JEF LAST
DE
ROSSE
BIETSER
De schat van boer
Kasper
ZONDAGSBLAD
UP ^jjf
i.
w
ii
1 'W$-
tH
1
P
i.
H
1
m
IJ
la
tl a
A
s®
s
UIA
s
ii
A
if
A
A
A
s
ui
:üt
i-
m
A
El
f;
88^
pü
i?
1W.
WZ '"''s
A
W k
mi
A
Hf
ÈM,
H
B
W
53
it
Ai
ÜA
B
s
3
PUZZEL VAN DE WEEK
ZATERDAG 18 MEI 1963
Wat moet je antwoorden, als
Iemand je vraagt of ie het ver
schil weet tussen vuilnismannen
en veel hedendaagse roman
schrijvers?
Het verschil, niet de over
eenkomst?
Het verschil.
Ik ben niet sterk in ra
den, al voel ik wel waar je heen
wiL
De vuilnisman haalt het,
en de schrijver brengt het.
Aha.
De vuünislieden halen het
van je stoep; dat bepaalde soort
auteurs deponeert het in je huis
kamer.
Ik kan je volgen.
De mannen van de reini
gingsdienst zijn herkenbaar aan
hun blauwe werkkleding, en die
auteurs dragen een mpoie uni
formpet, die ze van hun uitgever
hebben gekregen.
Een uniformpet?
Met in - gouden letters het
woord CULTUUR erop.
Ik moet toegeven dat dit
een indrukwekkend woord is.
Heb je pas zo'n
op bezoek gehad?
Tegelijk met jou, vermoed
Ik.
Ik was niet thuis, zodoen
de heb jk die pet gemist. Maar
ik vond het boek op de trap.
Je bedoelt denk ik die roman
De rosse bietser, Engelse titel
The Ginger Man, van de in Lon
den wonende Amerikaan J. P.
Donleavy.
Uitgegeven door De Bezige
Bij te Amsterdam, die met dat
soort werk erg bezig en erg bij
is.
Mijn eerste reactie was,
toen ik het boek uit had, dat
de vertaler, de bekwame heer L.
Th. Lehman, toch wel een her
scholingscursus zal hebben moe
ten volgen, om die uitgezochte
en zeer uitgebreide collectie
schuttingwoorden, vloeken en
godslasteringen in Algemeen
Onbeschaafd Nederlands weer
te geven.
Ik heb nog nooit zo iets
ergs gezien. Je veegt het met
je hand van de bladzijden af.
En niet zo inaar vloeken,
want die kom je tegenwoordig
bij de cultureelste dames
auteurs tegen. Maar agressieve
lasteringen. De naam Jezus is
niet van de lucht en dat ook
niet alleen maar als uiting van
ergernis (waartoe die naam als
vloekwoord doorgaans dient),
maar vooral tegen het ein
de van het boek, als het over de
Londense kerstviering gaat
in de gemeenste profanaties, zo
als ergens in verband met de
uitdrukking ,,ik weet dat mijn
Verlosser leeft".
Begrijpt zo'n uitgever niet.
dat hij daarmee de heiligste ge
voelens van toch nog wel een
paar miljoen gelovige landgeno
ten kwetst?
Over uitgevers oordeel ik
niet, wel over uitgaven, Maar
ik moet zeggen, zo kort na Be
vrijdingsdag, dat voor mij het
uit de bezetting afkomstige
aureool van De Bezige Bij sterk
is verbleekt. Van de week her
las ik het verzetsvers uit Ge-
denckclanck 19401944:
Mijn God. de jonge doden
door nacht en donker uit
dat verre land.
En vragen niet om licht en
mededogen,
doch vragen ..recht" van Uw en
onze hand.
Zijn deze jongens voor dit
soort vrijheid gestorven?
Heb jij het boek uitgelezen?
Ja, hoewel het eigenlijk niet
uit is. Het houdt zomaar op. Je
hebt natuurlijk de verwantschap
met Miller opgemerkt, vooral
ook door die periodieke bevlie
gingen van dronkemansmystiek.
De flaptekst zegt o.a.:
een boek als dit wordt maar
ééns geschreven..."
Laten we dat hopen.
en zal de geliefkoosde
lectuur van velen worden."
Cultuurspreiding in de lite
raire sector.
Had het boek voor jou niet
althans die aantrekkelijke kant,
dat het grotendeels in Dublin
speelt?
De voornamen van de schrij
ver zijn John Patrick, wat erop
kan wijzen dat hij een Ameri
kaanse Ier is. Donleavy heeft,
zoals je zult hebben gelezen, aan
Trinity College te Dublin kort
na de oorlog bacteriologie ge
studeerd. In de roman „stu
deert" de hoofdpersoon. Danger-
field rechten. Er moeten wel
veel autobiografische elementen
in de roman verwerkt zijn.
Dan vermoed ik toch dat de
schrijver beter is dan zijn held,
want hij heeft althans de fysie
ke inspanning opgebracht een
boek van 350 bladzijden te schrij
ven.
