Op Bali worden
bakens verzet
Toerisme en
communisme
Geen verzet Indonesië
tegen vorming Maleisië
/ft een. doftfce h#
Karamanlis treedt af na
conflict met koning Paul
„Wat in de VAR gebeurt
is niet zo vreedzaam"
B r\ü
Auto in meer:
zes doden
Zee- of landwind
WOENSDAG 12 JUNI 1163
Het eiland van de duizend tempels
HEN PASAR, mei. Bali, ge
roemd door vele schrijvers,
bezongen door ontelbare dichters,
op het doek vereeuwigd door hele
|;eneraties schilders, heeft in de
oop der decennia verschillende
pamen gekregen. „Het eiland van
de Duizend Tempels", „Het Hof
van Eden", „Het Juweel van de
Tropen", „De Morgen van de
Wereld" (Nehroe in 1954)
fcijn alle aanduidingen van de
ichoonheid van dit stukje Indo
nesië, dat door steeds meer bui
tenlandse toeristen wordt bezocht.
De Indonesiërs noemen Bali
Poelau Dewata, dat min of meer
Eiland van het Licht" betekent.
Vele tempels
Het aantal tempels op Bali, dat het
:entrum is van het Indonesische Hindoe-
sme. of wel de Hindoe-godsdienst, aan-
[epast aan de zeden en gebruiken van
(Van onze speciale versliaggever
Link van Bruggen)
En dan het godsdienstig ritueel, dat
bij de crematie z'n meest spectaculaire
vormen krijgt, en dat geheel op het ver
drijven van de demonen is toegespitst.
Het laatste kan ook van de beroemde
Balinese dansen worden gezegd: de
Sanghyan, een trance-dans, de kris-
dans. de tijgerdans, de apendans. Gra
cieuze lijnen, magnifieke costuums
Hotels
Geen wonder dat president Soekarno,
die erop pocht van Balinese afstamming
te zijn, het eerste eiland ten Oosten van
Java hét toeristencentrum van Indone
sië wil maken. Voor een deel is hem
dit al gelukt. Er staat in Den Pasar
al een tiental goede hotels, terwijl dui
zenden Amerikanen, die een vakantie
door Zuid-Oost Azië maken
slechts de Pacific scheidt de Westkust
de Verenigde Staten van Japan
Bali in him programma opnemen.
Het andere deel moet nog komen
Bali kan namelijk vele malen het aan
tal toeristen opnemen, waardoor het
thans wordt bezocht. Zolang de Ketjak
of Apendans, waaraan honderdvijftig
mensen binnen de beslotenheid van een
peri meewerken, nog maar door vijftig
betalende buitenlanders wordt bezocht
ik heb het onvergetelijke genoegen
gesmaakt hier een avond onder te be
horen moet de dollarstroom, waar-
het gaat, beslist nog beginnen.
Tempels, tempels, overal tempels.
land, is verbazingwekkend te
Elk huis heeft z'n kruis, zegt
Nederland wel eens, maar op Bali
..._n zonder meer kunnen stellen
at elk huis z'n tempel heeft. Tempels
alle mogelijke soorten, de één nog
ooier bewerkt en rijker versierd dan
ander, zijn overal op het eiland
reid. De geringste families hebben
hrijn, de rijkste families beschikken
r ware bouwwerken, met torens, pa-
oens, binnenplaatsen en al. Sommige
ipels worden beschouwd als kunst-
„ken van de eerste orde, wa
aarde zó hoog ligt dat geen
wereld in staat is ook n
lar aan te kopen.
