Djakarta heeft een
nieuwe skyline
Jaarlijks jeugdreferendum
over actueel probleem
]jh een. fcaafce h#
Taalkundige afleidingen
Pianist Asjkenazy
ondanks asiel
toch naar Moskou
VAKANTIEREIZEN
Bijverdienste
Grootste stad
Weinig
veranderd
Djalan Tamriii
Na verkiezingsstuntvoor jongeren:
TOCH IS
HET ZO!
ZATERDAG 11 MEI 196J
D# Sowjet-pianiat Wladimir Asjke
nazy heeft gisteravond meegedeeld,
dat hij naar Moskou gaat voor een
bezoek. Hij zei niet te denken dat de
Sowlets zullen proberen hem daar te
ouden.
Da 2S-jange pianist heeft de vorige
maand vergunning gekregen in Enge
land te wonen. Hij zei, dat hij In F.ngr-
hij Ir
liin
erd n
land wilde blijven omdat
die ep IJsland geboren werd maar in
Engeland opgevoed, aan het leven in
Engeland de voorkeurge eft.
Asjkenazy zei, dat zijn verzoek niel
gebaseerd is op politieke gronden Hij
gaat naar Rusland terug voor het ge
ven van concerten. Het paar vertrekt
aanstaande dinadag nar Moskou voor
10 dagen. Hun kindje laten zij achter
bij baar oudera.
Advertentie)
per autocar of per trein door geheel Europa;
uitstekende watltijdveizorging. geen lunch
pakketten; desgewenst hotelkamers met
eigen bad en toilet: matige priizen. Vraagt
programma 1963. Reisbureau Groene veld,
Botersloot 52, Rotterdam tel.112535
(Van onze speciale verslaggever
Link van Bruggen)
Djakarta, 7 mei.
M 'N taxi rammelt door de bene
denstad. Als uit een oven ko
mend, slaat de hitte door de
geopende ramen een benauwde
hitte, die vies en kleffig maakt.
Het vocht lijkt met. geweld uit m'n
poriën te breken; volgens de ka
lender is de droge moesson ten
slotte net begonnen. Vooral des
avonds gutst de regen nog met
bakken tegelijk uit de hemel, ter
wijl de bliksem verblindende
schichten naar de aarde zendt. Het
harde licht zet de omgeving in een
vreemde gloed. De sfeer van de
tropen, je ziet, hoort en proeft haar.
De contouren van kaarsrechte pal
men, die een Indianenhoofdtooisel
lijken te dragen. De donkere wol
ken, die in het nachtelijk zenith
lijken te zijn geëtst. De zware
droppels, die op zinken daken klet
teren en spetteren.
De taxi is oud Het is efen Hud
son uit het jaar 1946, die al heel
wat onderhoudsbeurten heeft ge
mist. De chauffeur, een frêle Am-
bonnees, hangt met z'n volle ge
wicht aan het stuur, dat een afwij
king moet hebben. Hij rijdt goed,
bijzonder goed zelfs. De ruitewis-
sers werken niet, maar toch komt
hij overal feilloos door.
Hij spreekt Nederlands, die
chauffeur. Hij is er meteen meei
begonnen, toen hij mij als Hollander
herkende.
,,Ha, meneer. Nee, ik ben 't r.jel
vergeten. Ik ben op een school ge
weest, waar de Nederlandse taal
werd onderwezen. M'n vader was bij
het KNIL. Ja, hij leeft nog. Hij
woont tegenwoordig in Den Pasar
op Bali. Kijk" we rijden lancs
Lapangan Benteng. het voormalig
Waterlooplein ..daar achter heb
ben we vroeger gewoond."
De Ambonnees is geen beroepstaxi
chauffeur. Hij werkt 's morgens als lo
ketbeambte in een postkantoor, "s Mid
dags en 's avonds trekt hij er met z'n
wagen op uit, die hij ,,bij elkaar heeft
versierd". De ruitéwissers mogen dan
niet werken, de ramen mogen gebar
sten zijn. de bekleding mag in rafels en
vellen naar beneden hangen, hij is wat
trots op z'n oude Amerikaan. Als hij
hem verkoopt, is hij bovendien enkele
honderdduizenden roeplahs waard.
