Nasoetion: totale oorlog nog maar net voorkomen Commentaar Ook in Tennessee een rassenrel Stemmentellers beloven beterschap Ruimtevaart Cooper tot t laatst onzeker Antwerpen hijst de vlag Djakarta was gereed om massaal toe te slaan Plan was onverdedigd Hollandia te nemen Vieuws in één oogopslag Weer bracht kans op uitstel Epidemie mond- en klauwzeer breidt zich sterk uit Staat in beroep tegen vonnis Zuidmolukkers Nieuwe Leiclse Courant Dinsdag 14 mei 1963, 44ste jaargang Directeur: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Postbus 7& Telefoon 31441 i. 9h.w...« Zit- p»?'"" 7 mijn hert in teghenjpoet" Abonnementsprijzen Klachtendienst bezorging 18—19 uur (Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) TK geef toe, wij hebben de jungle van Nieuw-Guinea onderschat. Maar "-*■ u zult moeten toegeven dat jullie nooit serieus in onze militaire kracht en slagvaardigheid hebben geloofd. Als de besprekingen over het Bunker plan in New York waren mislukt, hadden we, uit zee en uit de lucht, met vijfentwintigduizend man tegelijk toegeslagen. Dit zou nog maar de voor hoede zijn geweest. Met schepen hadden wc nog veel meer brigades aan gevoerd". Het is de rustige, zacht sprekende en logisch denkende generaal Nasoetion, die dit zegt op 'n toon, alsof hij met de meest vredelievende conversatie bezig is, en met de vriendelijkste glimlach rond de lippen. Als chef-staf van de Indonesi sche strijdkrachten heeft hij de tegen de Nederlanders gerichte, militaire opera ties op Nieuw-Guinea geleid. Als vicc- premier en minister van defensie is hij begin vorig jaar de hele wereld door ge weest om zich ervan te overtuigen dat landen als Australië, Engeland en de Dit is Gordin Cooper, die van daag de vierde Amerikaanse ruimtevaarder zou moeten wordenin het ruimtepak dat j hij zou dragen tijdens zijn 22- j maal-om-de-aarde-in-34-uur- en-20-minuten. De kans op compen satie voor de genaas te Nederlandse bedrijven in Indonesië is groter dan men in het algemeen heeft verwacht, zo blijkt uit be richten uit Djakarta. Op een verkiezings vergadering van de VVD in Amsterdam is gister avond enig deining ont staan. De heer Van der Putten mengde zich in discussie en wilde zijn bewering waar maken door zich te beroepen op ge heime notulen, die hij van een VVD-er had gekregen. Maar tijdens de vergade ring bleek dat deze no tulen niet alleen geheim, maar ook vafs waren. Ook in de Amerikaan se staat Tennessee begint het te spannen als gevolg van de controversen tus sen blank en zwart. In Nashville drongen enkele honderden zingende ne gers de stad binnen. Het gevolg was weer gevech ten. Binnen tien jaar heeft Antwerpen een snelle ver binding met de Rijn. Na een halve eeuw onderhan delen is gisteren in Den Haag het akkoord over de Schelde-Rij nverbinding getekend. Het A.N.P. hoopt mor genavond de totale ver kiezingsuitslag nog snel ler bekend te maken dan in vorige jaren. Gisteren hebben PT-ers en ANP- ers een spannende repeti tie gehouden. Op Java hebben zich rettetjes voorgedaan tus sen Indonesiërs en Chine zen. Over de achtergrond van deze onlusten vertelt onze speciale verslaggever in Indonesië, Link van Bruggen. De Amsterdamse poli tie en de G.G. en G.D. van de hoofdstad hebben la ten weten het incident bij het vervoer van een over leden man in de Jan van Galenstraat ernstig te be treuren. De oorzaak van het misverstand was. dat er geen zekerheid bestond of de man inderdaad was overleden. Vanmiddag om twee uur zou de Amerikaanse ruimtevaarder Cooper in zijn ruimtecabine gelan ceerd worden voor een tocht van 22 keer om de aarde. Vanmorgen om ze ven uur is het laatste af tellen voor de lancering begonnen Vanmorgen vroeg werd op Cape Canaveral een begin gemaakt met het aftellen voor de start van de voorgenomen ruimtevaart van 22 banen om de aarde van de astronaut Gordon Cooper. De auatoritcitcn zeiden dat het juist was om aan te nemen, dat