Welwillende ontvangst van
eerste Nederlanders
Commentaar
DJAKARTA - STAD MET ALLURE
Voorzichtig herstel
van oude banden
Franse troepen gaan
eerder Algerije uit
Goedhart heeft nooit
telegram gekregen
Lauwe stemming
om de stembus
Link
van Bruggen
in Indonesië
MEST,
alles
Vlieland
PERZISCHE
TAPIJTEN
BULTHUIS
BRIXON
VOOR MODERNE
IEMCO N.V.
Concessie aan Ben Bella
Ambonezen tussen wal en schip
Benfica-
Feijenoord
op televisie
Soekarno komt
met groot gevolg
Nieuwe Leidse Courant
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
Leiden Steenstraat 37
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Postbus 76 - Telefoon 31441 - Giro 58936 Abonnementsprijzen
Vrijdag 3 mei 1963, 44ste jaargang
„Stantvastigh is ghebleven
mijn hert in teghenspoet"
Zie pagina 9
.m. 2,80, p.kw. 8,25 Klachtendienst bezorging 18—19 uur
(Telegrafisch van onze speciale verslaggever)
Mijn eerste indruk van Djakarta is, dat de enkele Nederlanders, die hier
reeds zijn aangekomen om de oude banden te herstellen, niet onvriende
lijk worden bejegend. In het riante hotel Indonesia hoort men vrij veel
Nederlands praten.
In Indonesische handels- en regeringskringen bestaat, zo heb ik mogen
constateren, een voorzichtig optimisme over het herstel van de relaties met
Nederland. Voor dit optimisme bestaat alle reden. Want de beleidslijn van
president Soekarno is, dat na de stabilisatie van de veiligheid in het land
en het overnemen van de macht over West-Irian de economische gezond
heid van Indonesië in de eerste plaats de aandacht moet hebben.
Onze speciale verslag
gever, Link van Bruggen,
is in Djakarta Hij heelt
ons vandaag telegrafisch
bericht, dat hij daar na
een vlot verlopen vlieg
reis is gearriveerd. Hij is
blijkens zijn neven
staande artikel reeds
met zijn arbeid begonnen.
Het is met bijzonder
groot genoegen, dat wij
dit de lezers van pnze
bladen kunnen medede
len. Zij kennen Link van
Bruggen. Waar zich d«
laatste jaren in onze grote
wereld ernstige politieke
spanningen voordeden,
daar was Link van Brug
gen. En hij ontbrak niet
op het toneel van ernstige
rampen. Ook in zeer moei
lijke situaties zag hij steeds
kans ons in recordtijd van
zijn bevindingen op de
hoogte te stellen.
In de komende weken
Iioopt Link van Bruggen de
lezers uitvoerig te berich
ten over de situatie, die
hij aantrof in het nieuwe
Indonesië. Zijn artikelen,
reportages, vraaggesprek
ken en beschouwingen
over alle facetten van de
Indonesische samenleving
hopen wij verlucht met
foto's geregeld te pu
bliceren.
Met dit nieuwe Indone
sië zijn nu de diplomatie
ke betrekkingen hersteld.
Hier en in Indonesië zelf
is er de bereidheid na .ie
grote verwijdering, die er
de laatste jaren heeft be
staan, een nieuw begin te
maken. Hoe zal het wor
den Moge hetgeen Link
van Bruggen gaat schrij
ven een kleine bijdrage
vormen tot een heroriën
tering. die in het belang
zal zijn van beide vol
keren
En bij de verwezenlijking van het
economische herstel, prefereert men
hier in Djakarta de Nederlanders met
hun kennis van het volk, hun ervaring
en hun degelijke fabrikaat. De Ne
derlanders kunnen behulpzaam zijn
bij. de cultures en de uitbouw van do
olievelden. Verder streeft de regering
m Djakarta er naar de corruptie, die
breed is vertakt, te bestrijden. Maar
dit is een moeilijke zaak. In dit land.
dat zo rijk is aan grondstoffen, zijn
vele systemen mogelijk voor het weer
gezond maken van de economie. Ge
dacht wordt aan clearing en aan lang
lopende kredieten met garanties.
Is de stemming hier dus welwillend,
nt'n eerste gesprekken hebben me toch
ook geleerd, dat een grote invasie van
Nederlandse handelslieden in Indonesië
verkeerd zou werken. De nieuwe scha
kels tussen Indonesië en Nederland moe
ten langzaam en voorzichtig worden ge
smeed en het Is een eis dat de normali
sering van de betrekkingen geleidelUk
verloopt.
