DRUM
KAAS
UIT HET
VUISTJE
Nu weer genoeg water en
voedsel in Skoplje
REDDERS VERRICHTEN WONDEREN
Reg
istratie komt maar
langzaam op gang
lang geen kernmacht
Van enige discriminatie
is geen sprake meer
Monopoliepositie van de
Amerikanen breken
Straling door atomen
t
J
5
DINSDAG 30 JULI 196S
Bruggen
(Van onze speciale verslaggever Link
SKOPLJE, maandagavond
Vier dagen na de verschrikkelijke aardbeving, die de hoofdstad van
de Zuidslavisehe staat Macedonië trof, is liet nog steeds niet mogelijk de
balans op te maken. De vraag is trouwens, of men ooit precies zal weten,
hoeveel slachtoffers de hevige bodemschokken van vrijdagmorgen hebben
gemaakt. Zoals in alle rampgebieden gaat ook de registratietechniek in
Skoplje mank. Men waant mensen onder het puin, die in werkelijkheid
reeds dagen geleden zijn gevlucht. Men deukt dat een man.
een kind is gered het gerucht is als een vlam. die door
heentrekt maar later blijkt, dat juist het tegendeel het geval is.
i beetje opfrissen. Ze hebben
het nodig., ze zijn er. eer dan iemand
anders, hard aan toe. Hun kleding is
grauw van de stof, het gezicht en de
handen zijn als geblakerd. Van top tot
teen zijn ze doorgezweet door de gewel
dige prestaties, welke ze onder de hete
zon moeten verrichten.
De evacuatie, die" voor alle vrouwen,
kinderen en oudere mannen is geadvi
seerd, verloopt minder vlot dan de auto
riteiten wel zouden willen. Vele mensen
aarzelen de tuinen en de stadsparken
waar ze bivakkeren, te verlaten geen
huis is nog bewoond omdat ze bang
zijn dat hun van alle kanten opdagende
familieleden hen niet meer zullen kun
nen vinden. Volgens officieuze cijfers
hebben op het ogenblik honderdduizend
van de tweehonderdduizend inwoners
Skoplje verlaten. De meesten zijn on
dergebracht in dorpen en stadjes er
niet ver vandaan, waar ze door particu
lieren en hulporganisaties gastvrij ont
vangen zijn.
Ercvold
Even buiten de rampstad met zijn
geschonden huizen en straten zijn dui
zend leden van de Zuidslavisehe jeugd
beweging met de aanleg van. een ere-
veld bezig. De kinderen van wie er
velen nog geen 12 jaar zijn, verrich
ten het trieste graafwerk met ernst en
ijver. Dp kisten zien ze gelukkig niet
al die honderden grote en kleine
kisten, die van heinde en ver op open
vrachtwagens zijn aangevoerd.
Het straatbeeld is wat rustiger, wat
minder doortrokken van verdriet en
ellende. De meeste levenden hebben de
doden de dode gelaten, zij het dat* ze
vaak met geweld van de puinhopen
moesten worden getrokken, waarin hun
geliefden omkwamen. Doch, als men
goed kijkt en luistert, krijgen de dra
ma's toch altijd gestalte. Ze vervullen
het hart met diep medelijden, met ge
voelens, die de tranen in de ogen doen
springen. Men buigt het hoofd en loopt
door. Men tracht te vergeten, maar het
moeilijk.
ien kleine straat achter hotel Ma
cedonia zit een man op een vormloos
brok steen. Hij draagt een gescheurd
overhemd en een door stof grijs ge-1
worden pantalon, terwijl er een vreem
de glimlach om zijn lippen speelt.
