China heeft nog dit jaar of volgend jaar kernbom Russen voor geld bereid tot soepeler houding? Zoek goede importeur Europa's geurige lichte pijptabak Wal ja in presidium van wereldvrouwencongres /ft een doftfce Middellandse Zeegebied geen kernvrije zone Engeland wijst Tsjech uit Raadsels van 't heelal wJ DINSDAG 25 JUNI 1963 I Gevangen Britten worden volk van Jemen getoond De achttien Britse militairen die zon dagavond bij een kort gevecht in het grensgebied van Jemen door Jemeniti sche troepen werden gevangen genomen, zullen in de hoofdstad Sanaa in het openbaar worden ..tentoongesteld". Een Jemenitische woordvoerder die dit gis teren meedeelde, voegde hieraan toe. dat het volk hiermee uiting kan geven aan zijn afkeer van de Britten. Zoals gemeld, begonnen de Jemenitische mi litairen zondag te vuren op 45 Britse collega's die tijdens een oefening per ongeluk op Jemenitisch grondgebied wa ren terechtgekomen. Volgens een van de inmiddels vrijge laten vrouwen worden de gevangenen goed behandeld. Er zou zelfs een soort verbroedering hebben plaatsgevonden. De president van Jemen, Sallal. is na een bezoek aan drie weken aan Syrië. Irak en Egypte plotseling naar zijn land teruggekeerd. Zijn besluit om zijn reis af te breken wordt in verband gebracht I met het Brits-Jemenitische grensinci dent. Voor zijn vertrek uit Kaïro, waar hem door president Nasser uitgeleide werd gedaan, verklaarde Sallal dat de drie landen gunstig hadden gereageerd op het voorstel van Jemen om te mo- gen toetreden tot de Iraaks-Syrisch-Egyp- tische statenbond in wording. De regering van Jemen heeft intussen bij de voorzitter van de Veiligheidsraad en secretaris-generaal Oe Thant van de V.N. geprotesteerd tegen de ..Britse agressie en bezetting van gebieden die tot Jemen beihoren". (Advertentie) Harriman: dat moeten we voorkomen Meedogenloos optreden niet ondenkbaar zullen kunnen samenwerken om te voorkomen dat China een kernmogend- heid wordt. Schatting De Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken, Averell Harriman, heeft verklaard, dat verwacht wordt, dat communis tisch China dit jaar of volgend jaar een kernbom tot ontploffing zal brengen. „Een dergelijke ontploffing kan van Peking op sommige terreinen een chanteur maken", aldus Harriman, „maar het zal lang duren voordat China een arsenaal van kernwapens zal hebben". In een programma voor de tv zei Harriman, dat, daar de Chinezen een industrie-apparaat aan het opbouwen zijn „zij conservatiever zullen worden. Ik denk verder, dat zij, wanneer zij meer kennis verkregen hebben van de kernwapens en hun verwoestende uit werking voor de gehele wereld, zij mee dogenlozer dan ooit zullen worden." Harriman zal door president Kennedy half juli met een speciale missie naar Moskou gezonden worden om aan te dringen op een kernstopverdrag met de Sowjetunie. Harriman zei: „Een van de redenen waarom ik hoopte dat wij met de Sow jetunie en Engeland tot overeenstem ming zullen komen met betrekking tot een verbod van kernproeven was dat hiermee een einde komt aan de ver spreiding van kernwapens en dat wij Lübke over Duitse kwestie: Steeds meer doen de geruchten de ronde, dat er best een mogelijk heid inzit dat West-Duitsland met de Sowjetunie tot een akkoord kan komen en de Duitse kwestie kan oplossen door middel van econo mische afspraken. Het tijdstip na dert, dat de Sowjetunie geen nut meer heeft van reorganisatie en hen Drs. Van der Zee over U.S.A.