Nieuwe Leidse Conranit
KABINET-MARIJNEN BIJNA KLAAR
Commentaar
Tien weken na de verkiezingen formatiepoging geslaagd
Defensie:
staatssecr.
De Jong
5
9
Tweede a.r.-zetel weer
voor mr. Van Aartsen
Overstelpende drukte, maar:
Heel Nederland in
vakantiesfeer: ZON
(hlD
Drama op de St. Lawrence
Britse schepen botsten:
22 doden, 12 vermisten
Slechts drie
overlevenden
hamolweer
vandaag'-
CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD
Maandag 22 juli 1963, 44ste jaargang
Groen
maar gelukkig
Zie pagina 7
Postbus "76
P. Bogaers
Volkhuisvesling
(Kvp)
J. Schouwenaar
Maatsch. Werk
(VVD)
J. Andriessen
Econu. zaken
(CH)
Nieuws in
één oogopslag
Formateur Marijnen
heeft het kabinet bijna ge
reed. Morgen kan de op
richtingsvergadering wor
den gehouden en woensdag
zullen de nieuwe ministers
waarschijnlijk worden be
ëdigd. Mr. J. van Aartsen
wordt genoemd voor ver
keer en waterstaat.
De kernstopbesprekin-
gen tussen Amerika. En
geland en Rusland, die in
Moskou gehouden worden,
lijken met succes bekroond
te worden. Chroesjtsjef
heeft zich tenminste opti
mistisch betoond. Overi
gens heeft hij wel beklem
toond dat het wenselijk
zou zijn als er tegelijk een
niet-aanvals-verdrag tus
sen de NAVO en de landen
van het Warschaupact
werd gesloten.
Het mooie weer heeft
.een ware uittocht op de
Nederlandse wegen te zien
gegeven. Opmerkelijk was
dat het verkeer naar Zee
land met het uur toenam.
Gisteren heeft de kust ve
len aangetrokken. De
Spoorwegen hebben liefst
vijftien extra „strandtrei-
nen" moeten inschakelen.
Op de Duitse Autobahnen
dreigden velen hun goede
humeur te verliezen door
langdurige opstoppingen.
De Euromarkt en acht
tien onafhankelijke Afri
kaanse staten hebben een
associatieverdrag onderte
kend, waardoor de handel
tussen Europa en Afrika
zal worden bevorderd. Van
Europese zijde tekende on
der meer minister Luns.
Indonesië heeft een
aantal voorzorgsmaatrege
len genomen in verband
met de crisis rondom Ma
leisië. In het gebied van
West-Borneo is de toe
stand van paraatheid in
gevoerd. De troepen kre
gen het bevel „paraat te
zijn met de wapens in de
hand".
Tijdens het weekeinde
hebben drie branden een
enorme schade aangericht.
Het meest spectaculair was
een brand in Hilversum,
waar een vat met oplos
middelen explodeerde. Een
grote opslagplaats ging in
rook op.
In Syrië is een arres
tatiebevel uitgevaardigd
tegen 58 vooraanstaande
politici. Zij zouden de
hand hebben gehad in de
(mislukte) opstand van de
vorige week. Binnen 48
uur moeten zij zich mel
den, anders zullen zij na
arrestatie worden berecht.
(Van onze parlementsredactie)
Ik; I '".fug;
kabinet bijna gereed. Als alles
naar wens verloopt, kan morgen de
oprichtingsvergadering worden ge
houden en zullen de nieuwe minis
ters woensdag door de Koningin
worden beëdigd. De kans dat voor
dien nog moeilijkheden ontstaan,
wordt uiterst gering geacht. Wel
zouden vandaag nog enkele kandi
daten een beslissing moeten nemen,
o.a. minister mr. J. van Aartsen, die
sedert 1959 Volkshuisvesting heeft
beheerd maar nu Verkeer en Wa
terstaat aangeboden kreeg, en het
liberale Eerste-Kamerlid mevr. drs.
J. F. Schouwenaar-Franssen, die ge
vraagd is voor Maatschappelijk
werk. Mr. Van Aartsen heeft van
morgen om half twaalf een gesprek
met de formateur gehad.
Als deze twee kandidaten accepteren, zal het kabinet-Marijnen er als
volgt uitzien:
MINISTER-PRESIDENT: mr. V. G. M. Marijnen (46), nu minister van land
bouw, KVP.
