Nieuwe Lekke Courant Breuk Moskou-Peking na Russische aanval Hof predikant zag neef na 50 jaar Stap aan vooravond van kemstop-over leg Spanning in formatie thans op toppunt Formatie De Quay mislukt Soedjarwo: Laat uw land toch voorzichtig zijn Zonnige' start van gesprek over kernstop ""O Maandag 15 juli 1963. 44»te jaargang CHRISTEUJK-NATIONAAl DAGBLAD SMnhiitigk H ghsbl#v#w Zl6 paginH 9 mijn K«rt in taghwiiposf Sluiers weggerukt - pijnlijke ingreep Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441 Toenadering onmogelijk - verwachtingen AN de vooravond van de kernstopconferentie, die vandaag in Moskou is begonnen tussen Amerika, Engeland en Rusland (zie elders in nummer) heeft de Sowjetunie haar tot dusver hevigste aanval gedaan op communistisch China. In een open brief, die zo is gesteld, dat een toenade ring tussen Moskou en Peking vrijwel onmogelijk moet worden geacht, worden de Chinese leiders er van beschuldigd, de ideologische besprekin gen te Moskou, die op 5 juli begonnen zijn, te willen torpederen. De brief, afkomstig van het centrale comité van de Russische communistische partij, werd gisteren in de Prawda gepubliceerd en door Tass uitgezonden. Prins Bernhard moest zich zaterdag met zijn regenjas be schermen tegen de „hevige zandstorm", die maar heel even woedde tijdens de in Katwijk gehouden reddingsdemonstra ties. Uiteraard liet men een redding per helikopter zien en het was toen een van de wen telwieken erg laag boven het strand hing, dat de „striemen de zandstorm" de genodigden even het gezicht op de demon stratie ontnam. Hij was gexncht aan alle commu nistische partijen in de wereld verscheen kort na een brief, die za terdag in Peking werd gepubliceerd. Daarin werd de Sowjetunie er van beschuldigd, vooruitgang op de Mos- kouse conferentie tegen te gaan. On danks al het gekrakeel van de laat ste dagen zijn de Russen en Chinezen vandaag toch weer bij elkaar ge komen. Een van de redenen van het misluk ken van het Russisch- Chinese gesprek zou zijn gelegen in de Chinese eis. dat de huidige Russische machthebbers Nieuws in één oogopslag De kabinetsformatie be vindt zich weer in een kri tiek stadium. Zal, zo vroeg politiek Den Haag zich vandaag af, prof. De Quay zijn opdracht terug moeten geven, omdat dr. Veld kamp bij zijn eisen voor de sociale sector blijft? Kritiek is eveneens de communistische topconfe rentie dn Moskou. Het ideo logisch gesprek tussen Rusland en Rood-China dreigt op een grote mis lukking uit te lopen. Een breuk tussen Moskou en Peking, aldus een Ameri kaanse reactie, is belang rijk voor het verdere ver loop van de koude oorlog tussen Rusland en het westen. Het Verbond van chris telijke voetbalverenigin gen zal weer ten volle deelnemen aan de activi teiten van de Nederlandse christelijke sportunie. Wel wensen de voetballers als voorwaarde voor hun vol ledige medewerking een gesprek over het vraag stuk van de toto. De Nederlandse handels missie is zaterdag in Dja karta aangekomen. De Ne derlanders willen zich op de hoogte stellen van de Indonesische economie en inlichtingen geven over het Nederlandse bedrijfsleven. Commentaar van de onder minister van buitenlandse zaken, Soedjarwo Tjondro- negoro: „Het zou verkeerd zijn. wanneer de Neder landers te hard van stapel lopen." In 1967 bestaat het Ne- derlandsche Roode Kruis 100 jaar. Nu reeds bereidt men zich op dit eeuwfeest voor. Men hoopt, wanneer de 100 jaar vol zijn, meer dan een miljoen leden te