De techniek staat voor niets
Huidige loonsysteem is
ethisch onhoudbaar
Remonstranten publiceren
reactie op Richtlijnen
Een woord voor vandaag
Prof. dr. J. Blauw hield
inaugurele oratie
wzebotteljm
is zo
gezond
Uitnodiging tot gesprek
hartelijk aanvaard
RYNBENDE'S
VRIJDAG 16 NOVEMEBER 1962 MEI
Van Eiber gen:
Regels niet
naleefbaar
(Van onze soc.-econ. redactie)
De voorschriften van de over
heid voor de loonpolitiek moeten
naleefbaar z(jn. Wanneer dit niet
het geval is, kan men zich te
recht afvragen, of het ethisch
verantwoord is op deze wijze
voort te gaan. Als het bedrijfsle
ven van alle zijden er op wjjst,
dat gesloten overeenkomsten niet
kunnen worden nageleefd, dan
heeft de overheid zich dat aan te
trekken en moeten de richtlijnen
of regelen gewijzigd worden.
Deze kritische opmerkingen over
de loonpolitiek in Nederland aan
het adres van de regering lan
ceerde vanmorgen de heer J. van
Eibergen, voorzitter van de Ned.
Chr. Bond van Werknemers in
de Hout- en Bouwnijverheid op
de tweejaarlijkse bondsraadsver
gadering, die vandaag en mor
gen in het Flevogebouw te Rot
terdam wordt gehouden.
De heer Van Eibergen noemde
in een advies aan de regering de weg
Sewezen voor de verwerkelijking van
it beginsel. De bemoeienis die de vak-
centralen in deze opzet nog met de prij
zen en lonen hebben, zag de heer Van
Eibergen bovendien slechts als een over
gangsmaatregel. In de toekomst zou
gestreefd moeten worden naar ,,een zo
danig vrije loonpolitiek, dat de verant
woordelijkheid in feite geheel bij het ge
organiseerde bedrijfsleven in zijn onder-
i die
I i ontsporing dreigt JHHH
sporing bedoelde de heer Van Eiber
gen. een acuut gevaar voor overbesteding
en een niet aanvaardbare terugloop van
de werkgelegenheid. Hij hoopte van
harte dat spoedig een stap in deze rich
ting gedaan zal worden.
Vastgelopen
Vooral de loonpolitiek voor het bouw
bedrijf. is naar de mening van de heer
Van Eibergen, vastgelopen in het be
staande complex van maatregelen.
Een belangrijke werkgeversgroepe
ring in het bouwbedrijf weigert nog
steeds de reeds een half jaar geleden
tot sUndgekomen c.a.o. voor het bouw
bedrijf te tekenen. De overheid wenst
deze c.a.o. niet algemeen verbindend te
verklaren omdat het werkgeversdeel
dat wel achter de c.a.o. staat niet re
presentatief is. Een bindende loonrege
ling komt er waarschijnlijk ook niet.
omdat de overheid dan in de knoei komt
verklaring tekenen, dat loonsverhogin
gen niet in de prijzen zullen worden
doorberekend. Hiermee zijn de moei
lijkheden onoplosbaar geworden.
De bouwvakkers eisen echter overal
het hogere loon, dat in de nieuwe c.a.o.
is vastgelegd. Of dit In strijd is met de
wet vraagt men zich maar niet af. In
ieder geval vinden de bonden deze hele
situatie ethisch onhoudbaar. Het is Im
mers onmogelijk, dat de ene beroeosgc-
noot tegen een lager loon zou moeten
werken dan de andere, afhankelijk van
de vraag, waar de werkgever georgani
seerd is. Bovendien verbiedt de c.a.o.
nog, dat werknemers tegen een lager
loon werken dan ln dc c.a.o. wordt
omschreven.
Nog moeilijk
De heer Van Eibergen noemde het een
keiharde waarheid, dat er ook thans nog
groepen zijn, waarvoor de bestedings
mogelijkheden uitermate gering zijn. Er
zijn AOW-trekkers. die alleen van de
AOW-uitkering moeten leven, er zijn nog
vele zogenaamde minimumlijders, die
nog geen welvaart gekend hebben en
daarnaast zijn er nog andere groepen zo
als de invaliden, die materieel tekort
komen. De voorzieningen, die hier nog
getroffen moeten worden, dienen naai
de mening van de heer Van Eibergen
voorrang te hebben boven het vervullen
van andere wensen, zoals bijv. verder
gaande arbeidsverkorting of uitbreiding
van de vakantieperiode.
