davitamon
DE DOKTER aan 'i woord
„Brief van staatssecretaris
was een dienstschrijven"
Ds H. G. Abma refereerde
ov.er artikel 36
Verontruste leden A.R.P.
komen met kandidaten
Een woord voor vandaag
Athenagoras stelt eisen
voor kerkelijke eenheid
Bepaal een vaste datum
voor het paasfeest
VERKOUDHEID
DINSDAG 13 NOVEMBER 1962
4!VDERZ'.n>S
BIDDEN OP SCHOOL
T EERLINGEN van de christelij-
ke lycea te Haarlem hebben
zich bezig gehouden met de vraag
of bidden op school niet het ge
vaar meebrengt, dat het gebed in
sleur ontaardt. Dr. A. la Fleur
schrijft daarover in Chr. Gymna
siaal en Middelbaar Onderwijs:
Misschien zal iemand de verzuch
ting slaken, dat znn gebed voo- de
klas op vele leerlingen de indruk
zal maken van een sleurverr.ch-
ting, omdat hij er dikwijls zo wei
nig variatie in kan brengen en aan
het gebruik van cliché-uitdrukkin
gen niet ontkomen kan. Maar wat
dit betreft kunnen wij wellicht heel
gerust zijn. Kinderen plegen heel
scherp te onderscheiden tussen wat
echt en wat vals is. Zij voelen wel
zuiver aan of de bidder al of niet
achter zijn woorden staat. Het gaat
er maar om of ons gebed in de
goede zin van het woord ..vroom"
is. Juist dat is onze grote moei
lijkheid. Want het oprechte gebed
is alleen daar mogelijk waar le
bidder in de rechte verhouding
staat tot Hem tot Wie hij zich richt.
Het veronderstelt ootmoed en
schuldbesef, en tegelijkertijd ge
loof in de schuldvergeving en ver
trouwen in God. Zo ook alleen zijn
wij in het gebed één met onze klas,
voor God staat in dit opzicht de
leraar op één lijn met zijn leer
lingen. En dan behoren in wezen
de ogenblikken van het gezamen
lijk bidden aan het begin en aan
het einde van de schooltijd tot de
fijnste van de hele schooldag.
wij moeten trachten stenen des
aanstoots te veemijden of uit de weg
te ruimen. Op onze scholen in
Haarlem hebben wij de gewoonte
de schooldag te beginnen o.m. met
gebed en die op overeenkomstige
wijze te beëindigen. Het begin vindt
plaats in de aula, indien deze ter
beschikking staat, anders in de klas.
In de aula gaat de rector of diens
plaatsvervanger voor, in de klas de
leraar van het eerste lesuur. Er
wordt een kort bijbelgedeelte gele
zen en gebeden, in de aula wordt
bovendien gemeenschappelijk ge
zongen. Verder was het gewoonte
met een klas die een later uur op
school komt ook te beginnen, met
een klas die eerder weggaat ook te
eindigen. Het laatste is nu afge
schaft. Het punt van uitgang was.
dat aan het begin van de schooldag
voor allen wordt geopend, en aan
het einde voor allen eveneens wordt
{esloten. Op deze wijze wordt voor
omen, dat leraren meermalen ach
tereen geroepen kunnen worden met
gebed te openen of te sluiten. Op
dit punt immers kwam het gevaar
van de sleur om de hoek kijken.
tegen het openen van de dag.
het laatste geval zijn de leerlingen
nog fris en vol aandacht, en de le
raar is nog niet verdiept geweest
in de leerstof van de les. In het
eerste geval is er een dag verlopen,
vol van allerlei gebeurtenissen, le
raar en leerlingen zijn vermoeid en
de leerlingen zijn verlangend snel
naar huis te gaan, zodat het moeite
kost nog de aandacht te spannen
voor het slotgebed. De leraar staat,
als hij geen godsdienstleraar is,
voor de moeilijkheid van een min
of meer abrupte omschakeling. Dit
alles brengt met zich mee dat de
les tijdig moet worden beëindigd
om een rustige bezinning op de ge
wijde slotacte mogelijk te maken.
De vraag is gesteld, of dit nu al
tijd met gebed moet gebeuren. In
Haarlem bestaat op dit punt vrij
heid van handelen. Het is toege
staan een passend bijbelgedeelte te
lezen, even uecl een psalm- of ge
zangvers, en ook is het gebruik
van formu iergebedei) mogelijk.
Maar in de praktijk wordt toch
aan het persoonlijke gebed door de
leraar voorkeur gegeven. Wordt
misschien intuïtief aangevoeld, dat
op die wijze de eenheid van de ge
meenschap toch het intensiefst
wordt beleefd? Men kan zich dat
namelijk gemakkelijk voorstellen.