de vooruitzichten voor een start volgens de plannen goed waren. Door twijfelachtig weer was er enige kans op uitstel ontstaan, maar om elf uur (Westeuropese tijd) verliet Cooper zijn woonverblijf een hangar, op weg naar zijn wach tende raket om een poging te doen de langste ruimtevlucht te maken die ooit door een Amerikaan is on dernomen. De reddingsgroep in het westelijke ge deelte van de Stille Oceaan, die een ge bied ten zuiden van Japan bestrijkt om vat vier torpedojagers en zes opspo- rings- en reddingsvliegtuigen. In de Atlantische Oceaan voert schout bij nacht Harold G. Bowan het bevel over Task Force 140. Deze omvat drie torpedojagers en acht vliegtuigen in de bergingsgroep voor de omgeving van Cape Canaveral, het vliegdekschip Wasp, vier torpedojagers en twaalf vliegtuigen in de bergingsgroep voor de omgeving van de Bermuda-eilanden, een olieboot. twee torpedojagers en tien vliegtuigen in de bergingsgroep voor de Azoren en een torpedojager en vier vliegtuigen in de bergingsgroep voor de omgeving van de Kanarische eilanden. Twee mijnenvegers en een bergings schip vatten post in ondiepe wateren op ongeveer 20 km afstand van Cape Cane- veral om Cooper op te pikken als er kort na de lancering van zijn ruimtevaartuig iets verkeerd zou gaan. Op de lance ringsplaats worde twee brandweerauto's, drie amfibievoertuigen van het leger, vier helikopters van de marine en drie In Hengelo (Gld.), waar reeds op vele bedrijven mond- en klauwzeer is geconstateerd, werd gisteren weer een besmettingsgeval aangegeven. Dit be trof het bedrijf van de heer Langwerden. wiens 196 varkens inmiddels zijn afge maakt. In totaal zijn er in deze ge meente 6edert 1 april reeds meer dan 2000 varkens wegens mond- en klauw zeer afgemaakt. Er werden op een klei ne 50 bedrijven (van de in totaal bij na 500 boerderijen in deze gemeente) bc-smettingsgevallen geconstateerd. Op t.et ogenblik zijn er nog 29 boerderijen, die als besmet worden beschouwd, 19 boerderijen zijn inmiddels weer vrij van besmetting verklaard. De ziekte grijpt de laatste tijd steeds meer om zich heen. er komen nu dagelijks twee drie ge vallen bij. De ziekte blijft in deze streek overi gens niet tot Hengelo beperkt. Zij heerst eveneens in aangrenzende gemeenten. Ernstig wordt ook de toestand in Zei- hem genoemd. De officiële opening van de nieuwe fabriek van de Koninklijke Nederlandse Papierfabriek N.V, in Maastricht zal op 7 juni worden verricht door prins Bern- hard. kleine boten in gereedheid gehouden om de astronaut te redden indien bij de lan cering een noodtoestand ontstond. De NASA had de bergingsmacht op dracht gegeven Cooper binnen 18 uur na zUn landing waar ter wereld oop te vin den. maar ofschoon de bergingsmacht daartoe is ingericht, kan het in geval van een gedwongen landing dagen duren voor Cooper in werkelijkheid wojrdt ge red. In het noordelijke gedeelte van de Atlantische Oceaan kan een schip binnen een dag elke plaats bereiken, maar in het zuidelijke gedeelte of in de Indische Oceaan zouden vijf dagen nodig zijn. Een eeuw lang is er sprake ge weest van onderhandelingen over een verbinding tussen Schelde en Rijn. Gisteren is daaraan een ge lukkig eind gekomen door de on dertekening van het akkoord tus sen Nederland en België. Na af loop van de plechtigheid in de grote zaal van het ministerie van buitenlandse zaken in Den Haag schudden de bewindslieden van twee goede buurlanden elkaar de hand: v.l.n.r. de Belgische onder minister H. Fayat, de Belgische premier Th. Lefèvre, zijn Neder landse ambtgenoot prof. dr. J. E. de Quay en de Nederlandse minis ter van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns. (Zie pagina 9). Verenigde Staten ten aanzien van het toen nog omstreden eiland geen mili taire verplichtingen hadden aangegaan. In het jungle-groen van een eenvou dig veldtenue zit hij in z'n kamer, die als het ware behangen is met militaire