De heer Van Eibergen had er begrip
voor, dat welvaart niet alleen een ma
teriële zaak is. ..Het gaat om de hele
sfeer, waarin we leven, zowel geestelijk,
zedelijk als materieel. Zo is het reeds
een welvaartsvcrschijnsel. dat ieder die
werken wil, ook werken kan. In Ame
rika worstelt men al weer enkele jaren
met een werkloosheidsvraagstuk. Half
oktober waren er nog 3.294.000 werklo
zen of 5 procent van de beroepsbevol
king.
Toch meende de heer Van Eibergen
ook met enige reserve tc moeten staan
tegenwoo^r"
land. Bij
Evangelisatie-actie
van zendingskerk
bestaat een overspanning van de ar
beidsmarkt. Zo kan men het op het ogen
blik beleven, dat enerzijds de uiterste
voorzichtigheid en matiging bij loonsver
hogingen wordt geëist, maar dat er an
derzijds een enorme touwtrekkerij om
arbeidskrachten en een overbieding in
lonen aan de gang is.
De heer Van Eibergen wilde er geen
twijfel over laten bestaan, dat de groot
ste moeilijkheden, welke ontstaan als ge
volg van een overspannen arbeids
markt, hem duizend maal liever waren
dan de moeilijkheden, die ontstaan als
gevolg van werkloosheid. Maar hij
vroeg zich toch af of een zo hoge graad
van werkgelegenheid als wij thans ken
nen, het belang van de werknemers in
het algemeen wel dient. Het leek hem
een zaak die de moeite waard is, eens
in een studiebijeenkomst ernstig te on
derzoeken.
Andere kwesties die op korte termijn
de bijzondere aandacht zullen krijgen
zijn het zogenaamde investeringsllon en
PBO in boutv
Om tot een goede samenwerking ii
bouwbedrijf te komen zal een publiek
rechtelijk bedrijfsorgaan opgericht die
nen te worden. De samenwerking zal
dan gepaard kunnen gaan met het nemen
van beslissingen, die voor het bedrijf
wetskracht hebben. Ook al wijst men
een ..verordeningenfabriek" af. bepaalde
bevoegdheden kunnen toch niet gemist
worden, aldus de heer Van Eibergen.
Aan de samenwerking met de werkge
vers ontbreekt nu een orgaan, dat pro
grammeert, coördineert en beslist. De
oprichting van een privaatrechtelijke
vakraad in plaats van een p.b.-orgaan
wordt gezien als het enkele stappen te
rug doen in plaats van een stap voor
uit. De heer Van Eibergen eindigde zijn
rede met het uitspreken van de hart-
fjrondige wens, dat het bouwbedrijf die
nstrumenten zal krijgen, die nodig zijn
om al datgene te doen, wat van het ge
organiseerde bedrijfsleven kan worden
verwacht.
in
België
medewerkers i
ken .BH-m Hl BHB
Zendingskerk, viert dit najaar haar 125-
jarig bestaan met een grote evangelisatie
actie die de toepasselijke naam kreeg
..Operatie 125"
Ér worden brochures uitgereikt en
evangelisatiebijeenkomsten gehouden; de
Belgische televisie en radio wijdden reeds
een uitzending aan dit jubileum. Nadat
het concilie te Rome de verwachting had
gewekt dat een eenheid met de protestan-
en geenszins denkbeeldig is, steeg de
belangstelling bij vele Belgische katho
lieken voor het protestantisme; temeer
daar men er zich van bewus: is dat de
Reformatie in de Lage Landen voorna
melijk haar oorsprong heeft gevonden in
de Zuidelijke Nederlanden.
Thans is ongeveer 1 procent van de
bevolking protestants.
De Belgische Christelijke Zendings
kerk, die een Vlaamse en een Franstalige
sectie omvat en nauw contact heeft met
Nederland izo ontvangt men te Antwer
pen bijvoorbeeld jaarlijks bezoek en ge
niet men de geldelijke steun van een
groep gereformeerden uit Den Haag), is
in niet-kerkelijke kringen voornamelijk
bekend omdat de Nederlandse schilder
Vincent van Gogh in de vorige eeuw ge
durende enige tijd evangelisatiewerk voor
deze kerk verrichtte in de Borinage. Als
de nauwkeurigste datum voor het 125-
jarig bestaan neemt men 16 november
aan.
Prof. dr. P. Niehans
80 jaar
Prof. dr. Paul Niehans hoopt op 2 no
vember aanstaande de leeftijd van 80
jaar te bereiken. Paul Niehans werd te
Bern, als zoon van een chirurg, gebo-
Hij studeerde theologie, werd pre-
Prof. Niehans heeft vooral bekendheid
gekregen door zijn ontwikkeling van de
celtherapie. In de loop der jaren heeft
prof. Niehans hier verscheidene geschrif
ten over gepubliceerd.