Overal
Te .pels, tempels tempels overal,
en vindt ze in hout en in steen, ir
n altijd weer even artistieke en origi-
le vormgeving. Ze staan op de rijst-
lden. op de begraafplaatsen, op de
narkten, onder wuivende klapperbo
men op de witte stranden, in spelon-
een. op verlaten heuveltoppen,
Bonn maakt noch
in Israël noch in
VAR abc-wapens
Een Westduitse regeringswoordvoer-
er heeft naar aanleiding van een ar-
kel in de Amerikaanse pers gezegd,
at de Westduitse bondsregering
ich zal houden aan de overeen-
omst van Brussel, waarbij het aan
est-Duitsland verboden is abc-wa-
ïns (atoom-, bacteriologische en
emische wapens) te vervaardigen,
ij zal dit ook niet in andere landen
doen.
De „New York Times" had zich met
Ibetrekking tot de activiteit van Bonn
in het Nabije Oosten afgevraagd of
'West-Duitsland in Israël (het bezoek
van Strauss) en Egypte (Duitse raket
deskundigen) niet in geheim bezig is de
nodige ervaring op te doen voor het ver
vaardigen van atoomwapens en raket
ten. „Dergelijke verdachtmakingen wor
den steeds weer geuit en zijn steeds
onjuist gebleken", aldus de woordvoer
der.
Egypte is er niet in geslaagd zich in
een belangrijke hoeveelheid kobalt-60 en
strontium-90 te verschaffen. Dit is van
bevoegde Israëlische zijde meegedeeld.
Deze verklaring betekent een gerust
stelling voor de Israëlische bevolking.
Men had zich enigszins ongerust ge
maakt over de uitlating van de Oos
tenrijker Joklik op het proces in Bazel
dat Egypte, volgens een Duitse geleer
de in dat land, streeft naar het be
machtigen van voldoende radio-actief
materiaal voor vernietiging van Israël,
De researchcommissie van de Ame
rikaanse tabaksindustrie is een voor
standster van de pedagogische campagne
ten aanzien van het sigarettenroken, die
jongstleden zaterdag voorgesteld is door
het hoofdbestuur van de Amerikaanse
vereniging van hartspecialisten. Maar
dan moet men alle feiten pro en contra
verschaffen.
Industrie
i of ander
Het opkomende toerisme heeft Bali
;n geweldige industrie gegeven. Het is
de industrie van de souvenirs, die bij
een kunstzinnig volk als de Balinezen
bepaald in goede handen is. Garoeda's,
demonen, folkloristische figuren en die
ren, gesneden uit de prachtigste hout
soorten. Krissen, armbanden, ringen en
broches van het fijnste ciseleerwerk.
Zilver, goud, buffelhoorn en stenen in
veelheid van toepassingen. Wajang
poppen van oude, Chinese munten;
manden, tassen en koffers van perfekt
raffia-vlechtwerk.
Het is allemaal mooi, maar voor een
Nederlander toch ook weer een beetje
gewoon. Hoeveel huizen in het goede
derland pronken niet met
Balinees kunstwerkje?
Interessanter is dan ook de ontwik
keling in de vormgeving van de Bali
nese kunst. Hoewel in het plaatsje
Oepoet de Tjokorda Agoeng nog altijd
de richtlijnen voor de hele Balinese
volkskunst aangeeft, zijn modernere
geesten al doende een eigen weg te vin
den. Men ziet er nog niet veel van
als men 't ziet, dan moet men toch
de eerste plaats bij de schilders te
recht maar het is, hoe dan ook, een
verheugend verschijnsel.
Hinderlijk
Ditzelfde verleggen van de tijden
treft men op vele andere gebieden aan.
Veel mannen, die vroeger uitsluitend
het hanengevecht als dagelijkse arbeid
beoefenden op Bali is het de vrouw,
die 't meeste werk verzet treft men
thans, leurend met souvenirs, in de
straten van Den Pasar en op het strand
van Sanoer aan. Op zichzelf misschien
een vooruitgang deze wil om wat te
verdienen het hanengevecht, dat een
in verschillende Indonesische kringen
fel bekriticeerd gokspel is, stort ten slot
te hele families in diepe schulden
bepaald hinderlijk is de omstandigheid
dat de buitenlander overal, waar hij
gaat of staat, door legertjes handelaars
wordt lastig gevallen. Zelfs op het ter
ras van het Bali Hotel kan men niet
langer rustig zitten. Als men er even
een biertje gebruikt, voelt men zich bin
nen enkele minuten de eigenaar
een toko....
