NIEUWE AANVOER Sunkist De mens heeft recht op vrije godsdienstbeleving TZhcVi De preek van de bard Sublieme jubileumuitgave van Bond van geref. j.v.'s Een woord voor vandaag Verdeeld stemmen var C.H.U. ontlokt kritiek f Dat is iets voor U, mevrouw DONDERDAG 11 ARPRIL 1%E Op weg naar het feest (Van onze kerkredactie) Nog net voor het paasfeest is de jubileumuitgave verschenen van de Bond van gereformeerde jeugd verenigingen. In een opmerkelijk goed boek van 108 pagina's wordt een overzicht gegeven van wat deze bond en wat de afzonderlijke verenigingen eigenlijk willen. Het boek geeft nauwelijks een geschie denis van de afgelopen 75 jaar. Het is gericht tot de leden van dit ogenblik in de stijl van de jeugd van nu. Geen ellenlange beschouwingen dus over ontstaan en doelstelling van de bond. Dat wordt reeds in het eerste hoofdstuk duidelijk gemaakt: ..Maar op de keper beschouwd is zo'n bond toch maar een onpersoonlijk geval. Daarom kunnen je gedachten beter gaan in de richting van onze g.j.v.'s die de bond vormen, of nog beter van de jon geren. die de g.j.v.'s bevolken! Want zijn het middelpunt van de naderende jubileumviering: de feestvarkens!" Waarom zo'n hoge huurwaarde eigen woningen? De tweede-kamerleden de heren Van Heivoort en Van Maenen, beiden leden van de KVP-fractie. hebben de minister van financiën schriftelijk gevraagd, of het juist is. dat bij de aanslagregeling- inkomstenbelasting door sommige in specteurs der directe belastingen de huurwaarde van eigen woningen be paald wordt op een zg. economische huurwaarde, welke belangrijk hoger is dan de huurwaarde voor de personele belasting c.q. de werkelijke huurwaar de van vergelijkbare panden. Zij informeren of het de minister voorts bekend is, dat in een aantal in specties de huurwaarde van eigen wo ningen regelmatig wordt aangepast aan de hogere huurwaarde van later in de zelfde omgeving gebouwde duurdere huurwoningen. ,.Kan de minister mededelen of ten aanzien van de bepaling van de bedoel de huurwaarde voor eigen woningen, al gemeen-geldende richtlijnen aan de in specteurs zijn verstrekt en zo ja, waar uit de hoofdinhoud dezer richtlijnen be staat?". De kamerleden vragen of. indien de vragen bevestigend beantwoord worden, de minister dan niet van mening is. dat een dergelijke regeling in strijd is met een goed bezitsvormingsbeleid van de regering. Vraag aan minister handenarbeiddocent Is het de minister bekend, dat in de kringen van het kweekschoolonderwijs een toenemënde verontrusting bestaat over het jarenlang uitblijven van een bevredigende salarisregeling voor de do centen in handenarbeid? Dit heeft het lid van de Tweede Ka mer, de heer Van Bennekom (ARP) schriftelijk gevraagd aan de minister van onderwijs, kunsten en wetenschap- Th. Cals. Zijn de Jeugdwerk partementaal overleg is op de depar tementen van binnenlandse zaken en van financiën? zo wil hij weten. Ten slotte vraagt de heer Van Benne kom of de minister bereid is het tot standkomen van een bevredigende re geling naar vermogen te bespoedigen en of hij bij benadering kan meedelen hoe lang een dergelijke regeling nog op zich zal laten wachten. Beroep op overheid voor gehandicapte kinderen De Federatie voor ouderverenigingen voor het gehandicapte kind heeft tele grammen gezonden aan de minister van maatschappelijk werk en aan de Tweede Kamerfracties der P vd A, KVP, ARP, CHU en VVD. Sprekend namens 20.000 gezinnen met gehandicapte kinderen