LAURIERGRACHT:
Dorimund maakt zich op voor
kerkedag in nieuwe stijl
GEESTELIJK
LEVEN.
n
centrum voor „boven de 18"
0
DEZÈ WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 9 FEBRUARI 196!1
MET CONFLICTEN LEVEN
Ken uzelf
Het is zo maar een zinnetje dat in mijn geheugen is blij
ven hangen. Sprekend over iemand die onlangs is ge
storven. werd er gezegd: ..Hij heeft zichzelf nooit ge
kend". Was het oordeel terecht? Was de opmerking
misschien te scherp? Niemand ging er op in. Het ge
sprek deinde verder naar een totaal ander onderwerp,
maar dat zinnetje bleef haken.
Is dat mogelijk? Zal dat ook eens van ons gezegd kun
nen worden? La Fontaine heeft al eens in een fabel
geschreven: „Men ziet zichzelf met andere ogen, dan
men zijn naaste ziet".
Zit daar niet onze fout? We hebben een norm voor de
anderen en meten hem naar die norm. Maar als het
om onszelf gaat, leggen we een hele andere norm aan.
En daarom solliciteert een man naar een betere betrek
king, waarvoor hij de capaciteiten te enen male mist.
Daarom verschijnen tienduizend mensen aan de start
van een elfstedentocht die alleen de allersterksten kun
nen uitrijden.
We zijn niet eerlijk met onszelf. We willen de waarheid
niet zien. Eens hebben we ons laten verleiden om „als
God" te zijn. En sedertdien hebben we altijd in de nei
ging verkeerd om boven onszelf uit te grijpen.
Zegt Christus daarom: „Ik ben de Waarheid?" Christus
is de spiegel waarin wij onszelf zien. We zien wat wij
hadden moeten zijn. We zien ook dat wij mijlenver
tekort schieten. Daar ligt de enige en juiste norm waar
aan wij onszelf en anderen moeten meten. Dan pas
kunnen we eerlijk zijn met onszelf en leren we ons
zelf kennen en uitroepen: Ik ellendig mens! Maar ook:
Ik dank God, door Jezus Christus!
(Van onze kerkredactie)
De Duitse kerkedag wordt dit jaar vlak bij de Nederlandse
grens gehouden in de Duitse industriestad Dortmund. Het ziet er
dus naar uit dat meer Nederlanders dan ooit dit tweejaarlijkse
feest van gemeenschap der Duitse christenen zullen willen mee
maken. Het wordt een kerkedag in nieuwe stijl, een poging om tot
vernieuwing te komen, maar nog voor hij begint zijn enkele oude
conflicten al weer opgedoken. Nauwelijks is het thema van deze
kerkedag aangekondigd of achter het ijzeren gordijn klinken al
weer boze stemmen op. Maar ook westerse kranten hebben kritiek
geleverd. Het thema „Mit Konflikten leben" heeft heel wat wenk
brauwen verbaasd doen optrekken.
Het voorbereidingsboekje is in
middels verschenen, een prachti
ge uitgave van 104 pagina's met
omslag. Het geeft het program
ma weer, maar ook een uiteen
zetting van het thema, dat voor
dit jaar werd gekozen en een ver
klaring van de verschillende sub
thema's. Niet minder dan 39 pa
gina's met buitengemeen sugges
tieve foto's leiden de tekst in. Zij
geven een blik in de wereld van
vandaag. Zij hebben geen bij
schriften nodig. De foto's zeggen
alles wat er te zeggen is. Ze
schreeuwen de lezer toe: „Dit is
de wereld waarin wij samen ko
men. Dit zijn de vragen de pro
blemen die we onder ogen moe
ten zien." Zo worden de kerke-
daggangers, die naar Dortmund
zullen komen, in duizendtallen
met de neus gedrukt op de wer
kelijkheid van vandaag.
dat
tussen volksdemocratieën
mocratische volkeren, «tussen Oost
en West. Het doet ons denken aan
die muur dwars door Berlijn.
