Charles de Wolff op
dreef in Messiaen
Homerus en Aeschylus peet
bij Ring der Nibelungen
Beursomzet in
juli hoger
Kleinzonen Richard Wagner
troffen de juiste geest
I Ontmoeting met een
groot schrijver
Igaetief
7
DONDERDAG 8 AUGUSTUS 196
bliek wel „doet", bleek ook gisteravond
Gerard Akkerhuis had zijn plaats op
de orgelbank geruild voor een plaats
in de kerk en achter de klavierer
Charles de Wolff uit Enschede. Deze
organist is geen onbekende in de Nieu-
we Kerk en het initiatief van de stich-
ting „Pro Organo" ook buiten de gren-
zen van Den Haag een keuze te doen
valt slechts toe te juichen, 't Komt
ons zelfs voor, dat men organisten
andere steden regelmatig zou moeten
inschakelen. Voor de Haagse organis
ten wordt dan wellicht de mogelijkheid
geschapen in nog meerdere mate dan
thans het geval is zich in den lande
laten horen. Voor het publiek kan deze
„import" niet anders dan interessant
zijn, men bezit dan tevens uitstekend
vergelijkings-materiaal. De aantrekke
lijkheid van orgel-concerten kan slechts
de belangstelling vergroten. In dit
band zouden we nogmaals de suggestie
aan de hand willen doen de program'
ma's voor de aanvang van het concert
deskundig en kort te doen toelichten,
eventueel voorzien van een beknopte
biografie van de (gast-) organist. In de
Delftse Nieuwe Kerk heeft men dit des
tijds ingevoerd en het publiek stelde
één en ander zeker op prijs.
Het chronologische programma dat
Charles de Wolff samenstelde telde vier
componisten, tw. Buxtehude. Bach.
Mendelssohn en Messiaen. Was 't toeval
dat ook ditmaal een compositie
Mendelssohn werd uitgevoerd of staat
hij bij de orgel-concerten plots in
belangstelling? De Wolff speelde de
Derde Sonate, qua registratie en tech
nische zekerheid een goede weergave,
temeer daar hier sprake was van tem
pi die pasten bij het karakter van het
werk. De Ciaconne van Buxtehude als
openings-werk maakte een trage
De nominale aandelenomzet aan de
Amsterdamse effectenbeurs is in juli,
blijkens de voorlopige cijfers van de af
deling public relations der Vereeniging
voor den Effectenhandel, circa f7 mil
joen hoger geweest dan in juni 1963,
en circa f 12 miljoen hoger dan in juli
1962. Het omzetcijfer was f62 miljoen,
waarmede voor de eerste zeven maanden
van dit jaar de nominale aandelenomzet
gekomen is op f488.6 miljoen, hetgeen
f38 miljoen hoger is dan in dezelfde
periode van het vorige jaar. De obliga
tie-omzet in dit tijdvak ligt iets lager
dan in 1962 t.w. f 535.9 miljoen vergele
ken met f552.8 miljoen. In juli werd in
obligaties omgezet voor nominaal 178 7
miljoen. Dat was f 10 miljoen hoger
dan in juni 1963 en f 4 miljoen hoger dan
in juli 1962. Certificaten van Ameri
kaanse aandelen werden in de eerste
zeven maanden verhandeld tot - 150.534
stuks, vergeleken met 125.869 stuks.
De effectieve, omzet in juli was f 235.8
miljoen, hetgeen ruim 30 miljoen gulden
meer is dan in juni. Voorts blijkt uit de
cijfers dat het koerspeil in de afgelopen
maand iets ten achter is gebleven. Hot
algemeen A.N.P.C.B.S. beursindex-
cijfer is namelijk ten opzichte van ultimo
juni gezakt met bijna vijf punten tot
druk. De opbouw was juist uitgebalan
ceerd en er werd een stijlvolle climax
bereikt, doch het was alles aan de
zwaarwichtige kant. Dit was ook het
geval met Bachs Fantasie in g. als
contrast nam De Wolff de fuga in snel
tempo. Hij stelde zich zelf daarmede
een zware opgave voor wat betreft de
trefzekerheid; als geheel geen sterke
vertolking.
De vakbekwaamheid van Charles de
Wolff werd op wel zeer imposante wij
ze gedemonstreerd in de twee delen
uit „Messe de la pentecóte" van Mes
siaen. Technische kundigheid, muzi
kaal inzicht en intelligentie zijn nood
zakelijk om deze muziek te kunnen
realiseren. De Wolff wist de Introduc
tion doch zeker ook de Final groots en
indrukwekkend weer te geven. Deze mu
ziek bezat voor hem geen geheimen
meer en het was dan ook deze weer
gave waarmede De Wolff in meerdere
mate kon overtuigen dan in de voor
gaande vertolkingen.