hebben en een inzameling te houden, die ruim twee miljoen gulden opbrengt. Door de hongersnood in Rood-China zouden tussen de 50.000 en 70.000 Chine zen naar Rusland zijn uit geweken. Deze vlucht zou ook hebben bijgedragen tot de slechte verhouding tus sen Moskou en Peking. p\E spanningen rond de kabinetsformatie hebben nu hun hoogtepunt be- reikt Bij het ter perse gaan van deze editie heerste in politieke kringen nog een sfeer van onzekerheid, maar algemeen werd verwacht, dat van daag de beslissing over de formatiepoging-De Quay zou vallen. Gister avond werd bekendgemaakt, dat de formateur alle antwoorden op zijn verzoeken tot medewerking aan het te vormen kabinet had ontvangen. Aan de hand daarvan heeft hij de eindbalans opgemaakt en in de loop van de dag zal hij beslissen of zijn pogingen al dan niet kunnen worden voort gezet. Alles schijnt nu af te hangen van de houding die de Tweede Kamerfractie van de K.V.P. zal aannemen tegenover het probleem-Veldkamp. De katholieke fractie is vanmiddag in allerijl bijeen gekomen om de toestand te bespreken. leen een breuk met de liberalen forceren, maar waarschijnlijk ook een barst in het christen-democratische bolwerk veroor zaken. Bovendien zou de K.V.P. dan en kele geestverwante kandidaat-ministers, die het niet met dr. Veldkamp eens zijn, Gedurende het weekeinde is achter dodesavoueren. Naar verluidt zou de K.V.P.- schermen intensief overleg gevoerd. Gis- fractie ook de zetelverdeling voor termiddag heeft de formateur met minis- nieuwe kabinet (6 K.V.P., 3 V.V.D. ter Veldkamp langdurig gesproken over A.R.P., 2 C.H.U.) nog eens onder de loep diens eis, dat voor het sociale beleid ln willen nemen. Men fluistert, dat de fractie de komende vier jaar aanzienlijk meer financiële middelen beschikbaar zullen komen dan men hem wil toestaan. Dc situatie schijnt echter niet veranderd te zijn. De grote vraag is nu of de K.V.P.-fractie hem durft te laten vallen. Zij heeft .vorige week het Wassenaarsc akkoord, dat aan vóór en 3 onthoudingen (de ministers Veld- toekent. goedgekeurd met 39 stemmen vóór en 3 onthoudingen de ministers Veld kamp, Cals en Klompé). Als ze dat be sluit vandaag handhaaft, betekent dit dat dr. Veldkamp in de kou komt te staan. Prof. De Quay kan dan zijn formatie- arbeid voortzetten. Hij kan op zoek gaan naar een andere K.V.P.-kandidaat sociale zaken én naar kandidaten voi nog openstaande posten van onderwijs, verkeer en waterstaat en defensie. Geheel anders wordt de situatie natuur lijk als de K.V.P.-fractie op haar besluit terugkomt en uitspreekt, dat de sociale paragraaf van het Wassenaarse akkoord inderdaad gewijzigd dient te worden in de door dr. Veldkamp gewenste zin fractie zou daarmee het akkoord eenzijdig opzeggen. Het onmiddellijk gevolg is, dat prof. De Quay zijn opdracht zal moeten teruggeven. zevende zetel zou willen claimen (wellicht defensie, als de liberalen in hun afkeer van deze post blijven volharden) Ook dit zou in strijd zijn met het akkoord Wassenaar. Im pi asse Opzegging door de K.V.P. van „Wasse naar" zou de kabinetsformatie in een ernstige impasse brengen. De K.V.P. zou Immers met een dergelijk besluit niet al- Het kabinet der Koningin heeft me degedeeld „II.M. de Koningin heeft hedenmor gen ten paleize Soestdijk dc formateur dr. J. E. de Quay ontvangen, die haar verzocht heeft hem te ontheffen van de opdracht een kabinet te vormen, dat zich verzekerd kan achten op een vruchtbare samenwerking met de