„Hendrik de Vierde" in de
Leidse Schouwburg
78
clcj
eenen
Eenheidsstreven als kenmerk
van onze tijd
BEHANG
Jubilarissen van Unitas
kregen gouden insigne
Agenda voor Leiden
en Den Haag
Dr. Pott over Bali
J. B. Hendriksen 40
jaar bij gemeente
Poppentoneel en vuurwerk in
de (Leidse) ochtenduren
J. Wondergem 40
jaar bij gemeente
GEMEENTE LEIDEN
Leidse Oranje-wandeltocht
wordt steeds jeugdiger
Enthousiasme
bij aubade
Lesing vrijs. Hervormden LEIDEN
Dienst met voorbede
in de Pieterskerk
Ook kinderpret in
Leiden-Zuidwest
NIEUWE LEIDSE COURANT
WOENSDAG 1 MEI 1963
JN zijn „Luigi Pirandello, Aantekentn.
gen over leven en werk" (1934)
schrijft P. Verdoes: Het leven bestaat
uit twee delen, de vorm en de fantasie.
De vorm is het lichaam, de samenleving
en al wat om ons heen is. Tussen vorm
en fantasie wordt een strijd gevoerd en
dat is de tragedie der mensheid.
Wanneer we hiermee „Hendrik de
Vierde" benaderen, dan kunnen we
maar ten dele van een tragedie spreken.
De hoofdpersoon, een jongeman ln
Rome, heeft meegedaan aan een gekos
tumeerde ruiterstoet, waarin hij Hendrik
de Vierde was, de tragische heerser uit
de middeleeuwen. Ook zijn geliefde rijdt
mee evenals de medeminnaar Tito Bel-
credi. Deze laatste is er de oorzaak van
dat de Romeinse jongeman van het
paard valt en zo ongelukkig terecht
komt, dat hij waanzinnig wordt. Hij
verbeeldt zich de tragische vorst te zijn
Men sluit hem op en laat hem leven in
een geheel middeleeuwse omgeving. Na
twaalf jaar geneest hij, maar merkt dan
dat de tijd niet heeft stilgestaan. Hij is
voortgegaan en terugkeren tot het mo
ment waarop hij viel, is onmogelijk
Hij simuleert nu waanzinnigheid.
Wanneer acht jaar na zijn „genezing"
zijn vroegere geliefde, getrouwd met
Belcredi, en haar dochter Frida, verge
zeld van een dokter, op bezoek komen,
doet hij alsof hij hen niet herkent, be
halve Belcredi. De dokter wil hem trach
ten te genezen met een schock. Vóór
die tijd heeft hij aan zijn „geheime
raadslieden" echter al onthuld, dat hij
al jaren een spel speelt, omdat hij niet
meer terug kan. Wanneer het bezoek
terug komt, doodt hij zijn oude vijand,
waarna de gevangenis hem wacht.
Wanneer nu de tragedie alleen is de
botsing van vorm en fantasie, dan valt
het voor deze mens nog wel mee, want
hij speelt het spel, waarin vorm en fan
tasie samenvallen. De tragedie is echter
dat hij dit spel spelen moet omdat er
geen terug mogelijk is. De dokter zegt:
hij is blijven stilstaan, net als een klök.
Nu moet hij weer op gang worden ge-
bracht. Hier ligt het tragische misver
stand. De tijd is wel blijven stilstaan,
maar het leven ging voort. Een mens
kan niet opnieuw beginnen in 't heden
op een punt in het verleden. Wij me
nen dat dit het is wat Pirandello duide.
lijk wil maken in dit toneelstuk, dat
nooit beschouwd moet worden als een
soort historisch stuk; hij wil geen schrij-
ver zijn van historie maar van levende
niet in een vorm verstarde symbolen.
Hij is geen historicus maar filosoof.
Onder regie van Karl Guttmann heeft
Ensemble" dit stuk ingestudeerd en
gaf het er twee opvoeringen van in d<
abonnementserie van de Schouwburg.
De hoofdrol werd gespeeld door Ju-
lien Schoenaerts, die uitstekend was,
maar uiteraard onder invloed van de
regie, het met een nogal cerebrale in
slag deed. Daardoor was het tweede ge
deelte beter dan het eerste waarin hij
nog de waanzinnige was.
Dat men vóór de pauze geboeid werd
was meer te danken aan de kwaliteiten
van de Pirandello dan aan het spel van
Schoenaerts, want in de opvatting
Ko van Dijk, die deze rol een tiental
jaren geleden speelde, kwam het eerste
gedeelte naar ons gevoel beter tot zijn
recht. Maar na de pauze voerde zijn spel
naar een climax, die zo sterk was, dat
het slot, de door Ton van Duinhoven,
als Belcredi, zwak gespeelde moord
scène geen anti-climax werd.
