Leidlse Courant
Liberalen kunnen niet hoog
van de toren gaan blazen
Adenauer kiest voor
Kennedy's politiek
Commentaar
Kurort
VVD moet betalen voor uitrangeren PvdA
bij
Y erontwaardiging
de socialisten
Succesrijke reis van president
Nu ontmoeting
Verwachting
In 1975
van
op
de A.N.W.B.
elke zes
inwoners een auto
Yardbeien rotten weg op 't land
Dinsdag 25 juni 1963, 44ste jaargang
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEME*
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stentvastigh Is ghebleven
mijn hert in teghenspoet"
VALKENBURG
Zie pagina 2
1
1
^Kantor
Leiden Steenstraat 37 Postbus 76 Telefoon 31441
MR. TOXOPEUS
[ireclit krijgt station
poven de perrons
Spoorwegen
an plan, in Utrecht een
stationsgebouw te doen ver
gen, dat boven de perrons komt
liggen. Voorts zal het stations-
iplacement in Utrecht aanzien-
worden vergroot.
(Deze beslissing betekent een
iziging van het plan Hoog Ca-
irijne, dat destijds werd inge-
;nd door een dochteronderne-
g van Bredero N.V. Empeo.
consequenties van de uitein-
•lijke keus van de directie der
lerlandse Spoorwegen zijn
:ele besprekingen die burge
wethouders van Utrecht
let de Spoorwegen hebben ge-
lerd, uitvoerig bezien. Er werd
'ereenstemming bereikt over de
ruit voortvloeiende wijzigingen
het plan.
(Van onze parlementsredactie)
"IVTA zijn „afscheidsbriefje" aan de PvdA-fractieleider Vondeling te hebben
-1-verzonden, heeft kabinetsformateur De Kort gisteravond de fractie
voorzitters van KVP, VVD, ARP en CHU schriftelijk nadere voorstellen
aangeboden voor een gewijzigd basisprogram, dat uitgaat van een rege
ringscombinatie der vier niet-socialistische partijen. De vier fracties heb
ben zich hierover vandaag beraden en het was de bedoeling dat ze hun
antwoord vóór hedenmiddag vier uur aan de formateur zouden doen toe
komen.
Vooral het antwoord van de liberale fractie zal van grote betekenis zijn.
Want hoewel de voorstellen tot nu toe zorgvuldig geheim zijn gehouden,
menen politieke waarnemers toch te weten, dat ze van de VVD een grote
mate van tegemoetkomendheid verlangen. Dat is ook logisch, want nu de
PvdA met een paardemiddel uitgerangeerd is, zal de VVD voor haar uit
verkiezing een behoorlijke prijs moeten betalen
In sommige politieke kringen werd
gisteravond over de voorstellen gespro
ken als over een „ultimatum" aan mr.
Toxopeus c.s. Zo erg zal het wel niet zijn
Ongetwijfeld zal aan enkele liberale
verlangens tegemoet zijn gekomen en
stellig zal de formateur in overleg mei
de drie confessionele fractieleiders een
paar compromissen hebben uitgedokterd
die voor de liberalen niet al te onver
teerbaar zullen zijn. Van dit laatste zal
dr. De Kort zich bij voorbaat hebben
vergewist. Anders zou hij niet zo reso
luut voor de WD hebben gekozen. Maar
wel schijnt hij tezamen met de christen
democratische fractievoorzitters de mo
gelijkheid te hebben afgesneden, dat de
WD van haar versterkte onderhande
lingspositie gebruik zou maken om be-
langrijke concessies af te dwingen.
lieuws in
één oogopslag
Bondskanselier Aden
auer heeft gisteren de
Westduitse bondsrepubliek
in zijn besprekingen met
president Kennedy vast
gelegd op een koers van
„integratie van Europa,
met nauwe deelneming
van de Verenigde Staten."
De Westduitse president,
Lübke, acht het niet uit
gesloten dat de Sowj et-
unie uit economische over
wegingen met West-Duits-
land tot een akkoord kan
komen over de Duitse
kwestie.
Averell Harriman, de
man die president Kenne
dy zal vertegenwoordigen
bij de kernstopbesprekin-
gen welke volgende maand
in Moskou moeten worden
gehouden, heeft met na
druk gepleit voor maatre
gelen om te voorkomen dat
communistisch China bin
nen afzienbare tijd over
kernwapens gaat beschik
ken.