Daaraan dachten de redacteu
ren van het Oostduitse blad
„Neues Deutschland" kennelijk,
toen ze schreven: ,,Nu alle men
sen van goede wille hopen op een
verzachting van de Oost-West te
genstellingen, roept deze slagzin
alleen maar nog meer conflicten
op. De krant sprak al van deze
komende kerkedag als van een
„Conflicten-congres" dat er op
uit is „voort te gaan met de pro
vocaties tegen de regering van
Oost-Duitsland, waarmee praeses
de bar hangen....
Er bestaan in ons land tallo
ze centra waar jongeren, al
of niet georganiseerd, bijeenko
men. Het zou dan ook op zich
zelf niet zo iets bijzonders zijn
te constateren dat er in Amster
dam onder de naam Jongvol
wassenencentrum „De Oever",
nog een is bijgekomen. Dit cen
trum is echter beslist wel iets
bijzonders. We kunnen zelfs
spreken van een primeur voor
de hoofdstad. Het centrum ,,De
Oever", namelijk, is het eerste
•vangelisatiecentrum voor jon
geren die de „honken" en „clubs
ontgroeid zijn. Het opmerkelij
ke is verder dat deze, bijna al
tijd ten onrechte „ongrijpbaar"
genoemde, jeugd, de „sociëteit"
zelf heeft opgezet, aangekleed,
en ook, wat de opzet van de
Stichting Jeugdhavens was,
trouw bezoekt en daardoor be
staansrecht verschaft.
Deze jongeren, vanaf twintig
jaar. vormden 12 tot 15 Jaar ge
leden de eerste Jeugdhavenclubs.
Ze zijn in de loop van die jaren
van alles geweest: vletjes en klip
pers, vrijbuiters en golfbrekers,
al naar gelang de naam van het
huis waar ze kwamen: „Het
knooppunt", „De Schans," „Het
trefpunt". Totdat ze op een leef
tijd kwamen dat ze alleen nog
maar zichzelf wilden ziin, en toen
ontstond, niet helemaal van zelf,
maar wel volkomen natuurlijk:
Het jongvolwassencentrum „De
Deze jongeren namelijk, jaren
lang trouwe bezoekers van de
evangelisatiehonken van de
„Stichting Jeugdhavens" van de
Sereformeerde kerk van Amster-
am, verdwenen op een bepaalde
leeftijd even plotseling en onver
klaarbaar als ze gekomen waren.
Soms doken ze weer op achter in
de twintig, zelf vader, moeder
van een groeiend gezin, soms ook
alweer gescheiden. Maar er was
geen wezenlijk contact meer mo
gelijk, ook al omdat er nergens
een plaats was om elkaar te ont
moeten.
Het was niet alleen duidelijk dat
er iets gedaan moest worden, er
werd ook iets gedaan: Laurier-
Sracht 77, hartje Amsterdam, de
ordaan, werd gekocht door de
Stichting Jeugdhavens. Mejuf
frouw J. van den Oever, jaren
lang als hoofdleidster verbonden
de jeugdhavens, kreeg de al-
ingericht, kortom bewoonbaar ge
maakt. Er kon geopend worden.
Dat gebeurde, met grootse allu
re zelfs. Een leuke bijzonderheid
was, dat het huis genoemd werd
naar iemand, die er in de toe
komst zeer veel inspanning eh tijd
aan zou.gaan geven: mejuffrouw
Van den Oever. Het zou niet reëel
zijn te zéggen, dat het allemaal
zonder moeite ging. Maar de
grootste moeilijkheid kwam nog.
komen", vindt „tante Co" van den
Oever,
Wie en wat zijn deze stamgas
ten? Het is geen goedkoop etiket-
opplakken, we zouden bijna zeg- als dat niet
zegt
Experiment
Er was nu een huis. Maar de
vraag was, of de jeugd, waar
voor het bestemd was ook zou
komen. Niet zomaar jongeren die
eens een avondje kwamen binnen
vallen, maar echt alleen zij die
van de honken afkwamen. „Het
is", aldus juffrouw Van den Oever
„nog niet helemaal te verklaren
waarom, maar ze kwamen". Het
is nu zelfs zo, dat ze niet als
gast komen, als lijdend voorwerp
zouden we bijna zeggen, passief
dus, maar als onderwerp, zo ac
tief als maar mogelijk is.