Zijn wetenschappelijke verdiensten
werden geëerd door de benoeming tot
lid van de pauselijke academie van we-
tenschappen, als opvolger van Sir Alex
ander Fleming, de uitvinder van de pe
nicilline. De befaamde universiteit van
Tübbingen benoemde hem tot
Amerika aangeboden. In 1957 benoem
de de universiteit van Santo Domingo
hem tot hoogleraar honoris causa.
Bij de viering van zijn tachtigste ver
jaardag, in Vevey, worden tal van me
dici uit binnen- en buitenland verwacht.
Ook wordt de komst verwacht van prins
Ferdinand van Pruisen, de kroonpreten
dent der Hohenzollern, aan welk vorsten
huis prof. Niehans geparenteerd is, en
van diens echtgenote, de grootvorstin
Kyra van Rusland.
In 1963 expeditie
naar ruïnes bij
de Dode Zee
Dr. Yigael Yadin. professor in de
archeologie aan de Hebreeuwse univer
siteit van Jeruzalem, bereidt op het
ogenblik een expeditie voor naar de
vesting Massada. Dc ruïnes van deze
vesting zijn, omdat ze zeer moeilijk toe
gankelijk z.jn, nog weinig onderzocht.
Op deze plaats, bij de Dode Zee.
heeft het treffen tussen de Romeinse
legers en de resten van het Joodse vrij-
heidsleger tussen 70 en 73 jaar na
Christus plaatsgevonden.
Volgens de geschiedschrijver Flavius.
hebben na een belegering van drie
jaar de 900 nog overgebleven Joden
zich van het leven beroofd om niet
in de handen van de Romeinen te val
len.
Men acht het niet uitgesloten dat de
expeditie, die in 1963 zal beginnen,
nieuw licht zal werpen op dit hoofdstuk
uit de Joodse geschiedenis. Het is mo
gelijk dat de Joden in de vesting schrift
rollen en andere documenten verborgen
hebben.
De ruïnes van de vesting liggen in
hetzelfde gebied waar enkele jaren ge
leden schriftrollen uit de tijd van de
Joodse opstandelingenleider Bar Koch-
ba. dus van ongeveer 132 tot 135 na
Christus, gevonden zijn.
Rrrne nin pswerk
NED. HERV. KERK
Beroepn te Terkaple; M. J. van Wijck.
Bedankt voor Lage-Zwaluwe <toez.):j
D. Driebergen, te Tange-Alteveer (Gr.»;,
voor Oosterwolde (Fr H. van Nieu-1
wenhuijze. te Klooster-Ter Apel: voor
Eerbeek (2e pred. pl.)A Sjollema,
Well en Ammcrzoden.
Uitverkiezing weer op hervormde synode
Begin volgende week komt de
generale synode van de Neder
landse Hervormde Kerk voor
haar najaarszitting bijeen. Toch
zal niet in de eerste plaats ge
sproken worden over de reacties
op de uitgave van „Het vraag
stuk van de kernwapenen" dat op
het ogenblik wel in het middel
punt van dc belangstelling schijnt
te staan. Een ander, veel meer
theologisch rapport duikt weer
op, dat misschien minder de inte
resse van de massa heeft maar
misschien wel een veel diepere
betekenis. Gesproken zal worden
over „De uitverkiezing, richtlij
nen voor de behandeling van de
leer der uitverkiezing aanvaard
door de generale synode der Ne
derlandse Hervormde Kerk." De
synode zal dan in het bijzonder
de reacties gaan bespreken die
vanuit de Remonstrantse Broe
derschap op deze Richtlijnen zijn
gekomen. Deze bespreking zal
van enorme betekenis zijn voor
het hervormd-remonstrants ge
sprek.
De hervormde synode behoeft niet te
klagen over de belangstelling die de Re;
uit de verklaring die de algemene
vergadering van deze broederschap op
15 en 16 juni van dit jaar heeft afge
legd. Daarin werd besloten het onder
werp van de uitverkiezing in studie te
nemen. Men heeft over deze belofte
geen gras laten groeien, want als de her-
-ormde synodeleden naar het nieuwe
Hydepark" vertrekken kunnen zij de
belangrijkste remonstrantse bijdragen
an de studie in boekvorm meenemen.
Zojuist is namelijk in Locbem van dc
persen gekomen: „Voorben ikklng of
verkiezing" verschenen in de Oriëntatie
reeks van de Remonstrantse Broeder
schap en uitgegeven door De Tijdstroom.