,.Ik heb een vrouw en twee kinderen",
zegt hij. ,,Met m'n loon als beambte
kom ik er niet. Net zoals iedereen in
Djakarta moet ik er wat bijdoen. Ja,
het gaat. We hebben in ieder geval al
tijd goed gegeten. Rijst kost 75 roeplab
Ser liter op de zwarte markt. Officieel
de prijs 10 roepiah per liter, maar
T'OOR DE voormalige Harmonie
y heerreen gezellige drukte. En
de trap van hef bordes is altijd,
een dankbare zitplaats. Spoedig
zal dit beeld veranderen. De Har
monie. waaraan zoveel herinnerin
gen bestaan, za.I worden afgebro
ken.
alleen met je bonnen kom je er niet.
De hele levensfilosofie van deze. i
het nieuwe Indonesië wonende Ambon
nees blijkt even later uit de volgende
woorden:
„Aan politiek doe ik niet. Wat heb
je eraan ik wil alleen maar geld
verdienen. Goed", voegt hij er met
een slim lachje aan toe. „Ik moet er
natuurlijk wel iets vanaf weten. Als
ik de politiek niet zou volgen, zou ik
ook geen geld kunnen verdienen."
Het is druk in dé straten van Indone-
sië's hoofdstad anno 1963. Of men nu
door de kota rijdt, door de Chinese wijk
Glodok met z'n bijenkorfgezoem. rond
Medan Merdeka. dat vroeger Konings
plein heette, of door Kebajoran, de
nieuwe woonwijk ten Zuiden van de
stad. overal is veel en zich haastig
voortbewegend verkeer. Behalve oude
auto's sommige dateren van ver voor
de oorlog zijn er ook veel mieuwe.
De laatste modellen van Cadillac, Mer
cedes. Fiat en Chevrolet ontbreken ze
ker niet.
De delman. het ponywagentje, is zo
goed als geheel uit het straatbeeld ver
dwenen. Maar de betja. de driewieler,
waarmee magere Chinezen met van
zweet glimmende armen en benen soms
drie mensen tegelijk naar hun bestem
ming trappen, ziet men er bij duizen
den. Hpt zou een waar genoegen kunnen
zijn in zo'n fietstaxi te zitteh;: Ware het?
niet dat de bestuurders ervan soms de
i. reemdste capriblen en de gevaarlijkste
manoeuvres maken.
Naast bussen zijn er ook bemo's.
kleine, driewielige motorvoertuigen, die
vier tot zes personen kunnen bergen en
een vaste route rijden. Ten slotte nog
oplets: omgebouwde bestelwagens,
waarin misschien wel twaalf personen
een plaats kunnen vinden, en die voor
hetzelfde doel worden gebruikt.
LTOEWEL er misschien wel tien keer
1 zoveel auto's dan onder de Neder
landers in Djakarta zijn, blijft het
transportprobleem onvoorstelbaar groot.
Om een taxi moet bijna worden gevoch
ten; de Europeaan, die geen vervoer
kan organiseren, of tot z'n beschikking
krijgt, is een ongelukkig mens. Lopen
is uitgesloten in deze. zich naar alle
kanten uitbreidende metropool. Het feit,
dat Djakarta thans reeds drie miljoen
inwoners telt. en zich reeds lang de
grootste stad van Zuid-Oost-Azië mag
noemen, zegt wel iets van z'n grootte.
De chauffeur rijdt me langs de vroe
gere Molenvliet, sinds jaren G-adjah
Mada geheten. Evenals in de andere
kanalen, die de stad zo Nederlands
doorsnijden de kanalen van Tjlli-
woeng, zoals ze worden genoemd ziet
men in sarong geklede vrouwen er de
was doen. Ook hele families baden in
het goorbruine water. Het moet het
kan niet anders. Nog niet iedereen in
Djakarta.kan thuis de kraan opendraai
en.
