Italië verlaat de Volkenbond VOOR U GELEZEI Notre boutique ZONDAGSBLAD ZATERDAG 8 DECEMBER 1962 DE WERELD 25 MAR GELEDEN door G. PUCHINGER Gesteld voor de keus tussen goud en ij*er, koos Macchiavelli het laatste en wij aijn het met hem eens. Tegenover het buitengewoon dwaze dilemma: boter of kanonnen, hebben wij ook reeds onze keuze gedaan: het kanon." MUSSOLINI in de „Popoio d'Italia". (begin December 1937) ..Ons temperament van strijden is niet in overeenstemming met Genève." MUSSOLINI in een rede op het balkon van het Palazzo Venetia, 11 December 1937. WE hebban hat bij het haan gaan van Prinses Wilhel- mina zo treffend ervaren: lang zaam, dag voor dag, nemen we afscheid van de wereld van vijfentwintig jaar geleden. Als we heel jong zijn, lijkt alles wat een kwart eeuw achter ons ligt grijze historie, als we ouder worden lijkt het gisteren, als we zeer oud worden is wat vijfentwintig jaar geleden plaats vond een deel van ons zelf geworden. De wondere ver-vreemding Daar is het feit dat ieder dade lijks gebeuren dat wij meemaken of ook zelf scheppen ons langzaam aan vreemd wordt; wij vér-vreem den van ons eigen heden. Maar óók is waar dat wij bij het klimmen der jaren steeds minder van het verleden kunnen loskomen, waar aan wij eens hebben deelgehad. Zeker er zijn mensen die eigen werkelijkheid gemakkelijker in het verleden of in de toekomst bele ven, dan in het concrete heden, die 't zij met de argwaan jegens zonder dat de- op die gebeur tenis uit het jaar 1937 éven be- ontdekken we plots hoe- veranderd is in West- IEen luchtopname van het Volken- bonds-complex ie Genève, dat in lecember 1937 door de Italianen bewogen, die elkaar in feite uitsloten: solidariteit met Versail- om te pogen de Noordgrenzen Italië tegen Duitsland te be igen, én wrok over de stief moederlijke bedeling op koloniaal toekomst 't zij met het verleden veel ongaarne rekening houden. Europa. Maar er zijn gebeurtenissen, zo Het oude Europa, waarop de als het sterven van Prinses Wil- wereld-politiek geconcentreerd helmina, waarbij plots vrijwel was, bestaat niet meer. Van Ita- allen die niet oppervlakkig leven, liS hopen we thans dat het com- getroffen worden door het feit dat munisme er geen overmacht zal er eigenlijk weinig behoeft te ge- krijgen, voor het overige speelt beuren, of het verleden komt in het geen rol meer van wezenlijke veji:Ken ons omhoog, de snaar der histo- mondiale betekenis. moederlïi rie wordt in ons aangeraakt, en Vandaag kan West-Europa al- ''bie/ iulië achtt: zi-ch als off doet ons weer even de tragiek, "XTonTelredin^erd^- ctfle kolomlle mogendheid bij zi ürsï&iEïïSo'TSrs. v"saiucs Wie wil weten hoeeeer de mens politieke kansspel van met-Euro- teJ"r Iuliê met zich zelf een raadsel is hoe be- Pes* mogendheden. «et ging met itane ais met ai trekkelijk van belang zijn dage- Vijfentwintig jaar geleden ech- le ontevredenen, zo lang ze al- lijks streven en beleven is doet ter bepaalden de Westeuropese leen staan mokken ze, maar ze goed het verleden te bezien' staten nog de wereldpolitiek, en tornen zelden tot handelingen. Maar juist odk daarom- wie het nadat in Versailles de éne groep Krijgt de verongelijkte echter actuele heden wil verstaan in zijn staten (Frankrijk-Engeland) de bondgenoten, bestaat de kans dat beperkt zijn voorbijgaand karak- andere groep (Duitsland-Oosten- de ontevredenen zich aaneensluiten ter, doét er goed