DAT docenten „die het ohristelijk
onderwijs uit overtuiging die
nen" principiële bezwaren tegen
het gebed op school zouden kunnen
hebben, lijkt ons zonder meer on
denkbaar. Deze door de jongelui ge
stelde vraag zal ten dele voortko
men uit het feit, dat van wege de
lerarennood soms in onze christelij
ke scholen mensen les geven of
hebben gegeven aan wie het milieu
van de christelijke school geheel of
ten dele vreemd is. Het blijkt hier,
dat dit op onze leerlingen een
vreemde indruk maakt. Er volgt
uit, dat onze besturen bij hun be
noemingsbeleid met deze factor ter
dege rekening moeten houden. On
der de andere genoemde bezwaren
rekenen wij de schuchterheid en de
onwennigheid. Men kan zich gemak-
keli;k voorstellen, dat jonge mensen
er b.v. tegen opzien ten overstaan
van een schoolklas te bidden. Zulk
een schroom moeten wij altijd met
begrip tegemoet treden, zij zal na
verloop van tijd stellig worden
overwonnen. In dit verband is het
met name van betekenis, dat de
wijze van het beëindigen van de
lessen ten dele in vrijheid aan de
leraar wordt overgelaten.
Intussen was het frappant en ver
heugend tegelijk, dat onze leer
lingen in overgrote meerderheid het
gebed op school een begerenswaar
dig goed achten. Speelt hier ook de
gewoonte of de sleur nog een rol?
Men zou het nauwelijks kunnen ge
loven van jongelieden, die meenden
een kruistocht tegen de sleur te
moeten ondernemen. Wij kunnen
er integendeel rustig van over
tuigd zijn dat onze leerlingen, die
terecht het gebed aan het ein
de van een schooldag niet gepast
vinden na een les van herrie en ru
moer. innerlijk beschaamd de klas
verlaten als de leraar aankondigt,
dat hy het voor zich zelf niet ver
antwoord vindt in zulk een sfeer
te bidden. Mocht hij het ondanks
alles toch echt wel kunnen en de
enig goede toon in zulke omstandig
heden kunnen vinden, dan zou aan
de gemeenschap in de rechte zin
van het woord genade bewezen zijn.
Maar het is een bijna bovenmense
lijke taak, die slechts in uitzon
derlijke gevallen vervuld kan wor-
lijk beter kan omkeren. Heeft de
school nog zin als er niet gebeden
wordt? Vanuit die gedachte is in
Nederland de christelijke school ge
boren. Wij geloven dat zonder ge
bed, anders gezeigd zonder voort
durend intiem verkeer met God,
ons werk In de school vruchteloos
Ir. Visser achter de heer Calmeyer
De brief van de staatssecreta
ris van defensie de heer mr. R.
H. Calmeyer aan de hoofdleger-
predikant over het rapport van
de generale synode der Neder
landse hervormde kerk ,,Het
vraagstuk van de kernbewape
ning" was een dienstschryven.
De minister van defensie, ir. S. v.
Visser, is het eens met de zakelijke
feitelijke overwegingen en met de strek
king van de brief en de bijlage
Dit heeft de minister verklaard in ant
woord op schriftelijke vragen van het
Tweede Kamerlid H. J. Lankhorst (soc.)
De bijlage, zo deelt de minister ver
der mee, draagt zoals in de brief is ver
meld en uit de inhoud blijkt, het karak
ter van een persoonlijke beschouwing
van ,,een met overheidsgezag over eer
deel der strijdkrachten bekleed Christus-
belijder".
In een beoordeling van de religieüze
of theologische motieven, die de staats
secretaris tot zijn -beoordeling van het
synodale schrijven hebben gebracht,
kan de minister niet treden.
De enige betekenis, welke hieraan valt
te hechten, is, dat de staatssecretaris
een bijzondere verantwoordelijkheid
heeft voor de Koninklijke landmacht en
de Koninklijke luchtmacht en het uit
hoofde van deze verantwoordelijkheid
zijn plicht achtte de hoofdlegerpredikant
van zijn visie te doen kennis ne:
Deze achtte het stuk dermate
lang. dat hij op eigen initiatief brief er
bijlage aan zijn leger- en luchtmacht-
predikanten deed toekomen. De hoofd-
vlootpredikant heeft op diens verzoek af
schrift van de brief en van de bijlage
ontvangen.
De handelwijze van de staatssecreta
s is naar het inzicht van de regering
iet in strijd met de grondwettelijke vei
houding tussen kerk en staat.
Gesprek over brief
Calmeyer was een
intern beraad
Gisteren heeft het moderamen der
synode van de Nederlandse Hervormde
Kerk in Den Haag het reeds aangekon
digde gesprek gehad mét de hoofdleger
predikant en de hervormde predikanten,
die met de geestelijke verzorging van
de krijgsmacht belast zijn. Men heeft
over het verlooop van dit gesprek geen
mededelingen Willen doen, omdat
ït van interne aard acht.