O maar natuurlijk ontgaat
het niemand bij het lezen, dat
deze man een aangeboren
schrijftalent heeft. Als dat niet
zo was, zou de uitgeefster geen
enkel excuus hebben gehad.
Je had het boek, evenals
ik. kunnen inkijken en terugstu
ren. Of heeft dat Ierse milieu
jou. ondanks alles toch voldoen
de geboeid om met de lectuur
verder te gaan?
Inderdaad heb ik een zwak
voor Ierland en voor „the Irish,
with their soft voices", al ken
ik het groene eiland dan ook
maar van één vakantie. En het
spreekt vanzelf dat namen zo
als Howth, en van straten en
plaatsen in het eigenlijke Dublin
of het noemen van de meren bij
Killarney In het zuidwesten, de
gebeurtenissen duidelijker voor
je doen leven. Maar dit Is een
buitenliterair element. Ik heb
deze roman tot de laat6te schou-
witeit toe gelezen om twee re
denen. Ten eerste ben ik van
mening, dat dit soort werk een
teken des tijds is. dat men moet
kennen om het te bestrijden. En
in de tweede plaats heb ik tot
de laatste bladzijde gehoopt on
der al die zinneloze ruwheid te
kenen van een diepere humani
teit te vinden. Maar Donleavy
stelt op dit punt nog meer te
leur dan de nu veel oudere Mil
ler. en dat wel juist naarmate
het boek vordert.
Wordt het langzamerhand
geen tijd. dat er iets tegen dat
opkomende barbarisme in de
literatuur wordt ondernomen?
Beledig de barbaren niet.
Barbaar betekent alleen maar
niet-Griek. De oude Grieken
noemden ook de Perzen bar
baren. Volken van herders en
boeren hadden hun cultuur en
hun erecode. Deze Amerikanen,
Miller en Donleavy en hun Ne
derlandse volgelingen, die over
al terrein winnen en uitgevers
achter zich krijgen, zijn erger.
En wat die uitgang -isme be
treft: zodra je van iets een is
me maakt, is het een spook ge
worden. Ik moet zeggen: een
zeer strijdlustig spook. Maar
oorlogen tussen ismen zijn
spookachtige processen. Een
criticus doet verstandiger met
van boek tot boek steeds voort
te gaan. Multatuli heeft tegen
het einde van de Max Havelaar
gezegd: ik zal toenemen in
kracht, naarmate het nodig zal
wezen. Dat was snoeverij, want
over je kracht heb je zelf de
beschikking niet. Maar ik hoop
toch wel. dat ons christenvolk
meer inzicht en kracht zal krij
gen hier de tekenen van de tij
den te onderscheiden.
Dat zal zo moeilijk niet
zijn.
Het is moeilijk omdat het
zo gemakkelijk is. Een roman
met veel vertoon van morele
verontwaardiging van je af te
slingeren kost niets en bezorgt
je een goedkoop succes. Aan de
auteur en zijn talent, indien
aanwezig, moet recht worden
gedaan. Het verval is nergens
volstrekt, want dat zou het be
gin van het einde betekenen. Li
teratuur en kunst in het alge
meen kunnen niet ontstaan zon
der iets positiefs, dat dan des
noods wordt geperverteerd.
Maar het perverse wijst altijd
terug naar het zuivere en leeft
bij de gratie daarvan.
Maar dit boek wijs Je toch
zonder enige reserve af.
Om het ontbreken van ech
te humaniteit, en dat zal elke
goede humanist met me eens
zijn. Als ik de man met de pet
gezien had. zou ik tegen hem
gezegd hebben: zet je pet af en
neem dat vuilnis mee terug.
C. RIJNSDORP
Jef Last, door Martin
Mooy en Aad G. Put. Uitga
ve: Uitgeverij HeIJnis N.V.,
Amsterdam.
De „ongrijpbare" dr. Jef
Last. een van onze produktief-
ste auteurs, is nu gegrepen in
een kleine biografie, uitgege
ven ter gelegenheid van zijn
65ste verjaardag.
Het is gelukkig, dat over de
ze veelzijdige schrijver nu een
biografie werd samengesteld.
Bij het lezen van zijn levens
beschrijving zijn namelijk dui
delijke oorzaken aan te wijzen
voor zijn rebellistische hou
ding en zijn wat extreme po
litieke standpunten.