aan het voor- rijk) overwonnen had, betekende dan eerst verkrijgen ze de hand bljgogane heden" te overwegen, dit dat de overwinnende staten die in staat is een vuist te maken, en steeds weer in. zijn werkelijk- de wereldpolitiek leiding gaven. en_ dan m is de toepassing heidsbeleving op te nemen. Maar die overwichtspositie Want in iedere eeuw der mens- slechts van korte duur zijn! heid weerklinkt de boodschap van De met het Verdrag van Ver- de Middeleeuwse doodskop, die sailles geschapen toestand werd alle andere kwaliteiten die hij ker bezit, ten val zou komen! Als voorbeeld moge ik weerge ven een gebeurtenis die Ciano meemaakte, kort voor Italië de Volkenbond verliet, op 29 oktober noef 1937: ,,'s Morgens vond de aan bieding plaats van de medailles aan de weduwen van hen die in Spanje gevallen waren. De plech tigheid was een succes. Maar toen ik deze mannen en vrou wen in die lange rouwrij gade sloeg en in hun ogen zag, die rood waren van schreien, onder zocht ik mijn geweten en vroeg mijzelf af of hun bloed voor een goede zaak gevloeid had. JA, het antwoord is JA. Te Malaga, te Guadalajara, te Santander waren wij strijdende om onze bescha ving en revolutie te verdedigen. En er zijn offers nodig om een krachtige en sterke nationale geest te smeden. De gewonden waren vol goede moed. Eén van hen, die beide handen en een oog had verloren, zei: „Al wat ik wens is een nieuwe hand, om op- Spanje te gaan!" Wij roepen dus uit, dat het ge en wij verwijderen ons enige spijt uit deze wan- vuistrecht slechts een kwestie de Volkenbond door de veroordeling eu «ou Volkenbond eer toe- dan afgeno- 'dV keuze men omdat de Volkenbond Italië ue leute ui „„f u„. „J„, »i„ De gezamenlijke ontevredenheid van Duitsland en Italië over het met groot realisme ^iëze ""wónde- ingrijpend gewijzigd, toen de over- Verdrag van Versailles, hun anti- re ver-vreemding" de mens pre- wonnen landen, en voornamelijk democratisch én anti-communls- dikte: Duitsland, zich ontworstelden aan tisch regime, de verovering van Ik was als gij, de druk en overmacht der over- Abesinië door Italië, welke door Gij zult als ik eens wezen winnaars. Er ontstond aanvanke- Duitsland stilzwijgend was toege- Daarom beveelt de Bijbel de lijk een zeker evenwicht dat een laten, móest beide landen met el- mens ook met klem aan zijn da- dilemma schiep: het zou leiden tot kaar in contact brengen, en ver gen te tellen, één voor één, ook een van beide zijden geaccep- oorzaakte dat ze beide in een tijd als deze die alleen in teerde co-existentie óf, indien dit flict kwamen staat schijnt te zijn bij massa's evenwicht slechts de overgang te Genève. w. te tellen. voorbereidde naar een situatie van Versailles elkaar geregeld In dit kader krijgt de geschiede- waarbij de andere Europese partij ontmoetten, nisstudie een b.jna pastoraal ka- het overwicht bezat, tot een nieu- Want al had Italië né de ge- rakter. De geschiedenisstudie toch, we oorlog. slaagde verovering van Abessi- de dagelijkse bezinning op het in zulk een tussentoestand kan Seen reden meer om ont- verleden, 't zij dat verleden zich de morele sympathie van iedere vreden te zijn. de spanningen wa- boeiend of onbetekenend voordoet, staat, uitkomend in de keuze I g sympath.ek of antipathiek lijkt, 0f tegen één der partijen bouwt aan ons mens-zijn Daar- groot belang om is de geschiedenisstudie ook tussen oorlog c.. Kj'ÏÏSi! Duitsland