-markt: (Van een onzer redacteuren) gedeeltelijke - hei-vormingen. De greep zal losser moeten worden en de economie zal meer vrijheid moeten krijgen. Dan zal de Sowjetunie echter de hulp nodig hebben van industrielan den of van privé-ondernemingey die over ruime kapitaalmiddelen beschik ken. Op dat moment zal het Westen moeten wachten. En dat kan nog een hele tijd duren, maar dat het mo ment komen zal dat een grote eco nomische bijdrage de weg naar de vrijheid zal openen, is zeker. t is althans de mening van de Westduitse president Lübke en met hem van het gezaghebbende Amerikaanse blad U.S. News and World Report. LUbke heeft zijn visie op de toekomst gegeven in een rede in München ter herdenking van de Oostduitse opstand. Deze rede is eigenlijk enigs vergeetboek geraakt cn U.S. World Report heeft Lübke voetlicht gebracht. News Ruil kant wat betreft de Amerikaanse markt slagen, dan zal hij er in de eerste plaats voor moeten zorgen, dat hij in de States een betrouwbare en goede importeur heeft. Volgens mij wordt hier te weinig aandacht aan besteed en laat men alle voor zorgen achterwege secretaris van de" Nederlandse Kamer van Koophandel voor Amerika, in het Rotterdamse Hll- ton-hotel aan de leden van de Contact groep Exportdeskundigen die een Ame rika-dag bijwoonden, gegeven. Drs. Van der Zee zijn inleiding had als titel „De U.S.A.-markt: een uitda ging voor de Nederlandse exporteur" - noemde 1959 als top-exportjaar: toen werd voor 781 miljoen gulden naar Ame rika geëxporteerd. De jaren 1960 en 1961 leverden beide 691 miljoen gulden op, 1962 vertoonde een stijging met drie per cent. Hoewel respectabele cijfers, stel de drs. Van der Zee. dat er wat deze rijpe markt betreft (een potentieel van 185 miljoen afnemers) betere resulteren kunnen worden behaald. „Er liggen in derdaad barrières tussen de fabrikant en de consument," zei hij, waarna hij noemde: de wettelijke eisen en de in voerrechten. Drs. Van der Zee gaf te verstaan, dat de laatste in nominale hoogte niet altijd overeenkomen met de protektionistlsche waarde. Volgens de mening van de secretaris van de Nederlandse K.v.K. voor Ame rika is het grootste struikelblok in we zen de markt zélf, waarop de produk- ten letterlijk moeten worden ingedron gen en die bovendien zeer concurrerend is. ..Deze moeilijke maar interessante markt, zei drs. Van der Zee, kan men veroveren door een goede importeur (vertegenwoordiging) te zoeken, waar mee men ten minste twee keer per jaar mondeling contact moet hebben, door welverzorgde brochures, door fantasie rijke verpakking de Amerikaan is wat dit betreft verwend en door sa menspraak met de Kamer van Koop handel voor Amerika hier in Nederland of in New York". De heer Willy le Comte, voorzitter van de Contactgroep en directeur-hoofd redacteur van het Nederlands Econo misch Pers- en Adviesbureau, sprak vóór drs. Van der Zee over „Enkele knelpunten in de verhouding U.S.A.- Euromarkt/Nederland". Na een schets van de moeilijkheden op economisch ge bied (in de staalindustrie bijvoorbeeld) en enkele regeringsmaatregelen (onder meer de Bonner-wet) te hebben gege ven, merkte hij op, dat er meer aan dacht aan de human relations moet wor den besteed. ,W(j moeten ons meer verplaatsen in Amerikaanse moeilijkhe den, denkwijzen en gewoontes", zei hij. Uit het spontane antwoord van ir. Rens. lid van de adviesraad van de Fe deratie van Metaalbewerkende Indus trieën, bleek, dat deze zienswijze niet door alle leden werd gedeeld. Ir. Re~" die geruime tijd in Amerika verblc gaf een beeld van de samenleving de Verenigde Staten en zijn visie op het denken en het doen van het be drijfsleven, waarbij hij onder meer op merkte, dat de Amerikaanse fabrikant maatstaven aanlegt, die ons als Euro peaan weieens te cru voorkomen, maar die we nu eenmaal (mèt de openhar tigheid van zijn kant) zullen moeten ac cepteren. namelijk de eerste maal dat een Westduitse leider in het openbaar gesproken heeft over een aanbod tot een economische ruil met de Sowjetunie. Dit voorstel komt op een ogenblik, aldus het Amerikaanse blad, dat de Russen zich gaan heroriënteren op de marxistische politiek. Naar verluidt, kan men in Bonn dikwijls de theorie horen verkondigen, dat Rusland het