Aan beide zijden van de bekende Mo
lenvliet wemelt het van mensen. Men
ziet er studenten op de fiets, de bagage
drager volbeladen met boeken. Men
merkt zich naar hun kantoor spoeden
de jonge, modem geklede vrouwen op.
Men hoort de roep van de koopman,
die met z'n bakoels balancerend aan
een schouderstok als op eieren lopend
voorbij schuifelt.
BIJ Hotel des Ind.es, het vroeger zo
voorname hart van Djakarta, zet de
chauffeur me af. Er is weinig veran
derd, behalve de naam. die thans Hotel
Datu Indonesia luidt. In de grote eet
zaal worden op hagelwitte lakens rijst
tafels geserveerd. Op het terras ervoor,
waarvan het dak gedragen wordt door
vierkante pilaren met Ingemetselde na
tuurstenen. waaien do palmen boven de
rotan zitjes. Het Is er schoon men
zou van de vloer kunnen eten. De blauw
wit geblokte tafelkleedjes dragen de
initialen H.d.I. Ze kunnen op Hotel des
Indes slaan, maar ook op Hotel Datu
Indonesia. De volle naam van vroeger
Is nog op de rubber matjes op de vloer
te vinden.
De eigenaar van het hotel is nog al
tijd de heer Daniëls. Hij is in Djakarta
gebleven om z'n bedrijf voort te zetten.
Goed, het is er minder vol dan vroe
ger. Maar de bediening is perfekt; het
eten trouwens ook. De misschien wat uit
gewoonde kamers in de grote bijgebou
wen zijn aan tijdelijk in Djakarta resi
derende buitenlanders verhuurd. In het
•hoofdgebouw is verder nog de Nieüw-
■Zeelandse legatie ondergebracht.
T~iE FIETSTAXI, de zogenaamde
betja, is nog steeds te zien in
de straten van Djakarta. Maar toch
veel minder dan vroeger.
rpWEE nieuwe vervoersmiddelen,
de oplet (links) en de bemo
(rechts) hebben hun intrede ge
daan in Djakarta. Helaas zijn er
veel te weinig van deze voertuigen.
richt, dat uitdrukking zal mogen geven
aan de tegenwoordige grenzen van het
Indonesische rijk, welke van Sabang tot
Merauke reiken.
Is er in de benedenstad weinig ver
anderd. ten juiden van het Merdekaplein
houdt bet herinneringsvermogen van de
beste kenner van het vroegere Djakarta
op. Wat daar onder de persoonlijke lei
ding van president Soekarno is geschied,
is niet alleen indrukwekkend, maar ook
bijzonder stijlvol.
KERST de Djalan Tamrin genoemd
naar een Indonesische verzetsheld
een brede autobaan met drie rijstroken
aan beide kanten. Hypermoderne ge
bouwen zijn er verrezen. Prachtige, vele
verdiepingen tellende banken, het minis
terie van godsdienstzaken, het pershuis.
het luxe. boven alles uittorende Hotel
Indonesia. Via aan elkaar gekoppelde
reusachtige rotonden gaat het naar de
Djalan Itaja Djenderal Soedirman ge
noemd naar de in 1950 overleden T.N.I.-
generaal een nog nieuwere autostra-
feur, terwijl hij naar de oude. lage hui
zen naast deze wegen wijst. ..Er komen
hier alleen maar gebouwen, die ten min
ste vier verdiepingen tellen. Ja. Djakar
ta wordt mooi. Ni$t meteen natuurlijk,
maar geleidelijk later."
Niet ver van het door Russen en Ja
panners gebouwde stadion met z'n meer
dan 'honderdduizend plaatsen een ju-
(Van een onzer redacteuren)
Ruim veertigduizend leerlin
gen van het voortgezet onder
wijs, die ouder dan vijftien jaar
zijn, zullen woensdag a s., tege
lijk met zes miljoen kiesgerech
tigde Nederlanders, hun stem
gaan uitbrengen op èèn dergenen
die kandidaat staan voor een
lidmaatschap van de Tweede
Kamer. Die veertigduizend
stemmen, ofschoon officieel van
onwaarde, kunnen uitermate
waardevol genoemd worden.
