C.H.U. pretendeert geen
pasklare oplossingen
Krijgt Valkenburg eindelijk
een nieuw raadhuis?
Marc Chagall, een schilder
van leven en geloof
Bevolkingsondersoek in
Leiden goed begonnen
Heel weinig bloemen op
keuring in Haarlem
.NIEUWE LEIDSE COURANT
4
WOENSDAG 3 APRIL 1963
Afdeling Leiden in Levendaal bijeen
Rustige en heldere betogen in
leden-verkiezingsvergadering
/~)M TE SPREKEN in een leden-verkiezingsvergadering had het bestuur van
de afdeling Leiden der Chr. Historische Unie de heren B. Buddingh te
Rijswijk (Zuid-Holland) en jhr. W. H. de Savornin Lobman te Den Haag
uitgenodigd. De eerste, hoofd van een school en redacteur van het Chr. Hist.
Weekblad, sprak over „De Unie tussen gisteren en morgen", de tweede, luit.-
kol. bij de Generale Staf en lid van de Prov. Staten van Zuid-Holland, over
„Leiding en misleiding". De bijeenkomst, die stond onder voorzitterschap van
de heer D. van der Kwaak, werd gisteravond gehouden in het wijkgebouw
„Levendaal". De voorzitter wees in zijn openingswoord op de betrekkelijkheid
van verkiezingsleuzen. „Wij zeggen niet toe,wat wij niet willen en niet kunnen
nakomen", aldus de heer Van der Kwaak, die op een aantal punten van het
Verkiezingsmanifest van de Unie (dat wij enige weken geleden in zijn geheel
publiceerden red. N.L.C.) inging.
De heer Buddingh 9telde, dat de Unie
een typisch nationale partij is. Zij is
ontstaan in en door de schoolstrijd, die
een nationaal probleem was. Zij had
minder oog voor de internationale ver
houdingen, maar na de oorlog is dat
wel anders geworden. Van neutraliteit
kan nu geen sprake meer zijn. De heer
Buddingh meende, dat men in tegen
stelling tot het streven van generaal De
Gaulle zal moeten komen tot een
open Europees beleid. Geen grenzen af
palende gemeenschap maar een die ge
richt is op de wereld. In die wereld Is
bovendien veel nood, waarvoor wij de
ogen evenmin mogen sluiten. Spreker
dacht met name aan Afrika. Azië en de
Zuidamerikaanse landen. Wij kunnen als
christelijke partij niet meer uitsluitend
nationaal denken. Nederland is deel van
Europa. En ieder land heeft naar eigen
aard en cultuur in dat geheel zijn eigen
inbreng.
Naar de mening van de heer Buddingh
is een louter zakelijk politiek program
ma geen waarborg voor politieke een
stemmigheid.. Men denkt politiek als
méns en men benadert de algemene pro
blematiek van zijn eigen overtuiging
en visie uit. Christelijke politiek wil niet
zeggen, dat wij Christus aan de macht
helpen Hij IS Overwinnaar maar
dat wij Zijn macht erkennen en oog
hebben voor de relativiteit der dingen.
WU kunnen ons niet vastleggen op één
lijn. Wij zijn geroepen, aldus dc heer
Buddingh, tekenen op te richten van
het komende Koninkrijk. Het gaat ons
niet in de eerste plaats om de macht,
maar om het gesprek, niet om hegemonie
maar om de dialoog.
In het slot van zijn toespraak sprak
de redacteur van het Chr. Hist. Week
blad met betrekking tot de verstandhou
ding met de anti-revolutionairen als zijn
mening uit, dat de tijd nog niet rijp is
om verder te gaan dan het gesprek.
Gezag, geloof eii vrijheid
Jhr. De Savornin Lohman bezag in
zijn uiteenzetting de drie pijlers van de
Unie, gezag, geloof en vrijheid. Met het
gezag heeft de gemiddelde Nederlander
nogal moeite. Gezagstrouw houdt reke
ning met de mogelijkheid, dat de over
heid gelijk heeft, zei hij. Voor bepaalde
persorganen kon hij uit deze gezichtshoek
geen waardering hebben.
De Unie meent voorts, dat bij de vor
ming van een verantwoorde maatschap
pij Gods Woord fundament en richtsnoer
behoort te zijn. Daarin zit een essentieel
verschil met het socialisme en het li
beralisme, Dat veronderstelt geen pas
klare oplossingen, maar wel een bena
dering van de vraagsrtukken met ver
stand. gevoel en geloof. Verstand alleen
maakt de politiek tot een dor bedrijf.
Wij hebben een taak die verder strekt
dan voorzieningen met materiële mid
delen.