.Kijk", zegt een Zuldslaaf met een
wit vertrokken gezicht. „Dat is Bane-
;en bekende verslaggever van
het in Skoplje verschijnende dagblad
Nieuw-Macedonië. Hij was in Tsjecho-
Slowakije, toen de aardbeving zijn ge
boortestad teisterde. Hij is onmiddel
lijk teruggekomen, en zaterdag was hij
al hier. Toen hij op de plek aankwam,
waar eens zijn huis stond, werd juist
zijn jongste dochtertje van vier jaar
levenloos weggedragen. Zijn vrouw en
drie andere kinderen moeten er nog
i onder liggen. Ze zijn dood wij we
ten het, hij weet het ook. Maar hij will
niet weg. HIJ zit hier nu al twee da-1
gen. Als een standbeeld".
LomI
In de Orce Nikolov. een andere, zwaar
getroffen straat, zoeken twee oude
mensjes in de resten van een totaal
versplinterde woning. Het zijn Jordan
en Glena Petrusov. beiden tachtig jaar.
Met stomme verbijstering tasten hun
handen over enkele gevonden kleding
stukken, die aan hun omgekomen doch
ter en kleinkinderen hebben toebehoord.
Zo zou men kunnen doorgaan. De
beschrijving van het leed, dat Skoplje
zo plotseling overspoeld heeft, zou tien
tallen krantenpagina's kunnen beslaan.
De teistering van de geest is groot.
Overal zijn gaten geslagen, overal
heerst rouw, overal is geluk vernietigd.
De straten van Skoplje rieken al. Het
HMMi maakt de gevolgen van deze natuur-
II haal etrn ramp nog afschuwelijker. Het bepaalt
aai siro de mens Wj zjjn eigen beMaan dat zo
pijnlijk en zo broos is.
STEEDS MÉÉR MANNEN ROKEN
HALF ZWAAR-HEEL LEKKER!
Komkommerprijzen Qiroesjtsjef: Cllilia IlOg
in de Palts
dubbel zo hoog
yw.pan» wam uC vu..gC Premier Chroesjtsjef maakt
protesteerden tegen de lage groenteprij- zich er niet veel zorgen over dat
zijn zijn de prijzen voor komkommers communistisch China spoedig
en bonen gisteren dubbel zo hoog komen
te liggen als vorige week. Voor kom- een kernmacht zal weten op te
kommers werd 64 tot 80 pfennig per kg bouwen. Dat zal integendeel nog
lang duren, omdat de Chine-
Düsseldorf. waar het aanbod klein'zen de industriële basis, die voor
Duitsers bouwen
droomschip"
De Hamburg-Zuid-Amerika Lijn
is van plan om binnenkort een nieuw
passagiersschip te laten bouwen.
Dit ..droomschip" zal 222 meter
De Westduitse regering zal over de WOrden. een snelheid van 25 kno-
Moskouse besprekingen »olled.« «orden pe„" ku„„e„ en 1.500 passagier.
kunnen vervoeren. De kosten zullen
ingelicht door Tyler, die Europese
ken op het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken behartigt. Tyler is
via Parijs naar Bonn gevlogen.
Intussen zijn ook de onderhandelaars
van de Sowjetunie, Engeland en de V.S.,
respectievelijk Tsarapkin, Thomas en
Stelle, weer in Genève aangekomen ter
Is er nog hoop
voor bedolven
slachtoffers?
Het stof zit de redders dik op de
schoenen. Het prikkelt hun neusga
ten, het kleeft op hun lichaam, het
bijt in hun ogen. De vermoeidheid
doet zich gelden, maar er is geen
rust. Vanmorgen is uit de ruïnes
van het weggevaagde hotel Macedo
nia nog een levende, zij het zwaar
gewonde Zweed gehaald. Hij is niet
de enige, die het meer dan 72 uur
in het aardedonker van een puinhoop
heeft uitgenouden.
Iedereen weet het: onder de Ingestor
te huizen en gebouwen bevinden zich
nog meer zwak ademende mensen.