BUITENLANDSE ZAKEN: mr. J. M. A. H. Luns (51), KVP.
SOCIALE ZAKEN EN VOLKSGEZONDHEID: dr. G. M. J. Veldkamp (42),
KVP.
ONDERWIJS, KUNSTEN EN WETENSCHAPPEN: mr. Th. H. Bot (52), nu
staatssecretaris van binnenlandse zaken, KVP.
VOLKSHUISVESTING EN BOUWNIJVERHEID: drs. P. C. W. M. Bogaers
(39), nu Tweede-Kamerlid, KVP.
DEFENSIE: kpt. ter zee P. J. S. de Jong (48), nu staatssecretaris van defen
sie, KVP.
BINNENLANDSE ZAKEN: mr. E. H. Toxopeus (45), VVD.
FINANCIEN: prof. dr. H. J. Wittcvcen (42), nu Ecrstc-Kamerlid, WD.
MAATSCHAPPELIJK WERK: mevr. drs. J. F. Schouwenaar-Franssen
(54), nu Eérste-Kamerlid, VVD.
LANDBOUW EN VISSERIJ: mr. B. W. Biesheuvel (43), nu Tweede-Kamer
lid, ARP.
VERKEER EN WATERSTAAT: mr. J. van Aartsen (53), nu minister van
volkshuisvesting en bouwnijverheid, ARP.
ECONOMISCHE ZAKEN: prof. dr. J. E. Andriessen (35), hoogleraar Ge
meentelijke Universiteit Amsterdam, CHU.
JUSTITIE: mr. Y. Scholten (45), nu staatssecretaris van o. k. en w., CHU.
Mr. Victor Marijnen, minister van
landbouw in het demissionaire
kabinet-De Quay, is zo goed als
klaar met zijn kabinet. Met zijn
46 jaren zal hij over enkele dagen
een van de jongste premiers zijn,
die ons land ooit heeft gekend.
ijieen dat hij zou accepteren. Eind 1958
begin 1959 is hij al minister van verkeer
waterstaat geweest, nl. in het vierde
kabinet-Drees als opvolger van mr. Al-
gera, daarna in het interimkabinet-BeeL
Er is een goede kans, dat de anti
revolutionairen ditmaal het vice-pre-
micrschap in handen zullen krijgen. Het
ligt voor de hand, dat de liberalen, die
bij de verkiezingen hebben verloren (in
tegenstelling tot de protestantse groep
als geheel), van deze functie afstand
moeten doen. De christelijk-historischen
hebben een zetel in de „driehoek"
(financiën, economische en sociale
ken. de anti-revolutionairen echter
niet meer. Het vice-premierschap
voor hen een belangrijke compensatie
zijn. Mr. Biesheuvel is voor deze post
een ernstige kandidaat
(Voor vervolg zie pagina 8)
keerplaatsen, want de lange fi-
auto's, zowel Nederlanders als
buitenlanders, leken stil te staan,
meter en meter schoven ze vooruit,
wachtend in een heerlijk lome va-
kantiezon. De badpakken en strand-
jurken waren niet eens vergeefs ge
kocht, nog net in de uitverkoop, nog
vlak voor de vakantie. Vakantie met
hoofdletters dan, want het stralende
weer, (temperaturen boven 25 gra
den Celsius) deed honderdduizenden
Nederlanders, vooral bouwvakarbei
ders en metaalarbeiders de nare zo
mer vergeten, de regen, wind, te lage
temperaturen en alles wat het Ne
derlandse klimaat nog maar te wen
sen liet, en dat was heel wat dit
jaar.
Hoeveel ijsjes zouden zijn ver
kocht op het strand langs de nu zo
vriendelijke Noordzee, hoeveel fles
jes priklimonade en hoeveel flesjes
zonnebrandolie? De Nederlandse
Spoorwegen moesten het weekeinde
extra ,,strandtreinen" inlassen om de
golf vakantiegangers te kunnen ver
werken. Het waren er ongeveer drie
miljoen, die het weekeinde hun va
kantie begonnen, aanvankelijk met
de moed der wanhoop. Twee miljoen
daarvan zouden volgens de ANWB
een reisje naar het buitenland ma
ken, maar er blijft dan toch altijd nog
miljoen over, dat in eigen land
blijft. En waarom niet? De zon
schijnt! De Bilt heeft voorspeld dat
het nog wel even zo zal blijven
Zaterdag heerste er reeds op de grote
stations een overstelpende drukte. Het
opmerkelijk dat het verkeer raar
Zeeland met het uur toenam. Deze pro
vincie blijkt een steeds groter aantrek
kingskracht op de toeristen te oefenen.
