
van mij, maar het zegt: Dit is
van u. De andere zin luidt: Maar
het licht is kennis waardoor wij
Dit boek helpt ons niet de bij-
gemei
ëeld ot
ordt i
De nieuwe verhouding van on
ze regering tot de Indonisische
heeft de politieke positie van de
ze mensen moeilijker gemaakt.
Zij verlangen immers intens naar
een eigen staat. Die toekomst li.ikt
voor hen verder weg dan ooit.
Zo ooit, dan hebben deze mensen
nu geestelijke steun nodig...
De geestelijke verzorging is ech
ter moeilijker geworden dan ooit,
omdat er niet meer sprake is van
een beperkt aantal, die de zes
predikanten gemakkelijk kunnen
afreizen, maar de mensen nu
over kleinere woonwijken in een
veel groter aantal dorpen en ste
den verspreid wonen. De predi
kanten en evangelisten staan voor
een bijna onmogelijke taak...
En deze taak groeit met de dag
want er is een opvallend geboor
teoverschot. Twaalf jaar geleden
kwamen ongeveer 11.000 Ambone
zen naar ons land. In de afgelopen
jaren zijn er ongeveer 10 000 kin
deren geboren. Het totaal aantal
Ambonezen is nu gestegen tot
rond 22.000. De helft van deze
Zuidmolukkers is jonger dan 25
den gevuld en meer lichamen ge
kleed worden. De subsidie voor de
Evangelische Molukse Kerk nam
tot nu toe ieder jaar met tien pro
cent af. Deze mensen willen en
kunnen bijdragen in de geestelijke
verzorging van hun eigen volk
door eigen krachten, maar we
mogen niet verhelen dat de zes
predikanten en rond twintig evan
gelisten het niet gemakkelijk heb
ben. De tractementen moesten het
vorig jaar noodgedwongen omlaag.
Niet bemoederen
Als Nederlanders zullen we moe
ten begrijpen, dat we deze men
sen niet wat.ttiti.de'vhoogte kun
nen bemoederen Het is na tien
jaar zeker niet meer >et^betrek
kelijk weinig ontwikkelde volkje
van onder de tropenzon. Hun kin
deren zitten bij de onzen op school,
zowel op de lagere als op de
middelbare. Een groeiend aantal
jongeren vindt de weg naar de
collegezaal, anderen vonden plaat
sen in fabrieken en op kantoren.
Zij hebben getoond zich te kun
nen aanpassen, maar ook het
vo'kseigen te willen handhaven.
Een belangrijke taak van Iccan
in de hulpverlening was de ont
moeting mogelijk te maken tus
sen dit volk en het onze. Een
belangrijk aspect daarvan was de
poging om de kinderen uit de
kampen in de gelegenheid te stel
len in een Nederlands gezin een
vakantie door te brengen. Daar
vele kampen reeds ontruimd zijn
en de mensen in eigen woonwij
ken zijn ondergebracht is dit niet
Daarom heeft Iccan begrepen
dat de hulp die wij bieden een
hulp moet zijn die deze mensen
in staat stelt zichzelf te helpen.
Een van de mogelijkheden om zo
te helpen helpen is een serie van
kadercursussen die dit najaar
zullen worden belegd. Deze serie
wordt nu voor de tweede maal
georganiseerd. Twee jaar gele
den volgden rond 120 jongeren
deze opleiding tot verenigingsbe
stuurder om zo de plaatselijke af
delingen van de jeugdorganisatie
Persekutuan Pemuda Kristen Ma
luku nieuwe levenskansen te ge
ven door een betere vergader-
techniek en door gebruik te ma
ken van de modernste hulp? Idde-
len bij het verenigingswerk
Kadercursus
In vijf kampen worden deze
cursussen gegeven. In Barneveld,
Middelburg. Gennep. Assen en
Moordrecht. Zij staan geheel on
der Molukse leiding, maar Ne
derlanders zijn gevraagd om ver
schillende onderwerpen in te lei
den. De gehele serie lessen is
geconcentreerd rond drie vakken:
bijbelstudie, vergadertechniek en
vertellen. Eer de cursus op vijf
plaatsen begint, komen de Neder
landse docenten en vele Ambon-
nese jongeren en verenïgingsbe-
stuurders voor een weekend in
Baarn bijeen om gezamenlijk een
weg te vinden opdat de cursus
zo profijtelijk mogelijk zal zijn.
Deze mensen die zover van de
evenaar moeten wonen, geloven
in deze methode om hun eigen
mensen te helpen betere jeugd
leiders, betere evangelisten en be
tere predikanten te zijn. Zo ko
men de twintig evangelisten iede
re week in Utrecht bijeen om
verder bekwaamd te worden voor
hun taak. Zo komen ook iedere
maand de ambtsdragers uit de
plaatselijke gemeenten van de
Molukse Kerk bijeen om beter
hun geestelijk gezag te kunnen
uitoefenen.