Deze wetenschap alleen brengt alles
wat hulp biedt tot uiterste krachtsin
spanningen. De wanhoop, die eigenlijk
verlammen moet als men met niets
anders dan een pikhouweel en een
schop een tunnel door puin en half
overeind staande muren moet graven,
is het geloof ln succes bij voorbaat
klein brengt wonderen van mense
lijk kunnen en menselijk uithoudings
vermogen voort.
Hoe lang?
Hoeveel kansen hebben de bedolven
en nog levende slachtoffers nog? Hoe
lang kan een mens, die meestal nog
verwond is. het in het binnenste van
een puinberg uithouden, waar de zon
gloeiend op brandt? In de straten van
Skoplje, waar de chaos iets minder is
dan in de afgelopen dagen, worden de
ze vragen steeds opnieuw gesteld, ter
wijl iedereen weet, dat niemand ze be
antwoorden kan.
De uitputting, de honger en de dorst
moeten na zoveel etmalen vreselijk
zijn. Zolang er echter nog levenden ge
borgen worden, is er hoop. Heeft Aga-
dir. dat in 1960 door een hevige aard
beving met de grond gelijk werd ge
maakt. trouwens niet geleerd dan er
na zes dagen en nachten nog levens
kansen zijn?
Redtling
De thans goed gecoördineerde red
dingsactie is tot een internationale ma
nifestatie van menslievendheid uitge
groeid. Hoewel het meeste werk door
Zuidslavisehe militairen en burger-vrij
willigers uit heel Macedonië wordt
zet. is er uit tientallen landen een
aaide vorm van aanvulling gege
260 Amerikanen met hun noodhospi
taal. hun radiozender en him transport
vliegtuigen doen prachtig werk. Frank
rijk heeft, per vliegtuig, een speciale
reddingsploeg gestuurd, die volgens
nieuwe sonderingsmethoden werkt en ïr
Agadir veel succes heeft gehad. Uit Bul
garije. uit Italië, uit Griekenland en uit
Oostenrijk zijn reddlngs- of constructie
colonnes gearriveerd. Uit vele andere
landen van de wereld zijn geld en goe
deren onderweg. Ook Rusland heeft
vandaag een flinke duit in 'het zakje
gedaan door technische apparatuur
voor de wederopbouw van de stad
te zeggen.
Men merkt het in de straten
Skoplje: De Zuidslaven zijn door dit
alles bijzonder geïmponeerd. Elke
buitenlander wordt dankbaar en
als een vriend behandeld. Het is
niet meer zoals op de eerste dag.
toen vreemdelingen vooral jour- j
nalistennog min of meer als pot-
tekijkers werden beschouwd. Men i
kan thans in elke richting een lift
krijgen. Men wordt niet meer ge
weerd van door militairen of politi
mannen afgezette terreinen. Het is
in alle opzichten „ja" geworden in
plaats van „nee".
Eton on water
Door de groots opgezette inzamelings
acties in heel Macedonië is er op het
ogenblik geen tekort aan voedsel meer.
Hetzelfde kan van het drinkwater wor
den gezegd, dat in grote tankwagens de
stad wordt binnengereden. Ook al door
de tienduizenden flessen mineraalwater,
die geschonken zijn. kunnen de redders
zich voor het eerst sinds drie dagen
Mislukte aanslag op
president Sallal
Volgens het Arabische dagblad Al
Yaqda is vorige week een poging om
president Sallal van Jemen te vermoor
den mislukt. Een reactionaire infiltrant
vuurde op de president doch miste. De
lijfwacht van Sallal schoot terug doch
miste eveneens. De plaatsvervangende
minister van handel. Mohammed al
Senaidar, werd door een verdwaalde ko
gel gedood, aldus het blad.
Aanval van India
op Nagaland?
Phizo, de voorzitter van de nationale
raad van Naga, heeft een beroep op
de Verenigde Naties gedaan „om nieu
we luchtaanvallen van India op Naga-
land in Noordoost-India te voorkomen".
India treft ook voorbereidingen voor
de aanleg van concentratiekampen voor
de bevolking van 700 dorpen in Naga-
land. aldus Phizo in een telegram aan
•generaal van de VN.
