De stem fan
het evangelie
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 16 FEBRUARI 1963
Het gehele Woord
Er is iets in beweging. Niet alleen in de wereld van
christelijke kerken, maar evenzeer in het Joden
dom. Dat bewijst het artikel van de 34-jarige Jood
se theoloog, die uitgever en auteur is geworden. Ar
thur A. Cohen.
Deze man wil noch tot de orthodoxe Joden, noch tot
de moderne joden gerekend worden. Hij wordt wel
het *mfant terrible van de Amerikaanse joden ge-
JVoömo. maar hij heeft, hoe jong ook, toch iets van
eer profeet. Hij houdt zijn geloofsgenoten voor dat
de geschiedenis, zowel van de wereld als van Is
rael. niet voltooid is zolang het Koninkrijk Gods
niet is opgezet.
Cohen wijst op de beloften van God in het Oude
Testament. Hij wil deze beloften geloven. Hij be
seft dat God zijn volk niet heeft vergeten. Hij wil
niets uit het Oude Testament weginterpreteren. Hij
wil-Gods Woord het Woord van God laten zijn en
roept daarom op het gehele woord" te aanvaarden.
Wie Cohen leest moet denken aan Jesaja. die na
mens God schreef: ..Op zulken sla Ik acht: op de
ellendige, de verslagene van geest en wie voor
Mijn Woord beeft." Wie Cohen leest krijgt het ge
voel dat hij geluisterd heeft met de Emmaüsgan
gers naar de Here Jezus: ..O onverstandigen en tra
gen van hart. dat gij niet gelooft alles wat de pro
feten gesproken hebben!" Cohen wil niet langer on
verstandig zijn. Hij richt deze zelfde woorden tot
zijn volk. die Christus sprak tot zijn discipelen.
Cohen wil eerlijk luisteren naar het Woord van God.
het Oude Testament Hij beseft misschien niet, maar
daarom is het nog wel zo. dat hij door het gehele
Woord te willen aanvaarden op datzelfde moment
een stap dichter is bij de aanvaarding van de ge
komen Messias. In deze woorden gebeurt iets wat
de kerk vele honderden jaren niet ens voor mo
gelijk heeft gehouden: Een nieuwe toekomst schemert
voor Israël...
UIT ADDIS ABEBA KLINKT NOG DEZE MAAND:
r* i-, r..
(Van
kerkredactie)
Deze maand klinkt een nieuwe stem in de ether. Vanuit de hoofdstad van
Ethiopië, Addis Abeba, gaat een oorspronkelijk Lutherse zender zich in dienst
stellen van de zending. Onder de naam „De stem van het evangelie" gaat een
radiostation uitzenden met een bereik dat „The Voice of America" naar de
kroon steekt. Het zal in het bijzonder programma's gaan verzorgen voor Afrika
en het Midden-Oosten. In het uitgestrekte vlakke land, enkele tientallen kilo
meters van de residentie van keizer Haile Selassie verheffen de antennes zich
reeds hoog in de lucht en stoere klauteraars voeren op het ogenblik hals
brekende toeren uit ver boven de grond om de laatste kabels te spannen.
Het is niet de eerste christelijke zender voor Afrika, want Elwa, van de
geloofszending, Sudan Interior Mission, zendt reeds jarenlang programma's
uit, maar dit zal in ieder geval wel de sterkste zender worden van Afrika.
Hoewel het
1fideel op 26 fe-
«n gaat beginnen.
Vanuit een comfortabele studie
kan een zendeling nu iedereen in
Afrika bereiken. Nog geen hon
derd jaar geleden stierf David Li
vingstone, die als een van de eer
ste ontdekkingsreizigerszendelin
gen de woeste wildernis introk
voor een reis van onuitsprekelijke
ontberingen en die toch slechts
een betrekkelijk klein aantal men
sen in het donkere hart van Afrika
bereikte.
