mm
Kruistocht tegen
communisme
Raadsel rond ondergang
Nederlandse coaster
J. A. Pengel (uit Suriname):
Gunstig oordeel regering
over de loonadviezen?
Sensationele redding
van vergane treiler
A.Y.R.O.
directie
krijgt toch
van 3 man
Vijf man van Rana kwamen in de Hoek
Hoe is schip
lek geraakt
DE GROTE
MUITERIJ
BOUNTY
TNE HEER J. A. PENGEL, voorzitter van de Nationale partij Suriname
U en vakbondsleider, waarschuwt dat het communisme de kop opsteekt
in de Caraïben en in de onderontwikkelde en zwarte delen van Zuid-
Amerika een vruchtbare voedingsbodem zal vinden, wanneer men niet
tijdig daartegen afdoende maatregelen neemt.
J. A. PENGEL
waarschuwing
Landbouw vraagt
hogere garantie
prijs voor melk
(Van ore soc.-econ. redactie)
In het overleg tussen minister Marij-
nen en het dagelijks bestuur van het
Landbouwschap is van de zijde van het
bedrijfsleven voor het nieuwe melkprijs
jaar van 1 november 1962 tot 1 november
1963 een melkgarantieprijs voor de vee
houders gevraagd van f 28 per 100 kg
voor de totale produktie. Over het af
gelopen jaar gold een prijs van f 28.10
per 100 kg. maar deze garantie gold toen
slechts voor een produktie van 5.1 mil
jard kg. De totale produktie was echter
meer dan 6 miljard kg. zodat de garantie
over het afgelopen jaar omgeslagen over
de totale produktie slechts f 26.10 be
droeg. Tegenover de gevraagde garantie,
prijs van f 28, voor het nieuwe melk
prijsjaar betekent dit dus een aanmerke
lijke stijging. Met deze stijging van de
garantieprijs beoogt de landbouw de
sterke daling van de inkomens voor de
boeren in de afgelopen jaren gedeeltelijk
ongedaan te maken. Het Landbouwschap
streeft ernaar het opbrengst-niveau van
de gegarandeerde produkten met acht
procent op te trekken en de lonen van
de landarbeiders met tien cent per uur
te verhogen.
Of dit allemaal mogelijk is, lijkt ons
zeer de vraag, omdat dergelijke ingrij
pende verbeteringen ongetwijfeld prijs
verhogingen zullen inhouden voor de
Nederlandse consument.
Service). Brcestraat "39. Leiden.
Geëindigd: A J Drenth. W. de Zwager-
laan 47. Leiderdorp: H W Vis (INVO).
Kerkstraat 3. Den Haag: A Strating (Inte
rieur Modern). Prinsengracht 66a. idem.
De heer Pengel is bang. dat de Neder
landse regering het gevaar van het toe
nemende communisme in Suriname on
derschat De strijd moet een zaak van het
gehele Koninkrijk zijn, ook al omdat
Surinames handen in het buitenland ge
bonden zijn. Daar mag Suriname immers
niet autonoom optreden.
In Europa heeft het communisme de
laatste tijd niet veel kans op uitbreiding.
Het heeft toen zijn werkzaamheid naar
Afrika en Azië verplaatst, maar daar is
de toestand min of meer geconsolideerd,
en nu richt het zich dus op Zuid-Amerika
en de Caraïben en het zal zich daar niet
tot Cuba beperken
De twee buurstaten van Suriname
zijn Brits-Guyana, waar de premier
dr. Jagan er geen geheim van maakt,
dat hij communist Is, zodat Brlts-
Guyana spoedig als het onafhankelijk
wordt een communistisch land zal zijn
of worden, en Frans-Guyana, dat er
niet veel anders voorstaat.
In New Yorkk heeft hij een waarschu
wend woord laten horen, dat in goede
aarde viel, omdat de Amerikanen er zich
van bewust zijn, dat heel Zuid-Amerika
uit Cuba communistisch wordt bewerkt
De V.S. zullen dan ook gaarne helpen
bij de opbouw van Suriname. Commu
nisme gedijt slechts op ontevredenheid
en armoede. Wij moeten zo snel mogelijk
goede sociale toestanden scheppen en
daartoe hebben we goede woningen no
dig. Om Amerika's steun te krijgen moet
Suriname naar buiten zelfstandig kunnen
optreden en wij moeten dus de omweg
langs Den Haag zien te doorbreken.
