DIT JAAR VLUCHTIG BEKEKEN
OVERDRACHT AAN
INDONESIË
TELSTAR: ti> over en weer
Een jaar Berlijnse muur:
incidenten en doden
Machtsstrijd in het
vrije Algerije
Troebelen om toelating
van één negerstudent
OU»
Vuurgevechten tussen
India en China
AANSLAG OP
DE GAULLE
Aarde beefde in Perzië:
duizenden doden
OUDEJAARSBIJLAGE 1962
De wereld in het derde kwartaal van 1962 was vol van onrustige plaatsen. Met het
nieuwe schooljaar begonnen rassenrellen in de Verenigde Staten, een machtsstrijd ont
brandde in Algerije, aan de grenzen van India en China vielen schoten, er was eën
aardbevingsramp in Perzië, de Russen leverden een verbluffende ruimtevaartpres
tatie en Nederland bereikte een akkoord over Nieuw-Guinea met Indonesië,
fall
guAtuft september
DERDE
KWARTAAL
Mammoetdebat
over de
Mammoetwet
Minister Cals
haalde op 12 Juli
ui de Tweede
Kamer de eind
streep met ztfn
wetsontwerp voor
het onderwys,
dat bekend werd
onder de veel
zeggende naam
„mammoetwet".
De Kamer voer
de er ook een
„mammoetdebat"
over, want in
totaal werd er achttien keer over
vergaderd. Dat vergde 64 aren.
Op het ontwerp van wet werden
door de Kamerleden niet minder
dan 117 amendementen ingediend,
waarvan er 60 weer werden inge
trokken, .ruim 20 verworpen en
bijna evenveel werden aangenomen.
Bij de stemming werd het ont
werp met 100 tegen 44 stemmen
aanvaard. KVP, PvdA, PSP en vijf
AR-leden waren vóór. CHU. WD,
SGP, CPN en negen AR-leden
stemden tegen.
De „mammoetwet" regelt het ge-
dend wetenschappelijk onderwijs
(VWO), het algemeen voortgezet
onderwijs, dat werd onderverdeeld
in drie groepen, t.w. hoger alge
meen voortgezet, middelbaar alge
meen voortgezet en lager alge
meen voortgezet onderwijs; het
hoger, middelbaar en lager be
roepsonderwijs en andere nog
nader aan te wijzen vormen van
voortgezet onderwijs.
Dr. Tilanus
werd
commandeur
de Tweede Kamer, mocht op 25
juli zijn veertigjarige Kamerlid
maatschap vieren. Hij werd harte
lijk gehuldigd en werd bij bevor
dering benoemd tot commandeur
in de Orde van de Nederlandse
Leeuw. De heer Tilanus besloot
niet meer terug te keren in de
Tweede Kamer, na de verkiezin
gen van 1963. Dat besluit werd
ook genomen door prof. Oud van
de V.V.D.
Rumoer in Jemen
In de Arabische staat Jemen
gebeurde m september een staats
greep. Het overlijden van de
zeer autocratische Imam Ahmed
werd eerst gemeld. Daarna werd
diens zoon Badr de Imam. Eind
september kwam er tegen diens
jonge regiem een opstand van le
gerofficieren. Een oom van de
nieuwe Imam, emir Hassan, stel
de zich aan het hoofd van die re
bellie. De dood van Badr werd ge
meld en later werd dit bericht
toch weer tegengesproken. Zeker
was. dat Egypte daadwerkelijke
1J- Hassan.
Akkoord over Nieuw-Guinea
Op 3 juni verklaarde president Soekarno een afgezant
naar Washington te zullen zenden om opheldering te ver
krijgen over de Nederlandse interpretatie van het Plan-
Bunker. Het vooroverleg tussen dr. Van Roijen en Adam
Malik werd in tegenwoordigheid van de Amerikaanse diplo
maat Bunker voortgezet, nadat het geruime tijd afgebroken
was geweest.