In de eerste plaats omdat ze even
zovele middelen zijn om bij de jonge
ren iets san te kweken van wat men
zou kunnen omschrijven als ,,een beet
je liefde voor de democratie". En ten
tweede omdat er uft die jeugdstem-
merlj een hoeveelheid wetenschappe
lijk werkmateriaal kan resulteren dat
wel eens een uitermate Interessante
studie zou kunnen wettigen. Bijvoor
beeld in de vorm van een proefschrift
over inzichten van hedendaagse Jon
geren in de politiek.
Want in afwijking van hetgeen de
échte stemmers moeten doen: een
hokje rood maken zonder meer. wordt
van de jonge ..kiezers" verwacht dat
ze hun stem ook zullen motive
ren. Zij zullen dus duidelijk dienen
te maken waaróm hun keuze op die
of die kandidaat is gevallen. Op hun
..stembiljet" is een flinke ruimte voor
die motivering opengelaten.
Zij, die deze stemming organiseren,
waarover straks, zien heel duidelijk de
tendens dat volwassenen steeds min
der bewust gaan kiezen, met als be
paald niet denkbeeldig gevolg dat de
jongeren in dit opzicht nog verier
van huis raken, nu ze er niet zozeer,
gelijk vroegere generaties, meer „in
opgroeien".
Mede door deze op touw gezette
jeugdstemming wil men de Jongeren
leren dat 'liefhebben van de democra
tie betekent politieke mede-verant
woordelijkheid dragen, wat zich dient
te uiten In een bij verkiezingen be
wust je keuze doen.
Wereldwijs maken
De organisatie van een en ander be
rust bij het maandblad ..Reflector"
(van het hedendaagse wereldgebeuren)
voor leerlingen van het voortgezet on
derwijs. een maandblad dat heel dui-
Ikvbestel er een biertje. Het is goed
gekoeld. Zeg overigens geen djongos
meer bij het aanroepen van een be
diende. Het zou als getuigend van een
koloniale geestesgesteldheid kunnen
worden uitgelegd. De verbluffend be
leefde kelner in het Indonesië van van
daag wordt met ..boeng" aangespro
ken, watvriend" betekent.
Verder, naar de vroegere Harmonie:
de zo bekende sociëteit, die op 't ogen
blik Wisma Noesantara. of wel Archipel-
hal heet. De biljarts zijn weg, de poort
voor is weggebroken. In de hal nangt
een groot portret van president Soekar
no, geflankeerd door twee nationale vlag
gen. Maar de garderobe, de kristallen
kronen, de zitjes, de bar alles is er
nog. Ook het grote terras aan de ach
terkant dat gelardeerd lijkt te zijn met
planten.
In de Wlsma Noesantara wordt thans
bijna elke avond gedanst. Jonge Indo
nesiërs zwieren er over de vloer, of
gebruiken er een verversing. Lang zal
dit echter niet meer duren. Het gebouw
met z'n lange, witte gevel en z'n pnt-
palmen voor het bordes zal worden af
gebroken onder het In 1961 begonnen,
eerste ontwikkelingsplan, waarvan de
uitvoering op acht jaar is gepland.
De chauffeur rijdt me dan naar het
Merdekaplein. Het zeventien-augustus-
monument, een tientallen meters hoge
gedenknaald, is daar nog in aanbouw.
Niet ver er vandaan wordt het vrij
heidsmonument van Irian Barat opge-
weeltje van bouwtechniek, dat ter gele
genheid van de Afro-Aziatische Spelen
tot stand kwam, evenals een nog be
scheiden televisienet, dat op 't ogen
blik 25.000 schermen in Djakarta bedient
begint Kebajoran, een fonkelnieuwe
woonwijk. De huizen, prachtig verscho
len in het groen, zij 't, door het op
lopen van de grondprijzen, met minder
grote tuinen dan weleer, zijn in deze
satellietstad met bijzonder veel smaak
en onder alle mogelijke architectuur (o.
rn. Italiaans en Deens) gebouwd.