Adr. Hager
Enorme prestatie in nieuwe stijl
HOEZEER het ook muziekhistorisch juist is, Wagner te zien als een top-Mn de muziek, die zeker geen starre for-
figuur der hoogromantiek, toch is door dirigenten, vocalisten en re- ™ules.*Ün._ondergaan hiervan de inwer-
gisseurs vaak het overdadige en zwaar-sensuele in zijn werken te veel ge-1 varf alle le'ven, IS 3 S een Sym °°l
Lag
ere koerswaarde
in maand juli
Overeenkomstig het verloop van de
aandelenmarkt in juli is de koerswaarde
van gewone aandelen, blijkens het CBS,
iets gedaald. De koerswaarde kwam uit
op 32.856 min. tegen ƒ33.091 min. in
juni. Hiermede was de koerswaarde nog
J 4702 min. hoger dan een jaar geleden,
want in juli 1992 bedroeg zij ƒ28.153
min. De nominale waarde is van juni
op juli gedaald van 6349 min. tot 6363
min. Na 1 januari te zijn begonnen op
/30j124 min. is de koerswaarde in de
loop van het jaar in stijgende richting
gegaan. Het hoogste punt werd bereikt
in juni, terwijl Lil 1962 de top werd be
haald in februari met 32.387 rnl-n. Ook
thans ligt de koerswaarde dus nog bo
ven die van 'het vorige jaar.
De lichte daling heeft zich vrij gelijk
matig voltrokken over alle rubrieken.
De 55-jarige vertegenwoordiger A.
Bos uit Meppel is gisteravond in Wyth-
men (gem. Zwollerkerspel) bij het over
steken van de rijksweg Zwolle-Heino,
door een personenauto aangereden. Hij
wilde naar zijn auto lopen. Hij was op
slag dood. Hij was getrouwd en had ne
gen kinderen.
accentueerd. Het is goed, dat in één der welverzorgde programma's der
Bayreuther Festspiele de internationaal bekende classicus prof. Wolfgang
Schadewaldt de langzamerhand aanvaarde visae, dat Wagner voor zijn
„Ring der Nibelungen" ook sterk beïnvloed is door Homerus' Ilias en
Aeschylus' tragedie Prometheus, nader gestaafd heeft met frappante ver
gelijkingen, vooral tussen Aeschylus' werk (een deel van een verder ver
loren gegane tetralogie) en Wagners prototype van de Ring, zijn drama
„Siegfrieds Tod". Ook mogen wy niet vergeten, dat Wagner bij het zoeken
naar een geschikt theater voor zijn tetralogie niet tevreden was met het
Markgrafliches Opernhaus te Bayreuth, dat hij geschikt achtte voor spec
taculaire Renaissance- en Barokopera's, die gekenmerkt worden door uiter
lijke luxe en overdaad, maar het Festspielhaus liet bouwen in de geest van
het Griekse amphiteater.
Wagner was zelf vaak niet tevreden i verlichtingstechniek en lichtprojecties
/er decors en kostuums in zijn tijd. Bij wonderen worden verricht. Met ere
de Feuerzauber in de Walküre wilde hij moeten hier eens worden genoemd Hans
b.v. geen overdadige vuur- en rookont-1 Wolf gang Dahm, Reinhard Krumm er
wikkeling,, maar slechts aanduiding. Het Erich Hager, die de opdrachten van d<
regisseur zo voortreffelijk verzorgen.
Het andere opvallende kenmerk i<
dan de „wereldschotel" of „godenscho
tel" of hoe men die enorme ronde schijf
wil noemen, die de basis van het toneel
vormt. Het zinvolle is, dat dit gezien
kan worden als symbool van de nog
gebroken macht der godenwereld in
„Rheingold" en tevens als een grote
ring. Segmenten en sectoren van deze
schijf worden later gebruikt als rots
plateaus en ook als overwelving van de
onderaardse wereld der „Schwarzal-
ben" tegenover de wereld der „Lichtal-
ben', de wereld van de Nibelungen te
genover die van de goden. Beide we
relden hebben heel veel met elkaar te
maken en het wordt een strijd van licht
tegen duister.
Beeld en klank gaan hierbij ook op
ïer overtuigende wijze samen, want
terwijl dé muziek bij Rheingold nog
overwegend leeft in de ongebroken we
reld der diatoniek en in de eerste 132
maten de drieklank geboren wordt uit
de natuurtonen, vindt de toenemende
tragiek en dramatiek vanaf de Walküre
een weerklank in een steeds gecompli
ceerder compositietechniek, waarbij de
chromatiek sterk gaat overheersen.