Wij zijn erg geschrokken toen de arbei
ders van Suralco plotseling het werk aan
de stuwdam neerlegden zonder dat de
officiële vakbond ook maar was geraad
pleegd. Naderhand bleek dat de natio
nalistische vakbeweging, die ik van zeer
extreem linkse sympathieën beschuldig.
:r de hand in had gehad.
Communistische zender
Voorts maak lk me zorgen over een
der vyf Surinaamse radiostations, name
lijk de Avros. De vier andere zijn zui
ver commerciële of geheel particuliere
Instellingen, doch de Avros heeft de ver-
enlgingsvorm met 1200 leden en bazuint
vrijwel niets anders uit dan juichkre
ten over Fidel Castro als de gTootste be
vrijder van het kapitalisme. Ik heb
Avros naar lk meen volkomen terecht
ervan beschuldigd dat zij met commu
nistische steun uit het buitenland wordt
gefinancierd, want het Surinaamse be
drijfsleven adverteert nauwelijks meer.
En waar zou anders het geld voor de
huur van de zender vandaan komen?
Twee maanden geleden kon men al niet
betalen en toen gedreigd werd, dat de
vergunning zou worden ingetrokken
kwam het geld plotseling los.
Sinds augustus wordt de Avros onwet
tig bestuurd, want toen had het bestuur
moeten aftreden, doch er werd geen ver
kiezingsvergadering uitgeschreven. En
kele bestuursleden hebben him functie
neergelegd en zo zijn er slechts twee of
drie over. die de touwtjes in handen
hebben. Kort geleden heeft de Suri
naamse regering de Avros gewaar
schuwd, dat de zendverguning zou wor
den ingetrokken, als de Avros op deze
weg voortging, maar het heeft niet ge
holpen aldus de heer Pengel.
Hij komt in Nederland weliswaar be-
paalde particuliere belangen behartigen,
doch wil tevens vele vrienden bij re
gering en parlement wakker schudden
Hij wil een week tot tien dagen in Ne
derland blijven.
Vrijdag weer gesprek met Stichting
(Van onze soc.-econ. redactie)
Nog deze week zal de regering aan
het bestuur van de Stichting Arbeid
laten weten, hoe zij denkt over de
beide adviezen die de Sociaal-econo
mische raad over het loonbeleid in
Nederland bij de regering heeft inge
diend. Vrijdagavond zal een nieuw
gesprek plaats hebben tussen een de
legatie uit de ministerraad en het be
stuur van de Stichting. In dit gesprek
zal de regering laten weten, of zij ak
koord gaat met een gemiddelde loons
verhoging voor 1963 van 2.7 procent.
Bovendien zal de regering nog voor
vrijdag aan het stichtingsbestuur haar
standpunt laten weten inzake de herzie
ning van het loonsysteem. De S.E.R. heeft
in een advies aan de regering op 6 Juli
voorgesteld de bevoegdheden van het be
drijfsleven bij de loonvorming aanmerke
lijk te vergroten en de invloed van de
overheid slechts incidenteel te doen zijn
Er zou ook niet meer uitsluitend Van de
produktiviteitsverhoging uitgegaan moe
ten worden by het vaststellen van de
grootte van loonoptrekkingen. In zUn
jongste rapport over de loonmogelijkhp-
den in 1963 (gemiddeld 2.7 procent) is de
S.E.R. eigenlijk reeds volgens dit nieuwe
systeem te werk gegaan. Rapporten over
de economische situatie en de mogelijk
heden op sociaal terrein zouden voortaan
ook halfjaarlijks door de S.E.R. opgesteld
moeten worden. Deze rapporten zouden
dan de basis zijn voor de loonbesprekin-
gen in de bedryfstakken. nadat binnen
de vakcentrales de zogenaamde „intern*
coördinatie" is toegepast. Zoals de situatie
zich op dit ogenblik laat aanzien. UJkt
het niet uitgesloten dat de regering een
heel eind zal meegaan met wat er in d«
beide S.E.R.-adviezen wordt voorgesteld
Behalve het gesprek tussen de regering
en het bestuur van de Stichting van de
Arbeid op vrydagavond, is er woensdag
nog een vergadering van de looncommla-
Commissarissen en directie van Inter-
vam N.V delen mede. dat de heren Ir.
