Nieuwe LeMse G>urant
In barre Elfstedentocht 10.000 rijders
Commentaar
Al honderden uitvallers
Parijs wil Britten
niet in de E.E.G.
Noodkreet vervoerders: doe
iets aan de gladde wegen
Schaatsende sneeuwpoppen in mist en aanwakkerende wind
Toerrijders niet
meer door
Zuiden
Vindt Engeland zijn Waterloo
Uw handen
lopen nü gevaar!
Vrijdag 18 januari 1963, 43ste jaargang
r~
Reportages
langs de
ELF STEDEN
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Telefoon 31441
Abonnementsprijzen
kous op de kop. -.toet
goede oplossing om zich tegen de
kou te wapenen: een oude sok,
voorzien van gaten voor ogen,
neus en mond, over het hoofd
trekken. Het tipje wordt u vrij
blijvend aangeboden door de 18-
jarige Zweed Tomas Montelius
Nieuws in
één oogopslag
Gezien de Franse wei
gering, verder te onderhan
delen over de toelating van
Engeland tot de EEG,
wordt gevreesd dat deze be
sprekingen vandaag in
Quatrebas (waar het Bel
gische ministerie van bui
tenlandse zaken is geves
tigd, waarin de gesprekken
worden gevoerd) hun Wa
terloo zullen vinden
Vijf verkeers- en ver
voersorganisaties hebben
minister Korthals telegra
fisch verzocht alles te doen
om de wegen weer berijd
baar te maken. Voor het
goederenvervoer hebben de
Ned. Spoorwegen inmid
dels extra treinen ingelegd,
die echter slechts met gro
te vertragingen de stations
kunnen bereiken. De afle
vering van huisbrandolie
verloopt nog naar wens.
De regering stelt alles
in het werk om de onder
handelingen met Engeland
tot een succesrijk einde te
brengen en zij weet zich
daarbij» in gezelschap van
andere EEG-partners, zo
verklaarde minister Marij-
nen gisteren in de Twee
de Kamer bij de behande
ling van zijn begroting. Hij
was van mening dat er
voor de moeilijkheden,
waarmee de Britse land
bouw te kampen heeft, ze
ker een oplossing, mogelijk
De fabriek van Luycks
te Diemen is vanmorgen
door brand vrijwel geheel
verwoest. De schade wordt
op meer dan tien miljoen
gulden geschat.
Rond het middaguur was
de „kop" van de 10.000 rij
ders in de Elfstedentocht
gevorderd tot Harlingen.
Voorop reed Reinier Pa
ping, op 3 te minuut gevolgd
door Verhoeven en J. Uit
ham. De eerste toerrijder
kwam kwart voor twaalf in
Bols ward. Lef f ertstra is
een van de uitvallers.
De regering wil geen
wijziging brengen in haar
voorstel tot verdeling van
de 125 miljoen Duitse Mar
ken, die West-Duitsland
voor de Nederlandse nazi-
vervolgden beschikbaar
heeft gesteld.
Het belangwekkende van
de rede van de Russische
premier voor het Oostdun-
se partijcongres is wel, dat
hij alles geprobeerd heeft
om het vuurtje van de me
ningsverschillen tussen
China en de Sowjetunie zo
laag mogelijk te houden.
PRECIES 10.225 schaatsenthousiasten zijn vanmorgen in alle vroegte uit
Leeuwarden vertrokken voor de 220 km lange tocht langs de elf
Friese steden. Het weer, dat aanvankelijk redelijk goed was, hoewel het
rond 15 graden vroor, werd in de loop van de dag slechter. Vele honder
den uitvallers zijn dan ook al genoteerd bij het ter perse gaan van deze
editie. De toestand van het ijs mocht dan iets beter zijn dan men had dur
ven hopen, zij was nog altijd zeer slecht. Niet alleen kwamen er vele scheu
ren in voor, maar ook was het op vele plaatsen zeer hobbelig.