Contacten
Dank zij de Iccan werden Ne
derlandse predikanten en jeugd
werkers gevonden die de jonge
ren in de cursus kunnen helpen.
Maar er wordt ook op andere
manieren hulp geboden. Een
groot aantal Ambonezen verblij
ven in sanatoria. Door de hulp
van Iccan kunnen nu Molukse
kerkdiensten worden opgenomen
terwijl deze mensen ook van tijd
tot tijd brieven krijgen met een
geestelijk woord erin tot steun
en troost.
Toen het verlangen
openbaar werd dat
sommige jonge men
sen zich graag wil
den laten opleiden
om predikant te
worden, nam het
Iccan contact op met
het Nederlands Bij
belinstituut in Doorn
en deze'opleiding is
nu door de kerk
officieel erkend. Vier
jonge Ambonezen
worden daar nu
theologisch en prak
tisch geschoold om
zelf. de geestelijke
verantwoordelykheid
voor hun eigen men
sen te dragen.
Vele jonge mensen
vinden werk in de
stad. Ze moeten on
derdak hebben. Ja
renlang leefde er in
Iccankring de wens
een eigen huisves
tingbureau op te
richten, maar het
bleek vrywel onmogelijk. Daarom
is nu de gedachte naar voren ge
komen om contact op te nemen
met bestaande kanalen. Zo werd
de hulp ingeroepen van de M.A.I.
bureau's in de grote steden.
Schakel
Iccan wil de plaats zijn die de
juiste Wegen zoekt, de organisatie
die de schakel wil zijn tussen de
Nederlandse en de Molukse sa
menleving. Daarom is na het,
vertrek van de heer Leen Ooster-
wijk, die dit werk in zijn moeilij
ke beginperiode leidde en het
vertrouwen van dit volk en de
Nederlandse kerken won, nu de
heer P. E. de Roos uit Nunspeet
aangesteld. Hij heeft als jeugdlei
der indertijd in Indonesië zijn
sporen verdiend.
Hij wil de rechterhand van dit
volk zijn. Hij wil Nederland dui-
delyk maken dat vlak voor onze
deur nog een zendingsveld ligt,
dat niet vergeten mag worden. De
ze Molukse Kerk is een vrucht
van het Nederlandse (vooral her
vormde) zendingswerk. Deze kerk
moet in staat gesteld worden haar
werk voor eigen volk te doen.
We spraken dezer dagen inn
Barneveld de heer J. M. Sapule
tej. Het was ruim vier jaar gele
den dat we hem ontmoetten. Toen
was hij nog secretaris van de
Molukse christen jongerenbewe
ging. Hij werd inmiddels geko
zen tot ouderling en heeft nu zit
ting in het moderamen van de
Molukse Kerk als penningmees
ter. Hij heeft zijn baan moeten
opgeven en wijdt zich geheel aan
de taak om het werk van zijn
kerk financieel mogelijk te ma
ken.
Het is geen gemakkelijke taak,
maar hij ziet de vrucht van al
het werk. Onze kerk leeft, zegt
hij. Er is de laatste jaren veel
veranderd. De kerkorde is aan
gepast aan de nieuwe omstandig
heden, de liturgie is vernieuwd..
Wij willen ons niet aan het ver
leden vastklampen maar ui ge
hoorzaamheid aan God op de toe
komst richten.
Overgave
En als wij weggaan en al ln
onze auto zitten doet hij nog even
weer het portier open en zegt:
Vergeet u niet: onze predikanten
werken heel hard en zij hebben
het financieel niet gemakkelijk.
Hij zegt het niet om te bede
len, Hij zegt het uit bewondering
voor de overgave waarmee deze
geestelijke leiders van dit volk
onder de huidige omstandigheden
hun arbeid verrichten.
Jaren geleden werd besloten
dat de Molukse Kerk voor haar
werkzaamheden een subsidie zou
ontvangen. Deze subsidie wordt
jaarlijks verminderd. De vraag
mag gesteld worden of deze re
geling geen wijziging behoeft. De
vraag mag ook gesteld worden of
Iccan als organisatie, die finan
cieel steeds hulpbehoevend Is ge
weest en m>ar met moeite het
hoofd boven water hield, niet ln
aanmerking komt voor subsidie
van staatswege, om haar geeste
lijke en culturele verantwoorde
lijkheid te vervullen. Of ls het
feit dat zowel deze hulporganisa
tie als deze Evangelisch Molukse
Kerk zulke grote financiële zor
gen hebben een bewijs voor het
feit dat Nederland vergeten ls dat
op onze stoep een volk te vonde
ling ligt.