hele Duitse vraagstuk wel zou willen oplossen als Duitsland aan de Sowjetunie herstelbetalingen aanbiedt ten bedrage van negen mil jard gulden. Aanbiedingen van een dergelijke grootte kunnen aantrekkelijk zijn voor de Russen en tegelijkertijd voor het Wes Het programma waarin Harriman sprak, bevatte een schatting van John Scott, speciale correspondent voor Time en schrijver van het boek „Crisis in communistisch China", dat Peking dit jaar een kernbom tot ontploffing zal brengen, in de late jaren van '60 een voorraad atoomwapens zal aanleggen en in 1970 een bescheiden vermogen Dezit- ten om ze te lanceren. Scott voegde er san toe, hoewel dit in hoge mate speculatief is, te denken, dat communistisch China in de eerste: jaren van '80 zal begcblkken over een strategische macht met thermonucleair vermogen. Geschenken voor en van Kennedy President Kennedy heeft aan bonds president Luebke van West-Duitsland twee waardevolle historische documen ten geschonken, een brief van de Prui sische generaal Friedrich Wilhelm von Steuben aan de Amerikaanse overste A. W. White van augustus 1781, en een document met een „resolutie van het Amerikaanse congres betreffende de op stelling van een Duitse bataljon" van 24 mei 1776. Het bataljon trok tezamen met generaal Washington in 1776 over de Delaware. President Luebke ontving bo vendien een zilveren schryfgarnituur met zijn initialen. Z(jn echtgenote kreeg uit naam van mevrouw Kennedy een toilet garnituur met haar initialen. Bondskanselier Adenauer kreeg van Kennedy een presse-papier van roodijzer- erts uit de staat Virginia, ingelegd met een 18-karaats gouden ketting, ten ge schenke. Het is een der Amerikaanse staatsgeschenken die bestaan uit zeldza- e ertsen uit de Verenigde Staten. President Kennedy ontving van de Westduitse regering een uit de zestien- Nu iti Europees jasj'e Uit vier continenten komen ze naar Groningen, de I achttien kostbare tabakken waarvan Niemeyer Voor- trekkers maakt. Voortrekkers: de geliefde tabak van alle Europese pijprokers die van licht en geurig houden. Meer arrestaties in Algerije De Algerijnse politie is in actie ge komen tegen de politieke tegenstan ders van premier Achmed Ben Bel la. De acties vinden plaats in Oran,; Constantine en Algiers. Functionarissen hebben bevestigd dat Mohammed Boediaf, ook een voormalig minister, gearresteerd is. Functionaris sen van het ministerie van justitie ver klaarden dat Boediaf niet is gearres teerd door middel van „normale poli tiediensten", en zij wisten niet welke be schuldigingen, zo die er al waren, tegen hem zijn ingediend. Onofficiële berichten in Algiers spre ken van een reeks arrestaties in Oran, de belangrijkste stad in Westelijk Alge rije, en in Constantine, de hoofdstad van oostelijk Algerije. In deze berichten werden de arrestaties toegeschreven de vice-premier, tevens minister defensie, kolonel Houari Boemcdien- de commandant van het geregelde leger die een beslissende rol heeft ge speeld in de greep naar de macht van Ben Bella na de onafhankeijkheid. Chroesjtsjef naar Oost-Duitsland Tass meldt dat Chroesjtsjef zondag naar Oost-Duitsland gaat. De Russi sche premier gaat aan het hoofd van een belangrijke delegatie naar Oo5t-Berlljn In verband met de ze ventigste verjaardag van de Oost duitse comniunistenleider Walter Ul- brlcht. Ward blijft in de gevangenis Dr. Stephen Ward, de Britse osteo- paat, blijft in hechtenis, in ieder ge val tot vrijdag wanneer een volledige behandeling van de zaak plaatsvindt. Ook gistermorgen weigerde de politie rechter vrijlating op borgstelling. Er zijn tevens nieuwe beschuldigingen te gen Ward aanhangig gemaakt. Een ervan heeft betrekking op een abortusgeval, de andere op een geval van koppelarij waarbij een vrouw be trokken was die alleen met „mejuffrouw X" werd aangeduid. Dit bleek uit een juridische