Zijn Lutherse vader, zee-of-
flcier-van-de-oude-stempel, had
een zeer streng oordeel over
de minderen in onze overzeese
koloniën. Zijn Rooms-katholie-
ke moeder had een wat milder
standpunt. Als zoon van goed
gesitueerde ouders vormde
Jef Last zicfc een oordeel over
de arbeiders uit de verhalen,
die thuis de ronde deden. Toen
hij dan cok in 1914 als padvin
der „the black country" bij
Liverpool bezocht, maakte de
erbarmelijke toestand, waarin
de bevolking verkeerde, zeer
diepe indruk op hem. Wat hij
daar zag liet hem zijn hele
leven niet meer los. Hij deed
toen al, als zeventienjarige
jongen, de beslissende keuze
»n sloot zich een jaar later
aan bij de S.D.A.P. Zijn socia
listische ideeën veroorzaakten
een breuk met het ouderlijk
huis en Jef vertrok. De eer
ste reis van de ontelbare, die
hij nog zal maken. Hij schit
tert in een groot aantal beroe
pen overal ter wereld en
breekt bij zijn terugkomst met
de S.D.A.P., vooral door een
conflict over de koloniale poli
tiek.
In 1927 debuteert hij met ge
dichten en in 1930 met proza.
Zijn „Marianne" gaf hem on
middellijk naam. Vele jonge
ren zette dit werk in vuur en
vlam. „Marianne" werd voor
hen een geloofsbelijdenis en
Jef Last de pionier van de so
ciale letterkunde.
Jef Last was geen partij
man. Vandaar ook. dat hij zo
gemakkelijk van de ene partij
naar de andere kon overstap
pen. Zijn werk bleef echter
het uitgesproken sociale karak
ter dragen. Ook toen hij toe
nadering zocht tot de commu
nistische partij, een houding
waarvan de Franse aristocraat
André Hide hem terugbracht.
Sindsdien is hij op weg naar
de humane wereld, die hij ech
ter nog steeds niet bereikt
schjjnt te hebben.
Het werk van Jef Last is
veel ruim twintig romans,
tien bundels verzen, twintig
vertalingen, toneelbewerkin
gen, essay's en vele artikelen
en veelzijdig.
Hij leerde een dozijn vreem
de talen, waaronder Russisch,
Chinees en Japans, vocht in
Spanje tegen Franco, werd le
raar in Bali, zat in gevange
nissen, behaalde in Hamburg
zijn doctorstitel, werd uitge
zonden naar Japan (door de
KLM), publiceerde in de bi
bliotheek van de Leidse Uni
versiteit, en Sprak met arbei
ders en Zen-monniken.
Zijn leven is ongetwijfeld
boeiend geweest. En hét is
goed om er eens over te lezen.
Zijn, rebellistische houding
wordt daardoor niet goedge
maakt, wel verduidelijkt.
Een stoet van dieren, bij
eengebracht door Wim Hora
Adem. Uitgave N.V. Arbei
derspers. De Arbeiderspers,
Amsterdam.
Een stoet van (de meest uit
eenlopende) dieren is samen
gesteld uit verhalenseries van
meer en minder bekende
auteurs, voornamelijk uit En
geland en de Verenigde Sta
ten. Het boek is voorzien van
een voorwoord van Annie M.
G. Schmidt.
De samensteller heeft de
bedoeling gehad verhalen vóór
kinderen van 8 tot 12 jaar bij
een te brengen. Hoe voortref
felijk deze verhalen soms ook
zijn, sommige ervan lijken
ons toch echt een tikje te
mysterieus, te diepgaand voor
zo jeugdigen. Ons dunkt dat
de jeugd vanaf 12 jaar aan dit
boek veel meer plezier zal be
leven. Wellicht kunnen verha
len als bijvoorbeeld „De ge
lukkige Prins" van Oscar Wil
de dan tan de jongeren wor
den voorgelezen. Het boek is
voorzien van leuke illustraties.
Weg mei de socialen, le
ve wieo wie?, door
K. Voskuil. P. van 't Veer,
H. van Hulst en W. Po
lak. Uiig. voor de Party
van de Arbeid door N.V.
De Arbeiderspers. Amster
dam 1963.
De oud-hoofdredacteur en
drie medewerkers van Het
Vrije Volk geven hier een
terugblik op de afgelopen
regeringsperiode van het
kabinet-De Quay. Met de
eenzijdigheid en vooringe
nomenheid die het socialis
tische partijorgaan vier jaar
lang heeft gedemonstreerd,
komen de schrijvers tot de
conclusie dat er niet veel
terecht is gekomen van dé in
1959 door het kabinet ge
wekte verwachtingen. Op de
manier waaróp zij te werk
gaan, zou men vier pockets
kunnen vullen met beschou
wingen over niet-ingeloste
beloften van kabinetten
waarin socialisten hebben
gedomineerd. De bijdrage
van de heer Voskuil is nog
het best te verteren omdat
hij zijn kritiek in de vorm
van een boutade hééft gego
ten. Zijn grootste grief is. dat
niet-socialisten in '59 de bru
taliteit hebben gehad om te
gaan zitten op ministersze
tels die duidelijk socialis
tisch privé-eigendom zijn.
Over Zijlstra lezen we: „En
daar zit hij nu. Hij zit op de
stoel van Hofstra". Over De
Quay: „De Quay staat op
vdn de stoel waar zo lang
Drees heeft gezeten". De
keuze van de titel berust op
de onware premisse, dat de
confessionele partijen de
P.v.d.A. destijds buiten het
kabinet zouden hebben ge
zet.