Ten aanzien van het vraagstuk van
oorlog en vrede betreurde de spreker
het, dat velen de vrede centraal stel
len met voorbijzien van de vrijheid en
de gerechtigheid. Vrede, vrijheid en
Splinterpartijen
kieskring Leiden
Gisteren heeft de kandidaatstelling
voor de Tweede Kamer-verkiezing plaats
gehad. Voor de kieskring Leiden zijn be
halve de grote partijen ingeschreven: de
boerenpartij, de nieuw-democratische
partij, de liberale staatspartij, de christe-
lijk-nationale volkspartij, de partij eco
nomisch appèl en de partij Veilig Ver
keer en honderdduizend woningen per
M. I. de Jonge kandidaat
In de vrijdagavond in het wijkgebouw
Levendaal te Leiden te houden jaarver
gadering van de Statenkring Leiden der
Chr. Hist. Unie zal de heer M. I. de
Jonge kandidaat worden gesteld voor
een bestuurslidmaatschap. De heer C. H.
van de Wijngaard te Leiden, die vele ja
ren deel heeft uitgemaakt van dit be
stuur, heeft in verband met zijn leeftijd
de wens te kennen gegeven niet herkies
baar te zijn. De afdeling Leiden der
C.H.U. komt nu met de kandidatuur van
de heer De Jonge. Zijn verkiezing zou
kunnen betekenen, dat hij het secreta
riaat van de Statenkring gaat verzorgen.
hage: kand. F wis- en natuurkunde: i
J M Betfrotd te Leiden cn de herer
Krdner te 's-Gravenhage. G Lodder t
den cn C Meijer te Oegstgeetst; ka
recht vormen een drieëenheid. De heer
De Savornin Lohman adviseerde de aan
wezigen. het hoofd koel te houden. Hij
inerde aan een uitspraak van de
Generale Synode van de Hervormde
Kerk, dat het communisme een macht
e in lijnrechte strijd met het Evan
gelie moet worden geacht. Het ent
het andere land werd onder commi
tische heerschappij gebracht. Daantegen-
werd de NAVO opgericht. Toen
de opmars van het communisme tot stil
stand gebracht.
De dreiging is reëel, zowel de dreiging
:r twee tegenover elkaar staande we
reldmachten (dc atomaire bewapening)
als die van liet communisme, dat zijn
heerschappij graag over de gehele we
reld ziet uitgestrekt. Paniek zal de op
lossing niet kunnen brengen. Onze hou
ding moet er een zijn van kalmte en
nuchterheid. In een afstand doen van
de middelen waarover men als NAVO
beschikt, zag de spreker geen heil Het
vraagstuk van oorlog en vrede wordt
niet opgelost met eenzijdige ontwapening.
In het algemeen betoogde de heer Dc
Savornin Lohman dat elk probleem van
enige proportie zo ingewikkeld is ge
worden dat men ten hoogste een rich
ting kan aangeven. Dat doet de C.H.U
dan ook. Zij heeft niet de wijsheid in
pacht maar kan wei zeggen dat zij vele
mensen heeft die van hun visie uit
len trachten te komen tot oplossing
wat ons bcnart.
revolutionairen zal moeten komen, For
cering is niet gewenst, maar stimulering
wel. „De C.H.U. gaat nuchter, zakelijk,
bescheiden en fatsoenlijk haar weg, maar
een diepe bewogenheid, ook tot sociale
verbetering, is haar niet vreemd. Zij
geen spectaculaire partij die dingt ns
de volksgunst maar zij zoekt wel ns
het recht voor heel het volk". Zo besloot
de heer De Savornin Lohman.
De heer Kooy en mevrouw Van dei-
Kwaak verzorgden in deze vergadering
elk een voordracht.
Ongeluk op de Melchior
Treublaan
Gistermiddag omstreeks 6 uur is de 47-
jsrige technisch-hoofdambtenaar H. Th.
M. op de Melchior Treublaan vlak bij
zijn woning aangereden door een perso
nenauto. Hij stak met de bromfiets plot
seling de rijweg over. Met een hersen
schudding werd hij naar het Elisabeth-
ziekenhuis gebracht. Zijn 17-jarige zoon
die achterop zat, liep een schedelbasis-
fractuur op en werd ook in dit zieken
huis opgenomen.
Biljartnieuws Bollenstreek
De return biljartontmoeting tussen de
districtsbesturen van de Bollenstreek
Schiedam is opnieuw geëindigd in
zege voor de Bollenstrekers. Het werd
ditmaal in Schiedam echter een krappe
re overwinning, dan enkele weken gele
den in Noordwijkerhout. Met 17 tegen 15
punten toonden de Bollenstrekers zich de
sterksten. Ook de bijzondere prestaties
waren voor de vertegenwoordigers van
de Bollenstreek. A. Warmerdam wist het
hoogste particulier gemiddelde in de
wacht te slepen, D. Zoet de hoogste se
rie, terwijl A. Alkemade het beste mo
yenne van de driebanders (1.00) behaal
de.
Bezoek ds. J. Kruijt
aan Leiden
Ds. J. Kruijt, Hervormd predikant te
Lexmond, hoopt volgende week dinsdag
een bezoek aan de Leidse Hervormde
Gemeente te brengen. Hij is hier beroe
pen in de vacature van ds. M. Ottevanger,
Ds. Kruijt zal pas in de week na Pasen
een beslissing ter zake van dit beroep
nemen.
Lezing in Oudheden
Verspreide brokken samen
voegen tot één beeld
Gisteravond hield de conservator dr. J.
H. C. Kern in het Rijksmuseum van Oud
heden een lezing met lichtbeelden over
het onderwerp Laat-Egyptische sculptuur
(ongeveer 700 v. Chr..100 na Chr.).
