zwane
shag
zwaar?
Duitsland bouwde theaters
om jaloers op te zijn
MATADOR
Lessen voor ongeletterden:
Amerika's beste T.Y.
f-j
i
Maar er werd ook niet op
een paar Mark gekeken
Minder bezoek
aan de film
In!
Italië en de
TV.-reclame
DE GROTE
MUITERIJ
BOUNTY
ES
DINSDAG 9 OKTOBER 1962
Staaltjes van technisch vernuft
(Van een onzer verslaggevers)
TJ7IRTSCHAFTSWUNDER: voor velen alleen een klank, voor wie een
W kijkje achter de schermen neemt, boeiende werkelijkheid. Onge
looflijk wat kleine Westduitse steden na de verwoesting van de oorlog heb
ben gepresteerd. Aan alles is gedacht. Men beschikte over weinig meer
dan werkkracht, maar die heeft men dan ook uitgebuit. Het eerst werden
de spaarbanken herbouwd: grote paleizen, van waaruit het herstel van
de Duitse economie met kracht werd gestimuleerd. Enkele jaren na de
oorlog begon men met man en macht aan de herbouw van de verwoeste
steden. En hoe. Men had de tijd gehad om alles tot in de puntjes uit te
werken en van andere landen te leren met welke moeilijkheden men daar
geen rekening had gehouden.
eigen goedidurokSen te besteden. Door
deze grootse opzet heeft men bovendien
de mogelijkheid jomige krachten een kans
te geven. In Duitsland vinden dan ook
vele jonge afgestudeerde mensen bij de
Staditascbe Bühnen een goede boterham.
Duitsland is vanouds een cultureel
volk. Met het muziek- en theaterleven
moest men na de oorlog opnieuw begin
nen, omdat de schouwburgen met de
grond gelijk waren gemaakt. Bij de her
bouw van de steden heeft men met het
verlangen van het Duitse publiek naar
cultuur ennstiig rekening gehouden. Br
werden plannen gemaakt, diie miljoenen
moesten loosten, doch hiervoor schrokken
de stadsbesturen niet terug. In vele
steden van o.a. het Roergebied zijn
schouwburgen gebouwd waarop vele Ne
derlandse steden jaloers kunnen zijn.
Bij de bouw heeft men aan alles ge
dacht. Zowel het ex- als het interieur
getuigen van gezond1 inzicht en brengen
tot uiting, dat men niet op een paar
centen heeft gekeken. Opvallend is, dat
men voora/1 jonge architecten met de
bouwopdracht belastte.
Typisch voorbeeld: de herbouwde Beet-
bovenhal aan de Rijnoever in Bonn. Na
een onder architecten uitgeschreven
prijsvraag kwam een 28-jarige architect
uit Stuttgart als eerste uit de bus. Ach
teraf bleek dat hij nog student was en
dat zijn leermeester de tweede prijs had
behaald. Toch werd de opdracht aan de
prijswinnaar gegeven en het resultaat
van zijn arbeid kan men met bewonde
ring bekijken: een groot gebouwencom
plex, dat volkomen is aangepast aan de
omgeving waarin het werd geplaatst en
waarbij in de eerste plaats werd gelet
op doelmatigheid.
Glas en staal
Een ander goed voorbeeld van moderne
theaterbouw vindt men in de industrie
stad! Gelsenkirchen. De bewoners vón
den hun bestaan hoofdzakelijk in de
glas- en staalindustrie. In het karakter
van de schouwburg kan men dit, ook
zonder dat men iets van architectuur
afweet, terugvinden. De architecten
sohliepen een groot vierkant paleis van
glas en staal, dat een grote doelmatig
heid bezit. Dit alles was mogelijk door
dat men de bouw van de theaters aan
paste aan de belangen van kunstenaars
en bezoekers. Iedere Duitse stad stelt er
een eer in het publiek op toneel-, mu
ziek. of opera/gebied alles te geven wat
maar mogelijk is. Bijna iedere stad be
schikt over een eigen toneelgroep, or
kest, operakoor met solisten en ballet
groep, welke in hoofdzaak uit eigen
middelen worden gefinancierd.