P.v.d.A.B.C., wegwys in
woorden, taken en op
bouw van een grote poli
tieke party, samengesteld
door Elbert Meester. Ultg.
voor de Party van de Ar
beid door N.V. De Arbei
derspers, Amsterdam 1963.
In deze pocket geeft de
secretaris-penningmeester
van de P.v.d.A. een goed
overzicht van wat er .orga
nisatorisch en ideologisch in
zijn partij omgaat. Opgeno
men is o m. het hele begin
selprogram 1959 met de zeer
belangwekkende toelichting
daarop van prof. dr. W. Ban
ning.
Tactische grapjes
Neemt u de titel van onze rubriek
van vandaag alstublieft een beertje ruim.
Ze doelt op slagvaardigheid in de ruim
ste zin des woords. Ze wil u attent ma
ken op bepaalde mogelijkheden in de
stellingen die U worden voorgezet, mo
gelijkheden die elke practische schaker
voortdurend tegenkomt. Als hij de ogen
maar openhoudt en de gave des onder
scheids heeft!
Wat bijvoorbeeld in opgave 1, waarin
de zwartspeler besluit pion a4 te con
sumeren. Kan dat? Mag dat? Is dat
goed? Of ook stelling 2, waarin de
zwarte koning wat al te dicht tegen de
muur geplakt staat om zich helemaal
prettig te gevoelen. Is er wat aan te
doen? En was 1. Lc3 daartoe de
aangewezen weg?
Dan opgave 3. Een aardige stelling
voor wit. De vraag is echter: Zit er
wat in? En zo ja, wat dan?
En tenslotte de laatste stelling. Het
begint met 1. Dh3! Kg8? Als extra vraag:
Wat dreigt 1. Dh3! En verder: Was
1Kg8 de juiste parade?
3. Uit een partij PötzschButler (corr.
partij).
k
A
mm
m
a b c d e f
Wit aan zet wint. Hoe?
4. Uit een partij Will—Theis (Saarw
brücken 1962).
mé
X
W.
:«r
■x
A
A
X
abcdefgh
Wat volgde op 1. Dh3! Kg8?
Oplossingen
a b C d
Wat volgde op 1.
f g h
Txa4
2. Uit een partij Tróianescu—Pavlov
(Boekarest 1963).
abcdefgh
Wat volgde op 1Lc3
Hieronder volgen de oplossingen der
opgaven uit onze rubriek van 4 mei
1963. welke U werden voorgezet onder
de titel „Mataanvallen".
1. KuhnertMiihl: 1Lgl! en
dat deed de tegenstander meteen capi
tuleren. Op 2. Kxgl volgt 2Pf3!
en 3Dh2 mat. Weliswaar kan wit
het mat met 2. f4 uitstellen, maar dan
valt Le3 zonder enige compensatie.
2. Schroder—KUhnel: 1e4-e3ü 2.
exd3. Talt 3. Kg2 T8elü 4. f4. Te2 mat
3. Von Rein—KHesch: 1. Txg7ü Kxg7 2.
Tglt Kh8 3. Dxf7ü en zwart gaf het
óp: 3. Lxf7 4. Pxf7 mat.
4. WelzLange. Op Lh5! Tg7? volgde:
2. Ta8t! Pxa8 3. De8t Df8 4. Dxf8t
Kxf8 5. Te8 mat.
Correspondentie en oplossingen aan do
heer H. 3. 3. Slavekoorde, Gondrelnet-
straat 12S, Den Haag.
Kruiswoord-puzzel
VOOR DE JEUGD VOOR DE JEUGD - VOOR DE JEUGD
VOOR DE JEUGD VOOR DE JEUGD - VOOR DE JEUGD - VOOR DE JE
Dag nichten en neven,
Wat hebben jullie mamma zondag allemaal
blij gemaakt! Gelukkig dat het zonnetje af
en toe eens om een hoekje kwam kijken en
het daarom echt wel een beetje gezelliger was
dan de zaterdag vooraf. Wat een weer! Heeft
het bij jullie ook zo geregend? Jammer voor
het bloemencorso hoor, dat nu wel echt let
terlijk in het water viel.
Verschillende meisjes en jongens schreven
me, dat ze deze week al het schoolreisje gin
gen maken. Hoe hebben jullie het gehad?
Veel pret gemaakt en veel gezien? Vroeger
gingen de kinderen bijvoorbeeld met een
schuit door de vlieten, wat op zichzelf natuur
lijk al prachtig was. Maar jullie doen veel
deftiger en gaan met mooie bussen mee. Wat
een feest, wat een feest!
A.s. donderdag vieren we de hemelvaart en
kunnen dan ook van het heerlijk buitenzijn
genieten. Hebben jullie al fietsplannen ge
maakt?
Vergeten we niet onze geboortedatum in de
brief te schrijven? Denk er om hoor!