Het 48 leden tellende
bestuur van de ILO (inter
nationale arbeidsorganisa
tie) zal worden voorge
steld, oproepen om Zuid-
Afrika uit de V.N. te zet
ten, voor te leggen aan de
Veiligheidsraad.
Kabinetsformateur De
Kort heeft een brief aan
prof. Vondeling gezonden,
waarin staat dat de voor
keur wordt gegeven aan
een samenwerking met de
VVD. Overigens wil deze
ontwikkeling niet zeggen,
dat de liberalen nu met de
winst kunnen gaan strij
ken.
In 1975, zo verwacht de
ANWB, zullen één op de
zes Nederlanders in het
bezit zijn van een auto.
De conclusie van de toe
ristische bond is: er moet
bijzonder veel aandacht
worden besteed aan de
aanleg van wegen.
Met andere woorden: de uitscha
keling van de PvdA zal de WD
geen spectaculaire winst mogen op
leveren Indien de liberalen zich niet
bij de gedane voorstellen zouden wil
len neerleggen en ook overigens een
starre en veeleisende houding zou
den gaan aannemen, is er altijd nog
de mogelijkheid dat de christelijke
partijen ten slotte toch bij de PvdA
terecht zullen komen. Het heeft in
dit verband de aandacht getrokken,
dat de formateur in zijn brief aan
prof. Vondeling niet spreekt over
een „keuze", maar over „voorkeur"
voor samenwerking met de- VVD.
Hier klinkt een voorbehoud in door
Mocht het verdere verloop van de
formatie niet overeenstemmen met
die voorkeur, dan zullen de liberalen
op hun beurt buitenspel worden
Het stellen van hoge eisen aan de VVD
zal stellig ook een pleister op de wonde
zijn van die KVP-ers die liever de
PvdA in de regering hadden gezien. Ove
rigens heeft KAB-voorzitter Middelhuis
KVP-lid van de Eerste Kamer gis
teravond nog eens uitdrukkelijk ver
klaard bepaald niet gelukkig te zijn me»
de uitschakeling van de PvdA.
Adieu, P.v.d.A.
De formateur heeft gisteren met de
fractieleiders Andriessen (kath v.) Van
Eysden (a.r.) en Beernink (c.h.j
voerig ove.r zijn beslissing gesproken
vervolgens met hen de formulering 1
de voorstellen vastgesteld. Omstreeks
vier uur lichtte hij mondeling VVD
fractieleider mr. Toxopeus in. Eerst tegen
vijven kreeg de socialistische aanvoerder
prof. Vondeling de brief in handen, v
PROF. VONDELING
paf
in de formateur hem meedeelde, dat hfj
„op grond van ontvangen brieven
gevoerde gesprekken was gekomen tot
voorkeur voor samenwerking met de
WD".
,,Ik zal", aldus dr. De Kort „op dp
redenen die mij daartoe brachtén, nader
terugkomen op een tijdstip waarop ik u
tevens vrijheid kan geven daarvan in het
openbaar gebruik te maken" Het epistel
besloot met een ironisch-klinkende
dankbetuiging aan prof. Vondeling en
zijn fractie ..voor de verleende medewer
king
Door een ongelukje bij de timing
van de publikatie bereikte de brief
prof. Vondeling pas nadat de inhoud
al in in een extra-uitzending van df
Radio-Nieuwsdienst aan de openbaar
heid was prijsgegeven. „Het vrijgeven
van het nieuws, zonder dat
zeker van was dat ik de brief
diek, die tegen alle regels van fatsoen
ingaat", zo luidde het commentaar van
de gebelgde geadresseerde.
Gisteravond heeft prof. Vondeling
voor radio en televisie en ten slotte
nog in een speciale persconferentie
uiting gegeven aan zijn diepe veront
waardiging over de wijze waarop de
PvdA is uitgeschakeld. „Dikkertje,
dikkertje, ik std paf", zo begon hij,
een kinderrijmpje van Annie Schmidt
citerend, zijn vraaggesprek met de
heer K. Voskuil voor de V ARA-micro-
foon.
