Nieuwe Leidse Courant
Ramp
bedreigt tuinbouw:
export naar mestvaalt
Commentaar
Stelt Chroesjtsjef
toch
eisen f
Kans op conflict binnen
nieuw kabinet miniem
hamolweer
J
Markt voor augurken
en bonen op instorten
Volgende week
verklaring
en debat
Vierdaagse start bij
heiig zomerweer
vandaag'.
Din-Jsg 23 juli 1963. 44»l<- jaargang
CHRISTEIIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„St«nN»»»igh l> gh «bleven
mijn K*rt in teghenipoef"
KOMKOMMER-
tijd
Pagina 1
Kantoren
Leiden
Steenstraat 37
Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonneo
lentsprijren p.w. 0,65, p.m. f 2,80, p.kw. 8,25
Klachtondienst bezorging
Duitsland sluit zaterdag grens voor komkommers
>v
Kemstopakkoord bijna gereed
Eergisteren had de
bondsregering reeds een invoerver
bod van inlegaugurken uit derde
landen (niet-EEG-landen) opgelegd.
De minister van voedselvoorziening
van de Bondsrepubliek, Schwarz,
verklaarde dat uitbreiding van deze
maatregelen noodzakelijk was
o ver"dere prijsval op de groentemarkt
Komkommers - komkommers - waarheen te voorkomen. Kleine augurken,
waarvan er meer dan veertig in een
kilogram gaan, vallen niet onder de
genoemde bepaling.
Vorige week voerden de telers in om
land per dag een miljoen stuks kom
kommers aan. Dat betekende in die week
een export van vijfduizend ton, waarvan
4.600 ton naar de Bondsrepubliek ging.
Het is nog nooit eerder voorgekomen, dat
West-Duitsland zijn grenzen sloot voor
onze komkommers.
Het Centraal Bureau meent dat de
regering in Bonn met het nemen van
deze maatregel gezwicht is voor de
druk van de Duitse boeren, hetgeen
dan ook duidelijk blijkt uit de verkla
ring van minister Schwarz.
Voorschriften
In EEG-kringen in Brussel heeft men
zich gisteravond uiteraard druk bezig
gehouden met de vraag of Duitsland
zich geheel aan de EEG-voorschriften
heeft gehouden.
In eerste instantie liet men van de zijde
van het Centraal Bureau weten dat er op
de maatregel formeel niets is aan te
merken. Vorige week heeft Duitsland bij
de Europese Commissie minimumprijzen
aangemeld voor de in het geding zijnde
produkten.
Aan de partnerlanden zijn de mini
mumprijzen echter niet medegedeeld,
maar ze liggen volgens voorschrift niet
boven 92 procent van de gemiddelde
groothandelsprijzen in de afgelopen
jaren. Voor EEG-partnerlanden mag
de grens gesloten worden, als de prij
zen gedurende meer dan drie dagen
beneden deze minimumprijzen hebben
gelegen, aldus de eerste mededeling
van het C.B. dat zijn mening had ge
baseerd op berichten uit Brussel.
Later op de avond is er over dit punt
toch enige twijfel ontstaan. Het gerucht
ging dat het aanmelden van de minimum
prijs bij de EEG-commissie, niet is ge-
„doodsteek" toegebracht door te bepalen dat met ingang van zaterdag
de invoer van komkommers en enkele andere produkten, waaronder augur
ken en prinsessenbonen, is verboden. Ongeveer negentig procent van de Ne
derlandse komkommers werd naar West-Duitsland geëxporteerd. Het Cen
traal Bureau van Tuinbouwveilingen noemde de Duitse maatregelen gis
teravond katastrofaal. Zij zal ongetwijfeld een enorme doordraai van kom
kommers en het instorten van de markt voor augurken en bonen tot ge
volg hebben.
Westduitse
De twee westerse vertegenwoordigers (de Amerikaan Harriman
en de Brit Hailsliam) trachten de Russen te overreden, het kern-
stopverdrag nu te ondertekenen en het los te zien van de uitge
breide voorstellen, die premier Chroesjtsjef in Berlijn en in
Moskou heeft gedaan. Een kemstopakkoord ligt thans vrijwel
geheel ter parafering gereed, zo wordt zowel in Moskou als in
Washington aangenomen.
Vieuws in
één oogopslag
De Westduiitise regering
heefit bepaald, dat met
ingang van zaterdag de
invoer van komkommers
en enkele andere produk
ten waaronder augurken
en prinsessenbonen is ver
boden. Negentig procent
van de Nederlandse kom
kommers werd naar West-
Duitsland geëxporteerd.
