KarelI
constant
Het onderkennen der tijden
Een kanttekening
Concilie wil toch aan
rapport Kerk beginnen
Ruimte in begroting van
provincie is afgenomen
Een woord voor vandaag
Groninger studenten nog
door Prinses ontvangen
NIEl
DONDERDAG 29 NOVEMBER 1962
NIEMAND OP HET MATJE?
HET is allemaal een beetje gTiezelig. Er ontwikkelt zich boven ons een
onmisbare Europese macht, maar het akelige is, dat zij, die deze macht
uitoefenen, nauwelijks doeltreffend ter verantwoording kannen worden
geroepen. Wij schreven dezer dagen reeds over de grote jaarlijkse samen
spraak van het Europees Parlement met de E.E.G.-ministerraden, de E.E.G.-
Commissie, de Euratom-Commissie en de Hoge Autoriteit van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal. Het debat had dinsdag en woensdag
plaats. Zoals was te verwachten, en zoals ook de bedoeling was, is het
vraagstuk van de democratische controle in dit debat weer eens ter sprake
gekomen.
Laten wij het werkprogramma van de E.E.G.-Commissie over de doelstellingen
voor de komende vier jaar als voorbeeld nemen. Uit dit actieprogramma
bleek, zo schreven wij, dat vooral in sociaal en economisch opzicht de
beslissingen in toenemende mate te Brussel zullen vallen. Het bleek ook,
zo zagen wij, dat de Commissie een nogal planmatig denken huldigt zonder
overigens de concurrentie te willen verwaarlozen en dat vooral de
Westduitse minister van economische zaken Erhard zich tegen een dergelijke
planmatigheid verzet.
Erhard had overigens kunnen weten en zijn Italiaanse collega van
handel, Colombo, wees hem daar ten overvloede nog op dat de belang
rijkste en meest principiële beslissingen niet worden genomen door de
bovennationale E.E.G.-Commissié, maar door de internationale E.E.G.-minis-
terraad, het college, waarin de ministers van de zes lid-staten elkaar ont
moeten. Zo staat het namelijk in het E.E.G.-verdrag. Reden tot klagen heeft
Erhard dus nauwelijks, als het om de beslissingsbevoegdheid gaat.
Dan was de klacht van de liberaal mr. F. G. van Dijk heel wat reëler. Zeker,
zijn klacht was niet nieuw, maar neemt toe aan actualiteit, nu de Europese
samenwerking steeds hechter wordt. Men moet weten, dat het Europese
Parlement als „regering" niet de E.E.G.-ministerraad, maar de Europese
Commissie tegenover zich vindt. Het parlement kan wel de commissie (die de
Europese verordeningen ontwerpt) ter verantwoording roepen en eventueel
naar huis zenden, maar zulks niet doen met het orgaan, waar de beslissingen
over deze verordeningen vallen, de ministerraad. De ministers zijn immers
slechts verantwoording schuldig aan hun nationale parlementen. Ze dienen
doorgaans wel het a'dvies van het Europees Parlement in te winnen, maar
kunnen dit desgewenst zonder meer naast zich neerleggen.
Het Europees Parlement, zo klaagde mr. Van Dijk, kan slechts bijten met
één hoofd, namelijk voor zover het 't beleid van de Commissie controleert.
Verder kan het slechts blaffen. Het gaat er nu om, populair gezegd, deze
blafbevoegdheid om te zetten in bijtbevoegdheid. De politieke commissie van
het Europese Parlement heeft hierover haar denkbeelden, en alweer, ze zijn
niet nieuw, maar winnen wel voortdurend aan actualiteit. Deze gedachten
zijn neergelegd in een rapport van het lid van de Belgische Kamer der
Volksvertegenwoordigers de heer Ch. Janssens (lib.).
De heer Janssens bepleit 'allereerst een „verzoeningsprocedure" voor de ge
vallen, waarin de ministerraad geen gevolg meent te kunnen geven aan het
advies van het Europees Parlement over een ontwerp-verordening. Verschil
lende staten kennen reeds zo'n procedure. Ze treedt bijvoorbeeld in werking
bij geschillen tussen de beide kamers van de volksvertegenwoordiging in een
aantal landen. Door het aanvaarden van zo'n verzoeningsprocedure erkent de
raad, dat het advies van het Europees Parlement eigenlijk een bindend
karakter heeft, en daar moet het immers heen.