Een kopgroep van omstreeks twintig rijders had zich al voor Sneek ge
vormd, doch nauwelijks hadden de rijders het IJsselmeer bij Workum ver
laten, of zij viel uiteen. Eenzaam trokken vele rijders ten strijde tegen de
elementen: mist, die zich op de kleren vasthechtte en ijzel werd; korte
sneeuwbuien en een wind, die steeds meer in kracht toenam. Het was een
barre tocht, deze elfde Elfstedentocht. Favorieten waren er genoeg, maar
hoe zelfs de meest geharde rijders zich zouden houden, voordat de finish
in zicht is, was vanmiddag nog een open vraag.
TLTET was koud. ijzig koud, toen de
10.225 rijders aan de elfde offi
ciële Elfstedentocht vanmorgen in allt
vroegte in Leeuwarden van start gin
gen. Om half zes vertrokken de 577
wedstrijdrijders, kort daarop gevolgd
door niet minder dan 9648 toerrijders.
De organisatoren wilden aanvanke
lijk iedere 20 minuten duizend rijders
laten starten, doch dan zou het half
tien worden, voordat de laatste groep
kon vertrekken. De frequentie werd
verhoogd, maar toch was het al kwart
over negen, toen de laatste deelnemers
de eerste slagen op het ijs deden.
Inmiddels was het in Leeuwarden op
dit vroege tijdstip drukker dan tijdens
de spitsuren. Iedereen wilde getuige zijn
van het vertrek van het leger der moe
digen, want dat het moeilijk, zeer moei
lijk zou worden, dat stond voor ieder
een vast. Wel was de toestand van het
ijs beter dan men had durven hopen,
doch het was nog altijd erg slecht. Het
bleek dan ook spoedig dat het tempo
zeer laag lag, ongeveer 25 procent lager
dan in de laatste Elfstedentocht.
Niet lang na de start leken de deel
nemers op rijdende sneeuwpoppen. De
mist hechtte zich vast op de kleren en
bevroor daar prompt. De eerste uitval
ler aan de wedstrijd werd dan ook al in
Sneek genoteerd. Het was de heer G.
Huttinga uit Boertange, die zijn pogin
gen om een Elfstedenkruis te verove
ren staakte, omdat hijhet te koud
vond
Bij de Dilebrug in Sneek. waar de
eerste rijders al voor kwart voor zeven
arriveerden, deed zich een massale val
partij voor. Vossebelt uit Ermelo liep
daar verwondingen aan het gezicht op en
was de eerste klant voor de EHBO-post
daar. Er zouden er nog velen volgen
In de loop van de morgen werd het
aanvankelijk weliswaar koude, maar toch
goede weer met weinig wind, slechter.
Het begon op vele plaatsen langs de
route te sneeuwen en hoewel de sneeuw
buien dikwijls van korte duur waren,
wakkerde de wind aan, zelfs tot wind-
Doordat omstreeks hr.' middaguur de
wind is gaan opsteken en het Heger-
meer en de Fluessen volkomen onbe-
rii-»- z;jn geworden door stuif
sneeuw, is de Elfstedentocht voor die
rijders, die deze meren nog niet had
den bereikt in Woudsend stopgezet.
Over de Noordelijke route is het even
eens niet uitgesloten, dat ook hier
stuifsneeuw spelbreker zal worden.
U kunt NU in de
OPRUIMING
j x 320, van 285.— nu 208.—
VAST BOUCLc-TAPIJT
cm br. van 18.50 nu 13.70 p.m
BULTHUIS
BOTERMARKT 23
De bezorging en de
gladde wegen
De sneeuw en de gladheid van d
wegen stelt aan de expeditie en bezorgers
elke dag opnieuw zeer zware eisen.
Meestal slagen zfj erin de moeilijkhe
den op te lossen. Gisteren is dit door
machinestoring helaas minder goed ge
lukt. waardoor d- krant in de meeste
gevallen later dan normaal kon worden
Wij hopen, dat ook dit vandaag is op
gelost en u uw krant weer op normale
tijd in de bus zult vinden.
DIRECTIE.