volksvertegenwoordiging. De Koningin heeft dit verzoek inge willigd". het veld moeten ruimen. De Chinezen zouden hebben duidelijk gemaakt, dat handhaving van Chroesjtsjef aan hei hoofd van de Russische communis tische partij een toenadering met de Chinese partij onmogelijk zou maken. Zoals bekend is de Russische premier indirect het voorwerp van felle Chi nese aanvallen, waarbij gesproken werd van modern revisionisme. De Russische brief kan gezien worden als een historische verklaring van twee dracht, die de communistische wereld beweging in twee kampen dreigt te split sen. Het document met een omvang van een kleine roman beschuldigt de Chine zen er van, de communisten in de we reld te willen losmaken van het Russische leiderschap en het te willen brengen od de weg, die naar een oorlog met kern wapens leidt. De Russen zUn het niet met de Chinese bewering, dat er na de kernoorlog nog voldoende arbeiders over zullen zijn om een „dui zendmaal hogere beschaving" onder het communisme op te bouwen „op de lij- en van honderden miljoenen mensen". Voorts worden de Chinezen beschul digd van het ontketenen van de behoefte ontwapening en van het vergroten i de spanningen tussen de Sowjetunie de Verenigde Staten. Er wordt ont kend, dat Chroesjtsjef zich laf heeft ge dragen in de Cubaanse crisis onder druk President Kennedy. De gebruikelijke Russische bewering wordt herhaald, dat juist Kennedy is gezwicht door Cuba niet binnen te vallen. Ook werd de wei gering verdedigd, de Chinese brief te publiceren, die op 14 juni tegen Chroesj tsjef was gericht Overigens werd deze Zaterdagmorgen zijn acht personen, uitgezocht door het „Centraal Orgaan voor de Eco nomische betrekkingen met het buitenland" per vliegtuig naar Indonesië vertrokken, om daar te trachten de normalisering van de economische betrekkin gen in het algemeen tussen In donesië en Nederland te bevor deren. Chinese brief gisteren (na een maand dus) in de Prawda aan de openbaarheid prijsgegeven tezamen met het ant woord van Chroesjtsjef. De Russen, die de Chinezen vergeleken met „Trotzkisten", gaven in hun brief te verstaan, dat een volledige breuk op handen is, als Peking niet inbindt. „Bin nenkort zal blijken, of de Chinezen be reid zijn, onze wederzijdse betrekkingen te baseren op wat ons verenigt en niet Op wat ons scheidt". Op de Chinese opmerking, dat dc Russische maatschappij „burgerlijk" wordt, antwoordt de brief uit Moskou: „Volgens de logica van de Chinese lei ders spreekt men van communisme, als een volk in schoenen van lappen loopt en dunne koolsoep eet uit een kom voor gemeenschappelijk gebruik. Maar als een arbeider behoorlijk leeft en morgen nog beter wil leven, dan is dat volgens de Chinezen al bijna het herstel van het kapitalisme". Bij een opstand in de straf kolonie bij Singapore werd de directeur met twee bewakers gedood en later in de gebou wen verbrand. De joto toont een der brandende gebouwen. Handelsdelegatie naar Djakarta staande groep van het Neder landse bedrijfsleven met de KLM naar Djakarta vertrokken en zon dagavond aangekomen. Doel van de reis is na te gaan of en zo ja hoe de handelsbetrekkingen tussen Neder land en Indonesië kunnen worden genormaliseerd. De voorzitter van de studiegroep, r. J. J. Oyevaar. lid van de raad van beheer van Phs. Van Ommeren N.V. in Rotterdam, zei dat zij 2 weken in In donesië zouden blijven. De kwestie de schadevergoedingen geen geval worden besproken. Men gaat zich alleen op de hoogte