verzoekt de federatie de minister drin gend haar bezwaar tegen de motie van mevrouw Heroma Meilink nog eens te overwegen. De federatie uit de wens dat in afwachting van de inwerking treding van wettelijke maatregelen op dit gebied een Lnterimregeling tegen de zware extra lasten, die de opvoeding en verzorging van het gehandicapte i kind met zich brengen, wordt ingevoerd. De Kamerfracties wordt met de grootste j klem verzocht de bedoelde motie te steunen. Salomo's wijsheid van Joods gerechtshof (Van een onzer medewerkers) Het rabbinale gerechtshof te Haifa heeft een uitspraak gedaan die getuigt van een Salomo's wijsheid. In 1949 kwam als immigrant in Israël een vol komen onontwikkeld man met zijn even eens analfabetische vrouw, De man deed alle mogelijke moeite zich te ontwikke len. en met resultaat. Dit streven werd zelfs bekroond met een verantwoorde lijke functie in de zakenwereld. Kort daarop diende de man bij het rabbinale gerechtshof te Haifa een ver zoek tot echtscheding in. Als reden gaf hij op dat hij als ontwikkeld man een moderne vrouw wenste en geen analfa bete. Het rabbinale gerechtshof achtte dit geen grond tot echtscheiding, maar be sefte dat met deze uitspraak het huwe- Het boel: zelf is er het beste bewijs voor dat de anonieme samensteller (s) iedereen wordt genoemd in de co lophon, behalve de schrijver(s?) er in geslaagd zijn hun belofte stand te houden. Het boek richt zich tot de iongeren, is geschreven in de taal van de jongeren en... draait er aller minst om heen wat men ioil. Reeds de oorspronkelijke stichter, ds. J. E. Vonkenberg. stond als doel voor ogen: vorming. Dat doelt komt ook nu 75 jaar opnieuw opduiken in dit boek. een gesprek „onder vier ogen" met lid wordt reeds geschreven: „Als wij spreken van jeugdwerk, bedoelen we dat in de letterlijke zin van het woord: ons jeugdwerk vraagt eerder in spanning dan dat het ontspanning biedt. Wie dit niet in de gaten heeft en g.j.v.- wordt om genoegelijk bezig gehouden worden, wordt in onze vereniging te leurgesteld." Maar tegelijkertijd blijkt uit deze uit gave dat het sterk intellectualistisch ka rakter van de oorspronkelijke vorming opmerkelijk is gewijzigd. Men heeft ont dekt dat men er met het instampen i heilswaarheden niet is. Daarom heet een van de hoofdstukken „Vorming als toerusting tot de dienst." Gevraagd wordt: „Maar zien we onze verenigin gen dan niet meer als studieverenigin gen? Het antwoordt luidt: „dat studie inderdaad een uitermate belangrijke kant van de vorming is." Maar dan geen wetenschappelijke studie, want dan zou de j.v. alleen voor bollebozen zijn: Heter kunnen we ben het woord studie denken aan iemand die piano studeert, wat betekent dat zo iemand zich op de piano oefent." Levenshouding ,,'t Gaat", zegt de schrijver, „bij de toerusting van de christen niet alleen om het overdragen van een zekere hoeveel heid kennis, maar vooral om het aan kweken van een levenshouding." „Op weg naar het feest", gaat op heel veel dingen ln, teveel om In een artikel te verwerken. Het doet het nuchter, fris, en frank met tal van moristlsche Illustraties. Wie dit boekje leest weet misschien niet alles vai geschiedenis van de Bond maar is reeds eerder beschreven hij weet wel heel veel van •de j.v.'s van dit ogen blik. Onze eerlijk gemeende com plimenten. Zendingsarbeidster met verlof Afgelopen zaterdag is met verlof in ons land aangekomen mejuffrouw C. J. Miedema, die vele jaren als docente ver bonden is geweest aan de leraarsacade mie in Salatiga. Het verlofadres van mejuffrouw Mie dema is: Oude Arnhemseweg 30, Lunte- Beroepingswerk NED HERV. KERK Beroepen te Klaaswaal: D. Driebergen, te Tange-Alteveer; te Woubrugge: E. Kempenaar, te Nieuw-Leusden, door prov. kerkverg. Utrecht tot pred. buiten- gew. Werkz. 