Schaterend publiek bij de opera van Frank Martin Ongeluk nekslag voor de Britse vliegtuigindustrie Heijermans' „Uitkomst" goed gespeelde curiositeit Bij ongeluk in Belg ië 3 doden Holland Festival begonnen Zwaartepunt bij tekst Kamerfracties beslissen over program-De Kort Toneel in Holland Festival 1 q 7 MAANDAG 17 JUNI 1963 Twee Nederlanders en een Duitser zijn gisteren bij een auto-ongeluk te Marche in België op de weg naar Luik om het leven gekomen. Het waren de 65- jarige J. J. Gardenier en de 19-jarige Catherina Siegers, beiden uit Nünen in Noordbrabant. Hun auto kwam in bot sing met een wagen, bestuurd door de 63-jairige Arthur van Kymmel uit Mul- heim/Ruhr, die eveneens op slag gedood werd. Half jaar lang gestolen uit zelfbedieningszaak De 22-jarige mevrouw W. E. S. uit Almelo heeft een half jaar lang bood- sohappen uit een zelfbedieningszaak ge haald zonder te betalen. Zij bekende dit toen z(j zaterdag od heterdaad werd betrapt. André Vessières als Monsieur de Pourceaugnac wordt volledig voor de gek gehouden door Erna Spoo- renberg als Julia in Frank Mar tin's Monsieur de Pourceaugnac. HET is een bijzonder vrolijke ope ning van het Holland Festival geworden, zaterdagavond in de Am sterdamse Stadsschouwburg. Het pu bliek, waaronder zich vele gemeen telijke en regeringsautoriteiten als ook de bestuursleden van het Hol land Festival bevonden, schater lachte bij de dwaze gebeurtenissen, die zich in Frank Martin's nieuwe opera „Monsieur de Pourceaugnac" afspeelden. En betekent zo'n opge wekte stemming geen plezierig voor uitzicht op alles wat nog in het feest der kunsten te wachten staat? (Van onze parlementsredactie) In tegenstelling tot zijn aanvankelijke Dornemen heeft kabinetsformateur De Kont zaterdag zijn ontwerp van een basis (regerings) program toegezonden de fractieleiders van K.V.P., A., V.V.D., A.R.P. en C.H.U. Over dit stuk waarop de woorden ,,zeer geheim" prijken zullen de vyf frac ties vandaag of morgen een oordeel vellen Vanmorgen hebben de fractie leiders er met de formateur een voor lichtende bespreking over gehad. Zoals bekend moeten de antwoorden van de fracties uiterlijk woensdagmorgen bin- Hoewel over de inhoud van het pro gram-De Kort een bijna volstrekt stil zwijgen wordt bewaard, is toch bekend geworden, dat het stuk wat de hoofd bestanddelen betreft vrijwel geheel ge baseerd is op de „bouwstenenlijst" van informateur Romme. Het concept, zo wist men te vertellen, bestaat uit drie getypte kantjes inleiding en elf kantjes program. De informateur heeft (nog) geen enkele keuze tussen P..v.d.A. en V.V.D. gedaan, ja zelfs de schijn van een keuze vermeden, zowel in de pré ambule als in het stuk zelf. Zijn vijf. Tragisch ongeluk van te gewillige student De 21-jarige Oxford-student Paul Lay- land protesteerde niet toen medestuden ten hem aan de traditionele onderdom peling in een rivièr onderwierpen na hem tot voorzitter van een discussiegroep te hebben benoebd. Layland bleef echter onder water en verdronk voor men hem kon redden. De gewillige student kon niet zwemmen. II Zaterdagmiddag is op de Groenehille- ijk in Rotterdam de tweejarige Ires van der Wal om het leven gekomen. Het kind je liep met haar moeder, heeft zich ver moedelijk losgerukt, is de rijweg opge rend en werd door een vrachtwagen ge grepen. De twaalfjarige J. T. Bertels uit Haar lem. die vrijdagmorgen op weg