Onbegrijpelijk
De beslissing van dr De Kort noemde
hij onbegrijpelijk, omdat ze volkomen
Indruist tegen de methode van de for
mateur, die immers uitging van het pro
gram als richtsnoer voor de keuze.
Eén van de ernstigste grieven van
prof. Vondeling was, dat dr. De Kort in
zijn afscheidsbrief met geen woord rept
over de argumentatie van zijn besluit.
Hij stelt dat uit tot later, maar prof
Vondeling vond dat het nü het moment1
ts om de beweegredenen van de forma
teur openbaar te maken. Het ontbreekt
dr. De Kort echter aan goede argumen
ten Hij was met de PvdA voor 99,5 pet
tot overeenstemming over het basis-
orogram gekomen. Eén puntje behoefde
nog opheldering (financiering A.O.W.).
maar daar zou stellig een volkomen be
vredigende oplossing voor zijn gevonden
Tussen de formateur en de VVD lagen
er aanzienlijke verschilpunten. De heer
Toxopeus weigerde zelfs zich over het
program uit te spreken. Maar toch kiest
dr De Kort nu voor de WD. Prof Von
deling naemde dit „volkomen onredelijk
en inconsequent".
Op Schiphol is het een komen en gaan van gasten uit alle delen van de
wereld. Gisteren arriveerde de Nigeriaanse minister van transport en
luchtvaart, de heer Njuku, voor een oriëntatiebezoek aan Nederland:
de werven van Piet Smit in Rotterdam, het waterloopkundig laborato
rium te Delft en de Fokkerfabrieken. Minister Njuku was vergezeld
van zijn secretaresse.
enigde Staten". Dat blijkt uit het ge
zamenlijke communiqué, dat na een
had ontvangen, getuigt van een metho- langdurig gesprek onder vier ogen is
Bondskanselier Adenauer heeft
gisteren de Westduitse bondsrepu-
bliek in zijn besprekingen met pre- I V f «vi-illt»
sident Kennedy vastgelegd op een HICL JL/\5 vTdLIlltly
koers van „integratie van Europa
met nauwe deelneming van de Ver- uitgegeven, dat in een later stadium
De ANWB verwacht in 1975 een
autodichtheid van 1 op 6 inwoners.
In het jaarverslag over 1962 van deze
organisatie wordt aangedrongen op
een juiste aanpassing van alle ver-
keersvoorzieningen aan deze ver
wachting, omdat iedere daarvan af
wijkende voorziening anders binnen
vijfentwinig jaar verouderd en on
toereikend zal zijn.. (De autodicht
heid is thans 1 op 17 inwoners).
Betreurd wordt, dat er nog geen ze
kerheid bestaat over het realiseren var
het plan om voor 1975 plm. 1200 km
autosnelweg aan te leggen. De uitgaven
van waterstaat, uitgedrukt in percenta
ges van het bruto nationale inkomen,
zijn in de laatste twee jaren gedaald in-
plaats van gestegen.
Volgens het jaarverslag heeft de weg-
wijzerddenst van de A.N.W.B. in 196S
ruim 3300 nieuwe objecten geplaatst,
t gevolg dat de aard- landse prijspeil belangrijk
Brabant,' komt op het ogen- In geen jaren is vruchtrot duur zullen blijven. Volgen-
blik
vruchtrot i
de aardbeien veel waargenomen in
de week zouden zy goedko-
De vele re- vang als thans het geval is. per moeten z(jn daar
gen in de afgelopen week Het voorkomen van vrucht-
ziet men als belangrijke oor- rot is overigens geen exclu- moeten
zaak hiervan, maar deskun- sief Nederlands verschijnsel,
digen menen dat ook onvol- In YVest-Duitsland schijnen Daar men daar nu niet meer
doende of onjuist bespuiten de aardbeien er al niet beter op kan rekenen, staat wel
een rol kan hebben gespeeld, voor te staan. Daar zijn - vast dat de prijzen even
Voor de betrokken telers evenals in ons land vele hoog of zelfs nog hoger dan
is een en ander een grote kwekers,
strop. Er wordt rekening ge- maar niet
houden met een gemiddelde oogsten
oogstreductie van dertig tot
veertig procent. Op Zuid-
Bcvcland zijn al driehon-
zelfs niet
kwaliteit kan spreken.