'noodgemeente Sola Fide te Veennendaal): dr. L. van Hartingsveld, >red. Bedankt voor Kamerik: C. v. d. Bergh, te Polsbroek en Vlist. GEREF. KERKEN Beroepen te Dussen: Joh. Goldschme- ding, kand. te Loenen a. d. Vecht; te Donkerbroek: G. de Jong, te Neede. GEREF GEMEENTEN Nieuwe encycliek over de vrede De paus heeft gezegd dat zijn nieuwste encycliek over de vrede de belangrijkste is van zijn leven. Hij kon daarmee wel eens een waarheid hebben gesproken, ook in de ogen van de protestanten. Natuurlijk is het bijzonder belangrijk wat de paus over de inter nationale vrede gezegd heeft. Toch zal de protestant in de eerste plaats opvallen dat hier in deze encycliek wordt uitgesproken wat de protestanten hoopten dat de bisschoppen in het concilie zouden besluiten. Over de hoofden dus van de bisschoppen heen, legt de paus zioh vast op het punt van tolerantie. In de omschrijving van de rechten van de mens, spreekt hfj namelijk ook over het recht op vrije particuliere en openbare gods dienstbeleving. Aan deze rechten zijn plichten verbonden. Aan het recht om vrij naar de waarheid te zoeken, de plicht steeds dieper in de waarheid door te dringen. Daaruit volgt ook, dat in de mense lijke samenleving de plicht van de een in overeenstemming moet zijn met het recht van de ander en dat recht ook erkennen en eerbiedigen moet. Deze uitspraak kan een oplossing i Zij moeten zich in het belang van het betekenen voor de situatie in landen I materieel welzijn daarvoor inspannen. als Spanje, Portugal en ColumbiaU** .er 6011 toestand heerst, waarin het waar het protestantisme nog steeds I individuele mens gemakkelijk valt h«rhLiï«0,™,r't- Tl ,tve\?"d3 pffii..™ "HT.,«„1^ herhaalde malen is het gerucht ge- weliijn eist ook dringend dat de open gaan dat in Spanje een nieuwe wet j bare gezagsdragers bij het vastleggen, zou worden aangenomen. Er schijnt het behoeden c u-1JJ- druk overleg gepleegd te zijn tussen Pacem in terris Deze nieuwe encycliek Pacem in Terris van paus Johannes is al weer de achtste van zijn hand. Ook in de eerste getiteld „Ad Pedro cathedram" werd over het onderwerp van de vre de gesproken. De belangrijkste tot nu toe is ongetwijfeld „Ma ter en magistra" waarin sociale vraagstukken werden behan deld. Deze nieuwe encycliek telt evenals Mater et magistra 25.000 woorden. Het is de eerste maal dat een paus zich uitspreekt over de wereldvrede. Het is ook de eerste maal dat paus Johannes zich in zijn ency cliek niet slechts richt tot eigen geloofsgenoten, maar tot allen die van goede wille zijn. In het thema van licht en duisternis is de historie van d| wereld en van de mensheid samen te vatten. Het licht schijij in de duisternis en de duisternis heeft het niet gegrepen", zea de apostel Johannes in de aangrijpende proloog van zijn evaii gelie. De duisternis van Golgotha, een onmiddellijke ingree van God in de natuur, is symbolisch voor het moedwill doven van alle lampen door ons, mensen van gisteren en vi vandaag. Zó zijn wij van nature: niet willen grijpen het licl dat God aansteekt en dat blijft branden, ook in de zivaars uren van ons bestaan. Het is dwaas en