schermutseling tussen de openbare aanklager en de advokaat van Ward. Reeds bij de eerste voorlopige behan deling van de zaak, 14 dagen geleden, werd meegedeeld dat er ernstiger be schuldigingen tegen Ward zouden vol gen dan de aanvankelijke tenlasteleg ging van het trekken van inkomsten uit immorele bronnen. Er werd reeds ge speculeerd dat de beschuldigingen chan tage en staatsveiligheidszaken zouden betreffen. De advokaat van Ward, James Bur- ge, zei dat de acht nieuwe beschuldigin gen tegen zijn cliënt niet ernstig genoeg zijn om een verdere hechtenis te recht vaardigen. Hij was van mening dat de eerste vijf in werkelijkheid preciserin gen waren van de oorspronkelijke ten lastelegging. De zesde beschuldiging, al dus Bur-ge, is voor Ward een mysterie. Incident aan grens van Israël Bij een gevecht tussen Infiltranten uit de strook van Gaza en een Israëlische patrouille zijn drie infiltranten gesneu veld, zo heeft een Israëlische militaire woordvoerder in Tel Aviv meegedeeld. Een infiltrant werd gewond gevangen ge- Het gevecht vond gisteren plaats op Israëlisch gebied in het noorden van de Negev. Van de zijde van het Israëlische leger is inmiddels meegedeeld, dat men de patrouilles langs de grens in de strook van Gaza versterkt heeft in verband met het feit dat er op steeds grotere schaal geïnfiltreerd wordt. Ministers uit Perzië en Nigeria bezoeken ons land Twee buitenlandse ministers brengen op het ogenblik een bezoek aan ons land. Voor een oriëntatiebezoek van de heer Njuku. op Schiphol aangeko men. Even later arriveerde de Perzi sche minister van landbouw, de heer Riahi, die was uitgenodigd door zijn Nederlandse ambtgenoot mr. V. G. M. Marijnen. De heer Riazi zal onder meer een prof. De Quay. De Perzische minister zal vanuit de lucht de Deltawerken en het IJsselmeergebied kunnen bezichti gen. Minister Njuku zal bezoeken brengen an de werven van Fiet Smit in Rot terdam en aan het waterloopkundig la boratorium In Delft. Morgen zal hij ontvangen worden door de minister van financiën, prof. dr. J. Zijlstra, De Nigeriaan zal ook een kijkje gaan bij de Fokkerfabrieken. Bykofsky s ster verbleekt De vrouwelijke astronaut van de Sowjetunie, Valentina Teresjkova, heeft gisteren als de grote trek pleister gefungeerd op het wereld vrouwencongres, dat door de com munisten in Moskou wordt georga niseerd. Zij werd met een staande ovatie begroet, toen zij op het po dium verscheen van het Moskouse congrespaleis, dat aan 6.000 vrou wen een zetel biedt. Bij dat vrou welijke vuurwerk verbleekte de ster van Bykofsky, de andere astronaut, volkomen, hoewel ook hij onmiddellijk in het presidium van het congres werd gekozen. Premier Chroesjtsjef maakte ook gebruik van het hoofdzakelijk pro pagandistische aspect van de vlucht van Walja „een schitterend voor beeld van de zorg die de socialisti sche gemeenschap aan ieder individu besteedt'. „Slechts onder het socialisme kunnen vrouwen werkelijk vrij worden", zei de premier wiens boodschap fel anti-Ame rikaans was. De besprekingen op het Congres gaan over onderwerpen als ge- lijke rechten voor de vrouwen ir maatschappij en het gezinsleven. Incident Het eerste incident op het congres is ook aJ genoteerd. Tijdens een rede van de Japanse afgevaardigde, mevrouw Koesjida, getiteld „Vrouwen voor vre de, ontwapening en eenheid tussen de volkeren", verliet de gehele Italiaanse afvaardiging, zowel communisten als nlet-communisten, de zsal. Ook haar rede waa fel anti-Amerikaans. Naar verluidt hebben de Italianen be swaar gemaakt tegen het houden redevoeringen waardoor de koude oor log in de besprekingen wordt betrokken. Het Japanse rapport was met steun minderheid van de commissie die het agendum vaststelt, onder de Chinezen, aangenomen. Toen mevrouw Koesjida klaar met spreken keerden de Italianen terug. Volgens sommige Italianenbe