socht s.nds 1933 zijn wetenschappen zoveel leken opge- "ine "ootdSe^daaJa'an EjJ» al "ns do nelElne om treden, die aanvankelijk de ae- u voordelen daaraan de Geneefse werkzaamheden van schiedenisstudie niet kozen, maar ufïi'. jaren te kleineren, tijdens hun levensweg door de ge- f0o, t"? maar dan ver£eet men to°h dat schiedenis „gegrepen" werden, w n f j V *aZ1" de Volkenbond én voor die jaren omdat de geschiedenis hun levens- P, de Volkenbond verlaten, én voor de latere geschiedenis kijk verdiepte, omdat zij het pas- ?"dacl?t ef"let °ver ooit weer te zeer Juiste principiële uitspraken toraal element van de historische lïl organisatie die de heeft gedaan die geheel conform studie ondervonden! Wellicht ook slechts konden zien als een het Volkenrecht waren, ook al Is daarom zijn er weinig weten- schepping van de overwinnaars j,et waar dat de diverse naties schappen waarvan de belangstel- van Geneve. die lid waren té oneensgezind wa lende leek met zoveel vrucht Sinds 1935 was ook Italië in ren om een politiek te voeren die kennis neemt, als de geschiedenis- conflict gekomen met de Volken- .Mussolini en Hitler een definitief studie. bond, doordat Italië op zijn beurt ha't toeriep. Maar zouden wij Wat de Bijbel allereerst aan de koloniale veroveringen deed ten thans van de Volkenbond méér ijverige lezer ontvouwt is de ge- koste van Abessinië, één der le- mogen eisen dan ónze generatie schiedenis én een juist inzicht in den van de Volkenbond, presteert in de Verenigde Naties? de geschiedenis. God is in de Bli- Maar daarmee was Italië rijkelijk bel de God DER GESCHIEDENIS, laat. Mocht het bezit van koloniën Dit alles bracht er Italië inmid- vanaf het begin der gescniede- toen nog een oirbare zaak geacht dels toe zijn grieven tegen Genève de voleinding der ti;- worden, de tijd van verovering en de Versailles-staten op het ta- was lang voorbij, en Italië cK-— te een duidelijke afkeuring van het Volkenbondsapparaat. Dit gaf grote spanningen tussen Italië en de overige Volkenbonds- Het zal op 11 december 1962 staten. Reeds waren de banden die Ita- vijfen twin tig jaar geleden zijn dat Italië toch werd na de Vrede lië met de Volkenbond verbonden Italië de Volkenbond verliet tn van Versailles door twee motieven l°s geworden, en nog slechts een zwakke draad verbond Italië met het Volkenbondslichaam maar de n n n u officiële band met Genève wees althans nog op de mogelijkheid dat Italië bij een eventuele oorlog de zijde van Engeland en Frank- rijk zou kiezen. Maar al meer wenste Mussoli ni, die de laatste jaren een poli tiek van bluf en gezwollen rede- „BO, voeringen had gevoerd, een eigen /egen Politiek te voeren, los M. C. Slok - Forum Boekerij, iij„"ryk sèïlustrTerFmet"^.'™: ?eno1?; Érankr.jk, 'Engeland Den Haag Vertaling H. C. M. ge tekeningen van Malvin Neset AIPe a. Dulmeijer en G. A. Daaimeijer en Valeric Herbst. Het is overi- //JLf'!,1n gens de vraag of deze boekjes de ~ngV3u Frankrijk zijn zelf- jeugd erg zullen boeien. De bete- stand igheid te bewijzen, de bond- kenis van onafhankelijkheidsdag 6en0°l van Nazi-Duitsland werd, zal haar het lezen ervan wellicht rP.?ar waar Engeland en Frank- niet erg duidelijk zijn. rLLi: .5^w,eJ?.er^in?.. Het klinkt als sprookje, maar het kwam van de lippen van een jongeman van twintig jaren, verminkt door vij andelijk staal, maar gelukkig om dat de Duce een moment voor hem stopte om met