naar school door een auto met aanhangwagen werd aangereden, is zaterdag in het zie kenhuis in Amsterdam overleden. Bij brand 54 kalveren omgekomen In Harkema-Opeinde (Fr.) heeft za terdagmiddag een felle brand gewoed in een mesterij voor kalveren, waarbij 54 kalveren zijn omgekomen. De eigenaar, Veenstra stak kort voor het uitbre- van de brand een gasoven aan, die gebruikt wordt voor het klaarmaken van voer. Vermoedelijk heeft de oven te fel gebrand en is tijdens zijn korte afwe zigheid de vlam naar buiten geslagen. De met kettingen vastgebonden kalve ren konden niet meer tijdig worden los gemaakt. De dieren verbrandden alle op één na. Zondagmiddag is in Ewijk bij Nijme gen een dubbel woonhuis afgebrand, waardoor twaalf personen dakloos wer den. De familie Van der Velden, man, vrouw, twee kinderen en een kostganger, •n de familie Van Mil met vijf kleine kinderen. Dit is de tweede keer in korte tijd dat er te Ewijk een dubbel woonhuis afbrandt partijen-program bevat nagenoeg de zelfde compromissen als de liJst-Romme. Wel is een en ander nader uitgewerkt en een enkel nieuw compromis aan het geheel toegevoegd (bijvoorbeeld t.a.v. de crematie.» Ook is een zekere priori- teitenvolgdorde aangegeven. Kies voor P.v.d.A In de r.k. Volkskrant van hedenmor gen komt een stuk („van bevriende zij de") voor, waarin er b(j de K.V.P.-frac- tie op wordt aangedrongen zjj het niet met zoveel woorden om de samen werking met de P. v.d. A. te verkiezen boven een voortzetting van het samen gaan met de V.V.D. De schrijver somt alle tegenstellingen met de libarelen op en benadrukt daar naast de punten, waarop de P. v.d. A. tot 1958 als regeringspartij en tot heden als oppositie ich constructief heeft gedragen. Daarna komt hij dreigend tot de con clusie: „De P. v.d. A. weer in de oppo sitie betekent met aan zekerheid gren zende waarschijnlijkheid een herhaling van de sociale onrust die in de voor bije vier jaar aan de dag kwam in wil de stakingen als die van de autobus chauffeurs en metaalbewerkers". Uit de slotpassage blijkt, dat de schrijver een vertegenwoordiger is van de Ka tholieke Arbeiders Beweging. Formateur De Kort is vanmorgen weer een half uur later in zijn werkkamer aan liet Haagse Plein 1813 verschenen omdat hij in Rotterdam opnieuw in een ver keersopstopping terecht kwam. P. v.d. A. fractieleider moest dan ook een half uur wachten voordat dr. De Kort hem kon ontvangen. Daarom zullen w(j Frank Martin niet te hard vallen over de toch wel geringe substantiële waarde van zijr nieuwste opera. Want het is altyd be denkelijk, als het zwaartepunt van eer opera bij de tekst ligt en niet bij de muziek. En als deze tekst van Molièri is, dan moet men wel bijzonder fantasie rijke muziek schrijven om daarmee ge lijk te komen. Frank Martin heeft de tekst van Molière's comedie Monsieur de Pourceaugnac vrijwel ongewijzigd ge laten. Grote gedeelten ervan worden ge- sproken waarna in zang wordt overge gaan. Maar in deze muzikale gedeelten bleef men de tekst zo nauwlettend volgen, dat soms de muziek niet eens opgemerkt werd! En de muziek zelf dan? Frank Martin ontleent hier zijn taal sterk aan de muziek van Ravel. De Falla, ietwat Strawinsky hij pas- ticheert er lustig op los, en "knap vak man als hij is, goochelt hij met de vorm. Want Martin weet zich heus wel uit te drukken en hij heeft goede smaak zelfs als hij