Ook op maatschappelijk en politiek
gebied voltrekken zich de nodige ver
anderingen. Aan de vroeger zo strikt
gehandhaafde kasten van boven naar
onderen: Brahmanen. Satea's, Weisja's
en Soedra's wordt niet langer de hand
gehouden. Het huwelijk tussen een
Brahmaan en een Soedra behoort niet
meer tot de uitzonderingen, terwijl de
poeri's (exclusieve tempels van de
rijksten) langzaam maar zeker worden
gemoderniseerd en gedemocratiseerd.
De moeilijk bestuurbare osse wagen.
Vrouwen
Het naakte bovenlijf van de vrouw is
eveneens aan het verdwijnen. Alleen
oudere vrouwen en vrouwen uit de des
sa's in het binnenland houden de op dit
gebied gegolden hebbende zede nog in
ere. In de steden en de grotere plaat
sen zijn de vrouwen in sarong en kebaja
gekleed, waarbij opvalt dat de jongste
garde vaak op z'n Europees door het
leven gaat.
De PKI, de communistische partij
van Indonesië, heeft inmiddels een ster
ke greep op Bali gekregen. Gezegd
wordt dat liefst zeventig procent van de
bevolking ermee sympathiseert, uiter
aard in de eerste plaats de minst ver
mogenden. Het is de PKI en tot op
zekere hoogte ook de PNI (nationalis
me, dat OP socialistische basis is ge-
ent), die gezorgd hebben dat de rad-
jahs hun zwanenzang zijn gaan zingen.
De welvaart op Bali is niet langer het
privilege van de „happy few", maar
is, in een nog elementair stadium, be
zig het bezit van de hele bevolking te
worden.
In het eeuwenoude stramien van
„Het Juweel van de Tropen" komt
langzaam maar zeker een andere teke
ning. Toerisme zowel als communis
me zijn er de belangrijkste
CONTESSAMATIC E f298.-
De Gaulle bevordert
generaal Massu
Parachutistengeneraal Jacques Mas
su, die destijds van zijn functie onthe
ven werd omdat hij het niet eens was
met het Algerijnse beleid van presi
dent De Gaulle, is gisteren bevorderd
tot luitenant-generaal.
Massu, toen brigade-generaal, was
een van de centrale figuren in de op
stand van 13 mei 1958, welke De Gaulle
aan de macht bracht. Op 11 juli 1958
werd hij tot generaal-majoor bevor
derd. Op 22 januari 1960 werd hij ver
vangen nadat hij zich in een vraagge
sprek kritisch had uitgelaten over pre
sident De Gaulle.
Malakka deed
ook concessie
De ministers van buitenlandse
zaken van Indonesië, de Philip-
pijnen en Malakka hebben in een
gisteren te Manilla uitgegeven
bekendmaking medegedeeld dat
zij algehele overeenstemming
hebben bereikt over de vraag
stukken, die voortvloeien uit de
voorgestelde statenbond Maleisië.
In de bekendmaking wordt ook ge
zegd dat de ministers de bijeenkomst
hebben voorbereid, die hun staatshoof
den voor eind juli a.s. te Manilla zul
len houden.
Het na vier dagen van besprekingen
uitgegeven communiqué was onderte
kend door de Malakkaanse vice-premier
Abdoel Razak, de Philippijnse vice-pre
mier Pelaez en de Indonesische minis
ter van buitenlandse zaken dr. Soeban-
drio. Er wordt in gezegd dat de drie
staatslieden het er over eens zijn ge
worden dat de vestiging van een staten
bond „een der middelen is een zo nauw
mogelijke samenwerking tussen hun
landen tot stand te brengen".