Kwamen ze in het begin eigen
lijk uitsluitend voor de gezellig
heid, om aan de bar te hangen,
al heel spoedig bleek, dat ze de
avonden, dat ze er waren, pro-
duktief wilden gaan maken. Er
wordt een blad in elkaar gezet:
„J.V.O.-orgaan", Engelse les ge
geven, sport beoefend, een bijbel
cursus gehouden, en er is zondags
avonds gelegenheid tot het bijwo
nen van een korte kerkdienst.
Vooral dat laatste is en blijft een
experiment. Niemand is verplicht
er te komen. Het gebeurt dan ook
wel eens dat de dienst „wegens
gebrek aan belangstelling" niet
doorgaat. Of dat „de gemeente"
om een uur of half tien binnen
komt. „Geeft niet, als ze maar
gen het is een erenaam: de door
snee rasechte Amsterdamse
jeugd. De één chauffeur, de an
der loopjongen, een derde kinder
verzorgster. Het is niet uit een
soort, misplaatst, medelijden, als
zouden deze jongeren het slech
ter (in materieel opzicht dan)
hebben, dat dit sociaal-pedago
gisch en evangeliserend werk ge
daan wordt Ze hebben alleen
soms een voor onze begrippen
vreemde kijk op vele dingen.
„Dat is ook absoluut niet te
verwonderen", - aldus juffrouw
"Van den Oever, want ze zien in
hun eigen omgeving alleen ook
maar negatieve voorbeelden. Ze
beschouwen bijvoorbeeld een hu
welijk al als zeer geslaagd als
de twee partners elkaar tolere
ren. Als ze al eens geconfron
teerd werden met een gezin,
waar uit de bijbel gelezen of ge
beden werd. zagen ze dit in ne
gen van de tien gevallen met te
genzin of met harde woorden ge
beuren.
Dus is de algemene conclusie:
dat zal dan wel zo horen, en
daar hebben wij geen zin In.
„Ons enige doel ls dan ook hen
te laten zien, dat het allemaal
ook op een andere manier kan.
Dat je verantwoording kunt en
mag nemen, dat een huwelijk
wèl goed kan gaan (enkele van
deze Jongeren hebben dit ook al
met succes bewezen), en niet te
vergeten dat er een evangelie is,
waaruit ze kunnen leven", aldus
juffrouw Van den Oever.
En dan kunnen er vragen ko
men: „Hoe moet dat nu zon
dags? Een eigen dienst, of naar
de kerk; huiscatechisatie of juist
niet; een eigen gemeente of op
name in de kerk; leider op een
jeugdhonk of leren in eigen kring
iets te gaan betekenen? Doet al
lemaal niet terzake.
Met leuzen als: „Jongvolwas
senen moeten hun volwassenheid
kunnen beleven en telkens weer
daarop worden aangesproken",al
leen. wordt niets bereikt. Het
klinkt heel mooi, maar voor de
bezoekers van „De Oever'
het net niets.
„Waarom we komen? Weet ik
veel, gewoon, omdat het leuk is,
h| was kwamen we
ander: „Niet al
leen omdat het hier gezellig is,
in de kroeg kan het, soms, ook
gezellig zijn. Maar je hebt hier
de gelegenheid onder „een glaas
je" te praten, over iets gewoons,
of over iets geestelijks (als het
maar niet al te vaak is!!), en
degene tegen wie je aankletst
luistert tenminste". En dat nu
vind je niet overal. Hier staat
of valt de Lauriergracht 77 mee.
Maar omdat ze komen, wordt
het gezellig en kan er ook iets
Ïedaan worden. Het jongvolwas-
en-orgaan nu bijvoorbeeld. Er
worden literaire produkten in ge
leverd. En hoe!
Gedichten en pro
za. Opmerkelijk is
dat er nog al
eens geparodieerd
wordt op psalmen
en gezangen, of
soms ook op bij
belteksten.