„Het is nog niet alles", lacht de
chauffeur. „Om de Noord-Zuid-groci
van de hoofdstad wat uit te balanceren,
zijn er ook grootse plannen voor Ped-
jompongan, Grogol, Tjipaka Poeth en
Poclo Nas in ontwikkeling. Het is al
lemaal het werk van de president, die
er persoonlijk toezicht op houdt.
Glimmend voegt hij er nog aan toe:
„Vergeet niet dat Boeng Karno van huis-
uit architect Is en dat hij zich altijd vi
bouwwerken heeft geïnteresseerd."
De georganiseerde arbeiders hebben
met grote meerderheid van stemmen
besloten akkoord te gaan met een
compromis dat een einde brengt aan
de kostbare staking van de metaalar
beiders i<n de staat Baden-Wuerttem-
berg.
Van de zijde der vakbond is meege
deeld dat 73 pet. van de 200.000 kiesge-
(Advertentie)
2 joor
gratis
verzekerd
P De Amerikaanse poli
tie heeft in twee steden
met de gummistok een
einde moeten maken
aan een demonstratie
van honderden studen
ten die het voorjaar in
het hoofd hadden. Zij
trokken dwars door de
stad naar de universi
teit om de meisjes
slaapzalen te bestor
men. Een gunstig te
ken was het dat zij aan
hun voornemen rucht
baarheid hadden gege
ven. De meisjes von
den die vechtpartijen,
waarbij ook gebruik
werd gemaakt van hon
den, toch wel leuk. Zij
wierpen kledingstuk
ken naar buiten die
door de dankbare Don
Juans in triomf wer
den meegevoerd.
Een fabriek in Beie
ren had tien woningen
neer laten zetten om
Italiaanse arbeiders te
verlokken in het bedrijf
te komen werken. De
huizen bleven echter
leeg staan. De Italia
nen kwamen niet. Re
den: het was hun te
koud in Beieren.
I Op de veiling in Pur-
merend zijn gisteren de
eerste nieuwe aardap
pelen aangevoerd. Het
waren twee partijtjes
van elk vijf kilo, die
werden verkocht voor
respectievelijk 1,39 en
j" 1,66 per kilo.
Een nog onbekend
persoon die klaarblijke
lijk een hekel heeft aan
bureaucratie maakt er
gewoonte van in Rome
in te breken in kanto
ren en daar de boel
kort en klein te slaan,
vooral bureaus moeten
het ontgelden Daarna
belt bij de politie op
met de mededeling:
„Dit is weer de vijand
van de bureaucratie".
I In Engeland wacht
nog een bedrag van 20
miljoen dollar op de
rechtmatige eigenaar.
Het zijn gelden die
vlak voor de tweede we
reldoorlog in deposito
zijn gegeven. De eige
naars zijn echter nooit
op komen dagen. Men
vermoedt dat dit allen
mensen zijn geweest
die in de concentratie
kampen in Duitsland
zijn omgekomen.
Het boek van de Rus
sische ruimtevaarder
Joeri Gagarin, De weg
naar de sterren, be
hoort tot de 33 publika-
ties, die in het Zuidafrl-
kaanse regeringsblad
„onfatsoenlijk, obsceen
en verwerpelijk" wor
den genoemd. Dat be
tekent dat bet boek
niet in Zuid-Afrlka ver
kocht of verspreid mag'
worden.
Commentaar van
C. J. Canters
Tienduizenden scholieren zul
len op de verkiezingsdag, volgen
de week woensdag, hun (ongel
dige) stepi uitbrengen op één
van de officiële kandidaten voor
de Tweede Kamer. Over doel en
achtergronden hiervan hadden we
een gesprek met de auctor intel
lectualis dezer „jeugdverkiezin-
gen", de heer C. J. Canters, te
Voorburg, leraar aan een middel
bare school te Den Haag.