handelde het rapport kwesties van zui ver Japanse aard, ontstaan door de „gedwongen samenwerking met de Amerikanen". De strijd voor de vrede werd slechts zeer terloops genoemd. I In een gehuurd vlieg tuig is gistermiddag de Oostenrijkse dirigent Herbert von Karajan in ons land aangekomen. Zoals bekend zal hij in het kader van het Hol land Festival het Ber- lijns Philharmonisch Or kest in Scheveningen en Amsterdam dirigeren. I Bij de Amerikaanse ambassade in Bad Go- desberg is gisteren een schommelstoel afgele verd om president Ken nedy in staat te stellen gemakkelijk te zitten tij dens het diner voor de Duitse regering. De stoel was speciaal voor de president aangevraagd. De verwonding die hij in de Tweede Wereldoorlog aan de rug heeft opgelo pen bezorgt hem nog steeds veel last. I Een komedie in drie akten van de Nederland se schrijver Leonard Huizinga zal op 4 juli voor het eerste in de Duitse taal worden opge voerd, en wel in de West- Berlijnse schouwburg Hansa. Een Zweedse firma heeft een vitamine-pil uitgebracht die het men selijke bloed een afsto tend luchtje geeft voor de met een zeer gevoelig reukorgaan uitgeruste muskieten waarvan men vooral in het noorden van Zweden veel last heeft. Gistermiddag is vanuit Kopenhagen op Schiphol een Indiase prinses, de oud-minister van gezond heid van India, Raj Ku- mari Amrit Kaur aange komen. Zij is in ons land voor een driedaags pri- vé-bezoek, op uitnodi ging van haar vriend, de Australische ambassa deur in ons land. De In diase prinses die haar opleiding in Engeland kreeg, is achttien jaar se cretaresse geweest India's grote geestelijke leider Ghandi. Van hem zei de Prinses op Schip hol, dat hij een van de zeer weinigen was, die ook werkelijk in praktijk bracht wat hij predikte. Vlak voor Ghandis dood, in 1948 begon zij haar ministeriële loopbaan die tien jaar heelt geduurd. V.S. wijzen Russisch voorstel af HET voorstel van de Russische regering om het Middelland, se Zeegebied tot kernvrije zone te verklaren hebben de Verenigde Staten met kracht van de hand gewezen. Volgens de nota, waarin deze Amerikaanse afwijzing is vervat, wordt het Russische voor stel (van 20 mei) ,,een propagan distische aanval tegen de aanwe zigheid van Amerikaanse raket onderzeeërs in de Middellandse Zee" genoemd. De Russen zouden hun voorstel hebben gelanceerd om het bestaande militaire even wicht ten koste van de V.S. op hun bondgenoten te verstoren. De Ver. Staten waren „gedwongen de veiligheid van hun bondgenoten in de Middellandse Zee te versterken na dat deze veiligheid direct bedreigd werd door het opstellen van een uitge breide reeks raketten, gericht op de landen in dat gebied", aldus de Ame rikaanse nota. Herinnerd wordt aan de ..uitdagende verklaringen" van hoge vertegenwoordi- ers van de Russische regering, die reigden met „vernietigende aanvallen p de landen van het Middellandse-Zee- gebied, met dreigingen van aanvallen op de Acropolis en de sinaasappelenplan tages in Italië". Opheffing De nota zegt voorts dat de Ver. Sta ten steeds hebben gestreefd naar ophef fing of minstens vermindering van hel gevaar van het gebruik van kernwa pens, en dat belde partijen zijn overeen gekomen dat ontwapeningsmaatregelen zo moeten worden afgewogen, dat geen land of groep landen er militair deel mee wint. ..Het feit dat de regering van de Ver enigde Staten voortdurend naar midde len zoekt om de bewapeningswedloop te verminderen en tegen te houden, bete kent niet dat zij bereid is zichzelf te ont doen van haar verdedigingsmiddelen, of haar bondgenoten de bescherming van deze middelen te onthouden, wanneer de landen waardoor zij en haar bondgeno ten kunnen worden bedreigd, hun be wapening op volle kracht handhaven", aldus de nota. De Engelse regering heeft opdracht gegeven tot de uitwijzing van een Tsjechische diplomaat