A. van den Berg en F. Dykstra de wens
te' kennen hebben gegeven einde 1962
hun taak van directeur neer te leggen.
sie van de Stichting, heeft er een
gadering plaats van het overlegorgaan
van de drie werknemersvakcentralen er
komt het Convent van chr. sociale orga
iiisaties in vergadering bijeen.
De leider van de buitenparlementaire
oppositie in Suriname, de heer D. G. A.
Findlay, heeft te Paramaribo gezegd dat
de mededelingen van de heer Pengel
voor hem geen verrassing zijn. Hij was
overtuigd geweest dat de heer Pengel
over de „rug van het communisme"
heen zou trachten de openbare mening
de VS en Nederland te beïnvloeden: Zijn
partij heeft veel aanzien verloren en
zoekt nu een middel om weer populair
te worden. Zijn optreden is vrij naief.
In Washington en Den Haag begrijpt
men heel goed dat hij door middel van
het communistische spook geld wil krij-
voor propaganda bij de verkiezin
gen. Het is een gewone verkiezingsstunt,
waarmee hij zich belaohelijk maakt, al
dus de heer Findlay.
Geroyeerde vrije
burgers gekozen
in bestuur
De storm in de Partij der vrije bur
gers ohynt enigszins geluwd te zijn. Op
een ledenvergadering, die de drie „ge
royeerde" hoofdibestuurdsleden J. Fabius,
J, C. Anker en F. Brunt hadden uitge
schreven, is zaterdag een nieuw bestuur
gekozen. Het ziet er nu als volgt uit:
J. Fabius, Den Haag, voorzitter, E. D. C.
Drenthem Soesman, Den Haag, secreta-
ris, F. Brunt. Den Haag, penningmeester,
mr. J. H. Pentermann, Rotterdam, L. van
Sterkenburg, Noordwij k, J. C. Anker,
Heemstede, J. Janse Jr. Hilversum en
J. Waldhaus. Amsterdam.
De heer Fabius verweet in de verga
dering de vorige voorzitter, de heer G.
G. Herkens uit Castricum, dat hij niet
alleen tegen hem (toen secretaris) had
geageerd, maar bovendien de partij in
fascistische richting had willen drijven.
Een onderzoek naar het politieke ver
leden van de heer Gerkens had volgens
de heer Fabius aangetoond, dait deze
onder meer voor tien jaar uit de kies
rechten ontzet was geweest wegens colla.
boratie met de vijand.
In de vergadering kwam ook ter sprake
at er nu met de heer Tromp uit Am
sterdam, geroyeerd lid van het vorige
bestuur, moet gebeuren. Deze is gekozen
tot lid van de Provinciale Staten van
Noordholland. Zou men hem kunnen
bewegen af te treden, dan volgit de heer
Grkens hem op, die ook al geroyeerd is.
Op sensationele wijze heeft men
zaterdag zes man weten te redden
de Franse treiler Jeanne Gougy,
zaterdagmorgen vroeg aan de
zuidkust van Engeland bij Lands End
op de rotsen liep.
Aanvankelijk zag het er naar uit of
niemand van de achttien man aan boord
gered zou kunnen worden. De woeste
wierp de reddingsboot steeds terug.
Wel werden vier lijken geborgen.
In de donkere morgenuren, toen het
schip herhaaldelijk tegen de rotsen sloeg,
men bij fakkellicht zes man
boord zien, die om hulp schreeuwden.
Huizenhoge golven wierpen het schip
echter in een andere positie, waarna
boord geen teken van leven i
zag. Alle pogingen om lynen naar do
Jeanne Gougy te schieten mislukten. Za
terdag rond het middaguur zag iemand
aan wal iets bewegen in de stuurhut
de treiler. Het bleek de blote voet
bemanningslid te zUn, die op het
stuurrad lag. Onmiddellijk werd er
In de nacht van zaterdag op zondag
is te Deventer een personenauto geslipt
en tegen een boom terecht gekomen. Een
van de vijf inzittenden, de 19-jarige me
juffrouw L. Dekker uit Deventer, kwam
by dit ongeluk om het leven.