persifleert, zoals in het moment, dat hij Richard Strauss' Rosenkavalier-wals te pakkeD Vakman is hij ook in de orkestratie, die bijzonder kundig gesohreven is Nooit zal de stem moeite hebben het tegen het orkest op te nemen en Martin schrijft ook voor de stem altijd zingbare muziek. Kortom men staat hier een heldere en doorzichtige partituur, die alle respect verdient. En wat ons het meest touchant was men krijgt sterk de indruk, dat Frank Martin enorm plezier aan het schrijven is ge weest, Er gaat althans iets van uit, dat doet denken aan een plezierige „vrjje- tijds-besteding". Maar van Molière kon Martin het nu eenmaal niet winner en daarom is het meer Molière dar Martin wat men meemaakt! De regisseur Jacques Charon, die ook de première in Genève geleid heeft, be greep dit heel goed en hij legde daarom de volle nadruk op de tekst en op het spel. Hoe er dan ook geacteerd wordt! André Vessières als Monsieur de Pour ceaugnac, de provinciaal uit Limoges, Parijs komt om te trouwen en onbarmhartig voor de gek wordt ge houden, bleek een meesterlijk acteur te zijn. Jean-Christophe Benoit als Sbri- gani, de Napolitaanse slimmerik, die do streken tegen Pourceaugnac in elkaar zijn meester Eraste (Pierre Mol- let) te helpen Julie (Erna Spoorenberg) die met Pourceaugnac moet trouwen, voor zich te veroveren, de vader van Julie, Oronte (Heinz Relifuss), het dienst meisje Nérine (Cora Canne Meyer), de vele andere personages ze vormen allen een kostelijk commedia dell' arte geheel, dat in een speelbaar decor van Cassandre was gezet. Er werd ook rap gespeeld, maar het tempo zou wel iets opgevoerd kunnen worden ook van de muziek om alles iets leniger, iets vinniger en pittiger te laten verlopen. Er werd door allen ook uitmuntend gezongen en het Utrechts Stedelijk Or- kest, weerde zich goed. Jammer genoeg kon Paul Sacher, die zowel de première in Genève als de voorstellingen in het Holland Festival instudeerde, niet zelf dirigeren. Hi) raakte zo oververmoeid, dat hij het moest laten afweten. Maar Frank Martin zelf nam nu zijn plaats in en had zo op het oog weinig moeite de leiding over te nemen. Sacher zal wel alles goed voorbereid hebben en het waren ook alle dezelfde personen (op enkele kleine rollen na) van de première in het Ge- nee/se Grand Theatre. Na afloop kwam heel wat applaus. Bloemen werden aangedragen en Frank Martin ontving een grote hulde. Dins dag a.s. wordt deze komische opera in de Kon. Schouwburg in Den Haag ge geven. Dra. H. E. Kokee-van den Berge Indonesisch minister: „Ik kom hier niet om te praten"' De Indonesische minister van burger luchtvaart. vice-luchtmaarschalk Raden Iskandar, is vanochtend met eeri K.L.M.- lijntoestel uit Parijs op Schiphol aange komen voor een informeel bezoek van één dag aan ons land. Het eerste lid van de Indonesische regering dat na het her stel van de diplomatieke betrekkingen in Nederland aankwam, werd op de lucht haven verwelkomd door een groot aan tal autoriteiten op luchtvaartgebied. Minister Iskandar verklaarde: „De vriendschap tussen de K.L.M. en mij heeft ertoe geleid, dat dr. Van Konij nenburg tijdens zijn laatste bezoek aan Djakarta mij het aanbod deed om een vliegreis met de K.L.M. te maken. Wij besloten dat ik van Parijs, waar ik dp luchtvaartshow bezichtigd heb, naar Montreal met de K.L.M. zou vliegen. Wel nu, als onderdeel van deze tocht zal ik thans