dom. Maar het licl dat God ontsteekt, kunnen wij ten slotte toch niet doven. H blijft ons achtervolgen, ook als wij denken, dat God ons nu meer kan zien. Het licht schijnt in de duisternis. Het is in hemel ontstoken en het treedt ons voortdurend tegemoet in Zoon van God, in de Heiland der wereld. Golgotha is niet he einde. Bij het kruis begint het echte leven pas goed. „Hie zijn nacht en tijd geweken, 't is de dag, die nooit verdwijnt zo dichtte een man eeuwen geleden. Op Golgotha raakt d eeuwigheid de tijd. Hier begint de dag, ivaarop nimmer eet nacht zal volgen. Want hier aanvaardt God het offer van Zij Zoon, hier betaalt het Lam Gods met Zijn bloed onze schuló Hier gaan en God moge er ons allen aan ontdekken! - lichten branden. Madrid, en het Vaticaan. cycliek heeft de kans op t wet enorm vergroot. Rechten i het bevorderen t Vluchtelingen Sprekend over de verhouding volkeren tot elkaar, raakt paus Johan nes ook het onderwerp van de politieke vluchtelingen. Hij zegt: De in onze tijd waarlijk ontelbare massa's vluchtelin- i be- het iichaamr öp de noödzïkëiykïI leien voor eeoe.t tn "eVkterSAe. de enkiïing W5?dt toegestaan een menswaardig bestaan te leiden. In zulke landen wordt soms zelfs het recht op vrijheid betwijfeld of zelfs ontkend. Het is dus niet overbodig herinneren, dat ook de politieke vluch telingen de waardigheden en rechten van de menselijke persoon bezitten. Tot de rechten van de menselijke persoon behoort echter ook zich in die politieke gemeenschap te kunnen voegen, men hoopt beter voor zich en zijn gezin te kunnen zorgen. De plicht van de re geerders is het dus immigranten op te middelen voor een gepast levensonder houd, op hulp bij ziekte, bij onvrijwilli ge werkeloosheid, bij armoede. het recht op een vrij onderzoek naar de waarheid, recht op vrije meningsuiting ..met inachtneming van de morele orde en het algemeen welzijn", recht op vrije beroepskeuze en recht op waarheidsge trouwe informatie over de openbare ge beurtenissen. Op economisch gebied worden dan nog het recht op het vrije initiatief ge noemd. maar ook het recht op arbeid, op gepaste arbeidsvoorwaarden en op rechtvaardig loon, alsmede op prive- eigendom. Tot de menselijke persooi behoort tenslotte ook de wettelijke be scherming van zijn rechten, welke be scherming effectief en onpartijdig moet zijn in overeenstemming met de waar achtige normen der rechtvaardigheid. Aan deze rechten zijn ook de plich ten verbonden. Daar de mens krach tens zijn natuur gemeenschapsmens is, moet een ieder edelmoedig zijn bijdrage geven om het klimaat te scheppen waarin de rechten en de plichten van de burgers steeds zorg vuldiger en vruchtbaarder gewaar borgd zijn. Staat Van het staatsgezag wordt gezegd dat dit de mensen slechts dan in ge weten mag verplichten, wanneer hun autoriteit met Gods autoriteit m over eenstemming is en daaraan deel heeft. Wanneer dit niet het geval is. dan is autoriteit ongegrond. De regerenden beroep doen op het geweten houden een oorlog te Tjeginnen, dan toch te vrezen, dat de reeds voor oor logsdoeleinden ondernomen kernproeven wanneer zij niet worden stopgezet, de verschillende levenssoorten op aarde in ernstig gevaar brengen". De militaire wedloop moet ophouden en de wapenen, die in verschillende pftdijkrioederen "moetm*"Verschaf! !