Nieuwe leidse Courant
Paus overleeft crisis;
toestand blijft kritiek
Commentaar
Dinsdag eindrapport van
Homilie aan Koningin
[Gebed om vervulling
met de Geest
Na urenlange bewusteloosheid:
Keuze PvdA of VVD zal
heel moeilijk worden
KLM-vliegers boos op
directeur De Block
Kerncentrale
Dodewaard
niet zeker
II
u
1»
Zaterdag 1 juni 1963, 44ste jaargang
Denemarken,
een vrolijk land
CHRISTELIJK-NATIONAAl DAGBLAD
„St»ntv»itigh is gheblev
Zie Zondagsblad
Leiden - Steenstraat '37
0,65, p.m. f 2,80, p.kw. 8,25
Klachtendienst beiorging 18—19
(Melodie van Psalm 25)
Trooster die met Christus' gaven
wil vervullen onze nood,
dorst doet, kennen en wil laven,
geef ons honger naar Uw brood,
help ons hart dat U bedroeft
als wij horende niet horen,
Leer ons, en die U behoeft
bidt verwonderd: Geef mij oren.
Geest van God die in ons midden
spreekt en aan des Vaders oor,
eerste aanvang van ons bidden,
draag het al de hemelen door,
richt en heilig Gij ons woord,
onze zuchten, ons verlangen,
tot ons smeken wordt verhoord
en Uw volheid is ontvangen.
INGE LIEVAART
Nog 6 d 7 controversiële punten
(Van onze parlementsredactif)
X>ROF. ROMME zal dit weekeinde zijn informatie-arbeid besluiten. Van
avond ontvangt hij de laatste gegevens die voor het opstellen van zijn
eindrapport van belang zijn. Dinsdag zal hij de Koningin van zijn bevin
dingen op de hoogte stellen. Na raadpleging van haar adviseurs zal de
vorstin waarschijnlijk woensdag een kabinetsformateur kunnen aanwij
zen. Deze snelle ontwikkeling is het resultaat van de gezamenlijke be
spreking, die de informateur en de fractieleiders van de vijf grote par
tijen gisteren van half twee tot half acht hebben gehad.
TVE TOESTAND VAN PAIS JOHANNES was vanmorgen nog steeds
-L' zeer kritiek. Terwijl om drie uur nog ieder ogenblik het bericht
verwacht werd van zijn overlijden, kon radio Vaticaan om half zes van
morgen haar uilzendingen staken, omdat de dood niet langer onmid
dellijk werd verwacht. Na een bewusteloosheid van meer dan zeven uur
kwam hij in de zeer vroege morgen ineens weer bij. Paus Johannes
had toen weer de kracht om rechtop te zitten en een heet je koffie te
drinken. De polsslag van de Paus was op dat moment goed. Vanmorgen
tussen half acht en acht uur onder vond hij echter weer een crisis in
zijn ademhaling. Er moest weer een zuurstofmasker worden gebruikt.
De gehele nacht waren er tienduizenden op het plein voor de St. Pieter
in Rome bijeen om voor de Paus te bidden. De gehele nacht was radio
Vaticaan in de lucht.
maakte, kwam hij weer bij kennis. Hij
was helder van geest en zat even recht
op in bed. Hij sprak nog met zijn broers
die per vliegtuig uil het noorden
Italië zijn gekomen, in het dialect
zijn geboortedorp. Herhaaldelijk citeerde
hij Bijbelgedeelten die op de dood en hef
eeuwige leven sloegen. In een pers
communiqué werd evenwel met nadruk
gezegd, dat de doktoren die wel
baasd staan over deze ontwikkeling, de
toestand toch ernstig inzien. De paus
heeft door de zich verspreidende gas
trische heteroplasie later werd mede
gedeeld dat hij een tumor heeft te
vens een acute buikvliesontsteking ge-
Volgens de doktoren komt een der
gelijke opflikkering wel vaker voor bij
deze ziekte. Zij zeiden echter, dat men
zich geen enkele illusie mocht maken
De toestand blijft zeer ernstig.
In de loop van de morgen werd be
richt dat de Paus sluimerende en geen
teken van lijden vertoonde. De polsslag
Prof. Romme had dit gesprek gearran
geerd met de bedoeling de fractieleiders
tot een duidelijke stellingname te dwin
gen. Hij wilde weten welk gewicht zij
toekenden aan de standpunten, die hun
fracties bij de beantwoording van de be
kende leidraad van controversiële pun
ten hebben ingenomen. Hij heeft gisteren
grondig onderzocht welke punten de
fracties willen laten vallen en welke zij
per se willen handhaven.