Sfeer
Wie dan eindelijk het voorrecht mag
hebben om Indonesië weer te betreden,
zal bijvoorbeeld versteld staan over Dja-
karta. De oude stad is weliswaar wei-
nig veranderd. Maar daar In het zuiden
is een plaats verrezen, die ieders bewon
dering moet afdwingen. Djakarta heeft
allure. Er is gebouwd in een aantrekke-
lijke en goede stijl. Nieuwe plannen ma-
ken sanering nodig. Wanneer streks de
nieuwe Djalan Tamrin gereed is. de bou
levard die van het Koningsplein dat nu
Merdekaplein heet. naar het zuiden loopt.
kan Djakarta nog trotser zijn. Aan deze
weg zullen immers alleen gebouwen
staan met minimaal vier verdiepingen.
Hoewel, vier verdiepingen. De Indone
sische hoofdstad is meer gewend. Want
het'silhouet wordt beheerst door het to
renhoge imposante hotel Indonesia, dal
veertien verdiepingen telt. Het hotel is
hypermodern en het mooiste van heel
zus of zo
Asef/FIson volgens prijslijst 1963.
Kunstmeststoffen voor pot. tuin en
gazon. Mengsels van natuurlijke en
kunstmest, met of zonder onkruidbe
strijdingsmiddel. Rozenmest. Kalk- en
magneslakalkmeststoffen. - Natuurlijke
meststoffen door eigen inkoop goed
koper! Gedroogde, gemalen, goed
strooibare koestalmest b.v. 3.90 per zak
van 12i liter. Ontzurende, structuurver-
beterende, organisch rijke huisvuil-
compost per zak van 25 kg
3.85
heeft
Nieuwe Rijn 50 Tfn 2 0824 (01710)
zeer aparte collectie
SHIRAZ 97 x 103 145.
TAFELLOPER 115 x 165 275.—
HAMADAN 130 x 190 325,—
ne verzorgen wij vrijblijvend
een zichtzending.
WONINGINRICHTING
VOOR A.E.G.
VOL-AUTOMATISCHE
WASMACHINES
Azië. Verder is in aanbouw de indruk
wekkende vrijheidszuil. die nog hoger
zal worden.
In dit jaargetijde is het in Indonesië
vochtig en heet. De regen stroomt neer.
afgewisseld door hevige onweersbuien.
Het leven in Djakarta kan mondain zijn
en een belangrijk trefpunt in weer het
hotel Indonesia.
Keurig geklede functionarissen lopen
daar rond en zorgen voor een goede
G. GOEDHART
misgelopen
gang van zaken. Goed opgemaakte vrou
wen in schitterende sarongs bewegen
zich in deze internationale sfeer. Op de
achtergrond speelt een gamelanorkest
Djakarta -weet zijn gasten te ontvangen.
Het is afgestemd op de gehele wereld.
Luxe restaurants hebben een volledig
continentale keuken.
De glazen deuren van dit hotel openen
zich vanzelf. Aan de muur valt een
grote geschilderde kaart van West-Irian
op. In de overal aanwezige intieme tuin
tjes staan opgezette paradijsvogels. Aan
de gevel is een groot bord bevestigd,
waarop weer een paradijsvogel is ge
schilderd.
In het hotel hier zag ik ook fle
Papoea-leiders Womsiwor en Tang-
gagmah. Hun opdracht is niet om over
politiek te praten, maar om handels
betrekkingen aan te knopen Djakarta
bruist van leven en ziet naar de toe
komst .waarvan men verwachtingen
heeft.
De 16-jarige Rini van der Pas uit
Veghel is bij werkzaamheden aan dek
in de Rijn gevallen en verdronken. De
jongeman was matroos op het Neder
landse motorschip Clemens uit Nijme
gen.
Frankrijk zal zijn troepen eerder
uit Algerije terugtrekken, dan ir
Evian les Bains werd overeengeko
men. De datum van repatriëring zal
worden vervroegd tot eind vol
gend jaar. De Franse militairen in
het gebied van Constantine zullen
zelfs nog eerder (voor het einde van
dit jaar) worden teruggetrokken.