We laten hier,
tot slot, een „proe-
zangenberijming"
volgen, typerend
voor hen die „De
Oever" maakten
zoals deze op het
ogenblik is, en
voor de genegen
heid die er voor
„tante Co" en het
huis bestaat:
Referaten
In het verleden hebben wij in on
ze verslagen wel eens kritiek uit
geoefend op de referaten. Vaak
gingen ze ver over de hoofden
van de mensen heen. Vaak wa
ren ze Principieel, deutsch-gründ-
lich, maar raakten zij de harten
niet, waren ze te abstract, te zwe
vend. Zullen de 40.000 deelne
mers die verwacht worden van
24 tot 28 juli zo weer klagen? Het
zal dan zeker niet liggen aan de
voorbereiding van de kerkedag
als zodanig.
De foto's spreken van de een
zaamheid van de mens, ook in
het overbevolkte Roergebied; ze
spreken van het verlangen naar
een medemens, van een wereld
waarin voldoende wordt georga
niseerd, maar de vrede ver te
zoeken is.
Kritiek
Het merkwaardige is dat het
thema „Met conflicten leven" zo
heel anders wordt ingeleid, dan
die woorden op het eerste gezicht
doen vermoeden en dan vele kri-
Weerberlcht:
Novemberstormen
mogen woeden.
Alles om ons heen
zjj nacht,
Moederlief die zal
ons voeden;
Tante Co houdt
hier de wacht.
Op de Oever is
het veilig,
77 Lauriersgracht.
Scharf (de voorzitter van de kerk
van geheel Duitsland) al geope
reerd heeft tijdens de vorige ker
kedag van 1961 in Berlijn, om
de plannen te steunen van een mi
litair conflict, die door de extre-
m sten in Bonn worden voorbe-
rc:d."
Over dergelijke opvattingen zul
len de meeste Westduitsers hun
schouders ophalen en denken:
„Ze hebben weer wat." Maar ook
de krant van Hannover, „Die
Botschaft", schreef dat het he-
ma „noch pakkend, noch duide
lijk, noch bruikbaar is."
„Wat bedoelen ze er eigenlijk
mee?" vroeg dit blad. En de
Mannheimer Morgen schreef, dat
dit thema breekt met de traditio
nele thema's van vorige kerkeda-
gen: „Van kerkeleden wordt niet
verwacht dat ze de gecompliceer
de intellectuele problemen oplos
sen," meende deze Westduitse
journalist.
Anders
Het „Vorbereitungsheft" geeft
toe, dat dit thema verschilt van
vorige: „Ze kan oppervlakkig be
grepen worden als iets dat niet
meer dan vanzelfsprekend is. Het
is weliswaar vanzelfsprekend en
onvermijdelijk dat wij midden in
de conflicten moeten leven, maar
het is helemaal niet vanzelfspre
kend, dat wij met conflicten moe
ten leven. Daar -is oefening voor
nodig.
Gewoonlijk schudden wij de
conflicten van ons af, of vertrap
pen we ze onder onze grote voe
ten, of we vechten ons er tegen
dood."
De schrijver maakt dan duide
lijk, dat het hier toch uiteinde
lijk gaat om een bijbels getuige
nis. Dat wij de bijbelse bood
schap moeten vertalen in een we
reld, waar de vragen en noden
van de mensen zich bevinden,
waar de gekruisigde en opgestane
Heer reeds aan het werk is, lang
voordat we Hem met ons christe
lijk begrip kunnen volgen.
En het Berliner Sonntagsblatt
verduidelijkt voor wie het nog niet
begrepen heeft: „Zolang de heer
lijkheid, die ons geopenbaard zal
worden, niet te zien is, maar ge
loofd moet worden, vergt ook het
lijden van deze wereld en de be
lofte dat deze niet opweegt tegen
de komende heerlijkheid (Ro
meinen 8:18) veel van ons". De
ze predikant toont aan hoe de ge
hele geschiedenis vanaf het „oer-
conflict" in Genesis 3 tot aan de
openbaring van de nieuwe hemel
en de nieuwe aarde de mens toont
midden in de ontelbaar vele ver
schijningsvormen van het conflict.
Het gaat dus in het geheel niet in
de eerste plaats om de muur door
Berlijn. Die is slechts een uiting
van de tegenstellingen, die vaak
nog veel dieper liggen. Het gaat
om wat het blad „Wending" eens
Het presidium van de ker
kedag heeft een officiële uit
nodiging gezonden aan de
Nederlandse kerken die bij
de Oecumenische Raad zijn
aangesloten en aan de Gere
formeerde Kerken om afge
vaardigden naar Dortmund
te zenden. Maar Dortmund
verwacht ook honderden ge
wone gemeenteleden uit ons
land, die deze kerkedag niet
zullen willen missen.