Chinezen onthullen, hoe diep de kloof is De kans op
ontwapening Gevaren in Zuid-Vietnam
CHINA heeft dan eindelijk
het grote woord er uit ge
gooid: Chroesjtsjef heeft in ju
ni 1959 geweigerd, de macht
hebbers In Peking een model
van de atoomboom of gegevens
over de vervaardiging van kern
wapens In handen te spelen.
Nieuws Is het niet helemaal,
want al Jarenlang werd aange-.
nomen, dat de Russische pre
mier er niet aan dacht, zijn ro
de rivalen van kernwapens te
voorzien. Nu weten we het ze
ker.
Diepe kloof
De Chinese bekendmaking
iaat ons nog eens ten overvloe
de zien. hoe diep de kloof tus
sen beide communistische ko
lossen is. Dit heeft niets meer
met een ideologisch menings
verschil te maken. Hier hebben
we te doen met een keiharde
machtsstrijd, waarin de Sow-
jetunie tracht, zolang mogelijk
de bovenliggende partij te blij
ven. Chroesjtsjef vertelde de
Chinezen vier jaar geleden niet
alleen, dat zij geen atoombom
en ook niet de gegevens er over
zouden krijgen. Hij liet hen'
ook weten, dat de „technische
hulpverlening bij de opbouw
van de verdediging van China"
zou worden gestaakt. Zo is
Chroesjtsjef er steeds op uit ge
weest, China zo lang mogelijk
zo zwak mogelijk te houden.
Ontwapening
Met het kernstopverdrag
tracht Chroesjtsjef wellicht ook
nog een spaak in het wiel van
de Chinese bewapening te ste
ken. De mogelijkheid is niet
uitgesloten, dat hij enig succes
zal hebben ln de ideologische
strijd, die overigens slechts als
rookgordijn dienst doet. Maar
'.elfs dit laatste moet nog wor
den afgewacht. De Chinese
communistische leiders probe
ren Chroesjtsjef de wind uit de
zeilen te nemen door het kern
stopverdrag niet alleen als ver
raad aan het wereldcommunis
me aan de kaak t« stellen.
maar ook te wijzen op het feit.
dat het verdrag geen betekenis
heeft. Alleen volledige afschaf
fing van de kernwapens zelf zou
het gevaar voor een wereldca
tastrofe kunnen voorkomen, zo
zeggen nu de Chinezen.
Nieuwe leus
Peking werpt zich op als
pleitbezorger van de landen, die
geen kernwapens bezitten en
door ondertekening van het
kernstooakkoord de verplich
ting op zich zouden nemen, de
finitief van het verwerven van
deze wapens af te zien. Het be
schuldigt de drie atoommogend-
heden er van, de kernwspens
voor zichzelf te willen reserve
ren om de rest van de wereld
hun wil te kunnen opleggen. En
het heeft er belang bij mei
steeds meer kracht de leus aan
te heffen, dat alle kernwapens
fienen te worden afgeschaft.
De Chinezen beseffen heus
wel, dat de Sow jetunie er niet
aan kan denken, afstand van
deze wapens te doen. Maar ze
beschikken op deze wijze wel
over uitstekend propaganda-ma-
terlaal in de machtsstrijd met
de Sowjetunle binnen de com
munistische wereld.
Beperkt
Intussen beperkt het conflict
tussen de Sow jetunie en com
munistisch China Chroesjtsjef
zeer sterk in zijn bewegings
vrijheid bij de onderhandelin
gen met de westelijke mogend
heden. Hij kon zich veroorloven
een kernstopverdrag te sluiten,
omdat de ondergrondse proeven
er van werden uitgezonderd en
het nog altijd mogelijk is. zich
er op korte termijn uit terug te
trekken, als dat noodzakelijk
zou blijken. Maar over het af
schaffen van kernwapens kan
hij eenvoudig niet denken, ook
al zou een dergelijk interna
tionaal akkoord liet Sowjetblok
in een veel sterker positie te
genover het Westen plaatsen.
De Russen hebben voortaan hun
kernwapens nodig om zich de
Chinezen van het lijf te kunnen
houden.
Praten
De leiders van de westelijke
mogendheden zullen er dan ook
goed aan doen. geen illusies na
te jagen. Zolang er geen wijzi
ging wordt aangebracht in hel
regiem, dat in Peking de lakens
uitdeelt kan er geen sprake
zijn van werkelijke ontwape
ning. hoeveel conferenties er
ook in Genève over worden ge
houden. De Russen moeten wel
blijven praten over ontwapening
en dergelyke zaken, al was
het alleen maar om de Chine
zen geen gelegenheid te geven,
de Sowjetunie af te schilderen
als het land, dat de bewape
ningswedloop wil voortzetten.
