FILM KAN
KERKEWERK
PERZISCHE TRAGEDIE
uitstekend dienen
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1962
Zichtbare eenheid
Een gehele dag heb ik de afgelopen week geluisterd
naar een gesprek over de problemen rondom de
oecumenische beweging. Het was lang niet de eerste
keer. Ik was er heen gegaan met de gedachte: Veel
nieuws zal ik niet opsteken.
En dan word je ineens, zoals nimmer tevoren, aan
het denken gezet over het probleem van de zichtba
re eenheid. Je hoort een spreker die er kennelijk naar
hunkert, en die het ziet als een opdracht door Chris
tus ons gegeven om die eenheid te zoeken, te ver
wezenlijken. Hij onderschatte de moeilijkheden niet
maar meende dat wij het onrecht ook niet op zijn
beloop laten omdat in de nieuwe hemel en op de
nieuwe aarde pas gerechtigheid zal wonen, en wij
daarom ook niet het recht hebben de eenheid op
zijn beloop te laten.
Hoe vaak heb ik mezelf niet voorgehouden dat de
echte bijbelse eenheid pas verwezenlijkt zal zijn aan
de bruiloft van het lam. op de nieuwe aarde of
in de nieuwe hemel? En ineens kwam die vraag op
me af: Was dat om af te zijn van de verantwoor
delijkheid om die eenheid nu te zoeken? Ik geloof
dat er ernstige, gelovige christenen zijn, die eerlijk
geloven dat de eenheid op aarde nooit zichtbaar
zal worden.
Maar hoevelen zijn er niet die dat zeggen, enkel en
alleen omdat zij de consequenties van eenheid op
aarde niet willen aanvaarden? Want zichtbare een
heid heeft consequenties. Dat betekent dat ik reke
ning moet houden met die ander, die ik wel als
christen erken, maar die ik zo graag links laat lig
gen. omdat hij in mijn ogen toch maar een halfwas
christen is. O. ik weet wel. dat het niet betekent
dat ik alles moet slikken wat hij zegt en doet. Maar
ik zal mij er op moeten bezinnen of dat wat hij
zegt en doet bijbels is. van God is. En als ik tot de
conclusie kom dat de man gelijk heeft, zal ik mijn
leven in dat opzicht naar hem moeten richten. En
als hij ongelijk heeft ben ik er niet af, dan moet ik
hem erkennen als deel van mijzelf, een deel dat ver
keerd tegenover God staat en ik zal naar hem toe
moeten gaan en hem als een medebroeder moeten
Eerlijk gezegd druist dat tegen mijn hart in. Ik heb
mijn eigen inzichten en zie die niet gaarne op de
helling. Maar ik zie er helemaal tegen op om die
ander te zeggen dat hij moet veranderen om Chris
tus' wil. Dat druist helemaal tegen mijn natuur in.
Per slot van rekening moet je dan wel heel zeker
zijn van je zaak. om zo maar boutweg te bewe
ren: God zegt dat je dat moet doen en dat andere
moet nalaten. Ben ik er wel zo zeker van dat God
dat zegt? Zijn het toch niet mijn eigen gedachten?
Heb ik niet onbewust mijn eigen levensstijl en theo
logie toch vergoddelijkt?
Wat een vragen duiken dan op. Misschien is het toch
maar beter dat ik maar zeg dat de echte eenheid
pas zichtbaar zal worden op de nieuwe aarde en niet
in het heden. Dan ben ik van die verantwoordelijkheid
af. Maar of mijn geweten mij met rust zal laten....?
^Filmcentrum brengt
grote catalogus
De Oecumenische Stichting
Filmcentrum, die dit voorjaar
in Rotterdam zijn derde lus
trum heeft gevierd met de ver
toning van de Japanse film
„Het naakte eiland", heeft een
uitgebreide catalogus van 16
mm-films en audio-visuele mid
delen (geluidsbanden en klank
beeldstroken en - reeksen) het
licht doen zien.