Voor de tuinders is de
maatregel katastrofaal,
dia ar de markt zal instor
ten.
Vandaag zijn de kan
didaat-ministers van het
kabinet-Marijnen reeds
bijeen geweest. De kans
op conflicten is uiterst ge
ring. Alleen het akkoord
dat met dr. Veldkamp is
gesloten, zou nog onder
werp van gesprek zijn. Als
zich geen moeilijkheden
meer voordoen, zal het
kabinet morgen door de
Koningin worden beëdigd.
Volgende week is de re
geringsverklaring te ver
wachten.
In Moskou is een com
muniqué gepubliceerd van
de besprekingen tussen de
Hongaarse premier Kadar
en de Russen. Men acht
het mogelijk een totale
kernoorlog uit te bannen,
maar ziet een niet-aan-
valsverdrag tussen NAVO
en Warschau-pact als
noodzakelijk. Intussen
trachten Harriman en
Hailsham de Russen te
overreden het akkoord nu
te tekenen.
Een in Arabië geboren
ex-employé van de natio
nale veiligheidsdienst m
Washington is naar de
Sowjetunie uitgeweken,
waar hij asiel heeft ge
vraagd omdat hij woe
dend zou zijn over 't werk
van de inlichtingendienst
in het Midden-Oosten. Hij
kon zich niet verenigen
met 't onderscheppen van
berichten van diplomatie
ke vertegenwoordigers.
President De Gaulle wil
zijn vlootpolitiek baseren
op het Amerikaanse voor
beeld door het grootste
gedeelte van zijn strijd
krachten in vredestijd voor
zichzelf te houden en niet
temin tc trachten aan
Frankrijk een belangrijke
rol in de geallieerde raads-
colleges toebedeeld te
krijgen.
Chroesjtsjef vroeg in Berljjn om
niet-aanvals-verdrag tussen de Navo
en de landen van 't Warschaupact met
een kernstopverdrag te verbinden
Vorige week vroeg hij, een nieuwe
•lijst met (oude) voorstellen te over
wegen.
Ail deze voorstellen gaan veel verder
dan de onderwerpen, waarover de wes
terse afgevaardigden mogen onderhan
delen. Hieronder vallen besprekingen
over Berlijn, een moratorium op defen
sie-uitgaven en een inspectiesysteem ter
verijdeling van onverwachtse aanval-
len. Deze voorstellen zouden voor latere
onderhandelingen bewaard moeten wor-
(Voor vervolg zie pag. 61
schied voor wat betreft komkommers.
Vandaag zou de Nederlandse regering bij
de EEG-commissie hieromtrent inlicht in
gen inwinnen om daarna eventueel na
dere stappen te doen. De EEG-commissie
is bereid West-Duitsland tot de orde te
roepen, wanneer mocht blijken dat dit
land formeel foutief heeft gehandeld.
Het Centraal Bureau van Tuinbouw
veilingen verwacht niet dat de invoer-
stop voor komkommers hierdoor zal wor
den voorkomen. Op zijn hoogst kan de
maatregel enige dagen worden uitgesteld.
Onbillijk
Het Centraal Bureau legde gisteravond
ook nog de vinger bij een grove onbil
lijkheid die achter de Duitse maatregel
schuil gaat. Men vindt het niet juist, dat
glaskomkommers, die alleen in Nederland
geteeld worden, en natuurkomkommers
als een en hetzelfde produkt worden be
schouwd. Van Duitse kant is gesteld, dat
de komkommers uit Italië en uit derde
landen (Polen, Zuid-Slavië) de markt be
dorven hebben. Dat zijn natuurkomkom
mers, die thans op de Duitse markt acht
mark per honderd kilo opbrengen. De
Nederlandse glaskomkommers echter
brengen het wel tot dertig mark en blij
ven daardoor zeker boven de minimum
prijs. De Nederlandse glaskomkommers
zouden als een afzonderlijk produkt be
schouwd en in Duitsland toegelaten moe
ten worden, vindt het C.B. Nu worden
zij geweerd omdat het gemiddelde van
de prijzen van glas- en natuurkomkom
mers beneden de minimumprijs ligt
Kennedy tracht
spoorwegstaking
af te wenden
President Kennedy heeft een nieuwe
poging gedaan om de dreigende alge
mene spoorwegstaking in de Verenigde
Staten af te wenden.
In een speciale boodschap tot het Ame
rikaanse Congres stelde Kennedy voor
het geschil over de arbeidsvoorwaarden
bij de spoorwegen voor te leggen aan de
commissie voor de handel tussen de
Amerikaanse staten. Deze commissie zoi
voor de komende twee jaar de bevoegd
heid moeten krijgen om over alle veran
deringen in dc arbeidsvoorwaarden te
beslissen.