Twaalf gewonden bij
explosie in Madrid
Op de binnenplaats van het hoofdbu-
eau van de Spaanse veiligheidspolitie in
Madrid heeft zich maandagmiddag tegen
zes uur bij de paspoorten afdeling een
ontploffing voorgedaan.
Er werden twaalf mensen gewond.
Nadat de hoofdingang van het gebouw
aanvankelijk door een cordon gewapende
politie was afgezet, werd dit cordon later
door de normale dienstdoende wacht ver-
tie Zij vermeden zorgvuldig een aandul-
Nederlandse komkommers een ongeveer onontbeerlijk is, missen. Kusland ding te geven over de wijze waarop het
gelijke afzet. In München toonden de beeft China od industrieel gebied overleg zal worden gevoerd. Zoals be-
kopers een voorkeur voor de ..deutschel 1(W?A - V. i kend verkeerde deze conferentie in een
Gartnergurke", een korte dikke kom-sedert 1960 al geen technische dij- volledige impasse over alle kwesties
kommer. stand meer verleend. aangaande ontwapening.
De voor de maanden juli en augustus
■astgestelde minimumprijs voor komkom- De Amerikaanse onderminister voor
politieke kwesties, Averell Harriman,
heeft dit van premier Chroesjtsjef ge
hoord toen de ontsnappingsclausule van
het kernstopverdrag in Moskou ter spra
ke kwam. De Amerikanen maakten zich
nogal bezorgd over een eventuele Chi
nese kernmacht. De Russen zouden in
dat geval via de ontsnappingsclausule
het verdrag kunnen opzeggen, zo de
Sowjetunie zich bedreigd mocht gevoe
len. Daarop verklaarde Chroesjtsjef zich
hierover geen zorgen te maken.
...iljoen mark bedragen.
Het zal het eerste passagiersschip
zijn. dat na de oorlog voor West-Duits-
land gebouwd zal worden. In de komen
de weken zal de rederij de produktiefste
Europese scheepswerven uitnodigen
voor de bouw van dit schip in te
schrijven. Men hoopt de ..Cap Arcona",
zoals het schip genoemd zal worden, in
1965 '66 in dienst te kunnen stellen. De
vorige ..Cap Arcona". die 27.500 ton
mat. is in 1945 in de baai van Luebeck
bij een luchtaanval gezonken.
is 35 mark per 100 stuks. Komt de
gemiddelde groothandelsprijs daar ge
durende 3 achtereenvolgende dagen bo
venuit, dan moet import uit E.E.G.-lan-
den weer worden toegelaten. De groot-
handelsprijzen waren gisteren 26 tot 35
mark, in Keulen 28 tot 44 mark. Voor
bonen is de minimumprijs in juli 90. in
augustus 80 mark per 100 kg. De groot
handelsprijs was Hamburg 40 tot 50
mark, in Düsseldorf 60 tot 64 mark, in
Keulen 60 tot 76 mark.
Breekt Indonesië
met Portugal
om Timor?
Naar Moskou
Leden handelsmissie uit Indonesië:
het Huis
uitgebracht
Moskou. Rus
Afgevaardigden verslag
J besprekingen
Indonesië zal niet de belangen
Egypte in Portugal behartigen gezien de j «e
„snel slechter wordende betrekkingen Harriman
tussen Indonesië en Portugal". Dit werdRusk zullen vergezellen,
maandag door het officiële persbureau I
voor het Midden-Oosten bekendgemaakt.!
Het bureau haalde een woordvoerder van
de Indonesische ambassade in Cairo aan.
die zei dat de diplomatieke betrekkingen
tussen Indonesië en Portugal elk ogen-
blik verbroken kunnen worden. De oor-;
zaak daarvan was volgens hem de Por-1
tugese „imperialistische politiek" op Ti-
mor. Het ten oosten van Java gelegen
eiland is voor de helft Indonesisch
de andere helft Portugees.
