Nieuwe Lekke Courant
Breuk Moskou-Peking
na Russische aanval
Hof predikant zag neef na 50 jaar
Stap aan vooravond van
kemstop-over leg
Spanning in formatie
thans op toppunt
Formatie
De Quay
mislukt
Soedjarwo: Laat uw land
toch voorzichtig zijn
Zonnige' start
van gesprek
over kernstop
""O
Maandag 15 juli 1963. 44»te jaargang
CHRISTEUJK-NATIONAAl DAGBLAD
SMnhiitigk H ghsbl#v#w Zl6 paginH 9
mijn K«rt in taghwiiposf
Sluiers weggerukt
- pijnlijke ingreep
Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
Toenadering onmogelijk - verwachtingen
AN de vooravond van de kernstopconferentie, die vandaag in Moskou
is begonnen tussen Amerika, Engeland en Rusland (zie elders in
nummer) heeft de Sowjetunie haar tot dusver hevigste aanval gedaan op
communistisch China. In een open brief, die zo is gesteld, dat een toenade
ring tussen Moskou en Peking vrijwel onmogelijk moet worden geacht,
worden de Chinese leiders er van beschuldigd, de ideologische besprekin
gen te Moskou, die op 5 juli begonnen zijn, te willen torpederen. De brief,
afkomstig van het centrale comité van de Russische communistische partij,
werd gisteren in de Prawda gepubliceerd en door Tass uitgezonden.
Prins Bernhard moest zich
zaterdag met zijn regenjas be
schermen tegen de „hevige
zandstorm", die maar heel even
woedde tijdens de in Katwijk
gehouden reddingsdemonstra
ties. Uiteraard liet men een
redding per helikopter zien en
het was toen een van de wen
telwieken erg laag boven het
strand hing, dat de „striemen
de zandstorm" de genodigden
even het gezicht op de demon
stratie ontnam.
Hij was gexncht aan alle commu
nistische partijen in de wereld
verscheen kort na een brief, die za
terdag in Peking werd gepubliceerd.
Daarin werd de Sowjetunie er van
beschuldigd, vooruitgang op de Mos-
kouse conferentie tegen te gaan. On
danks al het gekrakeel van de laat
ste dagen zijn de Russen en Chinezen
vandaag toch weer bij elkaar ge
komen.
Een van de redenen van het misluk
ken van het Russisch- Chinese gesprek
zou zijn gelegen in de Chinese eis. dat
de huidige Russische machthebbers
Nieuws in
één oogopslag
De kabinetsformatie be
vindt zich weer in een kri
tiek stadium. Zal, zo vroeg
politiek Den Haag zich
vandaag af, prof. De Quay
zijn opdracht terug moeten
geven, omdat dr. Veld
kamp bij zijn eisen voor
de sociale sector blijft?
Kritiek is eveneens de
communistische topconfe
rentie dn Moskou. Het ideo
logisch gesprek tussen
Rusland en Rood-China
dreigt op een grote mis
lukking uit te lopen. Een
breuk tussen Moskou en
Peking, aldus een Ameri
kaanse reactie, is belang
rijk voor het verdere ver
loop van de koude oorlog
tussen Rusland en het
westen.
Het Verbond van chris
telijke voetbalverenigin
gen zal weer ten volle
deelnemen aan de activi
teiten van de Nederlandse
christelijke sportunie. Wel
wensen de voetballers als
voorwaarde voor hun vol
ledige medewerking een
gesprek over het vraag
stuk van de toto.
De Nederlandse handels
missie is zaterdag in Dja
karta aangekomen. De Ne
derlanders willen zich op
de hoogte stellen van de
Indonesische economie en
inlichtingen geven over het
Nederlandse bedrijfsleven.
Commentaar van de onder
minister van buitenlandse
zaken, Soedjarwo Tjondro-
negoro: „Het zou verkeerd
zijn. wanneer de Neder
landers te hard van stapel
lopen."
In 1967 bestaat het Ne-
derlandsche Roode Kruis
100 jaar. Nu reeds bereidt
men zich op dit eeuwfeest
voor. Men hoopt, wanneer
de 100 jaar vol zijn, meer
dan een miljoen leden te
hebben en een inzameling
te houden, die ruim twee
miljoen gulden opbrengt.
