Hou die sokken
DE 20HWERÜITER
fö/k heni's
"Ruimte
voor ons....
i Zo maar i
JANSEN
maar
mm
ZATERDAG 27 APRIL 1963^
lang, vol met wind. In zijn gezicht asfalt hangt zwaar onder het druk- wachttoon zoemt kijkt hij op het
slaan de zandkorrels. Dc zee kcnd
bruist met schuimkoppen. In
verte stampen de hoeven van het elektrische klok grote wijzer op
paard. En achter de ruiter schui- de twaalf, kleiné wijzer op de zes
ven scherven staal langs de krom- schijnt stil te staan. In de verte
ming van de hemel. In het bange doet de benauwde hitte het asfalt
late licht krommen zich de wol- spiegelen,
ken. De handen van de ruiter bui-
gen rond de zon en met het dalen Het gaat
van die handen daalt de zon. Het stortregenen -
zwarte paard heft het hoofd. De denkt hij, en hij I
gerekte hals brult de hemel dicht, loopt haastig het
Hij wendt zich af en klautert de iaatste stuk naar
verzande trap op Bovengekomen huis. Wanneer hij
kijkt hij van het licht af. Achter
hem raast de ruimte m de toe- ae straat wn
nemende wind. Voor hem is de oversteken, snel,
stilte. Aan de hoge horizon liggen omdat het stop-
de lijnen van de stad verborgen, stoplicht ver-
Helverlichte contouren op de don- springt, ziet hij.
kere vierkante blokken. Het is
als een verchroomd spoorwegem- De telefooncel staat
placement met loodrecht gestaakt eerst. In het vierkant
de zilverwitte rails. Nog veel ver- g]as drijven de huizen, wolken
der slaat de diagonaal van de re- een beetje zon. Vertekende
gen putten in de grond. sers en auto's rijden ei
Hij loopt verder en stapt in het dwars door heen. Hij loopt terug,
metalen voertuig van mensen- opent de celdeur en sluit de gelui-
handen. Over de harde betonnen den buiten. Tijdens de stilte grab-
wegen rijdt de tram de verplich- belt hij in zijn portemonnaie
te figuren
Regen drijft boven harde kaft van het dichtgeslagen
iJ
maal lang, éénmaal kort. Een
vrouwenstem fluistert woorden in
zijn oor. Kans op onweer, la
terHij hangt op en struikelt
het stadslawaai
binnen. Kans
Langs de kou
de stenen kijkt
hij omhoog in de
holte van de he
mel. De
de richting van de het dubbeltje tussen de rinkelen-
TIEN VOOR TIENERS
Een boek ditmaal in onze kritische ru
briek. En wel het bij Nijgh en Van Dit-
mar verschenen „Een tien voor de tie
ners", bevattende een keuze van wat er
in 1961-'62 in de Nederlandse schoolpers
verscheen. De redaktie van het boekje
het vierde in deze reeks bestaat uit zes
literatoren, onder wie Pierre Dubois, be
faamd bloemlezer.
Dat iedere zichzelf respecterende mid
delbare scholier proza en/of poezie
schrijft, is een bekend feit. Daarbij komt
het algemene verschijnsel, dat school-
krantredakteuren niet zozeer naar de li
teraire kwaliteiten van de kopij als we
voornamelijk naar de omvang kijken. Het
is dus duidelijk hoe verhalen en gedich
ten van minder of helemaal geen gehalte
in schoolbladen terecht komen. Niet dui
delijk is, op welke manier deze zelfde ver
halen en gedichten in „Een tien voor de
tieners" belanden. Kortom, de inhoud stel
de ons teleur. Van de bijna zeventig bij
dragen waren er bitter weinig, die boven
de middelmaat uitstaken, zeer vele die er
zelfs niet in slaagden die middelmaat te
bereiken. Bij vele gedichten pasten wij
het onvolprezen middel van ze te voor
zien van interpunctie en hoofdletters met
succes toe. Tevoorschijn kwam dan een
vrij onbenullig stukje proza; oud van ge
dachten en uitdrukking.