Steekt het Duitse enthou
siasme de Nederlandse har
ten aaai? In het verleden is
vaker de roep gehoord dat
wij in Nederland ook moe
ten komen tot een dergelijke
„kerkedag". Kennelijk wer
ken de voorbereidingen van
Dortmund zo suggestief dat
deze roep weer nieuw leven
is ingeblazen. Er gaan ge
ruchten dat er een Neder
lands comité bezig is zich te
vormen om tot een Neder
landse kerkedag te komen.
Zal het lukken? Tot nog toe
is het nog niet gelukt om
enige kerkedag tot een wer
kelijk nationale gebeurtenis
te maken.
De omslag van het boekje dat nu
reeds voor de komende kerkedaf
is uitgegeven. De tot doornen
kroon gebogen prikkeldraadver
sperring is een suggestief symbool J
van het themaMet conflicten
1
zichten of vragen naar voren zu 6
len komen, 's Middags worden or v
drie uur de referaten gehouden ej -
daarna om vijf uur de bijbelinlèj
dingen. (Die vroeger dus 's moi
gens voor de referaten werden g>
houden). Het gevolg is dat me;
nu meer wil opwerken naar h}
bijbelse antwoord, terwijl ms
vroeger opwerkte naar de discui
sie, die vaak teleurstellend wai
Verheugend voor velen zal zijn d;
die bijbelinleidingen onder mee
weer gegegeven zullen worde
door een aantal predikanten dj
vorig jaar niet naar West-Berlij
wilden komen, omdat men toen t
bevreesd was voor een verdiepig
van het conflict Oost en West. Z
zijn reeds de namen van Marti
Niemöller en Walter Lüfchi g!
noemd.
's Avonds kunnen de duizend®
zich dan wat ontspannen of nie(
Zij kunnen op donderdag nae
een samenkomst onder het them;
„Joden en christenen", op vrij
dag
°p
zo suggestief gebruikte als thema
van een bijzonder nummer: „Het
bittere raadsel van de goede
schepping."
Vernieuwing
Het conflict over het conflictthe
ma, heeft in Duitsland een beetje
de aandacht afgeleid van de ver
nieuwing van deze kerkedag. In
vroeger jaren werd het thema
verdeeld over acht tot tien
soms meer subthema's die in af
zonderlijke bijeenkomsten iedere
dag opnieuw ingeleid en doorge
sproken werden. Maar een echt
doorspreken was het niet, want
een gesprekskring met enkele dui
zenden, soms tienduizend mensen
is een volslagen onmogelijkheid.
Hoogstens kon men vragen stel
len, of proberen eigen inzichten te
lanceren. Zo waren er vaak gees
telijke goocheltoeren van de kant
van de leiding voor nodig om een
dergelijke bijeenkomst nog enige
zin te geven.
De referaten zijn van de ochtend
naar de middag verschoven. Iede
re dag heeft een eigen thema ge
kregen, dat 's middags in vier
massale bijeenkomsten door vier
sprekers zal worden ingeleid. Hon
derden kerken en zalen zijn af
gehuurd om 'S morgens de men
sen te bergen die in kleine krin
gen zullen bijeenkomen om het
thema van de dag te bespreken.
Deze groepen zullen van 50 tot on
geveer 300 mensen omvatten, die
na een korte inleiding of film een
gesprek kunnen beginnen met als
achtergrond een bepaald bijbel
gedeelte.
Bekende sprekers
terdag naar een grote muziek
avond gaan. Maar zij kunnen o<x'
kiezen iedere avond uit nog twa in
grote bijeenkomsten. Het themi vi
van de ene is „Iedere dag i te
geen zondag" en laat op deel d
humoristische, deels diep-ernsti u
ge wijze stukken uit het leve
van de heer „Jedermann" (ieder; i
een) zien. Het thema van de a
dere bijeenkomst is „Dertig ja:
Duitsland en de kerk". En i
tuurlijk ontbreekt ook het al 1
roemd geworden „kerkedagcab.
ret niet, en de vele kerkdienste 2
ontbreken evenmin. En nabuui
lijk eindigt de kerkedag met di
grote bijeenkomst, waarvoc v
Dortmund nu reeds een
miljoen mensen verwacht.