Een andere mogelijkheid om de ministers te controleren ligt bij de nationale
parlementen. De Nederlandse Tweede Kamer bijvoorbeeld houdt jaarlijks een
Europees debat, waarin de voortgang van de Europese samenwerking wordt
besproken en beoordeeld. Hierbij doet zich echter weer een andere
moeilijkheid voor: de ministers van de E.E.G.-raad hebben als gewoonte
aanvaard, niet uit hun gemeenschappelijke vergaderingen te klappen. Geen
enkele bepaling van het E.E.G.-verdrag schrijft een dergelijke geheim
houding voor, maar niettemin bestaat ze.
Het is dus, om dioht bij huis te blijven, voor de Tweede Kamer uiterst
moeilijk, de houding van de ministers Luns, of Zijlstra, of De Pous, of
Marijnen in Brussel te beoordelen, als men niet weet, welke houding de
bewindslieden hebben ingenomen. Het rapport-Janssens bepleit dan ook, dat
de beraadslagingen en stemmingen in de Brusselse Raad openbaar worden
gemaakt, zodat het de nationale parlementen mogelijk wordt, toezicht uit te
oefenen op het door hun regering in dit college ingenomen standpunt.
Het gaat hier niet om een academische kwestie. Meermalen blijkt, dat niet
het Europese Parlement en de Commissie van mening verschillen, maar dat
Parlement en Commissie enerzijds, en ministers anderzijds tegenover elkaar
staan. Dit is wel verklaarbaar, omdat zowel Parlement als Commissie hoofd
zakelijk zijn samengesteld uit politici, die warm lopen voor de Europese zaak,
terwijl de Raad bestaat uit bewindslieden, die, zo toont de praktijk, in eerste
instantie voor de nationale belangen waken. Niettemin blijft deze toestand,
vanuit democratisch oogpunt bezien, ongewenst.
In steeds breder kring ontstaat ongerustheid over de geschetste praktijk. Het
is veelbetekenend en uiteraard tevens verheugend dat de voorzitters van
de nationale parlementen het volgend voorjaar te Rome zullen bijeenkomen
om deze situatie te bespreken. Het is goed, dat in steeds breder kring wordt
beseft, dat een goed werkende democratie ook op het Europese vlak niet
mag ontbreken.
grootste kluif komt nog
voor het concilie en het ziet er
naar uit dat de bisschoppen er
nog voor het einde van deze eer
ste zittingsperiode hun tanden in
zullen moeten zetten. Het ligt
namelijk nog steeds in de bedoe
ling om na het rapport eenheid
vanuit de met Rome geünieerde
Oosterse Kerken over de ver
houding tot de oosterse-ortho-
doxie, het rapport over de kerk
aan de orde komt. Dit rapport is
opgesteld door de theologische
commissie van kardinaal Ottavi-
ani en kan gezien worden als een
conservatieve tegenhanger van
het veel vooruitstrevender rap
port over eenheid van de com
missie van kardinaal Bea. Kar
dinaal Ottaviani heeft reeds zijn
misnoegen uitgesproken over het
besluit van het presidium om nog
aan het rapport over de kerk te
Hij stelde voor het rapport over Ma-
a als moeder Gods eerst te behande
len, omdat verwacht wordt dat dit rap
port weinig verzet zal oproepen. Dan
kan met het rapport over de kerk ge
wacht worden tot de tweede zittingspe
riode, die nu zal beginnen
van het volgend jaar.
Maar kardinaal Ottaviani kreeg slechts
een zwak applaus en dan alleen nog
maar van de kant van de Italiaanse
en Spaanse bisschoppen. Ongetwijfeld
zullen bij de bespreking van dit nieuwe
rapport dezelfde verschillen
komen die ook naar voren kwamen bij
de bespreking van het rapport over open
baring. Om nu nog op het laatste mo
ment een bespreking aan dit rapport
te gaan wijden kan merkwaardig schij
nen, maar het ls zeer goed mogelijk
dat het presidium verwacht dat dit rap
port zeker niet de eindstreep zal balen,
zoals net nu ls.
Zou het terugverwezen worden
zien ook bezig
Advertentie
ELEGANT f 2?
Kamerleden wensen
gesprek moderamen
hervormde kerk
Het lid van de Eerste Kamer de heer
J. Tjalma heeft namens hervormde le
den van de Eerste en Tweede kamer die
lid zijn van de fracties van de P.v.d.A.,
de V.V.D., de A.R.P. en de C.H.U. een
brief gezonden aan het moderamen van
de Synode van de Nederlandse Her
vormde Kerk.
In die brief wordt gevraagd om een
gesprek waarin die kamerleden bepaal
de bezwaren die bij hen bestaan tegen
het synodale geschrift ,,het vraagstuk
van de kernwapenen" naar voren willen
brengen en waarin zij over dat ge
schrift van gedachten willen wisselen.