ruim een dag hier blijven. Het ka rakter van mijn bezoek is zuiver infor- Nadrukkelijk wil ik zeggen, dat ik geen onderhandelingen zal voeren, noch met de K.L.M., noch met Fokker. Op het huidige moment valt er niets te onder handelen. „Wat de Fokker Friendship betreft: at is een goed vliegtuig. Indonesië zal binnen afzienbare tijd zijn oude Dakota's moeten vervangen door modernere vlieg tuigen en iedereen weet dat de Friend ship van Fokker hiertoe uiterst geschikt is. Concurrenten zijn echter de Avro 748, de Dart Herald en een nieuw Russisch vliegtuig", aldus minister Iskander. Bureau personeelskeuze voor gemeenten Opgericht is de Stichting Centraal bu- :au personeelskeuze voor gemeenten en instellingen, te Amersfoort gevestigd. Het zal adviezen gaan geven op het gebied personeelswerving en personeelsse- lectie ten behoeve van gemeenten en in stellingen. Directeur is de heer D. van Heusden. secretaris mr. M. A. Sebus. (Van onze luchtvaartmedewerker) Evenals op de voorgaande grote, internationale vliegshow te Le Bour- get, toen een Hustler-straalbommen- werper verongelukte, is ook ditmaal een vliegtuig verongelukt. Een Brits toestel dat vertikaal kan stijgen en landen een Hawker 11-27 gisteren van een hoogte van ruim tien meter neergevallen toen het wil de landen op het Parijse vliegveld. Het toestel zakte door zijn landings gestel en werd zwaar beschadigd. De piloot scheen ongedeerd. Het toestel zou landen op ongeveer 20 meter voor de tribune, toen er kennelijk iets mis ging met de motoren. Naar alle waarschijnlijkheid I ongeluk van grote betekenis voor de toekomst van de Britse vliegtuigindus trie. Als de ongevallen met dit type alleen tot dit ongeval beperkt bleven. het niet van zo grote betekenis zijn. Maar het is reeds voor de tweede maal dat een dergelijke machine ongelukt, die min of meer de toekomst an de Britse militaire vliegtuig industrie. VERTICAAL Op aandrang van verschillende NATO- landen houden de vliegtulgproducenten zich reeds enige tijd bezig met de ont wikkeling van een militair straalvlieg- W/IM VESSEUR en Lisette van Mee- teren hebben Heijermans' spel var droom en leven „Uitkomst" de entoura ge meegegeven waardoor dit stuk 1907 zoveel meekreeg, dat men na loop inderdaad van een boeiend schouw spel kon spreken. Wlm Vesseur had gezorgd voor de decors en kostuums en de toneelmecha nieken en Lisette van Meeteren had de e levensechte zwaan gecreëerd, in Georgette Hagedoorn de onge lukkige Jantje Banes in zijn koorts droom mee kon nemen boven het Am sterdam in wintertijd, zodat Jantje de sterren van de hemel kon plukken deze als diamanten cadeau kon doen aan de schoenlapper (Bas ten Baten burg), de bakker (Paul Meijer) ei politie-agent (Pieter Lutz), om eve schulden en de narigheden af te kopen Jules Rooyaards speelde in Heijermans' „Uitkomst" de zielige figuur van „Jantje", die zich een Zwaan droomt. 20 „Meester", begon hij tegen Simon Kuinders. „da's eiMemaal best, maar wat. zit er eigenlijk voor mijn an dat klussie? Daar heb ik, als ik het goed gesnopen heb, niet voor gemonsterd „Dat moet de kapitein weten" ,,Om het zo maar 's -te zegge, meester, ik ken de „ouwe" zo'n beetje en het Ijjikent me zo of dat meer een kaantje voor u is." ..Dat is het 'm juist. Jij kent de ouwe en ik ken de ouwe en je weet heel igoed, dat je met zo'n poppenkast niet bij 'm aan moet komen. Eerst klaren en dan valt er altijd nog te pra ten. Hij is een lap geld aan die Engelse smak ker kwijt geraakt en ik denk niet, dat het op het moment erg goed zou vallen." „Heb ik daar misschien een spie van gehad? Ik heb mijn rechten, net as iedereen. .