Door de hongersnood in
Rood-China zouden tussen
de 50.000 en 70.000 Chine
zen naar Rusland zijn uit
geweken. Deze vlucht zou
ook hebben bijgedragen tot
de slechte verhouding tus
sen Moskou en Peking.
p\E spanningen rond de kabinetsformatie hebben nu hun hoogtepunt be-
reikt Bij het ter perse gaan van deze editie heerste in politieke kringen
nog een sfeer van onzekerheid, maar algemeen werd verwacht, dat van
daag de beslissing over de formatiepoging-De Quay zou vallen. Gister
avond werd bekendgemaakt, dat de formateur alle antwoorden op zijn
verzoeken tot medewerking aan het te vormen kabinet had ontvangen.
Aan de hand daarvan heeft hij de eindbalans opgemaakt en in de loop van
de dag zal hij beslissen of zijn pogingen al dan niet kunnen worden voort
gezet.
Alles schijnt nu af te hangen van de
houding die de Tweede Kamerfractie
van de K.V.P. zal aannemen tegenover
het probleem-Veldkamp. De katholieke
fractie is vanmiddag in allerijl bijeen
gekomen om de toestand te bespreken.
leen een breuk met de liberalen forceren,
maar waarschijnlijk ook een barst in het
christen-democratische bolwerk veroor
zaken. Bovendien zou de K.V.P. dan en
kele geestverwante kandidaat-ministers,
die het niet met dr. Veldkamp eens zijn,
Gedurende het weekeinde is achter dodesavoueren. Naar verluidt zou de K.V.P.-
schermen intensief overleg gevoerd. Gis- fractie ook de zetelverdeling voor
termiddag heeft de formateur met minis- nieuwe kabinet (6 K.V.P., 3 V.V.D.
ter Veldkamp langdurig gesproken over A.R.P., 2 C.H.U.) nog eens onder de loep
diens eis, dat voor het sociale beleid ln willen nemen. Men fluistert, dat de fractie
de komende vier jaar aanzienlijk meer
financiële middelen beschikbaar zullen
komen dan men hem wil toestaan. Dc
situatie schijnt echter niet veranderd te
zijn.
De grote vraag is nu of de K.V.P.-fractie
hem durft te laten vallen. Zij heeft .vorige
week het Wassenaarsc akkoord, dat aan
vóór en 3 onthoudingen (de ministers Veld-
toekent. goedgekeurd met 39 stemmen
vóór en 3 onthoudingen de ministers Veld
kamp, Cals en Klompé). Als ze dat be
sluit vandaag handhaaft, betekent dit dat
dr. Veldkamp in de kou komt te staan.
Prof. De Quay kan dan zijn formatie-
arbeid voortzetten. Hij kan op zoek gaan
naar een andere K.V.P.-kandidaat
sociale zaken én naar kandidaten voi
nog openstaande posten van onderwijs,
verkeer en waterstaat en defensie.
Geheel anders wordt de situatie natuur
lijk als de K.V.P.-fractie op haar besluit
terugkomt en uitspreekt, dat de sociale
paragraaf van het Wassenaarse akkoord
inderdaad gewijzigd dient te worden in
de door dr. Veldkamp gewenste zin
fractie zou daarmee het akkoord eenzijdig
opzeggen. Het onmiddellijk gevolg is, dat
prof. De Quay zijn opdracht zal moeten
teruggeven.
zevende zetel zou willen claimen
(wellicht defensie, als de liberalen in hun
afkeer van deze post blijven volharden)
Ook dit zou in strijd zijn met het akkoord
Wassenaar.
Im pi
asse
Opzegging door de K.V.P. van „Wasse
naar" zou de kabinetsformatie in een
ernstige impasse brengen. De K.V.P. zou
Immers met een dergelijk besluit niet al-
Het kabinet der Koningin heeft me
degedeeld
„II.M. de Koningin heeft hedenmor
gen ten paleize Soestdijk dc formateur
dr. J. E. de Quay ontvangen, die haar
verzocht heeft hem te ontheffen van
de opdracht een kabinet te vormen,
dat zich verzekerd kan achten op een
vruchtbare samenwerking met de
volksvertegenwoordiging.