Deze procedure blijkt succes te hebben
gehad. Door een methode van „persen en
drukken" heeft de informateur weten te
bewerkstelligen, dat er van de 37 con
troversiële punten, die hü in zijn leidraad
mam- m m - aan de orde had gesteld, slechts 6 a 7 zijn
I De kabinetsinformateur mr. C. overgebleven. Daartoe behoren dus de
1 demissionaire
j sen, voor een oitenterende be- jjen ^lle andere problemen die aanvan-
sprektng ontvangen. Op de foto kelijk controversieel leken, zijn gisteren
AK" (voorlopig?) onder de tafel gewerkt.
De informateur verlangt op elk van de
6 (7) resterende controversiële punten
volkomen klaarheid. Daarom heelt hij
verschillende fractieleiders verzocht hem
uiterlijk hedenavond mee te delen welke
van die punten voor hun fracties „breek
punten" zouden zijn in de zin van „af
doende beletselen voor deelneming aan
het te vormen kabinet". Op de stand
punten, die de fractieleiders daarbij (na
overleg met hun geestverwanten) zullen
Innemen, kunnen zij in een later stadium
niet meer terugkomen, tenzij de komen
de kabinetsformateur de formuleringen
van de betrokken controversiële punten
wijzigt. Het is niet zeker dat de infor
mateur vanavond inderdaad zeer duide
lijke antwoorden krijgt, maar een feit is.
dat de partij die geen kleur wil beken
nen en zich in vaagheid blijft hullen,
haar kansen op deelneming aan het ka
binet aanzienlijk verkleint.
Eindbalans
In ieder geval zal prof. Romme van
avond de eindbalans gaan opmaken. Het
is niet bekend welke de 6 a 7 overgeble
ven punten zijn, maar men mag aanne
men, dat het voornamelijk gaat om de
algemene kinderbijslag, de commerciële
televisie, de woningbouw, de prijsbeheer-
sing voor landbouwgronden en misschien
ook de vermogensaanwasbelasting. Naar
verluidt zijn er voor de P.v.d.A. 3 pun
ten, waarvan ze vandaag zal zeggen of
die voor haar „breekpunten" zullen zijn.
Op één van die 3 punten staat de P.v.d.A.
duidelijk controversieel tegenover de
drie christelijke partijen.
Van welingelichte zijde wordt verno
men, dat er thans voor het probleem van
de commerciële televisie twee oplossin
gen ter tafel liggen. Het eerste voorstel
houdt in. dat de exploitatie van het
tweede tv.-net in handen wordt gelegd
van een combinatie van maatschappelijke
organisaties en omroepverenigingen,
welke laatste dan een minderheidspositie
zouden moeten innemen. Het tweede
voorstel geeft voor het parlement de pro
cedure van de oplossing aan. In politieke
kringen heeft men de indruk, dat beide
voorstellen de grondslag bieden voor een
bevredigende regeling.
PvdA of VVD
De informatie-Romme heeft aange
toond. dat een vijf-partijen-kabinet niet
mogelijk is. Daarover zijn leidinggeven
de politici het volkomen eens. P.v.d.A
en V.V.D. staan zo onverzoenlijk tegen
over elkaar, dal samenwerking tussen
deze partijen in één kabinet uitgesloten
moet worden geacht. De drie christelijke
partijen, die nagenoeg één lijn trekken,
zullen dus straks moeten - kiezen tussen
socialisten en liberalen.
Voor vervolg zie pagina 7
-kol
(half tien) goed.
Reeds om half elf gisteravond
deelde Radio Vaticaan mede dat de
laatste ogenblikken waren aangebro
ken. „Hij lijdt niet meer." zei de om
roeper. „Hij gaat heen." Het radio
station bleef de gehele nacht in de
lucht om de wereld onmiddellijk van
het overlijden op de hoogte te kunnen
brengen.
De gehele nacht bleven hinderden
loms-katholieke gelovigen op .vet ^vo
te plein voor de St Pieter bijeen om te
bidden. Reeds om acht uur gingen daar
geruchten dat de paus al zou zijn over
leden. Onmiddellijk informeerde het
hoofd van de Vaticaanse persdienst Lu-
De eerste juni èn vrije zaterdag
en Pinkstervakantie èn stralend
weer: u-at een begin van het
hengelseizoen!