Westduits
Er wordt hard gewerkt in Dor
mund. Reeds nu is bekend d:
honderden extra treinen naar d«
ze stad zullen komen. De kritiei
heeft zich reeds geuit. Het wore
dus weer een echte kerkedag, oo!
al is deze een beetje anders, 00!
al zullen dit keer de broeden
uit Oost-Duitsland ontbreker
Want het is niet waarschijnlijk
dat ook maar één spreker ui
Oost-Duitsland een visum z i
krijgen en het is onder de hui!
dige omstandigheden uitgeslote:
dat lidmaten een visum zulle:
krijgen zoals voor een kleini
groep in München (1959) nog we'
mogelijk was.
Het wordt een Westduitse ker
kedag die belangstelling zal trek
ken uit de gehele wereld behal
ve uit Oost-Duitsland. Mlsschiei
heeft men daarom terecht 01
de omslag van het voorberei l
dlngsboekje een tot doornen
krans gebogen prikkeldraadver
sperring afgebeeld. Het is eei 1
sprekend symbool van de hells
geschiedenis en de wereldsitua
tie beide.
Pe'le
Politieke windstilte in de wereld - Europese storm ging
liggen - Dreigende wolken hangen rondom Cuba -
Stilte voor storm in Verre Oosten?
17R HEERST op het ogenblik
een politieke windstilte in de
wereld. De E.E.G.-landen zijn
de scherven aan het opvegen,
die de Gaulle heeft gemaakt door
op zijn eentje Engeland buiten
de E.E.G. te houden. De Vere
nigde Staten zien zich geplaatst
voor een groot aantal proble
men, die op korte- termijn -om
een oplossing vragen, maar waar
thans nog aan gedokterd wordt.
Engeland maakt in overleg met
zijn westelijke bondgenoten plan
nen om de door de Gaulle toege
brachte slag te boven te komen.
Canada heeft twee maanden de
tijd genomen om nog eens goed
na te denken over de samen
werking met de Verenigde Sta
ten. Wat Cuba betreft leven de
landen van het Westelijk halfrond
in afwachting van de dingen die
komen gaan en die weinig goeds
lijken te voorspellen. In Kongo
bevindt men zich in een over
gangsperiode en blijft Katanga
een heet hangijzer. Rood Chi
na en India houden elkaar nauw
lettend in het oog, terwijl de
zgn. Colombolanden deze landen
dichter tot elkaar trachten te
brengen. Op Formosa broeit al
geruime tijd. iets. dat de Ameri
kanen grote zorgen baart: de
plannen om een invasie tegen
het Chinese vasteland te begin
nen nemen steeds vastere vor
men aan. En zo staat er het
een en ander op het vuur, waar
van met geen mogelijkheid kan
worden gezegd, wat er van te
recht zal komen.
De EEG
Wat de EEG-crisis betreft zien
we. dat de verontwaardiging
over het optreden van De Gaulle
langzaam maar zeker plaats be
gint te maken voor bezorgdheid
over het voortbestaan van de
EEG. Het Europese parlement
te Straatsburg sprak zich uit
voor een verdere uitbouw van
de EEG in een versneld tempo,
ook al betreurde het de houding
van De Gaulle. Nederland, dat
er weinig voor voelt, nu maar te
doen alsof er niets gebeurd is.
dreigt door de Franse diploma
tieke manoeuvres geïsoleerd te
worden. En zo lijkt de Franse
president in eerste aanleg zijn
zin te zullen krijgen, ook al doen
de andere EEG-landen wat zij
kunnen om de weg voor Enge
land en andere gegadigden voor
de EEG open te houden.