Daar de Nibelung Alberich de liefde
offert om de ring in zijn macht te krij
gen en in de strijd om het bezit van de
ring ook Wotan een schuld der goden
veroorzaakt, wordt de harmonie in de
natuur verbroken. Ook de leidmotieven
is minder bekend, dat ook de veel ge
bruikte term „Gesamtkunstwerk"
slechts eenmaal in het grote literaire
oeuvre van Wagner voorkomt. In eer
brief aan Liszt schrijft hij: „de menser
kunnen mijn werken niet eens goed le
zen! Vóór alles wil ik in de titel van de
Ring niet het ongelukkige woord „Ge-
samtkunst" hebben". Op zoek naar eer
juiste titel wees Wagner „muziekdra
ma" of „muzikaal drama" om taalkun
dige redenen af. Het zinvolst vond hij:
„ersichtlich gewordene Taten der Mu-
sik". Dit is een terminologie, waarmee
de regisseur vele kanten uit kan gaan
en naar mijn smaak heeft de huidige re
gisseur van de Ring, Wolfgang Wag
ner, een zeer gelukkige oplossing ge
vonden voor het zichtbaar maken van
datgene, wat de muziek aan „daad
kracht" bezit.
Nieuwe stijl
Het z
bestek
ondoenlijk zijn, de lezer in het
ui dit artikel een indruk te ge-
alles, wat m deze bijna 15 uur
muziek, die de vierdelige Ring beslaat,
aan oog en oor zich voordoet. Ik wil
slechts twee in het oog springende ken
merken van Wolfgangs regie naar vo
ren brengen: het gebruik van licht en
kleur en van de grote schijf. Richard
Wagner zocht reeds voor de opvoering
van de Ring „waarlijk kunstzinnige
vondsten in een nieuwe stijl."
Niemand zal ooit kunnen zeggen, of
„het nieuwe Bayreuth" zoals men in de
wandeling kortweg de vernieuwingen
der beide kleinzonen van Wagner noemt,
met de huidige enscenering van de Ring
de door de componist bedoelde „nieuwe
stijl" heeft gevonden. Maar het staat wel
dat ruimte, licht en vorm.
drie oerelementen van Wagners schep
pende visie, in de vier muziekdrama's
(gemakshalve moeten we deze term ge
bruiken), waaruit de Ring bestaat,
steeds bewust en meestal zeer gelukkig
gehanteerd worden. Richard Wagner
moest met gaslicht tevreden zijn. Te
genwoordig kunnen met de moderne
Produktie-uitbreiding
Philips (tabak)?
Blijkens mededelingen in de te Eind
hoven gehouden algemene vergadering
van aandeelhouders van de N.V. tabaks
industrie v/h Gebrs. Philips te Maas
tricht, blijft de omzet van deze vennoot
schap stijgen, evenals de export. Maat
regelen worden overwogen om de prö-
duktie uit te breiden. Het is thans nog
niet te zeggen of de prijzen der produk-
ten van de N.V., waarin zijn opgenomen
Velasquez Nederland en Due George si
garenfabriek, gehandhaafd zullen blij
ven. Zoals bekend, heeft het concern in
tegenstelling tot het merendeel van de
Nederlandse fabrikanten, in oktober 1962
de algemene prijsverhoging van sigaren
niet doorgevoerd.
De voorzitter, mr. G. J. Salm uit Am
sterdam, was spaarzaam met zijn ant
woorden op de door aandeelhouders ge
stelde vragen.
Aandeelhouders gingen akkoord met
het voorstel de beloning van commissa
rissen voortaan te fixeren op 1200 per,
jaar. Voorheen ontvingen commissaris
sen 100 per bijgewoonde vergadering.
Mr. Salm werd tot commissaris herbe
noemd. In de vacature ontstaan door het
overlijden van mr. J. H. E. Notermans
werd benoemd prof. K. A. M. Bogaert
te Breda.
Erich Rappl spreekt van de „levens
boog", die in de muziek aanwezig is:
het dalende en weer stijgende ringmo-
tief vormt dan de onderste helft van de
cirkel, het stijgende Erda-motief er
dalende Götterdammerung-motief
bovenste helft. Als de ring aan de Rijn
is teruggegeven, sluit zich voor het oog
de schijf weer tot het ongebroken ge
heel.