Prinses Irene is zondagavond om
uur per lijntoestel van de K.L.M.
Londen vertrokken. De Prinses zal daar
enige weken logeren bij haar tante, prin
ses Alice, gravin van Athlone.
Vijf schipbreukelingen van de
voor Denemarken vergane
kustvaarder Rana kwamen za
terdagmiddag weer in ons land
aan. Onder hen de 16-jarige
lichtmatroos en de stuurman,
gefotografeerd aan boord van
de reddingsboot President Jan
Leismet in hun midden de
jonge echtgenote van de stuur
man, die meegevaren was om
haar man te begroeten.
een lijn naar het schip geschoten en dit
maal had men meer succes. Men zag een
hand die de lijn greep. Toen verschenen
er op de voorpiek nog vier mannen. Zy
klemden zich aan de reling vast en zwaai
den wild met hun armen. Een voor een
werden zy toen met de z.g. broek van
boord gehaald. De man in de stuurhut en
nog een lid van de bemanning werden
per helikopter aan land gebracht. 'De
treiler mat 273 ton.
MAANDAG 5 NOVEMBER 1962
Het algemeen bestuur van de De verwachting is dat de heren H.
AVRO heeft in zijn zaterdagmiddag WolMslnds het »«rltjden van de
j heer D. Repko waarnemend directeur)
gehouden vergadering besloten, dat s> van der Zee en j c Bongenaar
in de bestaande vacature van di- respectievelijk als directeuren het
recteur van het omroepbedrijf, omroep-, het televisiebedrijf en de
overeenkomstig het voorstel van de administratie zullen gaan leiden, zy -
penningmeester, de heer E. Tim- de het reorganisatierap-
port hebben reeds hun voldoening
mer, zal worden voorzien door de uitgesproken over de koeriwiizlging
benoeming van drie directeuren, van het bestuur.
Tevens zal een gedelegeerde wor- In de zaterdag gehouden bestuurs-
den benoemd ter onderhouding van vergadering^werd mr. W. Hoekstra,
het contact tussen bestuur en di- I
rectie.
Wat dit laatste betreft is er van een
afwyking sprake van de conclusies van
een rapport dat de bedrijfsleiding had
opgemaakt en dat het dagelijks be- „V
11!J1_ 11 T-». 231
burgemeester van Joure, tot
mend voorzitter gekozen, in plaats
van de heer E. de Jong (71), die ken-
nelijk langzamerhand te oud werd
gevonden voor deze functie.
komende ledenvergadering
voorzitter moeten
19.00 Nws en wee
Staat, parlementait
19.00 Les contes
vanavond
NTS: 19.30 Internationaal agrarisch nwi
verwoffcn„2* worden benoemd, in de plaats
dtr«teuren'te «7^ voor m!
dlo, een voor televisie en een voor
administratie) en deze functionarissen
ambtshalve ook in het bestuur zitting
te doen nemen. Het bestuur meende
echter dat het juister was het contact
door middel van een gedelegeerde te
Het bestuursbesluit zal niet direct
gerealiseerd kunnen worden, daar de
statuten van de A.V.R.O. slechts voor
zien in de benoeming van een direc
teur.
Partij van de Arbel 20.30 Een heer b<
aan, speelfilmpje 20.50 Landing met b
perkte ruimte, documentaire film 21 18
22.45 De terugkeer van Monte Crlal
speelfilm.
Programma voor morgen
Drie AVRO-functionarissen die
het meest in aanmerking zouden
komen om het nieuwe directoraat
te vormen: v.l.n.r. H. de Wolf
(voor de radio), S(iebe) K. van
der Zee (voor de televisie) en J. C.
Bongenaar (administratie).
11.30 Lichte
Middagklok-noodklok 12.04 Popi
TVTEEN, we hebben niet gemerkt,
L dat we ergens op zijn gestoten.
De Rana maakte slagzij en die slag
zij werd steeds erger. Toen we wel
aan konden nemen, dat we zouden
zinken, probeerde kapitein J. Klug-
kist de kustvaarder nog op het Deen
se strand te zetten. Daarvoor had
den we niet meer de tijd. Storm?
