PvdA EN VVD DE VERLIEZERS
Socialisten maakten
kapitale fouten
Commentaar
de
Drie zetels voor
Boerenpartij
er draait zijn
djes om aarde
Coop
ron
CHRISTELIJKE PARTIJEN HANDHAAFDEN ZICH
Contact met
vrouw en
kinderen
Politici
geven commentaar:
Soekarno:
met Netlerlantl
sterke band
E0
Nieuws in
één oogopslag
Alles volgens de plannen
DIT IS HET RESULTAAT
Versterking
extremisme
bedenkelijk
Prinses PaoJa had
auto-ongeluk
Nieuwe leidse Courant
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. OIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh It ghebleven
mijn hert in teghentpoet"
Donderdag 16 mei 1963, 44&te jaargang
Zie pagina 7
J
"Postbus 7'6 Telefoon 31441
58936 Abonnementsprijxen
.m. f 2,80, p.kw. 8,25 Klachfendienst bezorging 18—19 uur
IVffiT zoals velen hadden verwacht de liberalen zijn dit keer de
grootste verliezers, maar de socialisten: met een verlies van vijf op de
achtenveertig zetels is voorlopig hun kans op de grootste fractie in de
Tweede Kamer verkeken. Dc KVP heeft kans gezien door een (kleine)
winst van één zetel precies een derde van het totale aantal zetels te bezet
ten.
I In Zaandam ontstond gisteren even
verwarring. Mejuffrouw C. Oostum,
stond op de oproepingskaart. Maar
bij het stembureau maakte me.
vrouw C. Heynes-Oostum haar op.
wachting. Natuurlijk mocht hei
Jonge bruidje stemmen.onder
grote belangstelling van de bruide
gom.
Verblijdend is, dat de protestants-
christelijke partijen zich uitstekend
hebben gehouden: het verlies v^.n een
zetel door de A.R.P. werd weer goed
gemaakt door de C.H.U., die er een
zetel bijkreeg: de fracties zijn nu even
groot .beide dertien). Het G.P.V. doet
met één zetel zijn intrede in de Twee
de Kamer. Men mag aannemen, dat
deze verkregen is tn koste van de
A.RP. Wanneer men de drie zetels
van de S.G.P. bij die van de andere
protestants-christelijke partijen lelt,
dan blijkt, dat dit „blok" dertig zetels
bezet.
Het verlies van de V.V.D. was te
verwachten. De teruggang met drie ze-
De Amerikaanse ruim
tevaarder majoor Gordon
Cooper draaide vandaag
rustig zijn rondjes om de
aarde. Toen hij zeven om
wentelingen achter de rug
had, werd besloten, dat
hij voorlopig tot zeventien
kon doorgaan. Daarna zou
worden uitgemaakt of het
verantwoord zou zijn, de
22 vol te maken. Kort na
middernacht kan Cooper
dan beginnen met de lan
ding, die in het gebied
van Midway in de Stille
Oceaan moet plaatsheb
ben als alles goed blijft
gaan.
Frangois Duvalier, tot
gisteren wettig president
van de negerrepubliek
Haïti, weigert de macht
uit handen te geven en
gedraagt zich dus van van
daag af zonder meer als
dictator. Hij heeft de ge
ruchten tegengesproken,
dat hij van plan zou zijn,
Haïti te verlaten.
Professor Albert Gey
ser, de 43-jarige Zuidafri-
kaanse theoloog die op be
schuldiging van ketterij
uit de Zuidafrikaanse Ne
derduits Hervormde kerk
was gezet, is door deze
kerk in ere hersteld.
In Israël-bestaat on
gerustheid over de leve
ring van wapens aan het
Westduitse leger. Men be
weert, dat West-Duits-
land meehelpt aan het be
wapeningsprogramma van
president Nasser van
Egypte.
In Stockholm zijn vijf
gevallen van pokken ge
constateerd. Er zijn onmid
dellijk uitgebreide veilig
heidsmaatregelen getrof
fen en er is door het ge
hele land alarm geslagen.
In Zwitserland hebben
zich nieuwe tyfusgevallen
voorgedaan.