Lezers schrijven ons
Vroeger afzwaaien
De minister heeft besloten mensen,
die werkzaam zijn in de bouwvakken,
vroeger te laten afzwaaien. Voor solda
ten zou de grens 12 en voor onderoffi
cieren 15 maanden zijn. We zijn er alle
maal wel van overtuigd, dat de woning
nood een brandende kwestie is, die zo
gauw mogelijk voorbij moet zijn maar
dat nu een bepaalde groep van de dienst
plichtige jongeren hierdoor 8 maanden
korter behoeft te dienen, vind ik on
redelijk. Er zijn nog genoeg andere men
sen, die eigenlijk niet kunnen worden
gemist in het bedrijfsleven en nu zon
bevoorrechting van 8 maanden voor de
bouwvakkers! Dat lijkt op niets. Als het
nu om één of twee maanden ging.
Het lijkt mij nuttiger de vrije zaterdag
voorlopig op te heffen in de bouwvak
ken. Dat komt op twee weken winst in
een half jaar neer.
Noordwijkerhout J. WASSENAAR
Leeweg 11.
Voor de verkiezingen
Ais belijdend lid van de Hervormde
Kerk en als lid van de partij van de
arbeid wil ik, met het oog op de bij
eenkomsten die allerwege voor de ver
kiezingen worden gehouden, gaarne het
volgende opmerken:
Laten de sprekers op bijeenkomsten
van christelijke politieke partijen niet
te veel Gods Woord aanhalen en ver
klaren „Wij alleen voeren christelijke
sociale politiek", of „Gods Woord is het
richtsnoer van ons beleid". Mr. W. R. v.
d. Sluis heeft voor de a.r. in Lisse ver
klaard dat er geen terrein in het leven
is waarvan de Here Jezus niet zegt: Dat
is mijn. Alles zou gedaan worden uit
liefde tot Jezus.
Natuurlijk sta ik als kerkelijk mens
wel achter deze uitlatingen, maar ik
kan niet inzien dat in de afgelopen vier
jaar zoveel positiefs is gebeurd, zuiver
uit Gods Woord. Er wordt te veel over
God gesproken, en te weinig naar God
geluisterd.
Als er meer naar God werd geluisterd
zou de politieke hemel wel opklaren en
zou er meer licht stralen op de half mil
joen gezinnen, die moeten rondkomen
van 85 schoon of minder. Laten mijn
geloofsgenoten en in het algemeen het
christelijk volksdeel als zij ter stembus
gaan eens denken aan die gezinnen. Naar
mijn overtuiging voert de partij van de
arbeid een zuivere sociale politiek en
streeft zij naar een menswaardig be
staan voor allen in naastenliefde en ge
rechtigheid.
Amstérdam C. J. BOUWMEESTER
Aalsmeerderweg 38
Gistermiddag om 2 uur kwam de eerste
Leidenaar voor het toesbei in het raam
van het nieuwe bevolkingsonderzoek op
tuberculose. Dokter Bazuin, de directeur
van de gemeentelijke geneeskundige
dienst, verklaarde ons vanmorgen, dat
d» orVkomst büria 400 on één
ineens wel heel wat te verwerken, maar
het is allemaal vlot verlopen.
Het prettige van het BR.-gebouw aan
de Middelstegracht is, dat het zo ruim
is. Bij eventuele filevorming hoeft nie
mand buiten te blijven staan." Aldus
In zijn korte inleiding schetste de spre
ker hoe de Laat-Etgyptische beeldhouw
kunst als bij toverslag in het brandpunt
der belangstelling is komen te staan,
sinds het museum te Brooklyn (bij New
York) van 18 oktober 1960 tot 9 januari
1961 een kleine maar belangrijke tentoon
stelling binnen zijn muren heeft geher-
bengd, die geheel en al aan dit bhema
was gewijd: er waren bij die gelegenheid
in Brooklyn ruim 140 zeer representatieve
stukken van Laat-Egyptische beeldhouw
kunst verenigd, die voor het grootste ge
deelte uit Amerikaanse musea en v<
melingen afkomstig waren.
Dr. Kern greep de gelegenheid aar
enkele stukken van Laat-Egyptische
sculptuur nader onder de aandacht
brengen.
Een neventhema, dat de inleider in zijn
betoog had vervlochten( was de wense
lijkheid om membra disjecta, losse brok
stukken van beelden die bij elkaar aan
sluiten, maar die zich nog in verschil
lende musea en verzamelingen bevinden,
WJ elkaar te brengen. Er is op dit gebied
sedert de tentoonstelling in Brooklyn al
veel bereikt.
Collecte in Leidse
Herv. kerken
voor Bali
Naar wij vernemen, zal zondag i.n
alle Hervormde kerken van Leiden
een inzameling worden gehouden ter
leniging van de nood op Bali, dit op
verzoek van de Algemene Diaconale
Raad. De opbrengst van de eerste col
lecte in de diensten, de diaconiecollec
te. zal na aftrek van f 250 voor de
Diaconie zelf voor Bali worden be
stemd.
De Diaconie hoopt uiteraard, dat de
kerkgangers op deze Palmzondag diep
'n de beurs zullen tasten.