Woensdag
Hal Bevrijdingskerk. 211 uur: Ba
zaar speeltuinvereniging „Zuidwest"
Old Dutch, 79 uur n.m.: Receptie
Sportvereniging NZH-tramboys t.g.v. 40-
jarig bestaan.
Prediker, 8 uur: Broeders in Christus.
D. A. Hale over „Het Evangelie in het
Oude Testament".
Pieterskerk, 7.15 uur: Avondgebed.
Den Haag, Kon. Schouwburg, 8.15
uur: Ned. Comedie met ..Mary, Mary".
Goede Vrijdagkerk, Bezuidenhoutse-
weg 361, 8.15 uur: Jan Schmitz en Nico
v. d. Hooven, orgel.
Donderdag
Middelstegracht 91, 912 en 24.30 u.
tb.c.-onderzoek.
Zaal Maria Gijzensteeg, 8 uur: Jaar
vergadering Leidse Bond van Volkstuin-
dersverenigingen.
Stadsgehoorzaal, 7.45 uur: Feest L.O.I.
Schouwburg, 8 uur: Toneelgroep Stu
dio met „Gelukkige dagen", van SamueJ
Becket, voor K. en O.
De Lakenhal, 8 uur: Vereniging Oud-
Leiden, dr. E. A. B. J ten Brink over:
„Hoofdlijnen van de geschiedenis van
het Nederlandse Postwezen".
Filmzaal universiteit, 8 uur: Genoot
schap Nederland-Engeland, films British
Travel Association.
Den Haag, Kon. Schouwburg, 8.15
uur: Haagsche Comedie met „Oh pa. ar
me pa" tab.).
Vrijdag
Stadsgehoorzaal, 2 uur: Jeugdconcert
Rotterdams Philharmonisch Orkest.
De Doelen, 8 uur: Ledenvergadering
3 October-Vereeniging.
Den Haag, Kon. Schouwburg, 8.15
uur: Haagsche Comedie met „Oh pa, ar
me pa".
Diligentia, 8.15 uur: Ned. Kamerorkest
o.l.v. Szymon Goldberg.
Zaterdag
Stadsgehoorzaal, 7.30 uur: Dodenher
denking.
Monument - 8.30 uur: Stille Tocht (op
stellen voor „De Lakenhal".
Geref. Jeugdhuis, 9 uur: Slotwoord
Stille Tocht voor Expogé.
Den Haag, Grote Kerk, 7.30 uur:
Charlotte Kohier, voordracht, Die Haghe
Sanghers, Jan Schmitz, orgel, Jaap Sto-
tijd, hobo.
Apotheken
Geopend voor spoedeisende gevallen:
apotheek Van Driesum, Mare 110, tel
20406 Apotheek R. van Breest Smal-
lenburg te Leiderdorp is geopend.
Films
Casino, 2.30, 7 en 9.15 uur: Koningin
nen van de nacht, 18 jaar; donderdag
Saturday-night, 18 jaar.
Lido, 2.30, 7 en 9.15 uur: Catarina en
de zeven dwazen, alle leeftijden.
Luxor, 2.30, 7 en 9.15 uur: Der Vogel-
handler, alle leeftijden;
Rex, 2.30, 7.15 en 9.15 uur: Het duel
bij Silver Creek, 14 jaar; donderdag:
Tramlijn Begeerte, 18 jaar.
Studio, 2.30, 7 en 915 uur: De uitslover,
14 jaar.
Trianon, 2.30, 7 en 9.15 uur: Dokters
zonder maskers, 18 jaar.
Tentoonstellingen
Lakenhal, grafisch werk Harry van
Kruiningen (t/m 26 mei).
Lakenhal, etsen Mare Chagall als vei-
luchting van de Bijbel (tot 29 april)
Rijksmuseum van Oudheden: „Het dier
als motief ln de aDtieke kunst'" (tot 3
juni).
Boerhaavezalen, etsen, tekeningen, li
no's en aquarellen van Fer Hakkaar'
(t'm 4 mei, 2—5 en 7—9 uur njn.)
Leeszaal en bibüotheeK cteuvens, Bree
straat 27 maandag en voensdag van i
tot 5.30 en van 7 tot 9 uur, dinsdag vai
1 tot 5.30 uur; vrijdag van 10 tot 5.30 ei
van 7 tot 9 uur; zaterdag van l'l5.30 uui
Jeugdbibliotheek, leeszalen en oiblio
theek Reuvens, Plantage 6: maandag
en dinsdag van 4 tot 5.30 uur, woen»
dag en zaterdag van 12 toi 30 uur ei
vrijdag (speciaal /ooi de grotere jeugd
van 6.30 tot 8.30 uur avonds.
