APOLLO brengt eerste
Amerikanen op MAAN
Als proefprojecten zijn uitgevoerd
mm
m.
SB
A*
Ko van Dijk als Her odes
in „Een idealist
Omzet van rijwielen en
bromfietsen is gedaald
vl&tpttcf
Produktschap: extra toeslag op j Programma voor morgen
ingevroren rundvlees
7
DONDERDAG 17 JANUARI 1963
Honderd jaar na „maanreis
op papier van Jules Verne
(Van een onzer redacteuren)
"VTOG vóór 1970 misschien zelfs
al in 1967 zullen de eerste
Amerikanen op de maan zijn, heeft
president Kennedy beloofd. En: ze
zullen er eerder zijn dan de Russen.
Vijf jaar nadat de Russen tot ver
bazing van de hele wereld hun eer
ste Spoetnik omhoog schoten, vijf
jaar nadat het eerste hoofdstuk in
de geschiedenis der ruimtevaart
werd geschreven, liggen op Ameri
kaanse tekentafels de plannen voor
het project Apollo. Een project dat
tussen de 70 en 105 miljard gulden
zal gaan kosten en dat beoogt twee
astronauten op de maan te brengen.
Het gigantische plan demonstreert
wel heel duidelijk in welk een enorm
tempo de techniek zich in deze eerste
vijf jaar van de ruimtevaartgeschie
denis heeft ontwikkeld.
Koortsachtig wordt in de laboratoria
gewerkt aan de voorbereidingen voor
de onderneming, die een historische
gebeurtenis in de geschiedenis van de
mensheid moet worden en die de be
kroning zal zijn van jarenlang inten
sief onderzoek.
De „mock-ups", de modellen, van de
Apollo-capsule staan al gereed en de
astronauten ondergaan de harde trai
ning, die nodig is voor een dergelijke
enorme vlucht.
Lange tijd hebben de geleerden ge
zocht naar de methode volgens welke
de eerste maan-astronauten de reis
zouden maken. Er waren verschillend?
mogelijkheden. Alle zijn ze nauwkeu
rig bestudeerd. Het was het project
Apollo dat het voordeligst en best uit
voerbaar bleek.
DOMTOREN-HOOG
Een honderd meter hoge (bijna zo
hoog als de Utrechtse Domtoren) krach
tige Saturn-raket met een startgewicht
van 2700 ton (het gewicht van 25 vol
geladen Boeings 707!zal de Apollo-
capsule met drie astronauten omhoog-
brengen.
Proeven met de eerste trap, die wordt
voortgestuwd met kerosine en vloeibare
zuurstof, zijn al genomen. Met de ont-
Schaak-vraag 336
Vele varianten lijken mogelijk in dit
Erobleem van H. Ahues, dat in 1961, in
et Tidskrift för Schack een tweede
Srijs won. Na alle dreigingen op één na
eeft zwart echter elegante verdedi
gingen gereed liggen. Wit speelt en geeft
mat in twee zetten, luidt onze opgave.
■i
S
A
fs
4ÉTA
1
n
1 B
Wit: Kg7, Dh5, Td4, Lgl, Pb5, pi c4,
e6 en g3.
Zwart: Ke5, Pc3, pi d7 en f5.
Dam-vraay .'I.'Jft
Het vorige probleem van René Camus
hade deze stand:
Zwart; 6 schijven op: 21 23 24 25 29 35.
Wit: 7 schijven op: 32 34 38 39 40 45 48.
Wit wint in de volgende zetten.
Wit: 39—33 (35x44) 33—28 29x40)
28x30 (25x34) 32—27 (21x43) 48x50.
Bridge
De clou in het vorige 5 ruitenspel is,
dat Zuid in de le slag niet mag snijden
op klaverheer!
Mislukt de snit. zo dreigt het gevaar
van een introever en zelfs bij een 23
verdeling der troeven, is downgaan niet.
uitgesloten.
Zuid moet dus tempo nemen en in slag
1 klaveraas leggen (er mag een slag in
klaveren worden afgegeven). Vervolgens
ruitenheer-aas en klaveren na, waarna
het spel niet meer te verliezen is.
Ziehier de volledige kaartverdeling;
Sch. 5
Ha. A H 6 2
Ru. H 7 4
KI. A V 10 9 7
Sch. H B 10 9 8 4 |Sch. V 7
Ha. V 9 7 5 Ha. B 10 4
Ru. B 8 w Ru. V 10 3
KI. 8 Z KI. H 6 5 3 2
Sch. A 6 3 2
Ha. 8 3
Ru. A 9 6 5 2
KI. B 4
In de praktijk sneed Zuid in slag 1 op
klaverheer. Oost nam, speelde klaveren
terug en West troefde. Zuid moest hier
na nóg een slag in troef verliezen en het
contract ging één down!