„Wij zijn in Indonesië boven
verwachting hartelijk ontvangen,
zowel door president Soekarno en
alle ministers als door hoofdamb
tenaren en vele anderen. Van enige
discriminatie tegen Nederland is
geen spoor meer te bekennen. Aan
Het is niet bekend of]de andere kant is er van voorkeur
eventueel Congresleden
Rusk zal waarschijnlijk zater
dag of zondag naar Moskou vertrek
ken om het beperkte kernstopverdrag
te ondertekenen. Tot die tijd zal hij ver-
i j der overleg plegen met de verschillen-
coureur Stirling Moss geslaagd
rij-examen. dat nodig is voor het berij
den van een scooter. Enkele weken gele
den zakte hij bij het eerste
ESO houwt eigen observatorium
De Europese ruimte organisa
tie (ESO) is van plan binnen kor
te tijd een gezamenlijk observa-
aantal r>«„. dat de aardbeving torium te bouwen op,het zuidelijk
heeft overleefd, nu het onmogelijk 'halfrond om de monopoliepositie
w het aantal doden vast te stellen, van de Amerikanen (in Califor-
Overal in de stad zijn registratie- jnië zijn vrijwel alle grote astro-
jooniische instrumenten gecon-
wachten.
centreerd) te breken. Dit deelde
prof. Heckmann, de directeur
van de ESO, gisteren mee op een
bijeenkomst van 30 jonge astro
nomen uit verschillende Euro
pese landen.
De astronomen zijn bijeen op kasteel
Nijenrode in Brenkelen op uitnodiging
van het sterrenkundig studiefonds Kap-
teyn uit Groningen. De bedoeling is zo
veel mogelijk contact tussen de Euro
pese astronomen tot stand te brengen,
om de samenwerking te bevorderen.
De eerste plannen voor de bouw van
een zuidelijk observatorium werden in
1953 gemaakt. Het lag in de bedoeling
met de verschillende nationale sterren-
kundige instituten tot overeenstemming
te komen, maar toen zich daarbij vee
moeilijkheden voordeden, besloot mei
in 1958 bij de regeringen aan te kloppen.
De internationale overeenkomst tot het
oprichten van een organisatie voor
tronomische research en het bouwen van
een observatorium in het zuiden, waar
van de tekst in 1962 gereedkwam is in
middels ondertekend door de regeringen
van Frankrijk. België, Nederland. West-
Duitsland en Zweden, terwijl nog meer
landen belangstelling hebben.
Over de plaats is nog geen beslissing
genomen. Men aarzelt tusscu Chili en
Zuid-Afrika. Waarschijnlijk zal het wel
Chili worden. Voorlopig is een program
ma opgesteld voor zes instrumenten, die
in totaal enkele tientallen miljoenen gul
dens zullen vergen.
Dit zijn een astrolabe (1965 klaar), een
astrograaf (die door de ESO momenteel
al in Zuid-Afrika wordt gebruikt» een 1-
meter foto-elektrische telescocp (1964»,
een 1.5 meter spoctografische telescoop
(1965». een Schmidt telescoop (1966» en
een 3.5 meter telescoop, waarvan de ont
werpen zich nog in een experimenteel
stadium bevinden en waarvan de spiegel
alleen al tegen de twee miljoen dollar
zal gaan kosten. De foto-elektrische te
lescoop zal in Nederland worden ge-
Verdediger Hard
aeht verklaringen
niet overtuigend
boven andere landen echter even
min sprake. De handel met Indo
nesië kan wel weer op gang ko
men, maar men dient hier geen
I spectaculaire ontwikkeling te ver
wachten. De relaties zullen zeer
(geleidelijk en voorzichtig van de
grond af moeten worden opge
bouwd."