Horizontaal: 1. pers. voornaamwoord; 3. eetgerei; 7. tweetal; 10.
halsdoek; 12. in de regel; 15. hoekpUler; 17. Europeaan; 18. muziek
noot; 19. zware zóete wijn; 20. kookvat; 22. myth, figuur; 23. vaartuig;
24. uitroep; 26. touw waaraan een paard in een cirkel lóópt; 28. spil
van een wiel; 29. vaartuig; 81. gem. in Groningen; 33. deel van een
ontkenning (Fr.); 34. kan men uit drinken; 36. voegwoord; 37. gras
soort; 40. dorp in N. Brabant; 42. bruto (afk.)43. plant; 45. scheikundig
élément (afk.); 46. afsluiting; 47. kolenemmer; 48. holte in een muur;
50. koning (Fr.); 51. dat is (afk. Lat.); 53. voorzetsel; 55. dun weefsel;
57. hoornachtige struik; 60. flauw; 61. hennep- en vlasafval; 62. voed
sel; 63. onbekende.
Verticaal: 1. meisjesnaam; 2. een der Verenigde Staten; 4. voorzetsel;
5. buitenhaven; 6. draalbalk; 7. oude inhoudsmaat (afk.); 8. vaartuig;
9. telwoord; 11. loot van een plant; 13. plaats voor dieren; 14. aan-
wUzend vóomaamw.; 16. maanstand; 18. Zweedse jongensnaam; 21.
zandheuvel; 22. stad in Frankrijk; 23. karakter; 24. uitroep; 25.
zwaardvis; 27. draaikolk; 29. gemeente in N. Brabant; 30. heks; 32.
teug; 33. klinknageltje; 35. puntig voorwerp; 38. vereniging; 39. voor
zetsel; 41. look; 42. gemeente in Drenthe; 44. leemachtig kalkgesteente;
46. soort oogziekte; 47. deel van het gelaat; 49. stukjes vlees aan een
pin geregen en geroosterd (Ind.); 50. rijkstelefoon (afk.); 52. plechtige
gelofte; 54. keurig; 56. telwoord; 57. uitroep; 58. water in Friesland;
59. muzieknoot
OPLOSSING VAN DE
VORIGE PUZZEL
Horizontaal: 1. poesta; 6. bak
ker; 12. gras; 14. boas; 16. ik;
18. nr.; 19. sas; 21. om; 22. me;
23. passaat; 26. Elspeet; 29. part;
30. manie; 32. orde; 33. es; 34. it;
36. pan; 37. nn; 38. Ee; 39. Eger;
41. sage; 43. er; 44. gedempt; 45.
re; 47. Epen; 49. Aïda; 52. om;
54. el; 55. Rijn; 57. e.e.; 58. pa;
59. Goor; 61. takel; 63. roep; 65.
gorilla; 67. Ureterp; 69. Ir.; 70. do;
71. mos: 73. ni; 74. se: 75. Goes;
77. knel; 79. Petten; 80. grande.
Verticaal: 2. Og; 3. ernstig; 4.
Sara; 5, ts.; 7. A3.; 8. Koos;
9. kampong; 10. es: 11. nippel;
13. ha; 15. meteen; 17. kaas; 19.
stap: 20. sein; 22. mede; 24. sr.;
25. A.M.; 27. Ie, 28. er; 31. name
lijk; 35. tegel; 37. natie; 39. ere;
40. ren; 41. spa; 42. era; 46. loggia;
48. peridot; 50. dertien; 51. kap
per; 53. moor; 55. raam; 56. neus;
58. pers; 60. o.r.; 61. Tl; 62. Lr;
64. o.c 66. loet; 68. Enna; 72. of;
75. ge; 76. se; 77. kr.; 78. Ld.
INZENDINGEN
Inzendingen worden vóór don
derdag a.s. op ons bureau ver
wacht. Oplossingen mogen uit
sluitend op een briefkaart wor
den geschreven. In de linker
bovenhoek vermelden: „Puzzel
oplossing". Er zijn drie prijzen:
een van 5.- en twee van 2.50.
De oplossing Is: raak, raam,
kraam, kam, ark, kram, aak,
De hoofdprijs krijgt Rick
Visser Den Haag.
De troostprijzen gaan naar
Hilda van Stegeren en Henk
Zaal Hazerswoude.
Hiep, hiep, hoera!
Mary Baljeu, Dikkie v. d.
Berg, Corrie de Jong, Alie de
Kievit en Nelllanne Luitwie-
ler van harte gefeliciteerd
met jullie verjaardag van de
nichten en neven.
Nu krijgen de brieven een
beurt.
Wat heb jij een geweldige
mooie verjaardag gehad Ria
Schellevis 's Gravenzande.
Jij boft maar dat je zoveel
hebt gekregen. Het postpa
pier is mooi hoor! Wat kan jij
je nu mooi gaan maken. Je
gebruikt toch geen poeder? Jij
hebt de kinderen in de klas
erg verwend. Vonden ze het
lekker? Is het boek mooi? Leuk
hoor, dat jij Pim weieens
mocht helpen. Heb je al mooie
slingers voor mamma's ver
jaardag gemaakt?