De nieuwe zender zal zonder
moeite te beluisteren zijn van de
Atlantische kust tot de Javazee
en van de Bosporus tot Kaap de
Goede Hoop. Er zal worden uit
gezonden in de taal van het
eiland Madagascar, in het Am-
harisch voor de Ethiopiërs, in het
Arabisch, in het Zuidafrikaans
en in een groot aantal Afrikaanse
talen. Ethiopië is gekozen als ba
sis, omdat dit land een uitstekend
klimaat heeft en de christelijke
keizer van dit land spoedig bereid
was om toestemming te verlenen.
Luthers
Het plan voor deze zender is
opgekomen in de lutherse wereld
en heeft dan ook de steun van
de Lutherse Wereldfederatie. Voor
al de Duitsers en de Amerika
nen hebben de noodzakelijke finan
ciën bijeen gebracht. Ruim zes
miljoen gulden werd door de
Europese en Amerikaanse luthe
ranen ter beschikking gesteld in
1961 en de bouw kon beginnen.
In een voor het langzame Ethio
pië recordtijd verrees sindsdien
een groot studiogebouw met 23
woningen voor het personeel op
een terrein van 16 hectarens vlak
ten westen van Addis Abeba.
Twee en dertig kilometer ver
der het golvende land in hebben
werklui onder leiding van een
(Van onze kerkredactie)
Er is iets aan het veranderen
In de Joodse wereld in de Ver
enigde Staten, schrijft een Jood
se auteur, Arthur A. Cohen, die
de Joodse geest door en door
kent ln het weekblad Christian
Century. ,,De geestelijke leiders
zijn theologisch meer geïnteres
seerd dan zij ooit
wordt een nieuwe liefde openbaar,
niet voor het christendom ln zijn
geheel maar wel voor christenen,
die ook werkelijk christenen zijn."
Cohen is de schrijver van het
boek ..The Making of Jewish
Mind" en heeft in de afgelopen
maand gepubliceerd „The Natural
and the Supernatural Jew". Hij
schrijft dat het door ideologieën
beheerste Amerikaanse Jodendom
uit de jaren dertig en veertig be
gint te tanen. Men identificeert
niet langer het Zionisme met een
herleving van het Jodendom. Te
vens verliest de hervormingsbe
weging die zich liet beheersen
door het beeld van het Amerikaan
se protestantisme aan kracht.
Maar nieuwe krachten komen
naar boven.
Nieuwe kracht
derogen van de oude garde van
rabbi's die lang de hervormings-
en conservatieve synagogen heb
ben geleid. De rabbi die het goe
de nieuws predikt van het dag
blad en zijn teksten zoekt uit de
bestsellers van het ogenblik, die
zijn mensen een zekere vorm van
„gedistilleerd Freudianisme"
voorschotelt, ontdekt dat hij zijn
gehoor verliest. Steeds minder
jonge mannen en vrouwen heb
ben de alwetende prediker nodig
om een uitleg te geven van de
dagelijkse gebeurtenissen. De
theologisch geïnteresseerde rabbi
staat veel sterker om de mensen
te bereiken.
Volgens Cohen veranderen de
oudere rabbi's hun joodse leer
veel gemakkelijker dan hun ge
meenten en moesten ze uiteinde
lijk een geweldige prijs betalen.
Dit is een nieuwe tijd waarin
men de vleugels van de apoca
lypse kan horen fladderen. En
juist in deze tijd komt er iets
nieuws naar voren in het Ameri
kaanse Jodendom: „een nieuw
theologisch intellect, en her
nieuwd besef van de waarden van
de Joodse liturgie, en een herbo
ren inzicht in de verhouding tus
sen godsdienst en cultuur". De
vernieuwing van de Joodse theo
logie, die nu aangetroffen wordt
onder de jongere geestelijke lei
ders is vooral te danken aan het
werk van Franz Rosenzweig, Leo
Back en Martin Buber. Zij zijn
niet bepaald volgelingen van deze
mensen die hun inzichten tot
een „isme" hebben gemaakt,
maar wei mensen die door hun
gedachten gevormd zijn.
Zij leggen zich niet toe op de
theologische vragen in het alge
meen maar in het bijzonder op
de Joodse theologische vragen, op
de verhouding tussen gebod en
wet, tussen het eeuwige en tijde
lijke in de Joodse .evensstijl, op
de verhouding tussen Jood en
christen, tussen de Messias en
het Koninkrijk Gods.