Maar bij praten zal het blij
ven. En als de westelijke mo
gendheden tot het uiterste wil
len gaan om tot een akkoord te
komen, zal dK op het laatste
ogenblik telkens afspringen op
de kwestie van de controle op
de naleving er van.
Afwachten
Wel kan worden verwacht,
dat de Sowjetunie zal streven
naar het treffen van een rege
ling voor verschillende proble
men, die een verbetering van
de betrekkingen tussen het Sow
jetblok en de westelijke mo
gendheden in de weg staan. Een
overeenkomst om te komen tot
het uitsluiten van de mogelijk,
heid van verrassingsaanvallen
heeft een redelijke kans op ver
wezenlijking. Of dat met ande
re soortgelijke voorstellen het
geval zal zijn moet worden af
gewacht. omdat er -vraagstuk
ken onder vallen, waarover de
westelijke landen het moeilijk
onderling eens kunnen worden.
Dit is o.a. het geval met het
non-agressie-verdrag tussen de
landen van de Navo en het
Warschaupact, waarop Chroesj
tsjef zo sterk heeft aangedron
gen.
Doel
Veel problemen zullen blijven
bestaan, omdat het Westen zich
niet kan veroorloven, zijn waak
zaamheid te laten verslappen
Het was geruststellend te ver
nemen, dat Rusk (de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken) in de desbetref
fende Senaatscommissie had
verklaard: „Het kernstopak-
koord werd niet gesloten, om
dat wij de Sowjetunie vertrou
wen". Ook al weten we nu, dat
China voor de Russen het groot
ste probleem is. dit mag ons
niet in de verleiding brengen, te
denken, dat het voortaan tussen
het Sowjetbiok en het Westen
pais en vree zal zijn.
De strijd tussen Peking en
Moskou om de gunsten van de
zgn. onderontwikkelde landen
Ago Dinh Diem
wordt met groter felheid voort
gezet. De bedoeling daarvan is
in de eerste plaats, deze landen
van het Westen te scheiden en
dit in zichzelf verdeelde Westen
te isoleren, met alle gevolgen
Vietnam
In Zuidoost-Azië zijn de Chi
nezen al hard op weg, succes
te boeken. Laos ligt open voor
verovering door de pro-commu
nistische Pathet Lao. In Zuid-
Vietnam is een strijd op leven
en dood aan de gang tussen
guerrilla's uit Noord-Vietnam.
die door China van wapens en
uitrusting worden voorzien. De
Amerikanen steunen de rege
ring van Ngo Dinh Diem met
aUe middelen, die hen ten dien
ste staan. Amerikaanse militai
ren verlenen hur. diensten zelfs
in de voorste linies, waar vaak
rake klappen vallen.
Er ls reeds winst geboekt,
maar de vorderingen, die aan
het front worden gemaakt, zul
len van weinig nut zUn, als niet
spoedig een eind komt aan de
godsdienststrijd tussen het re
giem van president Ngo Dinh
Diem en de boeddhistische lei
ders.
Minderheid
De roomskatholieken in Zuid-
Vietnam, waartoe ook de presi-
lent met zijn familie behoort
vormen in het land een minder
heid. Niettemin bezetten zij in
Saigon de belangrijkste posten
en trachten zij de boeddhisti
sche minderheid hun wil op te
leggen. Ngo Dinh Diem heeft
al enkele malen concessies aan
de boeddhistische leiders ge
daan. maar in de praktijk komt
er niets terecht van de overeen
komsten, die hij met hen heeft
gesloten. Er gaat geen dag
voorbij of er worden demon
straties tegen het beleid van
Diem gehouden. Boeddhisten
verbranden zich levend in het
openbaar en het gevaar van
een burgeroorlog, die de strijd
tegen de indringers uit het
noorden tot een farce maakt, is
niet langer denkbeeldig.
Amerikanen
Vooral in de Verenigde Sta
ten. die regelrecht bij deze
strijd betrokken zijn, maakt
men zich ernstige zorgen over
deze ontwikkelingen. Zij heb
ben reeds een nadelige invloed
uitgeoefend op de oorlogsinspan
ningen en de communisten be
ginnen er al profijt van te trek
ken. Duizenden protestantse en
roomskatholieke geestelijken
hebben zich in een brief tot pre
sident Kennedy gewend, waarin
zij zich kanten tegen het optre
den van het bewind van Ngo
Dinh Diem tegen de boeddhis
ten.
Het Is echter de vraag, of dit
veel zal helpen, want Amerika
kan zich niet Inlaten met de
binnenlandse problemen van
Zuid-Vietnam. En Diem lijkt
niet van plan te zijn, voor de
eisen van de boeddhisten tc ca
pituleren. Dit Is gezien tegen
de achtergrond van het optre
den van de Chinese communis
ten een betreurenswaardig
