Tweede tv-programma
kost ook kijker geld
Russen haalden man bij
Duitse ambassade weg
Vijf plannen voor moord
op generaal de Gaulle
Erhard blijft Europa's
eenwording bepleiten
Skorzeny wil
terugslaan
„Buiideswehr" boos over
toneelstuk „Stalingrad"
De schakende Turk
MAANDAG 4 FEBRUARI 1963
Voorzieningen aan toestel én antenne
ieJ|
Sas;
Al» begin 1964 liet tweede tcle-
ücnet in bedrijf komt, betekent
dit, dat bet allergrootste deel van de
Vegti bezitters van televisietoestellen bet
is V> tweede programma niet zal kunnen
ontvangen als niet eerst voorzieniu-
kana g«*n worden getroffen: het zijn (Va
EÜk slechts de nieuwere toestellen die
rWoi voor de ontvangst van dit program
Gils ma zijn aangepast. Bovendien geldt
voor alle tclevisiebczitters dat zij
voorzieningen zullen moeten treffen
M. voor hun antenne, want de thans in
gebruik zijnde antennes zijn niet g
schikt om de signalen van de nieuwe
banden op te vangen.
Over het algemeen zullen slechts do dering.'
lcu bezitters van toestellen van de 1962-se
rie van de fabrieken het minst last heb-
1611 ben met deze voorzieningen. Deze toe
stellen zijn namelijk uitgerust met een
enigi ingebouwde kanalenkiezer waarmee men
redst' gemakkelijk van de ene op de andere
aard) band kan overschakelen.
Montage nieuwe
antenne vereist
grote precisie
echter in het bezit van een
ouder toestel, dan zal men het tweed»
eenj pr0gramma niet zonder meer op het
d scherm kunnen krijgen. Heeft men een
or z toestel uit de serie 1960 en 1961 dan
de«ll zal men (alweer over het algemeen, er
up pi zijn markten die een uitzondering ma-
aardi ken) zo n kanalenkiezer kunnen laten in
oatvj 0U(jere toestellen (toestellen die
niet zijn voorzien van een 110 graden-
uitsl beeldbuis) is het inbouwen van zo'n
koppi kanalenkiezer echter onmogelijk. Men
Cor zal dan een zgn. convertor moeten aan-
rie v schaffen, een soort transformator in een
lerm kastie- die tussen het toestel en de an-
M tenne moet worden geplaatst.
raaai Zowel de kanalenkiezer als de conver
tor zullen de televisiebezitter inclusief
:enra montage ten minste 125 gaan kosten,
len waarbij uiteraard dient te worden aan
getekend dat prijsverschillen mogelijk
zijn.
Antennes
Daar zal
i wat'aan gedaan moeten worden,
nt er is geen enkele ..eerste program-
-antenne" die het tweede program
i zal kunnen opvangen.
Boodschap van
Wolgograd aan
Rotterdam
Het stadsbestuur van Wolgograd,
het vroegere Stalingrad, heeft ter
gelegenheid van de twintigste ver-
t de 1 jaardag van de capitulatie van ge-
ehtva neraal Von Paulus op de puinhopen
Veil van deze stad een boodschap ge-
iwoot richt aan de zeven andere zwaarst
de v verwoeste steden van Europa. Van-
:*en- morgen heeft de zaakgelastigde van
rin® a de Sowjetunie in Den Haag de heer
le va Timofeev deze boodschap aan
rijks de burgemeester van Rotterdam mr.
G. Van Walsum overhandigd. Ongc-
end i veer tezelfdertijd ontvingen de bur
ling'r gemeesters van Warschau, Ostawa,
aden Coventry, Lc Havre, Dijon en Luik
ilige dezelfde boodschap in hun landstaal.
nwe Het stadsbestuur van Wolgograd her-
rijsch innert 'n deze boodschap aan de twee-
wor^ honderd dagen en nSchten durende veld
slag in eh om Wolgograd, die met de
Duitse overgave eindigde.
I Miljoenen door het nationaal-socialisme
verdrukte Europeanen zagen hier het
keerpunt van de oorlog.
De boodschap herinnert aan de dood
II van 40.000 burgers en de verwoesting
11 van vrijwel alle woonhuizen en meer dan
honderd fabrieken. Sedertdien zijn meer
dan 9000 woningen per jaar gebouwd.