Vijf vooraanstaande remonstranten, on
der meer twee hoogleraren, bezinnen
zich daarin op de hervormde Richtlij-
Oordeel
Het oordeel over de remonstranten in
deze Richtlijnen was tamelijk fel. Zo
werd op een van de laatste pagina's ge
schreven: ..Er zit een tragisch element
in de positie der remonstranten. Zij wa
ren terecht zozeer bevreesd voor de ge
dacht dat God „de auteur van de zonde"
zou zijn (waartoe tegenstanders als Go-
marus en Maccovius, die een bepaalde
lijn van Calvijn doortrokken, inderdaad
aanleiding gaven), dat ze er uit reactie
toe kwamen, God zelfs niet meer als de
enige auteur der genade te erkennen. Bij
hun voorstellen komt de beslissing over
en verwerping in de handen van de
5 te liggen. Het begrippenstelsel der
toenmalige theologie scheen geen ander
alternatief te hebben."
De remonstranten van nu hebben niet
gereageerd, zoals men in de dagen van
de hervorming gewoonlijk pleegde te
reageren. Het tegendeel is eigenlijk
waar. Prof. dr. L. J. van Holk maakt in
deze remonstrantse brochure de her
vormde synode een compliment voor de
verzoenende, broederlijke toon, voor de
zorgzame behandeling en omdat deze
dit oude leerstuk heeft toegepast op de
huidige situatie. Hij spreekt van ,,een
moedig stuk. dat een tweefronten oor-
jangedurfd heeft: met ultra rechts
net de remonstranten." Hij is bo
vendien nog getroffen door het pastoraal
bedoelen en de getuigende vroomheid in
de Richtlijnen.
Dr. H. J. Heering erkent in de
Richtlijnen een forse stap in de goede
richting. Maar of de hervormde sy
node even gelukkig zal zijn met een
andere uitspraak van hem zal moe
ten blijken. Hij schrijft namelijk ook:
„De theologie die daarbij te voor
schijn komt is duidelijk arminiaans!
Wij herkennen de thema's: geen
Godsgeloof buiten Christus om; de ge
nade wereldwijd geschonkende er
kenning van 's mensen verantwoorde
lijkheid binnen Gods vrijmachtige
verkiezing. Men heeft met ons kalf
geploegd!''
Kritiek
Kritiek wordt echter niet onder stoe
len of banken gestoken, door geen van
de vijf schrijvers. Prof. Van Holk wijst
er op dat een grote moeilijkheid voor
een gesprek het feit is dat evenmin als
de Hervormde Kerk, de Remonstrantse
Broederschap een homogeen blok Is.
Maar toch ziet hij een drietal ingrijpen
de verschillen tussen beide kerken. In
de eerste plaats het Schriftgezag dat bij
Waardering
en kritiek
in brochure
(Van onze kerkredactie)
Twee eredoctoraten
bij 7e lustrum van
r.k. Ec. Hogeschool
de hervormden meer „normatief" en bij
de remonstranten meer „ontvonkend,
wekkend, persuasief" zou zijn. Hij ziet
grote verschillen ten aanzien van het
Godsgeloof en zeer uitvoerig gaat hij
op de verschillende visies ten aan-
ien van de mensbeschouwing. Hij
schrijft letterlijk ten opzichte van dit
laatste punt: „Zo gaapt er toch wel een
diepe kloof tussen ons inzake de mens,
zijn tijdelijk en eeuwig lot...."
Prof. dr. G. J. Hoenderdaal vindt het
jammer dat juist het punt van de pre
destinatie in de Richtlijnen niet aan de
orde is gesteld: „Het gaat daarin uit
sluitend over de verkiezing, terwijl de
predestinatie bijna niet wordt genoemd.
Toch zal juist dit punt in een dogmen-
historische studie aan de orde moeten
komen." Volgens deze schrijver ging
oorspronkelijk geschil niet over ver
kiezing (electio) of voorzienigheid (pro
vidential maar over een bepaalde ge
nadeleer.
Opmerkelijk is dat D. G. van
Vreumingen bezwaar maakt tegen de
exegese van een aantal teksten ln de
Richtlijnen die „bepaald wel de indruk
maken zo Iets te veronderstellen als een
gepredestineerde verwerping, een voor
beschikking tot onheil."
Naar zijn inzicht worden de moeilijk
heden op dit punt in de Richtlijnen op
een al te vlotte wijze weg-geëxegetl-
seerd. Prof. Van Holk Is op zijn beurt
weer van mening dat de Richtlijnen de
tegenstelling van verkiezing tot geloof
en op grond van vooruitgezien geloof
(arminiaans) wat opblazen: „cn dat
w|j ook bU de arminlaanse opvatting ge
heel ln Gods trouw mogen rusten en
van Zijn genade afhangen."
Stellingen
Deze brochure is een reactie op het
hervormde schrijven. Het wil dus niet
in de eerste plaats een eigen studie
zijn. Toch worden wel inzichten naar
voren gebracht, die het remonstrant
se denken moeten uitdrukken. Maar
ook dat gebeurt vaak toch alleen
maar als reactie. Zo schrijft ds. Van
Vreumingen dat naar zijn mening de
uitverkiezing nimmer voorgesteld
mag worden als berustend op Gods
eeuwig raadsbesluit, nooit eenzijdig
betrokken mag worden op de enke
ling, en nooit geldt voor eigen heil.