Ja er was vrij veel wind en zee.
Windkracht zes of zeven zo, uit het
zuidwesten. Later liepen wind en
zee wat op, toen de wind draaide
naar zuidoost. Maar dat is niet ge
noeg om een schip als de Rana er
onder te drukken. We zijn uit de
sloepen via ladingnetten aan boord
van de John Brinckmann gekomen.
Dat alles kregen wy zaterdagavond
te horen aan boord van de reddingboot
President Jan Leis, waar schipper W.
M. Seters ons gastvrijheid had aange
boden. De President Jan Leis was laat
in de middag uitgevaren uit Hoek van
Holland om tegen een uur of zes bU
de uiterton voor de Nieuwe Waterweg
het Oostduitse vrachtschip John Brinck
mann te ontmoeten. De John Brinck
mann, onderweg van Rostok naar Gul-
née in Afrika, had vyf leden van de
negen leden aan boord van de beman
ning van de Nederlandse kustvaarder
Rana, die donderdag by Hansholm
op de Deense westkust is vergaan. De
Rana was onderweg van oBston naar
Oslo met een lading graan. Kapitein
Klugkist had een bemanning van acht
koppen bij zich en gelukkig zijn er bij
deze scheepsramp geen mensenlevens
te betreuren geweest
74
Er werd geklopt en de maat van de wacht kwam
binnen met de mededeling. „Land in zicht, Sir!
Twee streek aan bakboord vooruit een eilandje".
Kapitein Folger lachte even. „Ziet u wel, mister
Oliver? Dat moet Piteairn zyn, omstreeks veertig
jaar geleden door Carteret ontdekt. Een geluk, dat
we het eiland gevonden hebben. Gaat u mee aan
dek".
In het zuid-zuidwesten verhief rich een indruk
wekkend rotsmassief boven de einder en stak een
vlijmscherpe punt omhoog in de lucht. ,,Ik geloof
niet, dat het meer is dan een flinke klip", zei de
stuurman.
„Nee, nee, het is werkelijk een eiland, ofschoon
nog geen twee mijl lang en de steile rotswanden
zijn begroeid. Kijkt u zelf maar", zei de kapitein.
Hij gaf de stuurman zijn kijker.
„Inderdaad, Sir. bijzonder steile oevers. Het zal
niet meevallen een landingsplaats te vinden. Maar
een ideale plek voor robben, dat moet ik toegeven".
„Laat u twee streek aan de wind sturen, mister
Oliver. We zullen er recht op aanhouden".
Hoger en hoger rees de donkere rotsmuur uit
zee op. Al spoedig kregen zij de scherpe kam van
een bergketen in richt, die op de achtergrond als
een dak boven het eiland stond. Verder naar voren
strekte zich een hoogvlakte uit, die naar het noord
westen glooiend verliep en daar met steile wanden
In zee afdaalde. Rondom het eiland tekende zich
een gordel van blank schuim af.
„Er lijkt geen koraalrif voor te liggen", zei
Oliver, „maar die branding is krachtig. Of wij
daar met de boten onbeschadigd doorheen komen?"
„Kijk die klippen toch eens, mister Oliver! Geen
wonder, dat dit eiland onbewoond is, zoals Carteret
meldt.
„Onbewoond?" onderbrak-de stuurman hem plot
seling.
„Wacht even, Sir! Als ik me niet sterk vergis
zie ik hier en daar rook opstijgen. Kijk, riet u
wel, op die hoogvlakte tussen de bomen". Hij gaf
zijn kapitein de kijker terug.
„Warempel!" nep de kapitein. ,.Op verscheidene
plaatsen. Zou Carteret rich dan zo vergist hebben?
OP DE
door
GUNTER SACHSI
Dan zullen er voor ons niet veel robben op over
schieten. Maar we moeten het eilandje toch eens
van dichterbij bekijken.
En water hebben we in elk geval nodig".
Hoe meer zij het eiland naderden hoe duidelijker
de kleurige rotswanden naar voren sprongen, die
hier en daar met weelderige begroeiing waren be
dekt. Palmen verhieven zich boven het kreupelhout
en struiken uit, de branding bestookte de klippen,
die voor de steile kust uit het water omhoogstaken.