De Indonesische minister werden geplaatst. Op 8 sep-
van buitenlandse zaken dr. tember verklaarde de Tweede
Soebandrio kwam op 18 juli in Kamer zich er met 127 tegen 9
Washington aan en stelde zich stemmen mee akkoord en op
aan het hoofd van de delegatie, j 13 september volgde de Eer-
De infiltraties in JJ.euw-Gui. s<« Kamer met 63 tegen 3
Indonesië, in Hollandia
I demonstreerden Papoea's voor
hun standpunt (zie foto hieron-
en op 15 augustus werd
officieel het akkoord
tussen beide landen gepara-
I feerd.
Drie dagen later werden de
I vijandelijkheden gestaakt. De
v.N. kreeg tot 1 mei 1963 het
toezicht. Daarna zou de macht In de strijd tegen de Infil-
aan Indonesië worden overge- tranten sneuvelden 9 Neder-
dragen. landers en 6 Papoea's. Indo
voldongen feit. nesië Het 200 doden achter en
waarvoor de beide Kamers 1300 gevangenen.
begon.
De V.N.-strijdmacht arri
veerde op Nieuw-Guinea en
nam het gezag van de Neder
landers over. Op de onderste
foto zien we, hoe een Paki
staanse VN-functionaris een
erewacht van de Kon. Land
macht inspecteerde bij zijn
aankomst op het vliegveld Sen-
Glrtoirtittit-irirtrMttütt-trtrAixiritiTitïrüijlrirtrtrtrü-tr-ir-ütrit-ü-ü-b-ü-CTiriilr
Op 10 juli brachten de Ame
rikanen van de basis Cape Ca
naveral hun Telstar in de
ruimte. Dit werd de eerste ac
tieve communicatie-satelliet.
Dank lij de Telstar werd het
mogeUjk televisieprogram
ma's uit te wisselen tussen het
Amerikaanse en het Europese
continent. Door de baan, die
de satelliet beschreef, was da
gelijks een drietal uitzendingen
van ongeveer een half uur
mogelijk. Na enkele maanden
was (wat ook berekend was)
de sterkte verminderd, zodat
uitzendingen over en weer niet
meer mogelijk waren. Als ver
vanger werd later de Relay in
een baan om de aarde ge
bracht. De Telstar kan worden
beschouwd als de voorloper
van een groots project, w;
dertig satellieten
len gaan vormen.
BERLIJN: nog altijd een ge- hadden weten
spleten stad. De
de
Engeland tussen
twee wallen
Groot-Britannië had het maar
bar moeilijk om een plaats in de
E.E.G. te krijgen. In september
werd in Londen een Gemenebest
conferentie gehouden, waarin de
partners van Engeland het Mac-
millan niet gemakkelijk maakten
om de eventuele toetreding van
de Britten tot de Euromarkt te
verdedigen. De Labourpartij hel
de intussen ook steeds meer over
naar niet-toetreding. Canada was
fel tegen. Bij monde van premier
Diefenbaker werd verklaard, dat
dit land door Engelands toetre
ding tot .de E.E.G. regelrecht in
de armen van de "Ver. Staten zou
worden gedreven. In Brussel werd
zwaar gedokterd aan de toela
ting van Engeland maar het
kwam er niet van. Begin augus
tus waren de onderhandelingen
onderbroken.
Brussels gebouw
ingestort
Aan de Wetstraat in
stortte op 17 september
bouw van de Rijksdienst
Statistiek in. Bij dit ongeluk kwa- verkiezingsresultaten
men 18 mensen om. De oorzaak ven jongere ministers L
zou hebben gelegen in onoordeel- gering op, die de plaats
kundig graafwerk in de nabijheid servatieve oudgedienden
van het drie verdiepingen tellen- Ook werden zeven
de gebouw. rissen vervangen.
