Nieuwe leidlse Courant
West-Europa kan niet van
twee walletjes gaan eten
- Commentaar
STILLE WENK VAN KENNEDY:
Toch een politiek van
de „lege stoel*
Minister Luns verwacht
een intensief overleg
Onze welvaart
door De Gaulle
bedreigd
Scheepsdrama voor
Hollandse kust
Bemanning
toch gered
Reisbureau betaalde niet:
72 mensen bleven staan
II If ia ill
Donderdag 31 januari 1963, 43ste jaargang
r
In 1645 al
rekenmachine
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Kantoren leiden" Steenstraat 37 Postbus 76 V Telefoon 31441 Giro 58936 Abonnementsprijzen
RONDER enige ophef heeft Amerika zijn Europese bondgenoten laten
j weten, dat zij niet van twee walletjes kunnen eten, als zij de politiek
van De Gaulle steunen. Amerikaanse diplomaten hebben gewaarschuwd,
dat tot een herwaardering van de Amerikaanse rol in de Europese ver
dediging kan worden overgegaan, als de Europese landen de Franse presi
dent het leiderschap laten overnemen. In Washington meent men, dat De
Gaulle thans meer dan ooit zal proberen, een einde te maken aan de hechte
banden tussen de Verenigde Staten en Europa. De Franse president specu
leert hierbij op de omstandigheid, dat Europa toch de bescherming blijft
genieten van de kracht van het Amerikaanse kernwapen.
Over de mislukking van Brussel
in Washington officieel medegedeeld,
dait Amerika zal blijven streven
versterking van de NAVO, naar
multinationale kernmacht, en
liberalisatie van de handel. Het zaJ
zich daarbij laten leiden door de rea
liteit, dat de verdediging van de vrij*
i wereld ondeelbaar is. dat de leden van
de Atlantische Gemeenschap van
De minister-president, prof.
De Quay, en de minister van
buitenlandse zaken, mr. Luns.
werden gisteravond op het Bin
nenhof in Den Haag na afloop
van het kabinetsberaad over de
EEG-crisis door reporters aan
geklampt.
IIIHIIIIIW
Interview over Brussels echec
Nieuws in
één oogopslag
Prof. Oud is zijn minis
teriële geestverwant, de
minister van defensie, ir.
Visser, te hulp gekomen.
Hij was de enige van zijn
fractie die minister Visser
gelukwenste met de aan
vaarding van zijn begro
ting. De minister was nog
al in moeilijkheden geraakt
door zich te stellen achter
opmerkingen van de chef
van de generale staf, dat
officieren er geen gewoonte
van moeten maken naar
ambtenarenrechter te lo
pen, voor allerlei „wisse
wasjes". Een socialistische
motie werd ingetrokken.
De drie predikanten die
zich reeds eerder gekeerd
hebben tegen het pleidooi
van de hoogleraren Van
Bemmelen en Pompe voor
gratieverlening aan de vier
Duitse oorlogsmisdadigers,
hebben zich nu in een brief
tot de ministerraad gewend.
In de Verenigde Staten is
men van mening, dat de
Westeuropese landen het.
leiderschap van de Franse
president niet moeten ac
cepteren. Men is bang, dat
De Gaulle meer dan ooit
zal proberen een einde te
maken aan de hechte ban
den tussen Amerika en
Europa. Wanneer Frankrijk
zjjn zin krijgt, aldus de
waarschuwing, kan de
Amerikaanse bijdrage in de
Europese verdediging wel
eens verminderen.
Over de mislukte onder
handelingen in Brussel
merkte de Britse premier
Macmillan gisteren voor
radio en televisie op: „Men
heeft in Brussel een unieke
kans voorbij laten gaan".
Frankrijk, zei de president
verder, heeft ongelijk als
het meent, dat Europa al
leen kan heersen zonder
bondgenoten.
Evenals vele Westeuro
pese staatslieden is minis
ter Luns na de mislukking
van Brussel niet optimis
tisch over de toekomst van
de E.E.G. Maar in de ko
mende weken wordt het
overleg intensief voortge
zet tussen Bonn, Rome en
de drie Benelux-landen.