Burgerlijke stand van
Leiden
Geboren: Elisabeth Johanna Gezi-
na, d v K Wassenaar en A M Ammer-
laan; Duko, z v P ten Hage en H Ben
schop: Alex, z v P ten Hage en H
Benschop: Johannes Gerardus, z v
J M Tönjann en G M C Feijen;
Paulus Ronald, z v G J Laagwater
en S van Baren; Anneke, d v J
Bleichrodt en A van Diggele; Ri
chard, z v F J v d Berg en C C v
d Ploeg; Saskia Johanna, d v M J
Nijkamp en C J Fokke; Petrus
Gerardus. z v A H Segaar en A M
van Rossenberg; Hendricus Daniël,
z v H J van Ulden en Z Galjaard;
Marcel, z v J A Brouwer en G A
Stigter.
Gehuwd: J C Rinner en W A Rijn-
hart.
Overleden: C Zwaan, 67 jr, man;
J van den Hout. 46 jr, man'; A C
von Duijvenvoorde. 1 dag, zoon.
Smikkelen aan de
Morsweg
In het pand Morsweg 40 is gistermiddag
een snackbar geopend, Een heel mooie en
moderne; de heer J. M. Sassen heeft er
werkelijk van laten maken wat mogelijk
was. Een bijzonderheid is dat hij uit
eigen keuken de uitzending van koude en
warme schotels verzorgt. Voor de opening
bestond grote belangstelling. Legio
bloemstukken maakten van de winkel een
hof. De heer Sassen heeft zijn zaak
Smikkelshop gedoopt. En nu maar smik-
RIJNSBURG
Witte gans verloren
Gevonden: een skelter, kleur rood/wit;
mohair sjaal kleur blauw/rood/groen:
bruin-geel kinderjasje met capuchon:
poppetruitje; blauw/groen geblokte sjaal;
gouden trouwring; rode boodschappen
tas inh, een paar schoenen; houten drie-
wielige autopedlichtblauwe honde
halsband met muskaton en ring: brum
lederen kinderportemonnaie; sigaretten
aansteker; meisjesfiets rood gelakt mét
autopedbandjes; doublé damesarmband
met platte schakel en veiligheidsslot:
lichtlauw kinderwantje; bruine aktentas
inh. hamersteel, schroeven moeren enz
zwarte herenfiets merk en 'no onbekend:
rode kinderhandschoen.
Verloren: kentekenbewijs DD-87-82:
bril met blauw montuur en lichte stre
pen; bruine houten step; grijze glacé
dameshandschoen; rode Marokaanse tas:
damespolshorloge chroom met zwart
bandje, merk Junghans; bromfiets merk
Berini M 21; gouden ringetje met blauwe
steen; rode damesportemonnaie inh. plm.
f 17; groene kinderstep; een witte gans:
rood/geel driewielig kinderfietsje; da
mesrijwiel, merk Gazelle.
keuring in Haarlem gezien. Het
nu de fresia's en het bijgoed die de eer
ste viool speelden.
Bij de narcissen zagen we de mooie
gele trompet Peerless Gold van de fa. G.
van Rhijn, Noordwijk, terwijl de fraaie
gele trompet Explorer ten tonele werd
gevoerd door J. Rijkelijkhuizen, Hille-
gom, en Gebrs. Doornibosoh, Sassenheim.
Over de kwaliteiten van deze nieuwe
aanwinst is in deze rubriek zo langzamer
hand het nodige gezegd.
De fa. Gerritsen Zn uit Voorschoten,
liet de voorname trompet Limone zien,
en daarnaast Silvretba, roomwit met fijn
geel randje aan de trompet, Een bijzon
der aardige narcis.
De tulpen werden in hoofdzaak verte
genwoordigd door de kaufmanniana's, de
fosteriana's en de greigii's. We zagen deze
fraaie tuintulpen van diverse inzenders.
Van de nieuwere noemen we Triangel
van de fa. Van Hensbergen uit Voorhout
en Clara Benedict van J. C. Nieuwen-
huis, Lisse.
Van de „gewone" tulpen verdienden de
aparte parkiet Estella Rijnveld, een tuin
ontstaan door bestraling en bizar van
vorm en kleur wit met rode vlammen
en strepen en de teer getinte Abe Len
stra van A. van Ruiten, Lisse, meer dan
gewone belangstelling.
Krokussen
Waren er dus weinig tulpen en narcis-
sen, krokussen waren best vertegenwoor-
digd. Naast een groep van de fa. Van
Kooten uit Breezand, zagen we een col
lectie van de fa. W. P. van Eeden uit
Noordwijk. waarin de fraaie ohrysanthus-
typen Blue Bird, de gele Gold Locks, de
Vanavond beslist de raad
De raad van Valkenburg komt
avond om acht uur in openbare verga
dering bijeen voor de behandeling
een slechts twee punten tellende agenda:
aankoop grond ln uitbreidingsplan
Joght en de bouw van een raadhuis.
De outillage van het uit de vorige
eeuw stammende raadhuis voldoet
geen enkel opzicht meer aan de ei
die daaraan naar moderne begrippen
moeten worden gesteld. De raadzaal ont
breekt. Voor het houden van een raads
vergadering is het noodzakelijk de se
cretarie te ontruimen. Huwelijksvoltrek
kingen vinden plaats in de burgemees
terskamer. Zelfs een kluis is niet aanwe
zig, om van het ontbreken van een goe
de archiefruimte nog maar niet te spre-
Dit alles behoeft overigens geen
wondering te wekken. Immers, in het uit
ongeveer 500 inwoners bestaande, rustige
agrarische, door tollen van de omgeving
geïsoleerde Valkenburg van de vorige
eeuw, moet dit raadhuis alleen als
zetel van het hoogste lokale
gaan deftig hebben gedomineerd
de nederige dorpshuizen van weleer De
schepping van de architect Jesse, met
een sierlijk torentje, een voorname over
dekte enitree, statige ramen en een som
ber, ondoelmatig interieur, markeert de
bouwkundige Opvattingen uit de tijd, dat
een raadhuis een waardige facade moest
hebben, doch dat de ruimte achter die
voorgevel er nauwelijks toe deed.