Dit is het resultaat van het overleg
it in de afgelopen dagen in Algiers
is gevoerd tussen de Algerijnse pre
sident Ben Bella en de Franse staats
secretaris voor Algerijnse zaken. Jean
de Broglie.
De twee staatslieden hebben ook ge
sproken over kwesties, die verband hou
den met het gebruik van de bases in
de Sahara, maar in het communiqué
van de besprekingen is niets over het
resultaat van dit overleg te vinden. De
preciese datum voor de ontruiming
van de Franse kernbasis in de Sahara
zou nog niet vastgesteld zijn. „Ik hoop
~ver een paar dagen meer te kunnen
zeggen", aldus een Algerijnse woord
voerder.
Het telegram van de regering aan
haar vertegenwoordiger de heer L. G.
Goedhart in het toenmalige Hollandia
(thans Kota Baroe) is niet aangeko
men. Dit blijkt uit een mededeling
van het ministerie van buitenlandse
zaken. De heer Goedhart heeft dit na
aankomst in Nederland aan de rege
ring gerapporteerd.
Maandagochtend had de president van
de Haagse rechtbank in kort geding de
Staat gelast, terstond alles in het werk
te stellen om vijftien Zuidmolukse ge
zinshoofden te Sorong in Nieuw-Guinea
uiterlijk 1 mei naar Nederland af te
voeren. In de vroege middag (dit was
laat in de avond in Nieuw-Guinea) had
staatssecretaris Bot de heer Goedhart
een telegram gezonden met de opdracht
deze zaak onverwijld te regelen met de
bestuurder der Verenigde Naties, dr.
Djalal Abdoh. De P.T.T. kreeg terstond
verzending van dit telegram beves
tiging van ontvangst.
Pogingen van de K.L.M. om de ge
boekte passagiers tijdig uit Sorong naar
Biak te vervoeren, zijn mislukt wegens
het uitvallen van het lijntoestel op die
route op 30 april en omdat het niet mo
gelijk bleek een vliegtuig te charteren.
De regering zet inmiddels haar po
gingen voort om de betrokkenen alsnog
in de gelegenheid te stellen Irian Barat
(Nieuw-Guinea) te verlaten
De woordvoerder van het ministerie
zelde dat er die dag op het telegraaf
kantoor te Hollandia geen Nederlanders
meer werkten.
Onbereikbaar
Uit welingelichte kring wordt ver
nomen, dat de K.L.M. haar vertegen
woordiger te Biak opdracht had ge
geven, het vervoer van dc Zuidmoluk-
kers van Sorong naar Biak te regelen.
Toen het lijnvliegtuig tussen Sorong
en Biak kwam te vervallen, heeft hij
contact gezocht met de heer Goedhart
te Hollandia voor maatregelen om een
vliegtuig te charteren, maar ook de
vertegenwoordiger van de K-L.M.
beeft geen contact meer kunnen krij
gen met de heer Goedhart.
Dit alles is pas gebleken na de aan
komst van de heer Goedhart gistermid
dag half twee op Schiphol met het laat
ste lijnvliegtuig van de K.L.M. uit Biak
Tot teleurstelling en ook tot enige
verbazing van de uitgebreide schare
Journalisten weigerde de heer Goedhart
toen zeer standvastig om ook maar iets
te zeggen over de Zuidmolukkers. die
op het laatste ogenblik geen gebruik
hebben kunnen maken van de voor hen
in het vliegtuig gereserveerde plaatsen.
Hij zeide dat hij eerst aan de regering
rapport moest uitbrengen. Opmerkelijk
was. dat dc heer Goedhart ineens met
de vraag kwam over welke Zuidmoluk
kers men het eigenlijk had.
(Voor vervolg zie pag. 5)
Van Franse zijde werd er op gewe
zen, dat premier Ben Bella oorspronke
lijk om een onderhoud met De Broglie
bad verzocht in verband met verscheide
ne financiële problemen. Ben Bella zou
de Franse staatssecretaris echter ook
hebben laten weten, dat hij door de
jongste Franse kernproeven in de Sahara
in ernstige politieke moeilijkheden kan
komen. Dit vooral met het ook op het
bezoek van president Nasser van Egyp
te in de komende dagen aan Algerije
zal brengen.
H.M. de Koningin bracht gister
avond een bezoek aan de Amster
damse dierentuin Artis, die het
125-jarig bestaan viert. De Vorstin
in bewondering voor de Flamingo's
tijdens een rondgang door de tuin.