De werkelijk goede bijdragen tijn TO ge
ring in aantal, dat wij ze gemakkelijk kun
nen noemen. Van Eric Dedinsky trof ons
het gedicht „De lach Bepaald opvallend
ook was Hans Duyvesteyn met twee
fraaie gedichten (Nonfiguratief, in me-
moriam Jaap Nanninga'. Verder boe,den
ons het subtiele gedichtje ..Marktwijf
van M. Frederics en twee gedichten van
Hugo Heinen (Landschap en Pastorale)
Een van de zeer schaarse goede verhalen
was: „Terugkeer bij Port Winston" door
Marcel van Marion.
Wij betreuren het niét, dat het bundel
tje niet zeer dik is. Wij concluderen, dat
de bloemen ofwel van het verdorde soort
waren ofwel op ondeskundige wijze gele-
"wij eindigen daarom maar met een ci
taat uit een verhaal: „Plotseling voel ik
me blij. Bah tjit R£INSMA
regen druipt.
Wanneer hij nu
wil oversteken
springt het voet
gangersstoplicht
van groen op
or het rood. Aan de stoeprand blijft hij
wazig staan. Zijn handen verscheuren
iUUitu, „„„;en en de tramkaart. Achter en naast
Vertekende fiet- hem dringen de voetgangers. Door
het verkeersrumoer en de regen
turen zij naar het stoplicht aan de
sluit de gelui- overkant.
In de buiging van de straat
weerkaatst de ondergaande zon
in spiegelruiten. Het rode licht
loeit. De warme kleur maakt hun
wee, bijna angstig.
Kans op onweer en hij
kijkt in het licht tot het pijn doet
aan de ogen.
Dan wordt het donker.
De bonte woelige massa-van-
overdag vervaagt in het unifor
me grijs. De stad gaapt. Neonre-
klames gloeien aan en uit, ver
breken het evenwicht tussen licht
en donker. Obers stapelen natte
terrasstoeltjes op. De ondergaan
de zon rilt rood in zwarte plas
sen. Lichtbundels van autolam
pen slaan vibrerend in elkaar. En
al de geluiden van de stad verra
den de stilte in hem. Hij voelt zich
verloren in zijn houding van de
toeschouwer.
Naast hem spreken mensen
woorden. Zijn naam? of was
het ajleen de klank Links voor
de witte streep hoopt het verkeer
zich op. De natte strook straat
leegt zich. Aan de overkant wor
den de wachtenden zoals hij zicht
baar. Het voetgangersstoplicht
springt van rood op groen. Hij
laat de snippers tramkaart val
len en loopt. Op een drafje bot
sen mensen tegen hem aan. Een
samentreffen zonder ontmoeting.
Dan hoort hij van heel ver de
stem. Zijn naam. Hij blijft staan
en luistert. Het stoplicht springt
op oranje. Hij draait zich om. De
zware hemel wordt in hoeken ge
sneden. Een bliksemflits schiet
omlaag. De muur van het 'ver
keer wankelt en stort in om hem
heen op het open vlak. Het licht
vliegt op hem toe. Hij herkent.
Een moment ontmoeten het
licht en de vingertoppen elkaar....
Hij vindt zichzelf weer terug als
een vreemde. Ergens achtergela
ten. Of het er niet toe doet. In
het donker van zijn ogen is de
zee en het stampen van het
paard. Het dier rekt de hals en
brult de hemel open. De handen
van de ruiter buigen rond de ozn
en met het stijgen van die handen
stijgt de zon.
Het wordt licht. Ook in zijn han-
Ruurd SPoelstra (19, Den
Haag)
Wanneer de commerciële tele
visie er toch komt en hij komt,
dat is een ding wat zeker is
zal ook ik van harte mee joelen.
En helemaal niet omdat ik zo
van joelen hou, integendeel, maar
wel ben ik een fel tegenstander
van commercie in de televisie.
Rolf Hoekstra beweert, dat een
goed programma ver te zoeken is
als het markante punt strijd ont
breekt." Vervolgens schermt hij
met woorden als ..keuzevrijheid"
en „vrijheid van meningsuiting".