De heer Canters' js hnofdredar-
teur van twee maandbladen voor
leerlingen van hel voortgezet on
derwijs. Geen schoolkranten waar
in doorgaans leerlingen schrij
ven, maar bladen die als leer
middel moeien worden aange
merkt. Ook hiervan is hij de
geestelijke vader.
Ten behoeve van hat die er
belangstelling voor mochten heb
ben: deze bladen, die tien maal
per jaar verschijnen, te weten
„Reflertor" voor oudejaar* en
„Blik Opener" voor leerlingen
der lagere klassen, worden uitge
geven door „Systemen Kresing".
Ruysdaels'traat 7175 te Amster
dam-Zuid.
lux Raad. het Europese parlement, het
parlement van de Westeuropeae Unie,
de Raadgevende vergadering van de
Raad van Europa, de Noordatlantijcha
Verdragsorganisatie.
Het, spreekt welhaast vanzelf dat
het zelfstandig politieke denken der
jongeren bevorderd wordt als ze niet
alleen hun stem moeten uitbrengen op
een van dezelfde kandidaten waaruit
alle klesgerechtigen een keus moeten
maken, maar óók nog moeten uiteen
zetten waaróm ze dat doen. Verder
schrijven zo, jn afwijking van de offi-
ljet.
het
derwerp naar voren. Deze genuanceer
de voorlichting leidt vaak tot goede
discussies in ae klas.
Blik-Opener...
delijk leermiddel wil zijn. Het beoogt
de scholieren wereldwijs te maken en
in te leiden in het gebeuren van de
eigen tijd.
Het blad kent een aantal vaste ru
brieken. zoals een maandelijks over
zicht van de voornaamste internatio
nale ontwikkelingen; een geschreven
portret van een der hedendaagse cul
tuurdragers bijv,, van Guardini, Toyn-
bee. Kraemer. nutzlngfe. Buber, Van
der Leeuw, paus Joannes XXIII: dis
cussieonderwerpen, zoals de doodstraf,
de verhouding met Indonesië, die
uiteraard van diverse zijden worden
belicht, een rubriek Twintig jaar ge
leden, die in het kort de Tweede We
reldoorlog behandelt, een ingezonden
stukken-rubriek onder het motto ,,Ik
vind. en verder kernachtige arti
kelen over de meest uiteenlopende on
derwerpen welke in de actuele sfeer
liggen, zoals Amerikaanse hulpverle
ning in nieuwe banen, Samenwerking
in Europees verband. Afrika op zoek
naar eenheid. De Nederlandse buiten
landse politiek. Tenslotte ook korte,
heldere uiteenzettingen over het mo
derne humanisme (dr. J. P. van
Praag), het protestantisme (ds. C.
Aalders), het katholicisme-nü (prof.
dr. W. K. Grossouw).
Hoezeer dit blad in een behoefte
voorziet blijkt uit zijn groei: in zijn
vierde jaargang heeft het thans 45000
abonnees. De meeste scholen moedi
gen bij hun leerlingen vanaf de twee
de öf derde klas het nemen van een
abonnement aan, sterker nog: zetten
het vaak ook op hun boekenlijst en
bespreken datgene wat er in de diver
se afleveringen aan de orde gesteld
wordt nader in de klas.
Daar zijn mogelijkheden genoeg voor.
immers ook al ligt deze materie
niet in de examensfeer: er zijn vol
doende aanknopingspunten bij vakken
als geschiedenis, aardrijkskunde, eco
nomie en niet te vergeten maatschap
pijleer. een vak dat bij het in wer
king treden van de Mammoetwet ver
plicht wordt gesteld. Het blad wil geen
uitgesproken signatuur hebben: brengt
zo nodig diverse meningen over één on-
Naast „Reflector" bleek ook behoef
te te bestaan aan een soortgelijk blad
voor jóngere scholieren, dat (uiter
aard) eenvoudiger van opzet is, maar
in principe op dezelfde basis werkt als
„Reflector". Ook dit blad. dat de ori
ginele naam „Blik Opener" kreegt
heeft zich jn korte tijd thans derde
jaargang) een omvangrijke jonge le
zerskring weten te verwerven.