Voor een zeer belangstellend gehoor,
bestaande uit leden van de afdeling
Leiden van de Nederlandse Bond van
oud-strijders en dragers van het Mobili-
satiekruis, heeft dr. P. H. Poft, vice-
voorzitter van de afdeling, in de col
legezaal van het Rijksmuseum voor Vol
kenkunde een voordracht gehouden over
„Bali, het eiland der Goden". Aan de
hand van een groot aantal dia's gaf hij
tevens een leerzame en interessante vi
suele indruk van de cultuur van dit
fraaie eiland en van de problemen die
samenhangen met de moderne ontwik
keling, waarbij deze eeuwenoude cul
tuur in aanraking komt met de eisen
van het economische leven.
Aan deze voordracht ging de jaarver
gadering vooraf, die door de afdelings
voorzitter, de heer J. Peerenboom, werd
geopend. Hij sprak er zijn voldoening
over uit, dat zich onder een aantal
nieuwe leden drie „Nieuw Guinea-strij-
ders" bevonden. De secretaris-penning
meester de heer L. Favier, bracht zijn
jaarverslagen uit. Hieruit bleek, dat de
afdeling 109 leden telt en een batig
saldo heeft.
Na een overzicht te hebben gegeven
van de historie van het voorheen in
vele kleine vorstendommetjes verdeelde
Bali, vestigde dr. Pott de aandacht op
het feit, dat Bali na de eerste wereld
oorlog steeds meer in trek is gekomen
als toeristisch centrum en als toevluchts
oord.
De toeristen, die een kort bezoek aan
het eiland brengen zien enkele beroem
de dansen en vertrekken met de ge
dachte het echte leven te hebben gezien.
In feite zagen zij niet mcér dan een
zeer klein stukje van het leven op dit
eiland en dan nog even vertekend als
by de Amerikanen, die Volendam en
Marken even bezoeken en dan menen
een indruk te hebben gekregen van het
Hollandse volksleven. De inleider toon
de aan hoezeer de Balinese samenleving
een eenheid vormt en hoe moeilijk het
zal zijn een gedeelte van de bevolking,
i.e. de vluchtelingen, over te halen het
eiland te verlaten en zich voorgoed el
ders te vestigen.
We hadden graag de andere rollen
wat sterker bezet gezien; ofschoon Ina
Faassen een goede speelster is, kon
in de rol van markiezin niet over
tuigen. De anderen waren min of meer
geslaagde typen, met ten hoogste goed
maar nooit sterk spel. Daarbij kwam
nog, dat men door te snel en ongearti
culeerd spreken de tekst niet de tijd
gaf tot de hoorders door te dringen.
Zo werd deze opvoering gedragen door
Schoenaerts, die daarvoor een langdu
rig applaus kreeg.
A. C. Bouwman.
Op 8 mei hoopt de lieer J H. Hendrik
sen, chef van de stadskwekery. de dag
te herdenken, waarop hij voor 40 jaar
in dienst kwam bij de dienst der ge
meentewerken.
Hij trad in dienst als tuinman tweede
klasse en doorliep daarna de rangen van
tuinman eerste klasse en hovenier tot hij
op 1 januari 1947 benoemd werd tot chef
van de kwekerij, sedert 1961 in de rang
van technisch ambtenaar A.
De heer Hendriksen heeft in dc loop
der jaren een belangrijk aandeel gehad
in de groei en verdere uitbouw van dp
stadskwekerij.
De huldiging van de jubilaris zal plaats
hebben op woensdag 8 mei om 11.30 uur
in de kantine (zesde verdieping) van hel
stadhuis.
1/ROLIJKE, opgewonden kinderstemmetjes klonken op Koninginnedag
overal in de Sleutelstad. In de morgenuren vooral in de Schouwburg,
de Stadsgehoorzaal, het Antonius Clubhuis en de grote Burchtzaal, waar
poppenkastvoorstellingen, marionettenspelen en toneelvoorstellingen
werden gegeven. En niet te vergeten rond het Waaghoofd, waar talloze
met vlaggen, toeters, feestmutsen en oranjestukken uitgedoste jongens
en meisjes (vaak met hun ouders) van vuurwerkknallen schrokken en
van in de lucht dwarrelende parachutes en dierfiguren genoten.
