Commentaar
Alleen 't rood-wit wappert
nu boven West-Irian"
Opening naar links
is winst voor links
Koningin Frederika
werd gemolesteerd
„AHe koninginnen
een hand gegeven
Mr. J. van der Wiel
naar Zwolsman
u
Wilhelmina-top wordt Poentjak Soekarno
Minister Luns wil
Nieuws in
één oogopslag
Papoea E. Bonay tot
gouverneur benoemd
iPNjjP
De Italiaanse verkiezingen:
wedstrijd op tv
N.-BORNEO
Tijdens bezoek aan Londen
Onder bunker
vermorzeld
(RITA)
Nieuwe Leidse Courant
Woensdag 1 mei 1963, 44ste jaargang
N
d,e«e, christelijk-nationaal dagblad yzie '",gida 7 J
Kantoren '(j> Leiden Steenstraat 37 -=~' PoStbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen p.w. 0,65, p.m. 2,80, p.kw. 8,25 Klachtendienst bezorging 18--uur
Dc Bilt verwacht tot donderdagavond t
Zwaar bewolkt met aanvankelijk regen
of motregen. Morgen overdag enkele op
klaringen, maar plaatselijk ook enkele
buien. Vrij krachtige tot matige zuid
westelijke wind, later ruimend naar
noordwest. Dezelfde temperaturen als
vandaag (Opgemaakt te 11.15 uur)
Zon en maan: donderdag 2 mei: zon
op: 5.10, onder 20.04, maan op: 13.17,
onder 3.27. Donderdag 9 mei: volle maan.
Hoogwater Schcveningen
Donderdag 2 mei: 10.27 v-m.; 23.14 n.m.
Mr. J. van der Wiel, tot voor kort
directeur en laatstelijk adviseur van dc
K.L.M., zal in d eop 31 mei te houden
algemene vergadering van aandeelhou
ders der N.V. Exploitatie-maatschappij
Scheveningen worden voorgedragen ter
benoeming tot lid van de raad van be
stuur van deze vennootschap (onderdeel
van het Zolaman-concern).
Station
Wecrs-
cestcldh.
ïr
Is
.d
85
Z-3
D. Helder
regen
zw
14
10
6
1
Ypenburg
regen
zw
7
13
7
0.1
VllRS.
g"h. bew.
zzw
7
li
7
0
Eelde,
regen
zzw
6
14
5
0.1
De Bilt
gh. bew
zzw
5
14
7
0
Twcnthe
gh. bew.
z
6
14
4
0
Eindh.
gh. bew.
zzw
6
12
5
0
Zd -Limb.
gh. bew.
zzw
6
14
5
0
Helsinki
regen
no
4
9
4
2
Sloekh.
zw bew
3
12
4
0
Oslo
motregen
zzo
2
12
4
0.1
Kopenh.
niet ontv.
Aberdeen
1. bew
w
2
10
5
0.6
Londen
regen
zzw
6
15
7
6
A'dam
regen
zw
3
12
7
0.1
Brussel
zw. bew.
4
14
5
0
Luxemb.
13
4
1
Parijs
16
0
Bordeaux
mist
w
4
18
7
0
Grenoble
zw bew
12
0
Nice
onbew.
n
3
16
13
0
Berlijn
h. bew
z
2
15
5
0.3
Frankfort
zw bew
3
16
5
6
MUnchen
zw bew
z
2
19
6
ZUrich
mist
3
14
7
19
Genève
zw. bew
windstil
19
2
Locarno
zw bew
ono
2
23
11
0
Wenen
onbew.
w
4
20
8
2
Innsbruck
o
24
9
3
Belgrado
zw bew
nw
3
21
8
0
Athene
niet ontv
Rome
l. bew
windstil
23
9
0
AJaccio
onbew
ono
1
22
7
0
Madrid
onbew
windstil
23
8
0
Mallorca
zw bew
ono
5
22
13
0
Lissabon
onbew
nnw 5
25
13
0
ASIEL" VERLEEND
Een Amerikaanse actrice, Marti Stevens, heeft verteld dat zij zaterdag
20 april in haar huis „asiel" heeft verleend aan koningin Frederika en
haar dochter prinses Irene, die door betogers werden achtervolgd.
Het incident gebeurde kort na aankomst van de Koningin in Londen,
waar zij het huwelijk van prinses Alexandra en Angus Ogilvy zou bij
wonen. De Koningin had in de avond haar hotel voor een wandeling
verlaten. Kort daarop werd zij lastig gevallen door mensen (voor het
merendeel in Londen wonende Grieken), die een campagne voeren
voor vrijlating van Griekse politieke gevangenen.