*£de°J*ï?ll£r Omdat het algemeen welzijn zich over de gehele mens uitstrekt dus zowel op de eisen van het lichaam als van de geest, volgt daaruit, volgens de paus, dat de staatsbestuurders onder handha ving van de juiste orde van waarden de burgers zowel materiële welvaart als de ïn dit verband is ook van belang wat de paus zegt over de minder heidsgroepen die om verschillende redenen vastgehouden worden binnen het gebied van een andere natie. De paus noemt het een zware schending van de rechtvaardigheid als tegen deze volkeren iets wordt ondernomen om hun levenskracht en de groei te onderdrukken of zelfs hen uit te roeien. De regeringsleiders moeten zich echter veeleer krachtig inspan nen om de levensvoorwaarden te ver beteren. Ontwapening Sprekend over de bewapeningswedloop zegt de paus dat hij met groot ver driet inziet hoe in de economische krachtige landen ongehoord grote uit gaven voor bewapening gedaan worden. ,Zou al de ongehoorde bewapening de heden ten dage Het stopzetten van de bewapenings wedloop, zowel als de ontwaepning is evenwel totaal onmogelijk „wanneer niet allen zich eensgezind en oprecht inspannen om de vrees en de angstige jorlogsverwachting uit de harten te bannen. Wereldgemeenschap Nu er sprake is van steeds meer in- ;ernationale samenwerking eist de ze delijke orde dat een universele openba re gezagsinstantie wordt ingeschakeld. Dit algemeen gezagsorgaan, waarvan de nacht dus overal ter wereld erkend moet woWen en waarvan de middelen op geëigende wijze gericht moeten zijn op het algemene welzijn, moet natuur lijk met instemming van alle volkeren tot stand komen en niet door geweld. En als dit orgaan effectief wil zijn dan kan dit slechts geschieden als het on partijdig tegenover ieder staat en er naar streeft het algemeen welzijn van alle volkeren te bevorderen. Deze instantie van de wereldge meenschap moet in het bijzonder daarop letten, dat de individuele rechten van de mens erkend en be vorderd worden. Haar betrekkingen tot de regeringen van de afzonder lijke landen moeten natuurlijk vol gens het subsidiariteitsbeginsel ge leid en geordend worden. Zij moet natuurlijk niet het gezag van de af zonderlijke landen beperken, maar moet veeleer streven naar een toe stand in de wereld, waarin niet al leen de regeringen van iedere staat afzonderlijk, maar ook de individue le mensen en hun organisaties bun werkzaamheden met grotere veilig heid kunnen verrichten, hun plichten vervullen en hun rechten uitoefenen. Verse SUNKIST grapefruits en SUNKISTof "SK" citroenen zijn weer volop overal verkrijgbaar. wederzijds en gelijktijdig vermin- jderd worden, terwijl atoomwapens ver- - boden moeten worden. Bovendien meent j de paus dat tenslotte alle landen komen i tot een overeenkomst inzake ontwape ning met effectieve wederzijdse controle. -zijn. Het nodigde de man daarop uit drie maanden lang plaats te nemen op een rechterstoel om aan te horen wat een moderne vrouw, zoals hij die begeerde, baar man kan aandoen. Na enige weken de rechtszittingen te hebben bijgewoond trok de man zijn verzoek tot echtscheiding in! In samenwerking met ..Kerk en we reld" organiseert de christelijke vre desbeweging onder het motto „Christen in de wereld van vandaag" een inter nationale conferentie van 20 tot 27 juli, zowel voor ouderen als voor jongeren op het conferentieoord „De Horst" in Driebergen. Inleidingen worden gehouden door prof. dr. J. van den Berg uit Amster dam. prof. dr. J. J. A. M. Houden s.j. uit Nijmegen, prof. dr. A. J. Rasker uit Leiden, dr. H. Brugmans uit Brugge, dr. A. Th. van Leeuwen van „Kerk en