Beweging
Er is nu een beweging onder
de rabbi's, de geestelijke leiders,
gaande. Minder zeker weet de
schrijver te spreken van een
soortgelijke ontwikkeling onder
de Joodse leken: „De Joodse le
ken worden er zeer zeker niet zo
door beheerst, zij zijn minder ge
grepen door het besef de tradi
tionele verplichtingen van het
Joodse volk te moeten vervullen.
Maar zij beseffen misschien wel
meer dan ooit dat het gaat orrr
theologische vragen".
Terwijl de oudere generatie
veeleer hing aan de uiterlijke tra
dities. is de jongere generatie
veel meer een generatie die stu-
Amerikaan. die een deskundige Is
geweest in de rakettenelectro-
nica, maar zijn leven nu wil wij
den aan dit christelijke radiosta
tion, twee krachtige kortegolfzen-
ders gebouwd van honderd kilo
watt elk en een antennesysteem.
Tevens is een middengolf zender
gebouwd die in het bijzonder voor
Ethiopië zelf uitzendingen zal ver-
Oecumenisqh
Hoewel de lutheranen oorspron
kelijk de initiatiefnemers zijn voor
de bouw van deze zender, werd
het werk al spoedig uitgebreid.
Vanuit het Midden-Oosten kwam
namelijk het verzoek om ook van
de zender gebruik te mogen ma
ken en met de Oecumenische
Raad voor dit gebied werd een
overeenkomst gesloten,
werd bepaald dat
hij zou kunnen be
schikken over vijf- T"""
tig procent van de
zendtijd.
Dit radiostation
„oecumenisch" ka
rakter krijgen dan
enig ander station
tot nu toe heeft.
De meeste chris
telijke radiostati
ons behoren aan
geloofszendingen
die weinig directe A
kerkelijke bindin
gen hebben. Dit
station wordt nu
gesteund door de
Lutherse Wereld
federatie die zal
samenwerken niet
slechts met de Oe
cumenische Raad
voor het Midden-
Oosten, de Afri
kaanse Raad van
Kerken, de Raad
Oost-Azië en ook
met de divisie
voor wereldzen
ding en evangeli
satie van de We
reldraad van Ker-
Prog
Joodse rabbi's in V.S. leren meer theologisch denken
ramma s
In tegenstelling tot vele andere
christelijke radiostations zal het
programma niet de gehele dag be
staan uit enkel gewijde muziek,
■godsdienstige uitzendingen en een
enkel nieuwsprogramma. Besloten
is dat de zendtijd verdeeld zal
worden. Dertig procent van de
uitzendingen zullen een evangeli
serend karakter dragen en 70 pro
cent van de uitzendingen zal ge-
deert. Schrijvend over de grote
belangstelling voor studieconfe
renties, lezingen# en dergelijke
komt Cohen tot de conclusie dat
ook de leken tenminste ernstig
over de plaats van het Jodendom
willen nadenken, eer zij persoon
lijk beslissen wat zij zelf willen.
Het is in het bijzonder opmer
kelijk om een Jocd als Cohen te
horen zeggen dat wie het Woord
van God bestudeert, niet het recht
heeft om te kiezen tussen gebo
den, en zeker niet het recht heeft.
om zoals de Joodse hervormings
beweging gedaan heeft, de gebo
den die hij niet wil aanvaarden
ouderwets of irreëel te noemen:
„Er is een ongehoorzaamheid in
mij, en die belijd ik, niet blijmoe
dig, maar wel oprecht en ik bid
dat God mijn ongehoorzaamheid
zal willen vergeven en mij in mijn
ongeloof zal willen bijstaan. Dat
is. de genade en de barmhartig
heid die ik bii God zoek. Maar
ik allang geleden gebroken met
mijn eigen wens om mijn eigen
ongeloof te rationaliseren en mijn
geloof te expliceren. Het gaat om
het gehele Woord van God en mijn
gewilligheid om dat af te wijzen
met mijn eigen wens om mijn
eigen ongeloof te rationaliseren en
gaat om het gehele Woord van
God en mijn gewilligheid om dat
af te wijzen of daaraan te ge
hoorzamen".