Wel vaker is er een gesprek geweest
tussen hervormde kamerleden en het
moderamen, maar tot dusverre is een
initiatief tot zulk een gesprek altijd uit
gegaan van het moderamen. Van het
hervormd persbureau hebben we ver
nomen dat het gevraagde gesprek ver
moedelijk pas volgend jaar zal kunnen
worden gehouden.
Vormingscentrum van
humanisten viert
tweede lustrum
Ter gelegenheid van het tweede lus
trum van het Humanistisch Vormings
centrum voor militairen, het „Coorn-
herthuis" is een brochure uitgegeven
getiteld: „Geestelijke verzorging voor
militairen". Daarin wordt uitgesproken
dat de geestelijke verzorger die werkt
binnen het raam van de strijdkrach
ten begrip moet hebben voor aard en
taak van deze strijdkrachten.
In zes andere stellingen zegt de schrij
ver H. J. J. Lips, directeur van dit
vormingscentrum: dat humanistische
geestelijke verzorging berust op eer
vrijwillige deelname, dat ze geen mis
sionaire taak heeft, dat ze noch anti
godsdienstig noch anti-christelijk is, dal
ze niet in de eerste plaats een verkon
digend karakter heeft, maar veel i
de ander wil brengen tot ontdekking
van zichzelf, dat ze zowel de groeps
vorming als de individuele vorming kent
en dat de humanistische geestelijke
verzorging van militairen er een is
fijd van vrede en in tijd van oorlog.
Middelen blijven achter
houdt met het rapport over openbaring
dan kan dat beter aan het einde van
deze zitting gebeuren dan volgend jaar,
betekenen dat het nog
Dit rapport wordt gezien als
de belangrijkste voor de Rooms Katho
lieke Kerk van alle rapporten die zijn
opgesteld. Ook het Eerste Vaticaanse
Concilie besprak een dergelijk rapport.
Maar het is toen niet verder gekomen
dan de eerste vier hoofdstukken (van de
vijftien). Toen werd dat concilie vroeg
tijdig afgebroken. Daardoor hebben som
mige waarheden, menen vele rooms-ka-
tholieke theologen, een eenzijdige nadruk
gekregen. Het Tweede Vaticaanse Con
cilie wil deze leemten vullen. Het is
een zuiver doctrinair stuk van meer dar
honderd pagina's. Het geeft een sa
menvatting van het geloof in het mystie
ke Lichaam van Christus, zijn vorm
geving en zijn beleving.
Dit rapport is direct van belang voor
de verhouding tot de niet-rooms-katho-
lieken. Reeds in het tweede hoofdstuk
wordt de vraag gesteld: „Wie van or,
mede-christenen, niet-rooms-katholiek,
de kerk. De oude formulering
gebaseerd op een onderscheid tussen
lichaam en ziel van de kerk
houdbaar, wordt gezegd.
Voor de rooms-katholieken is ook zeer
belangrijk de vraag van de verhouding
van de rooms-katholieke bisschoppen tot
de paus, die in dit rapport behandeld
wordt. Dit vraagstuk ligt er reeds sedert
het vorige concilie. Het houdt dan ook
al wekenlang vele bisschoppen in het bij
zonder bezig. Volgens opvatting van ve
len wordt de positie van de bisschopper
te laag aangeslagen. Hun macht zoi
ter zijn dan de Romeinse curb
erkent. Hier gaat het om d<
vraag of de bisschop zijn rechtsmacht
via de pans krijgt of rechtstreeks van
Christus via de wijding. In die vragen
gaat het om de positie van de Romeinse
curie, om de vraag naar decentralisatie
aparte reglonle bisschoppen
conferenties met een eigen gezag.
Ook de verhouding van kerk tot staat,
godsdienstige verdraagzaamheid en oecu-
komen in de volgende hoofdstuk-
an de orde. Het rapport is weer
duidelijk conservatief, ook al blijkt het
toch wel wat minder conservatief te zijn,
zeggen Vaticaanse woordvoerders, dan
oorspronkelijk de Osservatore Romano
het weergaf. In ieder geval wordt het
oecumenisch gesprek toegestaan, maar
het wordt niet aangemoedigd.
Het is nu wel duidelijk geworden dat
de bisschoppen dit rapport niet afzonder
lijk willen behandelen, maar samen met
het rapport over de verhouding tot de
Oosterse Orthodoxe Kerken en het rap
port van het secretariaat van eenheid.
Het zal evenwel de vraag zijn of dat
allemaal nog voor december kan ge
beuren.