Talrijke vogels dobberden op de golven, andere
zwenkten al om de masten.
„Buiten de baai daar laten wij het anker val
len, mister Oliver, en morgen proberen wij met
boten aan land te gaan", zei de kapitein.
„Een kano. sir!" riep de uitdijk juist „Die komt
door de branding op ons af."
„Nou, nou!" Oliver zag de lange smalle boot nu
ook, die met verbluffend gemak tussen de klippen
door manoeuvreerde. „Die kerels durven! Er zit
ten drie inheemsen in."
„Anker vallen!" riep de kapitein. Toen de ma
noeuvre voltooid was lag de ranke kano al langs
zij. De boot werd bemand door drie grote gespierde
kerels. Hun gelaatskleur was lichter dan in de Zuid
zee verwacht mocht worden en hun regelmatige
trekken drukten nieuwsgierigheid, bewondering en
een zekere schichtigheid uit
De bemanning van de „Topaz" leunde ove
verschansing en nam de inheemsen al even mei
gierig op. Een van de mannen in de kano
leek omstreeks achttien riep: „Wie zijn jullie
en waar komt jullie schip vandaan?"
De zeelui aan boord waren met stomheid gesla
gen, nu zij zich zo onverwacht in hun eigen taal
hoorden aanspreken. Daarna begonnen zij druk
dooreen te praten.
„Stilte!" riep de kapitein en antwoordde: „We
zijn Amerikanen en komen uit Boston. En wie zijn
jullie?"
De jonge man keek hem aan, alsof hy met dit
antwoord niet goed raad wist Beleefd en ernstig
vroeg hij, „Bent u Amerikanen? Waar wonen die?
In Ierland soms?"
Daverend gelach aan boord van de robbejager.
„Stilte!" bulderde de kapitein weer en hij heriiaai-
de zijn vraag:
„Wie zijn jullie?"
„Wij zijn Engelsen!" kreeg hij dadelijk te horen.
„Waar zijn jullie dan geboren?"
„Daar op het eiland voor u."
„Hoe kunnen jullie je Engelsen noemen, als je
op een eiland bent geboren dat nooit Engels bezit
is geweest?"
„Wij zyn Engelsen, want onze vader is een
Engelsman."
„Hoe heet je vader dan?"
„Alex." Het moest een man van formaat zijn.
want de gezichten gloeiden van trots.
„Kent u Alex niet eens? Hij is onze vader en
gouverneur van dit eiland en hij zal u graag ont
vangen."
„Kom dan aan boord, jongens, we zijn jullie
vrienden", zei de kapitein.
Maar dat wilden zij niet. Wel boden zij aan de
onbekenden in hun kano veilig aan land te brengen
Oliver zei ten slotte. „Ik ga met hen mee, Sir, ik
wil die gouverneur Alex wel eens spreken."
„Goed, mister Oliver. Probeert u vooral drink
water te krijgen. Die mensen moeten ons maai
helpen het aan boord te brengen."
(Wordt vervolgd)
Toen vaststond dat de Rana verlo-
•n was, is kapitein Klugkist met de
eerste machinist en twee mannen ln
ene sloep gegaan, in de tweede
gingen de stuurman, de tweede ma
chinist, twee matrozen en een licht
matroos. De mannen van de tweede
sloep waren opgepikt door de John
Brinckman. De anderen, zyn aan boord
genomen van een Britse treiler.
t was gelukkig nogal druk en we
hadden de tyd, vertelden de mannen
Toen we in de sloepen zaten kwa-
er vliegtuigen en er lag een hela
vloot schepen om ons heen, tot een
Deens oorlogsschip toe!
Verrassing
Stuurman A. L. J. Schippers uit
Amersfoort 21 jaar oud is getrouwd
en schipper Seters van de President Jan
Leis had voor een verrassing gezorgd:
mevrouw Schippers, die net als de an
dere familieleden van de in Hoek van
Holland aankomende mannen telegra
fisch op de hoogte was gesteld, mocht
met de reddingboot mee naar buiten.
