Heeft Erhard te hoog gegrepen? VOORTREKKERS Macmillan: „Engeland niet spoedig in E.E.G." Aanbod arbeidskrachten neemt te sterk af Rechtbank in villa moest I De Gaulle veroordelen Ontbladering: nieuw wapen EXTRA MOTOR OIL de olie met 24-urige erkdag! Handel in reliqnieën DINSDAG 12 FEBRUARI 196» Gilpatric sprak met Fanfani echtscheiding leer v zegg De Amerikaanse onderminister fensie. Roswel Gilpatric heeft gisteren geconfereerd met premier Fanfani o\ een kwestie die politiek explosief in I De minister van justitie, mr. A. C. w Beerman, acht het niet juist, reeds lie is: het stationeren van Polaris-: nu een wetsontwerp in te dienen tot wijziging van de echtscheidings- ketten in de Middellandse Zee. gronden. Hij schrijft dit aan de Eerste Kamer in de memorie van ant woord over zijn begroting voor 1963. De bewindsman wijst erop, dat uit verschillende rapporten over dit vraag stuk blijkt, dat over deze zaak nog essentiële meningsverschillen bestaan tussen de verschillende groepen van ons volk. De gespreksgroep Briët wijst onheelbare tweespalt als echtscheidingsgrond af. terwijl de Telders- stichting en de Gezinsraad ernstige ontwrichting van het huwelijk als echtscheidingsgrond aanbevelen. Minister Beerman meent, dat eerst dui- ed voor j delijker moet worden hoe het Nederlandse volk over deze aangelegenheid denkt, alvorens een wettelijke regeling wordt voorgesteld. "d/oJontgroening ebed vi Ook minister Beerman is verontrust over de verruwingsverschijnselen, die zich dit jaar tijdens de groentijd hebben voorgedaan. Hij deelt dit de Eerste Kamer mee. Naar zijn overtuiging bergt een groentijd op voet van ongelijkheid mogelijke gevaren van uitwassen in zich. Daarom is strenger reglementering en efficiënter toezicht geboden. De minister herinnert eraan, dat hij de procureurs-generaal opdracht heeft gegeven, aan alle universiteiten en hogescholen een onderzoek in te stel- lén naar eventuele strafwaardige handelingen tijdens de laatste groentijd. De resultaten van dat onderzoek zijn nu goeddeels in zijn bezit. Enkele incidenten hebben inmiddels geleid tot het gelasten van e enopsporings- onderzoek. san afgewezen geen onmiddellijk officieel com munique over de besprekingen tussen Gilpatric. Fanfani en de Italiaanse mi nister van defensie, Andreotti. Maar door zegslieden werd meegedeeld dat hun besprekingen gingen over het meest onmiddellijke N.A.V.O.-defensie vraagstuk betreffende Italië: het weg en h Verder werd gesproken over het Ame rikaanse voorstel voor een N A V O.-mul tilaterale nucleaire macht, dat door Ita lië goedgekeurd werd. in het ij bidden r die U omdat i leven f komt; j angst ni id rvallen, 4 der of m en is. N8 r kind ï-Nrd Minister Beerman wil de organisatie 0-11 niet steunen, zo schrijft hij de Eerste Kamer. Zoals men weet stelt deze organisatie zich tot doel het signaleren van inbreuken op de verkeersveiligheid en het terechtwijzen van de betrokken verkeersdeelnemers. Naar de mening van de minister begeeft de organisatie zich daarmee op een terrein dat om technische en psychologische redenen beter kan worden voorbehouden aan de overheid. Het staat overigens, schrijft de bewindsman aan iedere burger vrij om door hem geconstateerde strafbare feiten aan te geven bij de politie. ;uze softenonproces Ned. Chj gisteravi •rk. De p Vries, op behandc r"£j RIJKSPOLITIE Beschouwingen in verband met het softenonproces te Luik, waarin een verzwakking van de normen ten aanzien van de eerbied voor het leven valt te beluisteren, worden ook door minister Beerman ernstig betreurd, zo schrijft de bewindsman van justitie aan de Eerste Kamer in van antwoord over zijn begroting. Italië krijgt weer last van sneeuw Noord-Italië werd gisteren door nieuwe sneeuwbuien er aan herinnerd, dat de strengste Europese winter in tientallen jaren nog niet achter