De Noor Sigurd Aske die direc-
zender „De stem van het evan
gelie", in gesprek met twee
Ethiopische regeringsfunctionaris-
wijd worden aan opvoedkundige
onderwerpen. Evenals door de be
kende Afrikaans-christelijke week
bladen als „Challenge" zal de be
volking via deze zender ook kun
nen leren hoe zij hun tanden moe
ten poetsen; de vrouwen zullen
naailes krijgen. Honderd on één
dergelijke onderwerpen zullen aan
de orde komen op hygiënisch huis
houdkundig, landbouwkundig en
cultureel gebied.
De muziek zal ook niet slechts
uit „blanke gewijde muziek" be
staan. „Integendeel", zei een
woordvoerder van de zender on
langs: „Wij gaan uit van de ge
dachte, dat de programma's zo
inheems mogelijk zullen moeten
zijn. Onze mensen hebben bijvoor
beeld in een land als Tanganyika
al duizenden kilometers afgelegd
om zoveel mogelijk inheemse mu
ziek op de band vast te leggen."
De meeste programma's zullen in
het land waarvoor ze bestemd zijn
zelf worden opgenomen. Daartoe
zijn veldstudio's ingericht in vele
plaatsen, die reeds begonnen zijn
programma's op de band vast te
leggen.
Directeur
Tot directeur van de organisa
tie is benoemd de Noor Sigurd As
ke. Hij zal worden geassisteerd
door een internationale staf, die
niet slechts uit Afrikanen bestaat,
maar waartoe ook nog vijf No
ren, vijf Amerikanen, twee Zwe
den en een Duitser behoren.
Op 26 februari zal de zender
officieel ln gebruik genomen wor
den, Dan zal dus de eerste uit
zending plaats vinden. Eigenlijk
is het niet helemaal een eerste
uitzending natuurlijk, want er is
reeds geruime tjjd geëxperimen
teerd. De N.C.R.V. stuurt een
eigen delegatie om de feestelijke
gebeurtenis bij te wonen, maar
ook uit Duitsland, Noorwegen,
Zweden en zelfs uit Amerika zul
len gasten komen om rondgeleid
te worden en met eigen ogen het
gebouwencomplex gade te slaan.
dat op een afstand veel weg heeft
van een gezellig conglomeraat van
buitenhuizen gebouwd ln landelij
ke stijl van steen en hout, omge
ven door grasvelden en tuinen di®
net zijn aangelegd.
Ontmoetingen met
koningin Wilhelmina
Ontmoetingen met Koningin Wil
helmina, door Gerard Rutten.
Uitgave A. W. Bruna en Zoon,
Utrecht.
Nummer 630 in de pocketserie
Zwarte Beertjes brent ons een
vlot verhaal van Gerard Rutten,
die als Engelandvaarder en later
als adjudant van koningin Wilhel
mina te Londen zijn visie geeft
op de gebeurtenissen tussen 1942
en 1946 in de omgeving van ko
ningin Wilhelmina.
Het prettige is. dat Gerard Rut
ten zichzelf in dit boekje slechts
de rol heeft toebedeeld van toe
schouwer. We zien door zijn ogen
de Koningin en haar omgeving. En
het zijn ogen die veel zien. Die
met eerbied en tegelijk bijna kin
derlijke liefde de eenzaamheid van
de Koningin in ballingschap, met
ontroering hèar ontroering bij het
terugkeren in het eigen land en
met veel gevoel voor humor tal
van details in het geheugen heb
ben gegrift.
Zo is het een herinnering aan
koningin Wilhelmina geworden,
die haar weer nader tot ons brengt.
Verstoord „evenwicht" in de Arobische wereld - Ook
verschuiving in machtsverhoudingen in Middenoosten
FR VALT nog weinig te zeg-
gen over de koers, die het
nieuwe republikeinse bewind in
Bagdad gaat varen. De verkla
ringen, die in de achter ons lig
gende week werden afgelegd,
bieden weinig houvast. De mili
taire leiders houden zich om
het wat populair te zeggen
nog al op de vlakte. Zij stellen
iedereen gerust: de Koerden,
die van Koeweit, de andere Ara
bische landen, de westelijke mo
gendheden en zelfs de aanhan
gers van de monarchie in Irak.