Er gebeurde iets
In de loop der decennia is er in Val
kenburg iets gebeurd: er is een dood en
verwoesting brengende mei 1940 door
heen geraasd: er is een Marinevliegkamp
gevestigd; de tollen zijn gesloopt waar
door het isolement werd opgeheven: er
heeft een voorbeeldige herbouw plaats
gevonden waardoor Valkenburg een
vriendelijk-welvarend aanzicht verkreeg:
het doorgaande verkeer Is gegroeid van
enkele hondekarren en naardewagens tot
2200 a 2700 motorvoertuigen per dag; een
tiental arbeidsintensieve industrieën
vestigde zich ter plaatse; de tuinbouw
ontwikkelt zich van vollegrondsteelt naai
intensieve glascultuur; het aantal inwo
ners nam toe van 500 tot 2200 (van wie
ruim 50V« jonger is dan 21 jaar). Kortom:
het dorpje waar eertijds het leven des
landmans genoeglijk voortrolde, heeft
zich ontwikkeld en ontplooid tot
plaats, waar de gejaagde polsslag
het Westen duidelijk voelbaar is
worden.
Intussen is het popperige raadhuisje
weliswaar aan algehele verwoesting ont
komen, doch het ls volslagen uit de tijd
geraakt; niet berekend op de snelle
groei in bestuur en administratie.
Hoewel men reeds jaren van deze
ondoelmatigheid overtuigd is. heeft
zich op het standpunt geplaatst, dat eerst
en vooral de herbouw van het verwoeste
dorp tot stand diende te komen, eerst
woningen, kerken, scholen, een dorps
huis en andere noodzakelijke gebouwen,
pas daarna als afsluiting van de her
bouwperiode, een nieuw raadhuis.
Niet goedgekeurd
Reeds in 1954 stelden B en W., door
ruimtegebrek daartoe genoopt, aai
raad voor, het raadhuis uit te breiden
met een raadzaal en een archiefruimte.
Aan het daarop volgende besluit
noodsprong werd echter in 1955 door
G.S. goedkeuring onthouden. Terecht
maakte dit toezichthoudend orgaan daar
bij de opmerking, dat een investering
van f 50.000 voor deze aanbouw niet
nomisch verantwoord moest worden ge
acht Geadviseerd werd te komen tot de
aanbouw van een nieuw raadhuis.
In 1959 besloot de raad een bedrag a
f 300.000 uit te trekken voor de bouw
inrichting van een nieuw raadhuis, op
het daartoe gereserveerde terrein
Castelweg-Broekweg, ln het centrum
het dorp. Deze begrotingswijziging werd
door G.S. in januari 1960 goedgekeurd.
De daarmee samenhangende aanvraag
in de minister van binnenlandse zaken
financiën om verhoging van het ba
sisbedrag per inwoner van de algemene
uitkering uit het gemeentefonds, om dc
raadhuisbouw financieel mogelijk te ma
ken, werd evenwel, ondanks gunstig ad-
Prenten in Lakenhal
rj^OEN de Russisch-Joodse schilder Marc Chagall (geboren te Witebsk in
Wit-Rusland in 1887, volgens anderen in 1889) in 1910 naar Parijs
kwam, vierde daar het kubisme hoogtij. Na de Fauves hadden zich een
aantal schilders gegroepeerd rond Robert Delaunay, zoals Fernand Léger,
Jacques Villon en Francis Picabia en via hen kwam Chagall, mede ook door
zijn vriendschap met Apollinaire en Modigliani, in contact met de moder
ne stromingen in de schilderkunst.
Chagall echter bracht er ook zijn
oosters-Joodse mentaliteit. Herinneringen
uit Rusland en de werkelijkheden, die
hij in Parijs vond, deed hij samensmelten
in vormen, waarin het menselijkè veran
derde tot een symbool van het bestaan.
In zijn schilderijen bracht hij alle stadia
van het leven, van geboorte tot dood. tot
uiting. „Chagall werd de grote legenden-
dichter van onze eeuw", zegt Werner
Hoffmann van hem. Met Ensor, Redon
en anderen kan hij worden gezien als de
voorloper van het surrealisme, gestalte
gevend aan een wereld die de kunstenaar
zelf heeft opgeroepen.
Gedurende de eerste wereldoorlog ver
blijft Chagall weer in Rusland en na de
revolutie van 1917 werkt hij enige tijd als
commissaris voor de kunst in Witebsk. In
deze tijd schept hij een van zijn grote
werken: de muurschilderingen van het
Joodse staatstheater in Moskou.
In 1922 is hij weer in Frankrijk. Hij
illustreert Gogols „Dode Zielen". Van dil
werk tot het Oude Testament is dan nog
maar een stap. In 1939 begon hij aan een
reeks bijbelprenten, die hij in 1951 vol
tooide. In die tussentijd (van 1941 tot
1946) was hij in Amerika, waar hij decors
schilderde voor „Aleko" van Tsjaikowski
en „Vuurvogel" van Strawinskv.