De vraag begint ook weer om de hoek
te kijken of dit concilie niet hetzelfde
lot zal treffen als het vorige Vaticaanse,
zij het om een andere reden. Hoe is de
gezondheidstoestand van de paus? Moet
hij nu geopereerd worden of niet? Voor
lopig heeft hij volgens de artsen alleen
ar griep als gevolg van een kou die
vorige week gevat heeft. Toch kwam
nog gisteren geen einde aan de ge
ruchten, want nu wil het weer dat er
een operatie overwogen wordt. Volgens
een niet nader geïdentificeerde groep in
het Vaticaan zou een groep medici nog
deze week beslissen of een chirurgische
ingreep nodig is.
Elseviers Encyclopedie, alfabetische
encyclopedie, samengesteld imet mede
werking van de redactie van de Wink
ler Prins Encyclopedieën, twee delen.
Tweede druk. Uitgave Elsevier, Am
sterdam.
(Van een onzt
De ruimte in de provinciale be
groting van Zuid-Holland voor
1963 is in vergelijking met die in
de begroting van de voorgaande
jaren afgenomen. Het accres
van de provinciale middelen is
belangrijk bij de toeneming van
de uitgaven ten achter gebleven,
zo schrijven Ged. Staten in de
toelichting op de begroting voor
het komende dienstjaar. G. S.
kondigen een voorstel aan om
een miljoen gulden beschikbaar
te stellen ter aankoop van onroe
rende goederen in de gebieden,
die in de toekomst van belang
zullen zijn voor de recreatie. Ook
zullen er voorstellen komen ter
financiering van kapitaalswerken
in de recreatiegebieden van de
Brielse Maas en de Oude Maas,
Toeneming van de personeelskos
ten, de kosten van onderhoud van ri
vier- en kanaalwerken, de provincia
le wegen en extra afschrijvingen op
kapitaalswerken hebben de uitgaven
met bijna vier miljoen gulden doen
toenemen. Hiertegenover staat een
verwachte stijging van de ontvang
sten van rond anderhalf miljoen gul
den, zodat er een teruggang wordt
verwacht van bijna 2,5 miljoen.
In de thans aan Provinciale Staten
aangeboden begroting hebben G.S. nog
geen rekening kunnen houden met de op
1 september toegestane huurcompensa-
GOUDEN
VERLOVINGSRINGEN
V"^\ VOEGLOOS EN
nMSTApT MASSIEF IN GLADDE
J CM RCWCRkTTP
Beroe pingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Berli-kum (toez.): A. Ste-
genga, te Makkum; te Oud-Beijerland: P.
J Bos, te Sprang-Capelle; te Drogeham
(toez.): P. E. v. Ooijen, te Gaast en Fer-
woude.
Aangenomen naar 2e Exloërmond: H.
van Dijk, te Westerhaar; naar Blijham
(toez.): K. G. de Noord, te Mantgum; be
roep van de classis Haarlem: pred. voor
buitengew. werkzaamheden („Meer en
Bosch"): mej. J. H. Bethe, vicaris te
'Heemstede.
Bedankt voor Vlaardmgen (toez.): J.
Kooien, te Reeuwijk.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hillegersberg-Terbregge
(bij accl.): C. L. Timmers, te Amstelveen.
Ds. M. v. d. Sijs, teruggekeerd uit
Nieuw-Guinea, is bereid 's zo-ndags de
kerken te dienen. Het adres is: Trefpunt,
Prins Hendriklaan 18, Ermelo.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Lethbridge, Alberta: P.
Blok, te Dirksland.
Bedankt voor Capelle Biezelinge:
Blok, te Dirksland.
UNIE VAN BAPTISTEN GEMEENTEN
Bedankt voor Utrecht (vac. J. Broer
tjes): F. E. Huizinga, te Hengelo.
Leven met God. Hoe eenvoudig het ook lijkt, in wezen toch
geen eenvoudige zaak. Het is alleen mogelijk als de mens
zichzelf wil verliezen, als hij bereid is het eigen-ik het zwij
gen op te leggen, zichzelf wil wegcijferen. En dit is de grote
strijd, waarover velen kunnen meepraten.
De rijke jongeling leeft met de begeerte in het hart de Here
in aites te dienen omdat hij het oog gericht houdt op de toe-
komende stad. „Goede Meester wat moet ik doen om het j 1
eeuwige leven te beërven?" (Marcus 10; 17). Hij legt de
vraag voor aan Jezus.
Wat moet ik doen? Het is de vraag van de mens van alle'
tijden. Miljoenen malen is de vraag tot de hemel opgezon
den. Wat moet ik doen? O God, hoe kan ik leven met U?