Premier Chroesjtsjef
van de Sowjetunie heeft
Amerika en Engeland la
ten weten, dat zijn land
al voldoende concessies
heeft gedaan in de kwes
tie van een verbod van
kernproeven. Over de ver
dere inhoud van zijn
schrijven is officieel nog
niets bekend.
Vier Oostduitse jour
nalisten, die dinsdag in
West-Berlijn onder ver
denking van spionage
werden aangehouden, zijn
in vrijheid gesteld. Het
onderzoek tegen de ande
ren wordt voortgezet. In
totaal werden twaalf ar
restaties verricht.
Michael Soeslof, theo
reticus van de Russische
communistische partij, zal
de Sowjetdelegatie leiden,
die met Chinese afgevaar
digden in Moskou zal
spreken over de ideologi
sche geschillen tussen de
Sowjetunie en communis
tisch China.
ÜUSTIG DRAAIT Leroy Gordon Cooper, Amerika's zesde en 's werelds
tiende ruimtevaarder, zijn rondjes op ongeveer 200 kilometer boven
de aarde. Alles wijst erop, dat deze lancering de grootste prestatie tot nu
toe van de Amerikanen zal worden. Niet alleen wat het aantal rondjes be
treft, als alles goed blijft gaan worden dat er 22, maar het gehele project
verloopt zo perfect, dat het bijna niet te begrijpen valt dat de Russische
pers zo weinig aandacht besteedt aan deze fenomenale prestatie van de
Amerikanen. Een schrille tegenstelling daarmee vormt wel de enthousiaste
comentaren die Russische ruimtevaarders in de Amerikaanse bladen
krijgen.
neemt verschijnen op het televisie
scherm.
De ruimtereis van Cooper bevat vier
kritieke punten, waarop" functionarissen
van het Mercury-project moeten beslui
ten: doorgaan of niet doorgaan. Het eer
ste punt was vlak na de vlucht van vijl
minuten met raketaandrijving door de
Atlas-draagraket. Met radar en elektro
nische instrumenten werd vastgesteld dat
hij in% de goede baan was. Het besluit
luidde: doorgaan.
Eventjes dacht men op Cape Cana
veral dat het niet zo goed ging. Dat
was toen gemeld werd dat de tempe
ratuur in Coopers cabine schommelde
tussen de 40,5 en 47,5 graden Celsius.
Al gauw kwam het bericht dat van
een vergissing sprake was en dat
Cooper zich heel lekker voelde bij een
temperatuur van ongeveer 38 graden
Celsius. „Heel behaaglijk", zei de as
tronaut.
Volgens de geleerden is Cooper een
iizersterke vent. Zijn vrouw en kin
deren kunnen hem elke minuut horen.
In hun huis in Houston. Texas, is een
speciaal apparaat gemonteerd dat ge
sprekken van Cooper met zijn collega
astronauten weergeeft. Zijn gezicht
kunnen ze zo nu en dan op de televisie
zien. Zelfs beelden van de aarde die
haar man met zijn televisiecamera op-
Het volgende punt kwam tegen het ein
de van de eerste omwenteling. Toen was
gemeld door tientallen luisterposten en
aCtastsystemen dat Cooper in uitstekende
lichamelijke conditie was, dat zijn ruim-
tcpak en de cabine een goede, constante
tmeperatuur hadden en dat geen van de
apparaten op rood stond. Besloten werd:
doorgaan voor nog een serie van zes
ronden.
(Voor vervolg zie pagina 11)
De Boerenpartij is bij de Ka
merverkiezingen met drie zetels
uit de bus gekomen. Rond mid
dernacht: partijleider H. Koe
koek (links) breed lachend in
gesprek met partijgenoot E. J.
Harmsen in hotel Suisse in Am
sterdam, waar zij de gang van
zaken met spanning volgde.
tels zal velen nog zijn meegevallen. De
Liberale Staatspartij van Ridder van
Rappard heeft niet de bijval gekregen
van een voldoende aantal rechts-liberale
kiezers om in de Tweede Kamer te ko
men. Dat de C.P.N. een zetel heeft ge
wonnen kan worden verklaard uit het
feit, dat de communisten voor deze ver
kiezingen weer als eenheid zijn opgetre
den: in 1959 was de z.g. Brug-groep van
de partij.
