Bouwvakkers mogen eerder
de militaire dienst uit
<3SS>
Zermatt hield
de tyfus
twee maanden geheim
Commentaar
Ontslagplannen bij
K.L.M.2800 man
Om woningbouw uit
het slop te halen
r
WILDERNIS
Na langdurige vorstperiode
Currie eerste Surinaamse
gouverneur in Paramaribo
Nieuws in
één oogopslag
Geen crisis om
comm
TV
Verf met voldoening
Geen concessie
vóór cle
verkiezingen
Alle hotels sijn nu
gesloten
Geen inkrimping
van lijnennet en
frequenties
Om toeristen niet
af te schrikken
Minister Visser
uit de VVD
Vakcentralen
helpen Bali
Nieuwe Leidse Courant
Directeur: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Or. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
„Stantvastigh it ghebleven
mijn hert in teghempoef
Dinsdag 26 maart 1963, 43ste jaargang
50 dagen in de
Zie pagina 7
Kantoren Leiden Steenstraat 37
Postbus 76 Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen
.m. 2,80, p.kww 8,25 Klachtendienst bezorging 18—19 uur
T~~iE minister van defensie heeft in verband met de situatie, die als gevolg
-L' van de langdurige vorstperiode in de woningbouwsector is ontstaan,
faciliteiten verleend aan bouwvakarbeiders, die thans in militaire dienst
zijn en aan bouwvakkers, die in de komende maanden voor eerste oefening
in werkelijke dienst moeten komen. In een brief, gericht aan de stichting
Raad van bestuur bouwbedrijf deelt minister Visser mede, dat hij in ver
band daarmee een aantal maatregelen heeft genomen.
A. CURRIE
.eigen land.
Voor de eerste oefening in werke
lijke dienst zijn de dienstplichtigen
van de Koninklijke Landmacht en de
koninklijke Luchtmacht, die voor hun
opkomst als bouwvakarbeider in de
woningbouw werkzaam waren en die
16 april de voor hen geldende wettelij
ke minimumduur der eerste oefening
hebben volbracht, zullen op of om
streeks die datum vervroegd huis-
De heer A. Currie is benoemd tot gouverneur van Suriname. Hij is
hedenmorgen door H.M. de Koningin op het paleis Soestdfjk beëdigd.
Hij is de eerste geboren Surinamer, die tot gouverneur van zijn land
is benoemd. Reeds sinds 19 maart 1962 heeft hij het gouverneurschap
waargenomen.
Bouwvakkers in mili
taire dienst mogen eerder
naar huis om mee te hel
pen aan het inhalen van
de achterstand, die als
gevolg van de langdurige
vorst in de huizenbouw
is ontstaan.
In Zuid-Afrika sluiten
dd* blanken zich (ook m
het parlement) nauwer
aaneen nu de terroristis-
tische organisatie Poqo
met een opstand heeft ge
dreigd. Deze opstand zou
dit jaar nog uitbreken.
De in Suriname geboor
tige A. Currie is benoemd
tot gouverneur van zijn
land. Hij werd vanmorgen
door H.M. de Koningin
beëdigd.
De tyfusepidemie in het
Zwitserse Zermatt is ern
stiger dan men eerst heeft
willen toegeven. Men heeft
eindelijk maatregelen ge
troffen. De gasten moeten
verdwijnen en alle hotels
dienen aan het eind van
de week gesloten te zijn.
In geheel Zwitserland zijn
180 personen geregistreerd
die in Zermatt 'n besmet
ting hebben opgelopen.
Bij de K.L.M. zouden
plannen bestaan om 2600
man personeel te laten
afvloeien. Samenwerking
is tot stand gebracht met
de Spaanse luchtvaart
maatschappij Iberia.
De behandeling van de
Baarnse moordzaak, die
gisteren is begonnen, werd
vandaag voor de Utrechtse
rechtbank voortgezet met
het verhoor van de tweede
verdachte, Boudewijn H.
De Franse opstande
lingenleider Georges Bi-
dault heeft Steinebach in
Beieren, waar hij enige
tijd verbleef, met onbe
kende bestemming verla
ten.
Door de Westduitse ra
ketdeskundigen die m
Egypte aan wapens wer
ken, die tegen Israël kun
nen worden gebruikt, .-s
een wat gespannen ver
houding tussen Israël en
West-Duitsland ontstaan.