Russen: twee WOSTOKS
tegelijk in baan
Op 11 en 12 augustus zorgden de Russen weer eens voor
een bijzondere sensatie op ruimtevaartgebied. Van de basis
Baykonoer in de buurt van het Baikalmeer werd eerst het
ruimteschip Wostok Hl met aan boord astronaut Nicolajef
(foto links boven) omhoog gestuwd en daarna ging zijn
collega Popowitsj me; de Wostok IV de ruimte in. De
ene Wostok bleef 94 uur en 25 minuten onderweg en
beschreef niet minder dan 64 omwentelingen om de aarde
Popowitsj kwam omlaag na 48 banen om de globe, waar
voor zijn Wostok 70 uur en 59 minuten nodig had. Af en
toe kwamen beide ruimteschepen zo dicht bij elkaar, dat
de astronauten elkaar konden zien. Nicolajef en Popowitsj
spraken niet alleen met elkaar; maar er was ook een
driehoekscontact met de aarde. Bovendien werden direct
uitgezonden televisiebeelden in de capsules (die onge
veer 4.5 ton wogen) opgenomen.
Oostduitsers op de sectorengrens dan nog
werd steviger en sloot hermetl- dat
scher. En westelijke waarnemers
hadden begin juli sterk de indruk,
dat de Sowjetnota's over de kwes-
tie-Berlijn weer een scherpere
toon kregen. En in augustus kwam
het tot legio incidenten. Op de
17-de van die maand poogde de
18-jarige Oostduttser Peter Fech-
ter naar West-Berlijn te vluchten.
Hij werd bij het over de muur
klimmen door de Oostduitse Vo
po's neergeschoten. Zonder medi
sche hulp bleef hij onder het oog
van vele Westberlijners, die hem
niet konden bereiken, aan de oos
telijke kant van de muur liggen.
Fechter overleed later aan zijn
niet-verzorgde verwondingen.
Dit gebeuren was het sein voor
uitbarstingen van volkswoede. Ste-
het Westen
een heel triest cijfer: in
jaar werden 37 vlucht®.
lingen door de Oostduitse Vopo's
doodgeschoten bij hun vluchtpo-
ging-
Norstad
met
pensioen
werden
de
ge-
Generaal Lauris Norstad diende
gooid. de Sowjet-erewacht bij het in juli zijn ontslag (per 1
4 I>er' als opperbevelhebber va
Amerikaanse strijdkrachten
Europa en van de Navo In. Presi-
Russische oorlogsmonument
West-Berlijn werd bekogeld.
Burgemeester Willy Brandt deed r
i beroep op de bevolking de dent Kennedy benoemde tot zijn
hun tochten naar Amerikaanse comité van staf-
het monument.
Op 13 augustus, toen de Ber
lijnse muur één jaar bestond,
maakten de Westberlijnse autori
teiten bekend, dat toch nog 12.316
mensen de zware versperringen
Jonger kabinet
in Engeland
De Britse premier Macmillan
Brussel liet zijn kabinet een drastische
ïen ge- verjongingskuur ondergaan. On-
de der druk
staatssecreta-
iIgZX &j* WU
James Meredith, de naam van
een Amerikaanse neger, ging in
september door de wereldpers.
Deze 29 jaar oude oorlogsveteraan
wilde zich laten Inschrijven als
student van de „blanke" unlversl-
ateun verleende i
Guido maakte
reuzenzwaai
Tn Argentinië kwam in septem-
her een deel van het leger in op- T 11011 trflflI
stand tegen de regering van pre- IjCIOS rUSUlrUUl
sident Guido. Het leger bezette de
regeringsgebouwen in Buenos Ai- Qp 23 juli werd na veertien
SS ondarha^n d«
dwongen. Dat was niet waar, rentie te Genève over Laos met
want Guido moest bakzeil halen, akkoord afgesloten. Laos
neutrale staat geprocla
meerd.
gHMg China en India raakten voor het eerst, sedert ok-
tober 1959, weer in vuurgevechten gewikkeld in het
i betwiste grensgebied van Ladakh. Dat gebeurde
op 21 juli. Een gespannen situatie ontstond. Premier
Nehroe liet in Peking een nota overhandigen, waar
in werd gezegd, dat China zijn troepen dagelijks
de Indiase grens Het schenden. In het onherbergzame
gebied aan de voet van de Himalaya loopt de
grenslijn zeer onduidelijk. De Chinezen waren al
eerder opgerukt naar territoir, dat India als het zij
ne claimde. In het laatste kwartaal van het Jaar
(zie volgende pagina) kwam het tot een feUe strijd
tussen India en China in deze streek.
telt van Oxford in Mississippi.