Kennedy deed zijn beroep op het Con
gres nadat alle bemiddelingspogingen van
de Amerikaanse regering om in het ge
schil te bemiddelen schipbreuk hadden
geleden.
Kringen in Washington achten het niet
waarschijnlijk dat het Congres voor 29
juli een wetsontwerp zal afhandelen en
goedkeuren waardoor de reeds lang drei
gende krachtproef tussen de spoorweg
maatschappijen en de vakverenigingen
wordt voorkomen. Op 29 juli loopt de
termijn af, die de Amerikaanse rege
ring van de spoorwegmaatschappijen had
weten te verkrijgen voor haar bemidde
lingspogingen.
De 30e juli worden de nieuwe ar
beidsvoorwaarden ingevoerd, waar
door onder meer 40.000 stokers zullen
worden ontslagen. Tegelijkertijd zullen
de vakverenigingen als protest hier
tegen een algemene staking beginnen.
Indonesiës vloot
oefent in
Straat Malakka
Delen van de Indonesische vloot en
luchtmacht zijn 22 Juli een gezamenlijke
vierdaagse oefening in Straat Malakka
en de Zuidchlnese zee begonnen. De
Indonesische minister van voorlichting,
Roeslan Abdoelgani, deelde mede dat
deze oefening „een der facetten van In
donesiës politiek van confrontatie met
de federatie van Malaya is, in verband
met de voorgenomen stichting van de
federatie Maleslc."
De premier van Malakka heeft zich
bereid verklaard op elke gewenste plaats
een ontmoeting te hebben met Soekarno
voordat de topconferentie van 30 juli
begint.
Modekoning Jacques Heim heeft
in Parijs opschudding veroorzaakt
door bekend te maken, dat zijn
nieuwe collectie voor de komende
herfst en winter allemaal modellen
vertoont met de rok beneden de
knie. De foto toont een van die
modellen, een middagpakje van
bruin fluweel met een korte bolero
en een rok ruim onder de knie,
waarbij knielaarzen van ocelot en
een bijpassende bontmuts worden
gedragen.
(Zie verslag pag. 7)
Vandaag constituerende vergadering
(Van onze parlementsredactie)
De geboorte van liet kabinet-Marij-
en is nog slechts een kwestie van
moed durft op te brengen om te „breken".
Gisteren en zelfs vanmorgen was er nog
enige onzekerheid over de samenstelling
van het kabinet-Marijnen, omdat de kan
didate voor maatschappelijk werk, de
liberale mevrouw Schouwenaar—Frans-
sen, nog geen uitsluitsel had gegeven.
(Zie vervolg op pag. 6)
DNSDAGMORGEN. Een prachtige
zomermorgen echt een volgens het boek
je. Vroeg, heel vroeg zijn duizenden in
Nijmegen uit bed gekomen. Voor vier
uur waren de ijverigs ten, de verstandig-
sten, al het Land van Maas en Waal bin
nengetrokken: de start van de Vierdaag
se. Het was nog fris toen, de zon was
nog geen vijand. Het weer was vrij heiig,
de wind lag nog stil. En daarvan moest
worden geprofiteerd. Later, tot zelfs ne
gen uur. werd nog steeds gestart. Dat
waren meestal de meer bejaarde deelne
mers. die op de 30 km route hun gemak
Maar ondanks het vroege uur deed het
plezierig aan, zingende wandelaars te
zien, volkomen fit nog omdat het pas
begon. Duizenden fietsen stonden achter
„De Vereeniging" aan het Keizer Karei-
He/ leger der wandelaars heeft
bezit genomen van Nijmegen,
waar vanmorgen de Vierdaagse
weer begon. Groepjes als dit hier,
met uitbundige strohoeden, vro
lijkten gisteren reeds de onder
de hitte puffende Karei-stad op.
plein in Nijmegen. Want de slaapadres-
sen van de Vierdaagse-wandelaars ligger,
over een groot gebied uitgespreid.