Bondskanselier Adenauer
is zich persoonlijk met de
kwestie gaan bemoeien en
heeft in zijn vakantiever
blijf nadere inlichtingen
gevraagd over de activi
teiten van zijn landgeno-
Mr. Visser, minister van
defensie, zou hebben be
sloten te bedanken als lid
van de V.V.D.
In de week van 22 tot
en met 27 april gaan de
NCRV, KRO. AVRO en
VARA samen een week
van de lichte muziek hou
den.
De heer Archibeld Currie is 7 maart
1889 in het district Beneden-Cottica ge
boren. Hij was landmeter, districtscom
missaris en commissaris van politie t<
Paramaribo. Hij was lid. van de Staten
en van 1950 tot 1954 lid van de
regering, eerst als minister van
financiën, later van economische en so
ciale zaken. Tussentijds nam hu de por
tefeuilles van landbouw, veeteelt en vis
serij en van volksgezondheid waar. Van
eind 1954 tot midden april 1955 was hij
minister van algemene en van binnen
landse zaken, tevens voorzitter van de
regeringsraad.
De heer en mevrouw Currie zouden
hedenavond van Schiphol naar Parama
ribo vertrekken.
Den Haag verwachtte:
Naar gisteravond in Den Haag
werd verwacht, zou het conflict in
de Tweede Kamer en de regering
over de invoering van commerciële
televisie niet tot een kabinetscrisis
leiden, toen vanmiddag het ge
schorste parlementaire debat werd
hervat.
Tegen het middernachtelijk uur gingen
de ministers en alle opgetrommeld®
staatssecretarissen uiteen, na uit de mond
van minister-president De Quay het hoe
en wat van de uitgestippelde beleidslijn
te hebben aangehoord.
Een vooraanstaand lid van de KVP
verklaarde vannacht tegenover ons. dal
staatssecretaris Scholten niet zou aftre
den. Hetzelfde moest van de ministers
Cals en Veldkamp worden gezegd. Ook
staatssecretaris Gijzeis z.ou aanblijven.
De reden van dit opklaren van de he
mel is de prijs, die het kabinet bereid
was te betalen in ruil voor intrekking
van de motie.Aarden. die een wettelijke
regeling van reclame in de t.v. verlangt.
Regering zowel als Kamer zouden niet
onwillig zijn zich op een modificatie van
de motie-Kleywegt te vinden.
In deze motie wordt gepleit voor een
nieuwe opzet van het t.v.-bcstel. mei
name voor een grote mate van samen
werking tussen alle tot uitzending ge
machtigden onder een overkoepelend or
gaan. Duidelijk was dat de aanneming
van deze motie, of een derivaat ervan,
geen vrees behoefde te geven voor het
van regeringswege verlenen van een
zendmachtiging aan een adspirant-con-
cessionaris
Wel Toxopeus?
Dezelfde KVP.functionaris verwachtte
dat prof. Oud erop zou staan de kansloze
liberale motie, die een spoedige verle
ning van de zeudconcessle verlangt, in
stemming te laten brengen. Indien dit
niet zou gebeuren, of indien deze zou
worden afgestemd, zou minister Toxo.
peus, die lijsttrekker van d<i VVD is, zon
der meer aftreden.
Noch minister Korthals, noch minister
Visser, zouden hun politieke vriend in
deze stap willen volgen. Waarnemer van
minister Toxopeus overigens slechts
voor nog geen twee maanden zou de
minister van justitie Beerman zijn.
Een produkt ven de Sikkens Groep.
waarts worden gezonden, voor zover
zij kunnen aantonen dat zij na die da
tum direct in de woningbouw zullen
worden tewerkgesteld. Dit betekent
dat medio april voor de huiswaarts-
zending in aanmerking komen solda
ten die tenminste twaalf en onderoffi
cieren die tenminste vijftien maanden
werkelijke dienst hebben vervuld.
Dienstplichtigen van de Koninklijke
marine, die aan dezelfde eisen ten aan
zien van tewerkstelling in de woning
bouw voldoen, zullen van 16 april tot
medio september drie maanden voor het
verstrijken van de datum van het einde
der eerste oefening worden ontheven
van de werkelijke dienst. Deze maatre
gel kan echter niet worden toegepast op
de weinigen, die als wapen-clectronica-
monteur of als elektromonteur in werke
lijke dienst zijn. De maatregel geldt
evenmin voor de dienstplichtigen, die
zich overzee bevinden.