De Koningin heeft dit verzoek inge
willigd".
het veld moeten ruimen. De Chinezen
zouden hebben duidelijk gemaakt, dat
handhaving van Chroesjtsjef aan hei
hoofd van de Russische communis
tische partij een toenadering met de
Chinese partij onmogelijk zou maken.
Zoals bekend is de Russische premier
indirect het voorwerp van felle Chi
nese aanvallen, waarbij gesproken
werd van modern revisionisme.
De Russische brief kan gezien worden
als een historische verklaring van twee
dracht, die de communistische wereld
beweging in twee kampen dreigt te split
sen. Het document met een omvang van
een kleine roman beschuldigt de Chine
zen er van, de communisten in de we
reld te willen losmaken van het Russische
leiderschap en het te willen brengen od
de weg, die naar een oorlog met kern
wapens leidt. De Russen zUn het niet
met de Chinese bewering, dat er
na de kernoorlog nog voldoende
arbeiders over zullen zijn om een „dui
zendmaal hogere beschaving" onder het
communisme op te bouwen „op de lij-
en van honderden miljoenen mensen".
Voorts worden de Chinezen beschul
digd van het ontketenen van de behoefte
ontwapening en van het vergroten
i de spanningen tussen de Sowjetunie
de Verenigde Staten. Er wordt ont
kend, dat Chroesjtsjef zich laf heeft ge
dragen in de Cubaanse crisis onder druk
President Kennedy. De gebruikelijke
Russische bewering wordt herhaald, dat
juist Kennedy is gezwicht door Cuba
niet binnen te vallen. Ook werd de wei
gering verdedigd, de Chinese brief te
publiceren, die op 14 juni tegen Chroesj
tsjef was gericht Overigens werd deze
Zaterdagmorgen zijn acht
personen, uitgezocht door het
„Centraal Orgaan voor de Eco
nomische betrekkingen met het
buitenland" per vliegtuig naar
Indonesië vertrokken, om daar
te trachten de normalisering
van de economische betrekkin
gen in het algemeen tussen In
donesië en Nederland te bevor
deren.
Chinese brief gisteren (na een maand
dus) in de Prawda aan de openbaarheid
prijsgegeven tezamen met het ant
woord van Chroesjtsjef.
De Russen, die de Chinezen vergeleken
met „Trotzkisten", gaven in hun brief te
verstaan, dat een volledige breuk op
handen is, als Peking niet inbindt. „Bin
nenkort zal blijken, of de Chinezen be
reid zijn, onze wederzijdse betrekkingen
te baseren op wat ons verenigt en niet
Op wat ons scheidt".
Op de Chinese opmerking, dat dc
Russische maatschappij „burgerlijk"
wordt, antwoordt de brief uit Moskou:
„Volgens de logica van de Chinese lei
ders spreekt men van communisme,
als een volk in schoenen van lappen
loopt en dunne koolsoep eet uit een
kom voor gemeenschappelijk gebruik.
Maar als een arbeider behoorlijk leeft
en morgen nog beter wil leven, dan is
dat volgens de Chinezen al bijna het
herstel van het kapitalisme".
Bij een opstand in de straf
kolonie bij Singapore werd de
directeur met twee bewakers
gedood en later in de gebou
wen verbrand. De joto toont
een der brandende gebouwen.
Handelsdelegatie naar Djakarta
staande groep van het Neder
landse bedrijfsleven met de KLM
naar Djakarta vertrokken en zon
dagavond aangekomen. Doel van de
reis is na te gaan of en zo ja hoe de
handelsbetrekkingen tussen Neder
land en Indonesië kunnen worden
genormaliseerd.
De voorzitter van de studiegroep,
r. J. J. Oyevaar. lid van de raad van
beheer van Phs. Van Ommeren N.V. in
Rotterdam, zei dat zij 2 weken in In
donesië zouden blijven. De kwestie
de schadevergoedingen
geen geval worden besproken. Men
gaat zich alleen op de hoogte stellen
van de huidige economische structuur
Indonesië en inlichtingen geven
over het Nederlandse bedrijfsleven.