Maar zij hebben niets beloofd en
zich niet vastgelegd met het oog
op de toekomst. Ook Nasser,
president van Egypte. weet
waarschijnlijk nog niet. waar Mj
met t«et nletzare bewind in Irak
Verstoord
Een ding is echter duidelijk:
met het wegvallen van Kassem
en diens invloed in dc Arabi-
schb wereld, heeft zich in het
Midden-oosten verstoring van de
evenwichttoestand voorgedaan.
die al enkele jaren voor een be
trekkelijk rustige situatie in dat
deel van de wereld had gezorgd.
Zo nu en dan was er wel eens
een dreigende situatie, maar
werkelijk gevaarlijke ontwikke
lingen hebben .zich toch niet
voorgedaan. De breuk tussen Sy
rië en Egypte liep met een t wel
iswaar grote) sisser af. De op
stand in Jemen leidde niet tot
een Arabische oorlog op grote
schaal. En de Jordaanse en
Saoedi-Arabische monarchieën
wisten staande te blijven temid
den van de door Nasier opge
zweepte propagandagolven.
Israël
Deze evenwichtstoestand kon
blijven voortbestaan, zolang
Kassem in Irak aan het bewind
was en de bewegingen van Nas
ser nauwlettend ln het oog wer
den gehouden. Toen Kassem oi
14 juli 1958 aan de macht kwan
leek het er op, dat er nauwe
banden tot stand zouden komci
tussen de Verenigde Arabische
republiek (die toen bestond ul
Egypte. Syrië en Jemen) ei
Irak. Het vonnis over Libanon
Jordanië en Saoedi-Arabh'
scheen al getekend te zijn ei
moeilijkheden werden verwach
voor Turkije en Perzlë en niet
in de laatste plaats voor... Is
raël. Een samenbundeling van
Arabische krachten, steunend
op Russische militaire hulp zou
wel eens fatale gevolgen voor de
Joodse staat kunnen hebben.
Aref
Kassem voelde er echter niets
voor, Irak te doen opgaan in een
groter Arabisch geheel, waarin
ongetwijfeld Egypte's Nasser de
lakens zou hebben uitgedeeld.
Later is gebleken, dat achter
deze houding van Kassem zeer
persoonlijke motieven schuil
gingen. Zo zou het vermoorden
van de jonge koning Feisal en
andere leden van de Iraakse ko
ninklijke familie niet tot de
vooropgezette doelen van de re
volutie hebben behoord. Blijk
baar heeft Kassem daartoe per
soonlijk opdracht gegeven. Deze
persoonlijke motieven traden
ook naar voren, toen Kassem
zijn vriend en strijdmakker Ab-
del Salem Mohammed Aref liet
arresteren, omdat hij met Nas
ser had aangepapt en reclame
had gemaakt voor diens Arabi
sche eenheidsstreven.
resteren en berechten,
veranderde het over dc rebelle
rende officier uitgesproken dood
vonnis in levenslange gevange
nisstraf. Drie jaar later werd
Aref in vrijheid gesteld en nu is
hij president van Irak.
eenheid en toenadering tot Egyp
te, maar niet in dieust van Nas
ser". Het klinkt allemaal ver
trouwenwekkend, zo zelfs, dat
men geneigd is, zich af te vra-
of het wel helemaal waar
Afweer
Van het ogenblik af, dat Kas-
em Aref liet arresteren, was de
Iraakse premier in een afweer-
toudlng gedrongen. Hij zag er
nlljkbaar tegen op, zijn oude
Tiakker uit dc weg te laten rui
men en gaf Aref een kans om
ie dans te ontspringen: hij be
noemde dc kolonel tot Iraaks
imbassadeur in West-Duitsland
Maar Aref schuwde de strijd
'let. Hij vertrok uit Bagdad met
'iet vliegtuig, dat hem naar Bonn
moest brengen, maar onderbrak
fijn gedwongen reis en keerde
Matigend
heeft Kassem nog getracht,
de bemiddeling van Aref in te
roepen om tenminste zijn leven
te redden. Het pleidooi van de
man. die velen ter dood had la
ten brengen en nu zelf voelde,
dat het doodvonnis over hem
was uitgesproken, mocht echter
niet baten. Aref voelde zich in
geen enkel opzicht verplicht te
genover Kassem, omdat deze
hem niet had laten doodschieten.