Bevroren tenen en ook wel vingers
komen bij iedere Elfstedentocht wel
voor. doch vanmorgen moesten diverse
rijders opgeven, omdat de oogleden
waren bevroren en zij nog maar wei
nig meer zagen. Voorts moesten velen
de strijd na een val staken. Het ijs was
in de zuidwesthoek van Friesland vol
met scheuren. Eén der slachtoffers
hiervan was Klaas Leffertstra, een der
favorieten, die in de kopgroep reed,
doch even voor Bolsward kwam te
vallen en van verdere deelneming
moest afzien. Door de scheuren in het
ijs hadden ook de schaatsen van vele
deelnemers ernstig te lijden en enkele
tientallen moesten dan ook het ijs ver
laten, omdat de ijzers verdere deelne
ming niet mogelijk maakten.
Een wedstrijdrijder, die in Stavoren de
tocht staakte, vertelde, dat hfj na de
oorlog nog niet zo'n zware Elfstedentocht
had gereden. „Vooral het ijs op de Zwette
i hel".
Voor vervolg zie pagina 7
Een beeld van het vertrekpunt
van de Elfstedentocht op hel
Harinxmakanaal in Leeuwarden-
terwijl sommige wedstrijdrijders
nog een plaatsje zoeken om de
ijzers onder te kunnen binden,
zijn anderen daar al mee bezig,
terwijl snellere deelnemers
eerste streken van de monster-
tocht al hebben gezet,
Wit-beijzeld komen de schaatsen
rijders langs de elf Friese steden
In Sneek was het de Heerenveense
journalist Speerstra. die als eerste
de controlepost passeerde-
Het is mis in Brussel. Toén de mi
nisters van de zes E.E.G.-landen
vanochtend omstreeks elf uur hun
gisteravond afgebroken gesprek
voortzetten, zag het er al naar uit,
dat de laatste kans op toelating vaD
Engeland als lid van de E.E.G. was
verkeken.
Typerend schreef de Daily Telegrapn
over de houding van Frankrijk: „De
Gaulle probeert Engeland zodanig uit te
dagen, dat het zich uit de Brusselse on
derhandelingen terugtrekt. Couve de
Murville heeft gisteren in Brussel gezegd.
dat de oesprekingen met Engeland moe
ten worden beëindigd, omdat niet ge
noeg vorderingen zijn gemaakt. In waar
heid liggen de kaarten echter precies
omgekeerd. De Gaulle meende te moeten
Ingrijpen, omdat naar zijn mening bi)
het overleg te veel vorderingen zijn ga-
boekt".
De Fransen proberen dan ook wan
hopig een eind aan de onderhande
lingen te maken, zo mogelijk zonder
in 'n positie te geraken, waarin zij al
leen de schuld voor de mislukking zou
den krijgen. En wat dit laaste betreft,
de vijf partners van Frankrijk zijn
(volgens een mededeling van minister
Luns) niet van plan, toe te geven.
Ruim zes uur achtereen hebben de
ministers getracht in een uiterst ge
heime zitting het Franse standpunt te
wijzigen, als zou de conferentie met En
geland als afgebroken beschouwd moe
ten worden.
De Franse minister Couvé de Murville
zei. dat later opnieuw over een of andere
vorm van samenwerking onderhandeld
zou kunnen worden. Hij stelde daarbij
Nieuwe sneeuwjacht na koudste nacht
een vorm van associatie van Engeland
met de E.E.G. in het vooruitzicht, waar
op De Gaulle reeds heeft gezinspeeld.
Deze suggestie werd echter door de an
dere vijf van de hand gewezen.
De vijf stellen daartegenover voor. een
commissie in te stellen onder leiding
van de Italiaanse minister Colombo, die
een „balans" zou moeten opmaken van
hetgeen tot dusver is bereikt. Daarin
zou ook een overzicht gegeven moeten
worden van de concessies, die ook door
Engeland zijn gedaan. Dit rapport zou
dan op 28 januari aan een nieuwe mi
nisteriële conferentie tussen de E.E.G
en Engeland worden voorgelegd. Couvé
de Murville voelde hier niets voor. Wel
was hij bereid dit voorstel in overwe
ging te nemen, als eerst het Franse plan
zou worden aanvaard.