Wil jij een nichtje worden
Liesje Schot Delft? Je moet
voortaan echt een briefje
schrijven hoorl
Meisjes en jón
gens, we hebben
hier weer een
echte bplaat.
Tsjonge, wat ge
niet het b paar
van een prachtig
uitzicht. Koste
lijk!!! Alleen, het
is er wel een
beetje gevaarlijk
hoor! Zo dadelijk
krijgen ze nog een
flinke steek.
Jullie gaan nu
natuurlijk vlug
aan het puzzelen.
Ik wil graag een
oplossing hebben,
waar tenminste 10
namen van voor
werpen op staan,
die met de letter
B beginnen.
Zenden jullie in
vóór dinsdag 21
mei a.s
Leuk, dat jullie mamma zo
hebben verwend Anja Smit
Den Haag. Had jij de thee ge
zet? Hoe is het feest geweest?
Je schrijft er niets óver. Be
dankt voor je tekeningen, An
ja!
Was jij tante Jos niet een
klein beetje aan het vergeten
Anneke Smit Koudekerk aan
de Rijn? Fijn dat ik nu weer
een brief van je kreeg. De klei
ne Bertiho is wel verwend
hoor! Wat zal hij deftig zijn
met zoveel moois. Grappig die
kleine poesjes. Is Molly hun
moeder? Ja, kleine poesjes
willen altijd erg graag spelen
hoor! Je moet ze maar eens
een kluwetje wol geven, dan
zal je eens wat zien.
Jij hebt ook al zó lang ge
wacht met schrijven Connie
Spaans Scheveningén. Hoe
komt dat? Niet meer zo lang
wachten hoor! Je zult eens
zien als je altijd schrijft gaat
het vanzelf steeds beter. Jouw
oma's zijn natuurlijk altijd
blij als je komt. Je gaat ze
maar vaak opzoeken hoor!
Geweldig dat jij zo'n eind
hebt gefietst. Heb je genoten?
Waarom schreef jij héle
maal niets Margriet Spijksma
Den Haag?
Jij bent verschrikkelijk ver
wend hoor Tanja Stam Lelden.
Heb je je nieuwe mantel al
aangehad? Wat zal jij deftig
zijn! Hoe heten de leesboek'
jes? Zijn ze mooi? Heb jij al
veel suikerzakjes? Heb je ge
noten van de bloembollenvel-
den? Jammer dat het verleden
week zaterdag zo regende. Was
mamma blij met de bloemen?
Allemensen wat heb jij veel
medailles Hans Stapper Al
phen aan de Rijn. Jij was na
tuurlijk wel heel erg nat ge
worden in de regen. Had je
geen last van blaren? Hoe gaat
het met de duiven? Leuk dat
oma en opa kwamen. Ga jij
in de vakantie bij hen loge
ren? Wat zal jij knap worden.
Het is al gauw groot feest
Hilda van Stegeren Den
Haag. Heb je een lange ver
langlijst gemaakt? Komen je
vriendinnen nog? Mmmm, wat
hebben jullie van de taart ge
smuld. Jij hebt een knappe va
der hoor! Fijn dat jij een ca
deautje kreeg. Was die me
vrouw blij met de plant? Echt
leuk hoor!
Was oma blij dat jullie haar
kwamen verrassen Nelie
Stein Poeldijk? Jij bent nu
een hele dame met je nylons.
Welke kleur heeft je nieuwe
blazer? Grappig dat jullie een
prijs wonnen. De zoekgroep is
altijd spannend. Had je de
sterren zelf op je rok ge
maakt?
Wat kréég ik van jóu weer
een gezellige brief Anita Tie-
rolf Den Haag. Jij hebt mam
ma nu wel goed kunnen ver
wennen. Hoe had je de plaat
gekleurd? Wat mag je al op
de blokfluit spelen? Jan Wil
lem vindt het natuurlijk
prachtig als je naar 2'n pres
taties komt kijken. Is VES
een gymnastiekvereniging?
Natuurlijk mag je nicht
je worden Tineke Tromp
Lisse. Hartelijk welkom hoor!
Je moet voortaan wel goed op
je letter letten, Tineke! In
welke klas zit jij en wanneer
ben jé precies jarig?
Het adres van Metha is
Bergstóep 49a Streefkerk
Tsjimmie Veenstra Schiplui
den. Fjjn dat Jullie zo'n fijne
avond hébben gehad. Wat heb
je allemaal op de handwerk
les gemaakt? Heb je woens
dag een leuke dag gehad en
ben je erg verwend? Je hebt
natuurlijk veel pret gemaakt
met je vriendinnen. Veel ple
zier op 24 mei hoor! Waar
gaan jullie naar toe?