Van de 11.126 inschrijvers zijn er toch
nog heel wat niet gestart Door een veel
heid van oorzaken zijn ze gistermiddag
niet komen opdagen. Een aantal is zich
gisteren wel komen aanmelden maar
kwam vanmorgen het bed toch niet uit
Zo komt het dat vandaag 10332 personen
op weg zijn gegaan. En dat betekent
eveneens een laagterecord sinds enkele
jaren: 794 wegblijvers. (Zie ook pag. 6).
uren. In de Trèveszaal aan het Binnen
hof zijn vanmiddag de kandidaat-be
windslieden van dc nieuwe ploeg bij
eengekomen voor het houden van een
constituerende vergadering (oprich-
tingsbijeenkomst). Als zich bij die ge
legenheid geen ernstige moeilijkheden
zullen voordoen, kunnen de debu
terende ministers morgen door de
Koningin worden beëdigd en zal het
kabinet diezelfde dag nog zijn werk
zaamheden aanvangen. Hoogstwaar
schijnlijk zal het dan volgende week
dinsdag in de Tweede Kamer de rege
ringsverklaring afleggen. De daarop
volgende woensdag en donderdag zou
het Kamerdebat over deze verklaring
én het verloop van de formatie kunnen
plaats vinden.
Na een bevredigende constituerende
vergadering zal formateur Marijnen aan
de Koningin eindrapport over zijn arbeid
uitbrengen. Pas dan aanvaardt hij zijn
formatie-opdracht, die hij tot dusver „in
beraad'' heeft gehouden. De vijf minister»
die reeds zitting hadden in het kabinet-
De Quay, hoeven niet opnieuw beëdigd
te worden. De Koningin zal vermoedelijk
morgenochtend uit Italië arriveren.
De oprichtingsbijeenkomst van heden
'-ou moeten uitwijzen of het kabinet-
Marijnen inderdaad voldoende levenskan
sen heeft. De kandidaat-ministers zullen
het nog over enkele hoofdpunten een»
moeten worden. Zij staan voor belangrijke
beslissingen. Zo zal het akkoord met mi
nister Veldkamp over de eventuele mede
financiering van de A.O.W,-verhogingen
uit de schatkist op zijn houdbaarheid
moeten worden beproefd.
In theorie is bet nog mogelijk, dat
tijdens dc constituerende vergadering het
kabinet-in-spc door diepgaande menings
verschillen uiteenvalt. Men mag echter
aannemen, dat de voornaamste moeilijk
heden vooraf grondig zijn uitgepraat. De
kans op een mislukking tc elfder ure
wordt dan ook uiterst miniem geacht. De
ervaring heeft trouwens geleerd, dat als
kandidaat-ministers eenmaal aan het con
stitueren toe zijn, geen van ben nog de
NEDERLAND haalt verlicht ademt er Is
weer een kabinet en niemand behoeft
zich langer ontvoogd te gevoelen.... Nu
hebben wij niet de indruk, dat erf veel
Nederlanders slapeloze nachten hebben ge
had vanwege de moeilijkheden, waarmee
de kabinetsformatie gepaard is Regaan. De
vraag is, of men dat de mensen kwalijk
mag nemen.
Het beeld, dat het maandenlange gemlor-
meer en gcformeer heeft opgeleverd, is
niet bijzonder opwekkend geweest. Er zijn
bovendien in enkele politieke partijen in
terne spanningen openbaar geworden, wel
ke evenmin een hoge dunk konden opleve
ren van het politieke bedrijf Als gevolg
daarvan zal het nog moeilijker worden
de toch al geringe politieke belangstelling
onder ons volk te doen toenemen.
Maar goed: Nederland heeft weer een
kabinet cn zo op het eerste gezicht lijkt
het een vrij sterke ploeg. Of dat zo ls zal
natuurlijk in dc praktijk van de komende
vier jaar moeten blijken. Toch lijkt het
anders dan vier jaar geleden. Toen waren
er vanaf het begin enkele „zwakke plek
ken" aan te wijzen, die in de loop der
jaren wel verstevigd zijn, maar die het
debuut van het kabinet-De Quay beslist
niet tot een succes maakten. Dit kabinet
is jonger cn dat zou op een dynamischer
beleid kunnen wijzen. Maar aan de an
dere kant kunnen ook de risico's op „kort
sluiting" groter zijn, temeer daar de be
zadigdheid van een wat oudere premier
ontbreekt.
Veel zal afhangen van de homogeniteit in
het kabinet. Wij vinden het op zijn minst
overdreven en dus niet helemaal juist
te zeggen, dat door het aantrekken van
bepaalde figuren het .sociale gezicht" is
gered. Het zou interessant zijn over deze
uitdrukking een uitgebreide discussie te
voeren. Maar aan het eind van die dis
cussie zou men hoogstwaarschijnlijk nog
even ver zijn als aan het begin. Wij zul
len het nieuwe kabinet naar ztfn daden
moeten beoordelen, maar tegelijk mogen
wij constateren, dat het beleid van het
kabinet-De Quay zal kunnen worden
voortgezet. Dat dit kabinet een sociaal be
leid heeft gevoerd is voor geen tegen
spraak vatbaar. Uit de verkiezingsuitsla
gen is gebleken, dat een groot deel van
het Nederlandse volk er zo over denkt.
