11/
Een kanttekening
Aanvaardt rapport over
eenheid der Kerk!
Geen verdere desintegratie
van Joodse gemeenschap
Een ivoord voor vandaag
Wiskunde-olympiade trok
veel leerlingen aan
Tien prijzen
uitgereikt
V.U. herdacht prinses
Wilhelmina
Nu loopt
mijn motor
pas echt
lekker!
m 1
f
ZATERDAG 1 DECEMBER 1962
RIJDEN ELKAAR NOG NIET IN DE WIELEN
JN korte tijd heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek cijfers gepubliceerd
over de consumptie, de besparingen en het consumptieve krediet. Zo op
het oog hebben deze cijfers weinig met elkaar te maken, maar bij nader inzien
is er toch een nauw verband te bespeuren.
Uit ons inkomen kopen wij alles wat wij nodig hebben. En schiet dat inkomen
te kort om iets duurders te kopen, iets van duurzame aard, dan probeert menig
een zijn spaarbankboekje te hulp te roepen. En het geld dat wij niet direct
nodig hebben als er tenminste nog wat overblijft leggen wij opzij en
sparen wij dus.
De conclusie ligt voor de hand: loopt de consumptie op, dan zullen de bespa
ringen moeten zakken, en zakt de consumptie, dan komt er ruimte voor meer
besparingen. Alleen als het inkomen groter wordt, is het mogelijk dat con
sumptie én besparingen groeien.
Maar er Is nog het consumptieve krediet. Dank zij dit krediet kan de consu
ment kopen zonder dat hij voor 100% het benodigde geld heeft In dit geval
wordt dus niet vooraf gespaard en daarna gekocht, maar er wordt eerst ge
kocht en achteraf gespaard.
Wij zouden derhalve geneigd zijn te zeggen, dat bij het toenemen van het
consumptieve krediet ook de consumptie moet oplopen en dan vooral van
de duurzame consumptiegoederen maar dat de besparingen moeten dalen.
De consumenten toch moeten het opgenomen krediet terugbetalen en kun
nen dan niet tegelijkertijd ook nog geld naar de spaarbank brengen.
De werkelijkheid laat ons echter een ander beeld zien. Want wut zien wij? In
de eerste plaats dat de consumptie van de gehele Nederlandse bevolking op
loopt. Als wij de prijsveranderingen uitschakelen' en de consumptie uitdrukken
in hoeveelheden, dan komen wij voor de eerste acht maanden van dit jaar
in vergelijking met dezelfde periode van vorig jaar op een stijging van
3?i%. Kijken wij alleen naar de groep duurzame consumptiegoederen (kle
ding, meubelen, elektrische apparaten enz.), dan komt er een stijging van 4%
te voorschijn.
Het verschil is niet groot. Het blijkt, dat het eerste kwartaal dit op zijn ge
weten heeft. De totale consumptie van april tot en met augustus van dit jaar
liep SM% op en die van de duurzame consumptiegoederen 6%%.
En wat doen nu de besparingen? Zakken zij door die aankopen of blijven zij
op haar best gelijk? Integendeel, ook zij lopen op. In de eerste negen
maanden van 1961 is er bij de rijkspostspaarbank, de algemene spaarbanken
en de boerenleenbanken voor 788 miljoen gespaard (inlagen minus opvra
gingen). In diezelfde periode van 1962 werd er netto 823 miljoen gespaard.
Ook oktober blijkt een bijzonder goede spaarmaand te zijn geweest, want bij
de algemene spaarbanken werd er netto 15 miljoen gespaard tegen 10 mil
joen verleden jaar.
De inkomensstijging geeft dus voldoende speling om een stijging van de con
sumptie en van de besparingen mogelijk te maken.
Maar nu voeren wij de consumptieve kredieten in het strijdperk. De gemeen
telijke volkskredietbanken konden in het eerste halfjaar haar kredieten met
15V£% uitbreiden in vergelijking met het eerste halfjaar van 1961, en de par
ticuliere geldschietbanken en financieringsmaatschappijen voor consumptieve
doeleinden, verstrekt om de verkopen op afbetaling van de winkelier te kun
nen financieren, liepen met 5% op.
De grootwinkelbedrijven zagen haar afhetalingsverkopen met 17V£% oplopen.
Wij moeten er echter bij vertellen, dat de afbetalingsmagazijnen in de detail
handel haarafbetalingsverkopen alleen maar op hetzelfde niveau konden
houden terwijl de postorderbedrijven volkomen in de verkeerde hoek zaten,
want zij moesten een teruggang in de afbetalingsverkopen van 21% incasseren.