Een lid van de lijfwacht en een andere begeleider werden neergesla
gen en de Koningin vluchtte voor de opdringende menigte een dood
lopende straat in. Zij belde aan de deuren van verscheidene huizen en
kwam tenslotte bij de actrice terecht die haar een schuilplaats bood tot
zij naar haar hotel kon terugkeren. Volgens Marti Stevens had een van
de betogers de Koningin geschopt.
ENGELSE EXCUSES
De Britse minister van buitenlandse zaken, Lord Home, heeft konin
gin Frederika zijn verontschuldigingen aangeboden voor incidenten tij
dens haar verblijf. (Al die tijd hebben demonstranten met spandoeken
buiten het hotel op wacht gestaan).
Van Britse officiële zijde wilde men geen commentaar geven. Een
woordvoerder van Scotland Yard wilde alleen zeggen dat een dergelijk
incident als door de Amerikaanse actrice beschreven zich had voorge
daan. i
Er is hier en
daar nog wel een
Nederlands opschrift
in Hollandia te vin
den, al heet deze
stad dan sinds van
daag officieel Kola
Baroe Op ko
ninginnedag gingen
tweeduizend Indone
sische militairen aan
wal. Zij passeerden
op hun mars van de
haven naar de stad
de „Centrale Werk
plaats Hollandia".
laatste Neder
landse en V.N -amb
teraren hebben
Nieuw-Guinea/West-
Irian inmiddels ver
laten. Soekarno
heeft eindelijk zijn
Benfica-F eijenoord
Treinbotsinkje in
Zwolle
Indonesië heeft van
daag het bestuur van wes
telijk Nieuw-Guinea over
genomen van de Verenig
de Naties. Hollandia heet
voortaan Kota Baroe.
Nederland heeft zijn
jarige Vorstin weer ge
huldigd. En het brandpunt
van de feestelijkheden
was als van ouds het bor
des van het paleis Soest-
dijk, waar koningin Ju
liana het défilé afnam van
de velen, die haar kwa
men feliciteren
Het CNV heeft zijn
vierjaarlijks sociaal-poli
tiek program gepubliceerd,
waarin tal van praktische
vraagstukken aan de orde
worden gesteld. De teneur
van dit stuk is de vernieu
wing van de maatschappij
in christelijke zin.
De Italiaanse christen
democraten hebben bij de
laatste parlementsverkie
zingen een nederlaag ge
leden. Zij verloren in het
huis van afgevaardigden
13 van hun 273 zetels, ter
wijl de communisten met
een winst van 25 zetels
16 afgevaardigden in het
parlement zullen hebben.
HOLLANDIA /KOTA BAROE, 1 MEI
TNDONESIE heeft heden officieel het bestuur van westelijk Nicuw-
Guinea overgenomen van de Verenigde Naties. Om 4 uur Westeuro-
pese tijd werd dc vlag van de V.N. gestreken, waardoor de Indonesische
vlag alleen bleef wapperen op het openbare plein van Hollandia, dat nu
Kota Baroe heet. Indonesische hoogwaardigheidsbekleders, onder wie de
minister van buitenlandse zaken, Soebandrio, en de Indonesische vertegen'
woordiger in West-Irian, Soedjarwo Tjondronegoro, waren aanwezig.
Straalbommenwerpers en ge
vechtsvliegtuigen vlogen in formatie
over de stad, toen de vlag van de
V.N. werd neergehaald. Het waren
10 Russische TU-16' en een squadron
Migs. Deze demonstratie wordt her
haald als Soekarno zaterdag'' aan
komt. Soekarno is onderweg met een
groot gezelschap van 135 personen
en is inmiddels op Ambon aange
komen.
Onmiddellijk na
de bestuursovcr-
dracht heeft dr.
Soedjarwo Tjon
dronegoro bekend
gemaakt dat de
eerste gouverneur
een Papoea zal
zün en wel E. J.
Bonay. Deze was
onder het Neder
lands bewind be
stuursambtenaar isasinsï rfw
en hij had voor tSHBsSÏ Jt
Japen-Waropen zitting in de thans ont
bonden Nieuw-Guinea-raad. De aan
kondiging werd met geestdrift door de
bevolking ontvangen.
De Nieuw-Guinea-raad heeft maandag
avond besloten zichzelf te ontbinden. Ér
waren twaalf leden aanwezig, die allen
met het voorstel instemden. Voorzitter
was Meseth. De bestuurder van de V N.,
dr. Djalai Abdoh, verklaarde dat hij nog
isiiêii ij.
niet officieel over dit besluit, was inge
licht.