Een cn ander heeft uiter-
moeite thans zullen zijn. Wel
cmen om tot invoer uit Engeland moge-
te gaan, daar lijk, waar het vruchtrot min-
matige der ingrijpend c
heeft geslagen,
Ook de conserven- cn jam-
fabrieken rekenen op hoge
prijzen voor hun produkten.
spreken. Deze zullen zich echter
voorlopig nog niet laten gel
den. Het Centraal bureau
voor de tuinbouwveilingen
verwacht dat de Engelse in
voer en het andere zachte
fruit (frambozen voorname
lijk) het aardbeientekort
enigszins zullen kunnen vcr-
zich heen zachten. maar veel moet
zich hiervan toch niet
kan onmogelijk het binnen- voorstellen.
waardoor het totaal tot 20.000 steeg. Hoog
geplaatste wegwijzers buiten bebouwde
kommen worden geleidelijk door lage
reflecterende blauwe borden vervangen.
Ook werden 59 nieuwe wegwijzers met
bijna 200 verlichte transparante armer
geplaatst. Aan de toeristische bewegwij
zering wordt veel zorg besteed.
Betreurd wordt, dat de besprekingen
met de overheid om, na het succes
Pauwmolen onder Delft, tot nieuwe
genwachtstations te komen, niet bijster
vlotten.
De A.NAV.B. met zijn ruim 550.000 le
den, constateert een toenemende toeris
tische trek naar de „zongebieden". Van
de 112.000 uitgegeven reisroutes naar hel
buitenland, leidden er bijna 27 procent
naar Italië, bijna 10 procent naar Spanje,
maar toch ook nog 15,7 proeent naar
Duitsland cn 11,6 procent naar Frank
rijk, beide echter minder dan in 1961.
De belangstelling voor Griekenland cn
Zuid-Selavië nam flink toe. De A.N.W.B.
wijst hierbij op een discrepantie tussen
de officiële logiesprijzen in Italië en
vooral in Spanje met de werkelijk be
rekende prijzen. Spanje dreigt reeds zijn
naam als goedkoop toeristenland te ver
liezen.
Onder de A.N.W.B.-leden nam de be
langstelling, gezien de aanvragen om
inlichtingen, voor binnenlandse vakan
ties iets af. T.a.v. 1961 daalden de aan
vragen van ruim 12.000 tot ruim 10.300.
In verband met de vijfdaagse werkweek
ontstond echter verhoogde weekend-acti
viteit tengevolge waarvan 45.000 gidsjes
„Wegwijzers voor vrije uren" werden
aangevraagd. Daarnaast werden' 6500
wandelbewijzen" voor particuliere ter-
ei nen afgegeven.
Het succes van de reis- en kredietbrie-
en steeg. In 1961 werden 110.000 van
deze documenten afgegeven, in 1962 meer
dan 127.500.
ook door Rusk (de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken) en de
Duitse ministers Erhard (vice-kan-
selier), Schroder (buitenlandse zaken)
Kai Uwe von Hassel (defensie)
werd bijgewoond.
In het communiqué wordt de nadruk
gelegd op nauwe en vriendschappelijke
betrekkingen tussen beide landen en de
„volledige overeenstemming van beide
regeringen in hun oordeel over de inter
nationale toestand". Er blijkt verder uit
dat:
j West-Duitsland de pogingen van Ken
nedy om in onderhandelingen met de
Sowjetunie tot een verbod van kern
proeven te komen, alsmede het stre
ven naar een gecontroleerde ontwape
ning steunt:
2 De Amerikaanse bemoeienissen voor
een multilaterale atoomstrijdmacht
voor de NAVO eveneens door Bonn
worden gesteund:
Bonn het met Washington eens is, dat
„spanningen door internationale be
sprekingen moeten worden opgelost":
West-Duitsland bereid is, zijn aandeel
in de ontwikkelingshulp in het kader
van de vredesstrategie van de vrije
wereld op zich te nemen.
Adenauer heeft op zijn beurt van Ken
nedy volledige steun gekregen in zijn
streven naar hereniging van Duitsland
„De vryheid van Wcst-Berlyn moet met
alle daartoe nodige middelen worden be
schermd", aldus het communiqué.