Wellicht kan dan een ge
meenschappelijke gedrags
lijn worden bepaald ten
aanzien van Engelands toe
treding tot de Gemeen
schappelijke markt
Minister Luns is over de toekomst van
de E.E.G. niet erg optimistisch, maar hjj
verwacht, dat er de komende weken een
intensief overleg zal plaats vinden tussen
Bonn, Rome en de drie Benelux-hoofdste-
den en dat men dan wellicht tot een ge
meenschappelijke gedragslijn zal komen
over de kwestie van Engelands toetre
ding tot de E.E.G. Minister Luns ver
klaarde dit gisteravond voor de K.R.O.-
microfoon in een interview, waarin
hem gevraagd was iets te zeggen over
verdere onderhandelingen „met een le-
Mr. Luns verklaarde desgevraagd:,.Het
verdrag blijft natuurlijk bestaan, maar
er zijn een aantal regelingen die op het
moment moeten worden genomen, een
aantal ontplooiingen, waarvan de uit
voering grote moeilijkheden zal mee
brengen. Men dient te bedenken dat het
vertrouwen tussen de Zes wel een heel
ernstige knak heeft gekregen en dat de
grote politieke teleurstelling die thans
door ons is ondervonden uiteraard - zijn
weerslag zal hebben, ook in het EEG-
gebeuren. En dan ten slotte wat politieke
samenwerking tussen de Zes betreft:
daarvan kan ik nu reeds zeggen, dat
daar voor lange tijd niets van in komt,
tenzij een volstrekt nieuwe situatie ont
staat en Engeland ten slotte zal mee
doen. Het was een heel sombere zaak
die we samen hebben besproken."
Werkgevers menen:
O
Wij zullen president De Gaulle
vastbesloten de voet dwars moeten
zetten. Dit is de mening van de se
cretaris van het Verbond van Neder-
larjdsche Werkgevers, mr. Ph. H.
Noordwal, uitgesproken in een ra
diorede. die hij vanmiddag heeft ge
houden.
Voor ons land en met name voor het
hele Nederlandse bedrijfsleven kan, al
dus mr. Noordwal, het beleid van De
Gaulle heilloze gevolgen hebben. Er
staan werkelijk levensbelangen op het
spel. Engeland is na West-Duitsland en
België nog seeds noze derde handels
partner. Een scheiding tussen de Euro-
markt en Engeland, door de De Gaulle
beoogd, zal voor onze verdere industriële
ontwikkeling en dus voor onze welvaart
zeer gevaarlijke gevolgen hebben.
Als tegenzet tegen De Gaulles optre
den zou men eraan kunnen denken de
onderhandelingen tussen de E.E.G. zon
der Frankrijk en met Engeland voort te
zetten, teneinde te trachten tussen deze
Zes overeenstemming te bereiken. Daar
mee bewerkstelligt men in elk geval
een isolement van Frankrijk. In dit ver
band moet men zich goed realiseren,
zei mr. Noordwal, dat Frankrijk binnen
de E.E.G. nooit een beleid zal kunnen
voeren zonder de medewerking van zijn
partners en het is volstrekt niet uitge
sloten, dat vanaf nu bepaalde Franse
wensen op een krachtig nen van zijn
partners zullen afstuiten.
De vraag of men het dan op een kracht
proef binnen de E.E.G. moet laten aan
komen beantwoordde de heer Noordwal
bevestigend Weliswaar bestaat daarbij
het risico, dat daarbij op het spel wordt
gezet, wat al binnen de E.E.G. is be
reikt. maar het alternatief, een Europa,
dat slaafs de wil volgt van president
De Gaulle is nog veel minder aantrek
kelijk.
Minister Luns had eerder in het
vraaggesprek opgemerkt, dat indien bij
Frankrijk de politieke wil aanwezig
was geweest, een voor de EEG en voor
de leden-landen bevredigende oplossing
voor de toelating van Engeland had
kunnen worden gevonden. Het stand
punt van de Franse delegatie bevatte
weinig zakelijke argumenten. Er waren
wel politieke argumenten, maar die zijn
als zodanig niet naar buiten gekomen.
Vannacht heeft weer een felle brand
gewoed in Amsterdams binnenstad. De
tweede en derde verdieping, alsmede
de zolderruimte van het pand Singel 123
brandden geheel uit. In het pand waren
twee textielfirma's en twee groothandels
in koffie gevestigd.
kaar afhankelijk zijn en dat Ameriki
en Europa een gezamenlijke verani
woordelijkheid hebben in de rest vai
de wereld.
De verklaring is een onderstreping
van de plannen van Kennedy, voort
gaan met zijn plannen tot versterklnu
van de Atlantische Alliantie, niettegen
staande de afwijzende houding van Dp
Gaulle.