In Maastricht groeide de drukte naar
mate er meer treinen uit Noord- en
Zuid-Holland binnenliepen. De meeste
treinen vervoerden anderhalf maal zo
veel reizigers als er officieel zit- en
staanplaatsen waren.
Gisteren hebben de Nederlandse
Spoorwegen liefst 17.000 Amsterdam
mers naar Zand voort gebracht. Voor dit
vervoer waren tien extra .strandtreinen'
ingelegd. Vijf van dergelijke treinen
moesten worden ingeschakeld om 4 500
Rotterdammers raar Hoek van Holland
te brengen, 's Avonds werd eenzelfde
aantal treinen ingelegd om de strandlief-
hebbers naar huis te vervoeren. Over het
algemeen hebben de treinen in het ge
hele land behoorlijk op tijd gereden. Ook
behoefden weinig mensen op de perrons
achter te blijven.
De veerboten naar de Waddeneilanden
hebben een record aantal tochten ge
maakt. Van zaterdagmorgen vier uur
werd van Den Helder Texel v.v. aan één
stuk doorgevaren tot zondagmorgen drie
De trek van de toeristen naar Texel
Is dit jaar groter nog dan ooit. Het aan
tal auto's dat moest worden vervoerd,
loopt in de duizenden. Voor het veer van
Anna Jacoba-polder naar Schouwen-
Duiveland bedroegen de wachttijden za
terdag vier a vijf uur. Op de Wadden
eilanden verblijven op het ogenblik 60.000
vakantiegangers, liefst 10.000 meer dan
het recordaantal van vorig Jaar.
Aan sommige grensposten passeerden
dertig tot veertig auto's per minuut. In
de omgeving van Venlo zou zich zaterdag
zelfs een file van tien kilometer gevormd
hebben.
Dat de vakanties zijn aangebroken, ls
ook duidelijk te zien aan het scheep
vaartverkeer. Zo is het aantal bevrach
tingen van gemiddeld veertig tot vijftig
schepen per dag vorige week teruggelo
pen tot twee per dag. In de haven van
Maasbracht bijvoorbeeld liggen honder
den schepen te wachten.
Autobahnen
Het verkeer op de autosnelwegen in
Duitsland had in deze drukke dagen nog
al te kampen met opstoppingen. Door de
talrijke aanrijdingen kon slechts in lang
zaam tempo worden gereden. De Belgi
sche douane-beambten hebben hun lang-
i-aan-staking zaterdag opgeschorst tot
morgen, en wel omdat dit jaar de Belgi
sche nationale feestdag op zondag valt
en vandaag werd gevierd. De douane
had aan de Westduitse grenswachters
medegedeeld dat tot dinsdag niet met
vertragingen rekening gehouden behoef
de te worden.
£)E CHINESE delegatie, die In Moskou
met de Russische kameraden het Ideo
logische gesprek heeft gevoerd, ls in Pe
king teruggekeerd. Zij heeft, zo mag men
aannemen, het tegenovergestelde bereikt
van wat zij wilde bereiken. Het heeft lang
geduurd voordat de interne tegenstellingen
in de communistische wereld naar buiten
openbaar werden. Nu. na het Moskouse
gesprek, weet de gehele wereld ervan nit
de verklaringen en de polemieken tussen
Russen en Chinezen.
„Twee alleenspraken," zo noemde zater
dag een communistische woordvoerder de
redevoeringen, welke namens de twee de
legaties waren gehouden. Men zou daar
uit de conclusie kunnen trekken, dat zelfs
de principiële uitgangspunten van beide
partijen absolut verschilden. Dat er geen
basis meer bestond, waarop men elkaar
wist te benaderen en te begrijpen.
Toch zullen wij hier in het Westen nooit
mogen vergeten, dat er in het Russisch -
Chinese ideologische conflict sprake is
van een broedertwist. Ieder weet hoe fel
deze ruzies kunnen zijn: zij zijn mecsal
veel heviger dan die tussen mensen en
groeperingen, welke van elkaar weten, dat
zij vanuit een totaal ander beginsel leven
en redeneren. Zelfs gebeurt het in zo'n
situatie, dat men de gezamenlijke tegen
stander gewoonweg uit het oog verliest.