wereld", prof. dr. W .Banning en mej. Hebe Kohlbrugge. Reactie op encycliek I De Volkskrant van vanmorgen ziet de nieuwe encycliek van paus Johan nes als een nieuw bewijs voor de grote en verblijdende veranderingen die zich in het opperbestuur van de kerk voltrekken. Het blad vervolgt: „Het is typerend en van waarlijk historische betekenis dat de paus spreekt over „het recht op vrije par ticuliere en openbare godsdienstbele ving." Nooit tevoren is in de geschie denis der kerk door een paus een zo vrij. open standpunt ingenomen." I Functionarissen van de Verenigde Staten zijn „tevreden- en gelukkig" met de encycliek. Zij spraken hun vol doening uit over hetgeen de paus met betrekking tot de V.N. heeft gezegd. I Italiaanse politici voelen zich wat minder zeker. Over 18 dagen komen de nieuwe verkiezingen en van rechtse zijde vraagt men zich af wat de ge volgen zijn van de uitspraak dat de rooms-katholieken onder bepaalde om standigheden mogen samenwerken met personen die de r.k. leerstellingen ver afschuwen. (Advertentie) Na overleg geen bezwaren (Van onze parlementsredactie) Buitenstaanders plegen de Christelijk-Historische Unie nog al eens te verwijten dat haar fracties in de beide Kamers her haaldelijk verdeeld stemmen. Le den van de Unie daarentegen zien hierin veelal juist een gezonde afkeer van partijdiscipline en een bewijs van vrije meningsuiting. Niettemin meent de c.h. kiesver eniging te Krimpen aan de IJs- sel dat de fractieleden bij stem mingen een meer gesloten front moeten vormen, waarbij zij op merkt dat eenparig optreden een zekere bewonderingafdwingt. De genoemde kiesvereniging heeft van haar standpunt een voorstel gemaakt voor de alge mene vergadering van de Unie, die dinsdagavond 16 april te Am sterdam zal worden gehouden. Het hoofdbestuur heeft zich met deze kwestie bezig gehouden. Het wijst er m z(jn pre-advies op dat verdeeld stem men steeds meer ook in ander fracties voorkomt en zegt verder: Wanneer dit verdeeld stemmen plaats vindt na ge noegzaam fractloneel overleg en op re delijke gronden, mag daartegen zeker üi de C-H.U. geen bezwaar bestaan Dat neemt niet weg dat het wenselijk zal zijn naar een zo groot mogelijke overeenstemming der meningen te stre ven. Waar mogelijk geschiedt dat ook. PERSONELE UNIE Als voorzitter van de Unie is dr H W. Tilanus opgevolgd door mr. H. K. J. Beernink. Maar wie zal hem opvolgen als fractievoorzitter in de Tweede Ka mer, wanneer hij straks de actieve po- litiek verlaat? Tegen de achtergrond van deze vraag moet het voorstel van de kiesvereniging Sneek worden gezien 1 om in de statuten op te nemen dat de l functies van voorzitter van de C.H.U. en van voorzitter van de Tweede Kamer fractie onverenigbaar zijn. Het hoofdbestuur merkt op dat de algemene vergadering zich desgewenst over de wenselijkheid van combinatie van beide functies kan uitspreken. Maar onafhankelijk daarvan acht het hoofd bestuur het onnodig om een bepaling daarover in de Uniestatuten op te nemen. C.H.U.-toogdagin Amsterdam (Van onze parlementsredactie) Behandelt de C.H U. op dins dagavond 16 april de huishoudelij ke zaken, de bijeenkomst van woensdag 17 april eveneen! Krasnapolsky te Amsterdam het karakter van eeri toogdag heb ben. Sprekers zijn voorzitter mr. H. K. J. Beernink, de minister van economische zaken drs. J. W. de Pous en prof. dr. G. C. van Niftrik. Laatstgenoemde houdt een rede over „Geen laksheid, egen lauwheid!" Medewerking verlenen de zangeres Karis Oster en de pia nist Rudy de Heus. Op de toog dag wordt ook de uitslag bekend gemaakt van de c.h.