Om van deze faciliteit te kunnen pro
fiteren dienen belanghebbende bij hun
commandanten een verzoek in te dienen,
Ir. C. Dooijer heeft gisteren in een
safe van de Amsterdamse Bank in
Bussum een bedrag van honderd
duizend gulden gedeponeerd, dat
bestemd is voor diegene, die voor
a.s. zondagnacht 24.00 uur theo
retisch of praktisch kan bewijzen,
dat het door hem uitgevonden
perpetuum mobile niet aan de ge
stelde eisen voldoet. Op de foto
zien we ir. Dooijer het pakket in
de safe leggen.
waarbij een werkgeversverklaring moet
worden gevoegd en een bereidverklaring
om gedurende 1963 in de woningbouw
werkzaam te blijveh. Een en ander moet
gewaarmerkt zijn door het gewestelijk
arbeidsbureau.
De minister zegt in zijn brief te
vens soepelheid toe ten aanzien van
de bouwvakarbeiders in de woning
bouw, die in de komende maanden
voor eerste oefening worden opgeroe
pen. Bij de burgemeester van hun
woonplaats kunnen zij, onder overleg
ging van een werkgeversverklaring,
uitstel verzoeken tot het najaar van
Mr. Scholten:
Sstaatssccretaris Scholten heeft
hedenmiddag in de Kamer ver
klaard, dat het huidige kabinet
geen concessie meer zal verlenen
aan een gegadigde voor het tweede
t.v.-net tijdens de korte periode
voor de verkiezingen.
Vóór de Tweede Kamer vanmiddag bijeenkwam om nader over de pro
blemen rondom commerciële televisie van gedachten te wisselen, is er
op en om het Binnenhof heel wat afgepraat ook tussen politici en
journalisten. Maar de ministers bewaren het stilzwijgen tot vanmiddag
één uur. Ook minister Cals bepaalde zich tot vage algemeenheden.
Alle hotels in het door de tyfus
epidemie getroffen wintersportoord
Zermatt zullen aan het eind van
deze week worden gesloten. De gas
ten zullen worden geëvacueerd. Do
sluiting zal gehandhaafd blijven
voor tenminste cén maand om een
grondige desinfectering van alle ge
bouwen, riolen en waterreservoirs
mogelijk te maken. De toegang tot
de stad zal niet worden verboden.
De eerste grote hotels zijn gisteren al
dicht gegaan. De gasten waren bijna
allen al vertrokken en degenen die tot
het bittere einde hun vakantie wilden
voortzetten kregen aanzegging, dat zl)
zaterdag moeten vertrekken.
Het besluit betekent een verlies van
enige miljoenen guldens voor deze lu-
xueuse wintersportplaats. In het aan de
voet van de Matterhorn liggende stadje
bevinden zich 65 hotels die gezamenlijk
ouderdak kunnen verschaffen aan 3650
(Van een onzer verslaggevers)
Naar verluidt bestaan er bij de
nieuwe K.L.M.-directie plannen voor
het ontslag van ongeveer 2800 per
soneelsleden. Voorts zou de directie
de vloot aanzienlijk minder willen
uitbreiden dan aanvankelijk het
plan was. In plaats van acht tot tien
nieuwe DC-8-vliegtuigen zou men
nu slechts drie DC-8's voor de mid
den-lange afstand willen kopen. Dit
in het kader van het bezuinigings
programma. Deze plannen voor de
toekomst zouden donderdag worden
voorgelegd aan het college van ge-1
delegeerd commissarissen.
Voor inkrimping van het lünennet en
vermindering van frequenties zou de
nieuwe directie op het ogenblik weinig
voelen. Zij zou er bij haar toekomstplan
nen van uit gaan dat de bezettingsgraad
groot genoeg Is om rentabiliteit te garan
deren. Deze bedroeg in 1961 nog 55,8 pro
cent, een percentage waarmee de maat.
schappü een gunstiger beeld gaf dan con
currenten als de PANAM. Lufthansa en
Al Italia.