Jack Diamond.
Oplossing vorige puzzeI
Hor. 1. polis, 5. ham. 7. ader. 8. mal,
10. not, 11. dok. 12. Ni. 13. nl. 14. pil,
15. pol. 16. mos, 17, rang. 18. rail, 20.
Dora, 21. das, 22. Poot. 24. el, 25. mank
26. na. 27. lias, 28. pel. 29. paar. 30. does.
Vert 1. Pannerden. 2. odol, 3. Let. 4. Ir,
hak, 6. al. 8. mol, 9. willig, 11. dis,
J. hak, 6. al. 8. mol. 9. wilg. 17. rook.
19. aal, 20. dons, 22. paar. 23. wals, 25.
Mis, 26. nee, 27. la, 28. Po.
wikkeling van de andere twee trappen
is men bezig. Vloeibare waterstof
zuurstof de nieuwste en tot nu
krachtigste voorststuwingsmiddelen zul
len de tanks vullen van beide trappen,
die de capsule met drie astronauten in
een baan om de maan moeten brengen.
In deze baan zal het startpunt liggen
van de eigenlijke maanreis. Hier zal het
grote experiment beginnen, waarover
geleerden zich jarenlang het hoofd heb
ben gebroken.
Van de laatste raket-trap zal zich de
capsule losmaken en het is een gedeelte
deze capsule dat de reis zal voort
zetten: de Amerikanen noemen het „ex-
!-v&artuigje". Twee van de drie
zullen er in plaats nemen,
de derde blijft achter om de baan om de
maan te vervolgen, zich steeds gereed
houdend om wanneer het excursie-vaar
tuigje van zijn bezoek aan de maan
terugkeert, zijn beide collega's weer op
te pikken en zo gezamenlijk de terug
reis te aanvaarden.
RENDEZVOUS
Hét
grote probleem vormt het rendez
vous in de ruimte tussen het „excursie
vaartuigje" en het moederruimtcschip.
De beide maan-astronauten zullen hun
vaartuigje op een zodanig tijdstip
het maanoppervlak moeten starten dat
het precies op het moment waarop het
moederschip „passeert" in de baan zal
kunnen zijn.
Dat wordt een onderneming, die met
grote nauwkeurigheid zal moeten wor
den uitgevoerd. Weliswaar zullen de
astronauten daarbij worden geholpen
door het controle-centrum op Cape Ca
naveral, maar door de grote afstand
waarop het experiment plaatsheeft, zal
de dirigerende werking van de raaio-
communicatie minder effectief zün dan
wanneer de onderneming in een baan
om de aarde zou worden uitgevoerd.
Dit betekent dus dat de astronauten
in belangrijke mate op hun eigen instru
menten zijn aangewezen.
Geleerden hebben uitgerekend dal
dat men door op deze manier de n:
vlucht uit te voeren het voordeligst af
is. Er is wel veel energie nodig om
het 2700 ton-gevaarte met een snel
heid van 11 km per seconde van dl
grond te krijgen, maar dan heeft mei
het ook, althans wat het energie-pro-
bleem betreft, gehad. Eenmaal in eei
baan om de maan zal aanzienlijk veel
minder voortstuwingskracht worden ge
vraagd.
Omdat de aantrekkingskracht van d<
maan slechts ongeveer een vijfde is var
die van de aarde zal het exursie-vaar-
tuigje, wanneer het de reis naar het
moederschip aanvaardt, slechts eeri
aanvangssnelheid van 2,4 km per se
conde nodig hebben om „los te komen"
En het moederschip dat met een snel
heid van 1,7 km per seconde om de
maan blijft cirkelen zal zijn snelheid
slechts met 0.7 km per seconde behoe
ven op te voeren om buiten de aantrek-
kingskracht van de maan te komen en
oe terugreis te starten.
Andere methoden hadden aanzienlijk
méér energie vereist. Daar is bijvoor-
beeld het plan van Werner von Braun.
Een plan dat de lancering van twee
raketten omvatte. Eén raket met de
capsule, die op de maan zou landen,
een tweede met een grote hoeveelheid
brandstof, die onderweg zou worden
overgetankt in de eerste raket. Het .is
duidelijk dat dit project veel duurder
zou zijn geworden dan het plan dal
thans in ontwikkeling is.
RETOURTJE
Een andere methode
heeft gedacht was het lanceren van één
grote raket, die een retourtje aarde-
maan zou moeten maken. Dat zou dan
een enorme raket moeten worden, een
raket aan de ontwikkeling waarvan
men nog niet eens is begonnen: de Nova.