Naast de filmvorming en film
voorlichting, waartoe Filmcen
trum o.a. het maandblad „Cri- Filmcentrum-catalogus v
tisch Film- en T.V.-Bulletin" overgrote deel gewijd is
uitgeeft, legt de filmdienst ilch vertoond kunnen
i de
ito's afgedrukt van scènes uit de film „De dominee van
ion Sydow (links) als de vertolker van de titelrol in
i de Zweedse Staatskerk en op de foto rechts boven in
ig met de ouderling van de vrije kerk.
den (er werden het vorig jaar
3200 filmvoorstellingen georgani
seerd voor ruim 250 geabonneerde
groepen). De catalogus vermeldt
dan ook tientallen titels (ik telde
er 77), waaronder van in de let
terlijke zin des woords-wereldbe
roemde films. Dit neemt niet weg
de bioscopen eerst even de speciale aandacht te
groepsmedium. De vestigen op de twee pagina's, die
de catalogus wijdt aan de audio
visuele middelen.
De geluidsbanden bieden
in het bijzonder toe op het ver
tonen van films in groepsver
band.
De film wordt daarbij, naar
het woord van de heer J. Hes, de
directeur van Filmcentrum, van
een massa-medium (wat het van
oorsprong
groep, die bijeengekomen is
de geselecteerde film te zien, gaat
hem daarna bespreken
doende actief met het filmwerk vijf
bezighouden. Het hoeft geen be-
i de dominees C. M. de Vries,
Jan Wit en W. Barnard: „Het
oud hptel" en ..Hesperia'
Namens de „British Council
of Churches" heeft de heer
Hugh Samson een bezoek ge
bracht aan de door de aardbe
ving getroffen gebieden in
Perzië. Naar aanleiding hier
van schreef hij een artikel „Uit
de Perzische tragedie wordt
een nieuw leven geboren".
Er is voor Perzië een nieuw
tijdperk met grote sociale
hervormingen aangebroken.
Door de aardbeving van begin
september, waarbij er 11.300
werd nieuwe hoop geboren
ontwikkeld wordt en dat het eigen (Het Koninklijk Bruiloftsmaal) en
den wel onwerkelijk aandoen de- standpunt via de discussie
ze activiteit, terwijl velen van hen crisis komt.
nog rondzwerven in de puinhopen Zo kan de groep onder ee
diepe rouw zijn over de leiding eigen levens-
aMaurtlhe,tn ismtenllu> rddbuschouwing toetan e
pen dat de mensen begrijpen dat P«n- In Plaats van vervlakkend
het verlies 3
slotte een luisterspel
Kerstmis van André Monguil „En
onder miljoenen..."
en goe- oe klankbeeldstroken en -reek
en we- sen bieden o.a. een klankbeeld-
verdie- strook over het leven van Maar-
Volgens Samson is de
i huizenbouw
alleen sociale hervormingen. Zo
de oorzaak als bekend heeft hij de taak op uiting van de bewogenheid die
geweest dat het dodencijfer zich genomen de stad
hoog was. Boven vele huizen is bad op te bouwen. Oo
j een soort afdak waar de voor de bouw vah e
insen in de zomer als het te stad is ontworpen. De Wereld-
rm is om binnenshuis te sla- raad van Kerken heeft uit vele
slachtoffers ïielm.Vji lw'dn- 5. "I'X*"'
Esmata- christenen uit andere landen
een plan len voor de ellende van het Per
tweede zische volk", aldus de heer Sanv
verstrooiend te werken kunnen de- rijen van Willy Fries;
ze media positief benut worden om
het geestelijk inzicht te verdiepen
en te versterken.
Het spreekt vanzelf, dat de
n.r. p«„'—die de fatal nacht op hun huis gen. Men is zeker
pen verwoest. Regenngsfunctio- sliepn hebben het er voor van bijna 2 miljoen gulden, dat
narissen, maatschappelijke wer- bet merendeel levend afgebracht, toegezegd werd, maar alleen in Een aantal lezers
kers, maar vooral ook chris- De mensen die binnen sliepen Nederland werd reeds meer dan
tenen willen de gelegenheid zijn behalve onder het dak van één miljoen gegeven, dus het be-
aangrijpen niet alleen de dor- hun huis ook nog onder deze „op- drag zal wel veel hoger worden, afgelopen week
pen te herbouwen maar ook de bouw" bedolven. Maar de kerk wil niet alleen de op naar aanlei-
omstandigheden waaronder ve- Hoewel het 1
len in Perzië leven te verbete- gevaarlijke
Tie plan. alle bewoneers vrijwaren van angst di h t
doeltreffende voor toekomstige aardschokken. 0 P
gebouwen te vervangen door maar ook hen bevrijden van hon- tret van L,utner,
nieuwe zogenaamde „aardbeving- ger en slechte gezondheid. Ook afgedrukt op de
De heer Samson zet uiteen dat proof huizen, ten minste een zal er om de stad door de Raad vorjge pagina
het leven van de landelijke be- 15 jaar zal vergen. en vele van Kerken meegeholpen worden noo"to1 -
volking van Perzië in de loop weerstanden zal opwekken, daar aan de bouw van een m>
van duizenden jaren haast niet de voor het merendeel eei.voudi- door het merendeel van de I
veranderd. De boeren leven gC bevolking van de streek vele dat mohammedaans is.