Vieuws in
één oogopslag
Informateur Romme
maakt gedurende 't rink-
sterweekeinde zijn eind
rapport op. Zijn lijst van
37 geschilpunten is terug
gebracht tot een van zo-
ven. Maar dit aantal is
nog te groot voor een vijf-
partijenkabinet.
De toestand van de Paus
was na een crisis die vele
uren duurde, vanmorgen
vroeg nog altijd eender:
de Paus zweeft op de rand
van de dood. Vanmorgen
leken de pijnen af te ne-
De heer C. van Baren
Jr. heeft gisteren afscheid
genomen als voorzitter
van de Christelijke Be
drijfsgroepen Centrale. De
oudste bestuurder in de
christelijke vakbeweging
werd bij deze gelegenheid
bevorderd tot officier in
de orde van Oranje-Nas-
Vandaag heeft de mi
nister van binnenlandse
zaken. mr. E. H. Toxopeus.
namens de Koningin de
zitting van de Staten-Ge-
neraal gesloten.
Tussen Frankrijk en de
overige E.E.G.-landen is
het gisteren in Brussel
weer gekomen tot een felle
woordenwisseling. Punt
van het geschil was de sa
menwerking met Enge
land.
Het personeel van de
Shell in Indonesië is hele
maal niet van plan uit het
land te verdwijnen in ver
band met het geschil met.
de Indonesische regering.
ciano Casimlri, Een van de kardinalen
vertelde toen de journalisten dat de paus
nog wel leefde, maar snel achteruit ging.
Een uur later riep Radio Vaticaan de
rooms-katholieken over de gehele wereld
op om te gaan bidden.
Op datzelfde ogenblik werden de drie
broers en de zuster van de paus in het
vertrek toegelaten. Zij arriveerden met
een vliegtuig uit Noord-Italië. In dat
zelfde vliegtuig reisde ook de bekende
Milanese kardinaal Montini. de eerste
kardinaal die door paus Joannes werd
benoemd.
Paus Joannes was een herderlijke fi
guur en tot het laatst bleef h(j dat. On
danks zijn pün vond hjj zelfs gisteravond
de kracht om vanuit zijn bed de zegen
te geven aan degenen die in zijn nabij
heid een mis bijwoonden.
Er gingen gistermiddag geruchten dat
er aan het ziekbed van paus Joannes een
consistorie in extremis zou worden ge
houden. Daar zouden de namen bekend
gemaakt worden van de drie kardinalen
die de paus „in petto" heeft gehouden.
Dit is echter niet gebeurd. Wel is er nog
een gesprek geweest met een zevental
kardinalen onder wie kardinaal-kamer
ling Benedetta Aloisi Masella. die het
uitvoerend gezag bekleedt in de periode
tot de verkiezing van een opvolger.
Vergiffenis
Sprekend tot de om zijn bed staande
kardinalen had de paus om vergiffenis
gevraagd aan al diegenen die mogelijk
tijdens zijn leven hadden gemeend, dat
hij op de een of andere manier in ge
breke was gebleven. Hij herhaalde ..dat
hij iedereen had liefgehad en voor allen
het beste had gewenst." Hij richtte
woorden van „bijzondere waardering" tot
PAUS JOHANNES XXIII
kardinaal Cicognani, zijn staatssecretaris,
en droeg hem op zijn gedachten over te
brengen aan alle andere kardinalen en
ze te verbreiden onder alle volkeren,
onder de wereld van de missie en de bis
dommen van alle continenten, met name
onder hen die arbeiden voor de verster
king van de kerk in Zuid-Amerika. Hij
deed duidelijk op zijn opvolger een be
roep het concilie voort te zetten.
In het medisch bulletin dat gisteren
werd verstrekt, werd gezegd dat
buikvliesontsteking een onverwachte
verslechtering in de toestand had
oorzaakt die toe te schrijven was aa
zich verspreidende gastrische heteropla-
sia. Toen het bericht bekend werd dat
de paus stervende was kwamen vanuit
werelddelen telegrammen
staats- en regeringshoofden, oa. ook uit
Nederland. Er was ook een telegram
Chroesjtsjef met wensen voor herstel,
succesvolle voortzetting van
„vruchtbare werkzaamheid ten gunste
an de versteviging van de vrede ei
reedzame samenwerking tussen
volkeren."