In Bonn heeft Adenauer
daartoe aangespoord door de re
bellie onder leiding van niemand
minder dan vlce-kanselier Er-
hard een wat plichtmatig
klinkende aanhankelijkheidsbe-
tulging aan het adres van de
Ver. Staten afgelegd. Men kan
zich niet aan de indruk onttrek
ken, dat deze redevoering alleen
maar bedoeld was om de opposl-
Verdacht
Van Franse zijde wordt
voorts getracht, Engeland door
verdachtmakingen uit de gratie
van de continentale landen te
doen geraken. Zo hebben parle
mentsleden De Gaulle laten zeg
gen, dat Macmillan hem in de
cember zou hebben voorgesteld,
dat de twee landen hun kern
strijdkrachten los van die van
Amerika zouden samenvoegen.
Het Franse onafhankelijke blad
Le Monde heeft op deze mede
deling scherpe kritiek geleverd.
Volgens het blad heeft Macmil
lan hierover slechts terloops en
dan nog in groter verband ge
sproken en zou hij tevens duide
lijk hebben gemaakt, dat Enge
land zich door de beëindiging
van het Skybolt-próject genood
zaakt zag, een alternatief te vin
den voor de Britse kernmacht.
De conclusie, die De Gaulle hier
uit heeft getrokken noemt het
blad zeer voorbarig. Dat Le
Monde het bij het goede eind
heeft kan wellicht blijken uit het
feit, dat het bureau van De
Gaulle (klaarblijkelijk geschrok
ken van het feit, dat de ontboe
zemingen van de president zijn
„uitgelekt") het publiek heeft
gewaarschuwd tegen berichten
over zogenaamde verklaringen,
die de Gaulle in particuliere ge
sprekken zou hebben gedaan.
Men zou alleen maar geloof
mogen hechten aan verklaringen,
die de Gaulle officieel aflegt
Canada
Maar genoeg over de Franse
president, deze week. Hij heeft
navolging gevonden in Canada,
waar premier Dlefenbaker ge
meend heeft, de Amerikanen de
les te kunnen lezen. Hij dacht
daarmee de oppositie tegen zijn
beleid de kop te kunnen indruk
ken. maar kon zijn politieke on
dergang niet ontgaan. Op 8 april
zullen er nieuwe verkiezingen
worden gehouden en dan zal het
er om gaan, welke koers Cana
da zal inslaan. Krijgt de Conser
vatieve partij van Diefenbaker
een meerderheid in het Lager
huis, zoals dat voor de verkie
zingen van vorig jaar het geval
was, dan betekent dat het be
gin van nieuwe moeilijkheden
in de westelijke alliantie.
Als Canada niet bereid is, zijn
aandeel te leveren in de strate
gische verdedigingsplannen van
het Westen, zal dat een grote te
genslag voor de Verenigde Sta
ten zijn, omdat de slagkracht
van de Amerikaanse kernmacht
in geval van een plotselinge vij
andelijke aanval sterk zou ver
minderen. Dat Diefenbaker alles
doet wat in zijn vermogen ligt
om Canada's afhankelijkheid
van de Verenigde Staten tot het
onvermijdelijke te beperken, is
zeer begrijpelijk. Dat hij daar
de veiligheid van de westelijke
wereld in zekere zin aan opoffert,
zoals De Gaulle dat ook doet, is
betreurenswaardig. Het ware dan
ook te hopen, dqt het Canadese
volk Diefenbaker niet op deze
heilloze weg volgt.
Cuba
Op Cuba gaat de opbouw van
een Russisch militair apparaat
voort Washington gonst van de
geruchten, die in tegenspraak
zijn met de categorische verkla
ringen van de regering Kennedy,
als zouden zich op het eiland
geen Russische aanvalswapens
bevinden. Kennedy bevindt zich
bepaald niet in een benijdens
waardige positie. Per slot van
rekening heeft hij nog geen half
jaar geleden aan den lijve on
dervonden, dat Chroesjtsjef een
aartsbedrieger is. En het is dan
ook niet uitgesloten, dat de Rus
sische premier doet of zijn neus
bloedt en in het grootste geheim
een situatie probeert te schep
pen, die een dodelijk gevaar
voor de vrije wereld zou bete
kenen een situatie, die vorig
jaar werkelijkheid zou zijn ge
worden, als de Amerikanen niet
„per ongeluk" hadden ontdekt,
aan welk gevaar zij op Cuba
waren blootgesteld.