dingen zal moeten
omstandigheden en gebrui
ken vaak nog in de middeleeu- vaarden, hoopt de Perzische rege- de heer Samson
de bedoeling.
moskee. Geestelijk Leven.
de bevol- Het portret was
inderdaad een
portret van Luther
gering op deze JHPH
gen tot een verbetering van de
levensgewoonten.
Het is volgens de heer Sam-
gaat herbouwe
huis klaar
enkele
Men heeft
d^f elke naar een schilderij
van Lucas Cra-
worden. Hij is hen daar zelf.
door grote delen vi
tingen te verkopen
ven, in voorgegaan. De ironie wil
dat de aardbeving zijn grote bond
genoot is geworden, aldus
heer Samson.
Toen de sjah het rampgebied
bezocht en de ellende zag besloot
hij onmiddellijk dat 50.000 van de,
voor het merendeel uit lemen hut
ten bestaande, dorpen zouden
worden vervangen door dorpen
lijkheden on«iaau.
kampen met verschrikkelijk inderdaad
slecht weer waardoor de aarde van Maarten Lu-
veranderd is in een grote mod
derpoel. Verder is een vai
dende mensen die belast
De tegenwoordige sjah
Perzië. Reza Palehvi, vecht
jarenlang voor hervormingen
heeft daartoe een landhervor-
mingswet uitgevaardigd die
houdt dat grote stukken land van herbouwen maar oDbouwen
grootgrondbezitters onteigend De landeigenaars, veelal bewol
ziin bezit' gen door het lot dat hun land8e" d^'uitvoerin"
land- aT,r^.kcks. g-xr
de ,d!e?«0ennnt?ehonwennheid tC v^a de Wereldraad van Kerken
1 iets op te bouwen, te Genève hebben de kerken
Engeland 103 tenten gestuurd die ,iach geschilderd
gjjg gezinnen kunnen herber- op hout en d(lte_
;n hoopt op die manier,
De Raad van kerken in Perzië, zolang het dorp nog 1
vaarin de anglicaanse en protes- is de mensen
met huizen die°seismische schok- tantse kerken van dat land ver- verschaffen,
ken kunnen doorstaan. tegenwoordigd zijn, wil meer dan „Het moet
Tweede stad
ther. Per ongeluk
1 de lei- werd het portret
vas met van Hans Luther
jSLffiï "TZ 9«lichccrd. Om
het weer goed te
maken reproduce
ren wij hier het
olieverfschilderij
van Lucas Cra-
1 onderkomen te staat hierop o/je-
beeld als bruide-
de overleven- gom.
Films geschikt voor
De tientallen films heeft Film-
gekarakteriseerd naar een
viertal onderscheidingen: AP= al
gemeen programma, geschikt voor
iedere groep; GP= gemeente pro
gramma, in het bijzonder geschikt
voor vertoning in kerkelijke groe
pen; 3P= 3e programma, in het
bijzonder geschikt voor groepen
met sterke artistieke en kulturele
belangstelling; en JP= jeugdpro
gramma.
Deze films zijn in een aantal ru
brieken verdeeld: Nieuwe films.
Bijbelse en religieuze films; His
torische films; Internationaal film
archief; Jeugd- en ontspannings
films; Films over actuele proble
men; Films over int. solidariteit
en tenslotte Films ten dienste van
de filmvorming.
De rubriek Nieuwe films omvat
o.a. Het naakte eiland; Op de
drempel van het leven (de Ing-
mar Bergman-film over vrouwen
in een kraamkliniek); Geef ons de
vrede (de filmstrook voor de Lij-
denstijd naar werken van Wiily
Fries thans in filmvorm) en Be
stemming Auschwitz (de ontroe
rende film over de tocht van Bul
gaarse Joden naar Auschwitz.