Voor hem is „uitverkiezing tot dienst
aan Gods heilsplan" de enige juiste
benadering van dit leerstuk van de
uitverkiezing. Deze predikant schrijft
over „uitverkiezing, verwerping en
voorbeschikking in de bijbel."
Hij komt tot een drietal vragen
Neemt de gedachte van de voorbe
schikking in de bijbel een even cen
trale plaats in als in de theologie der
calvinistische vaderen? Zijn antwoord
2. Verhouden de begrippen „uitverkie
zing". „verwerping" en „voorbeschik
king" zich inderdaad zo tot elkaar
als in de calvinistische predestinatie
leer is verondersteld
predestinatieleer?
Hij zoekt dus een bijbels antwoord en
doet dat soms via een zeer bijzondere
:egese, die zeker waard is ernstig
erdacht te worden. Zijn uiteindelijke
conclusie is dat ten aanzien van Israël
noch In het Oude, noch in het Nieuwe
Testament verkiezing en verwerping al
ternatieve begrippen zijn. Waar verhar
ding ln de bijbel voorkomt, ls dat niet
negatief, maar altijd opdat het heil zijn
loop kan krijgen. Voor ds. Van Vreu
mingen is verwerping in gebed in dc
verkiezing: „God verwerpt in zijn toorn
Israël juist als uitverkoren volk: maar
Israels uitverkiezing wordt door die ver
werping geenszins onherroepelijk te niet
Basis
Toch blijkt uit deze remonstrantse re
actie duidelijk dat er een basis is voor
een gesprek Heel duidelijk blijkt dat
uit het artikel van prof. dr. Hoender-
daal. die grote waardering toont voor
Calvijn en toegeeft dat de definitie die
Arminius van predestinatie heeft gege
ven de helderheid van die van Calvijn
mist. Zijn bezwaar tegen de latere pre
destinatieleer is dat de volgelingen van
Calvijn dit leerstuk niet in de contekst
bewaard hebben waarin Calvijn het stel
de. Hij meent ook dat de latere kloof
mede verbreed is doordat men zich vaak
heeft laten leiden door wantrouwen.
En wie mocht menen dat de remon
stranten ie ver zijn afgedwaald, zelfs
van Arminius, doet er goed aan te
luisteren naar ds. F. E. van Leeuwen
die in eigen kring waarschuwt: „Wij
moeten behoedzaam omgaan met de
onvervangbare woorden uit de bijbel
(en uitverkiezing is daar een van).
Wanneer wij hen trachten te ver
vangen door termen die moderner lij
ken, lopen wij de kans de „oude wijn"
te verwisselen voor een .surrogaat".
Maar al deze modewoorden blijken
snel weer te verouderen en de oude
bijbelse woorden keren meestal terug
met vernieuwde kracht."
Het is duidelijk dat de leer van
de uitverkiezing zowel bij de her
vormden als bij de remonstranten
opnieuw in studie is genomen. Zo
wel uit de Richtlijnen al-s uit de
remonstrantse reactie blijkt een
openheid voor een gesprek. Noch
in de Richtlijnen, en noch in de
reactie is het laatste woord ken
nelijk gesproken over deze mate
rie. Het ziet er naar uit of de
deur, die in Dordt onherroepelijk
dicht geslagen scheen, weer van
het nachtslot zal moeten. Aan
beide zijden van de deur wordt
weer geluisterd naar wat er aan
de andere kant wordt gezegd en
aan beide zijden blijkt de wil om
het woord „uitvenkiezing" weer
met nieuwe ogen aan te kijken.
Weer ongeregeldheden
aan universiteit van
Oxford, Mississippi
In de slaapkamer van twee studenten
van de universiteit van Mississippi is
donderdag een grote ravage aangericht
nadat zjj en zes andere studenten teza
men met de neger James H. Meredith
in de schoolcafetaria de avondmaaltijd
gebruikt hadden.
De deur van de kamer van Bill Temple
en Chuck Nobles was geforceerd. Boe
ken, kledingstukken en andere artikelen
lagen her en der verspreid. De lamp
was vernield.
Op hun deur en in de gang. die
hun kamer leidt, waren met zwarte
schoensmeer pijlen met het woord „nik
kervrienden" aangebracht.
Dick Wilson, voorzitter van het stu
dentenkorps van de universiteit, meende
dat de studenten slecht geadviseerd wa
ren toen zij besloten de avondmaaltijd
met Meredith te gebruiken.