Links dr. E. F. Jacobi, directeur en
rechts drs. W. F. Westerman. voor
zitter.
De besprekingen, die gisteren te Ma
drid hebben plaats gehad tussen ver
tegenwoordigers van de Portugese, de
Spaanse en de Nederlandse televisie in
aanwezigheid van vertegenwoordigers
van de Nederlandse PTT en de N.V.
Philips hebben een bevredigend resul
taat gehad. Het blijkt technisch mogelijk
om nog voor aanstaande woensdag een
beeldverbinding tussen Lissabon en Ne
derland tot stand te brengen voor een
rechtstreekse uitzending van de voet
balwedstrijd BenficaFeijenoord.
De bijzondere technische moeilijkhe
den bestaande uit het installeren in
zeer korte tijd van zes tijdelijke relais
stations maken het niet volstrek zeker
dat het beeld van goede kwaliteit zal
zijn. De drie samenwerkende televisie
organisaties zullen echter met behulp
van materiaal van de Nederlandse PTT
en met behulp van de N.V. Philips het
uiterste doen een zo goed mogelijk ver
slag van de wedstrijd te geven.
Soekarno wordt morgenochtend In
Irian Barat (Nieuw-Guinea) verwacht.
Zijn bezoek zal twee dagen duren. Hij
wordt vergezeld van 14 ministers en 14
ambassadeurs. Hij zal verblijf houden
in het paleis van de vroegere Nederland
se gouverneur. Zondag gaat hij naar Me-
rauke en 's middags naar Biak. waar hij
zal overnachten om maandagmorgen
naar Djakarta terug te keren.
Gouverneur E. J. Bonay zal niet in het
paleis wonen. Dit zal een gastverblijf
voor hoge personen worden. Hij zeide
dat hij altijd iemand van het volk zou
blijven.
Reuter meldt dat in de winkels te Kota
Baroe de nieuwe West-Irian-roepiah ge
weigerd werd. Twee Russische journa
listen, die blikjes vlees wilden kopen,
kregen te horen dat men alleen de Ne
derlandse Nieuw-Guinea-gulden wil aan
nemen-
Gisteravond stak de tienjarige Jan
Schepers te Vledderveen onverhoeds de
weg over, waar hij gegrepen werd door
een juist passerende zandauto. Het kind
werd met zeer ernstige verwondingen
naar het ziekenhuis te Groningen ge
bracht waar het bij aankomst bleek te
zijn overleden.
TN DEZE kolom hebben wij in de loop
van de laatste jaren enkele keren de
aandacht moeten vragen voor de Indone
sische journalist Mochtar Lubis, een man
die, gezien zijn bekwaamheden, een bril
jant beoefenaar van de journalistiek zou
kunnen zijn, ware het niet dat hij in het
Indonesië van vandaag nog in de uitoefe
ning van dit belangrijke beroep wordt
gehinderd.
Over dit laatste hebben wij ons altijd wat
verbaasd. Mochtar Lubis is van harte
de Indonesische revolutie toegedaan. Wij
herinneren ons gesprekken met hem,
waarin hij zich ook een overtuigd voor
stander betoonde van Nieuw-Guinea-aan-
Indonesië.
Helaas is hij het slachtoffer geworden van
de omstandigheid, dat hij in het nieuwe
Indonesië ontwikkelingen bespeurde waar
mede hij zich niet kan verenigen en waar
tegen hij zich als integer en onafhankelijk
journalist meende te moeten keren. Dit
heeft ertoe geleid.dat hem het werken
als journalist onmogelijk werd gemaakt.
Maar voor de Indonesische journalistiek
betekende dit een zwaar verlies en zowel
voor de Indonesische regering als voor
het Indonesische volk een opmerkelijke
verarming.
Dat zijn uitsluiting uit dc journalistiek
Mochtar Lubis niet tevens onmogelijk
heeft gemaakt te schrijven, daarvan
levert het tastbaar bewijs een boek dat
hij heeft geschreven, „Schemer over Dja
karta", dat dezer dagen ook in Nederland
verkrijgbaar is geworden (uitgave Hol
landia N.V., Baarn). Onlangs reeds had
den wij met veel waardering van de uit
gave in het Engels melding gemaakt.