Alle heiwormde legerpredikanten
waren bij de bespreking aanwezig. Zoals
bekend ging het gesprek over het syno
dale geschrift: ,,Het vraagstuk van de
kernwapenen". Het moderamen achtte
het-houden van de samenkomst van d<
legerpredikanten nuttig, nadat staats
secretaris Calmeyer in een brief met
bijlage aan de hoofdlegerpredikant ge
reageerd had op het synodale geschrift.
Joods vredeskorps
in Israël
Het Israëlische ministerie van buiten
landse zaken bezint zich op de vraag
een Joods vredeskorps te stichten. Dit
vredeskorps zou de onderontwikkelde en
de onontwikkelde landen bij moeten
staan. Zij zouden moeten voortkomen
uit de rijen van studenten en jonge le
den van de kiboetsiem.
In de afgelopen vier jaar heeft Israël
ruim 700 deskundigen uitgezonden naar
verscheidene landen. In diezelfde tijd
studeerden ruim 4500 jongeren uit Azia
tische en Afrikaanse 1
De Bond Ned. Herv. Mannenvereni-
ging op gereformeerde grondslag, streek
Rotterdam, houdt haar najaarsvergade
ring op vrijdagavond 16 november
acht uur in het nieuwe wijkcentrum
,,Het Trefpunt" aan het Oostplein, hoek
Boezemsingel.
Op deze avond zal ds. E. Vergunst
uit Ede spreken over het onderwerp:
.Tekenen des tijds". Iedere belangstel
lende is van harte welkom.
DE CChte, PIJNSTILLER
Een maand gaat vlug! Stop dat
opzien naar nare dagen met
WITTE KRUIS (poeders, tablet
ten of cachets!)
De Sallcyl-vrlje pijn
stiller, die géén maag
klachten veroorzaaktl
Universitaire week
in Leuven
Aan de r.k.-universiteit te Leuven za
van 19 tot 23 november een Nederlandse
universitaire week worden gehouden, die
gewijd zal zijn aan het onderwerp ,,de
problematiek van de ontwikkelingslan
den". Acht Nederlandse hoogleraren zijn
uitgenodigd om over dit thema te spre
ken.
De week wordt gehouden in het raarr
van de Nederlands-Belgisohe culturele
overeenkomst. Professor J. H. Bavinck
van de Vrije Universiteit zal spreken
over de godsdienstige aspecten van het
ontwikkelingsproces, professor A. G. M.
van Melsen van de r.k. universiteit van
Nijmegen over de filosofische zijde
ervan, terwijl professor E. H. P. Baudet
van de universiteit te Groningen de
historische achtergronden zal behan-
Voor studieverenigingen S.G.P.
In aanwezigheid van vele voor
aanstaanden in de S.G.P. is za
terdag in Utrecht de najaarsver
gadering van het Landelijk ver
band van studieverenigingen van
de S.G.P. gehouden. In zijn ope
ningswoord merkte ds. P. Dors
man op, dat er een groeiende be
langstelling valt te bespeuren
voor het verband. In de kring van
de S.G.P. raakt men er meer en
meer van overtuigd dat beginsel
studie noodzakelijk is.
Ds. H. G. Abma, Ned. hervormd pre
dikant te Putten, hield voor een aan
dachtig luisterend gehoor een referaat
over het onderwerp Artikel 36, belij
denis of politiek program.
Spreker ging eerst zeer uitvoerig in
op de opstelling van de belijdenis. Het
is Guido de Bres. van wiens hand dit
politiek document afkomstig is er
heeft het ook aan koning Philips II
geboden. Uit de bijgevoegde geleidebrief
bleek, zo zei ds. Abma. duidelijk dat De
Bres een politiek doel beoogde.
De kerk heeft dit geschrift aanvaard,
ook art. 36.
De inhoud van artikel 36 kunnen
terug vinden in de bekende Heidelbergse
Catechismus. Dit artikel is bijna woor
delijk overgenomen uit Calvijns Institu
tie. Het verplicht de overheid te hande
len naar Gods Woord. Wij hebben de
Overheid daarop te wijzen. Men mag wel
kritisch staan tegenover de overheid van
uit de belijdenis doch mag in dezen
nooit hatelijk worden of tot revolutionaire
daden overgaan.
Brief aan kiesverenigingen
(Van
parlementsredactie)
De groep anti-revolutionairen
die verontrust is over de gang
van zaken in de A.R. Party heeft
gisteren de A.R. Kiesverenigin
gen een brief gezonden waarin
aanbevelingen worden gedaan
voor de komende Tweede Kamer
verkiezingen. Deze lyst wykt aan
zienlijk af van de officiële lijst
die de kiesverenigingen is voor
gelegd door het Centraal Comité.