De stad is twee-en-een-half maal zo
groot als vroeger. Er staan honderden
v®n industrieën, er is een grote waterkracht-
1 de i centrale gebouwd en het Wolga-Don ka-
van naai is gereed gekomen. Scholen en tech-
inaats nicums tellen 100.000 schoolkinderen en
/eer 1 27.000 studenten.
Er zijn al nieuwe antennes in de
handel die speciaal voor de nieuwp
band-ontvangst zijn geconstrueerd. Ze
zijn zelfs zo vervaardigd dat ook een
eventueel derde programma er mee zal
kunnen worden opgevangen. De nieuwe
antennes, die inclusief montage een klei
ne honderd gulden zullen gaan kosten,
zijn kleiner dan de nu gebruikte en ook
anders geconstrueerd.
Het plaatsen van deze nieuwe anten
nes betekent een niet geringe vermeer-
n het aantal problemen. Met
de Randstad, die met zijn
650 000 toestellen al ware masten-bossen
op haar daken heeft staan. De nieuwe
antennes zullen dit bos nog aanzienlijk
uitbreiden, met alle gevolgen van dien.
Want, zegt de P.T.T.. hoe groter het
aantal antennes op de daken, hoe gro
ter de kans dat onderlinge storingen
optreden.
Die storingen kunnen op alle mogelij
ke manieren ontstaan. Bijvoorbeeld als
de antennes te dicht naast of boven el
kaar zijn geplaatst. Het gevolg kennen
vele t.v.-kijkers: hinderlijke dubbe
le beelden, „geestbeelden". En er zijn
nog andere mogelijke oorzaken. Een
obstakel in de buurt van de antenne,
een hoog gebouw, een hijskraan.
Precisie
Iedere installateur probeert daar
mee zoveel mogelijk rekening te hou
den. Dat wil zeggen: hij probeert de
antenne op een voor zijn klant zo
gunstig mogelijke plaats te installe
ren. Maar niet zelden blijkt later dat
hoewel zijn klant tevreden is, bij om
wonenden het beeld door de plaatsing
van de nieuwe antenne is bedorven.
Het installeren van een televisie
antenne vraagt daarom nauwkeurig
heid. En een moeilijkheid is dat de
antennes met nog meer zorg
zullen moeten worden geplaatst om-
vatbaarder" zijn voor storen
de omstandigheden.
Zo zal met meer precisie de onder
linge afstand moeten worden geme
ten.
Een ander verschil: met de nieuwe
antenne zal het niet mogelijk zijn
toestellen op één antenne aan
te sluiten, zoals thans wél mogelijk
systeem dat ruimte op de toch
al volle daken bespaart en bovendien
esthetisch meer verantwoord is.
Wèl zullen twee a drie antennes
op één mast kunnen worden ge
monteerd. maar daarbij zal zeer
nauwkeurig de onderlinge afstand
moeten worden gemeten, want wan
neer deze afstand niet precies juist
is, is de kans op storing groot.
Om te onderzoeken op welke wijze
de antennes het best kunnen worden
geplaatst en op welke manier het minst
last van storing wordt ondervonden,
kunnen de installateurs gebruik maken
van de proefuitzendingen van de nieuwe
mogelijkheden
ringskansen tot een minimum te bepcr-
ken.
Daar is bijvoorbeeld de mogelijkheid
van het centrale antennesysteem voor
bijvoorbeeld fiatgebouwen en bejaar
dencentra, een systeem dat steeds meer
wordt toegepast. Verder is het mogelijk
een hele wijk van één centraal punt
uit en met slechts één mast te bedie
nen. Door gebruik te maken van ver
sterkers zal iedere aangeslotene een
goed signaal ontvangen.
Zoals bekend wordt dit systeem door
P.T T. toegepast in Dronten. Met één
centrale antenne wordt het hele dorp
bediend, zodat antennes op de daken
overbodig zijn. Een soort televisie-dis
tributie dus. Een tweede proef zal bin
nenkort in het Haagse Bezuidenhout-
kwartier worden genomen.