Deze reis had de volledige instem
ming van de Indonesische onderminis-
buitenlandse zaken, Soedjarwo
Tjondronegoro, die gisteren na een in
formeel bezoek van vier dagen aan ons
land weer naar Djakarta is terugge-
De heer Soedjarwo liet zich verder
zeer voorzichtig uit over het Antara-
bericht als zou Nederland bezig zijn te
pogen zich weer in Indonesië op de
voorgrond te dringen. „Men begrijpt in
Nederland hoop ik best. dat het Indo
nesië van nu heel anders is dan het Ne
der lands-Indië van vroeger. Hoogstens
zou men kunnen zeggen, dat in deze
situaties voorzichtigheid geboden is en
dat het soms verkeerd kan zijn wan-
er men te hard van stapel wil lopen",
zei hij.
\1 even voorzichtig liet hij er zich
tenslotte toe brengen zijn vertrouwen uit
te spreken in een toekomstige gezonde
ontwikkeling der verhoudingen tussen
Nederland en Indonesië.
Mr. J. J. Oyevaar verklaarde te Dja
karta: „Wij zijn gekomen om te praten
te leren, niet om te onderhandelen".
Hij vertelde dat zijn missie 15 dagen zou
blijven en vervolgens rapport zou uit
brengen aan het centraal orgaan voor de
economische betrekkingen met het bui
tenland.
missie werd begroet door leden
de Nederlandse diplomatieke verte
genwoordiging.
Lord Hailsham, de leider van de Britse
afvaardiging naar de besprekingen in Mos
kou over een verbod van kernproeven, is
vanmorgen door premier Chroesjtsjef op
het Kremlin ontvangen. Lord Hailsham
was vergezeld door de Britse ambassadeur
in Moskou.
Volgens de Britse Ambassade betrof het
hier een beleefdheidsbezoek, voordat van
middag de besprekingen zouden beginnen,
aangezien beide mannen elkaar nog niet
hadden ontmoet
Een aantal correspondenten uit het Westen
en enige fotografen en correspondenten uit de
Sowjetunie mochten de eerste paar minuten
van de kernstopbesprekingen bijwonen.
Na Hailsham krachtig de hand te hebben
gedrukt, leidde Chroesjtsjef hem naar de con
ferentietafel en beide mannen zetten zich neer.
terwijl zij elkaar stralend aankeken.
Chroesjtsjef begon met de opmerking: ..Kijk
eens wat een mooi weer wij in Moskou heb
ben".
Hailsham: „Het spijt me dat ik moet erken
nen, dat het beter is dan in Londen".
Chroesjtsjef: „Denkt u er niet over hier te
komen wonen?"
Hailsham: „Als u een huls voor me hebt".
Chroesjtsjef: „We zijn hier helemaal vol".
De bijeenkomst vond plaats aan een brede
conferentietafel van ongeveer vijf meter lang.
Chroesjtsjef en Hailsham zaten aan het ene
einde met Gromyko en Tervelyan naast hen
plus een of twee assistenten.
De rest van de tafel, waarop vulpennen,
potloden en een klok, was onbezet
Het was een grote kamer met hoge ramen,
waardoor het zonlicht van Moskou binnen
stroomde. Chroesjtsjef spccldo met een pot
lood. terwijl hij tegen Hallshom sprak.
Aan de journalisten was intussen beleefd
verzocht, de zaal te verlaten
WTlPrv:
Hoever moet ik nu nog in dc regen
gaan, voordat je schoolvriendjes niet
meer kunnen zien, dat je zo kinder
achtig bent om onder een paraplu te
lopen?"
7yADAT de storing, die zaterdag ln
ons land regen en onweer heeft
gebracht, naar het Oostzeegebied
weggetrokken, is boven het vasteland
van Europa een gebied van hogedruk
ontstaan, waarvan de kern zich
Frankrijk naar Oost-Duitsland
plaatste.
Op de flank van dit hogedrukge-
bied voerden zuidelijke tot zuidwes
telijke winden warmere lucht naar
onze omgeving.