■Ja jij je rechten, hoor. Tjoemp nou maar overboord met je rechten, anders mochten ze's in het gedrang komen." Mokkend sjouwde de man met de rechten naar het achtersohi,p. Een zware sleutel en een pot met vet hingen aan zyn gordel. Niettegen staande alle gesputter kreeg hij het voor el kaar. Driemaal dook hij nog onder het water vlak; toen klom hy langs de touwladder naar boven en zei nukkig tegen de „meester", die vragend naar hem opkeek: „Laat 'm maar ma len; hij zit zo vast .als een huis. Doe het toch maar rustig an, meester, want de contramot»'- zal het motte houwe." Zo karden ze verder. Simon zat beneden bij de machine als een waakhond. Telkens ging hij de schroefas inspec teren; met ingehouden adem luisterde hij naar het stampen van de zuigers. „Ja", dacht hij, „de speling is eruit. De kar loopt alsof er niks aan de hand is, maar het blijft oppassen gebla zen Elk ogenblik konden de moeren zich weer loswurmen. Zelf had hij het niet kunnen inspecteren, dus zekerheid had hij niet. Maar toch durfde hy tot zes knopen op te zetten. Kapitein Beunders was niet in de beste stem ming. Eerst zijn schroef onklaar, daarna als Hollandse zeeman je laten bang maken door een partijtje zwarte schoeljes om dan nog aan een ongure Engelsman een zeshonderd pop weg te ONDER VALSE VLAG smyten. Een kerel, die ze in zijn eigen land na tuurlijk om de een of andere reden niet meer lustten. Een vaartje van nul komma zes en dan noig onderweg naar een noodhaven Het was al les om duivels te worden, en achter dat alles tot overmaat van ramp die onzekerheid over wat zijn reders hem door de radio konden laten weten. Het was me het reisje wel. Een gezagvoerder is evenwel altijd in de ge lukkige omstandigheid, dat. wanneer de dingen niet naar zijn zin gaan, hij volop gelegenheid heeft om stoom af te blazen. De roerganger en „de meester" die het dichtst bij het vuur zit ten, krijgen de eerste lading en wanneer hij nog meer te spuien heeft, volgt de rest. En dat al les wordt weer afgereageerd op anderen, tot de arme scheepsjongen het van alle kanten krygt. De kapiteinshut van de „Viking" was een ruim en luxueus kamertje. De van glanzend ma honie gebouwde kooi was bijna een meter breed en twee meter lang, berekend op de Vikingge stalte van Captain Sven Jörgensen. Er was zo waar een bedrieglijke nabootsing van een open haardje met kunstige antracietblokjes van zwart glas, waardoor een verborgen elektrisch peertje vergeefs de laaiing van een vuur tracht te te toveren. Aan weerszijden van dit kunstge wrocht stonden twee kleine clubfauteuils, vast geschroefd op 't dikke blauwe tapijt, en boven 't iets te pretentieuze schoorsteenmanteltje troon de, ten volle van zyn waardigheid en gewicht doordrongen, de scheepsklok. Met volkomen ne geren van de wereldse omgeving, die eigenliik het sahip trachtte te verdoezelen, stuwde de klok zijn secondenwyzer als een willoze slaaf stadig in de rondte. In de hoek aan bakboord was, achter een gordijn van wit plastic met hetzelfde ankerpatnoon van het. vloerkleed, de badkamer, die van roomwitte tegels en zilver blanke kranen je tegenglom. Neen, een gezag voerder