Maar om ons nu verder by de uitvoe-
ring te Bayreuth van dit jaar te bepa
len: voorop willen we stellen de onvol
prezen weergave van de orkestpartituur
onder leiding van Rudolf Kempe. Tech
nische en muzikale kwaliteiten der or
kestleden, van contrafagot tot piccolo,
zijn boven alle lof verheven. De onver
gelijkelijke orkestklank, die uit de on
zichtbare, overdekte orkestbak opklinkt,
uniek.
Alleen leek me het geluid dit jaar
)er het algemeen iets harder dan twee
jaar geleden. Bij informatie bleek mij,
dat enkele gleuven in de overkapping
waren aangebracht, opdat men op het
toneel de strijkers beter kon horen. Dit
kan mede veroorzaakt hebben, dat de
tekst vaak zo slecht te verstaan was,
ook Duitstaligen klaagden.
Maar ook is het een feit, dat de echte
Wagnervocalisten tegenwoordig met
kaarsje te zoeken zijn en dat maar heel
weinigen in stemvolume tegen de zwa-
orkestratie zijn opgewassen. En hier-
e komen wij aan een pijnlijke kwes
tie: het tekort aan Wagnervocalisten
in topklasse begint nijpend te worden.
De twee tenoren van het eerste plan,
die sinds jaren Bayreuth beheersen:
Wolfgang Windgassen en Hans Hopf
zijn beiden van lyrisch tenor tot helden
tenor opgewerkt zonder in alle opzich-
deze krachtproef berekend te
zijn. Hans Hopf zong de Siegfried: hij
doet dit met veel intelligentie, het lijkt
hem gemakkelijk af te gaan, maar
steeds denkt men, dat hij zich als op
een generale repetitie staat te sparen.
Het -geluid stroomt niet vrij uit en de
fortepassages zijn nooit verzadigd van
klank. Daartegenover stond prachtige
zang in meer lyrische scènes als die
met het woudvogeltje.
Astrid Varnay zingt sinds 1951 de
Brünnhilde. Viel het ons in de „Sieg
fried" wat moeilijk opgenomen te wor
den in haar liefdesextase na het ge
wekt worden door Siegfried, vooral om
dat de tonen boven de tweegestreepte
a door de ziel sneden, in de Götter-
dammerung, twee avonden later, toen
het programma clementie werd ge
vraagd wegens een lichte verkoudheid
het ergste vreesde, leek de
Rheingold: de nog ongebro
ken „godenschotel"; v.l.n.r
Fricka (Grace Hoffman), Don-
(Marcel Cordes), Loge
(Ken Neate), Froh (Horst Wil
helm) en Wotan (Thea Adam).
Vanavond kijken naar Couperus:
van de geboortedag van zijn grote nuig-g), eveneens ten toneie worden ge-
schrijver Louis Couperus (10 juni voerd.
1863) met luister gevierd. Tot nu toe Bij de televisie-opvoering wordt te-
hphhpn hel an ellenden daaraan recht rekening gehouden met de moge-
nebben belangstellenden daaraan lijkheid dat er kykere zullen zUn dic
kunnen deelnemen naar eigen ver- njet zo vertrouwd zijn met Couperus als
kiezing, maar vanavond zal ieder- schrijver en persoonlijkheid, met de
een die televisie wil zien, min of tHaa*se Ve«. de familie uit „De
j kleine zielen en de „oude mensen van
meer opgelegd geconfronteerd wor- De dingen dic VOOri>Ugaan".
den met de persoon en het werk Daarom gaat er een kort inleidend
van deze eenmaal revolutionnaire, ?*®PrekTTtu?sen Bob de Lange en Jan
Willem Hofstra aan de uitzending voor-
nu bijna klassiek geworden litera- af en zuUen korK toellchttnd,
e scènes verbinden.
Zo zal, met wat steun door gesproken
•oord, de karakteristiek van Couperus
i zijn oeuvre aan de grote verscheiden
heid van kijkers worden duidelijk ge-
tor.