Integendeel: Kassem had hem
onrechtmatig van zijn vrijheid
beroofd en hem drie jaar lang
gevangen gehouden. En boven
dien wat het zwaarst moet we
gen Kassem had wel vele an
dere Iraakse revolutionairen, die
hem in de weg stonden, uit de
weg laten, ruimen.
Waf nu
De rollen zijn nu omgedraaid.
Kassem ts van het toneel ver
dwenen en Aref is president van
de Iraakse republiek geworden.
Het is evenwel de vraag, of dit
zal inhouden, dat Irak nu gaat
doen. wat vier en een half jaar
geleden de verwachting was, nl
ot het zich blindelings achter
het Arabische eenheidsstreven
van Nasser zal scharen. Te oor
delen naar een uitlating van de
jeugdige nieuwe minister van
buitenlandse zaken, Sjabib, zal
dit niet bet geval zijn. Hij v
klaarde nl.: „Dt
sterk geporteerd t
Dit laatste neemt echter niet
weg. dat dc mogelijkheid in het
geheel niet uitgesloten is, dat de
relatie tussen Irak en Egypte
inderdaad in de toekomst zoda
nig zal zijn. dat er voor Nasser
nog geen reden is om hoera te
roepen. Het is nog moeilijk om
te beoordelen, welke positie Aref
in het Irak van vandaag in
neemt. Het is vaak zo, dat de
functie van de president in tal
van landen slechts symbolische
betekenis heeft en dat de wer
kelijke macht in handen van an
deren ligt.
Of dat ln Irak ook het geval
Is, zal wellicht spoedig duidelijk
worden. Op het ogenblik ziet het
er echter naar uit, dat hij het
bepaald niet alleen voor het
zeggen heeft en dat daar
behoefte aan mocht bestaan
hij slechts een matigende In
vloed kan uitoefenen.
Weerslag
In de afgelopen vier jaren, die
Irak weinig goeds hebben ge
bracht, hebben mannen als Aref
ook kunnen ervaren, waartoe
een blindelings volgen van Nas
ser in diens eenheidsstreven, lei
den kan. Syrië is er als af
schrikwekkend voorbeeld en we
kunnen ons moeilijk voorstellen
dat mannen als Aref. die toch
heel wat hebben moeten verdu
ren voor het welzijn van hun
land tzoals zij het ongetwijfeld
zullen zien) na al die jaren be
reid zouden zijn, alles wat zij
bereikt hebben weer op losse
schroeven te zetten. Dat neemt
niet weg, cjat het evenwicht in
de Arabische wereld is verstoord
en dat landen als Syrië, Jorda
nië en Soeadi-Arabië daarvan op
de duur de weerslag van kunnen
ondervinden.
Chinese bom
geruchten, d^; de ronde doen
over de eerste kernexplosie in
communistisch China. Het is
opvallend, dat niemand er geloof
aan wil hechten, ook de Sow jet
unie niet. Nu is het moeilijk, het
bewijs te leveren voor de juist
heid van betichten, als in dc af
gelopen week werden verspreid.
Toen verdient het aanbeveling,
dat men zich ook in het westen
niet tot een soort struisvogelpo
litiek laat verleiden. We denken
liever niet aan het feit, dat de
Chinese communisten vandaag
of morgen ook over kernwapens
kunnen beschikken, die over een
aantal jaren op grote schaal ge
bruikt kunnen worden. Ook
staan we liever niet stil bij de
politieke consequenties, welke
een groeiende Chinese kern
macht in de gehele wereld kan
hebben. Het zou een goed ding
zijn, als we er nu reeds reke
ning mee zouden houden.