Wanneer het tweede net door de
zuilen verzorgd zou worden is die
vrijheid van keuze m.i. geen
moeilijkheid meer.
De knop kan immers omge
draaid worden en er is tevens
ruimte gekomen om aan het al
ternatief gestalte te geven.
Met de vrijheid van meningsui
ting ligt het iets anders.
Dit is een schoolvoorbeeld ge
worden van de aloude vlag die de
vaak inferieure lading dekt.
Leo Kleyn maakte daarom ook
terecht de opmerking, dat com
mercie in de televisie niets, maar
dan ook niets, met de vrijheid
van meningsuiting te maken
heeft. Het is business. Het mar
kante punt strijd kunnen we daar
om ook wel met een korreltje
zout nemen. De sokken van Jan
sen zullen ons al gauw balen de
keel uithangen.
Misschien heeft men er nooit bij
stilgestaan dat juist de versma
de omroepverenigingen het onont
beerlijke tintje aan onze demo-
kratie geven. Wanneer men b.v.
in Frankrijk voor de televisie din
gen zegt die de staat niet aan
staan, wordt men uit de aether
geknikkerd.
In onze aether is er ruimte te
over te veel lijkt het soms wel
om de vrijheid van meningsui
ting gestand te doen houden.
De zuilen zitten in de hoek
waar de slagen vallen.
Men had eindelijk weer eens de
gelegenheid zich af te reageren.
Toch komt het me vreemd voor,
dat juist zij die het felst attakeren
tegen de bestaande omroepen
naast de vijf zuilen een zesde
zuil willen plaatsen n.l. een re-
klame-zuil.
Herman Gerritsen (18, Lei
den)
Het argument vóór de commer
ciële t.v., dat van de eerlijke con
currentie is nogal dubieus. Het
is zeer de vraag of die concur
rentie wel zo eerlijk is als het
tweede net de machtige steun van
de commercie heeft. Bovendien
gaan de twee netten van verschil
lende principes uit. Het principe
van de zuilen is dat de program
ma's zo goed mogelijk moeten
zijn, zonder bijbedoelingen. De
commerciële t.v. streeft natuur
lijk ook naar zo goed mogelijke
programma's, maar niet om de
programma's an sich, doch uit
sluitend omdat goede program
ma's betekent: veel kijkers, veel
kopers, een goed besteed recla
mebudget. Goede programma's
betekent dan goede reclame-pro
gramma's. De reclame is primair,
de brave kijkers komen op de
tweede plaats. Maar ja, ze heb-
Als we de reacties mogen ge
loven - en dat doen we - zien
de meeste ruimtelezers de super
sokken van Jansen maar liever
niet op de beeldbuis. Tenmin
ste: die conclusie valt te trek
ken bij het doorlezen van de
post, binnengekomen na onze
vraag: lees mee, denk mee,
schrijf van veertien dagen ge
leden. Uit heel wat
bal- en andere pennen
vloeide met redenen
omkleed waarom men
tegen de commerciële
televisie is. Slechts een
enkele is vóór. Waarom
pro en waarom contra
wordt je op deze pagi
na gebracht, die ver
der nog een „Zo maar"
bevat van Rolf Hoek
stra en een kritische
rubriek van Tjit Reins-
ma. Foto's Robert Col-
lette en Chris Stapels.
Commentaar
op
commercieie
Peter Goudsmid (18 jaar,
Vlaardingen)
Het is zoals Leo Kleijn in zijn
beschouwing inzake de commer
ciële televisie zegt een niet te stui
ten ontwikkeling en hoewel zelf te
genstander. ziet hij terdege in dat
reclame via de t.v. ondanks wat
dan ook. er zal komen. Zo is het
ook. Ook ik ben niet voor recla
me via de t.v., maar zal niet. op
wat voor wijze dan ook, proteste
ren tegen invoering van reclame
op het scherm.
Een slappe houding en een
bedenkelijk teken van een verte
genwoordiger van een jonge gene
ratie? Dat mag misschien zo zijn.