Nooit weet een mens van tevoren op welke manier God
hem wil ontmoeten. Hij kan, met Zijn woord en Zijn eis, voor
de voeten van de mens Zich als de Almachtige presenteren in
een baaierd van vuur. Hij kan, met Zijn onontkoombare en
absolute opdracht, de aarde doen beven, zodat het lijkt, of nu
het laatste uur van de wereld heeft geslagen. Hij kan Zich
ook presenteren als de God, Die de liefelijke is en Wiens
voetstappen de mens gespannen doen luisteren. Eliageroepen
in de spelonk bij het gebergte Horeb, maakt daar in korte
tijd een natuurgebeuren mee, dat hem tot in het diepst van
zijn bestaan moet hebben beroerd: een orkaan, een aardbe
ving, een vuur. Hij toeet waarom het gaat: God, tegen Wiens
beleid hij zulke grote bezwaren heeft, zal Zich nu aan hem
openbaren. Maar Gód is niet in al die buitengewone dingen.
Hij komt, als Elia denkt, dat Hij wegblijft. God komt in het
suizen van een zachte koelte. En dan is hetgeen Elia ziet zó
iets overweldigends, dat hij zijn mantel over zijn gezicht
werpt. En toch: God komt hier als de brenger van liefelijk
heid en vrede. Zó leert Elia opnieuw God kennen. In het
leven een mens komt hier het moment, waarop hij moet in
keren tot zichzelf. En dan laat God hem niet zomaar staan.
Gods opdracht luidt: Ga weer aan het werkvoor Mij, keer
terug op uw schreden!
Openbare les van
dr. J. de Wit
Prof. dr. J. Blauw, benoemd tot
buitengewoon hoogleraar aan de
Vrije Universiteit heeft gisteren
zijn inaugurele oratie uitgespro
ken. Prof. Blauw, die onderwijs
zal geven in „overzicht van een
godsdienst of de godsdiensten in
(Advertentie)
fn
Zwaardemaker f
NEEMT
VAKER
ZWAARDEMAKER
Op de laatste algemene vergadering van de Remonstrantse Broederschap
werd de volgende resolutie opgesteld naar aanleiding van de hervormde
publicatie over de uitverkiezing:
Zij heeft met instemming vernomen, dat door deze Richtlijnen het leerstuk
der uitverkiezing in een nieuw licht is geplaatst en dat ingrijpende be
zwaren zijn ingebracht tegen de 5 artikelen tegen de remonstranten, opge
steld op de synode te Dordrecht in 1619 en sindsdien gehandhaafd onder de
belijdenisgeschriften van de Ned. Herv. Kerk. Zij verheugt zich over de
wijze, waarop de synode van de Ned. Herv. Kerk de bezwaren, die in
eigen kring tegen de Dordtse leerregels waren gerezen, heeft behandeld
door i.p.v. opnieuw een kerkrechtelijke uitspraak te doen, richtlijnen op
te stellen voor een open behandeling van dit leerstuk. De hierin tot onze
Broederschap gerichte uitnodiging tot een nader gesprek wil zij gaarne
aanvaarden.
De algemene vergadriïig vrklaart zich daarom van harte bereid zich in eigen
kring rekenschap te geven van de nieuwe visie, die in de richtlijnen wor
den gegeven en ook het eigen standpunt, in verleden en heden ingenomen,
onder een even diepgaande kritiek te stellen.
De algemene vergadering besluit aan de commissie tot de zaken van de Re
monstrantse Broederschap op te dragen aanwijzingen- te geven voor een
bestudering van dit onderwerp in de Remonstrantse Broederschap, in de
hoop dat beide kerken, bevrijd van verouderde theologische vraagstellingen
cn begrippen, althans dit geschilpunt zullen beslechten.
de niet-westerse gebieden, spe
ciaal met het oog op de daardoor
mede bepaalde problematiek van
het acculturatieproces" was stu
diesecretaris van de Nederlandse
Zendingsraad. Hij diende als pre
dikant de gereformeerde kerken
van Echten, Avereest en Ede.
In zijn rede betoogde dr. Blauw,
dat in de niet-westerse sociale stu
dierichting, omschreven in het Aca
demisch Statuut, tot de gestelde ei
sen behoort het geven van een over
zicht van een godsdienst of de gods
diensten der niet-westerse gebieden.
De hier gestelde taak is duidelijk on
derscheiden van een theologische be
nadering der religies en dient ook on
derscheiden te worden van een gods-
dienstwetenschappelijke benadering,
al is dit laatste moeilijker geworden
door nieuwere stromingen in de
godsdienstwetenschap.