Beperking van dc hoge kosten die een
groot deel van de produktie opslokken,
zou bij de nieuwe directie op de eerste
plaats staan. Deze kosten zouden bij de
K.L.M. niet onbelangrijk hoger liggen
dan bij andere maatsohappijen. De pro
duktie van een miljoen ton-kilometer eist
bij de K.L.M. bijvoorbeeld 26 personeels
leden, terwijl bij enkele grote concurren
ten hiervoor met eens de helft van dit
aantal mensen nodig ls.
Ook in de verkoop zou deze ongunstige
verhouding zich demonstreren: verkocht
de K.L.M. in 1961 per werknemer 21.000
ton-kilometer. d® PANAM kwam bijvoor,
beeld tot 50.000 ton-kilometer.
Vliegers
Daarom zou de directie inkrimping van
het personeel een eerste vereiste achten
om het bedrijf een gezondere bestaans
basis te geven. Van de 2800 personeelsle
den, die zouden moeten worden ontsla,
gen. zouden er 250 tot het vliegend per-
soneel behoren, mede als gevolg van het
feit dat men dc vloot aanzienlijk minder
wil uitbreiden dan de oorspronkelijke
plannen waren.
Of de plannen die zijn opgesteld
naar aanleiding van het MacKinsey-rap-
port zullen worden uitgevoerd is ech
ter nog niet zeker. Eerst zal de raad van
commissarissen haar toestemming moeten
verlenen, terwijl ook de regering goed
keuring zal moeten geven.
smetting hebben opgelopen, in zie
kenhuizen opgenomen.
In het Zwitserse parlement zijn
bezoekers. Nog meer plaats is er in d® I vfa&en gesteld. Ook in Engeland zijn
chalet^ die gehuurd kunnen worden. vier n*euwe gevallen van tyfus ge-
Een week geleden bevonden zich nog constateerd. Het totale aantal geval
zevenduizend toeristen in Zermatt. D«|'cn in da* ,a»d bedraagt nu 43.
hoteleigenaars schatten, dat zestig pro
cent van de bedden nu onbezet is. Da
enige plaats waar de drukte overstel
pend is, is het noodziekenhuis. Het af
gelopen weekeinde kwamen er weer
veertien gevallen bij. Zoals bekend zijn
iwee mensen aan de epidemie bezwe
ken.
Hoewel het besluit tot sluiting van de
notels en restaurants onmiddelijk van
kracht wordt, mogen zij nog tot eind
deze week open blijven, omdat men de
overgebleven gasten nu eenmaal niet
»eg kan jagen. De hotelhoudersvereni
ging heeft overigens vrijwillig tot slui
ting besloten na overleg met de kan
tonale gezondheidsdienst. Zoals bekend
is er veel kritiek gerezen naar aanlei
ding van het feit. dat de epidemie nogal
zorgeloos zou zijn behandeld in Zermatt
zelf. Er is zelfs sprake van ondoeltref
fende en ontoereikende maatregelen.
De verklaring van de medische
autoriteiten van het kanton Wallis
onthulde voor het eerst, dat reeds in
januari de eerste tekenen van tyfus
in Zermatt zijn waargenomen.
In geheel Zwitserland zijn nu meer
dan 180 personen, die in Zermatt be-
f~)OK in onze eeuw wordt de mens, hoe vet
hij mag zijn gevorderd, getroffen door
een nimmer aflatende reeks van rampen.
Het is, alsof hij telkens weer met de neus
gedrukt wordt op dc begrensdheid van zijn
kunnen en op de beperktheid van zijn aards
bestaan. Nu eens hier, dan weer daar, nu
eens het water, dan weer het vuur, laten
de krachten zich gelden, die de Schepper
zelf in de natuur heeft gelegd. Dan kan de
schepping voor de mens worden tot een
bitter raadsel.
Thans is het in de Indonesische Archipel,
waarover de verschrikking waart. Het offi
ciële cijfer van de doden heeft de ander
half duizend reeds bereikt. Maar nog hangt,
tegelijk met de walm van het vuurspuwend
gebergte, de bange onzekerheid over het
eiland.
Bali, rijk gezegend met natuurschoon en
een oord waarheen de toerist gaarne trekt.
Maar tegelijk een gebied waar de vrees
heerst voor geesten en demonen. Wie er
geweest is, herinnert zich de schamele,
maar in deemoed gebrachte offers, vooral
geplaatst op de kruispunten der wegen en
bedoeld als een pogen om zowel de goden
mild te stemmen als om hen in boze voor
nemens te weerhouden.