Dit systeem, dat uniek is in de
wereld, zal het mogelijk maken
meerdere t.v.-signalen door te geven
en voorts 10 a 12 FM-radioprogram-
ma's. Een rapport over de invoering
van een dergelijk systeem op grote
schaal in het gehele land. is ge
stuurd naar minister Korthals, die
hierover, zoals gemeld, na overleg
met het ministerie van o.k. en w.
een nota zal doen toekomen aan de
Tweede Kamer.
Tijdens de behandeling van de P.T.T.-
begroting in de Kamer zei de bewinds
man over de mogelijkheden van uit
breiding van draadtelevisie over het he
le land o.m. dat dit niet alleen een
technisch en financieel vraagstuk is.
maar vooral ook een kwestie van om
roepbeleid. Vandaar ook het overleg met
o.k. en w.
Protest na incident in Moskou
Naar aanleiding van een incident
waarbij een Russische politieman
het ambassadeterrein was opge
gaan om een man terug te halen,
die naar Duitsland wilde, heeft de
Westduitse ambassade in Moskou
geprotesteerd by de Russische
autoriteiten.
De politieman kwam zaterdag het
rein op toen twee mannen zich bij het
repatriëringsbureau wilden melden. Een
der mannen kon zich los rukken en
gebouw binnen gaan. maar de ander
werd bij een vechtpartij overweldigd
door de vier Russen die het ambassa
degebouw bewaakten. De man. die het
gebouw had weten binnen te komen.
Joden tegen bekorting
straf voor Hess, von
Schirach en Speer
Het Nationale Joodse congres heeft
de regering Kennedy verzocht geen me
dewerking te verlenen aan de pogingen
(onder meer ondernomen door het West
duitse Rode Kruis) om de oorlogsmisda
digers Rudolf Hess. Baldur von Schirach
en Albert Speer uit hun gevangenschap
in Spandau te ontslaan.
,,Wij kunnen ons geen misplaatster
daad van barmhartigheid voorstellen",
aldus een brief van de voorzitter, dr.
Joachim Prinz aan minister van bui
tenlandse zaken Dean Rusk, ,.Het tot
voorbeeld strekkend effect van hun ge
vangenzetting zou volkomen teloor gaan
als zij hun straf niet geheel zouden be
hoeven uit te zitten".
IVh al
De vuurtoren op de pier bij
Grand Haven in de Ameri
kaanse staat Michigan maakte
een bijna spookachtige indruk.
De toren werd door het hoog
spattende water met een dikke
ijslaag bedekt, voordat er op
het Michigan-meer een ijsveld
ontstond, dat zo'n tien kilo
meter breed is.
Het ziet er echter niet naar uit dat
draadtelevisie al zal kunnen worden toe
gepast als begin 1964 het tweede pro
gramma de ether ingaat (eerst in een
straal van 70 km rond IJsselstein, pas
eind '65-begin '66 over het hele land).
Voorlopig zal men het nog moeten
doen met de bestaande middelen. Daar
om is het raadzaam dat televisiebezit-
ters nu al de nodige voorzieningen la
ten treffen omdat straks een run naai
idelaren wordt verwacht. De in- I" de Canadese provincie Manitoba
stallateurs kunnen dan als binnenkort heeft een aantal studenten zaterdagavond
de proefuitzendingen beginnen. direct een beeltenis van president-Kennedy in
met de plaatsing van de antennes ex- het openbaar verbrand^ uit protest tegen
perimenteren, zodat men als het twee-j zijn „inmenging"
In de Golf van Mexico zijn zondag
drie vissers verdronken, toen hun trei-
ler, de „Sea Horse", in zware zee om-
I sloeg en zonk.
Schrikbeeld voor de Randstad:
antenne-bossen op de daken. Wan
neer het tweede programma de
ether ingaat, zal het aantal anten
nes nog aanzienlijk toenemen.
OVERSTE VERTELT ZIJN RECHTERS:
Een Franse luchtmachtofficier
die in Parijs terechtstaat wegens
een poging om president de Gaul
le te vermoorden, heeft vandaag
verklaard dat zijn groep nog
andere plannen had beraamd, die
echter op het laatste ogenblik zijn
afgelast.