Ook bij het project waartoe men nu
heeft besloten, heeft men gedacht aan
deze raket. Maar uiteindelijk is de
keuze tóch gevallen op de „lichtere'
Saturn omdat deze al in ontwikkeling
was en omdat men voor het huidige
project eigenlijk geen krachtiger raket
nodig had.
Nova, die met conventionele
brandstof zou worden voortgestuwd, is
vens helemaal min of meer van de
baan omdat men tegen de tijd dat de
ze raket zou zijn gebouwd, waarschijn
lijk over kern-motoren voor de voort
stuwing zal beschikken.
VOORBEREIDING
Wanneer de drie astronauten zullen
worden gelanceerd is nog niet bekend.
De geleerden houden een slag om de
arm omdat men uit ervaring weet dat
eventuele tegenslagen veel tijd kosten.
Bovendien zal het tijdstip van lancering
afhangen van het al of niet gelukken
van de proeven, die tevoren worden ge-
In de eerste plaats is dat het project
Ranger dat een harde landing van een
onbemand ruimtevaartuig op de maan
beoogt. Dit vaartuig zou bü de nade
ring van de maan met behulp van een
televisiecamera beelden van de maan
naar de aarde zenden om vervolgens te
pletter te slaan. Slechts één instrument
zal als alles volgens de plannen ver
loopt intact blüven: een soort seis
mograaf die de bewegingen van het
aardoppervlak zal registreren.
Tot nu toe zijn in het kader van dit
project twee lanceringen verricht. Maar
het resultaat daarvan is vrijwel nihil
geweest: het eerste vaartuig is de
maan voorbij geschoten en het tweede
is op de achterkant van de maan te
pletter gevallen.
De tweede proef is het project Sur
veyor, waarbij de Cenfcurn-raket wordt
gebruikt (één Atlas-trap en twee met
vloeibare waterstof en zuurstof). Met
Surveyor wil men een zgn. zachte
landing uitvoeren om op het maanop
pervlak verschillende metingen te ver
richten.
Onder meer wil men gegevens verza
melen over de bodemgesteldheid. Daar
toe zal een boor uit de capsule de
grond ingaan. De monsters die hiermee
in de capsule worden gebracht zullen
ter plaatse spectroscopisch worden on
derzocht. De resultaten van deze on
derzoekingen worden dan doorgeseind
De laatste onbemande proef is het
project Prospector (uitgevoerd met een
Saturn-raket). Dit project bestaat uit
het op de maan brengen van een maan-
wagen, die na de landing een korte
trip binnen een straal van tachtig kilo
meter over het maanoppervlak moet
maken om gegevens van een groter
terrein te verzamelen.
BEMAND
zal astronauten naar de maan schieten.
Kennedy zelf heeft het met grote over
tuiging in het openbaar verklaard en
daarbij zelfs gezegd dat de Amerikanen
de Russen vóór zullen zijn.
PRESTIGE
Dat laatste is uiteraard moeilijk te
voorspellen. Wat de Russen op het
ogenblik precies doen is niet bekend.
Maar met zekerheid kan wél wor
den aangenomen dat ook zij hun
maan-plannen hebben en dat ook ach
ter het IJzeren Gordijn, waar plannen
eerst bekend worden gemaakt als ze
met succes zijn uitgevoerd, koorts
achtig wordt gewerkt aan de voor
bereidingen voor de eerste sprong van
de mens naar deze planeet.
In beide kampen wordt een prestige
kwestie gemaakt van het verwerkelij
ken van deze reis. Een reis, die tiental
len jaren geleden al werd beschreven
door Jules Verne in zijn Reis naar de
Maan. Om precies te zijn: m 1965 hon
derd jaar geleden. Maar zó snel dat het
een jubileumviering wordt, zal Apollo
waarschijnlijk niet omhoog gaan. Men
moet niet te veel eissen
O Op de Zwolseweg in Apeldoorn is
gisteren de 15-jarige ULO-scholier B.
Bergeyk, toen hij met zijn fiets slipte,
verongelukt. Op het moment, dat de jon
gen viel t.g.v. de gladheid, passeerde
hem een vrachtwagen met aanhangwa
gen. De jongen kwam met het hoofd
onder het achterwiel terecht en was op
Maar met deze, op zichzelf al gigan- siag dood.
tische, projecten is men er nog niet.
Deze projecten Immers betreffen alleen
proeven waarbij geen mensen zijn be
trokken. De eerste bemande vlucht ter
voorbereiding van de uiteindelijke
maanreis, Is vastgelegd in het project
Gemini.
Dat project is bedoeld om twee astro
nauten in één satelliet het kunstwerk
te laten uitvoeren een onibemande satel
liet te enteren die" tezelfder- tijd in
een baan om de aarde zal worden ge-
braoht. De astrounauben zullen hun
ruimteschip van de lancering tot de lan
ding zelf besturen met slechts weinig
hulp vanaf de aarde, zo is verklaard.