de rug is. Na een lenteachtige zondag werden de bewoners van Genua de derde maal dit jaar door sneeuw verrast. Deze was in de stad zelf door de regen spoedig ge smolten, maar in de buitenwijken ligt zij ongeveer twee centimeter dik. In Milaan is ook regen en natte sneeuw gevallen, waardoor het verkeer vertra ging ondervond en ontwricht werd. De Italiaanse meteorologische dienst voorspelt voor vier noordelijke gebie den. zelfs tot Ancona aan de Adriati- sche zeekust, meer sneeuw. Mishandelde stierf natuurlijke dood De drie mannen die zaterdagavond inj Utrecht zijn gearresteerd, verdacht van Dank zij de mogelijkheid, reeds zeventienjarige jongens op te leiden tot jd°°dsla£ op de 45-jarige Utrechtse aspirant bij de rijkspolitie kon op 1 januari 1963 een cursus wprden ge- schoenmaker H A van Beunden. zijn formeerd van 137 adspiranten, bestaande uit 83 cursisten van 17 tot en *J{ |es^hóenmab«. ondanks di met 19 jaar, in het bezit van het mulo-diploma, en 54 cursisten van 21 Jaar mishandeling door de drie mannen, een en ouder. Dit schrijft minister Beerman aan de Eerste Kamer. Het is de natuurlijke dood is gestorven. Hij kreeg bedoeling, zo vervolgt hij, aan alle mannelijke leerlingen van de mulo- een hersenbloeding ton gevolge van schol'f 1, die in 1963 eindexamen doen, een wervingsfolder te zenden. 'overmatige inspanning. (Van onze correspondent in Bonn) Aarzelend begint men het in de Bondshoofdstad nu toe te geven: misschien heeft bondskanselier dr. Adenauer toch niet helemaal ongelijk met zijn karakterisering van vice-kanselier en minister van economische zaken prof. Ludwig Erhard: „een uitstekend econoom, maar geen kanselier". Teg en Bondskanselier Adenauer is er, naar men weet. altijd een tegenstander van geweest dat zijn medestrijder in de Christelijk-Demokratische Unie, prof. Erhard tot zijn opvolger zou worden be noemd. Prof. Erhard is, als vader van het „Wirtschaftswunder" echter een on miskenbare stemmentrekker. De fraktie heeft dan ook tot dusverre aan hem vastgehouden. Thans is echter prof. Erhards positie als mogelijke kandidaat-kanselier der C.D.U.-C.S.U. enigszins in gevaar. Oor zaak daarvan zijn prof. Erhards felle aanvallen op president de Gaulle, zijn houding (ook in het kabinet) tegen ra tificatie van het Frans-Duitse vriend schapsverdrag en zijn interview aan de ..prominenten-killer'' Hans Ulrich Kempski van de „Süddeutsche Zeitung" in München. Misschien ware het onder de huidi ge omstandigheden beter geweest, wan neer prof. Erhard zich minder door zijn ongetwijfeld echte emoties over de Brusselse mislukking en meer door zijn staatsmanschap had laten leiden. Zijn eigen fraktie heeft hem in ieder geval zijn massale kritiek kwalijk genomen, waar toch de regering in Bonn alle moeite deed nog niet meer olie in het vuur te gooien. Als prof. Erhard het met deze politieke lijn oneens was. ware Plan op lange Robert Kennedy, de broer van de president en minister van justitie van de V.S., heeft een prestatietocht uitgevoerd. Hij ging 80 kilometer door zwaar terrein van Washington naar Camp David en hij deed daar in totaal 17 uur over, drie uren minder dan het gemiddelde, dat zijn broer onlangs voorstelde voor een oefentocht ter ver- hoging van de lichamelijke fit heid van de militairen. Vier mannen, die met Robert Ken nedy meegingen, gaven na 50 Wijzigingen in Westduitse economie Europa's lichte geurige pijptabak jj NIEMEYER GARANDEERT DE KWALITEIT termijn Premier Macmillan heeft in het Britse Lagerhuis een dringend programma uiteengezet om aan de noodtoestand het hoofd te j kunnen bieden, die ontstaan is door het veto van De Gaulle over lEngelands toelating tot de E.E.G. Met onverhulde bitterheid ver klaarde hij: „Als de Europese visie verduisterd is, komt dat door een dramatische, brute poli tieke zet". De premier gaf