Hoewel de P.S.P. haar zeteltal zag
verdubbelen (nu vier), is deze winst
zeker niet spectaculair: misschien, dat
velen, die eerst op deze partij hun stem
hadden willen uitbrengen, het bij na
der inzien toch maar niet hebben ge
daan, omdat zij in de P. v. d. A. ook
méér dan geduld worden.
De uitslag van deze stemming is
een verrassing voor hen, die altijd
hebben verondersteld, dat het Neder
landse volk afkerig is van radicale
groeperingen. Want als zodanig mag
men toch zeker de Boerenpartij be
schouwen. Met niet minder dan drie
zetels zal zij in de nieuwe Tweede
Kamer verschijnen en het is te ver
moeden, dat de leden van deze fractie
daar een niet minder radicaal geluid
zullen laten horen dan tijdens dc ver
kiezingscampagne. Dat er om te be
sluiten ook nu weer een groot aan
tal op snipperpartijen uitgebrachte
stemmen verloren is gegaan valt al
leen maar te betreuren.
AANTAL ZETELS
Winst of
PARTIJEN
1963
1959
verlies
K.V.P.
50
49
+1
31,92 pet.
31,59 pet.
+0,33 pet.
P.v.d.A.
43
48
—5
27,99 pet.
30,37 pet.
—2,38 pet.
V.V.D.
16
19
—3
10,28 pet.
12,21 pet.
—1,93 pet.
A.R.P.
13
14
—1
8,72 pet.
9,39 pet.
—0,67 pet.
C.H.U.
13
12
+1
8,58 pet.
8,11 pet.
+0,47 pet.
C.P.N.
4
3
+1
2,77 pet.
S.G.P.
3
3
2,29 pet.
2,16 pet
+0,13 pet.
P.S.P.
4
2
+2
3,02 pet.
1,84 pet.
+1,18 pet.
Lib. St.p.
0
0,36 pet.
- 0,36 pet.
Chr. Nat. Volksp.
0
0,03 pet.
0,02 pet.
+0,01 pet.
L\jst Grol
0
0,01 pet.
+0,01 pet.
Ec. Appèl
0
0,60 pet.
+0,60 pet.
Nw. Dera. P.
0
0,21 pet.
+0,21 pet.
G.P.V.
1
0,66 pet.
+1
0,74 pet.
+0,34 pet.
Lib. Unie/V. Verk.
0
0,34 pet.
+0,34 pet.
Boeren
3
0,65 pet.
+3
2,13 pet.
+1,48 pet.
Volksrefer.
0
0,01 pet.
+0,01 pet.
Totaal
150
150
100 pet.
100 pet.
(Van onze parlementsredactie)
iVriNISTER ZIJLSTRA (a.r.) is van
mening, dat de Partij van de
Arbeid twee kapitale fouten gemaakt
heeft. In de eerste plaats heeft de
oppositie te lang volgehouden, dat
het kabinet-zonder-socialisten niet tot
regeren in staat was. Daarop stelde
zij het voor, dat het kabinet toch wel
goed werk deed en dat de P. v. d. A.
wel mee had willen werken. De kie
zers hebben dit niet kunnen verwer
ken. De tweede kapitale fout is de
publicatie van „Om de kwaliteit van
het bestaan" geweest.
Minister Zijlstra sprak van een onrijp
geschrift, dat niet als plan kan worden
betiteld, omdat het gewoonweg niet
klopt.
Als politiek pamflet voor deze verkie
zingen was het waardeloos.
Op een vraag hoe hij na deze ver
kiezingsuitslag denkt over de ver
houding ARP en CHU antwoordde
hij dat hij deze verhouding geheel
los van de steinmencijfers wil zien.
kwalificeerde dit als een versterking
van de minder democratische krachten.
De heer VAN DIS (sg) is zeer tevre
den. Het feit dat de SGP haar drie ze
tels behoudt en in stemmenaantal zelfs
(Voor vervolg zie pagina 11)
jgEN van de eerste conclusies waartoe
bestudering van de verkiezingsuitslag
leidt is, dat in de uitslag een bevestiging
mag worden gezien van het gevoerde re
geringsbeleid onder het kabinet-De Quay.