De handlbesturing van de Gemnini zal
een grote vooruitgang betekenen ten aan
zien van de vluchten van Glenn, Car
penter en Sohirra met de Mercury, die
grotendeels afhankelijk waren
paratuur op de gcond.
Het eerste schot met een Gemini zal
waarschijnlijk eind 1963 of anders be
gin 1964 plaats hebben.
Nieuwe verordeningen
pluimvee en eieren
(Van onze sociaal-economisch#
redactie)
Het Produktschap voor pluimvee
eieren heeft woensdagmiddag
nieuwe verordeningen aangenomen,
de eerste plaats de heffingsverordening
broedeieren, waarbij de structuur van
de bestaande heffingsgrondslag wordt
gewijzigd in die zin, dat voortaan iede-
ondernemer, ongeacht of hij fokker
Televisiespel vanavond
De VPRO laat ons vanavond k°n>l eenvoudig opzij, door bedreiging,
|een televisiebewerking zien van offert ïzelis zijn vrouw
het toneelstuk „Een idealist van Mariamme, die hij toch innig liefheeft,
i de Deense schrijver-dominee Kaj aan zijn machtsideaal. Hoe logisch is
Munk, dat zich afspeelt in het be- het dus. dat hij de gedachte aan een in
1 Erin van onze jaartelling Bethlehem geboren kind. van Wie wordt
gin van onze jaarie iing. gez<?gd d#t H(. een Koning m1 zijn>
Het is de verbeelde geschiede- niet kan verc] ragen en dat hij alle zui-
l nis van de beruchte koning Hero- geiingen laat doden om er maar zeker
dese, de grote machthebber die van te zijn dat ook dit Kind niet in
J het ten slotte moet afleggen tegen leven zal blijven.
I het Kind van Bethlehem. Maar in het Kind van Bethlehem
I „Een idealist" is een van de jeugd-
l werken van Kaj Munk. de overbeken-
J de predikant, voorvechter van hei
l recht en evangelisator in al zijn op.
J merkelijke publikaties.
I Dat deze man een machthebber als
J Herodes plaatst als een „idealist" heeft
I bij velen verbazing gewekt, maar hij
J verklaarde dit zelf als „iedereen die
l niet meer dan één bepaald doel na-
I jaagt, is een idealist". Maar geeft
J het dan niet, wélk ideaal? luidde de jB
I wedervraag en deze wordt herhaald baseeidrdeélslymbohek? zo moet
in het spel. dat u vanavond krygt te dit stuk opvatten.
1 Z1t?" - j-g - -Een idealist" omvat een groot aan-
I Kaj Munk schreef dit spel toen hy U1 personen. Naast Ko van Dijk zien
J 26 jaar oud was en vlak voor zijn doe- we sigrid Koetsc als zijn vrouw Mari.
I toraal examen zat. Tijden van hoog- amrne. Jan Retèl als de zich in allerlei
spanning werkten zeer inspiratief op bochten wringende bevelhebber van
zijn heldere geest: zijn eerste stuk. de lijfwacht Costobarus, Dini Sprock
„Pilatus", schreef hu enkele weken
J vóór zijn eindexamen gymnasium en
l in de spanning voor het doctoraal exa-
XL ÜJHiDixonfrüet'
vindt hij ten slotte zijn grote i
wige tegenstander, die niet door men-
sclijke macht kan worden vernietigd.
Integendeel, als hij eindelijk Maria
langs zijn paleis ziet gaan en baar, met
het Kind in de armen, binnen laat ko
men, breekt zijn eigen macht.
Rolbezetting
Dit is de oplossing, die Kaj Munk
aan zijn geromantiseerd spel heeft 'ge
geven. Deels op historische feiten ge-
twee l wej dag en nacht hebben doorgewerkt.
*a want de dialogen zijn dikwijls uiterst
J breedvoerig.
Depressie
Het examen belette hem het stuk
dan wel kuikenbroeder is. voor het in- J af te maken en wonderlijk genoeg liet
leggen van broedeieren of het exporte
ren daarvan een heffing
100 stuks verschuldigd is. (De kuiken-
broeders werden tot nu toe slechts be
tast met een heffing
van broedeieren).
Voorts werd een Verordening import
eiprodukten aanvaard, op grond waar
de ondernemingen.
hij het toen een heel jaar liggen. In
pei" J die tijd werd hij predikant in de kleine
gemeente Vederso en het duurde i
heel jaar.
als Herodes' zuster Salome en nog vele
andere bekende tonelisten.
Zij zullen, naar opvatting van Jack
de geijkte kostuums
eigen aanpak nodig heeft en
daarom een tijdloze wijze van pre
sentatie."