stellen van de huidige economische structuur Indonesië en inlichtingen geven over het Nederlandse bedrijfsleven. Deze reis had de volledige instem ming van de Indonesische onderminis- buitenlandse zaken, Soedjarwo Tjondronegoro, die gisteren na een in formeel bezoek van vier dagen aan ons land weer naar Djakarta is terugge- De heer Soedjarwo liet zich verder zeer voorzichtig uit over het Antara- bericht als zou Nederland bezig zijn te pogen zich weer in Indonesië op de voorgrond te dringen. „Men begrijpt in Nederland hoop ik best. dat het Indo nesië van nu heel anders is dan het Ne der lands-Indië van vroeger. Hoogstens zou men kunnen zeggen, dat in deze situaties voorzichtigheid geboden is en dat het soms verkeerd kan zijn wan- er men te hard van stapel wil lopen", zei hij. \1 even voorzichtig liet hij er zich tenslotte toe brengen zijn vertrouwen uit te spreken in een toekomstige gezonde ontwikkeling der verhoudingen tussen Nederland en Indonesië. Mr. J. J. Oyevaar verklaarde te Dja karta: „Wij zijn gekomen om te praten te leren, niet om te onderhandelen". Hij vertelde dat zijn missie 15 dagen zou blijven en vervolgens rapport zou uit brengen aan het centraal orgaan voor de economische betrekkingen met het bui tenland. missie werd begroet door leden de Nederlandse diplomatieke verte genwoordiging. Lord Hailsham, de leider van de Britse afvaardiging naar de besprekingen in Mos kou over een verbod van kernproeven, is vanmorgen door premier Chroesjtsjef op het Kremlin ontvangen. Lord Hailsham was vergezeld door de Britse ambassadeur in Moskou. Volgens de Britse Ambassade betrof het hier een beleefdheidsbezoek, voordat van middag de besprekingen zouden beginnen, aangezien beide mannen elkaar nog niet hadden ontmoet Een aantal correspondenten uit het Westen en enige fotografen en correspondenten uit de Sowjetunie mochten de eerste paar minuten van de kernstopbesprekingen bijwonen. Na Hailsham krachtig de hand te hebben gedrukt, leidde Chroesjtsjef hem naar de con ferentietafel en beide mannen zetten zich neer. terwijl zij elkaar stralend aankeken. Chroesjtsjef begon met de opmerking: ..Kijk eens wat een mooi weer wij in Moskou heb ben". Hailsham: „Het spijt me dat ik moet erken nen, dat het beter is dan in Londen". Chroesjtsjef: „Denkt u er niet over hier te komen wonen?" Hailsham: „Als u een huls voor me hebt". Chroesjtsjef: „We zijn hier helemaal vol". De bijeenkomst vond plaats aan een brede conferentietafel van ongeveer vijf meter lang. Chroesjtsjef en Hailsham zaten aan het ene einde met Gromyko en Tervelyan naast hen plus een of twee assistenten. De rest van de tafel, waarop vulpennen, potloden en een klok, was onbezet Het was een grote kamer met hoge ramen, waardoor het zonlicht van Moskou binnen stroomde. Chroesjtsjef spccldo met een pot lood. terwijl hij tegen Hallshom sprak. Aan de journalisten was intussen beleefd verzocht, de zaal te verlaten WTlPrv: Hoever moet ik nu nog in dc regen gaan, voordat je schoolvriendjes niet meer kunnen zien, dat je zo kinder achtig bent om onder een paraplu te lopen?" 