Dit blijkt uit het feit, dat dc regerings
partijen in totaal behoorlijk constant zijn
gebleven, liet blijkt niet minder uit het
verlies dat dc socialisten hebben geleden.
In de uitslag der verkiezingen ligt dus
geen reden om in het regeringsbeleid wij
ziging aan te brengen. Mochten de socia
listen alsnog willen meedoen, dan zullen
van hun kant de concessies moeten ko
men. Het een toontje lager zingen is voor
hen onvermijdelijk geworden. In het licht
van deze uitslag moet hun positie op zijn
minst onbehaaglijk heten.
Een andere conclusie is, dat een deel van
het kiezersvolk in beweging is gekomen.
Het toegenomen aantal partijen deed dit
reeds verwachten. Daarbij zal met name
de liberale partij als een soort van door
gangshuis hebben gefungeerd. Niet aan te
nemen valt toch, dat de stemmen op een
aantal kleinere partijen afkomstig zouden
zijn van socialisten behoudens misschien
voor wat betreft de pacifistisch socialis
ten, die overigens vergeleken met vorig
jaar gelijk zijn gebleven. Het beeld wordt
dan, dat de socialisten vooral aan de libe
ralen zullen hebben verloren, die op hun
beurt stemmen hebben moeten afstaan aan
kleinere groeperingen.
Eerlijkheidshalve moet worden vastgesteld,
dat het bij deze kleine groeperingen, ook
tezamen genomen, gaat om slechts enkele
procenten op het geheel. Het behoeft dus
de aandacht niet af te leiden van dc trouw
die de grote meerderheid van het kiezers
volk opnieuw aan de dag heeft gelegd.
Bij de kleinere groeperingen valt intussen
het resultaat op, door de Boerenpartij be
haald. Dat er bij velen onbehagen heerste
rondom de problematiek van het Land
bouwschap, was vooral door „Hollandsche-
vcld" bekend geworden. Wat echter treft
is liet aantal stemmen dat deze partij
eveneens heeft gewonnen in de steden. Dit
doet vermoeden, dat hier tot uitdrukking
komt een algemener onbehagen met be
trekking tot de verwezenlijking van de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie. Het
verschijnsel zal voorlopig de aandacht
blijven vragen.
In het geheel van de uitslag slaan de con
fessionele partijen geen slecht figuur. De
K.V.P. zal in het vervolg onbetwistbaar
de grootste partij in Nederland blijven.
De C.H.U. valt met haar zetelwinst geluk
te wensen, zoals het omgekeerd te betreu
ren valt, dat de A.R.P. een zetel verloor.
Beide partijen gaan nu gelijk op; het blUft
tussen deze twee kennelijk gescheiden
marcheren, al is het doel gelukkig veels
zins hetzelfde. Het G.P.V. zag thans zijn
volharden met een zetel beloond. De S.G.P.
mocht met een kleine stijging haar drietal
behouden. Voor de protestantse groeperin
gen komt het derhalve op een totaal van
dertig. Hartelijk hopen wij, dat tussen hen
van eensgezindheid mag blijken waar dc
mogelijkheden zich daartoe maar voor
doen. In dc politiek komt het ook aan op
eendracht in de bescherming van de refor
matorische levenswaarden.
Bij deze verkiezingsuitslag ten slotte be
hoeft dc kabinetsformatie naar het zich
laat aanzien op minder problemen te stui
ten dan wel het geval is geweest. Niette
min behoort ons aller gebed op te gaan
voor onze Koningin, wie het gegeven moge
zijn waardevolle adviezen te ontvangen en
van wier wijsheid wederom veel zal wor
den gevergd.
„Ik ben van oordeel, dat het geschei
den optrekken van heide grote pro
testantse partijen een schandaal is
en op den duur ook een ramp zal
blijken te zijn", zo zei hij.
Voor de heer BEERNINK (c.h.) is het
geen verrassing, dat de Boerenpartij zo
'n aanhang heeft verworven. Tydens z'n
vele spreekbeurten op het platteland
was hem wel gebleken, dat de ontevre
denheid daar begrijpelijk zeer groot
is.