eerlijk toe, niet in e hervatting van de EEG-besprekingen de naaste toekomst te geloven, waarv Adenauer gisteren nog weer heeft ge waagd. Engeland moet de zaken aan- Sakken en er rekening mee houden, dat et nog geruime tijd kan vergen, voor dat er sprake kan zijn van Engelands toetreding tot de EEG. ..Wij stellen een conferentie van ministers van handel van de landen het Gemenebest voor. Wij zullen n samenwerken met het Gemenebest, n ook met dc Verenigde Staten Europese vrijhandels-associatie. Thuis Verdachte in Parijs" proces: ""let is niet de bedoeling geweest president De Gaulle te ver moorden, doch men wilde hem terecht laten staan in een villa in de omgeving van Versailles. i Dat dit zou lukken leek niet onwaarschijnlijk, omdat de ple gers van de aanslag van con tactpersonen op het Parijse hoofdbureau van politie de tip hadden gekregen, dat het zeker twintig minuten tot een half uur zou duren voordat de po litie op de plaats van de aan slag aanwezig zou zijn. kolonel Bastien-Thiry. gisteren klaard tijdens de voortgezette behan deling van de zaak De verdachte verklaarde uitdrukkelijk, dat het niet de bedoeling was geweest de presi dent te doden. Men wilde alle vier banden van de wagen lek schieten Daartoe zou de verdachte met een krant op borsthoogte zwaaien op het moment, dat dc auto ~tm 1 president naderde. De i de Franse die ach ter het machinegeweer zat. bemerk te het sein echter te laat. waardoor Nieuwe ministers in Canada I Premier Diefenbaker van Canada heeft gisteren Gordon Churchill lot mi nister van defensie benoemd. Senator Wallace Mccutcheon, die minister zon der portefeuille was, is benoemd tot mi- :hten ten kt odukt I nister van handel en de voorzitter n, ookl het inmiddels ontbonden Lagerhuis. Mar- Churchill. Zoals bekend zijn de minis ter van defensie, de waarnemend mi nister van defensie en de minister van handel zaterdag afgetreden in verband niet de defensiepolitiek van Diefenbaker. een zes a zeven seconden verloren gingen. Toen vas het te laat om het oorspronkelijke plan te volvoeren. Er werd wel op de auto geschoten, maai de chauffeur gaf vol-gas en De Gaulle ontkwam. Bastlen-Thiry verklaarde verder, dat men Dc Gaulle had willen beschuldi gen van groepsmoord in Algerije. In de villa, die helemaal voor de rechts pleging in orde was gemaakt, zat eer arts te wachten voor liet geval de president, die „het staatshoofd de fac to" werd genoemd gewond mocht zijn. „Als wij de Gaulle hadden willen do den. was de zaak veel eenvoudiger ge weest". verklaarde de verdachte. „Wij waren volledig van de route op de hoogte". Dagelijks volgde men de rou te die de Gaulles chauffeur nam. Bo vendien zouden er in dat geval veel minder mensen en wapens nodig zijn geweest. Bij één gelegenheid, een hu welijk dat in juli in Orleans voltrok ken werd, was de kans voor een moord aanslag bijzonder gunstig geweest. zullen wij werken aan het uitbreiden van de economie zonder inflatie, gebaseerd op een inkomenspolitiek. Ook zullen wij veranderingen in de techniek en de structuur van de industrie aanmoedigen, terwijl wij bijzondere dacht zullen besteden ian de gebieden met tijdelijke werkloosheid". Aan het einde van zijn rede werd beleefd geklapt Daarentegen werd Harold Wilson, die de favoriete kandidaat is voor het leiderschap 1 van de Labourparty, met luid gejuich begroet, toen hij de politiek van Macmil lan een nationale vernedering noemde. Intussen heeft de Westduitse regering getracht de indruk weg te nemen, bondskanselier Adenauer niet voor l3ting van de Scandinavische landen als lid van de EEG zou zijn. omdat hij het toenemen van de socialistische invloed binnen de EEG zou vrezen. Dit neemt niet weg, dat de beschuldigingen toene men, als zou Adenauer in het openbaar een ander standpunt innemen, da privé-gesprekken. Zo wordt thans gezegd, dat