In zijn boek geeft Lubis een beschrijving
van 't Indonesië van vandaag. Het is zeker
niet in alle opzichten een verheugend
beeld. Maar dat dit boek, met zijn kri
tische inhoud, geschreven kon worden,
mag toch gelden als een niet ongunstig
aspect. Trouwens, dat de schrijver ook bij
het schrijven van dit boek gedreven is
door een brandende liefde jegens zijn
land en volk, is duidelijk en zal ook de
gezagsdragers ginds niet zijn ontgaan.
Nu de betrekkingen tussen Indonesië en
Nederland hersteld worden, is de belang
stelling onder ons naar de situatie ginds
te groter. Dit boek zal ons kunnen helpen
bij het ons vormen van een beeld.
Onder het lezen zijn we soms wel ge
schrokken. Maar zou ook deze schrik niet
juist mede verklaard moeten worden uit
de genegenheid die, alle jaren door, bij
ons Ls blijven bestaan?
In mannen als Mochtar Lubis heeft Indo
nesië niet te ondeYschatten krachten. Het
kan alleen van wijsheid getuigen, indieu
het ze zich niet ontzegt.
LEIDEN KATWIJK
Breestraat Voorstraat
Weer 1-0!
Opnieuw heeft het Nederlands
voetbalelftal een 10 overwin
ning geboekt. Tot verbazing van
45.000 toeschouwers in het Olym
pisch Stadion te Amsterdam ver
sloeg Oranje de wereldkampioen
van vorig jaar, Brazilië. Hét mo
ment: de Ajexcied Petersen
scoort het enige doelpunt. De bal
is onbereikbaar voor doelman
'Gylmar.
(Verslag op pagina 5)
T\e afgelopen nacht is voornamelijk in
*-* het oosten van het land plaatselijk
nachtvorst voorgekomen. Volkel rappor
teerde op 10 cm hoogte een minimum
temperatuur van minus drie graden. Een
storing die over Engeland een zuidooste
lijke koers volgde, passeert ons land met
enkele buien. Daarna volgt een gebied
met enkele verspreide opklaringen, maar
bij IJsland is alweer een nieuwe depres
sie aangekomen die het weer gedurende
het weekeinde zal beheersen. De tempe
raturen die de afgelopen twee dagen zeer
laag geweest zijn ongeveer vijf graden
beneden normaal zullen iets hoger
worden. De komende nacht zal geen
nachtvorst meer voorkomen.
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Opklaringen maar ook enkele buien.
r(j krachtige tot matige wind, krim
pend van noordwest naar zuidwest. Over
bet algemeen iets hogere temperaturen.
(Opgemaakt te 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zaterdag 4 mei: zon op 5.07, onder
20.08: maan op 15.31, onder 4.10.
Donderdag 9 mei: volle maan.
Tendens dalend
Hoogwater Scheveningcn
4 mei: 8.26 v.m.; 12.53 n.m.
HET WEER IN EEROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
Station
Weers.
(tirrldh.
•0 z
S.C
ït
3 v
il
£■3
D. Helder
Ypenb.
Vliss.
Eeldc
De Bilt
Twente
Eindh.
Zd.-Limb
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenh.
Aberdeen
Londen
A'dam
Brussel
Luxemb.
Parijs
Bordeaux
Crenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
Mtlnchen
ZUrich
Gonève
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Athene
AJaccio
Madrid
Mallorca
Lissabon
zw. bow., zzw 14
zw. bew.| zzw 6
gh. bew. zzw 3 a
h. bew. zzw 6
1. bew.l zzw 4 10
h. bew. z 4 12
zw. bew.l zzw 6 12
1. bew. z 12
motregen zzw 3 8
1. bew I zzw 6 11
zw. bew. I zzw 6 7
1. bew zzw 6 10
regenb. nw 10 e
regen wzw6 12
zw bew z 7
gh bew 1 zw 6 12
motregen 1 .0
zw. bew wzw3 :2
zw. bew.wzw 2 15
1. bew nw 8 :9
1. bew w 2 19
zw. bew. n 2 ::i
zw. bew i zw 2 :o
regen nw 6 13
regen zzw 1 ;5
zw bew nno 1 18
regen ozo 4 13
regenbui zzo 2 23
regen w 5 16
1. bew zzw 9 26
zw. bew wind6til 20
zw. bew wind6til 22
zw. bew. windstil 20
niet ontv.
zw bew. ono 6 19
zw. bew I nno e 2:
10