Het was wij hebben het op deze plaats
reeds verschillende malen gezegd niet
nodig geweest, gezien juist de verkiezings
uitslag, zo lang de tijd tc nemen voor het
in elkaar zetten van een kabinet Men is
op dit moment geneigd te vragen: Is dat
nu alles?
Er zijn, in velerlei opzicht om partijpoli
tieke redenen, enkele verschuivingen aan
gebracht In het oude kabinet en slecht»
enkele nieuwe figuren zijn aangetrokken.
Ook al Ls dat dan misschien zo, wij her
halen wat wij reeds schreven: Er kan een
sterker beleid worden gevoerd, mede door
dat een aantal departementen In andere,
sterkere handen is overgegaan.
Dat de nieuwe regering al direct voor
enkele zeer ingewikkelde vraagstukken
komt tc staan behoeft geen nader betoog.
Men denke aan de landbouwproblemen,
die cn daarvan is leder wel overtuigd
niet met geld alleen kunnen worden
opgelost, omdat zij de totale agrarische
structuur raken, nationaal zowel als inter
nationaal (E.E.G.) Daarnaast ls er (wel
licht hadden wij dit het eerst moeten noe
men) het probleem van de woningnood.
Zal het nieuwe kabinet kans zien een zo
danig beleid te voeren, dat over vier jaar
het woningtekort grotendeels zal zijn in
gelopen? „Defensie" is eveneens een zeer
delicaat punt. Zal de nieuwe minister in
staat zijn het defensie-apparaat zodanig
te beheersen, dat het minder dan de laat
ste jaren het geval is geweest, in opspraak
wordt gebracht?,
Zo heeft Nederland nu dus weer een
kabinet. Velen hebben zich met de tot
standkoming ervan moeten bemoeien. Van
die velen hebben er weer enkelen bouw
stenen aangedragen. Wij hopen nu maar.
dat al die stenen met elkaar een stevig
bouwwerk zullen vormen. Zo stevig, dat
de aanvallen van de oppositie die zon
der enige twijfel in nog sterkere cn waar
schijnlijk in wat subtielere mate dan voor
heen zullen komen geen schade zullen
aanrichten. Als ook de voorstellen, die uit
dit bouwwerk komen, goed cn solide zijn,
behoeft op dit punt geen zorg te bestaan.
Zeker niet, als ook degenen, die de „werk
ploeg" voor dit bouwwerk leverden, zich
er royaal achter stellen.
ITET gebied mei grote warmte bovei
het vasteland breidde zich maandag
tot over ons land uit. Op verschillende
plaatsen, iw Brabant en Limburg werd
net 30 graden, maar aan de kust bracht
de zeewind verkoeling. Boven Frank
rijk, België en West-Duitsland vormden
zich lokale oniaeergebieden .waarvan en
kele zich gedurende de nacht handhaaf,
den. Op sommige plaatsen vielen daarbij
grote hoeveelheden regen (Keulen 42
lenden» stationair
Een
de buiencompleren boven De ®m vcrw»cht tot woensdagavond:
itste zich uiterst langzaam Mm*nke'Uk Mnke zonnige pe
rioden cn nog warm weer, voornamelijk
later ook plaatselijk enkele onweersbuien.
België verplaatste zich uiterst langzaat
in noordoostelijke richting naar or
land. Inmiddels is op de oceaan de dc- *7"T.''
nTo.rto aceaii 11 ae ae- Vannacht weinig wind, morgen
preiIie-oclfolKli uwer l?„enom„, ,n ,rnd wind iuu.n luldoo.l
bij voortgaande luchtdrukdalingen boven zuidwest.
het Noordzee-gebied en West-Europa zal
de depressie-invloed zich de komende
paar dagen geleidelijk verder naar het
vasteland uitbreiden Morgen zal het bij
wat toenemende wind uit zuidelijke rich
tingen nog wel warm weer zijn maar de
kans op onweersbuien neemt toe en een
afkoeling van betekenis komt van de
oceaan naderbij.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
HOOGWATER SCIIEVENINGEN
24 juli: 5.20 vjn.: 17 48 n.m.
Strandverwachting
Ook morgen zomers strandweer met
zonnige perioden en in de middag ccn
ynv rv zeewind. Kleine kan» op een on-
MAAN wccrsbui. In de middag 22 tot 24 graden
Woensdag 24 juli: zon op 448. onder secwater bijna 17 graden.
op 8.45. onder 22.46. Vooruitzichten: zomer» weertype maar
geleidelijk wat minder stabiel.