had het slechter kunnen treffen dan Sven Jörgensen, de blonde reus, die, met een verse sigaar in de mondhoek en een ijskoude whisky-soda onder de hand, zyn oude sobats, Bill Thomson, gezagvoerder van de „Neptune" en Bart Beunders van de „Katrynsveen" voor een gemoedelijke babbel had uitgenodigd. Ze spraken Engels; neen, ze trachtten zich uit te drukken in de Engelse taal, maar het valt te betwijfelen of een professor uit Oxford of Cambridge de diepere zin van het gesprek had vermogen te volgen. De wereld is het tehuis van de zeeman. Hun taal, om het even waar ook hun wieg mag heb ben gestaan, is de hunne. Het is een ratjetoe van altenhand. een cocktail van alles wat ze op verre kusten hebben opgepikt, neen, een gruwe lijk mengsel van Cardiff Engels, pidgin van de China Kust, Spaans uit Zuid-Amerika. Scandina visch uit de landen der fjorden en Maleis met een paar woorden Hindustani uit het Verre Oos ten. Maar, ze begrijpen elkaar met een zeker heid, een onfeilbaarheid, die geen plaats voor raadsels laat „Nog een Scotch?" zei Sven meer als mede deling dan als uitnodiging, terwijl hü de fles White Horse ophield. „Met een pietsje soda", zei Bill. Maar Bart die als regel slechts een matig drinker was, voelde meer voor een behoorlijke plens. „Zonde om dat goeie spul te verzuipen", zei Sven, en, om geen kwaad bloed bij de gast heer te zetten, liet Bart er dan nog maar een deukje whisky bijgieten. Zeelui zijn precies als voetballers, of als (ta bakkers of vetmakelaars Hun onderling gesprek is en blijft eenzijdig. Bij zeelui is het „cargo, crew and grub Dat is het Leitmotiv, maar cargo is en blijft het meest belangrijke. Daar- hangt hun bestaan af. Voor hen is cargo >nipm met wrnV synoniem met „grub". (Wordt vervolgd) die het armoedige huishouden van krui er Thijs Banes (Bernard Droog) ter- neerdrukten. Die zorgen zijn dan ook torenhoog, maar de grootste zorg is zieke Jantje Banes zelf. Dit jongetje is om een vlieger van twee cent te redden in een boom ge klommen, daaruit gevallen en heeft zijn ruggestreng gebroken. Moeder Banes (Mimi Boesnach) wil hem niet naar het Binnengasthuis hebben, maar men begrijpt, dat deze zieke in dit kleine huishouden extra zorgen met zich brengt. Wat is nu de Uitkomst, waarna dit stuk getiteld is? Wel deze uitkomst is dat Jantje na zijn koortsdroom sterft. Een banalere oplossing is wel niet mo gelijk. In het fraai uitgevoerde Holland Fes- tivalprogramma staat te lezen dat het publiek in 1907 het stuk uitfloot. Een bewijs dat men zelfs in 1907 nog niet 1 alle onderscheidingsvermogen verloren Zaterdagavond is er in de Kon. i Schouwburg niet gefloten. Men fluit al- leen bij levend toneel. Een curiositeit i fluit men niet meer uit. 1 Allerwege bestond grote waardering 3or de toneeltechnische prestaties van i deze Nederlandse Toneel-Manifestatie. Voor de regie van Eric van Ingen, i het reeds genoemde aandeel van Wim Vesseur en Lisette van Meeteren, de medespelenden met name voor 1 Jules Royaards als Jantje, en voor J Georgette Hagedoorn als zwaan; maar verder toch ook voor Bernard Droog, Mimi Boesnach, Wim van den Heuvel, i Karin Haage, Pieter Lutz, Hans Tie- 1 meyer. Elly van Stekelenburg. Nelleke Knegtmans, Paul Meyer, Dirk Swidde 1 zovelen meer. Maar om nu Herman Heijermans in één adem met Vondel te noemen, zoals Frangois Pauwels in zijn inleiding in i het programma doet, daarvoor geeft „Uitkomst'.' geen enkele reden. Zeker, i het is met brille in elkaar gezet, maar 1 voor de rest reikt het toch niet verder dan kindertoneel, hoewel het wel noodzakelijk is kinderen meer inhoud mee te geven. „Uitkomst" kan men het i beste kwalificeren als een curiositeit. 