Luitenant-kolonel Jean-Marie Bastien-
Thiry, een raketdeskitndige die in de
Verenigde Staten is opgeleid, zei dit in
een verklaring voor de rechtbank om
aan te tonen dat het voornaamste doel
van de aanval was de president gevan
gen te nemen. Hij zou alleen worden ge
dood als gevangenneming onmogelijk
De
plotten plus de twee aan-
de Gaulle is ontsnapt en
plan in Oost-Frankrijk om de Gaulle
net leven te brengen, dat in de lente
Zich wendend tot de inwoners der
getroffen steden zegt de boodschap o.m.i
„Wij weten wat oorlog betekent. Op
die 1 onze bodem is destyds al te veel bloed
Hie! gevloeid en er zün genoeg tranen ver-
lse goten. Er zijn reeds te veel massagra-
van ven van de strÜders, die standvastig
nevro voor de vrijheid en onafhankelijkheid
mden van 'lun vo hebben gestreden",
eze vi Vervolgens wordt gewezen op drelgen-
;n uit de oorlogsgevaren in en buiten Europa
en in het bijzonder od de Duitse kwestie.
West-Berlijn en de kernbewapening. Ook
geieg worcjt vastgesteld, dat in de Cuba-kwes-
:kstep tie het verstand van de Sowjet-regering
aak V zegevierde. Tenslotte wordt betoogd dat
Dgrain de acht steden verbonden zijn door een
•n af grote vriendschap in naam van de vrede
en dat vastbesloten strijd tegen de drei
ging van een kernoorlog noodzakelijk is.
'ormt ..Laat niemand van de bewoners onzer
wop steden zich afzijdig houden van de strijd
Ie avf voor de vrede. De oorlog kan en moet
uit v| worden voorkomen. Moge „e vrede, de
tact t arbeid, de vrijheid, de gelijkheid, de broe-
H STf.ïE "HM
ig, all H
het geluk van alle volken
"l op aarde worden bezegeld", zo besluit de-
boodschap uit Wolgograd.
Verkiezingsstrijd eist
Kr» levens in Nicaragua
d v
Toen gisteren de stembureaus in Ni-
en caragua opengingen voor de presidents-
i en verkiezingen is een schietpartij losge-
C brand tussen manschappen van de na
tionale garde en personen, die tegen de
n j; regering probeerden te demonstreren.
Twee demonstranten zijn
ten. Zeven andere personen, onder
twee politiemannen, zijn gewond in ae
strijd van drie uur in het centrum van
Managua. Soldaten en politiemannen
i wierpen traangasgranaten, zwaaiden met
gummiknuppels en maakten van
dr v vuurwapens gebruik om een einde
M Ve> de demonstratie te maken
tij,
Vdriar
Een auto werd in brand gestoken.
i Dr. Fernanda Aguero. de oppositielei-
Jr der die een boycot van de verkiezingen
gelast had werd ervan beschuldigd ver
ft, 281 antwoordelijk te zijn voor het uitbreken
iitje v van de relletjes Hem is huisarrest op
gelegd.
Fohanl Vijftien demonstranten zijn gearresteerd.
Dc orde werd hersteld nadat Aguero
J en de nationale garde een bestand over-
eengekomen waren.
van 1962 is ontdekt, brengen het aantal
bekende aanslagen op zeven sedert 8 sep
tember 1961.
Bastien-Thiry zei dat het eerste plan
was vastgesteld op de dag waarop de
Gaulle incognito een huwelijksplechtig
heid in Orleans bijwoonde op 5 juni 1962.
Er waren toen te veel bewakers aanwe
zig. maar volgens de officier was het ge
makkelijk geweest de generaal in de
kerkdeur dood te schieten.
Het tweede plan zou diezelfde avond
worden uitgevoerd tijdens de terugreis
van de Gaulle naar Colombey-les-deux-
Eglises. Ook toen waren er teveel bewa
kers. De derde maal zou er een hinder
laag worden opgesteld op de Quai Louis
Bleriot in Parijs. Men kon echter de be
stelwagen waarin de schutters zaten, niet
zo parkeren dat de wagen van de Gaulle
van voren kon worden beschoten.
De vierde maal was er teveel politie
toen de overvallers zich naar hun wagens
wilden begeven op een parkeerterrein.