De Indonesische minister Soebandrio
las na de bestuursoverdracht een bood
schap voor van Soekarno. Deze verklaar
de dat land en volk van West-Irian ten
gevolge van kolonialistische politiek van
Indonesiës onafhankelijk bestaan ge
scheiden waren geweest, doch „dank zij
Gods" genade" heeft de confrontatiepoli
tiek daaraan een einde gemaakt
Hij hoopte dat West-Irian spoedig ge
lijke tred zou kunnen houden met de
groei van andere gebiedsdelen naar een
socialistische maatschappij, gebouwd op
de Pantjasila (de vijf grondbeginselen
van de Indonesische staat).
In alle rooms-katholieke kerken züd
ter gelegenheid van de bestuursover
dracht missen opgedragen. De bisschop
pen wekten de gelovigen op het nieuwe
bestuur welwillend tegemoet te treden en
als wettige overheid te erkennen. Zij
verwachten dat de regering Soekarno een
even tolerante houding tegenover de
godsdienst zal aannemen als in het ove
rige deel van het rijk. Met name noemen
zij de christelijke scholen die dank zij de
steun van Djakarta in heel Indonesië tot
bloei zijn gekomen.
Komen en
gaan
Het laatste lijnvliegtuig van de KLM
is maandag kort na half drie naar Biak
vertrokken. Het is de DC-8 PH-DCC ..Sir
Frank White" onder gezagvoerder Van
Berkum. Deze zou vandaag voor het
laatst op Biak neerstrijken om de laatste
Nederlandse V.N.-ambtenaren en parti
culieren aan boord te nemen alsmede de
Nederlandse vertegenwoordiger, de heer
L. Goedhart. Morgen omstreeks de mid-
wordt het toestel op Schiphol ver
wacht Van nu af zal de KLM van Ma
nilla naar Sydney vliegen, met een tus
senlanding te Darwin.
Koningin Frederika van Grie
kenland heeft door enkele inci
denten een onplezierige herinne
ring overgehouden van haar be
zoek aan Londen. Foto: de Ko
ningin met haar dochter Irene in
de Engelse hoofdstad.
De stemming in het hoofdkwartier
van de Italiaanse Christen-democraten
is somber. Niemand is bereid, in het
openbaar een reden te noemen voor de
nederlaag, die de partij heeft geleden
bij de parlementsverkiezingen. Wellicht
is zij een gevolg van de verdeeldheid
in hun partij. Mogelijk hebben de twee
miljoen nieuwe kiezers, die de naoor
logse periode met haar concrete com
munistische dreiging niet uit eigen er
varing kennen de zwenking naar links
mogelijk gemaakt.
Al met al is de uitslag van de ver
kiezingen een opening naar links ge-
wox-den, maar een geheel andere dan de
christendemocraten en de socialisten van
Nenni zich hadden voorgesteld. De com
munisten en de liberalen, die zich scherp
hadden gekeerd tegen samenwerking tus
sen christendemocraten en Nenni-socia-
listen hebben in beide kamers van het
Italiaanse parlement belangrijke zetel
winst geboekt.
In het Huis van afgevaardigden ver
loren de chr.-democraten 13 van hun 273
zetels, terwijl de communisten met een
winst van 25 zetels op 166 kwamen. De
liberalen sprongen naar voren van 17 tot
39 en de Nenni-socialisten verloren drie
zetels en hebben er nu 84 over. De monar
chisten verloren 17 van hun 25 zetels. De
sociaal-democraten van Saragat wonnen
11 zetels en hebben er nu 33.
Dit neemt niet weg dat de regerings
partijen (chr. democraten, republikeinen
en sociaal-democraten) de absolute meer
derheid in het Huis hebben verloren. Zij
zijn nu nog meer dan ooit aangewezen op
de medewerking van de Nenni-socialisten.
Bovendien moeten zij rekening houden
met een veel krachtiger oppositie van
uiterst links als gevolg van de communis
tische winst. Ook in de Senaat hebben
de chr. democraten verliezen geleden. De
oude telde 246 zetels, de nieuwe heeft er
315. De communisten wonnen 26 zetels, de
chr. democraten slechts 10.
Vaticaan?
In politieke kringen vraagt men zich
af, of de winst voor de communisten
enigermate in verband staat met de
politiek van het Vaticaan, dat streeft
naar een betere verhouding met de
communistische landen Voorts is in de
Vredesencycliek van de paus de wens
naar voren gekomen, dat katholieken
praktisch samenwerken met niet-
katholieke stromingen. In kringen van
het Vaticaan toonde men zich verrast
over de communistische vooruitgang.