In Londen sprak premier Macmillan
voor radio en tv tot het Britse volk. HU
constateerde, dat Frankrijk (of tennun
ste zijn huidige regering) niet voor
maar achteruit kijkt. „Men heeft in Brus
sel een unieke kans voorbij laten gaan
aldus de premier, die mededeelde dai
Engeland zowel met zijn gemenebest-
partners als met de landen van de Euro
pese vrijhandelsassociatie en de Verenig
de Staten zal beraden, wat thans moei
worden gedaan. Macmillan is van me
ning, dat de Franse regering tot het laatsi
toe gehoopt heeft, dat de besprekingen
Engelands toelating tot de EEG
zouden mislukken.
Frankrijk heeft volgens de Britse pre-
iler ongelijk, als het geloof', dat Euro
pa alleen kan 'heersen zonder vrienden
bondgenoten. „Tweemaal in mijn le-
heeft Europa ziohzelf verscheurd iï>
de venschnkkelij fcste oorlogen. Deze gro
te conflicten werden in het algemeen
veroorzaakt door de pogingen van een
land, soms een man. om heel Europ»
te overheersen. Om een soort Europa t«
scheppen, dat in schijn verenigd was
door overeenstemming of deelge
nootschap of samenwerking, maar doo»
macht
Voor vervolg zie pagina 13
Zie pagina 9
Een goed-gemutste prins Bemhard schreef gisteren, na de officiële
opening van het nieuwe kantoorgebouw van de Centrale kamer van
handelsbevordering in Den Haag. zijn naam in het gastenboek. De Prins
mengde zich op de receptie tussen de gasten en voerde vele geani
meerde gesprekjes. Minister De Pous houdt het gastenboek voor de
Prins vast. In het midden drs. B. J. Udink, directeur van de kamer,
geheel links mr. Sydney J. v. d. Bergh uil Wassenaar.
„Eerst mijn jongens eraf!
l'elefonische van onze speciale ver
slaggever)
„Eerst wilde ik ni'n jongens er al
hebben", zei kapitein W. Korver uit
Alkmaar, toen hij vanmorgen in Hoek
van Holland voet aan wal zette. „De
slagzij van de Necton was zo groot,
dat ik het niet langer aandurfde, ik
ben toen alleen aan boord gebleven.
r m'n instinct zei me dat ik moest
zorgen dat ik weg kwam. Wat ik
voelde, kwam precies uit. Twee uur
nadat ik het schip had verlaten, zakte
het in de diepte. Ik ben ongeveer een
uur alleen op m'n schip geweest" ver
telde de lakonieke Zaankanter, zo
juist 29 jaar geworden.
Om vijf over zeven vanmorgen ver
dween de Necton, die 350 ton meet, op
een mijl of twaalf ten westen van de
Maasboei in de golven. De Gele Zee -
toevallig met 't bergingsvaartuig Bruin
vis naar Engeland onderweg had toen
al vastgemaakt, doch moest onderweg
naar de Maasvlakte om de kuster aan
de grond te zetten, op het laatste mo
ment de sleepdraad kappen.
De Necton, eigendom van de rederij
Kamps te Groningen, voer met een la
ding gerst van Norwhich naar Rotter
dam, nadat het bijna zes jaar oude
vaartuig een week in Engeland lag in
gevroren. Toen de gezagvoerder van
morgen om vier uur zijn eerste S.O.S.
de ether instuurde was de Britse kust
vaarder Lady Sonia dicht in de buurt.
Daar het door de golven onmogelijk was
van het ene vaartuig op het andere
over te stappen, werden de zes beman
ningsleden in een dinghy gezet, die door
de nog geen 200 ton metende Engelsman
werd opgepikt.
Inmiddels was de in Hoek van Holland
gestationeerde reddingboot president Jan
Leis uitgevaren en onverrichterzake te
ruggekeerd, daar op het moment van
aankomst niemand meer van boord be
hoefde te worden gehaald.
„Goed, ik heb me niet aan de late
kant in veiligheid gesteld, maar dat het
juist was bewijst wel de ondergang
van m'n schip. O ja, de motor heb ik
eerst nog stopgezet. Dat heb ik van
m'n vroegere gezagvoerder geleerddie
een goede leermeester was".
De in het groen geklede zeeman,
zonder sjaal en met open hemd, had
een koffer met de scheepspapieren bij
zich. Aan persoonlijke bezittingen had
hij alleen zijn zondagse pak kunnen
redden, sy het zonder colbert.