Zij vreesden dat het argwaan zou wek
ken als de hele groep gelijk van de par
keerplaats vertrok.
Bastien-Thiry zei dat er ook een plan
had bestaan om de toenmalige premier
Michel Debré te vermoorden, maar
Bastien-Thiry had zijn medestanders
overgehaald ervan af te zien.
Hij richtte zich tot de president van het
militaire tribunaal en zei: „Weet u, ge
neraal. er is ook gesproken over een
operatie tegen u. Die is niet uitgevoerd
dank zij mij."
..Dank u heel vriendelijk," glimlachte
de president.
De verdachte die rooms-katholiek is.
vertelde zijn rechters:
„Vooraanstaande kerkelijke functiona
rissen die wij raadpleegden, hebben ons
niet aangeraden af te zien van onze actie
tegen generaal de Gaulle, want *ün ti
rannie is gewelddadig en bloedig; een
tirannie die verdeelt en vernietigt en
die de oorzaak is van de dood van tal
lozen. Het hoofd van de staat is schuldig
aan schanddaden. Wij hebben gehandeld
op het moment dat wü generaal de Gaulle
schuldig
Secretaris-generaal gaat heen
Terwijl zijn secretaris-generaal
prof. MüllerArmack die
jarenlang heeft behoord tot de
Westduitse delegatie bij de E.E.G.
in Brussel heeft verzocht om
hem van zijn functie te ontheffen
omdat hij niet langer de mede
verantwoordelijkheid kan dragen
voor de Europese politiek der
bondsregering, heeft de Westduitse
minister van economische zaken
prof. Ludwig Erhard verklaard,
dat het werk der Europese een
wording moet worden voltooid.
„Alle vrije volkeren van Europa
wensen die, omdat zij in overeen
stemming is met de natuurlijke
interessen en de noodzakelijkheden
van het leven."
Tegenov<
blad Welt
dat de positie
dat het de politiek voortzet, die het
de afgelopen jaren vriendschap en ver
trouwen in de Atlantische volkerenge
meenschap bezorgde.
..De bondsrepubliek", aldus de profes
sor. „mag nooit in een duobeizinnige
positie raken. Onder de voorwaarden
van de twintigste eeuw kunnen ook nog
zo goed bedoelde tweezijdige afspraken
(bedoeld is het Frans-Duitse vriend
schapsverdrag! niet de plaats innemen
van het Atlantische bondgenootschap ?'s
geheel. Ook economisch hebben wij een
ongehinderde toegang tot alle markten
nodig."
Deze week zal de Westduitse bonds
dag zich kunnen uitspreken over de gc-
i Brussel en in samenhang
het Frans-Duitse vriend-
het Hamburgse zon dag s-
Sonntag zei prof. Erhard,
Duitsland verlangt.
Bewonderaar van
Mussolini
Een plaatselijke rechtbank in Catania
heeft bepaald dat het persoonlijke be
wondering en geen illegale bevordering
van het fascisme was. die een man heeft
bewogen .leve Mussolini" te roepen in
een theater.
Het hof sprak Gaetano la Terza vrij
op de overweging dat hij de na-oorlogse
anti-fascistische wetten van Italië niet
had overtreden door het „uitdrukking
geven aan persoonlijke bewondering"
voor de fascistische dictator van vroeger.
Anti-fascistische wetten in Italië ver
bieden het zingen van fascistische liede
ren. het brengen van de fascistengroet
met opgeheven rechterarm en andere be
tuigingen van sympathie met het fas-
regeringsverklanng afleggen Dr
nauer had. toen hij kort na de samen
stelling van zijn vijfde kabinet het af
leggen van een regeringsverklaring uit
stelde tot na zijn recent bezoek aan pre
sident De Gaulle, gehoopt het Frans-
Duitse vriendschapsverdrag als hoofd
schotel in het regeringsmenu te kunnen
opnemen. Dit is doorkruist door De
Gaulles ..neen" tegen Engeland. Het ver
drag. dat anders vermoedelijk de goed
keuring van een grote parlementaire
meerderheid zou hebben gekregen, is
nu gekoppeld aan de Franse Eunopapo-
litiek, die West-Duitsland in een moei
lijke positie heeft gebracht. De menin
gen over de bruikbaarheid van het ver
drag en de wenselijkheid van ratifica
tie lopen ook binnen de partijen sterk
uiteen. Dat zal ongetwijfeld blijken in
het debat dat op de regeringsverklaring
van dr. Adenauer zal volgen en dat in
West-Duitsland met grote belangstel
ling wordt tegemoet gezien.