Hoe dit is gedacht, zult u vanavond
zelf kunnen zien.
Televi siereporta ges
Elfstedentocht
Twee reportagewagens van de NTS
hij zich opnieuw aan de zullen worden ingeschakeld bü de tv-
het. ontvangen arbeid zette en het 9c en 10e bedrüf reportage van de Elfstedentocht. Een
I van „Een idealist" schreef. zal worden opgesteld bü de finish in
Het stuk. dat zich bezig houdt met Leeuwarden voor een directe uitzending
de greep naar de macht en de besten- met commentaar van Jo van Dalfsen.
het l diging daarvan, beleefde op 8 februari De andere wagen rijdt naar het dorpjs
produktschap is ingesteld, verplicht zün 1928, du6 enige jaren later pas. zijn Bartlehiem aan de Dokkumer Ee, waar
de invoer van partijen eipro- i première in Kopenhagen en de kritie- Axie Kleywegt een directe reportage zal
dukten vooraf kennis te geven
produktschap, dat hiermee wil bereiken
dat het monsteronderzoek met meer
resultaat kan plaatsvinden, o.m. ter
voorkoming van afzet van met salmo
nella-bacteriën besmette produkten voor
de menselijke consumptie.
ken v
i rondweg vernietigend.
i Verder zal de NTS vier filmcamera-
De recemenlen verwierpen hel al« waarvan twee met geluid, en
I onmogelijk, slechts één prees het. Deze drje belichtingsploegen- inschakelen
I val van zün stuk bezorgde Kaj Munk voor opnamen bij de start in Leeuwar-
J een geestelUke depressie, vooral toen den en de doortocht in Sneek, Sloten.
°°r het zonder meer van het repertoire Staveren, Hindelopen, Workum en Bols-
I werd afgevoerd. Twee jaar lang had zü ward.
O Het vierjarig zoontje Leen van de op de opvoering gewacht, want in 1926 j)e eerste reportages verschijnen
familie M. Berkhout is gisteren aan de I had het gezelschap dat de Koninklükc morgenochtend om 11.30 u. op de
Tweede Kruisweg in Oud-Beijerland in J Schouwburg bespeelde, het al aange- beeldbuis.
wak geraakt en verdronken.
GRONDIG
En als dat achter de rug is zal bü
wijze van proef de Apollo de luoht in
gaan. Om capsule en raket te testen
zullen drie astrounauten veertien dagen
lang rond de aarde gaan cirkelen, de
langste ruimtereis die ooit Is gemaakt.
Een tweede proefvlucht met de Apollo
is een reis naar de maan, zonder lan
ding. Het ruimtevaartuig zal de pla
neet rondcirkelen en dan terugkeren.
Uit deze omvangrijke en gedurfde
projecten moge blüken dat ondanks de
haast die men heeft om op de maan
te komen, de reis van de astronauten
grondig wordt voorbereid en dat men
niets aan het toeval wil overlaten.
Binnen enkele jaren zullen deze pro
jecten moeten worden uitgevoerd. Pre-
data, waarop dit zal gebeuren, zün
nog niet bekend. Aan data waagt men
zich trouwens in de ruimtevaart niet
graag. Immers het is al zo dikwüls
gebeurd plannen kunnen worden ge-
ijzigd. De techniek schrijdt nu een-
maai voort.
mogelijkheid is er zelfs dat een
de proefprojecten geheel wordt ge
annuleerd en dat men het Apollo-pro-
ject eerder uitvoert dan was „gepland".
Maar één ding is wél zeker: Amerika
Protest tegen spaaracties van kruideniers
vanavond
Hilversum I. 402 m. 19.00 V d kinderen
lfl.05 Actie: Open het dorp. VARA: 19.30
Reportage van het Tweejaarlijks congres
van de Part(j van de Arbeid. AVRO: 20.00
Nws 20.05 Het Noordelijk Filharmonisch
(Van
sociaal-economische redact!)
Voor de rijwielhandelaren is het af
gelopen jaar minder gunstig geweest
can 1961, voornamelijk als gevolg
het slechte zomerweer. De omzet
rijwielen zowel als van bromfietsen is
aanmerkelijk gedaald, hoewel inciden
teel ook betere resultaten zijn bereikt,
dan in 1961. Aldus deelde de voorzit
ter van de Nedederlandse Christelüke
Bond van Rijwiel- en Motorhandelaren,
de heer H. Schootstra uit Joure mee in
de jaarvergadering van deze organisatie,
die woensdag in het Friese Haagje te
Heerenveen Werd gehouden.