Het antwoord is kort: „Ga heen, verkoop al wat gij hebt en
geef het de armen". In feite zegt Jezus: Doe afstand van alles
waaraan uw hart het meest gehecht is. Bij ieder mens is
dat anders. Rijk of arm, wij allen hebben ons hart aan iets
aards verloren, aan iets, wat we voor niets willen missen
zelfs niet eens voor het eeuwige leven. En toch zal het
moeten.
Leven met God. Wat doen wij? Gaan we heen als de rijke
jongeling, bedroefd en een tikkeltje teleurgesteld? Of zeggen
we: Heremet U te leven is mij meer waard, dan welke
schat ook.
illustraties C. C. M. Krouwel.
Jongens en meisjes van 912 jaar. Uit
gave H. Meulenhoff. Amsterdam.
Stina en Lars in de bergen, door
Hans Petersen. Vertaling Fie van Dijk.
Omslag C. C. M. Krouwel. Illustraties
Eva Laurell. Jongens en meisjes van
810 jaar. Uitgave H. Meulenhoff, Am
sterdam.
De heilige armoede, een ontmoeting
met het Verre Oosten, door Erik Rest-
böll. Vertaling B. J. Eenhoorn. Omslag
en band J. J. C. van der Maas. Geïl
lustreerd. Uitgave H. Meulenhof, Am
sterdam.
Anjo leert het leven kennen, door G.
Betlem. Roman voor de jonge vrouw.
Omslag G. van Straaten. Tweede druk.
In Flamingo-reeks. Uitgave H. Meu
lenhoff, Amsterdam.
Parisienne, een bundel meesterlijke
vertellingen over de vrouwelijkste aller
vrouwen, door De Balzac, Daudet, Ba-
tot, Colette en De Maupassant, verza
meld en bewerkt door Tim Maran. Om
slag en illustraties Khing. In Flamingo
reeks. Uitgave H. Meulenhoff, Amster-
Amor, Amor, en al zulke dingen meer
bijeengebracht en bewerkt door Tim
Maren. Omslag en illustraties Khing. In
Flamingo-reeks. Uitgave H. Meulenhoff,
Amsterdam.
Hadji Murad, een onvergankelijk mo
nument voor de onderworpen, doch on
gebroken Kaukasus, door Leo N. Tol-
stoj. Vertaling B. C. Kuitert. Omslag
Khing. In Flamingo-reeks. Uitgave H.
Meulenhoff, Amsterdam.
Passaatwind: vertellingen van de Zuid
zee, door Robert Louis Stevenson. Ver
taling Tim Maran. Omslag Khing. In
Flamingo-reeks. Uitgave H. Meulenhoff,
Amsterdam.
Van dolle, drieste, dwaze dames, door
Honoré de Balzac. Bewerkt en bijeen
gebracht1 door Tim Maran. Omslag en
illustraties Khing. In Flamingo-reeks.
Uitgave, H. Meulenhoff. Amsterdam.
Adam en zijn rib. verhalen door Guy
de Maupassant, verzameld en ver
taald door Ank van Haaren. Omslag
en illustraties Khing. Tweede druk. In
Flamingo-reeks. Uitgave H. Meulenhpff,
Amsterdam.
De. Jekyll en Mr. Hyde en andere
beroemde gruwelverhalen, bewerkt en
bijeengebracht door Tim Maran. Omslag
Khing. In Flamingo-reeks. Uitgave H.
Meulenhoff.
Mensen zoals U en ik, zestien ver
tellingen van de grootmeester van hel
moderne korte verhaal O'Henry. Ver
taling Tim Maran. Omslag en illustra
ties Khing. In Flamingo-reeks. Uitga
ve H. Meulenhoff, Amsterdam.
Zuster Iet, door Anke Servaes. Om
slag en illustraties G. van Straaten.
Derde druk. In Flamingo-reeks. Uitgave
H. Meulenhoff, Amsterdam,
Op 18 september in paleis Het Loo
Gesprek over
oecumenische
ontmoeting
Advertenties
verslaeeevers alsmede met een te verwachten
verslaggevers hQging yan de jaarwedden van de leden
het dagelijks bestuur van de pro
vincie. evenmin als met de gevolgen
een aantal nog door G.S. in te die-
subsidievoorstellen.
In de toelichting op de begroting de
len G.S. mede dat het komende jaar
de verdere bouw van het nieuwe
provinciehuis in Den Haag een bedrag
van rond acht miljoen gulden op de ka-
pitaalsdienst geplaatst zal moeten wor
den. Verwacht wordt dat de bouw van
het eerste gedeelte nog in 1963 gereed
zal komen en dat de voltooiing van het
tweede deel begin 1964 zal volgen.