Dat zal ongetwijfeld verschillende
reacties teweegbrengen. Bewonderaars
van Couperus men zal ze meer onder
de ouderen dan onder de jongeren tel
len zullen met gretigheid om vijf
minuten over half negen zich om de
beeldbuis scharen. Zij zullen opnieuw
stem. misschien juist daardoor, wal
minder scherp. Bovendien ligt deze par
tij in dit laatste deel der tetralogie iets zjch verliezen in de wonderbare, wat
minder hoog. In ieder geval geeft Astrid melancholieke sfeer, die Couperus in
Varnay een grootse uitbeelding
diep geschokte Brünnhilde,
Siegfried door het drinken van een
getelheidsdrank haar voor Gutrune
laat, en in het middenregister is zij nog
Beeldend
Wagnerzangeres
Anna Valkki
topklas- boeken die e
Daarvoor zijn de romanfragmenten
zijn fijnzinnige milieu- en persoonsbe- ook zo beeldend mogelijk gekozen. We
schrijvingen opriep, zij zullen het le- zullen Myra Ward zien als de nerveuze
vend-worden van de overbekende ro- Eline Vere op het moment dat zij de
manfiguren toetsen aan hun eigen bele- catastrofale ruzie heeft met haar bazige
vingen bij het herhaald lezen van de zuster Betsy (Anny de Lange),
grote plaats in hun hart len de „oude mensen" zien in hun angs
over een verjaarde, onontdekte misdaac
Maar het valt niet te ontkennen, dat en Alexander de Grote zowel dromend
vele anderen, ook al hebben zij bewon- van een wereldrijk als stervend in het
dering voor het literaire kunnen van verre Azië. Wij maken de geborneerde
Couperus, zijn werken minder waarde- reacties mee van de Haagse coterie op
ren om de uitgesponnenheid en de de terugkeer van een gescheiden vrouw
vaagheid die zijn romans kenmerken, en wij horen de schrijver zelf vertellen
die lichtelijk geïrriteerd worden door welk een afkeer hij heeft van honden,
zijn broze Haagse romanfiguren en hun Verdediging van en kritiek op het
schrijverschap van Couperus complete
ren de indruk van zijn persoon en zijn
kunst, die deze opvoering „ter herden-
sterk en klaar geluid, nog wat pril in Z waarin hij verkeerde
uitbeelding, maar van wie men nog
veel kan verwachten. In dc rij der
In de Walküre presenteerde zich een
nieuwe voor Bayreuth nog onbekende
Brünnhilde, die tevens In de Götter-
dammerung de derde Norn zong: de
Finse sopraan Anita Valkki, die o.a. Z
reeds aan de „Met" te New York
zong en sinds 1962 aan de Weense
staatsopera is verbonden: in haar heeft werk nauwelijks kennen en zich
Bayreuth een zangeres gevonden met strekt niet thuis voelen in de omgeving king"' wil vestigen.
personages gestalte gat In st'R me.t Couperus
Niettemin wagen wij het er op, te
voorspellen dat de televisiebewerking
van „Zo ik iets ben over het ge
heel met belangstelling zal worden be-
Scandinavisclie groten kan zy
dige voortzetting vormen van de l(jn
Kirsten Flagstad-Birgitt Nilsson. Z
Grote Wagnerstemmen bezitten Gott-
lob Frick (Hunding en Hagen), Hans
Hotter (Wotan in Walküre) en Peter
Roth-Ehrang ide reus en later draak De Haagse Comedie heeft de ..spec- «"d0ndere televiiievooretelllng
Fafner). Bijzonder helder en duidelijk tacle coupé" van fragmenten uit de ro- "f vanavond te wachten. Dc
historische
Karakteristiek
venswijze zullen de acteurs en actrices
in de verschillende scènes optreden in
avondtoilet en dus niet speciaal ge
kleed zijn voor de fragmenten, die zij
uitbeelden. Zij dragen als het ware
spelend voor, wat de auteur schreef.
Ook daarin ligt een sterk beeldend
karakter.
de vertellingen
verstaanbaar waren Erich Klaus (een
zeer karakteristieke dwerg Mime!),
Jutta Meyfarth, die in de drie rollen
van Freia, Sieglinde en Gutrune opval-
lend goede prestaties leverde, en Horst Z planken gebracht
Wilhelm in de kleine rol van Eroh.
Een aparte vermelding verdient Fritz Z
Uhl (Siegmund), die zich misschien nog diff^karakter,^omdat niet alleen^
wel eens tot een goede Siegfried kan
ontwikkelen.
Wonderman Wagner j
Merkwaardigerwijze zagen
den we drie verschillende uitbeeldingen
van de Wotan-figuur: Theo Adams,
sinds 1952 in Bayreuth, zong deze rol
voor het eerst in de Rheingold, naar dc
aard van de ontwikkeling van het go
dendrama minder bewogen dan de Wal-
küre-Wotan Hans Hotter, die
drietal aan de top stond. In de Sieg
fried voldeed Otto Wiener als Wotan
i de gestalte van de Wanderer.
Otakar Krauss (Alberich), de eerste
avond wat gevoileerd, liet in Siegfried
Götterdammerung goede zang ho-
Elisabeth Schartel, die de laatste
avond voor de honderdste maal een ro.