De groep die wordt geleid door prof.
mr. L. W. G. Scholten en dr. D. Vreug-
denhil, beiden te Utrecht, schrijft in
de brief niet te streven naar een
scheuring in de A.R. Partij en even
min met een afzonderlijke lijst te wil
len uitkomen. Men wenst slechts te
rug te keren bij de oude anti-revolu
tionaire beginselen.
Enige tijd geleden heeft de groep
tijdens een vergadering in Ut
aioten het Centraal Comité
zyn twee besprekingen gevolgd. Er
bleek, zo zei ons de heer Vreugdenhil
>irgen, waardering en een zeker be
grip voor eikaars standpunt, maar ter
zien van de onderwerpen waarovei
d gesproken stonden de meningen
diametraal tegenover elkaar. Deze on
derwerpen zijn dezelfde als door prof.
Scholten in zijn brochure „Tijd voor ver
antwoording'* zijn genoemd, o.m. het op
treden van de a.r. Tweede-Kamerfractie
aanzien van Nieuw-Guinea, de hou
ding in het woningbouwdebat van de
cember 1960 en de verdeeldheid ten aan
zien van de mammoetwet.
De personen die door de groep worden
aanbevolen voor het Kamerlidmaatschap
zijn in alfabetische volgorde: de heren
mr. S. H. Attema te Katwijk. A. Dekker,
wethouder Alphen a/d Rijn, dr. J. Dijk
stra te Soest, dr A. la Fleur, G. Goos-
ser.s. P. v. d. Mark (inspecteur landbouw
onderwijs). mr. A. Bot. A. van Rams-
horst B Roolvink. M W. Schakel. P
Tjeerdsma (secretaris C.N.V.). drs. S. van
Tuinen (burgemeester van Dokkum
C. J. Verplanke (burgemeester
"s-Gravendeelj en
Beroepingswerk
Meljndert te Waarder; door de gen. sy
node als pred. voor b.w. (legerpredikant):
C. W. Schlingemann te Nijeveen; te
Sprang-Capelle: W. van Tuyl te Rijssen.
Aangenomen: naar Nieuwkoop: D. Olie-
lans, te Heinenoord.
Bedankt voor Zwartebroek-Terschuur:
B. Haverkamp te Blauwkapel-Groenekan;
voor St. Ann aland: W. van Herpen te
N ieuw-Lekkerland.
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal Emmen, 4de pred. pl: R. J.
Beukema te Ermelo en B. Smilde te
Grootegast.
Beroepen te Amsterdam voor twee va
catures: L. Rignalda te Bussum en J. van
Tuinen te Meppel; te Dussen: J. Baayens.
kand. te Goes; te Groningen-Zuid 4de
pred. pL: P. C. de Vries te 's Gravenhage-
Loosduinen; te Oldeboorn en Schettens:
H. J. Huyser, kand. te 's Gravenhage; te
Waardhuizen in samenwerking met de
kerkeraad van Almkerk: N. Schelhaas,
kand. te Amsterdam-Noord.
Aangenomen naar Schoonrewoerd: F.
B. Fennema. kand. te Marrum.
Bedankt voor Den Burg (Texel), Edam.
Grijpskerke, Nieuwerkerk a. d. IJssel,
Oldeboorn, Oosterend. Opperdoes. Ril-
land-Bath, Scharendijke, Schoondijke. Vi-
anen, Wyckel, en voor Zoutkamp: F. B.
Fennema te Marrum.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Nieuwe-Pekela: W. van
Heest te Emmen en P. H. van Marrum te
CHRIST. GEREF. GEMEENTEN
Aangenomen naar Rotterdam-Zuid: K.
van Twillert te Vlaardineen.
BOND VRIJE EV. GEMEENTEN
Aangenomen naar Wormerveer: Q. de
Vrie te Veendam.
UNIE VAN BAPT. GEMEENTEN
Beroepen te Utrecht: P. E. Huizinga
te Hengelo, Ov.
Bedankt voor Tweede Exloërmond: R.
J. Vóórhaar te Vroomshoop.
Elia is een van d-ie figuren uit de bijbel waar we hoog tegen
opzien. Een geloofsheld zoals er weinigen beschreven zijn. En
daar zit deze held dan, gevlucht voor de moordzucht van
Izebel, verscholen onder een bremstruik in de woestijn. En
zijn verzuchting: „Het is genoeg! Neem nu Here, mijn leven
want ik ben niet beter dan mijn vaderen."
Inderdaad, dit is dezelfde Elia die nog maar kort daarvoor
op de berg Karmel zijn grootste heldenstuk heeft verricht.