hem te pra ten De Duitsers die hierbij wa ren hebben er wat van geleerd." Is er een duidelijker voorbeeld van een staatsman die de stém van zijn geweten hoorde, maar deze stem met drogredenen tot zwijgen bracht? Zo vormt heel zijn lezenswaardig dagboek een aaneenschakeling van voorbeelden hoe het een politicus vergaat die uiteidelijk zijn eigen minis teriële verantwoordelijkheid rde- ijd verheffen, en die lijk zullen komen van de kant dei hoeksteen uit de Nederlandse buigen." kudden der grote democratieën, la ten ons volkomen onverschillig. Niets kan gedaan worden tegen een volk. dat als het Italiaanse in staat is tot ieder offer. Wij hebben wapenen in de lucht, te land en ter zee; .talrijk en ge staald door twee zegevierende oorlogen. Maar wij hebben voor al de heroïsche geest onzer re volutie, die geen mensenmacht ter wereld ooit zal kunnen doen Afscheid van Genève Dat blijkt ook uit de wijze waarop Ciano in zijn dagboek het afscheid van Genève beschrijft: uit alles is duidelijk dat Mus- SOlini de énige was die daar- over besliste. Ciano volgde slechts vol bewondering de „kra Mussolini. krachtige" Opnieuw treft het commentaar van Ciano op deze rede in zijn dagboek: Ciano had een fellere speech verwacht, en prees de ge matigdheid waarmee ae Duce zich had uitgedrukt, en sloot deze op merking karakteristiek af met ae woorden: „Als altijd, heeft de Duce het bij het rechte eind". Laconieke reactie De toespraak Mussolini ..interessant gesprek" met uitbundige ovaties ontvangen. Ook zijn schoonvader, waarbij de tocn de redenaar reeds van het schoonzoon uit de mond van de balcon verdwenen was, bleef het dictator in zijn dagboek opteken- volk doorjuichen tot Mussolini ten de: „Wanneer Spanje ls geëin- tweeden male het balcon betrad, digd, ga ik iets anders verzin- O"1 vijf voor half tien begon een nen. Het karakter van het Ita- défilé van vrijwillige strijders in [manse volk moet worden ge- Afrika en Spanje, hard door vechten". Op 17 no- Maar buiten Italië maakten het vember wordt wéér zo'n dapper besluit en de redevoering van woord van Mussolini in het dag- Mussolini weinig indruk. Het is boek vastgelegd, wanneer Cerru- te begrijpen; sedert mei 1936 had beeft opgemerkt dat Frankrijk Italië reeds geen deel nis tot den de wereld begeleidt weg door de historie! Italië Europa Bluf en zwakheid vijand numero 1 van Italië geworden: „Een grote eer! Ik wens te worden gevreesd en ge haat. méér dan te worden geto lereerd en gesteund!" Op zaterdag 12 december 1937 maakte Mussolini zijn beslissing i"zake Genève bekend in de stijl die hem lief was: een grote volksmenigte was bijeengeroepen voor het Palazzo Venezïa. Aan de toespraak van de Duce op het balcon ging een zitting van de Fascistische Raad vooraf, die vol gens Clano's dagboek twee minu ten duurde! Twee minuten waar- ill beunt werd over een politiek die ontelbare jonge mannen van Italië de dood inzond: „Grote Raad. Duurde twee minuten. De Duce zei dat de argumenten gen; men 1 dr. Sil- Verloren Voetstappen viu Craciunas is niet Ru «ciuu- sel, doch verslag en belevenissen van een Europeaan in Roemenië, die dit alles meemaakte. Na het lezen van dit boek blijft er wel Schuldgevoel achter. Ons gemakke lijke leven in het vrije Westen doet ons zo licht het lot vergeten van zovele medemensen die zich dapper trachten te verweren tegen een schrikbewind, dat geen plaati overlaat aan idealen. i