trofeeën en emblemen. Op beide schou ders bevinden zich, op een gouden padje, vier gouden sterren. Boven de linker borstzak schittert een kleurig lintjes- plakkaat van zogenaamde campagne medailles. In de ene hoek van het werk vertrek staat een knalrode miniatuur van een Russische tank opgesteld („in Moskou gekregen, maar hij is voor ons terrein te zwaar"), terwijl in de andere hoek een model van een in Polen ge bouwde duikboot is geplaatst („jazeker, daar hebben we er verschillende van") Raketten „Toen de overeenkomst over Nieuw- Guinea afkwam", aldus generaal Nasoe tion in perfect Nederlands, „waren bijna aan de derde en laatste operationele fase toe. Deze bestond uit het nemen en bezetten van Hollandia en Biak door een brigade parachutisten, een brigade mari niers en een brigade infanterie. Als be gindatum van deze actie, waarvoor zo wel de luchtmacht als de vloot paraat gehouden werd, hadden we zeventien augustus gedacht, omdat op die dag ons grote onafhankelijkheidsfeest wordt ge vierd. Natuurlijk waren we met de nor male, inleidende gevechten begonnen. Met onze bommenwerpers Tupolev-16 hadden we de zee schoongeveegd. Ver geet niet dat de geleide raketten, die deze machines meevoeren, tot op een afstand van tweehonderd m(jl hun doel feilloos kunnen raken. Onze, op Ccram gestationeerde Ilyusins-28 hadden voorts de wooncentra gebombardeerd, terwijl onze tactische luchtmacht voor dekking van de landingen uit de lucht en uit de zee hadden gezorgd". Oorlog De chef-staf van de Indonesische strijd, krachten Iaat er geen twijfel over be staan dat nog maar net, om precies te zijn: om vijf voor twaalf, een totale oor log is voorkomen. De eerste twee fasen waren al achter de rug, toen het bestand werd bereikt. De periode van militaire druk en militaire confrontatie door mid del van infiltraties was afgesloten. Vrij willigers, burgers zowel als militairen, waren met prauwen op de kust geland om volgens het zogenaamde Trikora-be- ginsel o.m. a.jitatie onder de Papoea's te voeren. Voor vervolg zie pagina 9 Onlusten teisteren Birmingham in AlabamaV.S. Een lid van de bur gerlijke beschermingsorganisatie leidt een negervrouw weg, die over stuur is geraakt door brandstichting in de negerwijk. Op de achtergrond laaien de vlammen hoog op. In Birmingham blijft spanning Enkele honderden zingende neger studenten zijn gisteravond het cen trum van Nashville in de Ameri kaanse staal Tennessee binnenge trokken, waar grote spanning heer ste. Er ontstonden gevechten met blanken en de politie. Stenen, glas en zware planken vlogen naar de de monstranten, toen deze twee restau rants naderden, waar de rassenschei ding nog steeds wordt doorgevoerd. Die restaurants vormden ook verle den week al het doelwit van neger protesten. De politie arresteerde enkele men sen, onder wie een blanke. Verschil lende personen werden gewond naar een ziekenhuis overgebracht. De ne gerleiders leieten weten dat vanavond opnieuw gedemonstreerd zal worden. Tenzij hun eisen ingewilligd worden, zal een nieuwe mars door de stad wor den gehouden. Ook in Birmingham in de staat Ala bama hebben zich bisteravond nog orde verstoringen voorgedaan, waarbij een neger en een blanke werden gewond. Van een aantal auto's werden de voor ruiten vernield. Intussen zijn in de stad de oud-wereldkampioen boksen Patter- Namens de Staat der Nederlanden heeft de landsadvocaat hoger beroep in gesteld tegen het vonnis van de presi dent van dc rechtbank te 's-Gravenhage inzake de toelating van een aantal Zuid-Molukkers uit westelijk Nieuw- Guinea. Het beroep wordt ingesteld op feitelijke en op juridische gronden. In middels worden onverminderd het recht van hoger beroep, de pogingen om de betrokkenen in de gelegenheid te stellen Irian Barat te verlaten, voort gezet. son en de baseballster Robinsoft aange komen. Zij werden door de negerbevol king enthousiast ontvangen. Beiden spra ken een