Bayreuth zong. maakte van Wal-
traute, die Brünnhilde tegen haar zich
onttrekken aan de wil der goden
(Brünnhilde is eigenlijk de wil van
Wotan!) komt waarschuwen, iets heel
bijzonders. Goede krachten waren ook
Marcel Cordes (Donner en Gunther) en
de Australiër Ken Neate, een nieuwe
ling in Bayreuth, die in niet volmaakt,
maar goed verstaanbaar Duits het
sluwe in de rol van de vuurgod Loge
sterk accentueerde. Grace Hoffmann
(Fricka en tweede Norn) en Marga
Höffgen (Erda) konden vocaal minder
bekoren.
i het spel is ontleend
door dr. H. W. van Tricht naar Ideeën fe»** Hornaar".
- dr. Hui*., ma, verve op de SSjpSTffJISS „SgJ», S
getuigde van zijn grote kennis van
vreemde landen, in die tyd een bijzon-
De voorstelling heeft een merkwaar- derheid omdat men toen lang niet zo
ig karakter, omdat niet alleen roman- gemakkelijk rondreisde als nu.
figuren tevoorschijn treden in boeiende
scènes, maar de schrijver zelf (in de er geiukkig mee, dat de
persoon van Gfjsbert Tersteeg) en en- j>KU h%1 initiatief heeft genomen,
kele van zijn critici, oa. de door hem ?ezf Couperus-voorstelling op de
beeldbuis te brengen. En wij geloven
dat vele kijkers dat, na de uitzending,
spiele in dit herdenkingsjaar van; met on^eens zulIen
Richard Wagner op, dan constateren Z
wij, dat de programmakeuze met alle
werken van Wagner, die na 1859 zijn ge-
componeerd, alle lof verdient; dat het
vormen van een „Nachwuchs" in de
vocalistenwereld een ernstig probleem Z
vormt: dat Wieland en Wolfgang Wag-
inziens eerder alle krachten en s I9 r„ cvSAeuiWiSd/ré.
financiën moeten besteden aan het aan- Radiokrant ;9.50 Muziek uit SchoUana
werven van de beste vocalisten ter (sr> 20.05 Amus ork (opn) 20.35 Ensemble
wereld dan aan ingrijpende rgtawtjai-
vanavond
Zwolle
1 de
gingen; en tot slot dat de belangstel- kerk 1
ling van het publiek voor de wonder- Jyn 22.40 Avondoverdenking" 22.55 Boek
man Wagner niet verflauwt en dat elke ^rekin« 23 00 Lichte gram 23.55—24.00
uitvoering in Bayreuth, al was het HIlv._t_
elleen al om de orkestverklanking, een prosrmma' Si 'iSSuï'SJS
aansporing vormt tot herhaald zich ver- met daarin om :9.:5 Sportpraatje en om
diepen in tekst en muziek van deze 19 35 Gesproken brief 20.00 Nws 20.05 Ka-
symfonische geweldenaar die de com- ÏTSet^jaar Nws 2240
positie van de Ring na de eerste akte Actualiteiten 23.00 SporUctualiteien 23^10
Siegfried te hebben voltooid „eventjes" Pizzicato: nieuwsflitsen en actualiteiten uit
twaalf jaar onderbrak om Tristan en j de lichte muzieskwereld 23.53-24.00 Nws.
Meistersinger neer te schrijven en mede TELEVISIE
daardoor in Götterdëmmerung een een- j kr0; 14.oo v d vrouw 15.15 Pauze 15 30
hoogte bereikte om ten slotte in V d kinderen. NTS: 15.4518.00 Euro-
Parsifal minder gecompliceerd, ^je:te ^^rreelddf']lpi?^?hagPen wlelren-
niet minder diepgaand de ring- dtj8 voor bavianen, EngelN TV-Ota ^VSö
vloek in de graalszegen om te zetten. Zomerwedstrijd (deel 4). NTS; 20.00 Jour-
naai. KRO: 20.20 Van de Brandpuntredac-
DR. W. J. SCHMIDT 'ie. ^0.35 Zo ik iets benflitsen uit
leven en werk van Lou,s Coupcrug
65
In zijn prille jeugd was de oude Fu als
klontong-Chinees begonnen, maar hij was spaar-
i en verstandig. Van het begin af aan had
hij een pijnlijke eerlijkheid betracht en er had
zegen op zijn arbeid gerust. Van tokohouder
hij gegroeid tot importeur; van importeur
tot exporteur en bankier. Van bankier tot reder.