De winst voor de liberalen toont vol
gens deze kringen aan, dat aan de op
roep tot eenheid, dat het episcopaat
op het katholieke volksdeel heeft ge
daan, niet voldoende gehoor is gegeven.
Aan de chr. democraten is nu de taak.
een nieuw kabinet te vormen. Men neemt
aan. dat de samenwerking met de socia
listen zal worden voortgezet, omdat er
geen andere en in elk geval geen betere
mogelijkheid is. Maar waarschijnlijk zal
premier Fanfani als zondebok moeten
fungeren en zal hij worden vervangen
door een figuur, die voor de rechterzijde
aanvaardbaar is. Het zal niemand ver
wonderen, als president Antonio Segni
(zelf een gematigd rechtse figuur) Fan
fani, die ongeveer half mei zal aftreden,
zal laten vallen.
"yANDAAG DAN is het bestuur van
Nieuw-Guinea voor de Indonesiërs
West-Irian overgegaan op Indonesië.
Ook aan het tussenbewind van de Ver-
lenigde Naties is hiermede een einde ge
komen. Het land staat met zijn bevolking
aan het begin van een nieuwe periode in
zijn nog altijd primitieve geschiedenis.
Men kent ons standpunt in deze moeilijke
zaak. Naar aard en wezen zou het land
noch Nederland noch Indonesië dienen toe
te behoren, tenzij zijn bevolking naar eigen
wil anders beschikt. Dit zelfbeschikkings
recht is ook door dc Indonesische rege
ring plechtig erkend en vandaag nog heeft
de secretaris-generaal der Verenigde Na
ties zijn vertrouwen uitgesproken in dc
wijze waarop Indonesië zich daarnaar zal
gedragen.
Met het bestuur over dit gebied neemt
Indonesië een zware taak en verantwoor
delijkheid op zich. Het heeft kritiek geuit
op de mate waarin Nederland zich voor
de ontwikkeling van het land en zijn be
volking heeft beijverd. Die kritiek was
niet billijk. Zij maakt echter belangstel-
I naar de krachtsinspanning van Indo-
i ië zelf.
Ook onzerzijds blijft genegenheid uitgaan
naar de bevolking van Nieuw-Guinea. Hoe
gaarne hadden wij in onbaatzuchtigheid
onze arbeid ginds nog voortgezet. Onze
bedoelingen waren zuiver, ons streven was
oprecht. Omstandigheden buiten onze wil
hebben zich beslissend laten gelden.
Nieuw-Guinea vertoonde intussen nog een
ander aspect dan dat het, naar onze over
tuiging, door de gang der historie aan onze
zorgen was toevertrouwd. Het was al
lengs geworden tot een steen des aanstoots
in de betrekkingen tussen Indonesië en
Nederland. De regeling, ten aanzien van
Nieuw-Guinea/West-Irian bereikt, houdt
mede in. dat deze steen nu geacht mag
worden te zijn weggenomen. En dat is dan.
ook naar ons gevoelen, een gevolg dat tot
dankbaarheid mag stemmen.
In Haagse kringen is vernomen dat de
minister van buitenlandse zaken, mr. J.
M A. H. Duns. de Nederlandse aambas-
sade te Lissabon dezer dagen heeft op
gedragen de Portugese autoriteiten te
erzoeken alsnog te bezien, of de voet
balwedstrijd Benfica-Feijenoord toch per
televisie in Nederland kan worden uit
gezonden.
Dat verzoek van de Nederlandse anv
bassade zou echter niet het karakter
hebben van een officiële démarche.
Zoals bekend wordt de wedstrijd op
woensdagavond 8 mei gespeeld.
En nu
President Soekarno heeft heden op
een bijeenkomst op Ambon ten aanho
ren van zeventigduizend mensen de
onafhankelijkheid van de Britse ge
bieden in Noord-Borneo geëist.
Op het emplacement te Zwolle is gis
teren een diesellocomotief tegen de zij
kant van een goederenwagen van een
stilstaande militaire trein gereden.
De locomotief kantelde en de goede-
trein ontspoorde. De treinen van, naar en
via Zwolle ondervonden enige vertraging.
Bjj een brand in Kleine Haddinge-
straat 9 te Groningen is gisternacht de
bewoonster, mevrouw G. van Gelder-
Drent, ernstig gewond. Brandweerlieden
troffen haar met brandwonden in de
derde graad op straat aan.