Maar één ding weet ik wel en
daarvoor hoeft men slechts zijn
blik naar de geschiedenis te rich
ten, want die toont ons aan: re-
clametelevjsie komt er en het is
zinloos om ons tegen de voort
gaande geschiedenis te verzetten;
die moet haar loop hebben. Geen
voorstander dus, maar wel een te
genstander die weet. dat het nut
teloos is te trachten de tijd stil te
Marinus de Veer (20 jaar,
Rotterdam)
Zaterdag las ik uw pagina over
reclame op de televisie. Het leek
me leuk u wat te schrijven, want
ik ben het zogezegd helemaal met
die Rolf Hoekstra eens hoor. Van
mijn vak ben ik bromfietsrepera-
teur ik heb er natuurlijk zelf
ook een en ik doe al zo'n jaar
of twee elke dag Veronica in de
werkplaats aan. Wat heb je nou
aan geklets over de voortplanting
bij mieren of andere toespraken
als je spaken invlecht of de cilin-
derkop ontkoolt. Nee, geef mij dan
maar: geen woorden, maar daden
op „Veronica" hoor! Als ik thuis
kom dan ga ik lekker in mijn stoel
zitten met een sigaretje en een
pilsje, gewoon rustig t.v. kijken.
Maar dan krijg je weer zo'n za
nikpot. Bij mij thuis is het dan
vaak van: daar heb je"die zemel
sr, gooi maar uit dat ding.
twee kanalen. Iedereen heeft dus
de vrije wil om naar de comm.
t.v. te kijken of niet.
De mensen, die tegen zijn om
dat de comm. t.v. teveel de
volksmassa beïnvloedt, moeten
zich eens goed afvragen of dit
ook niet met de krant hef geval
is. Als je op drie verschillende
plaatsen leest, dat je alleen maar
een goede zondag hebt als je slag
room erbij neemt, dan komt dit
volgens mij overeen met een jon
gejuffrouw die drie keer zegt. dat
ze oen zachte huid van Sunlight
zeep gekregen heeft.
Gonnie de Boer (Dordt)
Een
pagina
Geef mij
.Ruimte j
maar reclame, want dan worden
de programma's beter! Dan kun
nen ze betere artiesten aantrek
ken als het nu het geval is. Dan
zullen alle programma's worden
als de Rudy Carrellshow! Want
geef mij maar de Mounties hoor,
het absolute einde. En als d'r re
clame is, dan weet je tenminste
wat er te koop is. En ik wil Cliff
en zo óók wel eens zien voor de
t.v. Nou en dan kunnen ze mis
schien ook Elvis laten komen. Die
is veel beter dan de Blue Dia
monds.
G. Roodbeen, Rijswijk (ZH),
23 jaar.
Als wij gaan discussiëren over
commerciële televisie (C.T.) dan
wil ik hierbij gaarne tevens de
„gewone" televisie betrekken.
Immers het een is niet zonder het
ander in te denken. De vraag naar
C.T. vloeit toch voort uit het be
staan van de gewone T.V. Daar-1
om moeten we allereerst spreken
over de T.V. als zodanig, om van
daar uit onze gedachte te formu
leren aangaande de C.T.
Door middel van de televisie!
tracht men het kijkend publiek te-
dienen met culturele- en ontspan-15171
ningsprogramma's zo nu en danüljJ
met didactische tendenzen. Alge
mene vorming en ontspanning en
vermaak, dit is m.i. het doel van
de T.V. Laten we even in het mid
den laten hoe hierover te denken.
De C.T. daarentegen beoogt zui- rvr'
ver en alleen het commerciële. UCj
Het is de reclame voor een be
paald artikel of produkt dat hier
bij centraal staat. Het bedrijfsle
ven in al zijn gelederen zal hier
de boventoon voeren. Taak is dan
ook. om zoveel mogelijk de aan-
dacht te trekken van de kijkers. nr.
Om die taak naar behoren uit te UL
voeren, zullen de programma's
van het 2e T.V. net zo aantrek
kelijk mogelijk moeten zijn. Mo-
gelijk krijgen we dan alleen pro
gramma's voor boven de „aeht-T)f)<
tien". Dan zijn de ogen van bijna
heel kijkend Nederland gericht
op de zo hartveroverende- en
adembenemende programma's van
de C.T.