De zelfwerkzaamheid onder de jon-
Ïe lezerskring aanmoedigen staat bij
e redactie der bladen centraal. Dit
blijkt uit reeds geslaagde pogingen het
in de bladen aan de orde gestelde na
der in de klassen te doen behandelen;
oit de discussies erover In klassever-
band (bij controversiële onderwerpen
wordt nogal eens een forum uit de
leerlingen geformeerd); uit de inge
zonden stukkenrubriek en tenslotte uit
de Jeugdverklezingen welke het blad
thans heeft georganiseerd.
Daarvoor zijn alle scholen voor voort
gezet onderwijs in den lande aange
schreven. Resultaat: 300 onderwijsin
stellingen doen thans mee met gemid
deld 130 leerlingen per school. Meedoen
betekent uiteraard niet alleen het la
ten invallen van de „stembiljetten",
maar ook het tevoren voorlichten van
deelnemende klassen over de thans in
de Kamer zitting hebbendé partijen
in totaal acht stuks, iets wat onge
veer drie lessen in beslag neemt.
„Reflector" zélf nam in zijn laatst
verschenen nummer van mei twee ar
tikelen ter voorbereiding van deze „ac
tie" op: één over de functies van dë
partijen (selectie van kandidaten, re-
Êresentatie van het volk en vormen en
analiseren van meningen) en één over
het feit dat de invloed van de kiezer,
ook over de grenzen heen reikt door
onze vertegenwoordigingen in de Bene-
ciële stembusgangers, hun geslacht,
hun school en hun leeftijd op het bilj
Dit laatste omdat een analyse van 1
totaal-resultaat daardoor veel meer
diepgang kan krijgen.
In eerste instantie zal natuurlijk be-
zien kunnen worden op wie de stem
men der jongeren zijn uitgebracht; het
uitzoeken hiervan zal ongeveer een
week vergen. Daarna komt het veel
interessantere materiaal voor onder
zoek aan de orde het nagaan van de
motiveringen. Dit is bij ruim 40.000
stemmen uiteraard niet één, twee, drie
bekeken
Wanneer er niet al teveel Jongeren
zijn die bijv. als motivering invullen:
..Ik stemde lijst drie omdat ik dit zo'n
aardig getal vindt" (hoewel ook een
dergelijke motivering natuurlijk wel het
nodige zegt), dan kan hier, over een
aantal maanden, belangwekkend atu-
diemateriaal u't voortkomen, waar on
getwijfeld ook de partijen-zelf hun voor
deel mee zullen kunnen doen...
Deze stemming dient beschouwd to
worden als een voorloper van een straks
regelmatig jaarlijks weerkerende acti
viteit van net blad „Reflector" en
„Blik Opener". De hoofdredactie ia
namelijk van plan elk jaar een jeugd
referendum te houden inzake een be
paald op dat ogenblik actueel onder
werp waarover verschillend gedacht
wordt, dus dat controversieel is. Ook
in deze gevallen zal eerst over zo'n
onderwerp genuanceerde redactionele
voorlichting worden gegeven.
„Bokssport" verbieden? i
Onderwerpen die voor zo'n referen
dum in aanmerking zouden kunnen ko
men zijn: Particulier initiatief of over
heidsbemoeiing? Europese eenwor
ding of nationale zelfstandigheid, dan
wc', een soort combinatie van beide?
Ontwapening of bewapening Al of
niet een vrije zaterdag voor de jeugd?
Voor nf tegen commerciële televi
sie? ..Bokssport" al of niet verbie
den'' Verlaging van kiesgerechtigde-
leeftijd, ja of neen?
Aanvankelijk hebben de „Reflector"- j
samenstellers gedacht als datum voor
dit jeugdreferendum te nemen de der
de dinsdag in september. Prinsjesdag
dus. Omdat dit tijdstip in verbana
met de pas begonnen cursusjaren op
de scholen wat vroeg valt is de keu
ze thans gevallen op de tiende decern-
ber, de dag van de verklaring van de
rechten van de mens.