Het aandeel van de religie in het ac
culturatieproces, de interreligieuze
beïnvloeding en ontmoeting der reli
gies, kan men samenvatten in de term
inter-religie. De ontmoeting van wes
terse en niet-westerse wereld zal in
de naaste toekomst nog op geheel an
dere en intensievere wijze plaats vin
den dan in de voorgaande drie eeuwen
en dit zal ook voor de religies der be
trokken gebieden consequenties mee
brengen. Religies van geheel verschil
lende aard en oorsprong worden, voor
het eerst wellicht ln de geschiedenis
voor gelijksoortige problemen gesteld,
mede omdat de levenspatronen over
de gehele wereld door de toename van
technologie en technocratie steeds meer
op elkaar gaan gelijken. Omdat voor
vrijwel alle religies de oorspronkelijks
relatie en synthese van religie en cul
tuur verloren is gegaan of dreigt U
gaan is heroriëntering voor deze ft-
ligies levensvoorwaarde geworden,
betoogde prof. Blauw.
Binnen het kader van een niet-wester
se studierichting zal, bij de bestude
ring van de religies het accent meer
moeten vallen op het wisselende, J"
namlschc en eigentijdse dan op het
stante, statische en historische
ment. Samenwerking met gelijkge
richte studies aan andere universitei
ten en instituten en contact met gods
dienstwetenschap en theologie ls der
halve zeer gewenst.
Dr. J. de Wit, benoemd tot lector
de ontwikkelingspsychologie, de pedolo-
gie en de speciale pedagogiek aar
Vrijwel Universiteit heeft gisteren
openbare les gegeven, waarin hij enke
le problemen, die verband hou
den met de kinderpsychologische prak
tijk heeft behandeld. Hij koos daarvoor
het begrip identificatie als uitgangspunt
en ging vooral na welke milieuvoor
waarden het indentiflcatieproces in po
sitieve zin beinvloeden.
Dr. Dc Wit wees er op, dat de ge
wetensvorming vaak uitsluitend wordt
gezien als afhankelijk van het ideaal
beeld, dat het kind van de ouders heeft
opgebouwd. Hiertegenover stelde dr,
Dr. A. F. Maiming: benoemd tot ge
woon hoogleraar in de wereldgeschiede
nis van de 20ste eeuw aan de rooms-
katholieke universiteit te Nijmegen. 23
november zal hij door het uitspreken
van een 'rede in de aula aan de Wil-
helminasihgel zijn ambt aanvaarden.
Advertentie
h dubbele ionge klare
N.V. DISTILLEERDER IJ 7. SIMON RVNBENDE ZONEN - SCHIEDAM
Ter gelegenheid van het zevende lus-
trum van de rooms-katholieke Economi-ITN de feesten duurden maar het kon niet op!
sche Hogeschool te Tilburg, is aan Colm De officiële feesten, die van tevoren aange-
G. Clark m.a. en mr. C P. M. Rommekondigd werden, waar oud en jong naar toe kon-
"ZJZlï'&ï? !ntiin"s hAi I den Iepen met voorbereiding en voorpret. Doch
bovendien de plotjelmge. de onverwachte wear
prof. dr. J. J. J. Dal- 9^n mens op had kunnen rekenen. Een daarvan
heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt.
We zitten in de vijfde klas. Dan begin je op een la
gere school mee te tellen vind je zelf. Er zijn zo
veel kinderen onder je, er zijn er nog maar zo wei
nig ouder dan jezelf bent. Je krijgt een zekere allu
re. Je gaat je ook een beetje blasé voelen ten op
zichte van die eindeloze lessen zonder verrassingen:
sommen die je steeds opnieuw moet maken, of
schoon je hun geheim nu zo langzamerhand wel
doorgrond meent te hebben en verhaaltjes, die niets
nieuws meer te bieden hebben omdat jc ze voor de
maal nog eens doorneemt. Het onderwijs
Jaren wel gezworen hebben bij het
mulder. Mr. Romme verkreeg het
doctoraat in de sociale wetenschappen,
met als promotor prof. dr, F. J. H. M. van
der Ven.
De Brit Colin Grant Clark, werd
GERF.F. KERKEN
Beroepen te Suawoude (Fr.): J. Baay-
ens, kand. te Goes.
°r- F' ISO5 Londen geboren. Hij studeerde
te Curacao sedert 1952 namens de Gc- jn Oxford, waar hij in 1931 zijn graad
reformeerde Kerken legt zijn arbeid bchaaWc Van 1931 tot 1937 was hij lec-
daar neer. en hoopt 17 december in Ne- j {n c,
derland terug te keren. Ds. K
rhtcn de. jOTMnte t. Borne diende; Na de vs„ „„der-.teatssccreti-
s te hebben bekleed, was hij als qdvi-zoseelv
verbonden_ aan de regeringen van j moet
de statistiek i
te Cambridge.
legerpredikant in Indonesië
thans beroepbaar. Zijn adres v^tl.-ll... ^_MHi
o7n"osEeTlr8Straat ~8' ^Cn **aa®' Tel'j Queensland en Pakistan. Sinds i953 is hijwachtwoord „Herhaling!want de voorbereiding
directeur van het instituut voor land- voor gymnasium en hbs vergde toen zeven jaar, ter-
bouw-economiscne research aan de u.ni- wijl de voorraad lees- en leerboekjes op een aanmer-
verslteit van Oxford. j kelijk kortere termijn berekend scheen.