Kleine en grote kinderen dromden rond
de ingang van de grote Burchtzaal, onge-
r 2100 leerlingen van de zesde klassen
van de lagere scholen deden hetzelfde bii
Schouwburg, de gehoorzaal en het
clubhuis. Gejuich ging op toen de kinde
ren in de Schouwburg hadden gezien hoe
de toneelgroep „Aréna" Jan Klaassen de
kous op de kop deed krijgen; in de
Stadsgehoorzaal leefden de Leidse kinde
ren mee met de avonturen van Pinokkio.
die een lange neus kreeg als hy jokte,
maar die gelukkig ten slotte van houten
pop veranderde in een gewoon jongetje.
De toneelgroep „Het Masker" deed dit
grappige, Italiaanse verhaal tot leven
komen.
Met marionettenspelen „De Wonder-
pit", „De baard van koning Dagobert"
en „Capricio") werden de zesdeklassertjes
in het Antonius Clubhuis beziggehouden
en in de Burchtzaal zorgde poppentheater
„Devilé" voor doldrieste avonturen van
Jan Klaassen en anderen. Dit alles om
geven met bewonderende „aaah's", spon
tane bewijzen van het feit dat de kinde
ren er helemaal „in" waren („Pas op,
daar is-t-ie!") en zo nu cn dan oorverdo
vend gejoel en geblaas op feesttoeters.
Dieren
Hondjes, een pinguin, een koe, parachu
tes en grappig bewegende vissen dwarrel
den, in aanwezigheid van onder anderen
wethouder Sannes, van kwart over elf
tot even na half twaalf in de grijsblauwe
lucht boven het Waaghoofd, waar het
Japanse dagvuurwerk werd afgestoken.
Bijna alle afgesloten pijlen „lukten", dank
Op 5 mei zal het 40 jaar geleden zijn.
dat de heer J. Wondergem, bewaarder
van de stadstimmerwerf alhier in dienst
trad bij de dienst der gemeentewerken.
Aanvankelijk te werk gesteld als tim
merman, heeft hij in de loop der jaren
de rangen doorlopen van hoofdmagazijn-
knecht, hoofdtimmerman, chef magazijn
knecht tot hij op 1 januari 1948 werd be
noemd tot bewaarder van de stadstim
merwerf in de rang van administratief
ambtenaar.
Naast zijn dagelijkse ambtelijke werk
kring verricht de aanstaande jubilaris
velerlei functies in het verenigingsleven
Hij is hoofdbestuurslid van de A.B.V.A..
lid van de bondsraad van de A.B.V.A.,
voorzitter - voordien vele jaren penning
meester - van de plaatselijke afdeling
van genoemde bond, lid van het zoge
naamde S.B.O. (samenwerkende bonden
overheidspersoneel) en lid van de com
missie voor georganiseerd overleg der
gemeente Leiden.
Als enthousiast sportliefhebber is hij
reeds sinds de oorlogsjaren actief be
stuurslid van de voetbalvereniging U.V.S.
en al enige jaren voorzitter van deze
vereniging.
De huldiging van de heer Wondergem
zal plaats hebben op 6 mei 1963 om
11.30 in de kantine zesde verdieping)
van het stadhuis
(Advertentie)
keuze uit meer
dan 1000 des
sins vanaf
cent
per rol
DE AFDELING Leiden van Unitas (Nederlandse christelijke bond van
werknemers in de textiel- en kledingbedrijven) heeft maandagavond
op hartelijke wijze vijf leden gehuldigd, die vijfentwintig jaar lid waren
van de vakververeniging. De heren M. C. Broers, W. Honders. H. Mieremet,
F. de la Rie en L. Vinkestein ontvingen uit handen van districtsbestuurder
L. Oosterom het gouden bondsinsigne met de daaraan verbonden oorkonde.
De heer H. J. van Wijk, de zesde zilveren jubilaris, kon niet op de verga
dering aanwezig zijn, omdat hij juist die avond in het bedrijf waar hij
werkt werd gehuldigd.
In zijn toespraak tot de jubilarissen
zei de heer Oosterom onder meer, dat
trouwe leden als zij het hart en de kracht
van de vakbeweging zijn Tweede-voor
zitter L. Krassenburg, die de leiding van
de jubilerende voorzitter Mieremet voor
enige tijd overnam, liet zijn van waar
dering getuigende woorden vergezeld
gaan van geschenken: voor de vijf ge
trouwen een rokertje, voor hun dames
bloemen Hij sprak van de dubbele func
tie van de moderne vakbeweging: l\et be
strijden van uitbuiting door de werkge-
gevers en het beteugelen van te hoge
eisen van werknemerszijde.
Teruggang
Na de pauze ging districtsbestuurder
Oosterom nader in op het feit, dat de
belangstelling voor de vakbeweging re
latief afneemt. De groei van het ledental
houdt geen gelijke tred met de toeneming
van de beroepsbevolking. Merkwaardig
is, dat de vakbeweging wel steeds meer
in de belangstellingssfeer komt van de
academici, die zich voor haar interesse
ren als verschijnsel, als studie-obect.