Fokker
Met gematigd optimisme zijn gister
middag de sales manager G. T. Uit
zetter en de exportpropagandist A. van
den Hout van de Fokkerfabriek uit In
donesië op Schiphol teruggekeerd. ZIJ
deelden bij hun aankomst mee, dat de
Garuda Indonesian Airways van plan
Is binnen afzienbare tijd haar ongeveer
30 Dakota's en Convalr* door een an
der vliegtuigtype te vervangen en het
is niet uitgesloten, dat men de keuze
zal laten vallen op de Nederlandse F 27-
Friendshlp.
Mysterieus licht
hoven Bristol
Een geheimzinnige lichtbol heeft
Dat is de inhoud van een commu-
««t w.£reüJl5?;fe?,e 08t*°-iniqué datw drJ« va« de acht leden maandagavond ~'ïaa't en hedenmorgen
IT" Van een handelsmissie naar Indone-I vroeg boven Bristol gehangen. Volgens
dïre^Rnro VhViuM-Ii T sie S'stermiddag op Schiphol hebben de politic is het misschien een meteo-
hóude?fleren zUin slotplieldool ge- uitgereikt. De drie leden, ir. C. g.i«eU
l«rVoirte en dri Ooggetuigen zeggen, dat de lichtbol
dat Ward een „volkomen immoreel
ongeregeld leven had geleid". Maar
was een reusachtige kloof tussen een
losbandig leven en een leven van ver
diensten langs immorele weg verkregen.
Hoe het vonnis ook mocht luiden. Ward
niet ongestraft blijven. Zijn praktijk
als osteopaat behoorde tot het verleden.
Toestel neergestort
met vluchtenden
De Oostenrijkse politie heeft hel
wrak ontdekt van een eenmotorig vlieg
tuig. vermoedelijk een Zuidslavisch mi
litair toestel, dat met vluchtelingen
naar München onderweg is geweest.
Het is nog niet bekend hoeveel per
sonen aan boord van het toestel v
ren. Op de plaats van de ramp op
1.800 meter hoge Loipl in de Lage Ti
ern zijn delen van lijken gevonden.
Volgens de politie is het toestel v>..
moedelijk vrijdag neergestort. Een boer
heeft verklaard lichten gezien te heb-
van een vliegtuig dat vrijdagavond
en onweersbui in de richting van
Salzburg vloog. Korte tijd later had hij
n ontploffing gehoord.
Knotnerus, mr. J.
hel A. Rom Colthoff deelden mee, del hül« .""voljene
de hel communiqué door de jéhélr de- £5 w", dé bi! urni!"
ikt lecratu in niaioru ic.n r.«.n uu, later MS oc doi terug.
Hij hing toen tien minuten aan de he
mel alvorens in het niet te verdwij-
Burge zei dat d? bewering
O.M. dat Ward een „koppelaar
betere standen" is. niet waar is gemaakt legatie in Djakarta was oprésteld.
e getuigen,
te verbloe-
In het communiqué staat verder, dat
doen Indo-
ontwikkelings-
daarbij
Nederland er goed
nesië vooral ook als
land te beschouwenIHjH
denken dat financiële steun aan Indo
nesië wellicht beter besteed is dan
soortgelijke steun aan sommige andere
ontwikkelingslanden.
Aan het communiqué voegden de drie
leden nog toe. dat zoals men in Indo
nesië zelf ook wel weet de economi
sche situatie er verre van rooskleurig
is. „Dat sluit echter de mogelijkheid
van zaken doen nooit uit. ten slotte
exporteert Indonesië goederen en dus
bestaat de mogelijkheid van handels
verkeer". Van het woord investeringen
willen de Indonesiërs echter niets meer
weten. Zij voelen alleen wat voor de
nieuwste methode, genaamd production-
sharing. een risico dragende participa
tie van .een buitenlander in een Indo
nesisch bedrijf, waarbij de opperleiding
bij de Indonesiërs blijft. De ene zijde
brengt bijvoorbeeld een fabriek in, de
ander zorgt voor de arbeid, de grond
stoffen e.d. uit de opbrengst wordt dan
zowel de een als de ander gehonoreerd.