De rubriek Bijbelse en religieu
ze films interesseert ons uiteraard
het meeste. De bioscoop weet met
dergelijke films meestal gëen weg
en als zij er komen zijn ze er
meestal misplaatst. Juist voor het
kerkelijk werk (catechisatiegroe-
p«n. gemeente-avonden, jeugd-
avonden) zijn deze films van de
grootste betekenis.
De dominee van Uddarbo
Naast de al. jaren bekende ver
schijning als „Himlaspelet" en
„Het Woord", komen op deze lijst
van 12 films er twee voor, die de
bijzondere aandacht vragen: De
dominee van Uddarbo en Moord
in de kathedraal.
De Zweedse filmman Kenne
Fant (tegenwoordig hoofd van de
Zweedse t.v.) verfilmde het uiter
mate boeiende boek van de dis
trictpredikant van Orsa ds. Axel
Hembraeus „Pra sten i Uddarbo",
enige jaren geleden in Nederland
se vertaling bij Jan van Tuil te
Zaltbommel uitgekomen onder de
titel „Herder in Uddarbo". Het is
een van de boeiendste Zweedse
boeken die ik ooit gelezen heb.
Ds. Hambraeus heeft dit l boek ge
schreven ter nagedachtenis aan
een jonggestorven collega, die hij
in het boek Gustav ömark noemt.
De schrijver heeft mij verzekerd,
dat de opzienbarende levensgang
van deze vrijgevochten dominee
geenszins verzonnen is geweest,
maar in werkelijkheid nog fantas
tischer was, dan zijn pen vermocht
te beschrijven.
Hij moet een zoon van een ar
me vlottensleper uit midden-Zwe
den zijn geweest, deze Gustav, die
zelf ook als boswerker zijn brood
heeft moeten verdienen. Op latere
leeftijd voelde hij zich geroepen
het Evangelie te verkondigen en
bezocht toen een Bijbelschool van
de Zweedse vrije kerken (gemeen
ten van vrome, piëtische inslag,
die vergeleken bij de Lutherse
Zweedse staatskerk uitermate pu
riteins zijn). Gustav werd voor
ganger bij zo'n vrije gemeente op
een eilandje in de Oostzee en
kwam toen in aanraking met de
predikant van de Staatskerk, die
hem inleidde in de vrijheid van
het Evangelie. Hij heeft toen als
werkstudent (hij was sjouwerman)
in Lund gestudeerd en is predi
kant geworden in de Zweedse
staatskerk. uiteraard na veel
moeilijkheden en tegenslagen. De
gemeenten, die hij in zijn korte
leven heeft mogen dienen bewa
ren nu nog een dankbare herinne
ring aan dit originele kind van
God. want ds. Gustav ömark wist
waar hij predikte het ingeslapen
geloofsleven weer op te wekken
De Zweedse acteur en scenarist
Rune Lindström die o.a. speel
de in Himlaspelet en Het Woord)
heeft de roman van ds. Hambra
eus voor de film bewerkt. Hij
wijkt hier en daar aanmerkelijk
van het boek af, maar de.sfeer
en vooral de karakterisering van
de hoofdpersoon is behouden ge
bleven.
Kenne Fant heeft deze film bui
tengewoon fijnzinnig geregisseerd
In Max von Sydow (de jgrote Ing-
mar Bergman-speler) heeft hij
een prachtige hoofdfiguur gevon
den. Met name de broeierige
sfeer van de eerste afgescheiden
gemeente, waar Gustav voorgan
ger werd is buitengewoon raak
getroffen. Het slot, dat aanmerke
lijk afwijkt van het boek, is bij
zonder zuiver van toon. Het is een
film geworden, die doorwaald is
van de vrijmakende geest van het
Evangelie. Het Pauiinischa
woord: Verblijd u te allen tijd,
heeft in ds. Gustav ömark en in
deze film een onvergetelijke vorm
gekregen. Er gaat van deze film
een vreugde uit, die ten diepste
ontroert.
„De dominee van Uddarbo" is
een voorbeeld van een geslaag
de domineesroman en van een
geslaagde domineesfilm. Dat
komt maar hoogst zelden voor.
Voor een goede gemeente-avond
zou ik geen betere film weten.
Moord in de kathedraal
„De moord in de kathedraal"
is de verfilming van het eerste
volledige toneelstuk van de En
gelse aüteur T. S. Eliot. In ons
land heeft indertijd Albert van
Dalsum in dit stuk zijn veer
tigjarig toneeljubileum gevierd.