Zijn zakelijke belangen hadden een zodanige om
vang genomen, dat een scheiding noodzakelijk
geworden en uit de vele ondernemingen,
:in zijn kapitaal stak, was de eerbare
i van Fu Keng Hong verdwenen. Zijn bank,
de Far Eastern Bank Ltd., had ook in Europe-
bankkringen een uitstekende naam; zijn rede
rij ondergebracht in de Far Eastern Shipping
Corporation had een zestal schepen van dezeli-
de tonnage als de onfortuinlijke „Kweichow".
Slechts de toko, waarin de oude Fu zijn eerste
geld had verdiend, droeg nog zijn volle naam.
Maar daar die in gouden Chinese letterbeelden
op een langwerpig gelakt bord gegrift stond,
kon geen Westerling het lezen.
Slechts zelden kwam Fu Keng Hong in eigen
persoon voor het voetlicht. Wel was hij de
„oudste" en als zodanig gold vanzelfsprekend
slechts zyn wijs woord; maar zijn zoons waren
goede zoons. Zij kenden de wil en de verlan
gens van hun eerbiedwaardige vader. Zij wisten
hoe in zijn geest te handelen. De „Fu Kongsi",
zoals hij in de wandeling werd aangeduid ge
noot een grote reputatie van eerlijkheid en be
trouwbaarheid, van gezond verstand en vooruit
ziende blik en daarnaast een bijna ongelimi
teerde credietwaardigheid.
Wanneer de „oudste" met zijn zonen bij de
stomende rijst aan de dis zat en zij hun sober
maal van rijst met een enkel stukje vis of een
stuk varkensvlees verorberden, heerste er trots
en dankbaarheid in het hart van de oude Fu.
In zijn nageslacht voelde hij een rijkdom, groter
dan wat ook. De goden waren hem goedgunstig
gezind geweest; de oude Fu zou, wanneer zijn
tijd gekomen was. rustig kunnen sterven. Zijn
geslacht zou voortbestaan tot in eeuwigheid van
dagen.
Nu had Fu Ah Lie, die aan het hoofd van
de „Far Eastern Shipping Corporation" stond,
zijn vader verhaald van het ongeluk, dat de
„Kweichow" had getroffen. Zwijgend had de
„oudste" toegeluisterd. Hij voelde slechts dank,
nts:
Romeinse
23.15—23.2<
>penluchtU._
Journaal.
ONDER
Programma voor morgen
VALSE
VLAG
dat de „Kweichow" en een deel van haar be
manning gered was. In rijpe wijsheid- had hij
gezegd, dat wie geen tegenslagen kent. geen
voorspoed weet te waarderen en dat wie nooit
honger had, de vreugde van het maal niet weet
te schatten.
Ah Lie ging verder en vertelde zijn vader,
dat captain Winfield naar Singapore kwam met
de kapitein van de stomer, die de „Kweichow"
in Penang had binnen gebracht en dat deze wil
de proberen de zaak ondershands te regelen
zonder inmenging van advocaten.
De „oudste" glimlachte tevreden.
„Waarom zou een gezond man zich de borst
met bloedzuigers bedekken?" vroeg hij. „Eer
lijke en verstandige mensen kunnen overal ter
wereld geboren worden; zijn zijn niet aan een
landstreek gebonden, al zijn zij zeldzaam als het
goud in de schoot van de aarde. Het zal niet
moeilijk zijn, eerste zoon, te weten of zijn tong
de taal van het hart spreekt, want het oog liegt
nimmer."
Ah Lie, de eerste zoon, wachtte eerbiedig, tot
hij wist, dat zijn vader had uitgesproken.
„Vaak, oude vader, heb ik mannen uit dit
land ontmoet en ik heb geen valsheid in hun
woorden gevonden. Maar het bederf blijft niet
ver van alle vruchten van eenzelfde boom. Ik
zal proberen of wy, met goeden wille, tot een
overeenkomst kunnen komen, die ons beider
hart tevreden kan stellen. Wie weet te geven,
heeft het recht tot nemen en strijd komt steeds
te vroeg."
„Zo lang wijsheid in de harten heerst, zal er
geen plaats voor strijd zijn." Zo sprak de oude
Fu.
In grijsblauwe slierten hing de rook boven de j
tafel van de consul. Hij had zijn bureaustoel
achteruit geschoven en hing meer dan hij zat.