Grappig dat mamma en
pappa nog in een bank heb
ben gezeten Ria Veldhuyzen
Voorburg. Ze wisten 'dus pre
cies waar jij zat. Heerlijk dat
jij in de vakantie bij oma en
opa mocht logeren. Ben je
erg verwend? Leuk dat jij de
kleine Carola een flesje mocht
geven. Morgen is het ook weer
feest hè. Wat zal jouw kleine
zus verwend worden. Prachtig
dat jullie tante Pé zo hebben
verrast met de slingers.
Hoe heb jij het op je ver
jaardag gehad Inge Verwer
'Den Haag? Je schrijft er niets
over. Zijn je vriendinnen niet
geweest? Volgende keer schrijf
je wat meer?
Wat hebben jullie een heel
ig ge
k- kl<
eind moeten lopen Gerda Ver-
weij Pijnacker. 'k Geloof best
dat je erg moe was. Had je
een laet van blaren? Ja die
leine babytjes kunnen een
heleboel leven maken hoor!
Kan Nelleke al een beetje rol
schaatsen?
Fijn dat jullie mamma zo
hebben verwend en thee op
bed gebracht hebben Rick en
Marjolein Visser Den Haag.
Ze was natuurlijk wat blij.
Hebben jullie het zelf gezet?
Mm, wat hebben jullie ge
smuld. Het was dus wel een
echte feestdag; Hoe gaat het
op school?
Jammer dat jullie niets
schreven Marian Vlaardinger-
broek Monster en Marian van
Vliet Rijswijk. Volgende keer
krijg ik een lange brief?
Wat wil jij later graag wor
den Hans Vons Den Haag?
Heerlijk dat jullie veertien da
gen gaan logeren in de grote
vakantie. We zullen hopen dat
hét dan érg mooi weer is. Fijn
hoor dat jij geslaagd bent.
Was het erg moeilijk?
Natuurlijk mag jij meedoen
Petra Voorberg Schevenin-
gen. Hartelijk welkom bij de
nichten en neven. In welke
klas zit jij? Heb je nog meer
zusjes en broertjes?
Héb jij woensdag een fijne
dag gehad Anneke v. d. Voorst
Koudekerk aan de Rijn.
Mmmm, wat hebben jullie wel
van de patat gesmuld. Gewel
dig dat er zoveel vriendinne
tjes mochten komen. Zijn al je
verlangens in vervulling ge
gaan? Ben je wéér helemaal
beter?
Jullie hebben maar een
kleine klas hoor Lida v. d.
Voorst Koudekerk aan de
Rijn. Hoe kómt dat? Jij bent
wel aan het feesten hoor! Hoe
gaat het op schóól?
Geweldig dat jij zo'n prach
tige vogelkooi hebt gekregen
Wim v. d. Wel Rijswijk. Wel
ke vogel krijg jij? Waar gaan
jullie wonen? Ver weg?
Fijn dat ik tóch nog een
brief van je kreeg Henk Zaal
Hazerswoude. Jullie hebben
een gezellige avond gehad be
grijp ik wel uit je brief. Was
de speurtocht moeilijk? Wat
ga je in de vakantie doen?
l6iap hoor dat jouw vader
kan goochelen Wilma Zaal
berg Leiden. Is alles goed ge
gaan? Jullie hebben wel ge
smuld hoor! Hoe hebben jullie
het vandaag gehad? Veel pret
gehad? Jij boft maar dat je
ook mee mag.
Jouw broer blijft een heel
poosje weg Yvonne v. d.
Zeeuw Leiden. Heb je de poes
al een naam gegeven? Hij wil
natuurlijk ook eens graag wat
van de wijde wereld zien. Hoe
gaat het op school?
Schrijf jij voortaan als je
letter aan de beurt is Christi-
aan Zemering Den Haag? Wil
jij een neefje worden? 'k Ge
loof dat je het maar verzon
nen hebt van die taart.
door Arie van V laar dingen
(Slot)
Even later was boer Kasper
druk aan het graven In zijn
bouwland. Hij zwoegde en ploe
terde, zoals hij nog nooit in zijn
leven had gedaan. Toen Rinus
weer verder ging en boer Kas
per passeerde, vroeg hij: „En
heb je al iets gevonden. Kas
per?" ..Nee!" riep de bóer te
rug. „maar ik ben ook nog
niet klaar!"
Een week lang spitte de boer
de aarde van zijn bouwland om.
Toen was hij aan het eind-Maar
een schat had hij niet gevonden.
Woedend kwam hij op de boer
derij. „Die Rinus is een lelijke
bedrieger!" riep hij boós uit.
„Ik heb mijn hele land omge
spit, maar niets gevonden. Als
hij weer eens hier durft té ko
men, zal ik hem mores leren.
Doodmoe, doodop ben ik, hoor
je dat!" schreeuwde hij tot zijn
vrouw. „Ik ga naar bed, want
ik ben heel wat Slaap tekort
gekomen!"