gelov Adieu Nick, door Lidi Luursc- Italië eisten, zou Óitler aan Italië met de jaren de volledige sla vernij opleggen. Zijn einde zou «n. nil..,.. H P T.nnoM. Z'I" ecn vlucht in eigen land. ma. Uitgave H. P. Leopolds Zeiden ls in de politiek duide- L ItgeversmaatschappIJ N.V.. lijk gedemonstreerd welk een ge- Den Haag. vaarliike drijfveer de rancune is, als bij Mussolini in de dertiger Een door een mislukt huwelijk Jaren. die uit gegriefdheid jegens ^'rtn'ioTó" °P drift geraakte man hervindt Frankrijk en Engeland zijn land er ugn- zjjn evenwicht dankzij een jong 'n de armen dreef van de on- meisje, dat hem door haar be- waardigste bondgenoot die het gripvolle houding en ontwapenen- roemrijke Italië ooit heeft gehad de levensblijheid van zijn cynis- Bluf bij Mussolini, slapheid bij me geneest. Het in de vorm van Ciano, zijn schoonzoon en minis- een autobiografie geschreven ver- ter van buitenlandse zaken, heb- haal is ongemeen boeiend, munt ben dit alles veroorzaakt. Wij uit door sfeertekening en draagt vinden veel hiervan terug in de door de vermelding van treffende gelukkig bewaard gebleven en ge- oubliceerde dagboeken van Ciano Zijn dagboeken doen hem ons ken- vóór het verlaten van Genève al gemeen bekend zijn. Er kon geen gelukkiger moment worden geko zen dan het tegenwoordige... Hii opende het debat. Starace stelde voor aanvaarding per acclama tie. Ik stond het eerst op, tocn Fannacci, Grandi. en Buffarini. Daarna de rest...." Daarna was vanaf het bekende kleine balcon van het Palazzo Venezia het reeds sinds jaren bekende beeld te zien: het reus achtige plein versierd met vlag gen eri (ditmaal ondanks de mende regen) tienduizenden chende fascisten. Juichend.... waarvoor? Men wist het niet. want welk besluit daarbinnen ge nomen zou worden was aan de menigte onbekend. Men wist slechts dat de Duce straks een toespraak zou houden, en zijn beslissingen van gewicht den zijn. Ook elders in andere steden en dorpen was dc volks menigte bijeen op de grote piel de Volkenbondszittin- ,'erwachtte buiten Ita lië niet andera dan dat de Duce nu eindelijk ook de officiële band met Genève zou doorsnijden. Londen reageerde laconiek. Pa rijs vond Mussolini's gebaar meer theatraal dan zakelijk, en Genève zelf vroeg zich terecht af waarom Mussolino zo fel tegen Genève op trad. wanneer Mussolini Genève inderdaad dood achtte! Slechts Duitsland preea het be sluit. en verklaarde zich geheel solidair met Mussolini. Duitsland legde daarover zelfs een officiële verklaring af. die door Mussolini tegenover de D.N.B.-correspondent „een voortreffelijke verklaring, helder en duidelijk" werd ge noemd. Het is opmerkelijk hóé snel dit besluit van Mussolini weer uit de belangstelling van dc Europese pers verdween: een ruim verslag over de rede van Mussolini, een kort. zakelijk commentaar, en daarna zweeg men over de fatale handeling van Mussolini. Maar desondanks was een nieu we situatie ingetreden, die de 'edeskansen van Europa ongun- poogden stig beïnvloedde. te BBL. zich geheel Duitsland zou uitleveren, maar door zijn ongeremde wrok jegens de democratische landen zou Mussolini zich èl meer laten bepalen. Nog twee jaar zou de ■ereld wikken en wegen wat Mus dat solini uiteindelijk i val ge- Grote dag in Noorwegen, door Zinken Ilopp, en Grote dag in Ghana, door Gcraldine Kaye. Uitgave De Bezige Bij, A'dam. bijzonderheden de kenmerken authenticiteit. Gezien