De heer Oosterom noemde drie
oorzaken waaraan de verminderde
belangstelling van werknemerszijde
zou zyn te wijten: 1. gebrek aan
idealisme; 2. de werkwijze van dc
bonden staat hen niet aan. Men ver
langt een vechtlustiger houding; 3.
onbekendheid met het door de bon
den verrichte werk.
De districtsbestuurder gaf als zijn me
ning te kennen, dat moet worden ge
zocht naar een effectieve manier om
de onschatbare waarde van de activitei
ten van de vakvereniging onder de aan
dacht van de werknemers te brengen
zij het voor dit evenement gunstige weer.
Zelfs zweefden enkele parachutes en de
dwaas met haar poten „stappende" koe
een heel eind boven de feestvierende
Sleutelstad, waar de fonteinen op de Vis
markt en in het Plantsoen sproeiden, het
Stadhuis- en Lodewykcarillon van tijd tot
tijd vaderlandse liederen verklankten en
de talloze vlaggen in de straten zachtjes
in de ochtendwind wapperden.
Officiële publikaties
Aanwijzing stemlokaal voor kiezers die
in het bezit zyn van een kiezers-
legitimatiekaart
De Burgemeester van Leiden brengt
ter openbare kennis, dat de kiezer, die
in het bezit is van een kiezerslegitimatie-
kaart, zich ter uitoefening van zijn kies
recht op de dag der stemming ter verkie
zing van de leden van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal. kan aanmelden aan
stembureau 1, gevestigd in het Stadhuis,
ingang Stadhuisplein.
Leiden, 1 mei 1963.
De Burgemeester voornoemd,
F. H. VAN KINSCHOT
HERIJKEN VAN
MATEN EN GEWICHTEN
Burgemeester en wethouders van Lel
den brengen ter openbare kennis, dat op
20.21, 22, 24, 27, 28, 29, 30 en 31 mei en 5
en 6 juni 1963, telkens van 9.00 tot 12 00
uur en van 13 00 tot 16.30 uur, alsmede
op 7 juni 1963 van 9.00 tot 12 00 uur in
het voormalig schoolgebouw Pieterskerk
straat 3, alhier, zitting zal worden ge
houden voor de herijk van maten en
gewichten.
Voor zover mogelijk zal aan belang
hebbenden schriftelijk mededeling wor
den gedaan van het tijdstip, waarop zij
maten, gewichten en meetwerktuigen ter
herkeuring kunnen aanbieden.
Hun wordt verzocht zich aan dit tijd
stip te houden.
Voor nadere bijzonderheden wordt
verwezen naar de bekendmaking, welke
van heden af is aangeplakt ten stadhui-
ze. aan het gebouw van de Dienst voor
Sociale Zaken (Steenschuur 21) en aan
het Waaggebouw.
- i
ZUID-WEST pikte met een
kinder optocht-met-muziek een
graantje mee van het gevarieer
de menu, dat de vereniging Ko
ninginnedag Leiden gisteren
voortzette.
Kantongerecht Leiden
De maandag gehouden zitting van het
kantongerecht Leiden beperkte zich tot
"n morgenzitting. Een bijzonderheid was
dat voor de eerste maal in Leiden een
vrouwelijk lid van de rechterlijke macht
achter de groene tafel had plaats geno
men in de persoon van mej. mr. M. C.
E. Londonck, die als officier van justitie
fungeerde.
Een chauffeur uit Oegstgeest had met
een autobus gereden op de Hoge Rijn
dijk te Leiden. Bij het kruispunt met
de Meerburgkade had hij geen voorrang
verleend aan een van die kade komen
de auto. De kantonrechter meende dat
de schuld van verdachte gering was. Om
de mogelijkheid van hoger beroep open
te houden veroordeelde zij hem tot f 11
boete.
Een winkelier uit Oegstgeest stond te
recht omdat hij in de nacht van 1 fe
bruari toen hij met een auto van het
Rapenburg kwam rijden, de doorgang
niet had vrijgelaten voor een auto, die
voor hem van rechts van de Breestraat
kwam. Na een eis van f40 werd het
f 25 of 10 dagen hechtenis.
Een student uit Leiden had als be
stuurder van een auto op de Rijnsbur-
gerweg onvoldoende afstand gehouden
van een voor hem rijdende auto. De
eis tegen hem wei*d f35 welk bedrag
de kantonrechter verminderde met f5.
Dat het gevoel wel eens bedriegt on
dervond een Haagse chauffeur. Deze had
met een auto gereden op de Zeeweg te
Katwijk, binnen de bebouwde kom, met
een snelheid van 62,1 kilometer per uur.