Verdaging
Op voorstel van minister Luns werd
gisteravond besloten, de zitting tot van
ochtend te verdagen. Er bestond toch
weinig hoop, dat er alsnog een uitweg
zou worden gevonden. De gesprekken in
de wandelgangen gaan veel meer ovei
de consequenties, die een openlijke breuk
van de conferentie met Engeland zal
hebben, zowel voor de verhoudingen tus
sen de EE.G. en derde landen in het
algemeen als voor de interne ontwikke
ling der gemeenschap. Als het vandaag
zo ver komt, zal volgende week bij de
behandeling van het associatieverdrag
van de E.E.G. met achttien Afrikaanse
staten wellicht al duidelijk worden, of
de vijf tegenmaatregelen nemen tegen
Frankrijk, dat bij dit verdrag het groot
ste belang heeft.
(Voor vervolg zie pag. 7)
"l/'IJF verkeers- en vervoersorganisaties
hebben minister Korthals in een tele
gram gevraagd „andere middelen" te doen
toepassen om de wegen berijdbaar te ma
ken. nu de conventionele middelen (zan<L
pekel e.d.) bij deze aanhoudende vorst eo
sneeuwval hebben gefaald.
De minister zal zonder enige twijfel se
rieus bekijken wat hij nog meer kan doen.
maar zo eenvoudig zal het beslist niet zijn.
Dat het wegverkeer in deze harde win
ter, met voor Nederlandse begrippen zeer
strenge vorst, sneeuwstormen en ijzervor
ming. op sommige dagen volledig is ont
wricht. behoeft geen nader betoog prak
tisch iedereen, die op stap moet, onder
vindt de gevolgen ervan. Men kan zeg
gen. dat wij in Nederland niet ingesteld
zijn op strenge winters. De problemen, die
ermee gepaard gaan, worden groter naar
mate de motorisering toeneemt.
Nu mag men niet zonder meer stellen,
dat deze ontwrichting zich niet voordoet
in landen, waar strenge winters normaal
zijn. In vele delen van de Verenigde Sta
ten en ook in de Skandinavische landen,
waar geen winter voorbij gaat zonde»
sneeuw en ijzel, moet ook elk jaar hel
wegverkeer de strijd opgeven. Ongetwij
feld is men er meer np ingesteld, maa»
volledig kunnen ook daar de moeilijkhe
den niet worden overwonnen.
De verkeers- en vervoersbonden geven In
het telegram uiting aan hun waardering
voor hetgeen de verantwoordelijke instan
ties doen op het punt van de gladheid»-
bestrijd:ng. Wij willen dit zonder mee»
onderschrijven. Wat duizenden, dag en
nacht, in de moeilijkste omstarfüigheden.
verzetten om de wegen althans nog een
beeGe herüdbaar te maken en te houden,
verdient alle lof. Missch'en zou hier en
daar nog wel eens wat meer kunnen ge
beuren, maar men vergefe niet dat hel
personeel, in dienst van deze verantwoor
delijke instanties, ook te gering van om
vang is om ervoor te zorgen, dat het ver
keer en het vervoe» zonder al te grot#
problemen op gang kan blijven. Men kan
ook op d't nunt nu eenmaal geen ijzer
met handen breken.
Wat de organisaties precies met die „an
dere middelen" b-doeien wordt niet aan
gegeven. Men kan bijvoorbeeld denken aan
sneeuwbiazers en sneeuwschuivers. Het
zi.in kostbare apparaten en waarschijnlijk
zal een les van deze winter zijn, dat er
meer van moe'en worden aangeschaft
Maar dan nog zal de situatie zich kunnen
voordoen dat met alles tot ieders tevre
denheid verloopt!
Bescherming met Clipp handcrème is
noodzaak. Tégen afwashanden, ruwe en
schrale handen. Vóór een fluweelzachte
en gezonde huid. I. de grote doos zit
uw hele winter-bescherming!
.jEens kijken, of ze kunnen proeven,
wat u in het recept verkeerd gedaan
hebt. mam."
Tot nu toe is dc afgelopen nacht
gemiddeld over het gehele land de
koudste van deze winter geweest.
Laagste temperatuur: -19 graden op
het vliegveld Eelde, hoogste tempe
ratuur: -12 graden te IJmuidcn.