Gouverneur Barnett van deze
Amerikaanse staat verzette zich
tot het allerlaatste tegen toelating.
Hij negeerde een beslissing van
het federale hof, dat Meredith toe
stemming gaf aan de universiteit
te studeren. Federale troepen wer
den naar Missisippi gedirigeerd
om de negerstudent toegang tot de
„campus" te verschaffen. Presi
dent Kennedy greep met kracht in
en dwong gouverneur Barnett Me
redith als student te doen in
schrijven. Dat bracht in het zeer
voor rassenscheiding geporteerde
Zuiden der V.S. veel deining. Bij
relletjes in Oxford werden twee
mensen gedood door heethoofdige
(blanke) studenten. Een vreem
de rol speelde ex-generaal Walker,
die destijds in Little Rock de fe
derale troepen moest aanvoeren
tegen de blanken, die toen een
rassenrel hadden ontketend, maar
die nu aanvoerder was van de
groep blanken, die Meredith's
toelating wilden verhinderen. De
negerstudent kwam er ondanks al
le troebelen toch. Gelukkig!
Hij koos plotseling de zijde
de rebellen en generaal Ongania
werd de sterke 1
Frans-Duitse verzoening
nu volledig
Bondskanselier Ade
nauer bracht begin
juli een staatsiebe-
zoek aan Frankrijk.
President De Gaulle
maakte van deze vi
site een zeer nadruk
kelijke demonstratie
de Fr:
s-Duit
Te Petit Clamart in de buiten
wijken van Parijs werd op 22
augustus een aanslag gepleegd op
president De Gaulle. Uit
geparkeerde auto's werden 150
kogels afgevuurd op de auto van
de president. Ook zijn echtgenote
en schoonzoon zaten in de wagen.
Niemand werd geraakt.
Katanga onder
druk van VN
re druk. De VN-secretaris-gene-
raal stelde de Veiligheidsraad
voor Katanga een handels- en fi
nancieel embargo op te leggen,
als niet binnen een bepaalde ter
mijn werd toegestemd in eenheid
met de rest van Kongo.
de
verzoening
Franse staatsman in een periode,
waarin zijn land door de OAS-
terreur juist op de rand van de
burgeroorlog had geleefd, zelf
naar West-Duitsland reisde, werd
zijn bezoek daar nog meer een
demonstratie van de wil om met
het land van dr. Adenauer sa
men te gaan. De Gaulle greep
zijn geliefde methode aan om
zichzelf te populariseren door zo
veel mogelijk in contact te tre
den met de volksmenigten. Zijn
bewakers (en dat moesten er
door de recente aanslagen op
zijn leven nogal wat zijn) had
den het daar extra moeilijk mee.
Op de eerste juli zei de bevol
king van Algerije voor 99 pet. „Ja"
bij het referendum over de onaf- 1
hankclijkheid van hun land. in
nauwe samenwerking met Frank
rijk. Nog waren de moeilijkheden
In dit Noordafrlkaanse land niet
ten einde, want in de voorlopige
regering der Algerijnse nationalis
ten ontstond een. tweespalt, toen
Ber( Bella (ónderfcte powet 'in dit
artlkéltje) zich tegen' de premier
Kh-edda (bovenste pórtret)
keerde.
ma: Toen Frankrijk
op 3 juli formeel
de onafhankelijk
heid van Algerije
proclameerde was
net feest in dit
gebied, maar Ben
Bella brak met
Ben Khedda en
vertrok naar
Cairo.