De heer Schootstra noemde evenwel
de vooruitzichten van het voor ons
gende jaar algemeen gunstig. De
wachting is, dat er aanzienlijk meer rü-
wielen en bromfietsen alsook motoreD
zullen worden verkocht, dan in het af
gelopen jaar of zelfs in 1961 het geval
De bondsvoorzitter sprak ook over d«
reclame-acties van grote levensmidde.
tenbedrijven, waarbij het publiek op
aantrekkelüke wijze o.m. duurzame ge-
uiksartikelen worden aangeboden,
zelfs kan men al bonnen sparen voor
rijwielen, kinderfietsen en autopedis,
waarvoor volgens de heer Schootstra
hogere oorspronkehjke prijzen worden
aangegeven, dan ze in werkelijkheid
zün. Hij zei dat de bond en trouwens
dp gehele middenstand voor deze ont
wikkeling een open oog dient te hebben
i zich moeten beramen op maatrege-
De drie bonden van rijwielhandels
in hebben besloten de regering van
bun standpunt te dezer zake op de
hoogte te stellen, het jaarverslag toonde
aan dat de Christelijke Bond van Rij
wiel- en Motorhandelaren gezond is in
hart en nieren.
Het ledental is ondanks de omstan-
digheid, dat er nogal wat bedrijven op- veel te lang
houden' te bestaan, gegroeid tot 800 en - voerine. Doo
de financiële positie is sterk, de samen
stelling bleef ongewüzigd. In deze ver
gadering, die gevolgd werd door een
J Het duurde tien jaren, eer het stuk
i een nieuwe opvoering beleefde. Dat
J was in 1938, toen Europa wat ver-
trouwd was geraakt met de gedachte
1 aan machtsgrepen: men had voorbeel-
2 den ervan gezien in Spanje, in Italië en
I in Duitsland.
J En nu werd de première een volledig
l succes: de faam van „Een idealist"
vloog het spel vooruit tot ver over de
j grenzen van Denemarken en in vele
1 landen kwam het op de planken,
l
Beperkt
I" De fiiSSe/aiDiXwinkfir d[okrant'9 9 50^PoM4ingl20 00 Wij1 poetsen
I „Een idealist nadat Johan Winkler de piaat 20.20 De jeugd op eigen wiéken.
J het had vertaald, moeten besnoeien, hoorspel (3) 20.50 samen uit. samen thuis.
aangezien het met zün tien bedrijven
>.„„1 «a Iani* nroc „aai. Aan iolAiricÏA.Art. t pi nnnrft*itaT
izlek (In de paüze
literair progr) 2G.30 Nws 1
Actualiteiten 23.00 Sportact
Nieuwe gram 28.56—24.00 N
rijwiel- en motoren- J niets merken.
voor televisie-op- M00
voering. Door schrappen in al te brede 23.30 Gram 23 35 Nobetpriji
dialogen is het stuk nu teruggebracht vertaling, lezing 230024.00 Nws.
tot zeven bedrijven, nog lang genoeg.
De kijkers zullen van deze beperking
mus herdacht, de man die de bond J alles dienstbaar maakt aan zijn verlan-
heeft opgericht en jarenlang voorzitter gen naar macht. Hü maait alles
-e-voorzitter was.
iedereen die hem daarbü in de weg
J leiding op he
Een idealist,
1 Journaal.
vanavond
Pi af 31.05 In
volgende toneelstuk 21.10
leetetuk. NTS: 22.50—22.55
Uitvoer naar Spanje stagneert
Hilversum 1, 402 m._ VARA: 7.00
Nws
Ochtendgym 7J20 Socialistisch 1
lied 7.23 Lichte gram (735 Van de
pagina, praatje) 8.00 Nws 8.18 Lichte gram
(Van onze sociaal-economische redactie) I Bij de bespreking van de huidige
Het Produktschap voor vee en vlees'marktsituatie kwam duidelijk tot uit
heeft in zün woensdagmorgen te Utrecht drukking dat de rundveeprijzen
I Schoolradio. VARA: 10.80 5
I V d kleuters 11.4(5 Pianorecital: moderne
I muziek 11.40 Elektronisch orgelspel. AVRO
I 12.00 Lichte muz en zang 12.20 Regerings
gehouden vergadering besloten
toeslag van 25 cent per kilogram te
en op reeds ingevroren rundvlees,
indien de eigenaren dit niet vóór 1 mei
.s. zullen uitslaan. Deze maatregel
•erd op aandrang uit de vergadering
genomen ter ondersteuning van hel
prijspeil van rundvlees.
45
Hij schudde zijn vuisten en zijn gezicht ver
trok van woede. „We hebben de blanken ver
jaagd!" riep hij. „Het land is weer van ons en
het wild is van ons. Het is erg genoeg, dat je
het ivoor, de oren en de slurf van de olifant hebt
afgestaan aan de blanke man. Wil je ons volk
nu ook nog verbieden om gebruik te maken van
het geweer, dat je bezit?"