Totdat men vroeg of laat tot de ont
dekking komt. dat men samen de strijd
gaat verliezen.
Een mogelijke vreugde in het vrije Wes
ten over de communistische ruzies dient
dan ook van grote reserves vergezeld te
gaan. Zelfs wanneer een der komende da
gen een kernstopverdrag in Moskou kan
worden getekend. Natuurlijk: wij mogen
ons verheugen over een ontspanning in de
betrekkingen tussen het Westen en Mos
kou. ALs wij daarbij dan maar niet ver
geten, dat de onoverbrugbare verschillen
blijven bestaan, welke vormen wij ook
mogen vinden om in vrede naast elkaar
te leven. Momenteel is communistisch
China in velerlei opzicht nog een onder
ontwikkeld land, maar niemand weet hoe
lang dit nog zal duren. En evenmin kan
iemand een verstandig woord zeggen over
de vraag of Chroesjtsjef, nu de vredelie
vende apostel, zijn momenteel schijnbaar
onaantastbare positie zal kunnen hand-
Wij kunnen daaromtrent wel veronderstel
lingen maken, maar en dat is dan weer
een van die verschillen met het Westen
ook maar enige zekerheid hebben wij op
dit punt niet.
Zaterdag zat er ineens schot in de for-
matiepoging-Marijnen. De formateur
ontving toen achtereenvolgens prof. An
driessen, drs. Bogaers, de staatssecreta
rissen De Jong en Bot en mr. Biesheuvel.
Andere kandidaten werden .ondershands"
gepolst. Vrijdag kwam een akkoord met
minister Veldkamp tot stand, zodat het
voornaamste struikelblok voor mr. Ma
rijnen uit de weg was geruimd. Hij kon
toen snel het kabinet gaan samenstellen.
Het is niet bekend welke compromis
oplossing voor het problem-Veldkamp is
gevonden. Dat zal pas duidelijk worden
als de regeringsverklaring wordt gepu
bliceerd. De grote lijnen van dit stuk
zullen tijdens de constituerende vergade
ring (oprichtngsbijeenkomst) van ^et
nieuwe kabinet worden uitgestippeld.
Koningin Juliana, die in Porte Ercole
verblijft zal waarschijnlijk morgen naar
Nederland terugkeren om het kabinet te
installeren. Gisteren kreeg H.M. van een
speciale koerier per vliegtuig de laatste
DlnriinAT, HiP 7ü tPT-
rapporten
Marijnen, die zater
dagmiddag een gesprek had met jhr.
aagnuoa-BL thet kabinet der
SP0RTPAMTAL0NS
Herei» 28.'»
Uil
9 90
RHell directeur
Koningin. Ook mevrouw S^wenaar-
Franssen de kandidate voor de opvol
ging van mejuffrouw Klompé, zal haar
vakantie in Italië moeten onderbreken,
zti is weduwe van het vorig jaar over-
SLLïSLche Tweed, Kamerl.d
mr. Schouwenaar.
Het kabinet-Marijnen zal de tweede
na-oorlogse cnnfessioneel-liberale re
geringscombinatie zijn. Vijf ministers
uit het kabinet-De Quay keren in de
nieuwe ploeg terug: de heren Marij
nen, Luns. Veldkamp, Toxopeus en
Van Aartsen. Drie staatssecretarissen
uit de vorige ploeg, de heren Bot, De
Jong en Schol ten, zijn nu tot minister
gepromoveerd. De demissionaire mi
nisters De Quay, Zijlstra, Beerman, De
Pous, Klompé, Cals, Korthals en Vis
ser komen niet terug. De minister van
buitenlandse zaken, mr. Joseph Luns,
gaat nu zijn vierde ambtsperiode in.
Hij is al elf jaar lang nnafgebroken
aan het bewind, zij het van 1952 tot
1956 als minister zonder portefeuille.