-jongerenprijs- vraag 1962 „Theocratie en Demo cratie". De Britse regering heeft gisteren ge- eigerd toestemming te geven voor een 40-urige werkweek voor de Britten. In een officiële verklaring zegt de regering dat een dergelijk plan „niet in overeenstemming is met de methoden die normaliter de arbeidsovereenkom sten in het Verenigd Koninkrijk bepa len". CHU-A KI' Verleden jaar besloot het hoofdbestuur om de A.R-P. uit te nodigen tot een gesprek. Hoever is het daar nu mee. vraagt de kiesvereniging Velsen (en waarschijnlijk velen in den lande met liaar). Het hoofdbestuur antwoordt dat min of meer regelmatig besprekingen worden gevoerd, waarmee wordt beoogd 'NPYAMA VOOR MIJ? PRIMA, ALS'TMAAR EEN ROBSON IS! UIT- DE KUNST.' (Advertentie) Juist, mevrouw, U haalt ook I vooral nu deze tijdelijk extra vooi 3 dubbeltabletten Knorr vleesbouillon voor slechts 2 dubbeltabletten Knorr kippenbouillon voor slechts Krachtige Knorr bodillon is een sir rdelig is f. 1,- 75ct bouillon is kracht bouillon al elkanders standpunten en denkwijze be] ter te begrijpen. De besprekingen den plaats in kleiner verband; het sultaat moet uitwijzen of besprekingen breder verband mogelijk en/of sclijk zijn. Rustig overleg is een e« ereiste en daarom wordt het niet ge-; enst geacht regelmatig i loop van de besprekingen inlichtingen] te verstrekken. De c.h. kiesvereniging Harderwijk zou onder alle c.h. kiesverenigingen een en-: 6 quête willen doen houden over de vraag 9 samenwerking eni r eventueel fusie met de A.R.P. wordt ge- wmjm :fllu nut. Er zou niets mee veranderen, neer zoals mag worden aangenomen! deel van de leden geen bezwaar! f amengaan met de A.R-P. dat anderzijds een belang-] an de leden zich daartegen nu zeker rijk deel ernstig zo_ Een telkens terugkerend vraagstuk is dat van de Unie-pers, met name het I ontbreken van een centraal weekblad. Dit jaar wordt deze kwestie aan de orde gesteld door de kiesverenigingen 's-Gravenhage-Statenkwartier, 's-Graven- hage-Benoordenhout/Archipel en „Groen van Prinsterer" te Leeuwarden. I Het hoofdbestuur merkt spijtig op dat] de concentratie van de C.H, pers ondanks de vele arbeid, die daaraan is besteed, nog niet kon worden bereikt. Na de Kamerverkiezingen zullen de pogingen I worden voortgezet door de commissie, bestaande uit de heren jhr. mr. L. E. de Geer van Oudegein cn D. v.d. Kwaak. Het hoofdbestuur voelt niet voor het I stichten van een nieuw orgaan. TUSSEN de aapjes van de vroegere Diergaar de en de aapjeskoetsiers van het Centraal Sta tion, dat destijds nog Station Delftse Poort heet te, verhief zich in de twintiger jaren een circus van wat we tegenwoordig noemen semi-perma- nente allure. Het gebouw „verhief" zich in de meest letterlijke zin van het woord. Circussen zijn altijd een beetje protserig en opschepperig, zelfs als ze in èèn dag opgebouwd en weer afge broken kunnen worden; laat staan als ze jaren lang het stadsbeeld sieren of bederven, al naar dat men het wenst uit te drukken. Circussen zijn om zo te zeggen van hèèl oude adel: ze voeren hun stamboom tot diep in het Romeinse keizer rijk terug, lang voordat dit zo beschaafd gewor den was, dat het er christenen voor de wilde die ren gooide.' Tegelijk is het wel een wat verlopen adel: ze heb bene hronisch een verfje nodig, ze bladderen altijd af, ze doen 't eigenlijk