Stuurman Schippers werd tot zijn stom
me verbazing door zijn eigen vrouw
van de John Brinckman gehaald. Ove
rigens kon de begroeting niet eens zo
erg enthousiast zyn, want stuurman
Schippers had een rib gebroken bij het
aan boord van de Brinckmann gaan.
De mannen van de John Brinck
mann zyn beste kerels, vertelde hij.
Maar op het gebied van zeevaart en
manoeuvreren moeten ze nog wel wat
leren. De Brinckmann gaf ons geen
opper, zodat we aan loef aan boord
moesten komen. En dat uit een sloep
met een dergelijke wind en zee. Kun
je nagaan wat die te keer ging. Op een
gegeven ogenblik zaten we onder de
achtersteven en hebben we hard moe
ten werken om te'voorkomen dat die
sloep niet onder water zou worden
gedrukt. Lekker gezicht die klinkna
gelkoppen vlak boven je hoofd! Ze
hadden ladingnetten uitgehangen, weet
Je wel, van die netten die je gebruikt
om balen van boord te hysen. Tegen
die netten moest je uit die dansende
sloep aan boord zien te komen.
Op het dolboord
Stuurman Schippers, die het laatst
uit de sloep ging, miste het net en viel
met zyn borstkas op het dolboord van
de sloep, zijn hoofd buiten boord.
Als matroos Rinus Volman, die in
het net hing hem niet had gegrepen,
had hij het hele avontuur waarschijn
lijk niet naverteld.
Ook voor Hoek van Holland maak
te de John Brinckman geen hj voor
de reddingboot. De President Jan Leis
moest aan loef langszy, maar dat was
nu niet zo heel erg want de zee was
rustig.
Wat overigens de Duitsers aan zee
manschap te kort hadden geschoten,
maakten zy meer dan goed met hun
gastvrijheid. De schipbreukelingen
kregen schone kleren aan en schoon
kooigoed, werden onder de wol gestopt
met een straffe hartversterking e
zyn daarna behoorlijk verwend, P
het van boord gaan bij Hoek van
Holland kregen zy sigaretten en flessen
cognac mee. Het afscheid was dan ook
heel harteiyk: eerst handen schudden
met de hele bemanning, daarna bij het
wegvaren met de stoomfluit.
Matroos Volman, die de stuurman
nog had kunnen grijpen is 18 jaar en
hoort in Arnhem thuis. Voor hem, even
als voor de anderen, was het de eer
ste reis met de Rana, want die had
na een werfbeurt een nieuwe beman
ning aangemonsterd. Ja, ze waren alle
maal wel jong. maar toch bevaren,
allen zo een jaar of twee. Behalve de
Beerta, 17 jaar oud. die zyn allereerste
zeereis maakte. En voor de tweede
machinist Harry Lalkens uit Appinge-
dam, 19 jaar oud, lag de zaak ook an
ders, want die behoorde al tot de vroege
re bemanning van de Rana. Machinist
Lalkens heeft vlak voor het van boord
concert (gr) 12.30 Land- en tulnbouw-
moded 12.33 Lichte gram 12.50 Actualitei
ten 13.00 Nwa 13,15 Platennleuwa 13.30
Balletmuz (gr) 14.00 Popul orfc werken
(gr) 14.35 V d plattelandsvrouwen 14.45
Tierelantijnen, gevar progr 15.45 Lichte
gram 16.00 V dzlek enlfl.3 0 Zlekenlof
17.00 V d jeugd 17.40 Beursher 17.45 Re-
gerlngsultz: Muziekleven op de Ned An
tillen. door Harold Martina 18.00 Licht
Instrumentaal kwartet met zangsolisten
18.20 Kaarten op tafel, gesprek over act
problemen 18 30 Lichte gram 18 50 En nu
mijn geval, vragenbeantw.
Hilversum II, 298 m. AVRO: 7.00 Nwa
7.10 Ochtendgym 7.20 Lichte gram. VPRO:
7 50 Dagopening. AVRO: 8 00 Nwa 8.15
Progr overz. Aansluitend: Lichte gram
9 00 Gym v d vrouw 9.10 De groenteman
9.15 Klass gram 9.40 Morgenwijding 10.00
Arbeidsvitaminen (gr) 10.50 V d kleu
ters 11.00 V d zieken 12.00 Trompetspel
met ritmische begeleiding 12.20 Regerings-
ultz: V d landbouw 12.30 Meded ten be
hoeve van land- en tuinbouw 12.33 Licht
DOS)
ONS
Gene
SVZt
mble
Meded. eventueel
solisten
rsbor 13 30 Zuid-Afrikaar
14.40 Schoolradwlo
18.00 Nws 18.15 Eventueel actueel 1!
Promenadeo rk.