(Voor vervolg zie pagina
UNGELAND is teleurgesteld en verbit-
terd, nu De Gaulle het de toetreding
tot Europa heeft geweigerd. Zowel de
minister van buitenlandse zaken als de
minister-president hebben aan die teleur
stelling uitdrukking gegeven.
De Engelsen zelf moeten erkennen, dat
destijds de beste kansen hebben laten lo
pen. Toen hun toetreden nog zonder meer
mogelijk was, wilden zij niet. Nu zij wij
len, is er de mogelijkheid niet meer.
In dit alles schuilen aanwijzingen temeer,
hoe moeizaam het nieuwe Europa tot stand
komt, indien het al tot stand komt. Hei
streven is er wel, maar de voorstellingen
die men zich van het toekomstig Europa
maakt lopen zeer uiteen. En het is ken
merkend voor het onvolgroeide van do
situatie, dat één man zoveel kan tegen
houden.
Wat De Gaulle wil, is de anderen dwingen
tot zijn opvatting. Hij heeft over Europa
zijn eigen gedachten. Engeland hoort daar
niet bij. In plaats daarvan is hij, terwijl
elders de teleurstelling nog levensgroot
is. reeds doende, zijn aandacht te richten
op het Snaanse Madrid en het Russische
Moskou. Horen die er in zijn denkwijze
wel bij.
Evenals eens bij Algerije heeft het er alles
van. dat De Gaulle onverdroten voort-
schrijft in de richting van wat hij als een
visioen voor ogen heeft.
Voor de huidige bondgenoten van Frank
rijk is deze politiek een oorzaak tot groot
verdriet. Uitermate onredelijk ook is het.
wanneer een in zulk een mate zijn wen
sen aan de anderen oplegt. Wat moet er
terecht komen van een verhouding waar
toe een alle anderen tracht te dwingen?
Hoe kan zij nog door een positieve geest
worden gedragen?
Nimmer was Europa zo nabij, nimmer ech
ter ook was het zo moeilijk bereikbaar.
De teleurstelling is uit deze omstandig
heden te verklaren.
Ook deze ernstige ondergrond heeft die
teleurstelling, dat het streven naar een
nieuw Europa niet in de eerste plaats werd
ingegeven door zucht naar voordeel. De
volkjen zijn de verdeeldheid moe. De vij
anden van weleer zijn de vijandschap beu.
Er Ls een zoeken van vrede en wie zou
de mens het recht op het zoeken daarvan
willen ontzeggen.
Dat de Engelse teleurstelling door zovelen
op het Europese vasteland wordt gedeeld,
mag onder dit alles tot vertroosting en
bemoediging strekken. Het gemeenschap
pelijke van dit gevoel is ons blijkbaar
alsnog gelaten. Ondanks het verdrietige
van dit ogenblik zitten er toch kansen in
voor een naar wij hopen niet al tc verre
toekomst.
cnrrT)
Vliegtuig leeg naar Brussel
Een DC-7 vliegtuig van de Britse
chartermaatschappij Caladonian Air
ways is gisteren leeg van Schiphol
vertrokken en heeft 72 passagiers die
het naar Zuid-Afrika z ou brengen
zonder pardon in Amsterdam moeten
achterlaten, omdat het Zuid-Afrikaan
se reisbureau Ympala Skyways wel
gert de passage te betalen. De beman
ning van de DC-7 wacht op de be
talingsopdracht.
De woedende passagiers, die zich slnJ»
zondag in het motel aan de rijksweg bU
Schiphol ophouden, waren gisteren ten
einde raad. De meesien van hen zijp
Zuid-Afrikanen. Zij waren op 22 decern
ber voor een zogenaamde all inclusive
tour naar Europa gekomen en zouaer
zondag met de DC-7 van Schiphol naa-
Johannesburg terugkeren. De passage
nadden zij van te voren voldaan
Behalve deze 72 luchtreizigers waren
er nog 27, die zich in Rome aan boord
van het vliegtuig zouden begeven. Wa»
er met hen is geschied, was nog niet be
leend. De directie van het motel kreej
een telegrafische cheque van Barclay's
Bank uit Londen, waarmee tenminste
cot en met het ontbijt 's morgens hei
logies van de 72 gasten werd betaald
„Thans echter hebben wfj geen enkel»
garantie meer en we bebben de gasten
dus medegedeeld, dat verdere logies voor
bun eigen rekening moet zijn," zo deelde
directeur J. R. Ricnslra mede.