De universiteit van Milaan heeft dr I Goed. daar zitten we dan en we suffen zoetjes voor
Clark een ere-doctoraat verleend in de ons heen. Een enkele achterblijver kent ook nu nog
CHRIST GEREF KERKEN i natuurwetenschappen. i niet de spitse avonturen van een wandelaar, die f
070-395547.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Zuidbroek: B Wesseling,
e Smilde-Diever.
voortgezet met een fakkeloptocht door hem
Tilburg en besloten met de uitvoering beweegt zich die wandelaar slechts met een snelheid
in de stadsschouwburg van ..The Beg-'van acht kilometer per uur, terwijl zijn partner het
'gar's opera" door cursisten cn oud-cur-aanzienlijk vlugger doet,
Dirks- s'.sten van de rooms-katholieke leergan -
gen en het Brabants conservatorium.
jvenwel dertig
,«..1 later startte~~Waar o zeg mij waar zullen we
j elkaar tegenkomen, wanneer a vijftien kilometer van
b verwijderd is? En het helpt geen zier of ze elkaar
tegenkomen, want dan storten ze zich onmiddellijk
op het vullen van een of ander onzinnig vat. Dat we
in ons later leven nimmer vrienden zullen kiezen
wier tempo zozeer van het onze verschilt, en dat we
ons ook nooit onledig zullen houden met het vullen
van vaten, is een bijkomstigheid, waaraan de boei
ende boekjes nimmer denken. Het enige dat we dus
leren is dagdromen met wijdopen ogen om er vooral
attent uit te zien en géén beurt te krijgen!
En dan opeens begint er in de verte een motor te
zoemen. Het moet een zware motor zijn, het moet
zelfs een hele verzameling zware motoren zijn, want
het zachte gegons groeit snel aan tot een verbijste
rende orgie van klanken. De meester fronst eerst be
denkelijk en verontwaardigd zijn wenkbrauwen over
deze inbreuk op de heilige stilte van het onderricht:
hij tuurt naar buiten op de speelplaats wat er aan de
hand mag zijn. Maar tegelijk begint het ergens.
waar. o zeg mij waar zo te dreunen, te daveren
cn te denderen, dat hij verbijsterd naar het raam
loopt met die besliste pas die meesters aannemen.
ze een of andere belhamel wel eens goed
lummer zullen zetten. Doch eer hij bij dat
heeft één van de kinderen de oorzaak van
al dit overstelpende rumoer al opgespoord. Het is
natuurlijk één van die kinderen om wier wil wij de
lessen der theorie al maar herhalen, één van die
practische kinderen, die het in hun leven verder
schoppen zullen dan al de anderen. Dat kind wijst
met een verrukte schreeuw naar bóven, terwijl mees
ter m de rest de bron van het lawaai op aarde zoe
ken. En tegelijk met dat schreeuwen en wijzen van
dat kind zien we allemaal wèt er óver speelplaats.
en school, en meesters en kinderen en stad héén
koerst, helglanzencl in de zonneschijn. Het is een
luchtschip een Zeppelin wonderlijk gevaarte van
aluminium, van motoren en schroeven en gondels.
Op hetzelfde moment maakt zich iets overweldi
gends, iets panisch van ons meester. We zijn onze
banken al uitgesprongen, we zijn reeds naar hei
raam gehold, maar dat is niet voldoende Wie .ga'
het voorbeeld? Het zal wel weer «en van de practici
geweest zijn, maar geen tel later storten we ons op
de deur en scheuren de gang door, we stuiven over
de plaats, qen hele school tegelijk perst zich door de
smalle toegangssteeg en plotseling staan we buiten
op straat en draven, draven almaar verder
Het is zeg je achteraf een dwaas gedoe. Zep
pelins gaan tc snel voor kindervoeten. Zelfs de dolste
practici waren op dit moment te weinig theoretisch
geschoold: ze holden tot de grens van de stad, waar
héél in de verte het luchtschip niet meer dan een
sigaar nu verdween. We leerden wel veel die och
tend. Het leven bergt verrassingen; de mens is
machtig: de mens kan ook gegrepen worden door
volkomen onvoorziene driften. Want zoals we alles
en iedereen ondersteboven renden. Wij van de vijfde
klas!