Het reclame-element, doch niet
het geven van verantwoorde pro-
gramma's, staat bij de C.T. op de nni
voorgrond. Daarom is de C.T. een
groot gevaar, zowel zedelijk als
psychisch.
Mijn eindconclusie luidt dan
ook: Televisie, ja en neen (En
dan nog een ja met veel maaren);
Commerciële Televisie, onvoor-
waardelijk neen. |T£)J
Kartoen
Marlies de Bruin (19 jaar,
Haarlem)
Voor mij geen reclametelevisie!
Voor mijn part slopen ze heel
Bussum. Als u wist hoeveel sla
peloze uren die snert muziekpro
gramma's mij al gekost hebben!
Sprekers gaan nog wel, maar mu
ziek hoor ik alsof het toestel naast
m'n bed staat. Ik ben al eeuwen
op zoek naar een kamer a) met
dikkere muren, b) een hospita met
normale oren. Laten ze voor hun
tijd en geld verspillen in Den
Haag aan gepraat over reclame
televisie maar eens hun schouders
zetten onder de woningnood. Van
avond is er weer een leuk pro
gramma. heel leuk als je het kunt
zien en sterke oren hebt. Maar ver
dorie, ik ben moe, ik heb de hele
dag gestaan (ben verkoopster) en
ik wil op tijd gaan slapen. Ze
kunnen het me doen, met hun re
clame.
Ton Middelkoop (Den Haag)
Stel je eens Voor dat jij ons
volk in de Tweede Kamer mocht
vertegenwoordigen. Hoe zou dan
jouw standunt zijn? Je weet mis
schien wel, dat de meeste men
sen reclame-t.v. willen, net zoals
reclameradio („Veronica"). Dit
zijn wel over het algemeen men
sen, die niet zo veel ophebben"
met „de cultuur" Maar het is
dan toch maar de grootste meer
derheid. En nu komt de grote
vraag: mag jij zeggen: Geen
commerciële televisie in Neder
land, omdat de programma's dan
Dp een lager peil komen te staan,
zodat het schade toebrengt aan
het culturele gevoel van de men
Of moet je zeggen: ja ik ben
er voor, want de meerderheid van
het volk wenst het en ik verte
genwoordig dat volk. Je merkt
het, dat wij hier voor een groot
alternatief gesteld worden. M.i.
moet er commerciële t.v. komen,
omdat de meerderheid het wenst
en wij als minderheid ons niet
mogen verheffen en de baas gaan
spelen over de anderen. Ook al
zou dit voor hun bestwil zijn.
Trouwens, degenen die tegen de
commerciële t.v. zijn. hoeven niet
ie klagen. We krijgen immers
Kapper Flink voorspelt het weer.
Graag droog laten, kapper.
Mies Bouwman heeft een platen
maatschappij een proces aangedaan,
dat zjj intussen heeft gewonnen. Ge-
eist werd een dwangsom van vijftig
duizend gulden bij gebruik van haar
naam in een reclamecampagne.
Vijftig duizend gulden...., maar
Mies, dc actie „Open het dorp" is
toch al gesloten?
„Wij kunnen er niet voor instaan,
dat het kind op de lagere school op
verantwoorde wijze onderwijs in
lichamelijke oefening krijgt", aldus
de heer J. P. Kramer. Hij twijfelde
tevens aan de werkelijke hekwaam-
Kom nou. Dat lijkt op een ver- HAJ
draaien van de feiten. Wij dachten
namelijk dat, als er geen gymnastiek
zalen zijn er toch ook geen gymnas- t
ticklcraren nodig zijn
Kop in ons „eigen dagblad":
Tresher gezonken, Russen waren niet
in dc buurt. Een beetje insinuerend,
vinden wy. En een teleurstelling voor
de mensen, die vinden dat de Russen
overal de schuld van zijn.
Radio Djakarta meldde dat presi- ÜOI
dent Soekarno enige ty'd vakantie
neemt, omdat hij overwerkt is. Hoe-
ken-dal-nou?