1 Of dit voldoende rechtvaardiging is het in het Holland Festival op te nemen 1 Voor my is dit allang geen vraag meer. Ev. Grolle J Paranormale genezers j wensen wettige status De Nederlandse Werkgroep van Para- normale genezers (NWP) wenst op zo kort mogelijke termijn een wetsvoorstel, 1 waarbij de positie van de niet-medische genezers in Nederland wordt geregeld. Mr. dr. A. van Doorninck, voorzitter van 1 de NWP, uitte deze wens op de in Utrecht gehouden jaarvergadering H»j kwalificeerde de huidige toestand, waarbij de paranormale genezers in Ne- derland geen wettige status hebben, als onmogelijk. Hij voegde er echter aan 1 toe, dat het de paranormale genezers juist zijn, die van deze toestand de voor- delen plukken. Hy illustreerde dit met de mededeling, dat in het afgelopen ver- enigingsjaar slechts drie leden waren veroordeeld tot kleine geldboetes, wegens het onbevoegd uitoefenen van de genees- kunde. Hoge boetes kwamen volgens hem niet meer voor. Mr. Van Doorninck toonde zich verheugd over wat hij noem- de. de aanzienlijke verbetering in de po- i sitie van de bonafide genezers, in het byzonder die van de magnetiseurs De NWP bestaat nu vijftien jaa'r en telt ongeveer driehonderd leden Op een dezer dagen gehouden bijeenkomst van! organisaties van niet-medische genezers i uit de EEG-landen is besloten studie- commissies te vormen, die zich gaan be- zig houden met de coördinatie van de i exameneisen en diploma's voor niet-me- 1 dische genezers in de EEG-landen Men streeft naar een voor deze landen ver- wm j medische basiskennis voor alle bij de landelijke organisatie aangesloten tuig, dat in staat is. loodrecht de start en landing uit te voeren. In verband hiermee ontwikkelde de bekende Britse Hawker-vliegtuigfabrie- ken de P. 11-27, een revolutionair type. dat gebruik maakt van één enkele mo tor. Daarvoor heeft men draaibare strael- pijpen aan de motor bevestigd, die de luchtstroom door voortstuwing, een be paalde richting geven. De uitlaatgassen worden gebruikt als lichtvermogen voor de start en bij de landing ru6t de ma chine als het ware op de stuwstraaL Op een zeker moment moet de vlieger deze ludhtstroom uitschakelen en naar alle waarschijnlijkheid is dat ditmaal te vroeg gebeurd, waardoor het toestel van een te grote hoogte naar beneden krwam. Dit principe is de tegenstelling tot dat van de concurrentie, die uit veiligheids overwegingen gebruik maakt van af zonderlijke motoren voor de start en landing. Er zijn echter ook nadelen aan verbonden, doch afgezien van de aëro dynamische eigenschappen, worden de startmotoren tijdens de horizontale vlucht als onnodige ballast meegevoerd. Dit gaat ten koste van de lading en het vliegbe- reik van het toestel. De Britten begrij pen, dat de veiligheid een belangrijke factor is en er verschillende voordelen verbonden waren aan het voortstuwings principe van hun concurrentie. Daarom waren zij van plan de produk- tieuitvoering met twee extra-kleine straalmotoren uit te rusten. Het is ech ter de vraag of zij door het tweede on geluk nog op export-orders kunnen re