alleen maar goed bij avondlicht als je niet zo direct merkt dat al hun klatergoud maar een povere make-up is, die de vele schoonheidsfoutjes zeer onvolledig verbergt. En dan moet bovendien dat circus nog afgeladen vol zitten, zodat het erbar melijke pluche van de stalles schuil gaat onder de toiletten van de bezoekers. matinee-voorstelling op een stralende dag en met zo goed als geen publiek. Wat dat betreft kon het niet slechter. In zoverre gelukkig dat we niet met de ver zoeking te kampen kregen er nog eens heen te gaan. Maar we hadden onze reis ook feitelijk vol strekt niet om der wille van het circus als zodanig gemaakt, en alle programmapunten op één na lie ten ons Siberisch. We togen derwaarts om Koos Speenhoff, de bard met de luit, die je de hele mise rabele omgeving met één klap deed vergeten. Speenhoff. Weer zo'n Rotterdammer: weer zo'n „Macedonisch man"! Dichter-zanger-tekenaar-con- ferencier met een eindeloos repertoire waarin hij leed en vreugden van de kleine mens bezong: waar in hij zijn stad al naar gelang van 't moment hekel de of verheerlijkte: waarin hij deugden en ondeug den prees of geselde. Soms op wijkavonden heb ik nog wel eens plaatjes van zlin liederen laten draai en, en meteen was de zaal er dan volledig in. Want de ouderen onder ons kennen zijn hymnen nog a] lemaal: van de schutters met hun branie en hun lef; van het scheepje op de kast, dat miljoenen waard was; van de stakers :n van de stakkers in de grote havenstad. Jammer dat vele van die lie deren toch verloren zijn geraakt en niet voorkomen in het tiental bundels dat Speenhoff heeft gepubli ceerd. Daéro mook jammer omdat men nu niet meer weet hoe diezelfde Speenhoff. di bij nette mensen nu nidt bepaald in zo'n beste reuk stond, zijn ta lenten ook wel eens beschikbaar -telde van het werk der barmhartigheid en met narr.e voor het Heils leger gedichtjes schreef, die heel wat zullen heb ben opgebracht. Het onthulde dat Speenhoff nu juist precies iets méér was dan een bespeler van het volksgemoedp dat hij een wezenlijk bewogen mens was, die op zijn eigen manier vocht tegen allreleij ellende. Dat zat ook in dat liedje dat we die middag van ïem hoorden, en dat ik nergens meer heb kunnen :erugvinden. Ik herinner me dan ook alleen maar iet refrein dat hij zelfds door een voor driekwart eeg circus onmiddellijk wist te laten méézingen. Zo luidde dat refrein: „Hetzelfde brood waar rijke tui van eten, is evengoed het brood van de proleet!" Nu kan men zeggen dat dit geen verheffend voor- oeeld van volkszang was. en dat het waarheden als soeien verkondigde. Dan heeft men in zekere zin gelijk al vergeet men daarbij dat in die dagen lang niet iedereen dat zag of durfde uit te spreken. Maar als je goed luisterde, hoorde je ook nog wat anders, i Je hoorde eigenlijk een zeer volkswijkse vertaling van „Geef ons heden ons dagelijks brood!" ja, je luisterde nog dieper klanken uit het evangelie van Johannes over Hem. die gezegd heeft dat Hij Brood voor de wereld de arme en de rijke is. Ge bróken Brood! „Evengoed" voor kerkmensen en voor wonderlijke troubadours met dikke wallen onder hun ogen. met ruige baarden, en met aanvechtbare re putaties. als ook „voor de proleet"! Er is niets van dat circus over; het ging met dier gaarde, station, kerken en huizen ten onder in de brand van 14 mei 1941 Maar het lied leeft nog! En j het Brood is nog altijd onder ons!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 2