hij achter de schermen Enge land tegenwerkt, terwijl in zijn rede voeringen doet, alsof het tegendeel het Ook in Amerika is men niet gerust gesteld, wat de houding van Adenauer betreft. Daarom gaat oud-minister Von Brentano binnenkort naar Washington om hierover van gedachten te wisselen. Spijtoptanten in april afgewerkt (Va parlemcntsredactie) Het laat zich aanzien, dat in april van dit jaar alle aanhangige verzoeken van spijtoptanten om toelating tot ons land zullen zijn afgedaan. Deze mededeling doet de minister van justitie, mr. A. C. W. Beerman aan de Eerste Kamer in de memorie van antwoord over zijn be groting voor 1963. Op 1 oktober waren nog 485 verzoeken om toelating in behandeling. Het betrof hier deels eerste aanvragen, deels ver zoeken om herziening van een eerder ge dane afwijzing. De snelle afhandeling van de aanhangige verzoeken w: mogelijk door de vlotte aanpak adviescommissie-Van Vollenhoven, die in elk geval de bewindsman van justitie over de toelating had te adviseren. De minister spreekt de verwachting uit dat het spijtoptantenvraagstuk nog in deze regeringsperiode praktisch tot af doening zal zijn gebracht Of het herstel van de postverbindingen met Indonesië ertoe zal leiden, dat vele visumaanvra- gen worden ingediend, moet nog worden afgewacht. Tot nu toe is van toeneming niet gebleken, aldus mr. Beerman. Bij een ongeluk in een goudmijn Hartebeesfontein. 175 km ten zuidwes ten van Johannesburg, zijn maandag 21 negers om het leven gekomen er talrijke gewond, van wie drie zwaar. Een lift raakte op ongeveer 2.000 me ter diepte defect. Verscheidene slacht offers kwamen door verstikking om. Life Eigen Europese kernmacht is onvermij delij k het Amerikaanse tijdschrift Life horen wanneer het betoogt dat de V.S. de eenheid en onaf hankelijkheid van Europa moeten begunstigen, niet alleen politiek en economisch, maar ten slotte ook een nucleaire onafhankelijk heid en eenheid. Dit nieuwe Euro pa zou volgens Life veel sterker kunnen worden dan de NAVO ooit is geweest. Het probleem is volgens Life, te erkennen dat Europa tot onafhanke lijkheid wil komen, ook al zal het.de eerste jaren nog de bescherming van de V.S. nodig hebben. Maar onafhan kelijkheid zal onmiddellijk meebren gen dat militair gezien geen voogdij de V.S. meer wordt geaccep teerd, en dat is ook redelijk. Dus Europese atoommacht en over het gebruik ervan zal niet uitsluitend worden beslist in Washington. Het tijdschrift zegt, dat de mees te Europeanen het niet eens zijn met „het plan voor een grote Euro pese staat" van de Franse presi dent De Gaulle, omdat dit te be krompen Frans of Frans-Duits zou zijn. Het is echter zo dat een nieuw Europa die Frans-Duitse eenheid als ruggegraat zal hebben. Life zegt dat de militaire onafhanke lijkheid het onvermijdelijke gevolg is van de economische groei en kracht van Europa, een herstel dat tot gevolg heeft gehad dat het continent eens temeer zijn aandacht heeft gevestigd „op het wereldpolitieke toneel, waar het honder den jaren heeft geheerst". Life besluit het hoofdartikel met de vraag: „Hoe veranderen wij (en daarmee worden de V.S. bedoelt) dan ons kemmonopolie in het Westen en het satellietkarakter van de NAVCH!) dat eruit voortvloeit, in een bondge nootschap van werkelijk gelijken, zoals Europa het wil en zoals pre sident De Gaulle het voorspelt?". Niemand weet hierop nog het ant woord. Het zal van de V.S. een tere mate van aanpassing vragen dan tot nu toe is gedemonstreerd. En van Europa geduld. Alle leden het Atlantische verbond zullen zich moeten laten leiden door een brede supranationale gedachte. Ia &£fi &ott£e \ip DE laatste tijd hebben zich in de Westduitse economie enkele fundamentele wijzigingen voorge daan. Enerzijds is door het afne men van de werkloosheid, de wij zigingen in de leeftijdsopbouw