Dodental Ankara
stijgt nog steeds
Tot nu toe zijn er 80 doden te be
treuren bij de verschrikkelijke lucht-
ramp in de Turkse hoofdstad Anka
ra, maar tenminste 40 van de 100
gewonden zijn er zo ernstig aan toe,
dat voor hun leven moet worden ge
vreesd. Morgen zullen de slachtof
fers massaal ter aarde worden be
steld.
De stad zelf is in rouw gedompeld.
Familieleden van vermisten plakken
aanplakbiljetten op om inlichtingen in
te winnen. Na een onderzoek ter plaatse
zijn de wrakstukken van de beide vlieg
tuigen van het Ulusplein verwijderd.
De schade wordt geschat op ongeveer
6 miljoen gulden. De Turkse regering
zou overwegen de eigenaars een schade
loosstelling te geven.
Aan verschillende ambassades is ge
vraagd kunstnieren 'te leveren om een
aantal ernstig gewonden te redden.
De twee mannen, die zich voor repa
triëring naar Duitsland hadden willen
opgeven, waren van Duitse afkomst. Zij
hebben de Russische nationaliteit. Zij
zouden afkomstig zijn uit het gebied van
Perm in de Oeral.
In de afgelopen vier jaar hebben de
Russische autoriteiten ongeveer vijf
tienduizend Duitsers of Russen van Duit
se afkomst met familie in West-Duits
land. laten vertrekken. Zij hadden zich
ongehinderd naar de ambassade kunnen
begeven, doch anderen waren tegenge
houden.
Sinds korte tijd geleden tweeëndertig
leden van een christelijke groepermg
uit Siberië tevergeefs gepoogd hebben
om met hulp van de Amerikaanse am
bassade de Sowjetunie te verlaten, is
de bewaking van de ambassades ver
sterkt en gebracht van twee tot vier
„Als er beschuldigingen tegen mij wor
den ingebracht, zal ik terugslaan," zo
heeft de voormalige SS-kolonel Otto
Skorzeny gisteren in Madrid verklaard
naar aanleiding van het bericht, dat het
Oostenrijkse ministerie van justitie een
bevel tot inhechtenisneming tegen hem
heeft uitgevaardigd op beschuldigingen
van oorlogsmisdaden.
De oud-SS'er die in 1943 na de val van
het fascistische bewind in Italië Musso
lini op spectaculaire wijze uit gevangen
schap heeft bevrijd, herinnerde er aan.
dat de geallieerden hem na de oorlog al
terecht hadden laten staan op beschul
diging van oorlogsmisdaden. Hij was
toen echter vrijgesproken.
De nu 54-jarige Skorzeny woont sinds
tien jaar in Madrid. „Er moet iets fout
zijn met de beschuldigingen Er gaan
altijd geruchten over mij", aldus de oud
kolonel, die in dit verband vertelde dat
„de communisten" in het bijzonder het
hem altijd moeilijk probeerden te maken.
Fins politicus in
conflict met
de Prawda
Door een interview met de Finse soci
alistenleider Vainoe Tanner is in de Fin
se pers een storm opgestoken. Boven
dien heeft hij het zwaar te verduren ge
had in de Prawda. die Tanner ervan be
schuldigde een vazal van Hitler te zijn
geweest.
Het interview dat tegen het einde van
verleden jaar in een Nederlands dagblad
werd gepubliceerd, behelst een verkla
ring van Tanner dat de Sowjetunie ai-
leen maar een passend voorwendsel
zoekt om geheel Finland te veroveren.
Bovendien zou Tanner hebben gezegd,
dat Molotof een veel beminnelijker man
is dan Chroesjtsjef.
De meeste Finse bladen eisen een ver
klaring van Tanner en vallen hem zeer
fel aan. Tanner heeft een ontkenning
gepubliceerd, althans hy heeft gepoogd
de zaak te vergoeilijken door te zeggen
dat sommige delen van het interview
hem vreemd voorkwamen.