de in 1940, tegen alle politiek moreel in, in oorlog bracht met het zwaar bedreigde Engeland en het voor 9 in doodsnood verkerende Frank- gte tot rijk. Op deze weg. die naar de fa tale beslissing in 1940 leidde werd december 1937 met het uittre- definl- Om vijf minuten s avonds werd de n stilte gemaand, en betrad Musso lini het balcon. en sprak: „Het besluit van historische be- 1I1CI tekeniSj_ dat zo juist door de den uit de Volkenbond Dit zijn twee werkjes uit de bepaald opzicht ruime opvattin- nen als een beschaafd gevoels- jeugdserie „Grote dagen". Zij gen van de hoofdpersonen moet mens, niet slecht, eerder sympa- dragen als ondertitel respectieve- het lezen van het boek evenwel thiek. maar ondiep, krachteloos lijk „De zeventiende mei" en worden voorbehouden aan gees- In moreel door slaafse onderwor- „Kwasi gaat naar Accra". De ver- telijk volwassenen. penheid aan Mussolini, tót het Grote Fascistische Raad is ge- tieve stap gezet, dank zij dc nomen, en dat door u met en- bezonnenheid en geestelijke on- thousiaste instemming is ontvan- rijpheid van één man, over wiens ?en; unm(etvlauuger worden uit- besluit zijn naaste medewerkers gesteld. Wij hebben de wereld slechts twee minuten behoefden te discussiëren! viwwerwiviwMTVTTYvewrrTTWw t 1 i Proefballon vcruchljnt j f elke veertien degen In j f hel tomdaqnblmd. t roer Iedere geaccep- s teerde Intending In er 3 een pOidriMrl. ut uur fm.r.p.l folo*M, J tekeningen, gedichten. J vergeten. (Verontwaar digde kreten uit de menigte). Maar sommigen hebben ge dacht, dat op een goed ogenblik de Volkenbond zijn fout zou her- werkelijk gestalte kreeg in zijn stellen. Hij heeft het niet ge- politiek. Dit maakt Ciano tot een daan en heeft het niet willen verachtelijk voorbeeld van een doen. De goede voornemens van zeer menselijk en toch verachte- sommige regeringen vergaan, zo- lijk diplomaat, die de vaste wil dra hun gedelegeerden in contact miste grondig met zich zelf te ra- komen met het noodlottig milieu de te gaan en te beseffen welke van het Geneefse Sanhedrin, dat verantwoordelijkheden hij droeg, bestuurd wordt door verborgen Steeds weer valt op hoe rake- krachten, die vijandig zijn aan lings Ciano in zijn dagboeken ons Italië, aan onze revolutie, langs de problemen gaat, zónder Kon onder deze omstandigheden de enig juiste conclusies te trek- onze aanwezigheid op de drempel ken. Het lijkt soms of hij het van Genève nog geduld worden? twintigste-eeuwse voorbeeld is van Onze stijl en ons temperament de mens. die, naar de bekende van soldaten leed er onder, uitdrukking der Klassieken, door Het uur naderde, waarop er ge- de goden met blindheid wordt kozen moest worden: Er in of er geslagen, opdat hij zó. ondanks Ér in? (De menigte schreeuwt: Neen!) Er uit? (De menigte schreeuwt kelende tempel, waarin voor de vrede werkt, maar waar men de oorlog voorbereidt. Het is eenvoudig belachelijk te geloven en te doen geloven, dat er pres sies uitgeoefend zijn om onze houding te bepalen. Er is geen pressie geweest. Er kon geen pressie zijn. Onze kameraden in Berlijn en in Tokio hebben dat is de waarheid een volstrekte discretie in acht genomen. De uittreding van Italië uit de Volkenbond is een gebeurtenis van grote historische betekenis, die de aandacht der wereld zal trekken en welker consequenties nog niet overzien kunnen worden. Daarom zullen wij onze funda mentele politieke