van de bevolking en het tot staan ko men van de stroom van vluchte lingen uit Oost-Duitsland het aan bod van arbeidskrachten niet lan ger zo uitzonderlijk gunstig als in de voorafgaande periode. Aan de andere kant hebben de herwaar dering van de mark en de druk, die in Duitsland op de lonen werd uitgeoefend, kosten en prijzen meegesleept in een ontwikkeling, welke meer in overeenstemming is met die, welke in andere landen kan worden waargenomen. Dit is de strekking van een over zicht van de economische toestand in West-Duitsland, dat zojuist door de Organisatie voor economische sa menwerking en ontwikkeling (O.E.S. O.) is gepubliceerd. Volgens dit rap port zijn deze nieuwe ontwikkelingen in West-Duitsland reeds van invloed op de betalingsbalans en hebben zij ook een aanzienlijke invloed op de binnenlandse economische politiek in West-Duitsland. Het is weinig waarschijnlijk dat men door andere factoren het verdwijnen van de bovengenoemde twee bronnen van arbeidskrachten, die samen onge veer 250.000 arbeiders per jaar in de jaren 19551960. hebben geleverd, zal kunnen goedmaken. De werkende be volking in Duitsland zal in de vijf ko mende jaren licht moeten schommelen doordat het aantal jeugdige personen, die hun studie beëindigen wat kleiner zal zijn en dat van de gepensioneerden groter zal worden. Een nieuwe toene ming van het aantal werkende vrou wen zal over het geheel genomen maar weinig invloed op de situatie kunnen hebben. De vooruitzichten voor de toe neming van het aantal buitenlandse ar beidskrachten zijn onzeker Het lijkt weinig waarschijnlijk dat de vlucht van het platteland (thans 150.000 tot 200.000 personen per jaar) sterk zal toenemen. Er is reden om aan te nemen dat in de naaste toekomst de neiging tot vermin dering van de wekelijkse arbeidstijd iets minder groot zal zijn, aldus het overzicht van de O.E.S.O. van de voornaamste vraagstukken de economische politiek van West-Duits land blijft, wordt in het overzicht ten slotte opgemerkt, dat echter niet mag worden uitgesloten, dat in de loop va 1963 maatregelen ter aanmoediging va de vraag nodig kunnen blijken. De or zekerheid omtrent de investeringen i vaste activa van de ondernemingen i aanleiding de economische politiek ee grotere soepelheid te geven. Amerikaanse proefnemingen, welke ten doel hebben communistische guerrilla strijders langs wegen en wateren in Zuid-Vietnam van dekking te beroven, beginnen succes op te leveren. Het voornaamste element is een plan- tendodend middel, dat uit laag vlie gende vliegtuigen langs de kanten van verkeerswegen en de oevers van wa teren wordt verstoven om een strook tot een breedte van ongeveer 20 me ter aan beide zijden van de weg of het water te ontbladeren. Vele officieren zijn van mening, dat het project reeds tal van hinderlagen langs wegen en wateren heeft voorkomen en mensenlevens heeft gered. Bomen worden ongemoeid gelaten, n bosjs en kreupelhout zijn enkele ken na het bestuiven bladerloos, w door de guerrillastrijders de nodige dekking moeten missen. Het succes van de methode komt tot uiting in communistische radio-uitzen dingen uit Noord-Vietnam. Radio Ha noi heeft de beschuldiging geuit, dat Amerikaanse vliegtuigen „schadelijke chemicaliën" sproeien over rijstvelden en andere akkers" om het volk in het Zuiden uit te hongeren". ning verwachte regeringsverklaring i dr. Adenauer en het debat over de bui tenlandse politiek trad prof. Erhard bo vendien nog in de openbaarheid met zijn interview met Hans Ulrich Kempski (de journalist die de valschermgeneraal Massu ten val bracht) van de „Süd deutsche Zeitung" Daarin verklaarde de professor, dat hij afwijzend staat te genover alle Europese ..bondgenoot- schapjes" i bedoeld was het Frans-Duit se vriendschapsverdrag), ook wanneer dit hem in tegenspraak met dr. Ade- r zou brengen. Gevolgen? Tot dusverre heeft de C.D.U.