Voor gewone wegen is 11,4 miljoen
..i als eerste bedrag voor de weg Sche-
veningen-Wassenaar-Noordholland is
1.650.000 uitgetrokken. Verder zal de
aanleg van rijwielpaden in de provincie
rond een miljoen gulden vergen. Voor
de verbetering van de vaarweg Amster-
dam-Gouda-Rotterdam is 675.000, voor
de verbetering van de Rijn met oever
verdedigingen is 350.000 en voor ver
betering van de oevervoorzieningen van
het Rijn-Schiekanaal is 430.000 opge-
In de toelichting delen G.S. voorts me
de dat zij 900.000 hebben uitgetrokken
voor deelname in de kosten van het be
weegbaar maken van de spoorbrug
over de Beneden-Merwede bij Baan-
hoek. Of en in hoeverre dit werk in 196;
tot uitvoering kan komen, is nog niet be
kend.
Voor de verbetering van de Rijn met
oeververdedigingen zullen aan Prov.
Staten de volgende voorstellen worden
gedaan: grondaankopen en voorberei-
dingskosten voor een bij Zwammerdam
te bouwen brug, opmeting en onderzoe
kingen ten behoeve van een omlegging
van de Rijn om Bodegraven en het
ken van een nieuwe scheepvaartroute
om Leiden.
Herv. kerk Maastricht
erkent geref.-herv.
lidmaatschap
De classis Maastricht van de Neder
landse Hervormde Kerk heeft zijn
vreugde uitgesproken over de beslissing
van de kerkeraad van de hervormde
kerk van Maastricht om drie leden van
de gereformeerde kerk toe te laten als
belijdend lid van de hervormde kerk
met behoud van hun lidmaatschap van
de gereformeerde kerk.
De classis Maastricht hoopt dat door
deze beslissing de zichtbare eenheid van
Christus' kerk gediend kan worden. Er
is van de zijde van de gereformeerde
kerk in deze zaak nog geen beslissing
genomen.
VERRASSEND SINT NIC0LAAS GESCHENK!
J-581-4VS
Deze prachtige
Zwitserse platenspeler
geheel compleet met
versterker en luid
spreker voor slechts
B 50-16
inb. chassis F135.-
op sokkel F145.-
In luxe koffer F177.-
Er zijn nog meer modellen, vraagt hiervoor de folder aan Uw handelaar,
of bij de Importeur: N.V.NAH0- PRINSENGRACHT 655 - AMSTERDAM-C.
(Van een onzer verslaggevers)
Op 18 september, Prinsjesdag,
heeft een groepje Groninger stu
denten op Het Loo nog anderhalf
uur indringend met prinses Wil-
helmina gesproken over de wijze
van oecumenisch ontmoeten, die in
Groningen wordt gepraktiseerd.
De prinses toonde zich toen uiter
mate geïnteresseerd, zo bleek uit
haar vragen en opmerkingen. De
zeven studenten en de beide predi
kanten, die mede aanwezig waren,
behouden thans na het overlijden
van de prinses de herinnering aan
dit gesprek als een kostbare en
blijvend-ontroerende gedachtenis.
Dit vertelde ons de studentenpastor M.
A. Krop te Groningen naar aanleiding
van mededelingen van de heer Th. Booy,
particulier secretaris van de prinses. Vol
gens deze bron is haar gezondheidstoe
stand eerst zeer kort geleden aanleiding
tot ongerustheid gaan geven. De indruk,
dat zij al maandenlang ernstig ziek zou
zijn geweest, weerspreekt de particulier
secretaris met klem.
Het onderhoud met de studenten kwam
op initiatief van de prinses tot stand. Ds.
Krop verklaarde, dat zij vanaf het begin
interesse heeft gehad in het oecumenisch
avondmaal, zoals dat te Groningen wordt
gevierd. Men heeft in de Martinistad een
vorm van intercommunie en intercelebra
tie gevonden, die waarschijnlijk nog
uniek in Nederland is. In september 1961
vond dit avondmaal voor het eerst plaats.