De man op wiens gebed het vuur uit de hemel is neergedaald
om het offer te verteren. Die de Baaipriesters heeft doen om
brengen en wiens gebed om regen door God is verhoord. En
nu: een man wiens enige wens het nog is te mogen sterven.
Moedeloos. In de steek gelaten door God en alle mensen. Niet
meer overtuigd van het nut om nog iets te doen, zelfs niet
voor een zaak waar hij zo vurig voor gestreden heeft.
„Het is genoeg! Neem nu, Heremijn levenDe psychia
ters van onze tijd zouden zeggen: „Totaal overspannen!" en
ze zullen wel gelijk hebben, want een mens schijnt dat van
zichzelf niet te weten. Maar wat begrijpt de ene mens van de
ander als die ander bidt als Elia deed? Doet er ook niet toe:
Elia richtte zich immers tot zijn God!
(Advertentie)
Ontmoeting paus
en patriarch in
voorbereiding
Athenagoras, doet daarom een „bood
schap van eenheid" uitgaan, waarbij niet
gedoeld wordt op dogmatische vereni
ging maar in de eerste plaats op stop
zetting van de propaganda en het maken
proselieten tussen de kerken.
Gods dienaresse die over c
gesteld. Wij mogen haar ook onze hulp
aanbieden en zijn op grond van Gods
Woord verplicht voorbede voor haar
doen. Zo legt dit artikel onderdanen
overheid verplichtingen op. Het gaat
niet om met het vaandel op te trekken
met art. 36 erop geschreven. Men heeft
dit artikel te belijden. De belijdenis moet
de lijnen voor de politiek uitzetten.
In de belijdenis vinden we de voeding
in ons politiek program, ze besloot ds.
Abma zijn met grote aandacht beluisterd
referaat.
Wereldraad keurt de
Chinese invasie af
De Wereldraad van Kerken heeft gis
teren de Chinese ipvasie tegen India ver
oordeeld en op spoedige onderhandelin
gen of bemiddeling aangedrongen om het
grensgeschil bij te leggen. De raad heeft
een verklaring uitgegeven waarin de
vraagd wordt om „de. terugtrekking van
de Chinese strijdkrachten tot hun oor
spronkelijke stellingen van voor de aan
vang der militaire activiteiten".
„Om territoriale aanspraken kracht bij
tc zetten met agressieve militaire activi
teiten inplaats van met vreedzame me
thoden moet worden afgekeurd", aldus
de verklaring. De Wereldraad van Ker
ken, waarbij bijna alle protestantse en
orthodoxe christelijke kerken zijn aange
sloten heeft ook de Indiase christenen de
verzekering gegeven van diep mede
leven" en de hoop uitgesproken, „dat een
rechtvaardige en vreedzame regeling be
reikt moge worden".
De Duitse protestantse bisschop Wil
helm Halfman heeft vandaag de Wereld
raad van Kerken bekritiseerd wegens het
afkeuren van de Amerikaanse blokkade
tegen Cuba. Hij noemde de verklaring
van de Wereldraad op 23 oktober jJ. een
„vreemde stap". Deze wereldraad had in
die verklaring „ernstige bezorgdheid en
spijt" uitgesproken over de blokkade.
Bisschop Halfman is van mening dat de
Verenigde Staten in de verklaring „op
eenzijdige wijze" werden beschuldigd.
Het zou volgens hem beter zijn geweest
als de Wereldraad op alle kerken een be
roep had gedaan om voor de vrede te
bidden.
Prof. dr. I. Boerema
gehuldigd
Tijdens een druk bezochte bijeenkomst
in de chirurgische kliniek van het
Wilhelmina-gasthuis te Amsterdam heto-
ben zaterdag assistenten en oud-assisten
ten van prof. dr. I. Boerema hun leer
meester. die onlangs 60 jaar is geworden,
gehuldigd.
Prof. L. D. Eerland van Groningen
bood zijn collega met enige toepasselijke
woorden een fraaie pressepapier aan.
Mr. Brinkman, burgemeester, deelde
mede dat de gemeenteraad van
huizen had besloten prof. Boerema het
eerste ereburgerschan van zijn geboorte
plaats te verlenen. Tiidens een speciale
raadsvergadering op donderdag a.s. zal
de bij de onderscheiding behorende
legpenning aan prof. Boerema worden
uitgereikt.
Opheffen
„Vereniging" der kerken is on-
mogelijk, volgens de oecumeni
sche patriarch van de Oosters-
Orthodoxe Kerken, Athenagoras.
Hij dringt""daarom aan op „een
heid", maar een eenheid der
kerken zal niet verwerkelijkt
kunnen worden tenzij de Rooms-
Katholieke Kerk afziet van prose
lietenmakerij onder de Oosters-
orthodoxen en het dogma van de
pauselijke onfeilbaarheid wijzigt.