De woning is uitgebrand.
J^EN nieuwe oceaandepressie veroor.
zaakt in ons land tijdelijk regen.
Aan de achterzijde van de depressie
staat een noordwestelijke tot noorde
lijke stroming die lucht uit de poolstre
ken aanvoert. Deze lucht bereikt IJs
land met temperaturen beneden het
vriespunt, maar wordt op zijn weg naar
de Britse eilanden ongeveer 5 graden
warmer. Verwacht wordtdat na een
koufrontpassage de Arctische lucht ook
tot in onze omgeving doordringt. Daar
bij zullen opklaringen worden afgewis-
seld door buien, waarvan sommige met
hagel gepaard gaan.
„Weet u wat ik voor Sinterklaas vraag:
zo'n lang, smal schilderij".
Rapporten hedenmorgen zeven uur
Het eerste grote pro
ject, dat de Europese
Werkgroep in Iran gaat
uitvoeren, is de herbouw
van het door de aard
beving getroffen dorp
Dousadj. Prinses Beatrix
heeft voor de televisie een
beroep op de jongeren ge
daan, dit werk te steunen.
De spanning tus3en
Haïti en de Dominicaan
se Republiek is de afgelo
pen dagen verminderd,
hoewel Dominicaanse troe
pen nog steeds oprukken
naar de grens. De V.S.
hebben geweigerd zitting
te nemen in de commissie
van de organisatie van
Amerikaanse Staten, die
het geschil onderzoekt
vanwege het wantrouwen
van Haïti in Amerikaanse
partijdigheid.
De voorzitter van de
N.C.A.B., de heer D. Ver
sloot, heeft vandaag in
zijn openingsrede van de
algemene vergadering het
bouwbeleid veroordeeld.
De ondernemingen moeten
in staat worden gesteld
hun functie onbelemmerd
te vervullen.
TAE GRIEKSE KONINGIN FREDERIKA is gisteren van haar door
incidenten bedorven bezoek aan Londen, in Griekenland terug
gekeerd, en heeft op het vliegveld van Athene een korte bespreking
gevoerd met de Britse ambassadeur in Griekenland, sir Ralph Murray.
De ambassadeur stond met koning Paul, premier Constantine Kara-
manlis en de Griekse minister van buitenlandse zaken Averoff, onder
aan de trap van het vliegtuig toen de Griekse koningin en haar doch
ter prinses Irene de machine verlieten.
Koningin Frederika omhelsde koning Paul, en begaf zich toen met
sir Ralph naar een hal op het vliegveld. De Britse ambassadeur wei
gerde later te zeggen wat zij besproken hadden.
Voor de terugkeer van koningin Frederika naar haar land had de
Griekse regering gevraagd om geen openbare verwelkoming te hou
den. Rechtse Griekse organisaties hadden de wens uitgesproken haar na
de incidenten in Londen als een „heldin" in te halen.
Koninginnedag 1963
Een koud windje nog, maar de
zon scheen, ter verhoging van de
feestvreugde. Nederland vierde
feest. Veel rood-wit-blauw, veel
oranje, toeterende kinderen met
feestmutsen op, schitterende
defilé's met glanzende uniformen.
Hulde aan een vorstin. Gelukwen
sen uit geheel ons land in velerlei
vormen. Hartelijk, spontaan,
dankte koningin Juliana haar volk
voor zijn verjaarsgeschenk: een
uiting van liefde voor ons vorsten
huis, in 't bijzonder voor de jarige
Koningin!
In Oerle is gisteren de 26-jarige H. Bie-
rens door een kantelende bunker dood
gedrukt. Bierens had met zijn broer de
bunker, die in de oorlog door de Duit
sers werd gebruikt om er munitie in op
te slaan, uitgegraven. Toen hij wat los
zand verwijderde, kantelde het gevaarte
van twintig ton en vermorzelde hem.
Het slachtoffer was ongehuwd.
Wij wensen land en volk van Nw.-Gulnea/
West-Irian onder het bestuur van Indo
nesië alle goeds. En voor christenen gaan
ook wensen altijd van gebeden vergezeld,
ja worden ze daardoor gedragen. Hieraan
zal trouwens meer beheofte zijn dan aan
loutere betuigingen van sympathie.
En Indonesië en Nederland wensen we in
de nieuwe verhoudingen wederzijdse er
kenning en begrip, die allengs in vriend
schap mogen overgaan. Maar het kan niet
anders of ook deze wensen zijn zonder
op de achtergrond liet gebed niet dan van
betrekkelijke kracht en waarde.