Vooral bij exportartikelen willen de In
donesiërs deze weg bewandelen, opdat
zij tenminste een deel van de deviezen
verkrijgen, die deze artikelen opbren
gen. Van de zgn. joint venture wijkt
Bristol ligt 100 km ten noorden van
Charlton, een dorpje in Dorset, waar
verleden week in een weiland een ge
heimzinnig gat in dc grond werd ge
vonden.
Doden bij strijd Advertentie
op Korea Kunststofplaat lijmen?.Ceta-Bever SNELFIX
Patrouilles van het Amerikaanse
leger hebben heden 10 km ten zuiden
van de wapenstilstandzone twee
Noordkoreaanse soldaten gedood en
een derde gewond.
Een Amerikaanse soldaat kwam bij de
actie om het leven, terwijl een andere
gewond weid. In totaal zijn thans sinds
maandag vijf Amerikanen gedood of
gewond. De eerste twee werden het
slachtoffer van een Noordkoreaanse]
hinderlaag. Daarbij werd een soldaat j
door Noordkoreaans machinegeweer-1
vuur gewond.
Bovendien is bij dc jacht op de com- j
munistische soldaten een man van de
nationale Koreaanse politie gesneuveld.
Het V.N.-commando heeft Pan-
moenjon om een zitting van de be- i
siandscommissie verzocht. Deze zittinz
zal donderdag gehouden worden in aan
wezigheid van een Nuordkoreaanse ver
tegenwoordiger.
Tsjechoslowakije heeft de Zuidafri-
/a cca &Oft£e Kij,
I De 68-jarige mevrouw
Alice Anker uit Enge
land heeft gisteren haar
50ste kleinkind op de
wereld verwelkomd en
zichzelf tot de kampioe
ne van de Engelse groot
moeders uitgeroepen.
De oudste van de klein
kinderen 27 jongens
en 23 meisjes is 25
jaar.
I Op het tweede interna
tionale filmfestival van
Spanje is de film „Rem
brandt, schilder van dc
mens" van Bert Haan
stra in dc categorie do
cumentaire films be
kroond met de eerste
prlj,.
I Pompidou, een rood
witte tijgerkat, heeft de
producenten van de
film, waaraan Sofia Lo-
ren meewerkt, en die is
getiteld „Gisteren, van
daag en morgen" een
aardig centje gekost, na
melijk 20.000 dollar. De
opnamen waren juist be
gonnen toen Pompidou
die voortdurend door So
fia wordt meegesjouwd,
er de brui aan gaf en
verdween. De kostbare
opname werd de gehele
ochtend opgehouden ter
wijl naar een nieuwe kat
werd gezocht. Bij het
eerste gemiauw van de
concurrentie kwam Pom
pidou weer uit zijn
schuilplaats tevoorschijn
en nam zijn plaats voor
dc camera's weer in.
I Een vliegtuig van de
SAS is gecharterd door
het Romanoff-restau-
rantbedrijf in New York
om twaalf ton kaviaar
te gaan halen in Mos
kou. Deze vracht zou wel
een miljoen waard zijn.
I Prinses Margaret van
Engeland heeft drie jaar
na haar huwelijk met
Anthony Armstrong-
Jones haar bruidsjurk
cadeau gegeven aan hel
Londense museum in
Kensington Palace. De
bruidsjapon, waarin bij
na 275 meter witte or-
ganzazijde is verwerkt,
zal binnenkort in een
glazen vitrine aan het
publiek worden ver
toond.
I Ongeveer 50 Friezen
en Friezinnen van de
Nederlandse en Duitse
Friese eilanden zijn in
Midlum bijeengekomen
om gedurende zeven da
gen van gedachten te
wisselen over de in
standhouding van de
Friese gebruiken en
taal. Verder zullen zij
wandelingen cn boottoch
ten over de Wadden ma
ken.