Het resultaat van Kennedy's reis, die
morgen in West-Berlijn eindigt, wordt
tot dusver zeer positief beoordeeld. Men
spreekt zelfs van een nieuw tijdperk in
de relaties tussen beide landen. Adenauer
kan volgende maand aan De Gaulle zeggen,
dat hij isolering van de Ver. Staten buiten
Europa verkeerd acht Hij zal dan ook
zijn moeilijkste gesprek met de
Franse president staan. Kennedy ver
klaarde later op een persconferentie, geen
olannen te hebben voor besprekingen met
De Gaulle over de strategische geschil
punten in de NAVO-politiek. Hij ver
trouwt er op, dat Frankrijk bij een aanval
zijn verplichtingen ten aanzien van de
verdediging van Europa zal nakomen. An
deren hebben dit vertrouwen misschien
niet, aldus Kennedy, maar ik ben er zeker
dat president De Gaulle zich van
zijn verantwoordelijkheid zal kwijten als
de tijd daar is.
Vandaag sprak Kennedy in Frank
fort tweehonderd leden van de West
duitse Bondsdag toe in de St. Paulus-
kerk. Hij wees op de gevaren, die de
vrije wereld bedreigen als gevolg van
het streven van mannen als De Gaulle,
de Verenigde Staten en Europa van el
kaar te scheiden.
Morgen hoopt Kennedy West-Berlijn
te bezoeken. Hij heeft ook de wens te
kennen gegeven, de nieuwe paus te
ontmoetenDe kroning van Paulus VI
op 30 juni kan hij evenwel niet bij-
TJET IS EEN merkwaardige kabinets-
formatie die wij beleven. Nu zijn bij
ons de kabinetsformaties als regel moei
lijk en zij vergen van de erbij betrokkenen
een belangrijke mate aan vindingrijkheid.
Wij vermoeden echter, dat de werkwijze,
door de huidige formateur gevolgd, zich
niet voor herhaling lenen laat. Zij had
in zich het element van de verrassing, dat
als zodanig niet voor een tweede keer kan
worden gebruikt.
Aan de avond van de verkiezingen thans
weer bijna zes weken geleden schreven
we, dat de formatie van het kabinet dit
maal sneller zou kunnen geschieden dan
gewoonlijk. Het regeringsbeleid was be
vestigd; de oppositie had verloren. De
enige complicatie was, dat ook de libera
len hadden verloren. Welnu, dan was een
formatie mogelijk die een voortzetting van
het beleid zou inhouden en waarin
het liberale verlies was verwerkt.
Bij de formatie zelf echter is een andere
weg gevolgd, een weg die op zichzelf ze
ker denkbaar is, maar aan het volgen
waarvan men zich dan ook houden moet.
Wanneer in de huidige formatie onbevre
digends schuilt, dan waar zij de indruk
vestigt dat de formateur onvoldoende de
consequenties trekt uit de methode, door
hem zelf gekozen.
Wat heeft hij gedaan? Hij heeft kennelijk
liberalen en socialisten gelijke kansen wil
len geven. Op zichzelf een aanvaardbaar
pogen, al lijkt de inschakeling van de so
cialisten op het eerste gezicht niet ver
enigbaar met voortzetting van het beleid.
Wat is nu gebleken? Een grote inschikkt-
lijkheid bij de socialisten. Dit is op zich
zelf begrijpelijk. Het voeren van oppositie
is hun slecht bekomen. Heeft de forma
teur op die inschikkelijkheid niet gere
kend? Het trekt in elk geval de aandacht,
dat hun inschikkelijkheid de socialisten
evenmin baat heeft gebracht als destijds
de oppositie.
Wij hopen, dat de formateur alsnog zal
kunnen aantonen, dat de door hem ge
bezigde methode eleganter is dan zij lijkt.
Nu moet de indruk wel zijn, dat liberalen
en socialisten tegen elkaar zijn uitgespeeld.
Hoe zullen de socialisten nog ooit opposi
tie kunnen voeren tegen een regeringspro
gram, dat zij naar hun zeggen vrijwel heb
ben aanvaard, zonder dat dit hun nochtans
toegang tot de regering heeft bezorgd? Het
lijkt alles wat vreemd en doet niet pret
tig aan.