De ministers hebben ook besloten hun
staatshoofden aan te bevelen organen
in het leven te roepen, waardoor de
drie regeringen in staat zullen zijn el
kander op elk plan, regelmatig te
raadplegen over zaken van gemeen
schappelijk belang, zoals staatsveilig
heid, stabiliteit en economische, maat
schappelijke en culturele ontwikkeling.
Van conferentiezijde wordt nog ver
nomen dat Indonesië en de Phiiippij-
nen hun verzet tegen de vorming
Ford Motor Co. heeft in 1962 voor
de eerste maal in haar geschiedenis een
miljoen motorvoertuigen op de buiten
landse markten verkocht. Het totaal van
1.016.103 eenheden bestond uit 819.819
personenautomobielen en 196.284 vracht-
De Britse politie heeft dinsdagavond
op het Londense vliegveld twee toestel
len van de Spaanse luchtvaartmaatschap
pij „Iberia" grondig doorzocht. De Spaan
se ambassade had een anoniem telefoon
tje ontvangen met de mededeling dat er
een tijdbom was gelegd in een vliegtuig,
dat naar Madrid zou vertrekken. Men
heeft echter niets gevonden.
I Tot de bewakers van
het staatsgevangenen-
kamp in Wheeling
(West-Virginia) behoor
de ook een geweldige
bloedhond die zich met
succes bezighield met
het opsporen van vluch
telingen. Er zijn nu
echter twee gevangenen
ontsnapt zonder dat men
het dier verwijten kan
maken. Het is namelijk
meegenomen door de
vluchtelingen die op last
van de directie de hond
voor zijn werk hadden
opgeleid.
I Op de Westduitse we
gen wordt per jaar voor
bijna vier miljoen mark
schade aan de wildstand
toegebracht. Alleen al
200.000 hazen worden
jaarlijks het slachtoffer
van het verkeer. Alle
pogingen om deze ver
liezen tegen te gaan,
o.m. door middel van
reflectoren, zijn totnu-
toe op niets uitgelopen.
I Volgens Tass hebben
Russische geleerden on
langs radarcontact ge
maakt met de planeet
Mars. De radargolven
hadden elf minuten voor
het afleggen van de af
stand (100 miljoen kilo
meter) heen en terug
nodig. Men heeft vastge
steld dat zich op Mars
een groot aantal vlakke
gedeelten bevindt van
verscheidene kilometers
omvang.
I Ondanks het vrij war
me weer is gisteren in
de Sixtijnse kapel in Ro
me de kachel geplaatst.
Zoals bekend zullen hier
in volgende week de
stembriefjes van de kar
dinalen worden ver
brand. Een chemische
stof zal worden toege
voegd om een witte rook
(als een nieuwe paus is
gekozen) dan wel om
een grijze rook (als de
stemming geen resultaat
heeft opgeleverd) te pro
duceren.
Onhandigheid kan fa
tale gevolgen hebben. Zo
ook in de Parijse metro,
waar een meisje zo met
haar paraplu zwaaide
dat het apparaat kort
sluiting maakte tussen
twee stroomrails. Een
steekvlam sloeg omhoog
vlak voor een binnen
komende trein. De pas
sagiers van die trein, in
de mening verkerend
dat er brand was uitge
broken, drongen in gro
ten getale naar de uit
gang. Twaalf personen
moesten naar het zie
kenhuis worden ge
bracht. Het meisje ver
dween in de menigte,
zonder paraplu.
een statenbond Maleisië, die Malakka,
Singapore, Brits-Noord-Borneo, Serawak
en Broenei zal omvatten, hebben laten
In ruil daarvoor heeft Malakka
met het volgende ingestemd:
Het zal de bewoners van Singa
pore, Broenei, Serawak en Noord-
Borneo in staat stellen in een volks
stemming hun mening te uiten met
betrekking tot de voorgenomen stich
ting van Maleisië.
Malakka zal „positieve stappen"
doen ter regeling van de Philippijn
se aanspraken op Noord-Borneo, zelfs
na de totstandkoming van de Malei
sische statenbond.