richtlijnen, die uitgaan naar samenwerk ng en vrede, niet opgeven. Wij hebben daarvoor dezer dagen een schit terend bewijs gegeven door de vrede in de wateren van de Adria- tische Zee vast te leggen. De drei gende stemmen, die zich v tot tiid verhef— j;- schijnlijk nog ideeën of trat fe nog J meer hebt naar de re- daktic Kalmte voor 7 oat" van deze krant. j Na een troosteloze en voor hem daardoor juist troostvolle avondwandeling door het oude, onbewoonde gelceltc van de stad, besteeg hy een tram. HU wandelde graag in dat stadsgedeelte. Eigenlijk kon hU de mensen niet verdragen; hU had een kluiaenaarsalel. Daarom hield hU misschien van de clochards. Dat wu niet zonder meer een romantisch gevoel van hem. De clochard was de moderne kluizenaar. BU gebrek aan bomen leefde hU temidden van de mensen. De stad, uvar hij nu al geruime tijd troonde, uw.i zo immens groot, dat h(j er nu al maan denlang in Handelde, tonder, dat dit hem ver veelde. Hij dacht tijdens die tochten wat na. Zijn gedachten fladderden meer op eigen kleine en vermoedelijk rose vleugeltjes, dan dat hij er invloed op uitoefende. Hij tverd ge dacht. Bij water, al of niet zilverig van de maan. kwam hy soms tot vreemde conclusies, die hy, eenmaal op syn kamer, niet meer be greep. Toch bewaarde hij se als kostbare kleinodiën, alsof hij intuïtief voelde, dat die gedachten slechts in hun eigen omgeving naar u-aarde geschal konden worden. Hij sou een groot, om muurd bos willen be zitten, waarin hij al leen sich ophield en hutten bouu-de, om hem tegen de koude of de warmte te be schermen. De andere schei keek hij naar buiten. Een tram uit tegenover gestelde richting ku<am juist aanrijden. Toen sij elkaar genaderd waren, zag hij, dat ook in de nndere tram slechts één persoon sal: een jonge rroUM'. En in die paar luttele seconden, die minuten schenen, keken sy elkaar aan. Daarna naren er nog slechts de rode achter lichten. Maar hij had het plots beseft: zij hod, hij had het in haar blik gelezen, hetzelfde ge titeld als hij. Er moest wel een onuitsprekelijk droef verlengen in hun ogen hebben gelegen. Z(j hadden beiden begrepen, dal sij elkaar den tien en dat het leven verder leeg zou zijn. Met ongeduld wachtte hij op de vol gende halte. Hij sprong eruit, holde naar de dichtstbijzijn de telefooncel en bel de een taxi. Het er gerde Item buitenge- t-oon, dat die er vijf ■olie heel niet te zoeken. dat zij meenden, ge vonden te hebben? Hij wilde in India, op de top van een be boste berg, 's avonds uitkijken over het meer aan de voet ervan en alles begrijpen! De vogels, het tutter, de hemel begrijpen. Hij uilde een sterfelijk god zijn. In deze buurt van de stad ontmoette hij soms mensen, die daar, evenals hy, doelloos rondliepen. Zij keken meestal naar de grond en begonnen taak terstond gesprekken met hem. Zij begrepen elkaar daar. Het zat hem in de huizen en de oude, heboomde kerkhoven ertussen. Zodra zij echter buiten het u<ater, dal het kwartier van de rest van de sUid af scheidde, geraakten, bemerkten sy eikaars bol- hoedt n en paraplu's. Zij zagen elkaar dan ont steld aan, mompelden: „Oh, pardon, ik sal V niet langer ophouden", en gingen kopjes thee drinken, namen de krant of gingen sla pen, Zij pas/en zich telkens weer aan bij de huizen. Ik vertel dit alles, omdat hel misschien van belang is, om de gemoedsgesteldheid van onze wandelaar te begrijpen, toen hij, zoals gezegd, in