Het bestuur van de vereniging van
KLM-piloten heeft gisteravond op
een persconferentie in het Hilton-
hotel in Amsterdam een communiqué
verstrekt, waarin de financiële di
recteur van de KLM, de heer L. de
Block, wordt aangevallen over een
publiekelijke stellingname tegen de
piloten.
Volgens dit communiqué heeft de heer
De Block „zichzelf in het openbaar tot
tolk gemaakt van wat er bü bepaalde
groepen van het personeel leeft en hier
aan zelfs zijn morele goedkeuring ge
hecht", toen h(j zei, dat volgens het
grondpersoneel in de eerste plaats vlie
gers zouden moeten worden ontslagen,
als oplossing van de huidige financiële
moeilijkheden waaronder de KLM ge
bukt gaat.
„Het is duidelijk dat deze uitlating on
mogelijk bevordelijk kan zyn voor het
streven naar beterepersoneels verhoudin
gen. zoals die door de president-direc
teur Den Hollander en de bedrijfsleider
Larive zijn gepropageerd', aldus het
communiqué.
Met dit communiqué stelt het bestuur
van de KLM-vliegers zich achter de heer
E. H. Larive, de voormalige directeur
van de Shell, die dit jaar tot directeur
van de KLM werd benoemd. Volgens
publikaties in een landelijk ochtendblad
zou er in de huidige topdirectie van de
KLM en met name tussen de heren La
rive en de Block ernstig verschil van
mening bestaan over het toekomstige
beleid van de KLM
Na afloop van de persconferentie be
vestigde de secretaris van het bestuur
der Vereniging van KLM-vliegers. de
heer F. II. II. van Vlanen, dat nog dit
jaar tenminste 160 van de circa 800 KLM
-piloten zullen worden ontslagen als ge
volg van de beslissing der nieuwe direo-
tic het huidige personeel van circa
16.000 man opnieuw met ruim 2.000 in te
krimpen.
Het Ls nog niet zeker dat de eerste Ne
derlandse kernenergiecentrale inderdaad
buitendüks langs de Waal bü Dodewaard
zal verrijzen. Dit heeft ir. J. H. Bakker,
voorzitter van de Commissie Kernener
giecentrale van de N.V. Samenwerkende
Elektriciteitsproduktiebedrijven vrijdag
In Arnhem meegedeeld. Er Ls wel aan de
regering vergunning gevraagd voor deze
plaats, maar er is ook nog een andere
gemeente (welke dat is, wilde ir. Bakker
niet zeggen, die mogelük plaats van ves
tiging kan worden.
In ieder geval zal over ongeveer an
derhalf jaar .eind 1964 dus. met de bouw
van de centrale kunnen worden begon
nen. Er zal een bedrag van 90-95 miljoen
gulden mee gerrtoeid zijn. In dit te inve
steren kapitaal zal ook Euratom bijdra
gen.
De elektriciteitsbedrijven zullen circa
62 miljoen moeten inbrengen, of 42 mil
joen meer dan voor de bouw van een
conventionele centrale.
Dit hogere bedrag wordt verantwoord
geacht, omdat men alleen in de praktijk
de ervaringen kan opdoen die nodig zyn
bij de constructie en exploitatie van een
dergelijke kerncentrale.
MAANDAG, Tweede Pink
sterdag, zal ons blad niet ver
schijnen. De kantoren zijn die
dag gesloten.
TAIT zei de Amerikaanse president on-
langs: Als de geest uit de fles is, zul
len wij hem er waarschijnlijk nooit meer
in krijgen. Hij doelde op de schünbare
onvermijdelijkheid waarmede zijn land en
Rusland elkaar tot telkens nieuwe en tel
kens heviger atoomproeven lijken te nopen-
Is er duidelijker aanwijzing van de men
selijke machteloosheid? Het atoomwapen
is aan de ene kant het bewijs van een
enorme macht. Aan de andere kant onder
streept het de onmacht. Men zit met zijn
tegenstander in hetzelfde keurslijf en
schroeft elkaar op tot steeds ernstiger
dreigingen. Wie houdt de geest van onheil
en vernietiging in de fles?
Zo is het in het groot en aan de top. Maar
is het in het kleine anders? Ook daar de
onmacht om elkaar wezenlUk te benade
ren, de machteloosheid in het vermijden
van het conflict en tot het scheppen van
harmonie.