die wordt be schuldigd van pogingen om Engelse staatsgeheimen te bemachtigen. Het ministerie van buitenlandse zaken, dat de maatregel bekendmaakte, identi ficeerde de Tsjechische funktionaris als •Premysl Holan, derde secretaris op de ambassade in Londen. Een woordvoer der vertelde de journalisten dat Holan was betrapt toen hij trachtte een particu lier over te halen om geheime inlichting verkrijgen. Het ministerie van buitenlandse zaken, andere Engelse ministeries die bij veiligheidsaangelegenheden zijn be trokken, hebben alle verdere mededelin gen met betrekking tot de affaire ver boden. Functionarissen weigerden zelfs te zeggen of het uitwijzingsbevel tegen Holan in enig verband staat met net Profumo-schandaal. Een journalist vroeg de woordvoer der van het ministerie van buitenland se zaken wat het geslacht was van „de particulier", die Holan zou heb ben benaderd. „Nee, dat kan ik niet zeggen," antwoordde de woordvoer der. Tsjechische toestellen hadden Westduitse uitrusting Het Westduitse persbureau DPA heeft uit ingelichte kringen vernomen, dat de twee Tsjechische MlG-straaljagers die vorige week donderdag in Beieren zijn neergestort, waren voorzien van West duitse elektrische uitrusting. Westduitse en Amerikaanse luchtmacht- deskundigen onderzoeken de wrakken van de toestellen, die bij Grafenau zijn neergestort. Een woordvoerder van het Westduitse ministerie van defensie weigerde com mentaar op het bericht te geven totdat het onderzoek is voltooid. Tsjechische autoriteiten die West-Duits land wilden binnenkomen om een onder zoek naar de wrakken in te stellen, zijn bij de grens teruggekeerd omdat zij geen visa hadden. De stoffelijke resten van de twee om gekomen piloten zijn aan de Tsjechische autoriteiten overgedragen. Nieuwe Israëlische regering De nieuwe Israëlische premier, Le vi Esjkol, heeft aan het partement een nieuwe coalitie-regering voorge steld, samengesteld nadat premier David Ben Goerion acht dagen daar voor was afgetreden. Aan de nieuwe regering nemen de- de Ahdoeth Haavoda, het nationale re ligieuze front en de ultra-religieuze Poa- lei Agoedath Krael. Algemeen wordt dit als een overwinning van de „oude gar de" in de Mapai beschouwd. De brede politiek van Ben Goerion zal waarschijnlijk, vooral op het gebied van defensie en buitenlandse zaken, worden voortgezet. De meeste ministers heb ben dezelfde portefeuille als in het vori ge kabinet. Esjkol is behalve premier ook minister van defensie, Pinhas Sa- pir krijgt financiën terwijl hij tevens aanblijft als minister van handel en in dustrie. Vice-premier wordt Abba Eban. Esjkol is de derde Israëlische premier. Europees parlement bepleit culturele samenwerking Het Europese parlement heeft met al gemene stemmen de staatshoofden en regeringsleiders van de zes landen der Europese gemeenschap en de drie uit voerende orgaflen verzocht in de nabije toekomst op gemeenschapsniveau zake lijke maatregelen te nemen ter bevorde ring van een culturele samenwerking tussen de lidstaten. Li een resolutie, die de Belgische socia listische senator A. de Block had opge steld, wordt er bij de regeringen en de E.E G.-commissie voorts op aangedrongen de huidige werkzaamheden met het oog op gelijkwaardigheid van diploma'i Europese parlement dat de landen in de geest van waarlijke democratisering van het onderwijs maatregelen treffen om het onderwijs op elk niveau toegankelijk te maken voor allen. Volgens de resolutie ia het tevens drin gend noodzakelijk, dat er een systemati sche samenwerking tussen de universi teiten ontstaat en dat de samenwerking tussen de instituten voor toegepast we tenschappelijk onderzoek wordt bevor derd. Argentinië Vlak voor verkiezing treedt minister af De Argentijnse minister van justitie, Jose Mariano Astigueta, heeft gisteren een kabinetscrisis veroorzaakt door der tien