Zelfs in Zeeland en op de Zuidhol-
landsc eilanden kwam liefst 15 gra
den vorst voor. Tegen de avond gaat
de zwakke wind weer wat toene
men uit het noordoosten, zodat in
de vorst tot begin volgende week
zeker geen verandering komt.
In Friesland vroor het de afgelo
pen nacht 18 graden en vanmorgen
om negen uur op de route van d«-
Elfstedentocht nog 14 graden. Enkc
le lichte sneeuwbui tj es begonnen
daar van de Waddenze binnen te
drijven. Ook in onze omgeving
sneeuwde het weer vandaag Wij blij
ven in de greep van de winter.
Vijf verkeers- en vervoersorganisaties
hebben minister Korthals telegrafisch
verzocht, gezien het falen van de conven
tionele middelen bij aanhoudende vorst
en sneeuwval, andere middelen te doen
toepassen om de wegen berijdbaar te ma
ken teneinde de dreigende ontwTichtlng
van het wegverkeer te voorkomen.
In het telegram wordt uiting gegeven
aan de waardering voor de door de ver
antwoordelijke instanties verrichte arbeid
Inzake de gladheidsbestrijding.
Te laat
Een der vervoersorganisaties, de.KNVT
heeft meegedeeld, dat doeltreffende maat
regelen tegen gladheid en overlast van
sneeuw te laat werden uitgevoerd. Met
lof voor hetgeen is tot stand gebracht,
meende de KNVT dat het toch wel heeft
ontbroken aan voldoende coördinatie tus-
sen de besturen van gemeenten, provin
cies. waterschappen en hoogheemraad
schappen om de belangen van het open
baar vervoer in het oog te houden Zo
werden wel de smalle rijbanen voor d»
autobussen vrijgemaakt, terwijl uitwiik-
plaatsen nog al eens ontbraken. Soms
moest het buspersoneel zelf obstakels uil
de weg ruimen, waarbij een weg voor
de bus moest worden gehakt in de tot il»
veranderde sneeuwhopen. Over de toe.
stand van de rijkswegen was de KNVT
tevreden.
Op de grote rivieren wordt de toestand
door het zware drijfijs precair. Vele ri
•-'leren zitten dicht.
Vanmorgen omstreeks acht uur werd
reeds gemeld, dat de weg Den Haag-
Utrecht spiegelglad was, evenals Eist—
Nijmegen, Zelfs werd aangeraden van
deze weg geen gebruik te maken. De Af
sluitdijk richting Friesland was plaatse
lijk glad en richting Noordholland overaJ
als een spiegel.
Ander middel
„Achteraf bekeken hadden we beter
niets kunnen doen", zei de directeur van
de gemeentelijke reinigingsdienst in Am
sterdam. ir. E. Otten, „want al die pekel
heeft de Amsterdamse wegen spiegelglad
gemaakt, omdat de pekel bij zes of zeven
graden vorst juist een averechtse werking
heeft. Stel echter, dat het maar een paar
graden had gevroren en we hadden niel
gestrooid, dan zou men terecht kritiek op
ons hebben gehad", zo merkte ir. Otten
op. Daarom zou men vandaag voor het
eerst gaan strooien met twintig ton
chloorcalcium, dat vijfmaal zo effectief
Is als pekel. Verder trachtte men de be-
vroren pekellaag te bestrijden met zand.
vooral op de bruggen.
De directeur van de Amsterdams*
stadsreiniging heeft het gewestelijk ar
beidsbureau meegedeeld, dat vijfhonderd
sneeuwruimers aan het werk kunnen. ZU
krijgen f 105 voor een 45-urige werkweek.
Voor zaterdag- en zondagsarbeid wordt
extra toeslag gegeven.
inbew windstil
Tendens dalend
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Wolkenvelden en hier en daar een
sneeuwbui, maar ook opklaringen. Ma
tige tot krachtige aan de kust tUdeljjk
harde wind tussen noordoost en oost. Ma.
tige tot strenge vorst.
rOpgemaakt te 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zaterdag 19 januari: zon op 8.39, onder
17.03: maan op 2.27, onder 12.46.
Vrijdag 25 januari: nieuwe maan.
HOOGW ATER SCHEVENINGEN
19 januari: 9.37 v.m.; 22.12 n.m.