Ontegenzeggelijk heeft de uitbreiding van de consumptieve kredieten de con
sumptie van duurzame consumptiegoederen gestimuleerd, hoewel wij ons
hiervan ook weer geen overdreven voorstelling moeten maken. Er is op dit
terrein geen voldoend cijfermateriaal, maar deskundigen schatten dat de
totale consumptieve kredietverlening overeenkomt met 2 a 3% van de gezins
consumptie en 8 a 10% van het verbruik van duurzame consumptiegoederen.
De opgenomen gelden moeten terug betaald worden. Toch bleek dat voor de
besparingen geen bezwaar te zijn, want die liepen rustig verder op. Hieruit
zou met enige voorzichtigheid voorlopig de conclusie getrokken kunnen
worden, dat de consumptieve kredietverlening de besparingen niet in de wie
len rijdt. Sterker, in deze hoogconjunctuur blijkt het mogelijk te zijn, dat
zowel de consumptieve kredieten, de consumptie als de besparingen oplopen.
Zo blijkt al weer, dat de werkelijkheid heel anders kan zijn dan wat men
theoretisch zou verwachten. In dit verband zal het ons ook erg benieuwen, of
de hartverwarmende en zo schitterend geslaagde actie voor „Open het dorp"
haar sporen in de spaarcijfers van november zal achterlaten. Zouden de vele
miljoenen die de Nederlandse bevolking heeft geofferd, uit haar consumptie
of uit haar besparingen komen? De organisatoren van de actie behoeven zich
daar gelukkig niet het hoofd over te breken. Zij zijn met het bereikte resul
taat hoogst gelukkig.
Voorstel kardinaal Bea op concilie:
Het presidium heeft besloten
dat vandaag het concilie zal be
ginnen met het rapport „De Ec
clesia", waarvan een der hoofd
stukken handelt over de onfeil
baarheid.
Kardinaal Ottaviani had woens
dag voorgesteld dit rapport te
laten rusten tot na het reces, om
dat hij meende dat er niet vol
doende tijd was om het rapport
grondig te behandelen voordat
het concilie op 8 dec. op reces
Uit betrouwbare bron wordt
it de progressieve vleugel van net con
cilie zich tegen verdaging van de be
spreking had gekant opdat de concilie
vaders zich voor hun reces kunnen uit
spreken over het rapport. Volgense de
progressieven houdt dit niet voldoende
rekening met de hedendaagse stromingen
om de betrekkingen tussen de christe
lijke kerken te verbeteren. De progres
sieven hopen dat de bespreking voor het
congres tot een grondige herziening van
het rapport zal leiden gedurende het re
ces van negen maanden.
Kardinaal Ottaviani. de secretaris van
de machtige congregatie van het heilige
officie, is voorzitter van de theologische
commissie van het concilie. Hij was ook
voorzitter van de voorlopige commissie
welke het rapport „De ecclesia" en dat
over de Goddelijke openbaring en haar
bronnen heeft opgesteld. Ook dit laatste
is in het concilie op grote tegenstand ge
stuit. De paus heeft toen. zoals bekend,
besloten een speciale commissie in te
stellen om het rapport tijdens het reces
te herzien.
Rapport Kerk
De vraag of het ontwerp over de een
heid van de kerk, bij alle instemming
die de vaders ervoor aan den dag heb
ben gelegd, zo moet worden aanvaard
ofwel moet worden gecombineerd met
de ontwerpen van de theologische com
missie van het secretariaat, is vrijwel tot
een oplossing gekomen. Kardinaal Bea
heeft vrijdag voorgesteld het voorstel zo
te aanvaarden als het ligt behoudens
enkele amendementen door de vaders
voorgesteld. De opvattingen van de an
dere commissies komen dan later wel
aan de orde en kunnen, wanneer het
concilie ten einde loopt en een slotver
klaring publiceert, toch worden samen
gevoegd.
De kardinaal zelf vond dat de formu
lering soms nog wel wat te^apodicti"u
Willebrands blijft de secretaris van bei
de secties.
is in de vergadering ook nog ge
sproken over de vraag of er van katho
lieke zijde nu een schuldbekentenis moet
komen of niet. Er was een kardinaal te
en een bisschop van Nederlandse
origine was er voor. Tenslotte hebben de
discussies aangetoond dat een grote
meerderheid van de vaders het met het
rapport eens is. Dat is dan ook de reden
waarom het presidium ondanks het
feit dat er nog meer dan twintig spre-
Kers stonden ingeschreven voorgesteld
heetf de debatten te sluiten, hetgeen
werd aangenomen.