Het stuk stelt het conflict tussen
kerk en staat aan de orde in de
figuur van Thomas Beckert. de
aartsbisschop van Canterbury,
diplomaat en hoveling was. een
trouwe dienaar van de koning,
maar later toen hij geroepen
werd tot het hoogste Engelse bis
schopsambt een even trouw die
naar van de kerk bleek te zijn
en in de strijd met de koning de
rechten van de kerk verdedigde
tot de dood toe, tot de moord in
de kathedraal.
Eliot heeft in zijn stuk uitne
mend de sfeer van het Engeland
uit het einde der twaalfde eeuw
weten te treffen. Zijn poëtische
taal is van een buitengewone, een
haast adembenemende schoon
heid.
De film volgt het toneelstuk op
de voet. Men kan niet zonder
meer zeggen dat het verfilmd to
neel is, maar van de eigenlijke
filmmiddelen is maar een spaar
zaam gebruik gemaakt. Film
centrum heeft deze film terecht
het criterium 3P gegeven. Het is
een film, die alleen maar dan ook
alleen geschikt is voor groepen
met sterke artistieke en culturele
belangstelling. Met name geschikt
voor middelbare scholieren, die
zich in de Engelse literatuurles
met Eliot hebben beziggehouden.
De tekst wordt buitengewoon dui
delijk gesproken en laat zich voor
niet-Engelse oren uitstekend vol
gen.
Met zijn catalogus 1962 bewijst
Filmcentrum (Borneolaan 27, Hil
versum) een grote dienst aan al
die kerkelijke groepen en vereni
gingen, die de grote betekenis be
grepen hebben van film en klank
beeld voor het kerkewerk.
EV. GROLLE
Na twee stappen vooruit één achteruit Schoolvoor
beeld van de Russische taktiek Kennedy opnieuw
overgeleverd aan dubbel spel Amerikanen weer als
één man achter hun president.
CUBA waarheen? was de
vraag, die wc aan het «lot
van onze beschouwing van
zaterdag stelden. Dc vraag
is na een week nog steeds ac
tueel, ook al weten we nu
wat meer over dc wijze, waar
op zich de crisis rondom Cuba
zal gaan ontwikkelen. We weten
nu ook. dat er op Cuba zelf niets
zal veranderen en dat zelfs dc
ontmanteling van de Russische
raketbases en het verwijderen
van de daarbij behorende raket
ten met zoveel moeilijkheden ge
paard gaat en zoveel mogelijk
heden voor mensen als Chroesj-
tsjef en Castro openlaat, dat pre
sident Kennedy zich genood
zaakt heeft gezien, blokkade en
luchtverkennlngen te hervatter
nadat zij al
andere vraag
tsjefs wonderlijke ..volledige
pltulatle" voor dc eisen van Ken
nedy niet het schoolvoorbeeld Is
van de Russische taktiek, twee
stappen vooruit te doen en als
de boei spaak loopt, slechts één
stap achteruit te gaan. Men wekt
dan de indruk, gezwicht te zijn
voor dc tegenstander, maar In
werkelijkheid is men weer een
stap vooruitgegaan.
Gebonden
De jongste gebeurtenissen heb
ben hier veel van weg. De Sow-
jetunie deed de bekende twee
stappen vooruit, toen zij niet al
leen het regiem van Fidel Cas
tro tegen de Verenigde Staten
opzette, maar er tevens in
slaagde, de leiding van Castro
over te nemen en met diens me
dewerking van Cuba een grote
basis te maken, van waaruit de
Verenigde Staten met totale ver
nietiging konden worden be
dreigd, zonder dat ze zich daar
tegen zou kunnen verdedigen
Voordat Kennedy de blokkade
van Cuba gelastte, moest de
Sowjetunie nog rekening houden
aan de verscheping van „offen
sieve wapens" naar het eiland.
Toen het er op leek, dat de Rus
sen Kennedy zouden laten pra
ten, dreigde Kennedy met krach
tiger maatregelen dan de reeds
van kracht geworden zijnde
blokkade. Chroesjtsjef wist
toen zeker dat het menens was
en capituleerde volledig, echter
na eerst heel duidelijk en na
drukkelijk vastgesteld te hebben,
dat hij zulks deed na Aan Ken
nedy de verzekering te hebben
ontvangen, dat dc Amerikaanse
president het regiem van Cas-
Bedrog
tro 1
1 laten.