In 1962 zijn 819.000 passagiers de Atlan
tische Oceaan per schip overgestoken,
dat is 34.000 meer dan in het daaraan
voorafgegane jaar. Dit is bekendge
maakt op de conferentie over het passa-
giersverkeer per schip over de Atlanti
sche Oceaan in Folkestone.
Deze toeneming van het verkeer met
4,3 procent was hoofdzakelijk het gevolg
de vaststelling van nieuwe tarieven
groepsreizen.
Zaterdag is in Parijs vernomen dat
vertegenwoordigingen van Frankrijk en
West-Duitsland vandaag en morgen in
de Franse hoofdstad overleg zullen ple
gen over uitbreiding der FransWest
duitse samenwerking op voorlichtings-
gebied. Hierbij zal vooral aandacht wor
den geschonken aan de voorlichting via
radio en televisie.
Op een Hamburgse werf. de Stülcken-
werf heeft zich zaterdag op een in aan
bouw zijnde onderzeebootjager een ont
ploffing voorgedaan, waarbij drie per
sonen zijn gewond. De boeg van het
schip werd opengereten.
/ft een. h,ij,
I Als de tweede- baby
van keizerin Farah Di-
ba van Perzië wordt ge
boren, zal amnestie wor
den verleend aan bijna
15.000 gevangenen in het
land, waaronder een aan
tal politieke gevange-
I In Lecco in Italië was
nogal wat opschudding
over het kapot gooien
van ruiten van schoollo
kalen. Het blijkt nu dat
een leraar de schuldige
is, die wraak wilde ne
men, omdat het school
bestuur hem met ont
slag had gedreigd.
I Een watertank op het
dak van een twaalf ver
diepingen hoog hotel in
New York is gisteren be
zweken, waardoor een
waterval ontstond dooi
de liftkokers. Het hotel
moest worden ontruimd.
De brandweer heeft be
paald dat de bewoners
het hotel voorlopig niet
weer mogen betrekken.
Sommigen van dc vluch
telingen waren in pyja-
Koning Paul en konin
gin Frederika van Grie
kenland zijn gisteren
voor een bezoek van 12
dagen aan India in New
Delhi aangekomen.
In een subcommissie
voor jeugdmisdadigheid
heeft een getuige, ser
geant van politie, ver
klaard dat iedereen in
Amerika, dus ook misda
digers en geesteszieken,
zich vuurwapens kunnen
aanschaffen door middel
van een postorderbedrijf.
I Vrijdag zijn leerlingen
en leraren van de mid
delbare school in Spring
bok in de Kaapprovincie
op de vlucht gejaagd
door een zwerm bijen,
die de school was bin
nengevlogen. Verschei-
denen moesten zich on
der medische bchandc-
(Van onze correspondent in Bonn) thans heet Wolgograd) is het tot een
felle controverse gekomen tussen de
Twintig jaar na dc slag aan de auteur van het toneel - en t v.
o ga <b,J Stalingrad of zoals het, stuk „Stalingrad" Claus Hubalek, de
Noordduitse omroep en de inspecteur
der i(Bundeswehr", generaal Förtsch.
1 Generaal Förtsch heeft de troepeneom-
mandanten naar aanleiding van de t.v.-
opvoering van „Stalingrad" van donder-
dag er op gewezen, dat het de „Bun-
deswehr" in zijn opgave (verdediging
I van de democratische vrijheden) op een
ling stellen en een nieis- i dwaalspoor zou kunnen brengen. Hij be-
je moest zelfs worden titelde het stuk als een ..strijdmiddel
opgenomen, omdat enke- d®.>ewuste tegenstanders der vrij-
le hiien zirh in haar kir heid of hun misbruikte helpers".
k'De Noordduitse omroep heeft deze aan-
tü hadden ge- tijging van de hand gewezen, als ook
ncsteld. elke vergelijking tussen de misdadige
I bevelvoering der ..Wehrmacht" en de
De mannen van het I tegenwoordige „Bundeswehr".
eiland Pellworm voor de Inmiddels heeft de
kust
Sleeswijk-Hol-
I stuk, de
6-jarige Hubalek het voorne-
stein rallen voortaan of j ""„"ati'Tönsc'hTn
hun haar moeten laten i dienen
dienen.