Deze mening publiceerde de theo
loog Dimitri Tsakonas, deskun-j andere kerken
dige in politieke zaken bij het
oecumenisch patriarchaat van
Constantinopel in een artikel in
het Griekse tijdschrift „Interna
tionale betrekkingen".
Dit artikel wordt door deskundigen in
Athene van belang geacht, omdat de
schrijver de inhoud ervan presenteert als
weerspiegeling van de inzichten van de
oecumenische patriarch. Prof. Tsakonas
noemt de waarnemers van de Russisch-
Orthodoxe Kerk bij het concilie in Rome
„politieke agenten, die naar Rome zijn
gekomen om te onderhandelen over de
voorwaarden voor vreedzame coëxisten
tie tussen de Sowjetstaat en zijn rooms-
kabholieke onderdanen".
De professor stelt dat vereniging der
kerken niet te verwezenlijken is. omdat
dit een akkoord tussen de theologen van
de drie voornaamste belijdenissen voor
onderstelt, hetgeen volgens hem onmoge
lijk is en niet geprobeerd behoeft te
worden. De oecumenische patriarch,
De Rooms-Katholieke Kerk zou o.a. de
uniaten moeten opheffen, aldus het ar
tikel, want in deze twintigste eeuw laten
oosters-orthdoxen noch rooms-katholie-
ken zich meer misleiden.
De stelling van de pauselijke onfeil
baarheid is de steen des aanstoots voor
werkelijke dogmatische toenadering.
Deze dogmatische onfeilbaarheid zou
veranderd moeten worden in „onfeil
baarheid betreffende het bestuur'.
De oecumenische patriarch, aldus prof.
Tsakonas, geeft de onfeilbaarheid niet
toe want de onfeilbare „zou zich tussen
God en de mensen plaatsen". Aan de
kwestie van de onfeilbaarheid is volgens
de patriarch verbonden die van het pri
maatschap. dat ook niet aanvaardbaar is
daar de Rooms-Katholieke Kerk daar
onder verstaat de onderwerping van ds
n. Men wenst staatssecretaris B. Rool-
ink als liistaanvoerder.
D«- voorzitter van het Centraal Comité,
r. W. P. Berghuis, wenste zich vanmor
gen nog van commentaar te onthouden,
I aangezien hU de brief nog niet had ge-
iC Vlug te Hui- lezen.
Ontmoeting
Bisschoppen vragen op concilie
De Franse kardinaal Feltin
heeft gisteren in de algemene
vergadering van het concilie ge
vraagd om Pasen voortaan een
vaste datum te geven en het
liefst op de eerste zondag in april.
Volgens deze kardinaal zou dit
grote geestelijke voordelen heb
ben. De Aziatische bisschoppen
vroegen daarentegen de vrijheid
om hun kerkelijke feestdagen wat
meer te mogen aanpassen bij de
burgerlijke feestdagen of er al
thans rekening mee te houden.
Tevens werd nog aangedrongen
op een studie van de wenselijk
heid van een „eeuwigdurende ka
lender" met een vaste datum
voor het paasfeest.
Een woordvoerder deelde mede. dat
sprekers in de besloten zitting van het
concilie hadden betoogd, dat zulk een
wereldkalender van bijzondere betekenis
kon zijn zowel voor het godsdienstige als
het burgerlijke leven, indien tot 6tand
gekomen in samenwerking met andere
kerken, in het bijzonder met die van het
oosten.
De kwestie van een kalenderhervor
ming. waarbij blijkbaar gebruik zou wor
den gemaakt van kalendervoorstellen.
naar voren gebracht in de V.N., kwam
ter tafel bij de besprekingen van hel
concilie betreffende hervormingen var
de liturgie.
Verscheidene rooms-katholieke prela
ten hebben als hun mening te kennen
gegeven dat kalenderhervorming in
scheidt, aldus prof. Tsakonas. De oecu
menische patriarch meent dat de contac
ten tussen Rome en Constantinopel moe.
ten worden uitgebreid, niet op het vlak
van de priesters zonder meer maar dat
van de kardinalen. Er moet een geza
menlijk christelijk front worden geves
tigd, een pan-christelijk geweten, een
morele eenheid Men moet de traditie
doen opleven en haar aanpasen aan onze
moderne tijd, want zij moet geen ver
steend erfdeel zijn maar een „actieve
werkelijkheid".
Een ontmoeting tussen paus Johannes
en patriarch Athenagoras heeft volgens
professor Tsakonas nog niet kunner
plaatsvinden, omdat men het niet een
is kunnen worden over een neutrale ont-
moetingsplaats. Het Vaticaan zou thans
I naar een mogelijkheid zoeken om
be- dergelijke ontmoeting tot stand te doen
ons komen.
deze de instemming van andere
kerken zou behoeven, bevorderlijk zou
kunnen zjjn voor de eenheid onder de
christenen.