Staatsbezoek aan
Londen is inzet
Griekenland is onverwacht
in een regeringscrisis terecht
gekomen. Premier Karamanlis
heeft koning Paul het ontslag van
zijn regering aangeboden omdat
hij zich niet kan verenigen met
het voorgenomen bezoek van de
koning en koningin Frederika aan
Engeland. Karamanlis is van
mening dat dit bezoek moet wor
den afgelast of tenminste uitge
steld. De koning wil hier niet
van weten. Hij heeft van koningin
Elisabeth een brief gehad waarin
ondubbelzinnig te kennen wordt
gegeven dat de Griekse konink
lijke familie in Londen niet meer
lastig gevallen zal worden.
Het paradoxale van de toestand is
dat Karamanlis die de koninklijke fa
milie steeds in bescherming heeft ge
nomen tegen kritiek van de oppositie
nu door een conflict met koning Paul
gedwongen wordt ontslag te nemen,
iets dat de oppositie steeds had hopen
te bereiken door de koninklijke familie
aan te vallen.
Karamanlis heeft koning Paul onmid
dellijke verkiezingen voor een nieuw
parlement voorgesteld. Allereerst
schijnt de koning overwogen te hebben
een coalitiekabinet te laten formeren. Nu
echter zou hij het advies van Karaman
lis willen opvolgen. De koning zegt de
mening van de nieuwe regering in de
ze zaak te zullen afwachten. Het bezoek
aan Engeland zou in juli al moeten
plaatsvinden.
Gevangenen
Zoals bekend is koningin Frederika
tijdens haar bezoek aan Londen waar
zij het huwelijk van prinses Alexandra
bijwoonde, lastig gevallen door betogers,
Verrassing in Bazel: lichte eisen
De eisen tegen de twee Israëli
sche agenten die in Bazel terecht
staan op beschuldiging dwang te
hebben gebruikt om Duitse ge
leerden uit de VAR te" halen, zijn
gevallen. De eisen zelf zijn niet zo
spectaculair. Meer opzien baarde
de opmerking van de openbare
aanklager Wieland, dat er voor
Josef Ben Gal buitengewoon „ver
zachtende omstandigheden" in
aanmerking kwamen.
Deze immers had gehandeld uit „ge
rechtvaardigde bezorgdheid" voor zijn
land. toen hij een Duitse geleerde door
middel van zijn dochter bedreigde.
„Egypte", aldus Wieland. „heeft vol
doende aangetoond, dat hetgeen daar ge
beurt niet een geheel vreedzaam karak
ter draagt".
Hij eiste dat beiden voor vijftien jaar
de toegang tot" Zwitserland zou worden
ontzegd. Tegen Ben Gal eiste hij drie
maanden voorwaardelijke gevangenis
straf en tegen Joklik, die volgens Wie
land uit winstbejag had gehandeld,
maar geen actieve rol had gespeeld in
het onderhoud met Heidi Goercke, 100
dagen en een boete van 1.000 Zwitser
se francs.
De gematigde toon van het requisitoir
i de lichte eisen waren een verrassing
)or de toeschouwers. De maximum
straf voor illegaal werk voor een bui
tenlandse staat is 20 jaar. Tijdens het
proces heeft geen van de getuigen a
charge voldoende kunnen aantonen dat
Ben Gal en Joklik Heidi hadden ge
dreigd haar vader te zullen doden. Wel
werd duidelijk, dat hier sprake is ge
weest van dreiging en dwang.
(Advertentie)
en niet verbrand
PIGMADERM
Tube 2.95 - Flacon 7.50 en 295
die vrijlating van politieke gevangenen
in Griekenland eisten. Karamanlis ia
hierover in het parlement aangevallen,
maar hij betoogde dat al de gevange
nen in Griekenland wegens vergrijpen
waren opgesloten.