Een stryd om
de macht ont- Een gebied van
brandde. Een deel 21.OOÖ vlerkante
van dc Algerijnse ku<,meter vanPer-
zijde* van^ Ben werd in de
Bella en uitein- nacht van 1 sep-
delijk zegevierde tember door een
deze over Ben zware aardbeving
Khedda, want getroffen. De aaj-'
toen op 25 sep- dc begon te bewe-
tember de Natio- gen en in weinige
nale Vergadering ogenblikken wer-
voor het eerst in den dood en ver-
Algiers bijeen- WOestlng gezaaid
kwam werd Ben dit gebied, dat
Bella tot premier een oppervlakte
gekozen. De com- van ongeveer twee-
mandant van het derde van geheel
Algerijnse bevrij- Nederland besloeg,
dingsleger Bou-
medienne, die bij de putsch van Het epicentrum
Bella een grote rol had gespeeld lag in de buurt
werd minister van defensie. van Dar Esfahan,
De militairen in de zes Wilaya's een plaats, die 160
(bestuursdistrieten) van Algerije km ten westen
speelden een zeer belangrijke rol van Teheran was
en de meeste daarvan kozen de gelegen. Was.
kant van Ben Bella. Opnieuw werd hier bleef geen
in Algerije gevochten en vielen steen op de ande-
doden en gewonden. De rechter- re. Dorpen wer-
hand van de nieuwe premier Khi- den met de grond
der liet weten, dat de leiders van gelijk gemaakt en
enkele opstandige Wilaya's tot een er waren schat-
wapenstilstand bereid waren en tingen, dat het
daarna werd de toestand geconso- aantal doden 6000
lidcerd. Eindelijk werd het wat
rustiger in Algerije.
chefs. Die werd op zijn beurt
opgevolgd door generaal Maxwell
Taylor, die voor die tijd persoon
lijk adviseur van de Amerikaan
se president was.
In Memoriam
9 In Den Haag overleed op 12
september het Chr.-Hlstorlsche
Tweede-Kamerlid, de heer F.
H. van de Wetering. Hij was
juist 66 jaar geworden.
Op 75-jarige leeftijd stierf in
Den Haag de oud-bevelhebber
van de Nederlandse zeestrijd-
krachten, lt.-admiraal C. E. L.
Helfrich op 20 september.
De Amerikaanse schrijver en
Nobelprijswinnaar William
Faulkner ging op 6 juli ln
Oxford (Mississippi) heen. Hij
was 64 jaar oud.
André Benard, één der meest
fervente aanhangers van een fe
deratie voor België (van Wallo
nië en Vlaanderen), die eerder
ln het jaar als vakbondsleider
zeer actief was geweest bij tal
van demonstraties, overleed op
20 juli te Seraing.
bedroeg. Premier
Alam, die een be
zoek aan het
rampgebied bracht
schatte het getal
der doden en ge
wonden op meer
dan 20.000
Sjah Reza Pah-
levi onderbrak
zijn vakantie en
bezocht de getrof
fen streek van
zijn land. Tot de
overlevenden zei
hij, dat de op
bouw van de ge
troffen dorpen en
steden snel ter
hand zou worden
e'nomen. Ook uit
ederland werd
veel hulp aan het
zo zwaar getroffen
Perzië geboden.
Feest onder de Mont Blanc
Chianti en champagne werden gedronken, tijdens een feestelijke
ontmoeting in het binnenste ingewand van de Mont Blanc. Daar
ontmoetten Italiaanse en Franse arbeiders elkaar op 14 augustus
aan het eind van ieders aandeel in het graven van de langste onder
aardse tunnel ter wereld. Als de tunnel geheel klaar is (vermoe
delijk eind 1964) zullen auto's in twintig minuten onder de berg
door kunnen rijden.
Storm vernielde
vakantie-illusies
De zomer, die de vakantie
gangers in Nederland toch
al karig bedeelde, gooide
in augustus wel helemaal
roet in het vakantie-eten.