ecn tram stapte. ONTMOETING De tram reed louter voor sijn genoegen; hij uas alleen. De conducteur had sich terugge trokken en praatte met de bestuurder, zijn enige privilege in deze wereld, Wasig gestemd deed. De chauffeur had zelden ecn vreemdere passag'er meegemaakt. Eerst lieI hij met rasende snelheid een tram in halen, om hem er vervolgens achteraan te laten rijden tot de eerste de beste halte. Daarna ging hij de tram binnen, terwijl de taxi bleef volgen. Zoals hij ion verre reeds gezien had, wat hel meisje al ergens uitgestapt. Hij uendde sich tot de conducteur om in lichtingen, Deze bleek echter niet le weten, waar sy er uit was gegaan. Dat hoi sijn taak ook niet, naar h\j zeide. l erp/etierd ging hij de taxi keer in om sich naar huis te laten ryden. En dddr kwam syn ontdekking, had de ommekeer plaats. Het was zijn lol, geliefden te verlieten. Zelfs als hij haar nog ooit zou terugsien, mos het voor hem alles te laat. Was de droom niet schoner dan de werkelijkheid, de leugen dan de waarheid? Nu uos sij ecn droom voor hem, tij sout slechts realiteit kun nen worden. Wellicht kwam het, dat hij, door dat hij in gedachten verzonken was, niet sag, hóe het meisje hem ten fireedert male in een tram langsreed. Zij zag hem evenmin. Ver moedelijk had tij iets laten liggen of was thuis iets gaan halen. Als er bij hem al even een gevoel t an smart was, bracht hij dat in ieder getal niet lot uit drukking. H(j had het trouwens ook niet ge kund; hij was vergeten, hoe te huilen. TJIT REINSMA. poooooooooooooo I ER UIT GELICHT I L. de R. (Rotter- dam). Je bedoeling - daar is het ook bij I gebleven. In ant- woord op je vraag (voorbeeld): kurk I rijmt niet op jurk. C. den B. (Lisse). IWe kunnen ons jc enthousiasme voor lit onderwerp voor- I stellen. Maar aan de uitwerking mankeerde zo 't een en ander. De I foto's wann niet scherp genoeg voor een krant, jc „poe- g zië" rammelde zo- I gezegd. I J. M. C. (Rotter- I dam'. Ga er eens Iuit. Met een boek. Bijvoorbeeld. R. v. d. L. (Lei- I den). Meen jo dat I nu werkelijk? I M. v. V. (Den I Haag). Raakt jouw I ballpoint nooit leeg? I A. K. (Dordrecht). I Je bent blasé, I I goed. Maar daar I hoef je on6 niet I meer van te over- I (tuigen. I B. v. K. (Brielle). I Eigenlijk wel leuk. I I Als het een beetje korter was ge- I weest, had le een I kans gemaakt. hebben echter de schandelijke po ging van Genève, het volk van Italië economisch te verstikken, niet vergeten Heel dc tragiek van een groot >lk met een roemrijk verleden in soma In „twee minuten" ver wij zullen die symboliseerd zijn! 1 1 Het ls lang geleden dat we in „Ruimte" aan dacht schonken aan de mode. We zullen, met de komende feestdagen in het verschiet dit verzuim even goedmaken met een paar leuke ideeën getekend door Joice A. Koopmans en Magda Stemerdink. Voor de gezellige avondjes dan, hier drie Ja ponnetjes, hoogst modieus door de geaccen tueerde prkicesselljn. Met grote strik, ter ver hoging van de feestelijkheid, terwijl als extra tip nog vermeld mag worden dat het lijfje bij voorbeeld zeer goed geborduurd kan worden. Succes verzekerd, volgens Joice. Magda laat door haar tekening de mogelijk heid tot het combineren van verschillende kleuren zien. ZIJ oppert zelf de idee van een bruine kraag, een beige Jasje en de rand on deraan antraciet. Ongetwijfeld een bijzonder effect.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 17