Het initiatief werd geboren binnen de
oecumenische samenwerking van de Gro
ninger studenten, die overigens sterk aan
de gemeenten is gebonden. De kerkera
den van de hervormde, doopsgezinde, lu
therse en remonstrantse gemeenten en de
gereformeerde kerk nodigen tot deelne
ming allen uit, die in hun eigen kerk tot
het avondmaal we
Uitnodiging
Wat in 1961 tot stand werd gebracht,
•oeide dit jaar uit tot een meer regel-
atig terugkerende viering, die met name
op belijdeniszondag velen in oecumeni
sche gezindheid verenigde. De prinses, die
zich na haar abdicatie in sterke mate is
gaan bezighouden met activiteiten die
Amsterdamse student
wegens mishandeling
geverbaliseerd
Tegen de Amsterdamse student, dit
bij de recente ontgroeningsactiviteiten
een „groen" met een stok tegen het
hoofd sloeg, waardoor deze vrij ernstige
verwondingen opliep, zal proces-verbaal
wegens mishandeling worden opge
maakt. Dit deelt het college van E
W. van Amsterdam mede in zijn mi
rio van beantwoording betreffende de
concept-gemeentebegroting.
Het is volgens B. en W. niet mogelijk
na te gaan tegen hoeveel leden van het
Amsterdams studentencorps in het afge
lopen jaar proces-verbaal wegens mis
drijf werd opgemaakt.
ontwikkeld worden door de jeugd en met
verschijnselen, die voortspruiten uit het
groeien van de oecumenische gedachte,
heeft er verslagen van opgevraagd. Uit
dit eerste contact groeide haar verlangen
om zich persoonlijk te laten inlichten
door de jongeren zelf.
In de afgelopen zomer heeft zij zich via
haar particulier secretaris met een uitno
diging tot ds. Krpp gewend. De kwestie
van de afvaardiging werd toen eerst in
het hervormd orgaan besproken, waarna,
men het aan de studenten heeft ovenge
laten een groepje te selecteren. Aange-
n werden ten slotte zeven jongeren:
hervormden, een remonstrant, een
•erde en een doopsgezinde. Mei
gingen ds. L. C. Dufoer (luth.
predikante) en ds. M. A. Krop, hervormd
predikant bij de Groninger universiteit.
Geen van de zeven kwam uit de theolo
gische richting. Zij behoren niet alleen
tot verschillende kerken, maar waren ook
uiteenlopende politieke overtuiging,
leeftijd en studierichting.
Indruk
Anderhalf uur duurde op Het Loo het
esprek, waarbij in hoofdzaak de jonge-
en aan het woord waren. Zij vertelden
an hun manier van oecumenisch ont
moeten. De prinses onderbrak hen af en
toe met vragen en opmerkingen, uit wel
ke bleek dat zij zich uitgebreid had ge
oriënteerd.
Haar gefundeerde en liefdevolle inte-
-jsse schiep een sfeer van grote verbon
denheid, die zo besloot ds. Krop op
de deelnemers aan het gesprek diepe
indruk heeft gemaakt.
Prof. N. B. Stonehouse
overleden
In de Verenigde Staten is overleden de
bekende nieuw-testamenticus prof. dr. K
Stonehouse, die jarenlang verbonden
geweest aan het Westminster Theolo-
gical Seminary te Philadelphia. Prof
Stonehouse heeft nog maar kort gelede:
een jaar lang gastcolleges gegeven aac
de vrije Universiteit.
Prof. Stonehouse studeerde zowel
Calvin Seminary als aan het beroemde
theologisch seminarium van de pres
byterianen te Princeton. Hij werd daai
opgeleid voor de grote scheuring in de
Presbyteriaanse Kerken, die leidde tol
de stichting van Westminster Seminary,
ïaam van deze school wil de troun
de Westminster belijdenis uitdruk
ken. De studie van professor Stonehouse
werd afgesloten aan de Vrije University
hij eerst zijn doctoraal examen af-
en in 1929 promoveerde op een
proefschrift over de toekomstverwachting
de oude kerk. Sinds 1937 was hij hoog-
•aar aan het Westminster Theological
Seminary waar hij nieuw-testamentische
vakken doceerde. In 1955 kreeg hij de
leiding van de theologische faculteit.
Stad
Nicani
wijkgt
Prmse
Gezan
vormd
Scht
abonn
Boei
ter Ja
Stad
(Advertentie)
LIEEFT EEN ZO illuster gezelschap gelijk in
Groningen de Academiefeesten vierde gewe
ten, of tenminste vermoed dat hun oude wereld
op instorten stond? Ik durf op die vraag geen
antwoord geven. Naderhand betoogde iedereen
dat men speciaal in dat laatste geweldige onwe-
der, dat met een overvloed van stortregens alle
vetpotjes-illuminaties uitdoofde. iets sinisters,
iets van een onmetelijke dreiging had aangevoeld.
Maar achteraf praten is zo gemakkelijk, moeilij
ker is om de tijden te onderkennen wanneer ze
aanwezig zijn. En dat men op dat punt niet bij
zonder scherp was, blijkt ook uit iets anders.