Addertje
met de mogelijkheid, dat dc
Amerikaanse president tot de
een of andere actie tegen
het regiem van Castro zou
overgaan, waardoor de Rus
sische plannen in de war ge
stuurd zouden kunnen worden.
Na Chroesjtsjefs „capitulatie"
is dit niet langer het geval. Ken
nedy is althans de eerste tijd
weer aan handen en voeten
gebonden.
Verzekering
De actie van Kennedy was te
gen dc Sowjetunie gericht. De
Sowjetunie had lancecrbascs
voor raketten op Cuba gebouwd,
de Sowjetunie stuurde een grote
vloot van vrachtvaarders naar
Cuba om nog veel meer massa
le vernietigingsmiddelen naar
het eiland te brengen en de Sow
jetunie moest er voor zorgen,
dat bases en raketten (Inclusief
atoomladingen) van Cuba ver
dwenen en dat er een eind kwam
opnieuw moeten overgeven
het dubbele spel van Chroesj
tsjef en Castro. Een van de
meest opvallende dingen was,
dat de Russische premier dié
een doodsvijand is van interna
tionale controle en helemaal
nooit iets heeft willen weten van
een controlerende taak voor de
organisatie der Verenigde Na
ties. in zijn capitulatievoorsteJ
van zondag jl. plotseling zelf
voorstelde, dat de Verenigde Na
ties de uitvoering van zijn ont-
mantelingsvoorslel zouden con
troleren. Als we het goed hebben,
zit daar een addertje onder het
gras en dat addertje heet Cas
tro. De Russische premier kon
op zijn vingers uitrekenen, dat
zijn Cubaanse filiaalhouder al
les zou doen wat mogelijk is om
de Amerikanen dwars te zitten.
Hij zou dat eenvoudig kunnen
doen door met een of ander voor
wendsel voor de dag te komen,
waarmee hij zou kunnen verhin
deren. dat de ontmanteling van
de Russische bases op afdoende
wijze wordt gecontroleerd.
Zo hebben we een situatie ge
kregen, waarin de Sowjet ont
mantelt dat het een lieve lust is
(volgens betrouwbare bronnen
van secretaris-generaal Oc
Thant), maar dat niemand de
juistheid van deze bewering kan
controleren, omdat Castro wei
gert. waarnemers van de VN
toe te laten, zolang dc Verenigde
Staten geen afstand hebben ge
daan van dc marincbasis Guan-
tanamo op Cuba. Met andere
woorden: op een goede dag zal
de Sowjetunie plechtig verklaren,
dat al haar door de Verenigde
Staten als offensief beschouwde
wapens uit Cuba zijn terugge
bracht naar Rusland; cn de
Verenigde Staten zullen dan for
meel tegen dc Russen geen en
kele beschuldiging meer kunnen
inbrengen, maar met angst in
het hart blijven rondlopen, om
dat zij op grote schaal bedrogen
kunnen zijn. De Amerikanen zul
len dc Russen ook niet kunnen
verwijten, dat zij controle door
de VN onmogelijk hebben ge
maakt: dezen zouden dan kun
nen wijzen op de Cubaanse soe
vereiniteit. die door de Sowjet
unie wordt geëerbiedigd.
Guantanamo
Castro kan zijn verzet net zo
lang volhouden als hij wil, om
dat dc Amerikanen er onder dc
huidige omstandigheden niet
aan denken, de marinebasij
Guantanamo te ontruimen. Een
prestige-kwestie? Inderdaad
maar dat niet alleen. Gezien dc
jongste ontwikkelingen cn het
grote gevaar, waaraan de we
reld in de afgelopen weken is
ontsnapt, kunnen de Verenigde
Staten er pas aan denken dc ba
sis uit handen te geven, als zij
geen enkel gevaar meer te duch
ten hebben. Door nu de basis on
geschonden in handen van Cas
tro te spelen zouden de Amerika
nen het gevaar, dat nog steeds
niet bezworen is. slechts vergro
ten. De basis zou in betrekkelijk
korte tijd omgebouwd kunnen
worden tot een grote duikboot
basis voor de Russen, die daar
door op korte termijn voor een
belangrijke nieuwe verschuiving
van het machtsevenwicht zou
den kunnen zorgen.