Zyn benen nonchalant over elkaar geslagen, de Dagopeni^ 77^ ArmóVi"
rechterarm bengelend over de leuning, keek hij tellen 3.00 Nws s.:s dichtegram 8 30
kapitein Beunders bezorgd aan. Gitaarspel (gr> 8.45 Duitse volksliederen
„Dat is geen mooi verhaal, kapitein Beunders, W' Y,rd_zie,^e" 9'35 Waterstanden
dat u me daar hebt opgedist. Zonder meer wil g'endienst :o.45 Pianoreclt^fki^^n1^^
ik aannemen, dat u zich hiertoe hebt laten ver- derne muz 11-0 voor oudere luisteraars
leiden door de meest nobele gevoelens, maar *2°o Lichte gram 12.30 Meded ten be-
tjadat rechtvaardigt uw eigenmachtig op- mslrumentaaltrlo^i2'53° Grarn."e"33 t"10^
treden geenszins. In eerste instantie bent u hier actualiteiten 13.00 Nws 13.15 LichWnstru-
gekomen om advies inzake het loon, waarop u mentaal kwintet 13.35 Lichte gram 14.25
met het bergen van de „Kweichow" recht zou Omroeporkest en solist: klass en moderne
hebben, maar wat u me daarnaast hebt onthuld Weense walsen (gr) Pl5 55IÏÏcht ensemble
is uit de aard der zaak voor my, die onze re- 16.15 Duizendschoon, wenken v d tuin
gering hier vertegenwoordigt, veel ernstiger. U iM0 Kame™?? uit h«Jen en verleden:
zult toch zelf wel inzien dat wat u hebt ge- Itn,™ „ÜTmS ftS
daan, niet door de beugel kan. U mag nog van berichten .745 Licht pianospel (gr) isw)
geluk spreken, dat er in Penang geen Zweedse ^ncc^rcf0n,0trk :s-o Zuidzce-klanken (gr)
consul is. Maar al heeft u het nog zo goed be- verkiarine cn foef1 hr'8'30 Re*crin«6ultz-
doeld, ik moet dit natuurlijk rapporteren en er uenting.
is geen kwestie van, dat u te zijner tijd niet bij 7 V.ASAi 700 Nws
de Raad voor de Scheepvaart op het matje ge- lied 7 23 Klaarwakker- Uchte e^ strtJa"
roepen zult ymrden." portages, meded en eómm (om tk' vin
„Maar mynheer de consul, wat had ik dan 'r 800 Nws en socialistisch
moeten doen? Natuurlijk, ik weet wel, dat ik gymvd vroL f'öVd™ 900 °chtencl'
niet „en regie" was, maar anders had uw :ó.oo Boekbespreking io.oVnMofgenWK«
collega in Colombo met mij en de hele beman- V*BA: :02a Babysitten: tichte gram met
ning op zijn nek gezeten. Dan lag de „Katrijns- -1-0 Licrthle gram i;oo v d kleu-
veen" waarschijnlijk nu nog aan de ketting en j gischó^pe?Tchte^"SuTavro? -oö
waren de heren Martyn failliet. Wie was daar- Licht ork 12.30 Meded ten' beho£-e van
mee wat opgeschoten? Niemand, behalve dan [?pa"a,en l0!"0011" 1233 Sport en recrea-
die mooie mijnheer Geertsema misschien. En 13.15 Meded50 eventueJf':3i°° ,Nieuwa
nu? Mijn mensen hebben hun gage gehad; de J3.23 Beursberichten 133o L?éht o?£an?
Martijns zijn gered en de „Kweichow" ligt: "L00 Kinderkoor .1.20 De oudate stad
veilig en wel in Penang." 'l®1, Graafschap Holland: programma
De consul schudde het hoofd. Strijkkwartet- tüwf 1435
„In alles hebt u volmaakt geluk. Alleen in: ?fï!" boek. utreii? prJSJJS
een ding niet. U hebt onder valse vlag geva- ,A ZlKeu'tertestlvai. VARA:
"•"•JU doet het op het ogenblik nog! Wat zou ïmbl,
van de wereld terecht komen,
6.30 Licht
iedereen JJ30 Musette-ork
ging doen, waar hy zin in had en zich f4*8 :5 Licht instrumentaal
van de wetten en ordonnanties niets aantrok, al Roemeens orkest,
was het nog zo goed bedoeld en al was het re- televisie
sultaat ook nog zo verheugend. Maar enfin, dat avro: 19.30 Rooster
is punt twee en dat zal in Holland uitgevoch- de rijpere jeugd nts: 20 00 Jou-naal en
ten moeten worden Dit nu is de officiële 1vBo; 20 Ripeord t(-
mededelmg aan u, kapitein Beunders. van de iïïnE."««Sw'.i" AVRO;: "'""«Ier n.w
(Wordt vervolgd.) 1
12.3022,33 Journaal.