Ook Kasimba wond zich op, maar de oude man
was een clanhoofd en bovendien is het verkeerd
om boos te zijn op oude mensen. Zodra ze gestor
ven zijn, sluiten ze zich aan bij de geesten der
voorouders en ze zullen zich zeker wreken op
ieder, die het hun tijdens hun leven heelt moei
lijk gemaakt.
Met een glimlach poogde hij de oude man te
kalmeren. Hij liet ook zijn trotse houding varen.
„Wees niet boos, tata", verzocht hij. „Je begrijpt
me niet goed. Natuurlijk is het land voortaan van
ons en daarom zijn de olifanten óók van ons. EI eb
ik je de schade niet vergoed, die de kudde heeft
aangericht in je'tuin? Heb ik de staart van de
olifant niet aan je vrouw laten geven. Ik zal
zeker schieten, wanneer de kudde mocht terug
keren, maar wat zouden we met het vlees van
tien olifanten moeten beginnen? Het zou bedor
ven zijn, voordat we het konden eten, is het niet
de waarheid? Daarom moeten we tevreden zijn
met de buit van vandaag en als het vlees op is,
stap ik in mijn auto en ik rijd rond, totdat ik oli
fanten zie. Maar in het Albertpark zal ik niet
gaan. Het is goed, dat er een plaats is in het land.
waar de olifanten ongestoord kunnen leven. Daar
kunnen ze hun kalveren werpen en als er teveel
komen, zullen de kudden elkaar verjagen en ze
zullen buiten het park komen. Dan zullen onze
jagers er zijn en ze zullen de beste dieren schieten
voor het vlees en de tanden zullen ze verkopen.
De oude man was bedaard. Hij mopperde wat
na. maar hij keek opeens heel moe. „Wie heeft
het ooit gehoord", zei hij ontdaan. „Mijn vader
en de vader van mijn vader, die een mfoemoe
was, heb ik nooit horen spreken over een park,
waarin de olifanten met rust gelaten moeten wor
den. Onze jagers hebben tembo achtervolgd, waar
hij zich maar vertoonde en niemand sprak er
over, dat er eens geen olifanten meer zouden
zijn".
Kasimba hief het geweer op en toonde het de
oude man. „Kijk. tata", zei hij rustig. ..Het is
allemaal de schuld van deze dingen. Hiermee
kan een man helemaal alleen een olifant doden,
en vijf minuten later weer één en nog één. Als'
er niemand was, die de dieren beschermde, dan
zouden er tien, honderd mannen zo'n geweer ko
pen en over tien jaar zouden er geen olifanten
meer zijn."
Hij draaide zich om en wees naar de piek van
de vulkanen. „Zou je het land herkennen, wan
neer iemand de woonplaats van de vuurgeesten
zou weghalen?"
De oude man huiverde. In naam waren
christenen in dit dorp, maar in stilte vereerden
ze de natuurkrachten, zoals hun voorouders dat
gedaan hadden.
„Ik zou het land niet herkennen", gaf hij toe.
„Evenmin zouden we ons land herkennen, wan
neer er geen olifanten, leeuwen en nijlpaarden
meer zouden zijn", vulde de jonge Tutsi
Er had zich een kring om de twistende man
nen geschaard. Terwijl de vrouwen het vlees be
reidden. was er niets te doen dan te wachten. Nu
de oude man zich gewonnen gegeven had en zich
mompelend omdraaide, klapten de mannen in
hun handen. Een van hen zei: „Het was een
gesprek, tata!"
De grijsaard draaide zich met een ruk naar de
spreker. „Heb ik gezegd, dat het geen goed ge
sprek was?" vroeg hij fel.
„Je hebt het niet gezegd", erkende de man.
„Maar nu moet je niet weggaan, want we moeten
nog spreken over de schadevergoeding aan ieder,
die bezoek van de olifanten gehad heeft."
Ze begonnen door elkaar te roepen, want velen
waren zo gelukkig geweest, dat de olifanten
hun erf en door hun tuinen getrokken waren. Ze
riepen, dat bij Madende tien banaanpalmen om
getrokken waren en bij Katslala een rij koffie-
struiken. Bij Mazita waren de aardbeien
trapt en Nkwami meldde de vernieling va
papayabomen vol vruchten.
Kasimba hief zijn hand. „Sta ik tussen
of tussen een troep aasgieren?" riep hij.
Het werd op slag doodstil, zodat ze zelfs v;
ver het roepen van een stel kinderen konden
horen.
„Laat iedereen, die schade heeft, aan mijn
rechterhand gaan staan", gebood Kasimba.
Elf mannen stelden zich op. waaronder de oude.