massabijeenkomst toe, waarin zij verklaarden, dat de negers niets anders eisen, dan als alle andere Amerikaanse burgers te worden behandeld. De gouverneur van Alabama, Wallace is van plan de federale rechter te vra gen, het inzetten van- feedrale troepen in het door rassenonlustcn geplaagde Bir mingham te verbieden. Naar aanleiding daarvan heeft president Kennedy hem laten weten, dat zijn pogingen de rassen- strijd in de stad te beëindigen, geconcen treerd zullen blijven om het helpen van de plaatselijke bewoners om een vreed zame, redelijke regeling te bereiken en uit te voeren. Een van zijn stappen was het bevel, troepen tc zenden Er zijn ongeveer 3.000 militairen overgebracht naar de luchtbasis Maxwell en fort Mcclellan in de omgeving van Birming ham. Kennedy zal zaterdag een bezoek bren gen aan Alabama, dal reeds lang geleden werd vastgesteld. Hij zal de viering bij wonen van het 30-jarig bestaan van de Tennessee Valley Authority en in ver band hiermede een bezoek brengen aan drie steden in het noorden van Alabama Prins Bernhard zal zondag 26 mei in Ostende aanwezig zijn bij een herden kingsdienst en een parade van de Royal Air Force Association (R.A.F.A.) die daar gedurende het weekende haar jaarlijkse conferentie houdt. Koningin Juliana en prins Bernhard hebben gisteren de vertrekkende ambassa deur van Israël en mevrouw Cidor een af- scheidslunch aangeboden op paleis SoesL- dijk TN ONZE KRANT van zaterdag hebben wij doen uitkomen, dat, wil men een advies voor de verkiezingen van morgen, onze voorkeur uitgaat naar protestants- christelijke partjjformatie. Vandaag zouden we eerst nog met een enkel woord willen onderstrepen, dat bo vendien de protestants-christelijke politici zich niet behoeven te schamen voor het regeringsbeleid van de laatste vier jaren, ook voor zover zij daarin een aandeel heb ben gehad. Toen, nu vier jaar geleden, het kabinet- De Quay aan het bewind kwam, was de kritiek van de oppositie bitter en fel. In het kabinet werd een bedreiging van de democratie gezien. Zonder socialisten zou met name van een sociale politiek weinig terechtkomen. WU hebben toen van stonde aan gesteld, dat deze kritiek meer het karakter van een slag in de lucht zou gaan dragen naar mate zij feller en onbeheerster was. Zo is het ook spoedig gegaan. De oppositie stond weldra voor de keus, in een felle kritiek tc volharden, die dan echter niet op de feiten zou slaan, of anders een flink toontje lager te gaan zingen. Zij heeft allengs voor het laatste gekozen. Die heel wat mildere toon kwam trouwens voor de hand te liggen. Want aan het einde van deze vier jaren mag worden geconstateerd, dat het kabinet het er in het geheel niet slecht heeft afgebracht. Er is over het algemeen een wijze en ver standige politiek gevoerd, waarbij de pro fijten van de genoten welvaart aan ons volk ten goede kwamen en tegelijk de gevaren werden vermeden waartoe dezelf de welvaart zou kunnen verleiden. Wij denken daarbij met name aan een versto ring van liet evenwicht, als onder vorige kabinetten, waarin socialisten, niet dltjjd werd voorkomen. Niet, dat de oppositie van vandaag ook morgen nog oppositie behoort te zijn. Wèl menen wij, dat er geen reden is, in het regeringsbeleid wezenlijke verandering te brengen, ook niet voor wat betreft de eco nomische, dc sociale en dc financiële po litiek. Het is gebleken, dat het best kan zonder socialisten. Willen dezen meedoen, het is ons wel, maar dan zal van hen ze kere aanpassing mogen worden verlangd. Met liet regeerbeleid zoals het deze vier jaren is gevoerd is tegelijk de bewering weerlegd, als zouden de politici van dc levensbeschouwelijke partijgroeperingen onvoldoende tot een praktisch beleid be kwaam zijn. Het tegendeel was het geval. Zou men niet veeleer mogen stellen, dat deze politici zich vanuit hun levensbe schouwing temeer tot het dragen van dc verantwoordelijkheid gedrongen hebben