Prof. D. C. Mulder
tot opvolger benoemd
van prof. Verkuyl
Tot opvolger van prof. dr. J. Verkuyl,
die definitief naar Nederland komt, is
benoemd tot hoogleraar aan de Theolo
gische Hogeschool te Djakarta prof. dr.
D. C. Mulder te Djokjakarta.
De nieuwe hoogleraar werd 5 oktober
1919 te Leiden geboren. Hij heeft aan
de Vrije Universiteit rechten en theolp-
gie gestudeerd en is daar in de filosofie
gepromoveerd. Hij werd in 1945 door
de gereformeerde kerk te Amsterdam
uitgezonden als missionair predikant voor
Djokjakarta. In 1948 benoemde de sy
node van de Javaanse kerken hem tot
docent aan de Theologische School te
Djokjakarta.
In 1950 werd hij docent aan de theolo
gische school te Djokjakarta. Vanaf 1956
is prof. Mulder ook hoogleraar aan de
christelijke universiteit te Salatiga, en
vanaf 1953 bijzonder hoogleraar aan de
staatsuniversiteit te Djokjakarta.
In Djakarta zal prof. Mulder filosofie
apologetiek doceren. Aan de christe
lijke universiteit te Djakarta blijft hij
filosofie doceren. Op verzoek zal hij
voorlopig zijn colleges der geschiedenis
in de staatsuniversiteit voortzetten.
Van de hand van de nieuwe hoogleraar
zijn verschillende geschriften versche-
Weer is een Nederlander in Rome
aangekomen om als waarnemer het com
cilie bij te wonen, namelijk prof. dr. H.
A. Oberman, hoogleraar aan de Har-
va rduniversiteit m Boston. Hij vertegen
woordigt de International Congregatio
nal Council, een organisatie van kerken
op hervormde grondslag.
tegenover de niet-katholieken. Hij
deelde voorts mee, dat er twee secties
zijn gevormd in het secretariaat voor de
eenheid: een voor de reformatie en een
voor de Oosterse kerken., Hierop was
reeds- lang aangedrongen. Mgr. dr. J.
Paus blijft goed
vooruit gaan
De gezondheidstoestand van Paus
Joannes XXIII van wie, zoals gemeld
in een officiële mededeling gezegd is,
dat hij aan maagstoornis en bloedarmoe
de leed, gaat vooruit en de voorgeschre-
van medische- behandeling en het dieet
leveren het verwachte resultaat op. Dit
is gisteren in een ten Vaticane uitge-
ven communiqué meegedeeld.
In de afgelopen dagen hebben talloez
geruchten de ronde gedaan over een mo-
- 'gelijk op handen zijnde prostaat-operadie
- en over de aard van de aandoening waar
aan de Paus zou lijden. Zelfs het woord
„tumor" is hierbij gevallen. Volgens
een thans door het blad II Giorno ge-
publiceerd bericht heeft de nieuwe lijf
arts van de Paus, professor Gasbarrini,
echter verklaard dat de paus geen
postaat-tumor heeft en dat men niet
over een operatie behoeft te denken. Er
wordt ook op gewezen, dat een bekende
uroloog, die vorig jaar op het Vaticaan
ontboden werd. thans niet geroepen is.
De Vaticaanse functionarissen geven
in het geheel geen blijk van ongerustheid
over de gezondheid van de Paus.
„Wapenveld" gewijd
aan Geest en leven
Het november nummer van het blad
„Wapenveld", dat zojuist is verschenen
is geheel gewijd aan het onderwerp
..Geest en leven." D:t maandblad dat
een uitgave is van de Reunitas Reforma-
ta Quia Reformanda de reünisten vere
niging van de Civitas Studiosorum in
Fundamento Reformato heeft vier van
de vijf referaten van de traditionele zo-
merconferentie van dit jaar omgewerkt
opgenomen.
In het blad zijn artikelen opgenomen
van prof. dr. S. van der Linde die een
proeve geeft van een bijbelse inleiding
over de Heilige Geest; van prof. dr. H.