Karamanlis is premier geweest sinds
oktober 1955. De door hem gestichte
Nationale Radicale Unie behaalde de
overwinning bij de verkiezingen in 1956
en mei 1958. In het parlement van 300
zetels heeft zijn partij thans 180 zetels.
Toch gaan
In een proclamatie aan het Griekse
volk zegt koning Paul met „groot leed
wezen" het ontslag van Karamanlis en
zijn regering te aanvaarden. Hij houdt
echter vast aan het voorgenomen be
zoek aan Engeland, mede in het be
lang van het land en de alliantiepoli-
tiek van de NAVO.
De meeste bladen ln Griekenland xljn
met Karamanlis van mening, dat uit
stel van het bezoek de enige mogelijk
heid is om de goede betrekkingen tus
sen Griekenland en Engeland te behou
den.
In Rusland
de
vrouw
lucht in?
Onder journalisten in Mos
kou deed gisteravond het ge
rucht de ronde dat er binnen
kort een Russische astronaute
in een baan om de aarde zal
worden gebracht.
Er was nog geen officiële be
vestiging te verkrijgen, maar
communistische correspon
denten schijnen te weten dat
er iets op til is. Verscheidenen
hebben geschreven dat de
vrouw in de rnimte zal worden
geschoten als een grootse de
monstratie, die aan het inter
nationale vrouwencongres in
Moskou vooraf zal gaan. Het
congres begint op 24 juni.
VN-waarnemers
naar Jemen
De Veiligheidsraads der Verenigde na
ties heeft met 10 tegen 0 stemmen se
cretaris-generaal Oe Thant gemachtigd
V.N.-waarnemers naar Jemen te zen
den. De Sowjetunie onthield zich van
stemming.
De Veiligheidsraad aanvaardde een re
solutie die door Marokko en Ghana werd
ingediend en waarin voldoening werd
uitgesproken over het feit dat de
V.A.R. en Saoedi-Arabië ermee instem
den om hun troepen uit Jemen terug te
trekken.
Deze twee landen zullen ook voor
twee maanden de kosten dragen van de
200 leden tellende waarnemersgroep in
Jemen.
Oe Thant zal generaal Von Horn op
dracht geven om onmiddellijk met zijn
eerste groep van ongeveer 12 functio-
ir Jemen te gaan.
Portier bleef dicht
Vier vrouwen en twee mannen zijn
gisteren verdronken, toen hun auto
van de weg vloog en terecht kwam
in een 8 meter diep meer. Het ge
beurde op 15 km ten noorden van Ro-
Een Spaanse priester, die het ongeluk
zag gebeuren, dook in het water. Hij
slaagde er niet in de portieren te ope
nen, maar hij bond een touw aan een
van de achterwielen, terwijl de auto
langzaam naar de bodem zonk.
Het andere einde van het touw werd
aan een tractor van een boer in de
buurt bevestigd. Toen de auto naar een
ondiep gedeelte aan de kant was ge
trokken, waren alle inzittenden reeds
dood. Men neemt aan dat het allen
Italianen waren.
Enorm offensief in Irak
Eén miljoen voor
Barzanrs dood
De Iraakse regering treedt zeer
krachtig op tegen de Koerden die het
ultimatum van de regering in Bag
dad hebben verworpen. Op het hoofd
van opstandelingenleider Al Barzani
is een prijs gesteld van een miljoen
gulden.
Deze heeft echter in Wenen door een
vertegenwoordiger een beroep laten doen
op „alle vrije naties" troepen voor zijn
vrijheidsstrijd beschikbaar te stel
len. Radio-Bagdad maakte gisteren be
kend. dat de militaire operaties in het
noorden inmiddels succesrijk zijn be
gonnen. Verscheidene streken zijn reeds
„geheel gezuiverd", waarbij de Koerden
grote verliezen leden. President Aref
zou persoonlijk de leiding van de ope
ratie op zich hebben genomen.