Griet, de boerin, zei niets te
rug, maar zodra de boer sliep,
ging zij met een grote zak naar
het bouwland, waarop Kasper
voor het eerst in zijn leven, zo
hard had gewerkt. PaS enkele
uren later kwam ze bezweet en
moe weer thuis.
Lange tijd daarna kwam Ri
nus weer eens het erf bij boer
Kasper oprijden. De boer was
juist uit zijn middagslaapje ont
waakt, toen hij Rinus in het Oog
kreeg. Hij werd rood van kwaad
heid. „Zo, bedrieger, ben je
daar weer?" schreeuwde hij Ri
nus toe. „Hoe durf je nog op
mijn erf te komen? Eraf, zeg
ik jé!"
Rinus bleef echter doodbe
daard staan. „Wat is er aan de
hand. Kasper en waarom noem
je mij een bedrieger?" vróeg
hij verbaasd.
„Dat weet je best!" schreeuw
de de boer weer, die nog bozer
wérd door de kalmte van de
koopman. „Je wist best dat er
geen schat in mijn land te vin
den was!"
„Geen schat?" Rinus' gezicht
drukte één en al verbazing uit.
„En ik heb de schat zelf nog
gezien, toen ik zoëven langs je
land kwam!"
De mond van boer Kasper zak
te open van verwondering. „Hè,
wat zeg je me nou?" zei hij
toen stamelend.
„Kasper. voordat je nu weer
kwaad wordt en me voor bedrie
ger gaat uitmaken, ga nu eens
met me mee naar je land, dan
zal ik je de schat laten zien."
Met driftige passen stapte d#
boer naast Rinus voort. „Nou,
vertel jij me nu eens waar de
schat is, hè, zei hij, toen ze
bij het bouwland waren aangeko
men.
„Vlak voor je, Kasper," zei Ri
nus.
„Hè, waar? Ik zie niets... Zeg,
je bedoelt toch niet dat dat on
kruid de schat is?" „Dat is geen
onkruid. Kasper. Dat is kostelijk
„Graan? Dat kan niet, want ik
heb niet eens gezaaid," zei Kas
per triomfantelijk. „Dat heeft je
vrouw gedaan, nadat jij het
land had omgespit," sprak Ri
nus. „En laat ik je dit zeggen:
ik kom bij veel boeren, maar
nergens heb ik zulk mooi graan
gezien als bij jóu. Ga me nu niet
zeggen, dat dit geen schat is,
want het is de grootste schat,
die een boer ooit op zijn land
kan vindén. En als je verstandig
was geweest, had je het hele
land niet om hoeven te spitten,
maar had je het met de ploeg
kunnen doen."
Hét bleef heel lang stil en het
was duidelijk aan boer Kasper
te merken, dat hij diep nadacht.
Toen stak hij plotseling zijn hand
uit en Rinus drukte die blij en
dankbaar.
„Rinus," zei de boer, „ja
hebt gelijk. Er was wel dege
lijk een schat in mijn land, maar
ik zag hem niet en zocht er op
de verkeerde manier naar." Hij
zuchtte en keek heel beschaamd.
„Ik ben wel een heel slechte
boer geweest, hè?" vroeg hij
dan zachtjes.
„Geweest!" zei Rinus. „Maar
je kunt nog een heel goede boer
wórden." „Ja en dat zal ik," zei
de bóer met besliste stem.
En hij heeft woord gehouden.
Eerst viel het hem nog wel
moeilijk 's morgens heel vroeg
uit bed te komen, maar toen hij
het eenmaal een paar maal had
gedaan, wist hij niet beter. En
als hij onder het werk lust voel
de opkomen te gaan slapen,
dacht hij aan Rinus, de een
voudige koopman, die hem zo'n
goede les had geleerd. Zo werd
Kasper toch nog een goede
boer.
Waarom schreven jullie
niets Wim en Agatha Zwaans-
wijk Den Haag.
Natuurlijk mag jij een nicht
je worden Ria van Zwieten
Leiden. Hartelijk welkom
hoor! Hoe is jouw adres pre
cies? Fijn hoor dat jullie gaan
verhuizen. Leuk dat jij nog
zo'n klein lief broertje hebt.
Heerlijk dat jij in de pinketer-
vakantie mag gaan logeren.
Wat zal jij fijn kunnen spelen
op de boerderij.
Bedankt voor het mooie ge
dichtje Imie Zijlstra Den
Haag. Je hebt er een mooie
tekening bij gemaakt hoor!
Allemensen wat heeft jullie
juffrouw al veel gezien van de
wereld. Wat zal zij veel kun
nen vertellen! Hoe is het
zwemmen gegaan? Heb je een
diploma gekregen? Ik ben zeer
benieuwd hoor! Hoe gaat het
met je horloge?
Meisjes en jongens de brie
venbus is helemaal leeg. Jul
lie zorgen natuurlijk weer
voor een volle. De letters A
t/m D zijn aan de beurt. Dag
nichten en neven, tot de vol
gende week.