gevoeld? De protestanten onder de politici hebben ook in deze regerperiode hun partij heel behoorlijk mecgeblazen. Morgen dan gaat het om belangrijke za ken. De tijd waarin het ons vergund is te leven is geen gemakkelijke. In deze tijd is dc mens geneigd, veel te venvachten van eigen kunnen; aan de andere kant biedt deze zelfde tijd de voorbeelden van menselijke machteloosheid. In deze tijd, wellicht meer nog dan in enige andere, is het voeren van politiek niet maar iets wat zich aan de oppervlakte vol trekt. Zelden reikten de problemen zo diep. Zelden was er zulk een samenhang tussen dc vraagstukken. Zelden was het menszijn als zodanig er zo hevig bij betrokken. Wie dat bedenkt, gaat morgen niet onver schillig naar het stemhokje, maar met een hartelijk besef waarom het gaat Als men sen en staatsburgers rust morgen op ons een plicht waarvoor wij dankbaar mogen zijn en waaraan wij met ernst zullen heb ben te voldoen. Koevele miljoenen in tal van landen zijn er niet, die ons benijden om wat wij ook in dit opzicht nog hebben. Ook aan hen mogen wij morgen .wel denken en het zal een accent geven aan onze stem. Dubbel dankbaar zal het ieder onzer ma- keil, dat in ons land de mogelijkheden er zijn om zUn stem uit te brengen op een wijze als met zijn levensbeschouwing in overeenstemming. „Ja, u'ij hebben gegild. Die spannende film op de t.v. is afgebroken". gj^AN de rand van hel Azoren-hoge- drukgebied bewegen nieuwe oceaan- heeft het zeegebied ten zuid-westen van Ierland bereikt. De storing is niet actief maar koerst vrij snel in de richting van Het Kanaal. Vermoedelijk zal zij dicht langs het zuiden van het land trekken. In verband hiermee wordt vrij veel be wolking verwacht met voornamelijk Z"1 ISTEREN reeds kwamen bij dc A.N.P.-verkie- zingsdiensl uitslagen binnen uit alle kieskringen in ons land.Uit achttien telegraaf kantoren van dc PTT kwa- per telex korte tele- efficiënl samenwerken om tijdig dc uitslagen van de Tweede-Kamerverkiezingen aan de kranten door te geven Het doel is: de uitslag zo vlug mogelijk en de vcr- kiezingsdienst mikt op een tijd vóór twaalf uur be kend te maken. cii met ecu grote elektron!- dc snelheid waarmee hel sehe rekenmachine. Dcre A.N.P dc uitslag van de laatste zal in de loop van de verkiezingen bekend zal ma- avond geregeld tussenstan- ken is overigens slechts voor den produceren, compleet een deel afhankelijk van niet vergelijkende cijfers van mensen en machines in Den ,«"5™ VOrl8e verki«*1"*™ Bit is Haag. Veel hangt at van de een zeer spectaculair gebcu- tellers in de gemeenten. No- rCn' r-£Ct k°St de machine toire laatkomers hebben het even weer in dc juiste sfeer nes die nodig rijn om "snel rëk'cndi''met" boTkhoudm"actü- "ên comple^'ovmicht' on '!1' bet"Ncluip beloofd te brengen, opdat zij morgen alle cijfertjes te verwerken. nes. met ho.lerith-machines papieTt'c" "ttem°P tZiï'gang v^'ïïcm Op drie manieren Het betekende een genera le repetitie voor meer dan grammen met cijfers om de 100 medewerkers, P.T.T.'ers. de uitslagen van de kieskrin- mannen en vrouwen van A.N.P.'ers en deskundigen geil, de provincies en de uit- wn. slag van het gehele land be de A.N.P.-verkiezingsdienst voor de ingewikkelde machi- storingen naar het oosten. Een ervan de zuidelijke provincies enige lichte re- gen of motregen. De wind krimpt naar zuidwestelijke richting, maar draait la ter naar west. In de temperaturen komt over het algemeen weinig verandering. De Bilt verwacht tot woensdagavond: Over het algemeen veel bewolking met tijdelijk enige regen of motregen. Over wegend matige zuidwestelijke wind later ruimend naar west. Weinig verandering Ir. temperatuur. (Opgemaakt om 11.15 u.) ZON EN MAAN Woensdag 15 mei: zon op 4.43. onder 20.26; maan op 1.35, onder 10.12; donder dag 16 mei: laatste kwartier. Hoogwater Scheveningen 15 mei: 7.02 v.m.; 19.37 nm.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 1