Sommige reizigers stelden zich in ver
binding met de Zuidafrikaanse ambas
sade in Den Haag. Men zou naar he
motel gaan om na te gaan welke nasst»
giers niet meer over de middelen be
schikken om zich langer in Nederland
op te houden. Voor hen zal de ambassade
dan de kosten van het verblijf en de
De gestrande passagiers in hei
„Motel Amsterdam" horen van
een van hen, dat zij vanaf dit
moment hun consumpties en an
dere verteringen zelf zullen
moeten betalen.
terugreis met een andere maatschappij
voorschieten.
Voor de overige passagiers kan nie
mand iets doen. Gisteravond is de direr
te ui' van het Londense kantoor van hei
Zuidafrikaanse reisbureau Internationa1
Air op Schiphol aangekomen. Twlntae
van de 72 gestrande luchtreizigers beho
ren tot zijn klanten. Aangezien zijn eiee»
vliegtuig was volgeboekt had hij voo-
dit gezelschap passage gereserveerd en
betaald bij Impala Skyways.
Nu dit laatste reisbureau de hele
gioep in de steek heeft gelaten, voei-
de International Air zich moreel ver
plicht voor de eigen twintig reiziger*
de helpende hand te bieden. Vandaag
ronden zij op kosten van International
Air per trein naar Parijs vertrekken
en vandaar in een vliegtuig van d»
Franse maatschappij U.A.T naar Jo
hannesburg vliegen Dit kost liet reir-
bureau circa ƒ28.000. doch het heef-
in principe met de betrokkenen afge
sproken dat zy per persoon 500 zul
len restitueren, hetgeen dus neerkomt
op een totaalbedrag van 10.000.
JN de afgelopen nacht bereikte
koude lucht uit Duitsland het oosten
van ons land. Het vroor daar vanmorgen
omstreeks 14 graden. In het westen
vroor het ongeveer 8 graden. De extre
me kou uit Polen breidde zich
Oost-Duitsland uit waar plaatselijk 25
graden vorst werd gemeten. In Polen
daalde het kwik hier en daar tot 28
graden onder nul. Intussen handhaafde
zich een zeer groot hogedrukgebied bij
IJsland. Boven de Oostzee was vanmor
gen een zwakke storing aanwezig, die
zich over Denemarken en Noord-Duits-
land uitbreidde. Een van de Zwarte Zee
komende storing zal de luchtdruk in
midden-europa doen dalen. Door deze
ontwikkeling zal de wind naar noorde
lijke richting draaien waardoor de stro
ming van koude lucht van het vaste
land tot staan wordt gebracht. In Dene
marken en Zuid-Zweden komt omstreeks
5 graden vorst voor. Een verdere toe
neming van de vorst behoeft dan ook in
de komende nacht niet te worden ver
wacht. Vooral in het zuidoosten van het
land zal echter weer strenge vorst voor
komen. Bij de storing behorende bc-
wolking zal zich over ons land uitbrei
den, maar er zal over het algemeen geen
sneeuw van betekenis vallen.
Dc Bilt verwacht tot vrijdagavond:
Vannacht matige tot strenge vorst en
hier en daar mist. Morgen overdag half
tot zwaarbewolkt met kans op sneeuw
en overwegend matige vorst. Zwakke
tot matige wind uit noordelijke richtin
gen. (Opgemaakt te 11.15 uur).
Zon en maan
Vrijdag 1 februari: zon op: 8.22. onder
17.26. maan op 1149. onder 1.08. Vrijdag
l februari: eerste kwartier.
Hoogwater Scheveningen
1 Februari: 7.55 v.m.; 20.55 non.
HET WEER DN EUROPA
Kapporten hedenmorgen zeven uur
D Helder
Ypenburg
Vllssingen
Eelde
De Bilt
Twerïtlve
Gisteren is in een ziekenhuis in
Port Said overleden dc 47-jarige Jo
hannes Cornelius van Reyn, opvarende
de Nederlandse tanker Gulf Hansa.
Het slachtoffer werd dodelijk gewond
als gevolg van een val van het schip.
is in Port Said ter aarde besteld.
De Gulf Hansa heeft zijn reis naar de
Perzische Golf voortgezet.
onbew.
niet on tv.
h, bow
windstil -3 -9