Bali, wondermooi, maar met donkerheid in
de harten. Te groter moet de deernis zijn
om de ellende, die er nu is uitgestort. En
het kan wel niet anders, of die deernis
moet een uitweg zoeken in dc bereidheid
en in de oprechte begeerte om te helpen.
Ook het Nederlandsche Roode Kruis is pa
raat en vandaag ar is de eerste hulp afge
zonden. Maar hoe ontzagwekkend veel zal
er nodig zijn, nu dadelijk al, en straks bij
een pover trachten naar herstel van het
geen is vernield. Er blijft dan trouwens
het verdriet om wie stierven.
Als volk van Nederland zijn wij met het
volk van Indonesië opnieuw verbonden
door vriendschap. Wat eens verbroken
werd, wordt in deze weken hersteld.
Vriendschap is een goede voedingsbodem
voor solidariteit, zoals deze met name in
dagen van zorg en nood kan blijken.
Deze gelegenheid tot betoon van genegen
heid is bepaald niet gezocht. Nu zij er is.
behoort zij ons allen te krachtiger aan te
spreken. Het gironummer van de Roode
Kruis: 777.
De minister van defensie, mr. Visser,
zou hebben besloten te bedanken als lid
van de VVD, zo wist de Volkskrant te
melden. De liberale bewindsman wilde
op dit bericht niet ingaan, maar in Den
Haag gelooft men. dat minister Visser
'na de verkiezingen) zal bedanken als
lid van de partij, in wier gelederen een
zo felle kritiek op zijn beleid werd ge
leverd.
E7EAT depressie van betrekkelijk kleine
omvang trok vanochtend via het
zuiden van Engeland in snel tempo
naar het oosten. Achter de storing volgt
een zwakke rug van hoge luchtdruk,
die vanavond en vannacht met opkla
ringen en zwakke wind over Nederland
zal trekken.
Een koude nacht zal er een gevolg
van zijn. Een volgende oceaandepressie
veroorzaakte vanochtend dalingen van
de luchtdruk in het zeegebied ten wes
cZ ZnnZ.'ZZ"SLiTi"" *°l m°'; temperaturen ,1.
0 in ons land geleidelijk meer wind vandaag of iets hogere (Ongemaakt t®
veroorzaken uit het zuiden terwijl dan U i? ufr) (Opgemaakt t®
de kans op regen ook weer groter
wordt. In de temperatuur komt maar
weinig verandering.
De Bilt verwacht tot woensdagavond:
Aanvankelijk opklaringen, zwakke wind
en hier en daar mist. later toenemende
bewolking. Kans op regen en matige tot
vrij krachtige zuidelijke wind Koude
Tendens dalend
Het N.V.V. maakt f 10.000 over aan het
Nederlandsche Roode Kruis voor de
slachtoffers op Bali, de K.A.B. f 8000 en
het C.N.V. heeft nog geen besluit geno
men.
Vanmorgen is de 39-jarige arbeider
J. van W. uit Westdorpe op dc Cokes-
fabriek van de ACZ in Sluiskil veron
gelukt. Hij kwam terecht onder ceD
transportband, die met behulp van een
kraan zou worden opgehesen. Dc lus.
waarin de band hing, schoot echter los
en het gevaarte kwam naar beneden en
trof Van W.
De twaalfjarige Wllhelmina de Rl-
deler is gisteren nalt negen in de De
Clercqstraat te Amsterdam met haar
fiets gevallen en onder het achterwiel
van een passerende vrachtauto geraakt.
Zü was vrijwel op slag dood.
VERFHANDEL
OEGSTGEEST
KEMPENAKRSTR 71
TELEFOON 50105
FLEXA-Dealer
Fa. H. Schutte Zn
LAGE RIJNDIJK 57—59
LEIDEN' TELEFOON 23135
FLEXA verkrijgbaar bij
~y{pfHuis
Herenstraat 34
Nieuwe R(jn 4f
Zon en maan
Woensdag 27 maart: zon op 6.29, onder
19 03 u.. maan op 7.52, onder 12 51 uur.
maandag 1 april: eerste kwartier.
Hoogwater Scheveningen
27 maart: 4.25 v.m.. 16.44 n.m.
HEI WEER IN EUROPA
Kap porten hedenmorgen zeven uur