Intussen maken de landen van
Centraal Amerika zich ernstige
zorgen over de op Cuba uitge
stippelde plannen om hun rege
ringen omver te werpen. Deze
ondermijningsacties zijn in volle
gang en bedoelde landen dringen
dan ook voortdurend bij Wash
ington aan op acties, die radi
caal een eind kunnen maken
aan de bedreiging, die het re
giem op Cuba voor Latijns Ame
rika vormt.
Kongo
In Kongo is het opgevallen,
dat premier Tsjombe van de
provincie Katanga op medisch
advies naar Rhodesia is ver
trokken. De centrale regering te
Leopoldstad heeft de vroegere
Sremier Joseph Ileo naar Eliza-
ethstad gezonden om de Ka-
tangaanse zaken in handen te
uiteraard in
heeft zich dit laten welgevallen,
omdat hij niet anders kon. Uit
zijn vertrek zou men kunnen af
leiden. dat hij een elegante op
lossing heeft gevonden om zich
uit deze voor hem bijzonder on
prettige situatie te redden. Aan
de andere kant is ook de moge
lijkheid niet uitgesloten, dat het
vertrek van Tsjombe het begin
van nieuwe moeilijkheden heeft
ingeluid. Wellicht verwacht hij,
dat de zaken in Katanga tijdens
zijn afwezigheid in het honderd
zullen lopen en dat zowel de
Verenigde Naties als de rege
ring in Leopoldstad hem zullen
vragen, spoedig terug te komen.
Hij zou dan nieuwe concessies
kunnen afdwingen, die zijn posi
tie tegenover Leopoldstad zoda
nig zouden kunnen versterken,
dat Katanga een grote mate van
onafhankelijkheid zou behouden.
Het is echter de vraag of
Tsjombe een dergelijke taktiek
tot in het oneindige kan blijven
toepassen.
India
China en India leven nog
steeds op voet van oorlog met
elkaar, al wordt er niet gescho
ten. De Chinezen blijven delen
van India bezetten, ondanks de
toegezegde terugtocht. India
onderneemt geen stappen om in
de bestaande situatie verande
ring te brengen.
China aanvaardde aanvanke
lijk het bemiddelingsvoorstel
van de zgn. Colombolanden. in
de verwachting, dat het Indische
parlement premier Nehroe zou
verhinderen, er eveneens mee
akkoord te gaan. Toen dit laat
ste niet het geval bleek te zijn,
had China plotseling voorwaar
den, die het overleg tussen bei
de landen vrijwel onmogelijk
maken. Het doel van China is
duidelijk: het heeft de huidige
schaal gaat bewapenen met de
steun van Amerikanen en Brit
ten, maar ook van de Russen.
van de Chinese aanval in India
heerste, is verdwenen. India
neemt wel maatregelen om zijn
defensie met name in de noor
delijke gebieden te versterken.
Het weigert echter bondgenoten
te zoeken, in samenwerking
waarmee het zich kan verdedi
gen tegen de enorme dreiging,
die van het militante Chinese
communistische regiem uitgaat.
Formosa
Tenslotte nog iets over de
plannen van generalissimo
Tsjang Kai Sjek op Formosa.
Het is een publiek geheim, dat
in de afgelopen maanden ver
schillende geslaagde landingspo
gingen op het Chinese vasteland
werden ondernomen. Ook is niet
verborgen gebleven, dat Tsjang
zich steeds minder gelegen laat
liggen aan de Amerikanen, die
voor hem een sta-in-de-weg zijn
geworden wat betreft zijn inva
sieplannen. De zoon van Tsjang,
die voorbestemd lijkt om de ge
neralissimo als president op te
volgen, zou een nog vuriger
voorstander van een aanval op
het Chinese vasteland zijn dan
zijn vader.
De Amerikanen voelen echter
niets voor een militair avontuur,
dat de gehele wereld in een on
voorstelbare ramp kan storten.
De communisten blijken de be
volking van 650 miljoenen zielen
nog behoorlijk onder de duim te
hebben. Kennedy zal dan ook in
een bijzonder moeilijke positie
worden gebracht, als de Tsjangs
zich niet aan hem zouden sto
ren en toch tot een invasie zou
den overgaan. Het is een van de
vele zorgen, die de Amerikaanse
president aan het hoofd heeft.