Mikojan
Om dc zaken vlot te laten
marcheren en Castro wat te
oefenen in het zo soepel moge
lijk spelen van dit dubbele spel
heeft Chroesjtsjef Mikojan naar
Cuba gestuurd om dc taktiek
voor de komende weken te be
spreken. Intussen houdt een an
dere speciale afgevaardigde van
dc Russische premier, ondermi
nister van buitenlandse zaken
Kocznetsof, de VN-autorltelten
en de Amerikaanse vertegen
woordigers In New York zoet cn
speelt men het spel van Castro
vlot mee. Van Russische zijde
werd donderdag al openlijk te
kennen gegeven, het juist te ach
ten, dat Castro de ontruiming
van Guantanamo eist als pr(js
voor de toelating van VN-waar-
nemers, die toezicht moeten hou
den op het terugtrekken van de
Russische offensieve wapens en
de lanceerinstallatles daarvan
uit Cuba. „Het mensdom ver
wacht, dat de Amerikanen spe
ciale maatregelen nemen, waar
in de verplichting wordt beves
tigd. dat de integriteit van het
Cubaanse grondgebied wordt ge
ëerbiedigd", aldus schreef don
derdag het blad van het Russi
sche leger, de Rode Ster.
Rood China
istisch China is
in de afgelopen week om de
hoek komen kijken. Als men
niet beter wist, dan zou men kun
nen denken, dat hier een nieuw
Chinees-Russisch ideologisch
conflict aan de dag is getreden.
Het is echter niet zo. dat Chroesj
tsjef Castro in de steek heeft ge
laten en dat de Chinese commu
nisten nu een pracht gelegenheid
gevonden hebben om er een
rood slaatje uit te slaan. De Chi
nezen proberen slechts van de
verwarring, die Chroesjtsjefs
verbazingwekkende optreden
heeft gesticht, gebruik te maken
om hem nog meer verdacht tc
maken in de communistische we
reld. Cuba biedt de Chinezen in
derdaad een prachtig aankno
pingspunt daarvoor, maar meer
is het zeker niet. Bovendien is
het Chinese optreden koren op
de molen van Chroesjtsjef, om
dat hij er van overtuigd kan zijn,
dat de Amerikanen als het er op
aan komt Cuba liever onder Rus
sische dan onder Chinese invloed
zien. Want de Chinese leiders
zullen niet terugschrikken voor
het ontketenen van een derde
wereldoorlog, wanneer zij daar
eenmaal de middelen voor heb-
Ongelijk
stappen inzake Cuba nam. kon
er van alles gebeuren. De moge
lijkheid was zelfs niet uitgeslo
ten. dat een allesvernietigende
derde wereldoorlog voor een
complete chaos zou hebben ge
zorgd. Maar ook bestond er voor
Kennedy een kwade kans, dat
zijn maatregelen na verloop van
dagen verkeerd zouden
pitulatie Kennedy genoodzaakt
heeft, zijn succesvolle optreden
ter uitschakeling van het Cu
baanse gevaar halverwege te
staken. Van Republikeinse zijde
zal men Kennedy in de komende
dagen niet sparen. Men zal hem
(om politieke redenen) in net
bijzonder kwalijk nemen, dat
hij geen invasie op Cuba heelt
gelast, toen de mogelijkheid
daartoe nog bestond in de perio
de van besluiteloosheid in het
Kremlin.
Eensgezind
Al met al hebben zij, die Ken
nedy's actie tegen Cuba gezien
hebben als een verkiezingsstunt,
toch wel volkomen ongelijk ge
kregen. De blokkade werd twee
weken voor de verkiezingsdatum
van kracht. Dat er in twee we
ken heel wat kan gebeuren, heb
ben we nu weer eens duidelijk
kunnen ervaren.
Toen Kennedy zijn drastische
Hoe dan ook, Kennedy nam
vorige week zijn besluit omdat
zoals hij het in alle eerlijk
heid uitdrukte de wereld in
groter gevaar zou hebben ver
keerd. als hij niets zou hebben
gedaan tegen de Russische sluip
moordenaars. Kennedy had niet
eerder kunnen en niet later mo
gen ingrijpen, dan hij gedaan
heeft. De datum van de Ameri
kaanse Congresverklezingcn was
een volkomen ondergeschikte
factor geworden. En wat deze
verkiezingen betreft hopen wij
maar één ding en dat is. dat niet
alleen de Democratische, maar
ook de Republikeinse leden van
Senaat en Hu's van Afgevaardig
den (wie er ook een meerder
heid in krijgt) onmiddellijk na
het sluiten van de stembus de
gelederen zullen sluiten en zich
als één man achter hun presi-