Berkhof die schrijft over de Heilige
Geest en de wereld; van ds. R. J. van
Veen die een beschouwing wijdt aan de
Geest en de tijdgeest; van ds. L. Huis
man die de plaatsvan de Heilige Geest
in hel -•••—-
neemt. De artikelen gaan slechts
terloops in op de huidige problematiek
rond doop en vervulling door de Heilige
Geest, die vooral uit de pinksterkringen
tot ons komt.
Ceref. dr. L. Zielhuis
industriepredikant
Het moderamen van de Generale Sy
node van de Gereformeerde Kerken heeft
benoemd tot industriepredikant dr. L.
Zieloos. gereformeerd predikant te Baf-
lo (gr.).
Hij krijgt tot taak het geven van voor
lichting en vorming aan de kerk en
haar ambtsdragers die in het bijzonder
zijn betrokken bij de problemen waar
voor cte industrialisatie de kerken te
genwoordig stelt.
Dr. Zielhuis. zal 1 februari a.s. m
functie treden. Hij werd in 1914 in Hat-
tum geboren en studeerde aan de Theo
logische Hogeschool te Kampen, alwaar
hij aan de Joh. Calvijnakademie al
daar promoveerde. Hij aanvaarde het
predikambt in 1943 te Den Bosch voor
de evangelisatie in Oost-Brabant, vervol
gens diende hij de kerken van Roer
mond en Arum om in 1955 intrede te
doen in zijn tegenwoordige gemeente.
Conclusie Ned. Isr. Genootschap:
Revolutionaire
stappen
(Van een onzer medewerkers)
Nadat jarenlang de meeste
Joodse leiders in Nederland de
overtuiging waren toegedaan,
dat de Joodse gemeenschap in
ons land geen reden meer van
bestaan had en op den duur zou
verdwijnen, is men op de recen
telijk gehouden vergadering van
de Centrale Commissie tot alge
mene zaken van het Nederlands
Israëlitisch Kerkgènootschap, in
welke commissie alle ressorten
met tezamen 50 Joodse gemeen
ten met omstreeks 17.000 leden
zijn vertegenwoordigd, tot de con
clusie gekomen, dat op de thans
ingeslagen weg niet kan worden
voortgegaan. De pessimistische
verwachting, dat de Joodse ge
meenschap zal verdwijnen zal
niet worden bewaarheid.
Dit gewijzigde standpunt betekent, dat
het uitgangspunt van vele werkzaamhe
den van het Nederlands Israëlitisch
Kerkgenootschap geheel anders dient te
zijn. In feite is net juister te stellen, dat
de resultaten van de tot heden bewan
delde wegen tot het inzicht hebben ge
leid dat op andere wijze moet worden ge
werkt. Na de bevrijding, toen men zich
gesteld zag tot een verschrikkelijke de
cimering van de Joodse gemeenschap in
Nederland en. daarenboven nog in de
navolgende jaren, van het vertrek van
enige duizenden naar Israël, was men de
mening toegedaan, dat het in Nederland
alleen nut had achterhoedegevechten
te leveren tegen de assimilatie, omdat op
den duur de Joodse gemeenschap toen
zou verdwijnen.
Hoewel in vele opzichten vele verbete
ringen waren te constateren met voor
de oorlog, was de idee te vechten met
de rug tegen de muur. Vooral in de klei
ne Joodse gemeenten in het land en
klein zijn de meeste nam de desin
tegratie -toe.
Aangenomen kan worden, dat de Jood
se gemeenschap door zijn leeftijdspira
mide in de komende jaren terug zal lo
pen. maar dat van een grote emigratie
naar Israël geen sprake meer zal zijn
onder normale omstandigheden. De
Joodse gemeenschap zal omstreeks
20 000 zielen blijven tellen. Het gaat niet
aan niet alle middelen in het werk te
stellen om deze gemeenschap middels
het Joodse volk een waardevol deel
worden.
Deze mening kwam
aanleiding van een rapport, dat de Per-
de Centrale Commissie had uitge-
bracht.
In dat rapport dat na een breed onder
zoek tot stand was gekomen werd de
Joodse gemeenten, opperrab
binaat en enige andere instellingen be
handeld. De Centrale Commissie legde
en motie haar overtuiging neer dat
eerste stap tot verlichting van de si
tuatie een grote bundeling van krachten
zijn. Daarom zal een onderzoek
worden ingesteld naar de wenselijkheid
van een mogelijke samenwerking met
andere Joodse groeperingen. In het bij
zonder is daarbij gedacht aan samenwer
king met het Portugees Israëlitisch
Kerkgenootschap, een zustergemeente,
en het Liberaal Joodse Kerkgenootschap
waar theologische verschillen mee be
staan. Doch ook met de Nederlandse
Zionistenbond en andere Joodse organi
saties zal een mogelijke samenwerking
worden onderzocht.