Daartegenover hebben stellig ook de libe
ralen concessies moeten doen, op hun beurt
dus hun als het ware door de socialisti
sche inschikkelijkheid afgedwongen. Bij
de verdere formatie zal trouwens bedacht
moeten worden, dat, gelet op de uitslag
der verkiezingen, ook de liberalen gener
lei reden hebben, hoog van de toren te
blazen.
Met de voortzetting zelf van het regerings
beleid kunnen ook wij zeker vrede heb
ben. Het is, over het geheel genomen, een
gelukkig beleid geweest en de socialisti
sche oppositie heeft daaraan niet kunnen
afdoen. Gebleken is onder meer, dat ook
zonder socialisten een verantwoorde sociale
politiek alleszins mogelijk is. Er zaten in
het beleid enkele zwakke punten, de nieu
we formatie nu biedt mogelijkheden tot
herstel.
Hopen wij, dat deze formatie nu spoedig
haar beslag mag krijgen.
Zóals gezegd: het had, gezien de uitslag
der verkiezingen, heel wat vlugger gekund.
In plaats daarvan is, eerst door de infor
mateur, daarna door de formateur, een
weg gekozen die langer was, die op zich
zelf ook mogelijk was, maar waarvan de
aanvankelijk indruk naar buiten moet zijn
dat hij al te aarzelend en alleen met inner
lijke tegenstrijdigheid is gegaan. Het had
anders gekund, en meer bevredigend.
jgoiien de Oceaan en Europa handhaaft
zich een westcirculatie, waardoor
voortdurend oceaanlucht binnenstroomt.
De temperaturen zijn hierin normaal
voor de tijd van het jaar. Een tamelijk
omvangrijke depressie, waarvan het cen
trum even ten westen van Schotland ligt,
breidde zijn invloed verder naar het
Europese vasteland uit.
Een randstoring bij de Ierse zee begon
dinsdagochtend in activiteit toe te ne
men. Het koufront van de randstoring
zal de komende 24 uur met enkele buien
ons lend passeren. Daarna stroomt met
zuidwestelijke tot westelijke wind iets
koelere lucht binnen. De wind neemt
tijdelijk toe tot vrij krachtig en aan de
kust tot krachig
26 juni: zon op 4.21, onder
maan op 9.55, onder
uni eerste kwartier.
Hoogwater Scheveningen
25 juni: 5.41 v.m., 18 09 n.m.
2t> jum: 6.25 v.m.; 18.49 n.m.
maar later ook enkele opklaringen. Ma
tige tot krachtige zuidwestelijke wind.
Over het algemeen iets lagere tempera
turen. (Opgemaakt om 11.15 uur).
Strandverwachting
De depressie trekt van Engeland naar
het noordelijk deel van de Noordzee.
Morgen op enkele plaatsen nog een bui,
maar ook zonnige perioden. Tijdelijk vrij
krachtige, later matige zuidwesten wind.
In de middag 16 a 17 graden zeewater stockhT
15 graden. Oslo
Vooruitzichten: zuidwestelijke lucht- a berde!
stroom houdt het strandweer nog te Londen
wisselvallig.
D. Helder
Ypcnburg
Vlisslngen
Eelde
De Bilt
Twenthe
Eindhoven
Zd.-Limb.
Helsinki
Gisteravond omstreeks zes uur is de
47-jarige mejuffrouw S. Lucassen, maat
schappelijk werkster uit Nijmegen, op
de rijksweg VenloNijmegen in de ge
meente Arcen met de door haar bestuur
de personenauto tegen een boom ge
botst. Zij was op slag dood.
Het tweejarige jongetje Peter
Scheepstra uit de Panamakade in Am
sterdam, dat sedert vrijdagmiddag
•erd vermist, blijkt te zijn verdronken.
Het lijkje is gisteren door de rijkspoli-
ia dagenlang dreggen, uit het water
het spoorwegbassin bij de Rietlan
den opgehaald.
Luxemb.
Parijs
Athene
Rome
AJaccio
'4 18 12
bew. windstil 21 11
no 1 24 16 18
windstil 23 19 0
windstil 20 13
windstil 21 17
windstil 20 14
I. bew. windstil