Hij verklaarde dat de snelheidsmeter
niet juist was aangebracht in de auto.
Daarom bestuurde hij zijn wagen op ge
voel. Eis f30 boete, vonnis f20.
Een vertegenwoordiger uit Sassen-
heim stond terecht omdat hij zijn auto
had gezet op de Binnenvestgracht, waar
een wachtverbod van kracht is. Het
vonnis werd. na een eis vanf 5. f 4 boe
te.
Tweetal Geref. Kerk
(Vrijg.) Leiden
De Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt
van Leiden heeft ds. J. van de Haar te
Emmen en ds. J. M. Zinkstok te Meppel
op een tweetal gesteld. Zondag zal uit
dit tweetal een keuze worden gemaakt
TXE Oranjewandeltocht, georgani-
seerd door de vereniging „Ko
ninginnedag" in samenwerking met
de Wandelkring Leiden en Omstreken,
de gemeentelijke School sportcommis-
sie en de Leidse Jeugdactie, was weer
voor de negende maal één van
de voornaamste punten van de Leid
se Koninginnedagviering. Er heerste
gistermiddag in „Den Burcht" weer
een gezellige drukte van afmarche
rende groepen en zich op weg bege
vende individuele lange-afstand-tippe-
laars, onder wie de 75-jarige heer C.
W. Oostveen als nestor.
Daar de organisatoren op de lofwaar-
Meer dan 2000 Leidse scholieren
namen gisterochtend op het Stad
huisplein deel aan de traditionele
aubade en zij deden dat met bijzon
der veel enthousiasme. De heer A.
van Kapel, die de algehele leiding
had, slaagde erin, zijn geestdrift over
te dragen op de vlaggende kinder
schare.
Werd een lied verkeerd ingezet of
niet correct gezongen, dail volgde na
een paar prettige aanwijzingen van
de heer Van Kapel een herhaling en
mede hierdoor droeg deze aubade,
waaraan het Leidsch Politie-Muziek-
gezelschap weer meewerkte, een fris
karakter. Niet alleen de deelnemen
de kinderen maar ook de honderden
belangstellende ouderen hadden er
schik in.
De burgemeester, die met enige
wethouders en bestuursleden van de
vereniging „Koninginnedag" de
aubade in ontvangst nam, wees na
afloop de zanglustige kinderen op
het blijde karakter van deze feestdag
ter gelegenheid van de 54ste verjaar
dag van ons aller Vorstin.
TN de cyclus met
A titel hield dr. -T.
bovenstaande
L. Springer
maandagavond dc vierde lezing voor
de Ver. van vrijzinnige Hervormden
in huis „Over 't Hoff", Gerecht 10.
Leiden.
Spreker begon met te herinneren
aan de drie voorafgaande lezingen,
waarin dat streven werd gesigna
leerd op het politieke vlak als stre
ven naar economische, militaire, po
litieke en culturele eenheid van West-
Europa, op het kerkelijke vlak in wat
tot uitdrukking kwam in het tweede
Vaticaans Concillie en „de beweging
der 18".
Vraagt men naar de achtergronden
van dit streven, dan meende dr. Sprin
ger hiervoor verschillende oorzaken te
moeten noemen. Leefde men in- dc 19de
eeuw, dank zij wetenschap en rationa
lisme, bij het zekere weten en het
eigen standpunt van absolute geldig
heid, in onze tijd is men zich meer be
wust van de relatieve geldigheid der
onderscheidene inzichten, die comple
mentair, elkander aanvullend, de waar
heid benaderen. Voorts vindt dit stre
ven zyn voedingsbodem in een alge
meen misnoegen over bestaande tegen
stellingen en scheidingen. Men beseft,
tegenstellingen niet meer in
volle scherpte aldus gehandhaafd kun
nen worden. De problematiek, waar
voor wij met elkander staan in onze
tijd, laat zich langs de oude scheidings
lijnen niet meer vangen noch oplossen.
Trouwens, de traditionele tegenstel
lingen verdwijnen eenvoudig in het niet,
vergeleken met wat ons gemeenschap
pelijk nu bedreigt en als nieuwe tegen
stelling opdoemt.
Politiek betekent dit b.v. relativering
van het nationaal besef. En ten aanzien
van de kerk, die van de Middeleeuwen
af en later met de Reformatie en wat
daarop volgde steeds meer verdeeld ge
raakte, is men zich gaan afvragen, of
men daarbij mag blijven staan, of dat
evangelisch kan heten, en of dat wel
noodzakelijk is.