Samenvattend; „Reflector" en1;, j
„Blik Opener" doen met de hier-;
boven aangeduide activiteiten bij-;
zonder nuttig werk. Deze bladen,
enig in hun soort, zouden op meer
scholen „vaste voet" moeten ver
krijgen. In kortheid, deskundig
heid en helderheid munten ze uit.
En, hoewel het niet de opzet is:
ook buiten schoolverband zijn
ze het lezen meer dan waard.
1203) Onder de pseudt-wetenschap
pelijke be-vijzen, nemen de taalkun
dige afleidingen zeker niet de ge
ringste plaats in. Zo heeft Donelly
er destijds op gewezen dat de namen
Atlas en Atlantis niet uit oud-Europe-
se talen kunnen worden afgeleid,
maar wèl verband houden met de
taal der Nahuatl-Indlanen in Mexico,
waar de stam ,,atl" zoveel betekent
als „water", „oorlog" en „schedel",
terwijl „atlan" de
betekenis heeft van
„aan de oevers".
Hierin meende hij
een bewijs te zien
voor de samenhang
tussen Atlantis en
Mexico. Dit zijn
natuurlijk dwaashe
den die niet waard
zijn ernstig weer
legd te worden.
Toch speelt een dergelijke bewijs
voering in vele kwasle-wetenschappe-
lijke betogen een belangrijke rol. En
voor eigenhandige oplossingen moe
ten we ons in dit opzicht vel in het
bijzonder hoeden. Wie denkt hierbij
niet aan de stad Delft, wier naam
volgens het verhaal te danken zou
zijn aan iemand, die daar te plaatse
aan het delven was? De stad is ech
ter genoemd naar de gegraven v: -rt,
Delf geheten. Veel Indrukwekkender
is de afleiding van de naam Antwer
pen. Daar ter plaatse zou een reus
zich hebben bezig gehouden met het
afhakken van de handen van allerlei
mensen, welke handen hij onver
schillig in de Schelde zou hebben ge
worpen. Aan dit gruwzame bedrijf
dan, zou de stad haar naam hebben
ontleend, t.w. Handwerpen, later
door aldegenen die de h niet konden
zeggen, vervormd tot Antwerpen. De
reus zelf werd vereerd met een reus
achtig standbeeld in de stad, waar
door de legende en de naamafleiding
nog aan waarschijnlijkheid dreigden
te winnen. Althans bij buitenlanders.
Laten zij dan weten, dat Antwerpen
de naam verkregen heeft dank zij
een aarden wal die daar ter plaatse
tegen hej water werd opgeworpen.
Van Leiden hebben we destijds
eens verteld, dat de naam niet is'af
geleid van Lugdunnum, gelijk men
vroeger meende, maar van een wa
ter een lee, of lede. Veel indrukwek
kender 1s echter de afleiding die we
by een fantast aan
troffen en die Lel
den wilde zien als
de stad van de godin
Lyda. Een ander
verklaarde Leeu
warden als de plaats
van de waard Lleu-
we, die populair zou
zijn geweest by dc
schippers die de
Middelzee bevoeren, zodat zU van een
„lieve, aangename waard' terp)
gingen spreken. Wie dergelijke zoet-
sapplTheid van middeleeuwse Mid
delzeeschippers niet zou verwachten,
moge zich troosten met de weten
schap dat de oorsprong van de naam
Leeuwarden in de namen Lulnvert/
Liwert moet worden gezocht, maar
dat over de afleiding daarvan niets
met zekerheid bekend is. Een Was
senaar heeft niets te maken met het
feit dat wassen naar Is, gelijk onze
dienstbode me lang geleden met klem
verzekerde, doch dat de naam uitslui
tend verband houdt met de halve
(wassende) maan, die trouwens ook
zeer nadrukkelijk in het wapen der
ambachtsheren en in dat van het
dorp tot uiting is gebracht.
Het Is trouwens opmerkelijk, dat
zo veel op elkaar lijkende woorden
niets met elkaar gemeen hebben, en
termen die grote verschillen verto
nen juist aan elkaar verwant blijken.
Nadruk verboden.
H. PKTILLQN