dagen voor de verkiezingen af te treden. Hij heeft voornamelijk bezwaren tegen de onlangs uitgevaardigde rege ringsdecreten, die het aan peronisten ver bieden zich kandidaat te artellen voor de Senaat en het college dat de president moet kiezen. Naar verluidt kan de pero- nistische volksbeweging rekenen op steun van veertig procent van de kiezers. Er doen reeds enige tijd in Buenos Aires geruchten de ronde, dat de verkie zingen van 7 juli zullen worden uitge steld, als gevolg van de verwarring die de regeringsdecreten zouden hebben ge sticht de expansie op een gegeven moment En nu het beloofde vraagteken, een einde moeten nemen. Blijkt de Alle beschouwingen met betrekking tweede mogelijkheid zich te verwer- tot het heelal zijn gebaseerd op dljing. En omgekeerd, voert e mer eindigende expansie tot e begrensde ruimte. De waarnemingen die tot i nen worden bestreken, een bol dus met een straal van ruim 1 miljard lichtjaren. Maar bet is zeer goed toe mogelijk dat op aanzienlijk grotere zijn verkregen, wijzen voorlopig nog afstanden de eigenschappen van de In de richting van een oneindig, on- ruimte en het licht zó radicaal ver- begrensd heelal. Laten we daarvan anderen, dat de huidige kennis daar- dus eens een enke- Qp in het geheel le konsekwentle on derzoeken. Wan neer dan een nevel zich van ons ver wijdert en de snel heid met de af stand blijft aan groeien gelijk de door ons nasr vo- gebrachte theo- TOCH IS HET ZO! niet van toepassing is. Een rnlmte, die op de door astro nomen waargeno men afstanden niet de minste aanwij zing vertoont zich te sluiten, zou dit op veel grotere afstanden wèl kun- rie wil dan moet die nevel onher- nen doen. Maar ook het onderzoek roepelljk op een gegeven moment de hiervan valt principieel bulten de lichtsnelheid bereiken en overschrij- mogelijkheden van de empirische den. De nevel wordt dan niet onzlcht- wetenschap. baar (geateld tenminste dat we over is de ruimte gekromd? Er gaan ideale optische instrumenten beschik- tegenwoordig veel stemmen op die ken), maar we krijgen van deze dit betwijfelen. Maar ook al zou het sterrenhoop het licht te zien dat uit- gekromde Elnstein-heelal Juist zijn, gezonden werd vóór de lichtsnelheid dan zijn we ln verband met de on- werd bereikt. Wat daarna gebeurt, begrensde uitdijing, waarvan we blijft voor ons verborgen. Wat we daarnet spraken, gedwongen tot de van de nevel te zien krijgen, is dus conclusie dat het tljd-rulmte kontl- te vergelijken met het afdraaien van nunm van Einstein met lichtsnelheid een film in een steeds trager tempo en vervolgens met boven-llchtsnel- cn na een theoretisch oneindig lange held moet uitdijen, niet tot een vier tijd wordt het punt van de film be- dimensionale ruimte, maar tot een reikt dat werd opgenomen op het vljfdimensionale! Volgens dr. H. ogenblik dat de nevel de Uchtsnel- Groot is dit echter niet veel meer held bereikte. Dsn staat de film stU dan een mathematische fictie. Waar- en van wat er verder gebeurt krijgen mee maar gezegd wil zijn dat alle we niets te zien. theorieën dienaangaande, ook ai wor- Het spreekt vanzelf, dat bij deze den ze in populaire geschriften als zienswijze een behoorlijk aantal vaststaand gedoceerd, volslagen in vraagtekens horen. Maar vóór we de lucht hangen, enkele van die vraagtekens aange- Was het moeilijk, deze wirwar van ven, moeten we er toch op wijzen onoplosbare moeilijkheden? Bedenk dat bij het oneindig grote zich, vol- dan, dat men zich vroeger ook het gens deze theorie althans, hetzelfde hoofd brak over vraagstukken waar- voordoet als bij het oneindig kleine, voor geen oplossing te vinden was. En dat verschijnsel is: dat zowel Zoals bijv. het verhaal van de kro- het grote als het kleine principieel kodll. voor ons verborgen blijft. Helsen- h. PétUIon.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 5