Verrassingen
De persoonlijke samenstelling van de
nieuwe ploeg is in enkele opzichten nogal
verrassend. Slechts weinigen hadden ver
wacht. dat mr. Van Aartsen zijn ministe
riële carrière zou voortzetten. Vorig jaar
stond het vast, dat hij na het aftreden
van het kabinet-De Quay afscheid
nemen van de politiek. Toen vorige week
bleek, dat de A.R.P. niet onderwijs, kun
sten en wetenschappen maar verkeer
waterstaat zou krUgen. werd voor de be
zetting van deze post in eerste instantie
aan de a.r. Rijnvaartexpert dr. W. F. van
Gunsteren gedacht.
Weliswaar heeft mr. Van Aartsen da
hem aangeboden portefeuille op het mo
ment dat wij dit schrijven nog niet ge
accepteerd, maar men verwachtte alge-
Bij een aanvaring tussen twee
Britse schepen op dc St. Lawrencc-
rivier in Canada zijn zaterdag 22
mensen verdronken; 12 zeelieden
worden nog vermist.
De ruim 12.500 ton metende vracht
boot „Tritonica" voer in dichte mist
op de ruim 6000 ton metende ..Roonagh
Head". De bemanning van de „Trito
ni ca" voor het grootste deel zeelui
uit Formosa probeerde nog de red
dingboten te strijken. Ben deel sprong
overboord omdat het schip snel zonk
Een kleine Ieree vrachtboot, die ln
de buurt was, kon maar drie overleven
den oppikken daar het zicht minimaal
was. Het water was ijskoud. De „Roo-
nagh Head" heeft een diepe acheur
aan de boeg opgelopen. Enkele leden
van de bemaning van ddt schip zijn
gewond.
BIJ BREST
Rond 13.40 uur zijn 46 kilometer ten
westen van Brest het 7000 ton metende
Ghanese vrachtschip „Densurlver" en
het Italiaanse vrachtschip „Mario Fa*-
slo" op elkaar gebotst. De „Densurl
ver" vroeg onmiddellijke assistentie,
waarop geantwoord is door het Israëli
sche vrachtschip „Damar" die om 16.20
uur aan het schip vastmaakte en de
„Densuriiver" naar de dichtstbijzijnde ha
ven zou slepen. De Mario Fassio is oo
eigen kracht verder gevaren en zou zich
naar Theemshaven begeven. De sleep
boot Oostzee van L. Smit en Co. en
Utrecht van Wijsmuller die ter assis
tentie waren uitgevaren keerden onver
richter zake terug.
Het gebeurt zelden dat vrachtschepen
in voile zee als sleepboot optreden.
EDURENDE het weekeinde trok
hogedrukgebied langs de Wadden
eilanden naar Noord-Duitsland. Bij zwak
ke tot matige oostelijke winden kwam
daarbij in on» land zondag een felle zon
nestraling voor.
Zwakke van dc oceaan afkomstige
luchtdrukdalingen, samenhangende met
een depressie welke langs IJsland naar
het Noordoosten trekt hebben inmiddels
de luchtdruk boven de Noordzee wat
lager doen worden, maar nieuwe luchf-
drukstijgingen breiden zich alweer over
Ierland en Schotland naar het oosten
uit. Als gevolg hiervan zullen de winden 20.45;
in de kustprovincies waarschijnlijk tij
delijk naar noordoost tot noord draaien,
waarbij wat koelere lucht het land zal
binnenstromen. In het zuidoosten van
het land zal de warmte zich wel hand-
Er zulten af er
den overdrijven i
blijft zeer klein.
De Bilt verwacht tot dinsdagavond:
Aanvankelijk weinig, later tijdelijk
wat meer bewolking met kans op een
lokale onweersbul. Warm weer met over
wegend zwakke winden, maar In de
kuststreken enige afkoeling bU wind van
zee. (Opgemaakt te 11.15 uur).
Tendens stationair
i op 8.45, onder 22.46.
Zondag 28 juli: eerste kwartier.
HET WEER IN EUROPA
n i!
Strandvenvachting
Helsinki
Morgen zonnig met later kans op een os£kholm
onweersbui. Zwakke zuidoostelijke wind Kopenh
ruimend naar zuidwest. In de middag 2?
tot 24 graden, zeewater 16 graden. A'dam
Vooruitzichten: in dc loop van mor. ?ru?JfL
gen kan een zwak frontje passeren met UT*
enkele buien van dc oceaan, gevolgd Bordeaux
door een nieuw hogedrukgebied met zon- Grenoble
nig en goed strandweer. BerUjn
'nw 2 23 :3
windstil X>
o 3 2»
windstil .Ti