Spreker gaf in enkele lijnen aan, hoe
de politieke situatie in Europa zich in
onze eeuw grondig heeft gewijzigd. De
Europese tegenstellingen, die politiek
mee de verdere wereld bepaalden, zijn
verouderd ten opzichte van de nieuwe
tegenstelling Oost-West, zinken daarbij
het niet. Men is gaan begrijpen, dat
Europa alleen dan nog iets kan beteke
nen, wanneer het werkelijk één wordt
op allerlei gebied. Dat is een historische
noodzakelijkheid geworden. Al is het
Vaticaans Concillie een veelomvattend
gebeuren, één zijner facetten en doel
einden is ongetwijfeld het streven naar
eenheid in de wereld te bevorderen. De
uitnodiging aan de protestantse wereld
dooi- waarnemers vertegenwoordigd te
zijn is daarvan een even duidelijk bewijs
als de instelling van een commissie tot
bestudering van de wereldgodsdiensten
om de mogelijkheid van een ontmoeting
en gesprek te onderzoeken.
En nog duidelijker blijkt het bedoe
len van de Paus uit de pas versche
nen encycliek, waarop nota bene on
gevraagd en vrijwel onmiddellijk zo
wel door het Kremlin als door
Washington positief is gereageerd
De Paus toont zich daarin ernstig
doordrongen van het feit, dat een vol
gende wereldoorlog zo niet het eind
van alle beschaving, dan toch onher
roepelijk het eind zou betekenen van
de christelijke cultuur, met als
lachende derde China. Wanneer er
iets is, dat zich echter niet door
atoombommen laat verdedigen, dan
is het de geestelijke schat van het
Christendom. Daarom wil Paus Jo
hannes XXIII alle geestelijke krach
ten allereerst binnen het Christendom
mobiliseren om de wereld af te bren
gen van de waan zich staande te kun
nen houden met behulp van atoom
bewapening.
Afkeer
Om de achtergrond van het streven
van de 18 duidelijk te maken, gaf de
spreker een vluchtige schets van de
kerkpeenhiodenio van do rmi«o in
ons vaderland af. Het Protestantisme
differentieert zich en leeft door de te
genstelling heen. Was Abraham Kuyper
heraut van de antithese: „in ons isole
ment ligt onze kracht", na wat in Assen
is gebeurd in 1927 en in de tweede we
reldoorlog in het doopgeschil met prof.
Schilder is ook in die kring afkeer ont
staan van eventueel verdere scheurin
gen. De verabsolutering van dogma en
belijdenis is gevaarlijk gebleken, en
leertuchtbeslissingen niet onfeilbaar.
Men is ook oog gaan krijgen voor
nieuwe tegenstellingen, die met de on
stuitbare voortgang der secularisatie
zijn ontstaan. Dit gevaar, dat de gehele
christenheid bedreigt, werkt ondermij
nend op de overtuiging, dat nog van
daag de dag in isolement eigen kracht
kan bestaan. En zo herleeft bij velen
het verlangen met de Herv. kerk meer
contact te krijgen en nauwer samen te
gaan. De Herv. Kerk toont immers
sinds 1945 in haar nieuwe koers, dat zij
innerlijke tegenstellingen tot een vrucht
bare synthese weet te maken, die aan
zien en invloed van de kerk alleen maar
ten goede zijn gekomen.
In de mensheid voltrekt zich een ge
schiedenis, vooral een geestelijke ge
schiedenis, die door tegenstellingen
wordt bepaald en antithetisch verloopt
Maar even noodzakelijk blijkt telkens,
als de tijd er rijp voor is, deze tegen
stellingen te verzoenen, tot synthese te
verheffen.
Dr. Springer besloot zijn boeiend
referaat met de conclusie: Verstaan
wij eigen tijd en wil het christendom
in onze klein geworden wereld zijn
functie blijven vervullen, dan zal het
tot meer onderlinge samenwerking in
de verdeelde christenheid moeten ko
men, tot heil van mens en wereld
beide.
Ds. W. J. H. Hubeek, die de gemeen
te-avond leidde, maakte in zijn ope
ningswoord melding van de kanselruil
in Oegstgeest. waardoor a.s. zondag ds.
J. Irik zal voorgaan in de Willem de
Zwijgerkerk en hyzelf in de Pauluskerk
dige gedachte waren gekomen even
eens een 10 km-parkoers uit te zetten,
ten behoeve van de jeugd van 8 tot 11
jaar, startte omstreeks half drie voor
het eerst in de Oranjewandeltochthisto-
rie een stoet van wandelsportliefheb
bers (sters)-in de-dop, nagewuifd door
vele belangstellende ouders. Toen de
laatste deelnemers(sters) om drie uur
waren vertrokken, waren 29 groepen
met een totaal van 565 deelnemers
(sters) en ruim 480 individuelen op pad.