Dit revolutionaire denkbeeld is ont
staan om een zo effectief mogelijk ge
bruik te maken van mensen en middelen.
Om alle vereiste plannen te verwezen
lijken met het doel de Joodse gemeen
schap van Nederland nieuwe impulsen
te geven zou het Nederlands Israëlitisch
Kerkgenootschap ruim 200 pet. meer in
komen dienen te hebben dan thans het
geval is. Anderzijds zou het over meer
leidinggevende mensen moeten beschik
ken. De Joodse bevolkingsgroep waaruit
vroeger de godsdienstonderwijzers, so
ciale en pastorale werkers, rabbijnen,
(Advertentie)
Hoogleraren spraken
met minister
Minister Cals en de staatssecretaris
van onderwijs, kunsten en wetenschap
pen, prof. dr. Janssen hebben op het
departement een onderhoud gehad met
een zestal vertegenwoordigers van de
klassieke sectics der faculteiten der let
teren van de Nederlandse universiteiten.
Gesproken werd o.m. over de bezwaren,
die bij verschillende hoogleraren in de
klassieke talen bestaan tegen de bij Ko
ninklijk Besluit van 17 mei 1962 vastge
stelde tijdelijke noodregeling van de
eindexamens gymnasia.
De bewindslieden hebben daarbij een
uiteenzetting gegeven over de achter
gronden, die geleid hebben tot deze nood-
regeling en aangegeven, waarom zij niet
de veranderingen kunnen aanbrengen,
zoals voorgesteld in de brief der hoog
leraren classici van 10 november.
De bij deze bespreking aanwezige clas
sici hebben van hun kant de bezwaren
uitvoerig toegelicht.
In de daarop gevolgde gedachtenwis-
seling zijn enkele nieuwe suggesties naai
voren gekomen waarover de bewindslie
den zich op korte termijn zullen bera-
We zijn de adventstijd ingegaan, we leven in de verwachting.
Een hijzonder en mooi woord is dat: verwachting. Er zit iets
in van spanning, van vrees, van hoop, van blijdschap, maar
bovenal van verlangen. Bij verwachting zie je naar iets uit,
wacht je op de vervulling van een wens, van een toezegging,
leef je naar iets toe.
Zo gaat het ook met ons in de weken, die voor ons liggen.
We leven naar iets toe. Maar naar watHet antwoord op de
vraag is belangrijk. Immers, we moeten toch weten wat we
doen.
Ja natuurlijk, we gaan naar liet Kerstfeest. We maken ons
op om de geboorte van een kind te vieren, een kind in de
kribbe in de stal, dat in doeken was gewikkeld.
Is dit alles? Een kind, een kribbe? Ligt daar onze verwach
ting? Onze hoop? Is dat de toezegging?
Jazeker, toezegging! Van God Zelf. Hij heeft ons, mensen, een
belofte gedaan. De belofte van de komst van een, nee, niet een
kind, maar van het Kind. Van de komst van Zijn eengeboren
Zoon, Jezus, Die ons ten leven zal voeren.
En dat is de verwachting, de komst, van het Kind in deze
wereld, vol van onrust en dreiging, van wanhoop en teleur
stelling, door Wie wij worden gered en het eeuwige leven
beërven.
Wie met deze hoop en dit verlangen de adventsweken ingaat,
kan zeggen, dat hij in de verwachting leeft.
AOSRAM
Herdenking van
dr. D. Bos
Dit najaar was het honderd jaar ge
leden dat dr. D. Bos, van 1901-1916 lid
en voorzitter van de Tweede Kamer
fractie van de vrijzinnig-democratische
bond, werd geboren.
Het bestuur van de stichting Dr. D.
Bosfonds heeft hierin aanleiding gevon
den te zijner ere een herdenkingsplech
tigheid te organiseren. Deze zal wor
den gehouden op 14 december 's mid
dags om 4 uur in de vergaderzaal van
de Tweede Kamer. Dr. L. G. Korten-
horst, de voorzitter van de Tweede Ka
ler, zal de herdenkingsrede uitspreken.
Voorts zal die middag een boekwerk
/er het leven en werken van dr. Bos
worden gepubliceerd, geschreven door
dr. E. van Raalte. Het eerste exemplaar
zal door de voorzitter der stichting, mr.
dr. A. A. van Rhijn, worden aangebo
den aan de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen.