Innig geloof
onderwerpen hem gelukken, ligt niet al
leen aan zijn artiestieke vermogen, maar
vooral ook aan zijn innig geloof, aan dal
chassidistische geloof in het wonder, dat
het heilige niet boven de wereld wil tillen,
doch alle aardse en profane dingen onder
de verwarmende tegenwoordigheid van
God wil brengen". (Hoffmann)
Hiervan zijn de 105 etsen voor de bijbel
het welsprekende bewijs en grote ont
roering overweldigt de ernstige beschou
wer van de prenten, die thans in volledige
collectie zijn tentoongesteld in De Laken
hal. Verschenen in 1956 bij Teriade Parijs
met de originele drukken, kwam bij
Verde in Parijs, eveneens in 1956. een
boek uit, waarin de etsen ln lichtdruk
zijn gereproduceerd, aangevuld met 16
kleurlitho's en 12 litho's ln zwart-wit.
De verzameling eigen drukken van
Chagall, die thans in De Lakenhal is ge
ëxposeerd, behoort tot het bezit van mr.
A. J, Guépin in Eindhoven. Eerder vorm
de een deel van deze collectie een onder
deel van de tentoonstelling „De bijbel in
de kunst van onze tijd", voorjaar 1962 in
het Van Abbe-museum te Eindhoven ge
houden.
Tovenaar
Chagall blijkt een tovenaar met de
etsnaald. Technisch bereikt hij een een
zame hoogte door het „gamma ln zwart"
van diepdonker en halftinten naar door
gloeide lichten. Beeldkunstig en compo-
r»n in wélen van het »ni-
Het is ondoenlijk ln het korte bestek
van deze beschouwing alle prenten de
revue te laten passeren. Laten we ons
dus bepalen tot naar onze smaak
enkele uitzonderlijke hoogtepunten, te
beginnen met de eerste in de reeks: „Dc
schepping van de mens". We roepen
dan gaarne de bezoeker op tot een
rustige beschouwing van „Abraham en
de drie engelen", de ontroerende prent
„Abraham weent over de dood van
Sara", bezie de ontzetting, die spreekt
uit „Joseph en zijn broeders", de massa
liteit in klein bestek van „De uittocht
uit Egypte" en de mystiek van „De
zegening van Josué". Aangrijpend is
„De dood van Absalom" en prachtig
van monumentale compositie „Het ojjer
van Elias".
Ten slotte moeten we nog wijzen op de
magistrale prent „De klaagzangen van
Jeremias", zeker het mooiste exempel van
deze prachtige reeks.
Wij hopen dat zeer velen de gelegenheid
zullen aangrijpen deze uitzonderlijke col
lectie, die zo zelden in haar geheel is te
zien, te gaan beschouwen. De tentoonstel
ling is toegankelijk tijdens de gewone
uren van openstelling van het museum,
tot 29 april.
Wpr.
Vrouwenbond Leiden-M.
Mr. H. R. Goudsmit te Leiden sprak
gisteravond in een zaal bij de Petrakerk
aan de Surinamestraat in Leiden-Noord
voor de afdeling Noord van de Christen-
vrouwenbond over het onderwerp „Adop
tie". Wij hebben van deze lezing van de
heer Goudsmit al eens een verslag ge
vies van G.S. in april 1961 afgewezen.
Daarmee was men weer even ver als
twee jaar geleden.
Door deze afwijzing weliswaar enigs-
zins ontmoedigd, meenden B. en W. tpch
wegeh te moeten zoeken, om uit de be
narde ruimtelijke situatie ter secretarie
te geraken. Intussen was, bij gebrek
andere ruimte, de burgemeesterskamer
tevens nog ingericht als oudheidkamer,
om archeologen en andere belangstel
lenden uit binnen- en buitenland althans
iets te kunnen tonen uit Valkenburgs
Romeins verleden. Plannen werden ge
smeed om via de bekende driehoeksruil
tussen gemeente, Raiffeisenbank en kerk
voogdij der Herv. Kerk, te komen tot
aankoop van de pastorie dezer Kerk,
teneinde die door een grondige verbou
wing geschikt ^te maken als raadhu:
Het was geen ideale oplossing, dat w;
iedereen duidelijk, doch financieel wel
aantrekkelijk. In december 1961 besloot
de raad, zij het zeer gereserveerd, tot de
voorgestelde aankoop. G.S. hechtten aan
dit besluit hun ^goedkeuring. Zowel de
kerkvoogdij als de bank verklaarden zich
akkoord met deze aankoop en ruil. Hoe
wel de voor deze lichamen voorgeschre
ven goedkeuringen van hogere organen
werd verkregen, deelde de kerkvoogdij
schriftelijk mede, dat ondanks de aan
vaarde taxatieprijs, zij toch genoopt werd
een bedrag van f 15.000 méér te bedingen
als verkoopprijs, in verband met haar
bouwplannen voor een nieuwe pastorie.
Tezelfdertijd bleken bij nauwkeuriger
becijferingen, de verbouwingskosten (van
pastorie tot raadhuis) aanvankelijk ge
raamd op f 129.000 aanzienlijk hoger uit
te vallen.