-C.S.U.- fraktie met ontsteltenis gereageerd op iedere hint van prof. Erhard. dat hij het bijltje er bij zou willen neerleggen. Er was in de fraktie niemand, die het in populariteit met hèm zou kunnen op nemen. Sinds de regeringsformatie van 1961 is de ster van minister van buiten landse /.aken dr. Gerhard Schroder, snel gestegen. Hij staai thans op de tweede plaats achter Erhard. In de af gelopen dagen is de voorsprong, die Erhard op Schroder heeft, wellicht klei ner geworden. Of de C.D.U.-C.S/U.- fraktie de consequenties hieruit zal trekken, laat zich niet voorspellen. Meerderheid Dc C.D.U.-C.S.U. weet heel goed, dat prof. Erhard met zijn kritiek op de Gaulle en het overijlde Frans-Duitse vriendschapsverdrag de mening vertolk te van de meerderheid van het Duitse volk. Daaraan kan ook de mooipraterij in officiële kringen in Bonn mets veran deren. Bovendien is het nog geen sep tember en kan er in een half jaar nog heel wat gebeuren! Advertentie Lonen jaar een neiging tot verminderen. Deze vermindering zal in 1963 ongetwijfeld aanhonden. De Dnitse begroting 1963 toont aan. dat het verbruik in de over heidssector vermoedelijk het meest dy namische onderdeel van de vraag zal blijven, maar dat het minder krachtig zal stijgen dan in de eerste helft van het vorige jaar. Voorts wordt er naar gestreefd een buitensporige stijging van de overheidsinvesteringen in de vorm van bouwwerken te voorkomen. Vaststellend, dat de stabilisatie van kosten en prijzen op het ogenblik een (Advertentie) I Appels zijn in feite klei ne gasfabriekjes. De mensen houden over het algemeen wel van hun geur maar als men een stuk of wat appels rond een vaas met anjers legt, gaan de bloemen hangen. Dat komt door het vergiftigde ethyleen- gas dat door deze vruch ten wordt geproduceerd. In Zweden gaat men nu met een onderzoek be ginnen om te proberen deze uitwaseming te voorkomen. I Het nieuwe elektroni sche brein dat door de stad Stockholm was aan geschaft om de bereke ning en uitbetaling van de salarissen en lonen van de 35.000 mensen in gemeentedienst te verge makkelijken, heeft bij zijn eerste „optreden" danig amok gemaakt. Sommige ambtenaren die zich dubbel zagen be taald, mochten dan wel toegeeflijk glimlachen, anderen, die zonder meer „nul" op het re quest kregen of alleen maar het bedrag van de periodieke verhoging, re ageerden minder vrien delijk. I Dagen van vorst en ijs hebben scheuren ver oorzaakt in de ruïnes van Ostia Antica en heb ben de autoriteiten ge noodzaakt deze toeris tenattractie, eens een stad van 30.000 inwo ners en een oude Ro meinse zeehaven, te sluiten. Ostia Antica ligt ten westen van Rome aan dc Tiber I Zelfs president de Gaul le kan niet op tegen de vorst. Hij brengt het gen weekeinde altijd door ge in CoIombey-les-2-Egli- ses en gaat dan met de auto terug naar Parijs. Dat was gisteren onmo gelijk. De commandant van de gendarmerie die de veiligheidsmaatre gelen voor de rit altijd moet controleren, gleed met zijn auto van de weg tegen een boom en kwam om het leven. De Franse president oor deelde het toen maar be ier om met de trein te Russische ingenieurs hebben al weer een nieuw fantastisch plan. Zij denken over de mo gelijkheid, aldus Tass, windmolens te bren- aar de bovenste la- van de dampkring waar de sterke winden zullen worden benut voor het opwekken van elektrische stroom. De ballons zouden met ster ke kabels van syntheti sche vezel aan de aarde moeten worden vastge- Een 63-jarige Portuge se vrouw is gearresteerd wegens ontvoering en mishandeling van haar man die zij acht jaar lang in een varkenskot zou hebben opgesloten. echte PIJNSTILLER DE Hebt u griep die zo echt in uw botten is gaan zitten? Jaag hem eruit met WITTE KRUIS, (poeders, tabletten of cachets). Salicyl-vrij en daardoor geen