Maar Kasimba zei: „Nee, tata, jij niet, jij hebt
geen schade meer."
(Wordt vervolgd)
iets dalende tendens tonen bü een
die nog steeds te groot ge- - -------t-
j Nws 13.45 MedtKi. eventueel actueel 01
noemd kan worden. Tot de overwegiD- gram Beureber 13.30 Lichte muz 14.00
gen van het produktschap behoorde ook J studie in liet improviseren: Amerikaans
de omstandigheid dat de uitvoer naar kar»"~"u'
Spanje, waarvan voor het prijspeil hier J
lande grote verwachtingen waren ge- 1 vei
koesterd, stagneert, onder meer door- I Radio-Revue. VARA: 16 00" Grepen uit de
dat dit land flinke aankopen heeft ge- muziekgcschie^cnis^ miizikale lezing 16.30
daan on andere markten v d zieken 17.00 Tijd voor teenagers 17.50
aaan op andere markten. Actuameiten 16.00 Nws 18/35 Gesproken
De varkensmarkt is momenteel vrtJ J brief uit Vlaanderen 18.20 Kinderkoor
StabieL Frankrijk heeft de grenzen voor 2 -8 45 Reportage van het Tweejaarlijks con-
varkensonderdelen ge- l «rcs van de Part« Arb€id-
opend, doch het produktschap heeft, naar Hilversum II, 298 m. KRO: 7 00 Nws 7.10
voorzitter Joh. de Veer meedeelde, de 1 a"en. z.9n Gram, strip t
uitvoer van hammen en schouders naa»
1 7.56 Overweging 8.00
zieker
2.30 Meded 1
12 .33 Li cl'
ngsoiisten 12.55 Katholiek
13.00 Nws 13.15 Platennieuws 13.20
zangsolisten 13.45 V
0 cent per kg. teneind»
traditionele imDortlan- 1 Klass hederen <cr> 1. o0 Als de ziele luis-
7, 5 importian- tert lezi ,200 Middagklok-noodklok
den (w.o. de Verenigde Staten) niet m ie.04 Popul gi
gevaar te brengen. Deze heffingen
den ook toegepast bü de uitvoer
iLia
chansons 14.16 Promenade
besloten dit jaar een subsidie van °rkc61 cn "ngsoiisten 15.00 Schoolradio
(103.500 K verlenen aan de researeh- ftjg Vrti£kprn itS XtaiSw Uïï
groep voor vlees en vleeswaren T.N.O J Beureber :7.43 Licht 'orkest en zangBolfe-
Utrecht voor diverse onderzoekingen. 1 ton 18 00 Ktaes grnm 18 50 Regeringsupitr
Het Centraal bureau voor de varkens- J
fokkerij en de commissie van overleg
de varkenshouderij zullen bijdra-
ihtlng: wegwijzer in de bc-
resp. f 5.000
Groningen twijfelt
over aardgas
GRAMMOFOONPLATENPROGRAMMA
DRAADOMROEP
(over de 4c lijn)
Vrjjdag 18 januari 1963 van 18—20 i
t Se
Michel "Carré" naar Goe-
Uitvoercnden: Nicolai Gedda, tenor
.list), Boris Christ off, bas (Méphisto-
:16s), Jean Borthayre. bariton (Valen-
1, Robert Jeantet, bariton (Wagner), Vlc-
a de los Angelos, sopraan (Marguerite).
De aardgasvondst in Slochteren is een J Martha Angelici. sopraan (Siebel), Solang»
belangrijke stimulans van de industriaJJ- M'pheU mezzo-sopraan (Marthe), Koren
salieto het Noorden, maar men moal i
r-AAAïndAA j 1 j a Theatre National de I Opera. Dirigent. An -
Groningen met denken, dat nu d# dré Cluytens 11 Alexander Luigini: Bal
de mond J 'et Egyptier
gebraden duiven iedereen
'liegen.
Dit zij de heer H. Roelfsema, lid van j
Gedeputeerde Staten van Groningen, in J
de vergadering van de Provinciale Sta- 1
ten van deze provincie. Hij vond het
van belang dat het aardgasbeleid duide- J
lijker wordt, opdat 1u~* xtJ
o.l.v. Jean F01
5 La-
TELEVISIE
KRO: 19 30 Vóórprogramma voor Jonge
ensen. NTS: 20 00 Journaal KRO: 20.20
dualiteiten 20.40 Rcns van Dorth komt
•en langs licht progr 31.10 Bali. Indor.e-
in het Noorden i fjë:. reportage over Indonesië 21.46 De
toe is De onze- Futk. TV-spel 28.20 Kinderen van ons volk.
- ",,£C - een reeks programma's over de zwakzir.-
K. NTS: 22.50-22.55 Jour-