Onverantwoord
Ofschoon men deze uitwijkmogelijk
heid toch nog meende te moeten aan
houden, ls een en ander voor B. en W.
thans aanleiding de raad voor te stellen,
definitief van de aankoop af te zien,
daar van een verantwoorde investering
geen sprake meer zal kunnen zijn. Het
lijkt ogenschijnlijk, dat men daarmee
weer ls teruggevallen op het uitgangs
punt van vóór 1954, doch er is intussen
wel iets gewijzigd op het punt van dc
gemeentelijke financiële draagkracht
De aanhoudende pogingen in de rich-
ng van al deze plannen, heeft de ge
meente geen windeieren gelegd. De mi
nisters van binnenlandse zaken en finan
ciën verhoogden, met ingang van
voor de lasten van raadhuisbouw de uit
kering voor de gemeente met f 2,62
inwoner. Gebaseerd op het aantal ii
ners van dat jaar (nl. 1900), betekende
dit een gekapitaliseerd bedrag van
f 162.000. Bij het huidige inwonertal f om
streeks 2200) is deze gekapitaliseerde bij
drage reeds aanzienlijk hoger.
en W. hebben zich Intussen nader
beraden over een zo doelmatig mogelij
ke raadhuisbouw. Daarbij heeft men
uiteraard overleg gepleegd met de ge
meentesupervisor, professor Wieger Bruin
en kennis genomen van de leidraad in
zake raadhuisbouw van de Vereniging
Nederlandse Gemeenten. De conclu
sie is, dat een raadhuis, voldoende
de daaraan te stellen eisen in de ge
meente, waarvan het Inwonertal tot ma
ximaal 4000 zal kunnen groeien, een In
houd van omstreeks 2660 m3 zal beho-
te hebben, om daarin naast raadzaal,
oudheidkamer en secretarie, ook het bu-
gemeentewerken cn de nodige
chiefruimten en commissiekamers te
herbergen. Dit raadhuis kan komen op
dc gereserveerde ruimte aan Castchvcg
Broekweg.
Schetsontwerp
Overeenkomstig het schetsontwerp
komt de ontwerper hiervan tot een ra
mingssom, inclusief centrale verwarming
en verhoogd met inrichtings- en bijko
mende kosten van f 450.000. Aangezien
sedert 1960 voor raadhuisbouw is ge
reserveerd en het oude raadhuis zal wor
den verkocht, zal maximaal f 400.000
ten laste van de gemeente komen. Bij
50-jarige annuïteit tegen een rente
percentage van 41/4, komt deze investe
ring overeen met een jaarlijkse kapitaal-
/an ongeveer f 19.000. Gerekend naar
het huidige aantal inwoners, bedraagt de
dekking, verkregen uit de verhoogde uit
kering uit het gemeentefonds ongeveer
f 8.000. zodat ten laste van de gewone
dienst zal komen ongeveer f 11.000
Naarmate de groei van het inwonertal
neemt dit bedrag echter van jaar tot
jaar af. Uitgaande evenwel van de volle
kapitaalslast van f 11.000, kan dit in het
der begrotingen normaal worden
opgevangen, daar deze telkenjare slui
ten. met een bedrag van omstreeks
f 18.000 voor onvoorziene uitgaven.
en W. menen de raad te moeten
voorstellen te besluiten tot de bouw van
een nieuw raadhuis, overeenkomstig het
de raadsleden toegezonden schetsont
werp. Wanneer de raad daartoe vanavond
besluit, dan zullen B. en W. zo spoedig
mogelijk met de raad in overleg tre-
E. Bowles en ten slotte een blauw
witte schoonheid, Lady Killer. Van deze
firma noteerden we ook de zeer voorna
me, rijkbloeierode krokus Weldenii Fairy,
prachtig blauw van tint. Een krokus die
men zelden ziet, maar die niettemin een
juweel voor de tuin is.
KI. de Jong. Arrdijk, liet weer fraaie
lelies zien - Enchantment en Harmony
0.m. opvallend door forse, rijk met
bloemen bezette stengels en zo te zien,
volkomen gezond. De fa. Walter Blom
Zn, Hillegom, bracht het charmante irisje
Histriodes major en K. Warmenhoven,
Hiljegom, liet zien welke beste kwaliteit
amaryllis hippeastrum hij weet te kwe
ken.
Voor het overige was het al fresia wat
de klok wenste te slaan. Naast een col
lectie grocrtbloemige nieuwigheden van
Konijnenburg Mark te Noordwijk,
waarin we zagen de geel met oranje ge
tekende Telstar, de forse gele Gold Rush
met de zware stengels, de violetpurperen
First Lady en de citroengele Good Luck,
plaatste M. C. van Staaveren uit. Aals
meer de prachtige Royal Gold, extra van
kwaliteit, en bracht de fa. Wülfinghoff
uit Rijswijk een elite collectie voor -het
voetlicht. In hoofdzaak aanwinsten van
de fa. Rijnveld uit Hillegom, waarvan we
noemen de fraaie rode Red Pearl, de
grote gele Odensee, de aparte karmijn
rode Pandora en lest best de zachtrose
Sweet Seventeen, die zes kloeke bloe
men per kam open had. Een juweeltje.