kenen, want een ongeval doet een be paald type nooit goed. COMET Onwillekeurig gaan onze gedachten terug naar de Cornet, waarvan er enke le in de vlucht zijn geëxplodeerd; het produktieprogramma van dit toestel be reikte de honderd nog niet. In tegenstel ling tot de concurrentie, die er drie- tot viermaal zo veel bouwde. Het geheel wordt nog tragischer, als we bedenken, dat door het ontbreken van grote exportorders, In een jaar tyds zo'n 18.000 personeelsleden bij de Britse vliegtuigindustrie zonder werk naar huis gestuurd werden. Wy vrezen het ergste voor het nieuwe „stokpaardje" van de Britse vliegtuigindustrie Mijn ingestort In de goudmijn Grootvliet nabij Springs in Transvaal, vijftig km ten oosten van Johannesburg, heeft zich gisteren op een diepte van 1300 meter een instorting voor gedaan na een der krachtigste aardschok ken in dit gebied sinds jaren. Elf mensen kwamen om het leven, van wie twee blanken. Tien negers zijn nog ingesloten. Tijdens het zwemmen in een plas in a zandafgraving te Bruinehaar is gis termiddag de 16-jarige G. H. J. Leus uit Geesteren (gem. Tubbergen) ver dronken. vanavond dlokrar schilpad Maurocordatos Klass gram 2l.3o Promenade-orkest en solist: amus muz 22 00 Parlem comm 221l^ae°r,eC'tal: moderne muz 22.30 Nws SOS-bcrichten 22.40 Avondoverdenking —24.00 Nws. Hilversum II, 298 m. -.9.00 Klarinet en rrnoderne *nuz "9.30 Amateursprogr :°-.0o Nws 20.05 Orkest, gemengd koor en krokodil, hoorsp tualiteiten 23 Oo Klass gram 23 55—24.0o Nw t we je witch .30 Nw» 22.40 9c- 33 20 vanavond Kunstbezit^MOÖ fÜmp3e 19 eroverzicht 20.20 Zendtijd politieke pa°r- ■n- wn t-.i. *17. Programma voor morgen Hilversum I, 102 m. KRO: 7.00 Nws T.10 lorgengobeci 7 15 Ouverture.... radio voor roege mensen 7.55 Overweging 8 00 Nws .o Lichte gram 8 o0 V d huisvrouw 9 35 aterstanden 9 40 Schoolradio lO Oo V d leuters ;o Klac-s gram 11.00 V d vrouw .30 Lichte gram 5o Volaanvooruit, praatje 2.00 Middagklok-noodklok 12.04 Amus muz '2.30 Meded ten behoeve van land- en tuinbouw 12.33 Fragmenten uit Paint your wa*on <Sr) 12.56 Katholiek nieuws :;t.00 Nws 13.15 Platen- _P°PU'o_gr_am 14.00 Operette- i (gr) 14.35 V d plattelandsvi '6'I 'u-w v (I zieKen ïb.uu ziekenlof 17 00 V d jeugd 17.45 Beursberichten 17.50 Rege- nngsuitz: Mamjo, de Surinamc-tentoon- "cS.1"eL.,c'i.,z,,'r,ïïv„'S0erntS1 ££5°";; zangsolisten 18 30 Country and Western Expres* (gr) :8.50 Van klanten en wan ten weten, vragenbeantwoording. HHvewum II, 298 m. AVRO: 7.00 Nws -0 Ochtendgym 7 20 Lichte gram VPRO f 50 Daeouenine AVRO a nn o.: Morgenwijding :0.5o V BB..C.U.U* (gr) 94U 00 Arbeidsvitaminen .-.-u u Mcum» ii.oo v d zieken 12.20 Regenngsuitz V d landbouw 12.30 Meded ten behoeve van tand- en tuinbouw 12.33 Lichte orkestmuz :3.0o Nws 13 3 Meded, n*, .aCilUeel of 13 25 Beureber .3.30 Dansork en zangsoiosten 14.00 Hobo kwartet: moderne muz 14.20 Pianorecital: klass muz - 40 Schoolradio !5.0o Met naa d en schaar !5.30 Fluitrecital 13.40 Wat denk jij nou', hoompel 16.15 Lichte ork muz (gr) i6.3o V d jeugd :7.25 New York calling, praatje 17.30 Lichte gram v d W.'!°2-Nw" 1815 AVRO-40, feestflit- sen 18 30 Metropole-orkest: amus muz. TELEVISIE VPRO: :9 3o Impressie van Amerikaanse negernoezie NTS: 20 00 Journaal. VPRO: aan de schrijftafel. NTS: innenhuishoudnig TV-film. (gehoofd Gods In

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 7