De traditie getrouw verzamelden al
len zich op de Hoge Rijndijk om de laat
ste kilometers gezamenlijk af te leggen.
Om half vijf marcheerde de lange,
met honderden vlaggen opgeluisterde
stoet achter de Harmonie „Nieuw Le
ven" af naar „Den Burcht" waar de
prijsuitreiking plaats had. Vóór het zo
ver was, bereikte de Oranjewandel
tocht-1963 zijn hoogtepunt toen „Nieuw
Leven" voor het stadhuis halt hield en
front maakte en de wethouders C. J.
Piena en S. Sannes alsmede het voltal
lige bestuur van „Koninginnedag" op
de stadhuistrap verschenen om het voor
bijtrekken van de optocht gade te slaan.
Aan de finish hield de heer W. de
Gast, voorzitter van „Koninginnedag"
een kort afscheidstoespraakje. De orga
nisatie was bij de heer G. Steinbach
(met assistentie van de heer C. Ver
straten (Wandelkring-bestuurder) in
vertrouwde handen. De deelnemers die
de tocht voor de eerste maal volbrach
ten ontvingen een herinneringsmedaille;
de overigen kregen een bronzen jaarcij
fer. De groepsprijzen gingen naar: Chr.
Nat. school Storm Buysmghstr., wissel
beker en lauwertak; Du Rieuschool,
lauwertak; Kon. Julianaschool, lauwer
takChr. Nat. school II (10 km), me
daille; Chr. L.T.S., medaille; „De ste
vige benen" 'Strijen), wisselbeker en
lauwertak; „De Rippers" (Rijpwete-
ring), lauwertak WIK' „De Rippers"
(10 km), lauwertak.
De grote man was de heer Oostveen,
die de 15 km-tocht voor de zesde achter
eenvolgende maal had volbracht, samen
met de 67-jarige heer J. v.d Fluit, die
het derde jaarcijfer ontving.
In de Pieterskerk werd In het raam
van de Koninginnedagviering gistermor
gen een korte dienst gehouden, waarin
ds. H. Bouter voorging. De belangstel
ling was wederom zo matig, dat men
zich met reden kan afvragen of het nog
wel zin heeft hiervoor een dienst te be
leggen en of men de voorbede, die spe
ciaal met de verjaardag van de Vorstin
verband houdt, niet beter kan invoegen
in de zondagmorgendiensten die aan
30 april voorafgaan of er op volgen.
Ds. Bouter preekte over een woord
uit psalm 63: „Maar de koning zal zich
in God verheugen".
In koningin Juliana zag de predikant
niet zozeer een „bezit" als wel een ge
schenk, zoals, naar iemand eens
schreef, een schip de wind in de zeilen
heeft (ook dóarover valt niet te beschik
ken). Het volk vertoont generlei neiging
Haar de troon te ontnemen. Er is een
hechte relatie.
Het meest wezenlijke daarvan open
baart zich als Vorstin en volk samen
voor God treden. De toekomst is niet
zonder somberheid. Dreiging is er ge
noeg. De vrijheid is maar een fragiele
zaak. Ook maakt de leugen zich breed.
Maar, naar psalm 63 ons leert zeggen,
God trotseert de stormen der tijden.
Dat samen te weten geeft een wezen
lijke verbondenheid tussen Vorstin en
volk, tussen Gemeente en koningin. Ko
ningin en volk zullen zich samen mo
gen verheugen in God als wij samen ook
ln dc dreigingen naar Hem opzien en het
van Hem verwachten. Het zich ln God
verheugen, het voorgaan daarin, is de
roeping en het voorrecht van de
Vorstin.
Deze preek van ds. Bouter was be
doeld als inleiding tot de voorbede voor
alle regerenden en voor onze Vorstin en
Haar Huis in het bijzonder.
Namens het gemeentebestuur was
wethouder Harmsen aanwezig. De ver
eniging Koninginnedag had ook een af
vaardiging gezonden.
Dankzij de activiteiten van de speel
tuinvereniging ,.De vijf Hoven" was er
ook een bescheiden feestprogramma voor
Leiden-Zuidwest. Met medewerking van
het muziekkorps „Trouw en DurF' werd
de dag ingezet met een optocht van de
kinderen, van wie enkelen zich voor deze
gelegenheid hadden verkleed, terwijl al
len. met papieren vlaggetjes zwaaiend,
hun ouders cn andere belangstellenden
lieten zien, dat zij óók meeliepen.
Op de speelweide aan de Hoflaan wer
den vervolgens wedstrijden gehouden in
blokjesrapen, eierlopen, was ophangen en