Zakenjubileum aan
Haarlemmerstraat
Het Emaillehuis(N. Oudshoorn) aan
de Haarlemmerstraat bestaat negentig
jaar. Gistermiddag werd dat gevierd
met een receptie in de zaak die mede
ter gelegenheid van dit lustrum geheel
is gemoderniseerd.
De heer Oudshoorn vertelde ons dat
hij het vierde geslacht Oudshoorn ver
tegenwoordigt, en dat zijn 22-jarige zoon.
P. Oudshoorn, die ook in de zaak werk
zaam is, 't vijfde geslacht belichaamt. Let
terlijk dus „van geslacht op geslacht".
Interessant is ook, dat deze zaak is ge
vestigd op de plaats waar eens het „soep
huis" van het vroegere Huiszittenhuis
(Oude Rijn) was.
Negentig jaar geleden begon ene
Oudshoorn aan de Groenesteeg een win
kel in pannen, potten, klompen en nog
veel meer. In 1936 werd de zaak m het
pand Haarlemmersteeg 265 voortgezet,
ln 1941 op Haarlemmerstraat 165b en in
1943 kreeg de heer Oudshoorn er num
mer 160 bjj voor de haarden- en kachel
verkoop. De naam „Emaillehuis" bestaat
nog wel maar het heeft zich inmiddels
ontwikkeld tot een zaak in huishoude
lijke artikelen in de breedste zin.
Er bestond veel belangstelling voor
het feest van Oudshoorn. Mensen en
bloemen zorgden voor een prettige dag.
T ooiikunstenaars
vergaderden
De afdeling Leiden van de Kon. Ned.
Toonkunstenaars Vereniging heeft haar
jaarvergadering in hotel Central gehou
den. Een verheugend groot aantal léden
was opgekomen.
Van de aftredende bestuursleden werd
prof. dr. E. W. Sohallenberg herkozen": In
de plaats van de niet herkiesbare secre
taresse Marie Veldhuyzen, van wie de
afdeling hartelijk afscheid nam, werd
Pauline Zondag gekozen. Het bestuur van
de afdeling bestaat nu uit: I. Arïbo, voor
zitter, prof. dr. E. W. Schallentoerg, twee
de voorzitter, Pauline Zondag, secr., M.
L. Opdam, penningmeester, L. Stevens,
alg. adj.
De heren H. Brier en H. Hazeloop
brachten als leden van de kascommissie
hulde aan penningmeester M. Opdam
voor zijn financieel beleid,
HILLEGOM
Damclubsuccessen
Met veel bravoure won de Hillegomse
dansclub het „Vierderpetoernooi" voor de
eerste maal. Een tweede belangrijke ge
beurtenis voor de club is het feit, dat
het lid N. van Hal in de wedstrüd om
het persoonlek kampioenschap van Ne
derland gaat meedingen naar de titel.
Het is een bijzonderheid dat aan deze
wedstrijd wordt deelgenomen door een
lid van een club met een zo gering aan
tal leden als „Hillegom". In de strijd, die
op 5 april begint, spelen de veertien bes
te dammers van Nederland.
De eindstand van het „Vierdorpen-
toernooi" is: Hillegom 6. 4, 2. 0, 10 pnt;
Rijnsburg 6, 4, 1, 1. 9 pnt; Noordwijk 6,
1. 1. 4, 3 pnt; Sassenheim 6. 1, 0, 5, 2 pnt.
De prijsuitreiking heeft te Hillegom
plaats op woensdag 17 april oni half acht
in het clubgebouw huize „Weltevreden"
Theorie en Praktijk
Dinsdag 9 april om 8 uur houdt de
vereniging van oud-leerlingen der Ryks
Middelbare Tuinbouwschool te Lisse,
„Theorie en Praktijk", een bijeenkomst te
Hillegom in hotel Flora. De heer T. Kralt,
bestuurslid van P.V.S„ zal een lezjng
houden over: „Het grote verschil'in het
broeien van tulpen ln verscheidene lan
den".
KATWIJK
Rijkspostspaarbank
Gedurende de afgelopen maand werd
aan het postkantoor te Katwijk aan Zee
bij de Rijkspostspaarbank ingelegd
f90.576,90 en terugbetaald f 118.861.13
In dezelfde periode werd aan het hulp-
postkantoor te Katwijk aan den Rijn
bij de Rijkspostspaarbank ingelegd
f 47.577,71 en terugbetaald f 43.129,49.
Hulpactie gezin Ruys
uit Heesch afgesloten
De financiële hulpactie ten bate van
het gezin H. Ruijs uit Heesch is gister
avond afgesloten. In totaal is een be
drag van f 28.000 bijeengebracht.
De opbrengst van deze actie was be
stemd om de heer Ruijs een hartopera-
Amerika te kunnen laten onder
gaan. Zoals bekend is de heer Ruijs
later overleden.
VALKENBURG
Ouderavond
Bestuur en personeel van de Chr.
school houden morgen in het Dorpshuis
een ouderavond. Mej. Kraaykamp, in-
spectrice voor kinderzorg in de classis
Leiden, hoopt een causerie te houden.
Aanvang 8 uur.
Burgerlijke stand Valkenburg
Geboren: Jacobus, z v J. van der Plas
1 P. G. van der Zwart; Elisabeth Maria,
v T. van der Vijver en J. H. Kinkel;
Piéter Jacobus, z v P. J. van der Spek en
A. Lit.