7yADAT de storing, die zaterdag ln ons land regen en onweer heeft gebracht, naar het Oostzeegebied weggetrokken, is boven het vasteland van Europa een gebied van hogedruk ontstaan, waarvan de kern zich Frankrijk naar Oost-Duitsland plaatste. Op de flank van dit hogedrukge- bied voerden zuidelijke tot zuidwes telijke winden warmere lucht naar onze omgeving. Er dreven echter ook wolkenvelden TenUen» rational! binnen, vooral over het westen van het land. Deze hangen samen met het D' '°l «"nvUravond: front van een depressie ten zuiden Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk van IJsland. Dit front dat de warmere enige regen. Matige, aan de kust vrU lucht scheidt van koelere oceaanlucht, krachtige wind tussen zuid en zuidwest. ligt boven oost- en zuid-Engeland, Over het algemeen Iets lagere tempera- waar het plaatselijk motregen ver- turen overdag, maar aanvankelijk ln het uorzaakt. oosten en zuidoosten van het land nog Een kleine golf in het front is bij vrU warm. (Opgemaakt te 11.15 uur). de zuidwestpunt van Engeland aan- 7ftv gekomen. Hij zal naar de Noordzee ZON tN MAAN trekken, waarna het front tot ons land Dinsdag 16 Juli: zon op 4.38, onder kan doordringen. De kans op wat 20.53; maan op 1.10, onder 16.13. regen wordt daardoor vooral in het Zaterdag 20 juli: nieuwe maan. westen van het land wat groter en Hoogwater Scheveningen het weer wordt dus minder stabiel. ig juij: 10.30 v.m.; 23.02 nxn. Strand vertcachiing Morgen droog strandweer met flinke opklaringen. Matige wind tussen zuid en zuidwest. In de middag ongeveer 20 graden, zeewater 16 graden. D Helder Vooruitzichten: hoge-druk boven yponburg Frankrijk en Duitsland houdt depres- vilwlngen sies op enige afst^id, zodat er van vrij goed strandweer sprake is, met voorlo- T^,ente pig ook zonnige perioden. TAE hofpredikant uit Apel- niet de doorn, ds. J. F. Berkel is de dag. zaterdag in Berkel en Roden rijs zijn neef weer tegengeko men die hü ln geen halve eeuw had gezien. Deze plaats echter minder toevallig, enige verrassing van Hubertus" uit het Brabantse seerde en geautomatiseerde be- Berkcl-Enschot, luisteren Veel tijd was er echter niet het briljante spel van de Rijks- polittekapel e de duizend-jarige menlijk eten. riante Behalve de Berkels en denrijsen was ook de raad voor naspeuringen, want gasten v; gemeente plaats ten noorden van Rotter drijf te bezichtigen. Het trouwens een welkome afwls- ook nog geza- seling tussen de vele toespraken deze kosten niet goedkeuren, alles desnoods af op de rlole- Ongeveer in deze stemming verliep de Berkel- en Rodenrijs- Zo troostte burgemeester L. dag. Het was aan het eind De kantine van de kisten- en collega A. G. M. Panis niet t Berkel, werkzaam bij het dat deze gemeente ter gelegen- dam bezichtigen In de stro- Berkel-Enschot deze dag gast. M. J. Hendrix zijn Brabantse het feest, dat de heer P. J J. held van haar duizend-jarig be- staan zü, die Berkel of Roden- rens heten of een overeenkom stige naam hebben, had uitgeno- liadepleln (herinnerend s dlgd. mende regen getuige zijn de onthulling bordje van een plein, dat Mll- raamlijstenfabriek houthandel „Wy belden zijn opgescheept kabinet van de Haagse burge- 1 streekplan, dat c 1 het deze merkwaardige raadsver- nek breekt". En het raadslid waaiende held gebruik om dit vooral de zUn college van B. 1 het gilde „Sint laatste jaren sterk gemechani- advies: „Boek, wanneer G.S. Kodenrijscn. -, de dankbare gevoelens de Berkels vertolkte. De d. Voort (GPV) die graag tekenaar Octave de Conlnck uit tegenlnvltatle aannam, gaf Schiedam (getrouwd met een W. dit Rodenrys), deed dit voor de Zd.-Llmb. Helsinki Stockholm Luxemburg Grenoble Nice MUnchen ZUrlch GenCve Rome AJacclo Madrid windstil 23 12 windstil 24 12 windstil 23 1 windstil 21 W 1 22 windstil 28

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1