Morgen vieren we met heel dc kerk over
heel de wereld het Pinksterfeest, het feesl
van de Geest. In het kerkelijke jaar is
het Pinksterfeest het laatste, als het ware
de afsluiting. Het is het feest van de Geest
die gekozen is om te blijven.
Ook dit is een feest waarover de krant,
die immers schrijft over zo heel veel, niet
behoeft te zwijgen; zij mag het zelfs niet.
Ze behoeft niet maar vol te staan van
het menselijk tekort en daarvan verslag
te doen en verder niets. Zij mag méér doen
dan alleen maar vertellen van kloven en
verwijdering, van botsingen en onenighe
den. Zij mag ook vertellen van de Geest
die gekomen is, die uitgestort is, in deze
zelfde wereld, opdat Hij hier blijven zou.
wonen zou, werken zou.
Dat we er niet meer van zien, ja dat die
onmacht er is, die dreiging van de geest-
in-de-fles, dat machteloze tegen elkaar
opbieden tussen de groten der aarde, cn
dat ook in het gewone leven de onvolko
menheid ons telkens weer zozeer parten
speelt zou het niet geweten moeten
worden aan een te weinig leven uit de
Geest van het Pinksterfeest?
Zün blijven hier moet zijn een blijven in
ons. Zijn wonen een wonen in ons, Zijn
werken een werken in ons.
Er is zo heel veel dat anders zou kunnen
zijn in onze onderlinge verhoudingen,
in de verhoudingen in het groot al niet
minder. Door Zijn komst immers is macht
gegeven aan de onroachtigen, kracht aan
de krachtelozen.
We horen van heerlük ontluikend leven op
de zcndingsvelden, van fris leven in de
jonge kerken. De Geest werkt waar men
zich voor Hem openstelt. Het mag ons tot
bemoediging zijn. Het is een van de vele
vertroostingen die de Geest, als de grote
Trooster, ons heeft te bieden.
Zijn, aanwezigheid en Hij Ls er is
niet iets om onbewogen onder te Wijven.
(MTA)
„Snel. doe de deur dicht. Pap".
T>OVEN Scandinavië en Noord-Rus.
land blijft de luchtdruk hoog, ter
wijl een vlak gebied met lage barome
terstanden zich uitstrekt van de Golf
van iscaje over het Middellandsezec-
gebied tot in Zuid-Rusland. Deze lucht-
drukverdeling heeft tot gevolg, dat in
een zeer brede zone van West-Siberia
over Rusland. Polen en Duitsland naar
West-Europa matige tot vrij krachtige
noordoostelijke tot oostelijke winden
waaien.
De laatste paar dagen voerden deze
winden warme lucht naar onze omge
ving waarin vrijdag maximumtemper a.
turen voorkwamen van omstreeks S'ö
graden.
Inmiddels werd echter in Rusland be
langrijk koelere lucht in de stroming
opgenomen. Deze lucht begon reeds za-
terdagmorgen ons land binnen te stro
men en de aanvoer ervan zal gedurende
de Pinksterdagen voortduren, waardoor
de maximumtemperaturen nog een paar
graden lager zullen worden.
De Bilt verwacht tot zondagovond:
Droog en overwegend zonnig weer met
een matige, af en toe krachtige wind tus
sen oost cn noordoost. Dezelfde of Iets
lagere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zondag 2 juni: zon op 4.26, onder 20.50;
maan op 1532, onder 2.54.
Maandag 3 juni: zon op 435, onder
20.51; maan op 1638. onder 3.11.
Dinsdag 4 juni: zon op 434, onder 20.52; i
maan op 17.44, onder 3.30.
Vrijdag 7 juni: volle maan.
Hoogwater Scheveningcn
2 juni: 12.03 njn.;
3 juni: 0.35 v.m.; 13.03 n.m
4 juni: 1.24 van.; 13.46 n.m
Tendens stationair
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uui
rein
per.
UtK»
gestcldh.
SC-5
Vlisaingen onbeu
Eindhoven
Zd.-Limb.
onbew.
A'dam onbew.
Luxemb. onbew.
Parijs onbew.
Bordeaux gli. bew.
Grenoble onbew.
Nice l. bew.
Berlijn zw. bew
Frankfort onbew.
MUnehen onbew.
ZUrieh li. bew.
Genève 1. bew.
Locarno onbew.
Wenen 1. bew.
Innsbruck h. bew.
Belgrado zw. bew.
Athene onbew.
windstil 23 11
windstil 22 12 28
windstil 23
windstil 20
'indstil 20