1275. Zoals bekend, bedraagt de
halveringstijd van radium 1590 jaar.
Dat wil zeggen, dat van een gram
radium na 1590 jaar nog maar de
helft Is overgebleven. Het ontbreken
de deel is in die tijd als straling
buiten ons gezichtsveld verdwenen.
En dit proces blijft zich voortzetten,
zodat na nogmaals 1590 jaar van het
éne gram radium nog maar 1/4 gr.
over ls, na wéér 1590 Jaar nog maar
1/8 gr. enz.
Zou ruim 6000 jaar geleden een
mens uit de steentijd met veel IJver
(en de nodige voorzorgsmaatrege
len. naar wij vertrouwen) een hoopje
radium bij elkaar
hebben geveegd,
dan zouden wij op
dezelfde plek ln on
ze dagen nog maar
1/16 deel hiervan
aantreffen. De rest
la weg. ongeacht
het feit dat nie
mand het kostbare
hoopje in die tijd
heeft beroerd.
Het verschijnsel, waarbij elemen
ten voortdurend en spontaan, dus
zonder toedoen van uitwendige oor
zaken. straling uitzenden. sUat be
kend als radioactiviteit, een onder
werp dat sinds het eind van de vo
rige eeuw toen Bccquerel dc stra
ling voor het eerst bij uranium had
waargenomen de gemoederen
heeft bezig gehouden.
Het is natuurlijk geen eenvoudige
zaak die hier aan dc orde is want
als geen uitwendige oorzaak de stra
ling bevordert, moeten we de oplos
sing in het inwendige van het atoom
zoeken, waarbij we letterlijk en fi
guurlijk het hart van de kwestie ra
ken, l.w. de kern van het atoom.
Deze atoomkernen kunnen we be
schouwen deels te bestaan uit onge
laden deeltjes, deels uit positief ge
vergelijken met een druppel, dan
werken In die druppel enerzijds de
TOCH IS
HET ZO!
elektrische krachten van de positief
geladen deeltjes, die elkaar afstoten
en dus trachten de druppel uit el
kaar te splijten, maar aan de ande
re kant zal de oppervlaktespanning
van de druppel trachten de deeltjes
bij elkaar te houden. En om dit even
wicht van krachten gaat het bij het
verschijnsel van de radioactiviteit.
Bohr en Wheeler hebben destijds
voor verschillende atoomkernen de
oppervlaktespanning en de elektri
sche afstoting nauwkeurig berekend
en kwamen daarbij tot de conclusie
dat de samenbindende krachten van
de kerneh der lichte elementen
(voorkomend In de
eerste helft van
het periodieke sys
teem, ongeveer tot
zilver) aanmerke
lijk groter zijn dan
de afstotende krach
ten. Hier kan dus
nleta gebeuren, want
de zaak la volkomen
safe.
Maar belde onderzoekers kwamen
tevens tot de rloteom, dat de afsto
ting in de kernen van zware elemen
ten de overhand heeft, zodat deze
kernen onstabiel zijn en te gelegener
tijd uit elkaar kunnen vallen, waar
bij aanzienlijke hoeveelheden ener
gie vrijkomen. Die energie open
baart zich door uitstoting van kern-
deeltjes, die al naar gelang de
splijting plaats vindt als ver
schillende soorten (radio-actieve)
stralingen bekend staan.
Ut de onstabiliteit die wordt toe
geschreven aan alle atoomkernen,
zwaarder dan zilver, zou moeten
volgen dat al die zware elementen
radlo-actlef zijn en dat onze man uit
de steentijd dus ook een hoopje lood
had kunnen neerleggen, waarvan wij
de schamele resten zouden kunnen
Aantreffen. Inderdaad!
H. Pétlllon.
(Nadruk verboden).
Eon lekkere gewoonte:
Kent u Hervese. Kanter, Friese
Leidse kaas? Wees niet één-
kennig: houd van méér kazenl