In 1912 verzoekt de Christelijk Nationale Werk
mansbond aan de synode der Nederlandse hervorm
der kerk om door de kerkelijke hoogleraren dan
wel door een nieuw te benoemen professor on
derwijs te laten geven in sociaal christendom. Het
is in dubbel opzicht geen vreemd verzoek.
Aan de ene kant heeft de theologie steeds raak
vlakken gehad met andere faculteiten. Zo kon het
in de 17e en 18e eeuw voorkomen dat de predikant
tegelijk chirurgijn was, en dat werkelijk niet enkel
uit liefhebberij of terwille van de noodzakelijke bij
verdiensten: men besefte dat de zorg voor ziel en
liohaam niet zo gek ver uiteen lag. En in de 19e
eeuw is gedurende een lange tijd aan de aanstaan
de dominees onderwijs gegeven in de landbouwkun
de. Ook dat was niet gezocht: vele predikanten
beheerden pastoriegoederen en waren tegelijk land
bouwer, fruitkweker of boer. Waarom zou dus in de
20ste eeuw met zijn andere eisen en gedachten
geen sociaal-gerichte opleiding aan de theologische
studie worden verbonden?
Anderzijds: de sociale vragen drongen zich steeds
sterker in de aandacht op. Jonker kon als predi
kant van de volkswijk nog volstaan met een vrij
stichtelijk referaat over de vraag wat wijkbroeders
te doen stond ten opzichte van afgedwaalde arbei
ders; Hoedemaker deed al meer dan genoeg toen
hij voor betere scholen in Veenendaal zorgde. Maar
sindsdien waren socialisme en marxisme gegroeid
tot een wereldomvattende beweging, en miljoenen
aanvaardden hun verkondiging als een nieuw evan
gelie. De hossende menigte mocht dan nog zo luid
ruchtig zingen van „Weg met sosialen, leven de
Willemien....", maar het zou niet lang meer duren of
in het Oosten zou de revolutie zegevieren, en in het
Westen zouden diezelfde socialisten dragers van het
hoogste gezag worden.
Daarom was het verzoek van de Christelijk Natio
nale Werkmansbond beslist niet vreemd, maar de
hoogeerwaarde vaderen van de synode stonden er
niettemin afwijzend tegenover. Zes jaar lang van
1912 tot 1918 hebben ze gedelibereerd en gede
batteerd, maar als puntje bij paaltje kwam gebeur
de er niets. Men vond het géén geringe taak voor
een hoogleraar om zich ook nog van het Marxis
me op de hoogte te stellen: hij had al werk genoeg.
Men achtte het financieel ook onuitvoerbaar. Men
duchtte „sociale" dominees. En men wees met
trots wat hier en daar al In de vorm van een enkel
referaat en van een enkele debatingclub gebeurde.
Het enige, dat bereikt kon worden was het besluit
om dan nog maar enige bijzondere sprekers Slo-
temaker de Bruine, Talma en consorten te laten
optreden!
QÊ WIJKPREDIKANTj
Het zou vermakelijk zijn als het niet zo triest
was om de gesprekken ter synode breed weer
te geven. Van één onzer lezers heb ik een uitvoe
rig resumé terzake ontvangen. Ik ben geschrokken.
Ik heb me ook ontsteld gevoeld over het stand:
punt van mijn eigen vader in deze materie. Want n')
deelde toch wel 't algemeen gevoelen dat dat hele
sociale vraagstuk in de randzone van de theologie
thuishoorde, en dat men er zich dus echt niet al W
druk over moest maken. Gelukkig dat hij althans m»
het predikant-lid bijviel, die ln de hele opzet een vef»
kapte poging scheen te ruiken om de dominees aal
de kant te zetten en zich voortaan toe te legge"
op het opleiden van christelijke politici!
men leeft? I*
halve eeuw g»
leden. Maar vanuit de eenzaamheid van mijn ar»
beid moet ik wel eens bekennen dat de levend»
gemeente de uitdaging van onze eigen periode me'
zo beantwoordt als ik dat telkens weer hoop
Zal over weer een halve eeuw een andere chro»
niekschrijver daar óók meewarig zijn schouders ovef
ophalen? Hij zal er alle reden toehebben: we zij#
zéér ver onder de maat gebleven!
Yard1
donde:
Lidc
(14 ja
Wood
Rex
piratei
Gitaar
Stuc
groeie:
LIDO
LUXC
ping
REX i
STUD
neet
TRIAI
lang
Geoi
Reüst,
theek
derdoi
Mus
tentoo
noveir
Lake
ning"
Jeug
straat
tot 5.3
1 tot f
van 7 i
1 liter
1 fles