Tot het bijwonen der plechtigheid zijn
uitgenodigd de ministers, de staatsse
cretarissen, de leden van de Eerste en
Tweede Kamer en de leden van de ho
ge colleges van staat.
Bcroppin^swcrk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Stavoren (vac. B. Rie
J. D. A. M. Heijkoop,
opperrabbijnen etc. werd gerequireerd
nagenoeg helemaal uitgemoord. Veel
„n de werkzaamheden worden thans
verricht door vrijwillige krachten, die
nauwelijks door jongeren worden opge
volgd.
Reeds nu zijn er Joodse gemeenten in
het land die het zonder voorganger moe
ten stellen. Een van de te nemen maat
regelen zal dan ook zijn te pogen om te
komen tot een corps van reizende voor
gangers, die dan in deze dan in gene
gemeente de synagogale diensten zullen
leiden. Ook zal gepoogd worden een
jeugdrabbijn aan te trekken om de jeugd
te bezielen. Er zullen mogelijk meer cul
tureel Joodse boeken en brochures wor
den uitgegeven en het onderwijs zal wor
den bezien.
Na de bevrijding is in Nederland het
stelsel van een reizend leerkorps in het
leven geroepen, waardoor ieder Joods
kind waar ook in Nederland Joods onder
wijs kan ontvangen. Als minimum voor
een vruchtbaar Joods onderwijs geldt
echter acht uur. Gemiddeld krijgen
Nederland de kinderen slechts twee i
wekelijks Joodse les. tegen elf uur vi
de oorlog. De oorzaak is dat de ouders
niet meer tijd ter beschikking willen stel
len. daar zij het gewone leerprogram
ma reeds overladen genoeg achten. Ge
poogd zal ook worden de ouders te door
dringen meer tijd voor hun kinderen
te trekken opdat dezen een Joodse
dergrond krijgen.
De Centrale Commissie wacht
preadvies van zijn bestuur af over
ingediende motie waarin wordt gesteld
dat kinderen die verder Joods onderwijs
zullen krijgen van het Nederlands Israë
litisch Kerkgenootschap. Ook andere
maatregelen, die er op gericht zijn dat
de Joodse gemeenschap in Nederland
weer levensvatbaar wordt, zullen onder
ogen worden gezien en zo mogelijk
den ingevoerd.
r, te
Zwolle.
Bedankt voor Maarssen: W. Vroeg-
indewey, te Barneveld.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Haarlem-Z.: W. 1
Wijk, te Hoogvliet.,, die ..bedankte v
Perth én South Gippsland- (Australië).
Bedankt voor Uithuizermeeden: E. de
Vries, te Tijnje; voor Den Haag-W
H. J. van Duinen, te Zwijndrecht.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Tholen: P. Blok. te
Dirksland.
Dr. J. H. Wesselings, secretaris-ge
neraal van het ministerie van on
derwijs, kunsten en wetenschappen,
heeft gistermiddag de „wiskunde-
olympiade" prijzen uitgereikt. Deze
voor leerlingen van het V.H.M.O.
georganiseerde landelijke competi
tie, waaraan in totaal 3346 scholie
ren hebben deelgenomen, werd ge
wonnen door de 19-jarige Andreas
A. B. van der Meijs uit Den Haag.
Hij kreeg een boekenbon en een
aantal boeken.
Prijzen gingen voorts naar de scho
lieren P. van Oostrum (Geldermalsen).
J. C. Kuypers (Apeldoorn). C. H. Ver
hoeven (Loon op Zand), M J. van Gel
der (Meerveldhoven), R. Worm (Am
sterdam), C. Soetres (Rotterdam), J. J.
Drenth (Groningen), W. H. L. M. Prlist
(Eindhoven), J. A. Petterson (Rotter
dam, die respectievelijk de tweede tot
en met de tiende plaats op de ranglijst
bezetten.
De „wiskunde-olympiade" werd geor
ganiseerd door de Nederlandse onder
wijscommissie voor wiskunde. Men be
oogt hiermee het animeren van de be
oefening der wiskunde en o.m. het sti
muleren van de keuze .van een wiskun
dig beroep onder de leerlingen var
V.H.M.O.