Daarbij komt, dat men op verschillen
de manleren het publiek naar de voor
stellingen weet te trekken. In de eerste
plaats ls er de „Theatergemelnde", een
grote organisatie op christelijke basis,
die onder de schouwburgbezoekers dui
zenden leden telt. Deze organisatie en
de neutrale bond van theaterbezoekers
nemen van iedere voorstelling een groot
aantal plaatsbewijzen tegen eenheids
prijs af. Daardoor bereikt men dat Iede
re voorstelling op welk gebied ook, voor
ruim 90 procent is uitverkocht. De Thea
tergemelnde heeft tussen bestuur en le
den een nauwe band gelegd. Alle leden
worden op de hoogte gehouden van de
programma's. Bovendien ontvangt men
maandelijks een blad, waarin voorlich
ting wordt gegeven over bet theaterle
ven in het algemeen. Doch de Theater
gemelnde zorgt ook voor vervoer van
leden die ver van de schouwburg wonen.
In iedere stad met een schouwburg
heeft men dan ook wel een bureau met
een staf van personeel, dat alles tot in
de puntjes verzorgt.
Niet alleen een grote groep spelers,
ook vele teobnaci zijin nod'iig. Gemiddeld
heeft de theaterdirecteur de beschikking
over 500 personeelsleden. Om dót alles
in stamd ie houden, verlenen de stads
besturen jaarlijks een subsidie van drie
vier miljoen D. Mark. Daarbij komt
nog een subsidie van de staat, die ech
ter gemiddeld de ton niet overschrijdt.
De directeur krijgt jaarlijks van het
radiiówezen een bedrag van 150.000 D.M..
speciaal voor een aanvulling op de gage
van de topartiesten, overigens
Ook ballet en concert
Blijkens door het Centraal bureau
voor de statistiek gepubliceerde cijfers
over het bezoek aan vermakelijkheids.
Instellingen is het aantal bezoeken ge
daald van 102 miljoen ln 1960 tot 85.7
miljoen in 1961. In het bezoek van
op 1960 viel een geringe stijging a
te nemen.
De daling doet zich vooral voor bij
het bioscoopbezoek en bij het bezoek
aan ballet en concerten. Het bezoek aar
opera, operette, revue en sportuitvoe.
ringen nam toe. Het bezoek aan be-
roepstoneel bleef vrijwel gelijk. In de
vier westelijke provincies tezamen wa.<
de daling relatief groter dan voor Neder-
land als geheel, het aantal bezoeken
daalde hier van 61.8 miljoen in 196(
tot 56,3 miljoen in 1961.
Ondanks de daling van het aantal be
zoeken steeg het door het publiek be
stede bedrag enigszins, namelijk var
f 139,3 miljoen in 1960 tot f 141.7 miljoen
in 1961.
Aan de voet van de Oldehove in het
centrum van Leeuwarden is het stand
beeld van de dichter en staatsman Pieter
Jelles Troelstra onthuld door de oudste
kleindochter van wijlen Troelstra, me
juffrouw Veronica Bay.
zaal betreden. Bij het verlaten van die
schouwburg valt het op, dat spoedig de
bezoekers buiten staan.
Toneelzaal
De toeschouwersruimte is eveneens ef
ficiënt ingericht. Een sterk aflopend®
vloer bevordert het gezicht op het bre
de en diepe toneel. De balkons, meestal
m de vorm vam „zwaluwnesten", zijn zo
aangebracht, da-t men wat het zicht be
treft door niet al te veel obstakels wordt
gehinderd. De plaatsen die weinig zicht
hebben op het toneel en dat zijn er in
de regel niet zoveel zijn voor het
publiek gesloten. De zaalwanden lopen
half-oirkelvortnig op het toneel toe en
zün bekleed met akoestisoh materiaal,
waarvoor men in het algemeen bepaalde
houtsoorten, al dan niet van perforatie
voorzien, gebruikt. Bijzondere aandacht
besteedt men aan het plafond, dat vanaf
het toneel steil omhoog loopt naar de
achterwand van de schouwburg, waar
door het ais een klankbord kan fun-
Met allerlei technische middelen streeft
men ernaar een opvoering zo perfect
mogelük te doen zün. In büna elke
schouwburg heeft men een breed en
zeer diep toneel, compleet met zü- en
achtertonelen. Vaak beschikt r
NEEM DAN
lichter dan zwaar,
pittiger dan halfzwaar.
In het Roergebied, Rijnland en West-
falen, zijn die nieuwe schouwburgen ge
bouwd aan de rand van de herbouwde
binnenstad. Veelal sluit zon kunstpaleis
een belangrijke uitvalsweg van de bin
nenstad af. zoals in Gelsenkirchen. Bil na
overal had; men het voordeel te kunnen
beschikken over veel parkeerruimte.