Pasen valt volgens de in het westen
gebruikte kalender op de eerste zondag
na de eerste volle maan op of na 21
maart, het begin van de lente. Dit be
tekent, dat het feest valt tussen 22 maart
25 april. De procedure voor de vast
stelling van de datum van het paasfeest
verordend door het concilie van Nicea
325.
De Oosters-orthodoxe Kerken staan op
het standpunt dat het christelijke paas
feest altijd moet vallen na het Joodse en
daardoor valt het paasfeest in oosterse
landen niet altijd samen met dat in het
westen. Sommige bijbelgeleerden gelo-
dat de verrijzenis het eerste pa-
op 9 april van het jaar 30 heeft
plaats gevonden.
In het verleden zijn ook reeds pogin
gen gedaan om voor het paasfeest een
enkele datum voor tc stellen. In 1928
heeft het Britse lagerhuis aanbevolen,
het altijd te laten vallen op de eerste
zondag na de tweede zaterdag van april.
De sprekers over kalenderhervorming in
de zitting van gisteren traden niet in
bijzonderheden en drongen alleen aan op
bestudering van het vraagstuk.
Kardinaal Alfrink
ontnam Ottaviani
het woord
Kardinaal Ottaviani, heeft zoals wij-
gisteren meldden, een tiental dagen
verstek laten gaan, op het concilie.
Op de algemene vergadering van 30
oktober was hij door de toen als voor
zitter fungerende kardinaal Alfrink in
zijn toespraak met een Satis Est"
onderbroken, nadat hij reeds gedurende
Zéstien minuten aan het woord was
geweest., terwijl de gestelde spreek-
periode tien 'minuten, bedraagt. Hij had
zich in zijn toespraak -gekeerd tegen
de stellingen welke kardinaal Alfrink
ten aanzien van de liturgie-vernieuwing
had verdedigd.
Een aantal bisschoppen, vooral jongere
die bij de uitgang van de Sint Pieter
hun plaats hebben, kennelijk getroffen
door de felle toon van kardinaal Otta-
viani's argumenten tegen vernieuwing,
toonden hun instemming met de onder
breking door handgeklap. Naar men
aanneemt waren niet weinigen reeds
geprikkeld door het feit dat enkele
maanden geleden het heilig officie, op
instigatie van kardinaal Ottaviani, het
concilie-schrijven van het Nederlandse
episcopaat als „onzuiver van uitdruk
king" in de Italiaanse vertaling had
laten verbieden.
(Advertentie)
BEVAT DE ONMISBARE VITAMINEN ALLE 10
nVrsgen op medisch gebied zenden aan de redactie van ons
blad met linksboven op de envelop t „Medische rubriek*'.
Antwoord op vragen van algemeen belang wordt wekelijks
in deze rnbriek gegeven, vragen die hiervoor minder geschikt
zijn worden per brief beantwoord."
yU de winter sinds enige dagen daadwerkelijk
zijn intrede heeft gedaan, heeft het zin zich
eens te beraden over de ziekte, die over het al
gemeen nauw verbonden is aan de weersgesteld
heden tijdens de herfst en winter: de verkoud
heid. Zoals een ieder bekend is de neus het or
gaan, dat bij de verkoudheid in het middelpunt
staat. Het is een zó veelvuldig optredende aan
doening, die maar zelden met koorts gepaard
gaat, dat men niet van een ziekte pleegt te spre
ken. Wanneer er echter wèl koorts optreedt
spreekt de leek niet meer van verkoudheid maar
van griep, en helaas is dit onjuist, omdat griep
een andere ziekte is dan de zo veel voorkomen
de verkoudheid.
Iedere Nederlander wordt gemiddeld tweemaal
per jaar verkouden, voornamelijk in de winter.
Ongeveer één op de zes gevallen heeft arbeidsver
zuim tot gevolg, en het zal daarom duidelijk zijn
wat een arbeidsverlies de verkoudheid nog oplevert!
De verkoudheid of coryza, ;oals deze aandoe
ning in medische kringen wordt genoemd wordt
veroorzaakt door een virus, die door een besmet
ting wordt overgebracht, en vooral floreert in de
jaargetijden met slecht weer. Het virus laat slechts
weinig immuniteit na. reden waarom het mogelijk-
is na een kort interval wederom besmet te worden.
Vooral bepaalde personen zijn zeer vatbaar, en wor
den verschillende malen per jaar ziek door her
nieuwde besmettingen.