In de steden zijn het vermoedelijk de
kleine middenstanders geweest, die Koe
koek hebben gesteund. Zij begrijpen
veelal niet, waarom de p.b.o. in 't leven
is geroepen. Intussen is het een beden
kelijke zaak, dat deze extremistische
tendens aan het licht is getreden. „We
zullen terdege op moeten passen".
Verrast was de Unievoorzitter over de
vrij sterke teruggang van de PvdA. Om
dat de ervaring leert, dat oppositie een
partij electoraal meestal goet doet.
De heer SMALLENBROEK (ar) had
niet verwacht dat de PvdA zo veel zou
verliezen. Dankbaar was hij dat het ver
lies van de ARP voor een groot deel
wordt gecompenseerd door de winst van
de CHU.
De vooruitgang van dc KVP noemde
hij opmerkelijk, terwijl hij verder zei
het bedenkelijk te vinden, dat zowel het
linkse als het rechtse extremisme toe
neemt.
Niet zo goed
Dc heer Vondeling (soc gaf gister
avond eerlijk toe, dat hij het verlies
van de PvdA nog niet kan verklaren.
„Kennelijk hebben we het niet zo
goed gedaan als we hadden gehoopt".
De verklaring voor het succes van dc
Boerenpartij in de steden zocht hij
in de acties van de bladen als De Te
legraaf en Burgerrecht tegen het
Landbouwschap.
De verkiezingsuitslag heeft aange
toond, dat de oppositie electoraal heeft
gefaald. Haar stemmenverlies is voor
een deel aan de PSP ten goede geko
men. Zo zei gisteravond minister VELD-
KAMP (kalh. v.). Hij betreurde vooral
de versterking van de linkse richting en
J~\E depressie, die bij IJsland is aange-
komen is dieper geworden en
zwenkt nu naar oostelijke richting af.
Het bijbehorend frontensysteem ver
plaatst zich langzaam over de Britse
eilanden naar de Noordzee.
Verwacht wordt dat op de nadering
van het front de wind naar richtingen
tussen zuid en zuidiuest krimpt en de
bewolking toeneemt. Later zal plaatse,
lijk ook wat lichte regen vallen.
Er wordt aanvankelijk wat zachtere
lucht aangevoerd, maar na de passage
van het koufront stroomt weer koudere
lucht binnen.
De Bilt verwacht tot vrijdagavond:
Toenemende bewolking met morgen in
de loop van de dag hier en daar wat
regen Zwakke tol matige wind tussen
zuid en zuidwest. Iets hogere tempera
turen. (Opgemaakt te 11.15 uur).
tendens: styging
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
D. Helder
Ypenburg
Vliaslngen
Zon en maan Eeldc
Vrijdag 16 mei: zon op 4.46. onder SeBi"
20.27 u.; maan op 2.09, onder 11.24 uur.
Donderdag 23 mei: nieuwe maan. Zd.-Limb.
nno 4
nnw 2
wnw 2
nno 3
Hoogwater Scheveningen
17 mei: 9 09 v.m.; 21.50 n.m.
Prinses Paola, echtgenote van de Bel
gische prins Albert, Is dinsdagavond bij
een auto-ongeluk licht gewond. De
schoonzuster van de Belgische koning
was met haar auto. die door een chauf
feur werd bestuurd, op weg van Parijs
naar Brussel. Z(j bleek een lichte ver
wonding aan haar gelaat en een zenuw
schok te hebben. Prins Albert bracht
haar later van het ziekenhuis in Mau-
beuge naar huis.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenh.
Aberdeen
Londen
A'dam
Brussel
Luxemb.
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
MUnchen
Zürich
Locarno
zw. bcw.
zw. bcw.
gil. bcw.
mist
mist
gh. bew.
1. bew.
onbew.
gh. bcw.
zw. bcw.
regen
onbew.
gh. bew
gh. bew. n z
h. bew. n 4
zw. bew. nno 7
onbew. nw 2
zw. bew. nw 12
zw. bcw. n 5
zw. bew.nno 5
regen nno 4
m regen zw 4
Innsbruck
Belgrado
Athene
Rome
Ajacclo
Madrid
Mallorca
Lissabon
lichte regen
gh. bew.
zw. bew.
orvbeew.
gh. bew.
onbew.
regen
regenbui
h. bew.
I. bew.
onbew
o no 9