Er dreven echter ook wolkenvelden TenUen» rational!
binnen, vooral over het westen van
het land. Deze hangen samen met het D' '°l «"nvUravond:
front van een depressie ten zuiden Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk
van IJsland. Dit front dat de warmere enige regen. Matige, aan de kust vrU
lucht scheidt van koelere oceaanlucht, krachtige wind tussen zuid en zuidwest.
ligt boven oost- en zuid-Engeland, Over het algemeen Iets lagere tempera-
waar het plaatselijk motregen ver- turen overdag, maar aanvankelijk ln het
uorzaakt. oosten en zuidoosten van het land nog
Een kleine golf in het front is bij vrU warm. (Opgemaakt te 11.15 uur).
de zuidwestpunt van Engeland aan- 7ftv
gekomen. Hij zal naar de Noordzee ZON tN MAAN
trekken, waarna het front tot ons land Dinsdag 16 Juli: zon op 4.38, onder
kan doordringen. De kans op wat 20.53; maan op 1.10, onder 16.13.
regen wordt daardoor vooral in het Zaterdag 20 juli: nieuwe maan.
westen van het land wat groter en Hoogwater Scheveningen
het weer wordt dus minder stabiel. ig juij: 10.30 v.m.; 23.02 nxn.
Strand vertcachiing
Morgen droog strandweer met flinke
opklaringen. Matige wind tussen zuid en
zuidwest. In de middag ongeveer 20
graden, zeewater 16 graden. D Helder
Vooruitzichten: hoge-druk boven yponburg
Frankrijk en Duitsland houdt depres- vilwlngen
sies op enige afst^id, zodat er van vrij
goed strandweer sprake is, met voorlo- T^,ente
pig ook zonnige perioden.
TAE hofpredikant uit Apel- niet de
doorn, ds. J. F. Berkel is de dag.
zaterdag in Berkel en Roden
rijs zijn neef weer tegengeko
men die hü ln geen halve eeuw
had gezien. Deze plaats
echter minder toevallig,
enige verrassing van Hubertus" uit het Brabantse seerde en geautomatiseerde be-
Berkcl-Enschot, luisteren
Veel tijd was er echter niet het briljante spel van de Rijks-
polittekapel e
de duizend-jarige menlijk eten.
riante Behalve de Berkels en
denrijsen was ook de raad
voor naspeuringen, want
gasten v;
gemeente
plaats ten noorden van Rotter
drijf te bezichtigen. Het
trouwens een welkome afwls-
ook nog geza- seling tussen de vele toespraken
deze kosten niet goedkeuren,
alles desnoods af op de rlole-
Ongeveer in deze stemming
verliep de Berkel- en Rodenrijs-
Zo troostte burgemeester L. dag. Het was aan het eind
De kantine van de kisten- en collega A. G. M. Panis niet t
Berkel, werkzaam bij het
dat deze gemeente ter gelegen- dam bezichtigen In de stro- Berkel-Enschot deze dag gast. M. J. Hendrix zijn Brabantse het feest, dat de heer P. J J.
held van haar duizend-jarig be-
staan zü, die Berkel of Roden-
rens heten of een overeenkom
stige naam hebben, had uitgeno- liadepleln (herinnerend s
dlgd.
mende regen getuige zijn
de onthulling
bordje van een plein, dat Mll-
raamlijstenfabriek houthandel „Wy belden zijn opgescheept kabinet van de Haagse burge-
1 streekplan, dat c
1 het deze merkwaardige raadsver- nek breekt". En het raadslid
waaiende held gebruik om dit vooral de zUn college van B.
1 het gilde „Sint laatste jaren sterk gemechani- advies: „Boek, wanneer G.S. Kodenrijscn.
-, de dankbare gevoelens
de Berkels vertolkte. De
d. Voort (GPV) die graag tekenaar Octave de Conlnck uit
tegenlnvltatle aannam, gaf Schiedam (getrouwd met een
W. dit Rodenrys), deed dit voor de
Zd.-Llmb.
Helsinki
Stockholm
Luxemburg
Grenoble
Nice
MUnchen
ZUrlch
GenCve
Rome
AJacclo
Madrid
windstil 23 12
windstil 24 12
windstil 23 1
windstil 21
W 1 22
windstil 28