Op hulpverlening aan Barzani is de
doodstraf gesteld. Burgers die Barzani
toch helpen zullen standrechtelijk wor
den gevonnist. Dorpen die gastvrijheid
aan opstandelingen verlenen zullen zon
der voorafgaande waarschuwing worden
gebombardeerd.
De regering maakte nu bijzonderhe
den bekend van het plan voor vergaan
de autonomie dat Barzani was aange
boden. Deze wilde echter teveel, onder
een Koerdistische vice-president,
groot aantal ministers, een afzon
derlijke begroting en slechts dan deelna
me aan het leger indien het Iraakse le
ger deel zou uitmaken van een VAR-
leger.
1133. De stelling mag niet luiden,
dat overdag een zeewind waait en
's nachts een landwind, want deze
uitspraak Is niet met de werkelijk
heid ln overeenstemming. Maar we
kunnen wèl zeggen, dat op zonnige,
rustige dagen in de kuststreken
vaak in de namiddag een zeewind
opkomt, en dat omgekeerd des
nachts een lardwind kan optreden.
Het verschijnsel kan zich dus on
der bepaalde omstandigheden voor
doen cn mag zeer zeker niet ge
generaliseerd worden.
De oorzaak van deze wlndwlsse-
ling kan gemakkelijk worden ver
klaard, doordat op zonnige, rustige
dagen het lar»l sterker verwarmd
wordt dan de zee, waardoor boven
land een luchtverdunning optreedt,
zodat van de hoge
re drukgebleden
boven zee lucht
ge luchtdrukgebie-
afvloelt. Vandaar
wind.
In de nachtelijke
gekeerde plaats-
vinden, omdat het
land meer warmte afgeeft dan de
zee, sneller afkoelt en daardoor een
gebied van hogere luchtdruk ver
oorzaakt, waarvan dan de lucht na
tuurlijk afvloeit naar de gebieden
met lagere luchtdruk boven zee.
Zodoende ontstaat de zeewaarts ge
richte wind.
In het groot kan dit effect aan
leiding zijn tot seizoenwinden, om
dat boven het binnenland van een
continent in de zomer ln het alge
meen gesproken een gebied van la
gere druk, en in de winter een van
hoge druk heerst, waardoor de
luchtverdellng niet, zoals bij ons ln
de kuststreken van dag op nacht,
maar voor zeer lange tijd beïnvloed
TOCH IS
HET ZO!
De ongelijkmatige verwarming
van het aardoppervlak gedurende het
etmaal heeft ook nog iets te maken
met het ruimen en krimpen van de
wind. Zoals beker» 1, wordt onder het
ruimen van de wind verstaan het
draaien ln dezelfde zin als de wij
zers van de klok, dus van zuid naar
west of van noord naar oost. Het
krimpen van de wind is het tegen
overgestelde, dus het draaien van
west naar zuid of van zuid naar
oost. Welnu, overdag is door de
verwarming van de grond de turbu
lentie groter dan in de nacht, er
vindt dus overdag een grotere ver
menging van luchtlagen plaats. Bo
ven het aardoppervlak heersen ter
hoogte van een kleine kilometer
veelal ruimende winden van grote
re kracht dan in de
luchtlagen die dich
ter by de grond
liggen. Worden de
ze „bovenwinden"
overdag in de lagere
luchtlagen gemengd,
dan zal by ove
rigens gelijkbiyven-
de weersomstandig
heden een wat
toenemende, ruimende wind hiervan
het gevolg zyn. En 's avonds, als door
de afkoeling een rustiger gelaagdheid
van de atmosfeer bevorderd wordt,
zal de Invloed van deze bovenwinden
zich dus niet kunnen laten geldi i.
Het gevolg hiervan is een afnemende,
krimpende wind.
Deze bovenwinden moeten we ech
ter niet verwarren met de lucht
stromingen vlak onder de strato
sfeer, waar westenwinden wvaalen,
die we met een gerust hart als
verschrikkelijke orkanen kunnen be
titelen.
Daarover een volgende keer.
Nadruk verbc*len.