De belangstelling voor de „wiskunde-
olympiade" was bijzonder groot, de oor
spronkelijke verwachtingen van de orga
nisatoren werden met bijna 250, procent
overtroffen. ,Hèt' feit; dat zelfs Wiskun
digen de prpgnóse-plank zover kunnen
misslaan, kan een - troost - zijn voor de
velen, die minder goed wiskundig
geschoold dan zij moeten wer'
aan ramingen voor de toekomst,
naar het schijnt achteraf gezien zei
of nooit uitkomen", aldus dr. Wesse
lings.
In zijn toespraak wees hij er o.
op, dat in de toekomst van velen c
steeds diepergaande kennis van de wis
kundige wetenschappen zal worden ge
vraagd. „Een wiskundig genie, dat zijn
mathematische wetenschap niet op har
monische wijze weet te integreren in
zijn mens-zijn kan een gevaar voor de
samenleving zijn", aldus de secretaris
generaal. Hij bond de prijswinnaars
op het hart niet eenzijdig te worden.
„Verwaarloos de humaniora, de mens
wetenschappen niet", zo hield hij hen
De Senaat van de Vrije Universiteit
te Amsterdam heeft vrijdag Prinses
Wilhelmina herdacht met een openba
re zitting in de Westerkerk in de
hoofdstad, die werd bijgewoond door
o.a. burgemeester mr. G- van Hall en
talrijke professoren (in toga) en stu
denten.
Nadat hij had voorgelezen uit het
Oude Testament Psalm 23 en uit het
Nieuwe Testament Openbaringen 19,
zei de rector magnificus van de V.U.
prof. mr. W. F. de Gaay Fortman on
der meer: „Wij zijn hier niet bijeen
om te treuren, maar om te danken
voor wat God ons en de hele wereld
in deze vrouw heeft geschonken. De
ze dankbaarheid is niet geïsoleerd
binnen de muren van onze universi
teit, zij is nationaal."
Prof. De Gaay Fortman wees erop,
dat Prinses Wilhelmina het hele volk toe
behoorde. „Zij had een plaats in ons al
ler hart, omdat zij steeds op de beslis
sende momenten het juiste woord er J_
passende daad wist. De laatste jaren
(Advertentie)
Met VELPON zie J'e er 9een barst van! bever
haar leven heeft zij besteed
i de
heid van de kerk te bevorderen", aldus
de rector magnificus.
Vervolgens spraken prof. dr. H Smits
kamp, hoogleraar in de geschiedenis
aan de V.U. en prof. dr. L. W. G.
Scholten, hoogleraar in het staatsrecht
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht,
de betekenis van de regering van
ningin Wilhelmina.
Prof. Smitskamp stelde, dat zij haar
hele leven heeft kunnen putten uit een
fonds van Oranje-liefde door de verbon
denheid van het volk en de Oranje
vorsten. „Met grote persoonlijke moed
en weergaloze geestkracht heeft Konin
gin Wilhelmina de Oranje-traditie werke-i
lijkheid gemaakt. Het Wilhelmus is even
zeer op haar van toepassing als op de
Vader des Vaderlands, die zij zo ver
eerde."
Prof. Scholten wees erop, dat Koningin
Wilhelmina nooit een duimbreed is af
geweken van haar gezworen plicht. Dat
volk meer waarde dan vele divi
sies," Prof. Scholten merkte op, dat Ko
ningin Wilhelmina zich altijd boven de
partijen heeft willen stellen om de een
heid te bevorderen, „maar het was vaak
moeilijk de typisch Nederlandse splijt-
zucht tegen te gaan", voegde zij eraan
toe.
VOOR een schoolkind van twaalf jaar betekent
een vrije dag natuurlijk iets fijns. Het ivordt
dan wakker 's morgens met dat ondefinieerbare
blijde van: wat was er ook weer? Ik herinner me
uit mijn schooljaren één bijzondere dag, waarop
we wel vrij, maar hélemaal niet bl ijwaren. Dat
was toen koningin Emma begraven werd.
In die tijd woonde ik in de buurt van het witte
paleis en koningin Emma was geen vreemde voor
ons. Zij hoorde op haar eigen charmante ma
nier een beetje bij het landschap. Op mooie len
tedagen reed zij uit in een open calèche en als
het zonniger werd in de loop van de zomer be
schermde een parasol haar grijze hoofd met de
voor haar zo typische bedekkingen. Voor haar
dood speelden wij vaak „Koningin Emma'tje".
Dan legden wij een gehaakt kleedje op ons hoofd
en spelden we een oud stuk vitrage om onze hals.