groeien of het zelf knip- I Overigens is de brief van generaal
pen. De enige herenkap-1 Förtsch niet de eerste kritiek In ten-
per die er woonde is dentlcuze uitzendingen door dc Westduit-
naar het vasteland ver-1se te'®vlsle, met name de actualiteiten-
huisd. De 800 vrouwen l »l''endi„ee„ van j Noordduitse om-
„n„«j ,aaroep In Hamburg (haar rubriek „Pano-
van het eiland zitten aal rsama"). De C.D.U. beeft de N.D.R.
langere tijd zonder kap-1 meermalen politiek unfair gedrag ver
per.
weten.
1121. Wellicht in een onbezonnen Europa en dat de schaakautomaat
ogenblik, verklaarde dc veelzijdig een enorm opzien verv ekte, overal
begaafde Baron von Kempelen in waar bij werd vertoond. De Turk
1769 aan keizerin Maria Theresia, speelde tegen een ieder die daartoe
dat hij een apparaat kon maken dat lust gevoelde en won altijd, zoals
werkelijk kon denken. De wereld had trouwens van een automaat kan wor-
toen al heel wat vernuftige automa- den verwacht. Het geval werd nog
ten te zien gekregen, maar deze opzienbarender toen von Kempelen in
nieuwigheid wilde de Oostenrijkse 1778 cr in slaagde met behulp van
keizerin zich niet laten ontglippen, blaasbalgen en gecompliceerde syste-
zodat zij von Kempelen direkt In dc men van kleppen en ventielen een
gelegenheid stelde zijn woorden apparaat te vervaardigen waarmee
waar te maken. op bedriegelijke wijze de menselijke
Het volgend jaar was de wonder- stem kon worden nagebootst. Door
machine gereed. Het was een meer deze spreekmachine in de schaak-
dan levensgrote Turk, die met ge- automaat onder te brengen, werd
kruiste benen achter een soort kom- werkelijk de suggestie gewekt, dat
mode zat, waarop een schaakbord de schaakpartij door een zelfstandig
was aangebracht. Het inwendige
de kast gaf een on
overzichtelijke wir
war van wielen,
tandraderen, dra
den, trommels en
hefbomen te zien,
zodat iedereen di
rect tot de overtui
ging kon komen dat
het een mechanis-
dere constructie wa
vertelde, dat het
handelend wezen werd gespeeld, al
moet hieraan on
middellijk worden
toegevoegd, dat de
klanken van het
spreekapparaat te
voorschijn werden
gebracht door de
toetsen van een kla
vier in te drukken,
volgens hetzelfde
principe als waarop
m orgel wordt bespeeld.
Het geheim van dc schakende Turk
TOCH IN
HET ZO!
De uitvinder
schaakauto-
het spreekt welhaast die geheel Europa rondreisde
vanzelf, dat Maria Theresia de eer- ter in Amerika werd vertoond, is
ste partij mocht spelen. nooit volledig opgelost, ondanks ve-
De keizerin deed de eerste zet. |e diepzinnige beschouwingen die in
waarna onder zoemen en ratelen het boek cn tijdschrift hieraan werden
mechanisme In de kast z ch in wer- gewijd. De eenvoudigste verklaring
ktng stelde: de Turk lichtte met hor- gaf R wllUs door ta lg21 aU
ermoeden uit te spreken dat In de
utomaat een mens en dan steeds
en schaakspeler van formaat was
erborgen, een vermoeden dat door
elen werd en nog steeds wordt
nimmer bewezen
•nde bewegingen de arm op, bracht
hem boven het schaakbord, pakte
een schaakstuk vast en plaatste het
op een ander veld, waarna de arm
weer in de oorspronkelijke stand te-
iel. Zo voltrok zich het hele gedeeld.
spel en het eind van het liedje
dat Maria 1 fresia de partij vcrlooi
U kunt zich voorstellen dat dit ser
sationele gebeuren het gesprek va
de dag werd aan alle hoven va
is kunnen worden.
Van de Turk stappen we nu over
op de Aya Sophia in Constantinopel.
(Nadruk verboden.)
H. PÊT1LLON