Tijdens een zware zomerstorm, die de hele kuststrook en
vooral de Zeeuwse eilanden teisterde, werden ware ravages
aangericht op campings, bomen werden ontworteld, op de
boulevards geselde de storm alles wat op zijn weg kwam en
voor vele mensen, vormde deze met hevige regens gepaard
gaande wind het te vroege einde van hun verblijf buitenaf.
Ze gingen ijlings huistoe, in afwachting van beter weer, dof
niet kwam
Lijdensweg van
spion Soblen
Een lange lijdensweg ging de
uit de V.S. gevluchte Sowjet-spion
dr. Robert Soblen. Juist voordat
hij aan een langdurige gevange
nisstraf in Amerika zou beginnen,
vluchtte Soblen naar Israël, werd
uitgewezen, maar verwondde zich
zelf in het vliegtuig zodanig, dat
hij in Londen in een ziekenhuis
moest worden opgenomen. Op 13
augustus kwamen de Engelsen
met een officieel deportatiebevel.
De gezondheidstoestand liet dat
niet toe en Soblen stierf in En
geland, nadat enkele processen
waren gevoerd, om alsnog asyl
in Engeland te verkrijgen.
Prinsessen in
de West
Van 3 tot 31 juli brachten de
prinsessen Irene en Margriet een
bezoek aan de West. Zowel in Su
riname, als op de Antillen wer
den de prinsessen bijzonder har
telijk ontvangen.
Egyptische raketten
Egypte heeft zich in juli ook in
de raketten-race gestort. In de
woestijn, 80 km van Cairo, wer
den vier ééntrapsraketten gelan
ceerd. Ze legden 600 en 370 km af.
Veelbelovende
aardgasbel
Minister De Pous diende op 11
juli bij de Tweede Kamer de zgn.
..aardgasnota'' in. waarin een over
zicht werd gegeven van de bete
kenis der recente aardgasvond
sten in Groningen. Onder de Gro
ningse bodem bevindt zich een
aardgasbel van zeker 150 miljard
kubieke meter, maar misschien
zelfs wel van 400 miljard m3. De
Nederlandse Aardolie Mij. kreeg
de concessie voor de winning. De
gasbel zou ongeveer 27 pet. van
het jaarlijkse energieverbruik in
Nederland kunnen gaan leveren.
De Amerikaan
se filmactrice
Marilyn Monroe
overleed (36 jaar
oud) na het ïn-
te grote dosis
slaappillen. Zo
kwam een einde
Monroe
overleden
levi
dat door de film
magnaten tot een
inhoudloos „star-
heven. De ..Os-
servatore Roma
no" noemde haar
(terecht) „een
slachtoffer van
een symbolische
levensvorm haar
opgedrongen door
anderen".
Spanje: rumoer en
stakingen
Begin juni hadden 80 leden van
de 118 man sterke Spaanse dele
gatie. die het congres van de
Europese Beweging 111 München
bijwoonden, zich onder leiding van
Gil Robles verenigd met een
groep van veertig Republikeinse
ballingen. Bij hun terugkeer wer
den Robles en enkele anderen
door Franco voor de keus ge
steld. óf een gedwongen verblijf
plaats ,m Spanje aanvaarden, óf
naar het buitenland gaan in bal
lingschap. Robles ging naar Pa
rijs. In de weken, die volgden,
bleef het roerig in het Spanje van
dictator Franco. Stakingen van
mijnwerkers en arbeiders waren
er weer talrijk in de maand juli.
overstromingen
Amerika attent
President Kennedy kreeg van
het Congres volmacht om zo no
dig maximaal 150.000 reservisten
onder de wapenen te roepen. De
ze maatregel hield nauw verband
met de gebeurtenissen in Cuba.
Op 2 september had Rusland n.l
bekend gemaakt aan Cuba wa
pens te zullen leveren. Kennedy
zei al op 13 september, dat de
V.S.. indien dit noodzakelijk werd,
snel tegen Cuba zouden ingrijpen.