Zo lief mogelijk kijkend en glimlachend „reden"
we dan uit, precies zo knikkend en zwaaiend als
wij haar zo dikwijls zagen doen. Op de dag van
haar begrafenis, in het prille voorjaar, wisten
we met onze vrijheid geen raad. We waren niet
blij, hoewel er geen school was. en we durfden
niet te spelen. Ik voel nog de afkeer, vaag in de
verte toch ook gemengd met een tik jalouzie, bij
het zien van een paar meisjes, die balden tegen
de kerkmuur. Hoe kon je, hoe durfde je nu ge
woon te ballen op zo'n droeve dag?
Die hele vrije dag werd grauw en naar, zonder
spel, zonder ontspanning, overlopend van proble
men waar je geen weg mee wist. Ik zie me nog
staan, met het groezelige koningin-Emma-kleedje
in mijn handen, een verward aarzelend meisje.
Ik stond voor de spiegel en wilde zo graag ten
afscheid nog eenmaal dat kanten geval op mijn
hoofd leggen, maar het leek me zo oneerbiedig.
VoAbcjAfydU
en
Toen begon de kerkklok te luiden en ik hoorde:
dood dood dood. Met een prop in mijn keel heb
ik kleedje en vitrage toen voorzichtig ingepakt en
ver weggestopt.
De dag kroop traag voorbij, want een koningin
die als een plaatje door je leven reed, ligt als een
loodzware steen op je kinderhart als zij gestor
ven is.
En nu, een kleine dertig jaar later hangen er
weer vlaggen halfstok voor een koningin. Mijn
eigen herinneringen glijden als wonderlijk scher
pe dia's door mijn geest, terwijl ik toch bij het
heden bepaald word, ook al door de reactie van
mijn kinderen. Zij kenden prinses Wilhelmina al
leen maar als een verre oude prinses, maar haar
sterven raakt hen toch meer dan ik had kunnen
verwachten.
Boven mijn hoofd fluit mijn oudste zoon in ein
deloze herhaling langzaam het Wilhelmus op zijn
blokfluit. Hij reageert zijn gevoelens, die hij zelf
nauwelijks kent en begrijpt, af in ons volkslied,
dat als een iel requiem door ons huis klinkt.
„Mag je eigenlijk wel gewoon rolschaatsen,
moeder, en lol maken als er een koningin dood
is?" vroeg mijn andere zoon.
„Dood. dood", snibde mijn dochter, dat moet
je niet zeggen, dood is een naar zwart woord. Ze
is naar de hemel, zegt mijn juf".
Het Wilhelmus was afgelopen, de oudste kwam
binnen en zei: „Weet je wat ik nou zo gek vind?
Dat je je zo vreemd voelt, als een oude koningin,
die je eigenlijk niet eens goed gekend hebt. sterft.
Al die vlaggen halfstok vind ik ook zo eng". Zon
der overgang vervolgde hij: Zouden ze haar nog
verteld hebben van die twaalf miljoen voor het
dorp? Dat hoop ik toch zo. Kon zc nog even een
beetje trots zijn op haar volk; dat zou ze vast
erg fijn gevonden hebben".
Wonderlijk, dat kinderen zo bezig zijn met de
dood van een koningin, zelfs al reed ze niet in
een open koets door de zon van hun dorp.
MINK VAN RIJSDIJK
Mijn rij-domein is de buitenweg.
Zo'n 30.000 km per jaar.
Maar sinds ik op
BP Super Mix 50 rijd, heeft
mijn motor er veel meer zin iri.
'n Prachtige vinding van BP, die
5 verschillende soorten benzine.
Individuele voeding! Dat heeft
iedere motor nodig.
U moet het zelf ook eens
proberen, welke van de 5 soorten
benzine het beste bij UW motor
past.
Tot ziens...
bij de BR pomp!
Vrouwenkiesrecht ook
in chr. geref. kerken?
Het blijkt dat de classis Haarlem
Noord van de christelijk gereformeerde
kerken behoefte gevoeld aan het instel
len van het vrouwenkiesrecht in deze
kerken. Zij heeft hiertoe een commissie
van vier personen benoemd, die een in
gediende instructie van een door de
kerk van Haarlem N om aan de zus
ters der gemeente het actieve kiesrecht
toe te kennen zal bestuderen. De com
missie bestaande uit de predikanten L.
S. de Boer, M. Vlietstra, J. P. Geels
en D. H. Biesma. zal op de voorjaars
vergadering van de classis verslag uit
brengen.