maagklachten. WITTE KRUIS De scheepvaartmaatschappijen die lijn diensten onderhouden tussen Nederland Groot-Britannië delen mede dat de 23 januari af geldende ijstoeslag minimaal drie gulden per ton op de vrachten in deze diensten met ingang gisteren is vervallen. De herkomst van verschillende voorwerpen die aan de eerste Chris tenen, de martelaren, de apostelen, of zelfs aan Jezus zonden hebben toe behoord en nadien als rellquleën worden vereerd, is ln het algemeen buitengewoon onzeker. Dit wordt door niemand tegengesproken die ook maar in enige mate met deze materie op de hoogte Is. Wanneer echter keizer Theodosius de Grote een schedel die aan Johannes de Do per werd toegeschreven een sensatio nele intocht in Constantinopel laat houden, en een halve eeuw later wordt in Syrië aan de oevers van de Orontes een tweede schedel gevon den, die eveneens als het hoofd van Johannes de Doper wordt vereerd, dan valt alle onzeker heid weg en is het volkomen duidelijk, dat met dergelijke rellquleën iets niet in orde Is. Dit geval staat overigens geenszins op zichzelf, want de mantel van Jezus heet zowel ln Trier als in Argenteull aanwezig te zijn en de lans waarmede HIJ werd doorstoken geraakte (zonder de spits die te St. Shape] werd vereerd, maar na de Franse revolutie ver dween) in het bezit van Paus Inno- centius VIII: tevens maakte Wenen echter aanspraak op bezit van de lans. En dc lijkwade van Christus wordt ln de kathedraal van Turijn, in de abdijkerk te Cadouin, in Mi laan. Albi, Chartres en Exxobrcgas (Portugal) vereerd, terwijl dc abt Beregnancourt meldde dat stuk ken van de lijkwade zich in de ab dij van Flines bevonden! De veelvuldigheid van deze tegen strijdigheden is aan ledereen bekend, alsook dat in het verleden kloosters, abdijen en kerken herhaaldelijk met elkaar overhoop lagen met de betwis te herkomst der reliquieën. Belang rijker is op deze plaats een korte op somming tc geven van dc verschil lende oorzaken die tot een dergelijke verwarring hebben kunnen lelden. Als eerste noemen we dan dc onge repte goedgelovigheid in de eerste TOCH IS HET ZO! eeuwen van het Christendom, waar door met heerlijke naïviteit de groot ste tegenstrijdigheden kritiekloos konden worden aanvaard. Niet min der belangrijk was voorzeker het ge loof in het wonder, waardoor wel haast vanzelfsprekend werd geacht dat degenen die uittrokken om res tanten van Christus of Zijn volgelin gen te vinden, daarin ook inderdaad geslaagd waren. Van de derde tot dc achtste eeuw is het bijzonder Constantinopel de stad geweest, waar de stroom van reliquieën zich concentreerde, en u kunt zich voorstellen dat de Keizer van het Oost-Romeinse rijk van an dere Christelijke vorsten herhaalde lijk het verzoek kreeg het een of ander reliquie te hunnen behoeve af te staan. Beleefd heidshalve, of uit politieke overwegin gen, kon dit niet al tijd geweigerd wor den, in welk geval dan vaak een dupli caat werd gestuurd. En Karei de Grote, die krachtda dige pogingen heeft aangewend om de kerken in zijn rijk van reliquieën te voorzien, zal daarom zeker iets in handen hebben gekregen dat de toets der kritiek moeilijk kon door staan. Maar het pas ontw akende Wes ten had geen kritiek, zelfs niet toen de Muzelmannen onbeperkt ln het Heilige Land heersten en In de gaten kregen, welke waarde do Christenen aan onbetekenende dingen schenen te hechten, waardoor een hoogcon junctuur in de reiiquieënhandel kon ontstaan. En dan niet te vergeten de kruis vaarders. die met allerhande dingen konden thuiskomen, die hier gaarne als echt werden ontvangen én aan gezien, maar die wellicht een geheel andere herkomst hadden dan werd geloofd of voorgewend. Want vele van die avonturiers moeten we ook niet teveel Idealiseren (waarover la ter).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1963 | | pagina 5