Meestal begint de verkoud? eid met niesbuien,
die het gevo'g zijn van prikkelingen van het slijm
vlies van de neus. Reeds spoedig daarna gaat het
slijmvlies opzwellen en rijkelijk een waterige af
scheiding produceren. De neus wordt één of twee
zijdig minder goed of geheel ondoorgankelijk, en de
Fiatiënt gaat snuiten om te trachten de doorganke-
ijkheid te herstellen en het secreet te verwijderen.
In vele gevallen gaan ook de slijmvliezen in de om
geving van de neus meedoen, waardoor traanogen
en keelpijn ontstaan evenals hoestprikkels door de
irritatie van de slijmvliezen der bovenste luchtwe
gen. Meer als een complicatie moet men beschou
wen, indien ook de voorhoofdsholten en de boven-
kaaksholten mee gaan doen. Door de kleine afvoer
kanalen die deze holten hebben, kunnen gemakke
lijk verstoppingen hiervan ontstaan met als gevolg
de mogelijkheid van het ontwikkelen van voorhoofds
holte- en bovenkaaksholteontstekingen.
Na enige dagen wordt de waterige afscheiding
uit de neus geleidelijk vervangen door een steeds
meer etterige afscheiding, die dikker is van samen
stelling en ook moeilijker uit de neus te verwijde
ren. De slijmvliezen zullen echter langzamerhand
weer gaan slinken en de normale passage door de
neus van de lucht herstelt zich weer. Gewoonlijk is
de verkoudheid na een w«ek genezen.
De complicaties, waarvan r_eds de schedelholte-
ontsteking werd genoemd, worden meestal veroor
zaakt door secondaire ontstekingen door bacteriën.
De meest .oorkomende zijn de bronchitis, de mid
denoorontstekingen en de longontstekingen. Men
moet zich voorstellen dat de weerstandsverminde
ring, die ongetwijfeld b; een verkoudheid optreedt,
aan de diverse bacteriën, die zich in de mond-,
keel. en luchtwegen bevinden, de gelegenheid ver
schaffen zich te vermenigvuldige kwaadaardig
te worden.
In tegenstelling tot de griep is er bij de verkoud
heid slechts één type virus bekend. Dit virus is wel
iswaar zeer verspreid, maar de onderzoekingen op
dit gebied worden zeer bemoeilijkt doordat alleen de
mens en de chimpansee besmet kunnen worden, zo
dat proeven alleen op vrijwilligers kunnen worden
genomen.
Vele proeven heeft men met vrijwilligers geno
men: Men liet ze van de warmte in de kou gaan,
met natte voeten lopen, in de tocht staan en vele
andere dergelijke onaangename bezigheden, zij kre
gen geen verkoudheid! Meer e j !~u
r zich
bewust dat de besmetting noodzakelijk i
doch dat de omstandigheden de „helpende hand"
Tussen de besmetting met het virus en het uit
breken van de eerste verschijnselen liggen over het
algemeen twee tot vier dagen, en ondanks alle even
tueel te nemen maatregelen, volgt de aandoening
onherroepelijk. Vitaminen, en vele in de handel aan
wezige medicamenten die de verkoudheid zouden
kunnen tegenhouden blijken geen waarde te heb
ben. desondanks vinden zij gretig aftrek!
Dat asperine en aanverwante medicamenten hulp
zouden bieden, moet men symptomatisch zien, zij
bestrijden niet de ziekte maar enkele van zijn
klachten. Neen, we moeten erkennen dat op me
disch gebied nog maar zeer weinig hulp is te bie
den, zowel wat het voorkómen als het genezen be
treft!
Het overbrengen van de aandoening geschiedt door
middel van de druppeltjes, die men bij het spre
ken, hoesten en niezen produceert. Het heeft wei
nig zin om een „besmet" persoon te mijden, om
dat de verspreide druppeltjes zeer fijn zijn en lange
tijd blijven zweven. Ook de zakdoek hoe vreemd
het ook moge klinken is een geduchte versprei
der van ziektekiemen, vooral wanneer de zakdoek
voor het gebruik opengeslagen wordt.
Al met al kan men dus zeggen, dat het virus
zeer verspreid is. maar pas schadelijk wordt wan
neer de natuurlijke bescherming (weersomstandig
heden bijvoorbeeld) of de weerstand van het or
ganisme (vermoeidheid, na een andere ziekte, on
dervoeding, allergie) vermindert.
Dat ten slotte verschillende geheel andere ziek
ten kunnen beginnen a!s een gewone verkoudheid,
dient zeker nog te worden opgemerkt. Enige voor
beelden hiervan zijn: mazelen, bof. waterpokken,
kinderverlamming en longontsteking. Men zal. voor-
.t' bij kinderen, die van nature toch vaker verkou
den zijn, hiermee altijd enige rekening moeten hou-