TELEVISIE
NTS: 19.30 Geestelijke export, docum
Mr. A. Bakker nieuwe
VPRO-secretaris
misch directeur, benoemd
Bakker. De heer Bakker wordt secre
taris van het bestuur, belast met de
dagelijkse zakelijke leiding van het be
drijf van de VPRO en in het algemeen
met een coördinerende taak in be-
leidsaangelegenheden.
De Z
HBSS
Zul
SH(
SHO
RCL
Pelik
Excel
CSVE
ARC
Spijk:
Zuidl
ASW1
van de Rana gaan een benauwd half
uurtje gehad. Want hij lag te kooi, toen
de stuurman hem kwam porren omdat
er een voet water in z'n hut stond en
Cedereen naar boven moest.
Maar toen kapitein Klugkist de Rana
op het strand wilde zetten moest Lalken»
naar beneden om te helpen manoeuvre
ren. Onder in die scheve machinekamer
had je 't niet meer, vertelde hy. Hij was
dolblij, toen het bevel: allen van boord
•hem van de manoeuvreerstand verlostal
Verjaardag
Matroos Bert Huijer uit Den Haag
Is vrijdag achttien jaar geworden. Zijn
verjaardag heeft hy dus gedeeltelijk in
de sloep mogen vieren en die zal hU
dus zijn leven niet vergeten.
Ja. kapitein Klugkist is nog even te
rug aan boord gegaan van de zwaar
overhellende Rana. vertelde stuurman
Schippers. Toen die vloot om ons heen
lag, meende die. dat met hulp van
andere schepen de Rana wellicht toch
nog zou kunnen worden behouden. Met
al die schepen in de buurt zou er niet
zo veel kunnen gebeuren. Maar op het
allerlaatst heeft hy toch op moeten
geven.
We gingen uit Boston met een graad
of drie helling over bakboord. Door
het slechte weer hebben we in Enge
land op de Humber voor anker gele
gen. Na doorvaren kregen we benoordeD
Doggersbank vier graden helling over
stuurboord. Dat liep steeds op, werd
tien graden, werd twintig en toen oor
deelde de kapitein het beter, de hele
bemanning in het stuurhuis te verza
melen, behalve de machinist, die immers
zijn „kar" moet blijven bedienen. Tk
gaf noodseinen en ten slotte werd de
machinist gewaarschuwd dat we van
boord gingen. Ik wist. dat we waren ge
hoord. aldus de stuurman, dus veel zor-
I gen maakten we ons niet. Al heel gauw
kwam een vliegtuig over. dat een rook-
fakkel uitwierp. Ik waarschuwde met
een parachutelicht. Nou, en toen kwam
de hele zaak op ons af.
Oorzaak? Weten we niet. Misschien
hebben we ergens een wrak geraakt. Ja.
de stuurboordsvulling was lek geraakt.
Maar hoe? Voorlopig zyn we gaaf en
gezond en die rib wordt ook wel beter.
Die hebben ze aanboord van de Brinck
mann prima behandeld. Hoe m'n mensen
zich hebben gehouden? Prima! Wel wat
jong, maar flinke kerels. Kennen hun
vak, weten wat ze te doen staat.
En die zwemvesten die we nog om
hebben? Nemen we mee als herinne
ring. Schilderen we met grote letters
Rana op en de datum van de schip
breuk. Voor de rest zijn we alles
kwyt. Alleen wat papieren konden we
meenemen. En Jopie heeft z'n zondag
se pak nog kunnen aanschieten.
Sporti
Rouw
GWS
Hoe
DU
DUNC
RAS
Oegst
Loosd
Koud
Be F
De L:
Hoek'
HVO
Melis!
Spirit
A81
Bar
Baren
WG2
Rijsoc
Capel
Sliedr