Keulen, dat. moest woekeren met. de
ruimte, maakt hierop een uitzondering,
doch bij het theateroomplex. dat een
grote opera- en toneelschouwburg bevat,
bouwde men een overdekte parkeerga
rage. Het complex harmonieert won
derwel. omdat men alle6 in dezelfde
vriendelijke stijl heeft gebouwd.
Vrijwel overal bij de theatennieuw-
bouw, heeft men door middel van de ar
chitectuur een openheid naar de stad
verkregen. Het gebouw ontvangt de in
door de structuur als het ware
met open armen. Niet alleen de uiter
lijke architectuur van deze schouwbur-
s opvallend, doch ook het inte-
biedt een goed staaltje van bouw
kunst. Het is geheel berekend op de
"angens van het publiek. Elk«
bezochte schouwburg had een
voorhal met verschillende toegangen.
Ofschoon men allen in dezelfde hal te
rechtkomt. heeft men op de toegangs
deuren reeds de richting naar de be
paalde zitplaats aangegeven. Volgt men
deze richting, dan komt men vanzelf m
voor deze rang bestemde garderob®
vandaar kan men gemakkelijk de
Gisteren bemerkte een voorbijgan
ger ongeveer een halve meter onder wa
ter aan de uitweg te Zegveld een auto.
Men heeft deze wagen uit het water ge
licht en vond als bestuurder de 23-ja-
rige H. Busscher uit Rietveld. Waar
schijnlijk was deze de avond tevoren,
door de mist misleid, in het water ge
reden De jongeman moet onmiddellijk
verdronken zijn.
een draaitoneel, maar een draaibaar
middenstuk of verzlnkbare delen komt
men in iedere schouwburg tegen. Een
van de best geoutilleerde tonelen bevindt
zich in de schouwburg van Keulen, waar
het mogelük is het achter- of het züto.
neel over het voortoneel te laten schui
ven. Het voordeel is, dat men zonder om
bouw van het toneel een volgende acte
achter het doek kan opstellen, waarna
het geheel door een druk op de knop
automatisch naar voren kan worden ge-
Indrukwekkend zijn de bij de schouw
burgen behorende grote werkplaatsen
voor de schildersafdeling, de timmer
werkplaats, de magazijnen voor decors
en kleding, de kleermakerij, de pruiken
makerij en de schoenmakerij. Een bijna
30 meter hoge toneeltoren biedt de mo
gelijkheid. dat alle decors voor de voor
stelling kunnen worden opgehangen en
in één keer het toneelbeeld kunnen ver-
andaren. In bijna alle schouwburgen
heeft men nog de mogelijkheid de vloer
de orkestbak op toneelnivó
Staaltjes van technisch vernuft zijn de
licht- en geluidsinstallaties. Deze zijn tij
dens de voorstellingen door drie of vier
man bezet, die met elkaar volgens sche
ma zorgen' voor een geraffineerde
lichting. Het slot van de opera Mozes
bijvoorbeeld moest laten zien, dat het
volk Israël door het pad in de Schelfzee
trekt. De achtervolgende Egyptenai
worden dan door de neervallende v
termuur bedolven. Dit kon men in
van de door ons bezochte schouwburgen
eenvoudig door middel van lichteffecten
waarmaken.
Voorts beschikt men over goed ge
outilleerde ruimten voor de artiesten: af
zonderlijke repetitielokalen, een ballet-
zaal en ruimten waar de spelers tijdens
de voorstelling kunnen verblijven.
Aan de rand van de nieuwe bin
nenstad van Gelsenkirchen staat
een moderne schouwburg, een
groot vierkant gebouw in glas en
De prachtig aan de oever van de
Rijn gelegen Beethovenhal in
Bonn. Het gebouwencomplex werd
ontworpen door een 28-jarige
architect
groot. Men merkt dit op het normale lesrooster. Ook dan geen
an de leraar-
zoveel moge
kaanse deskundigen op pedago-
ver" SU.V,n vZTZ'ptettetend z<J„ d™. U|k bolding met teerling»
niet tbtgezonden door de grote bet" televise»» een uitkom,., wen» hier bord op de koop Ine.
works met hun miljoenenprodukties kan me" helemaal geen leerkrachten
in de amusementssector, maar door krijgen, dat
de NET (National Educational Tele- Als -
vision and Radio Center)die alleen Ser- - - -
onderwijsprogramma's verrorgt en lokaaltje van een postagentschap ol worpen op alle fronten,
aich een enorm aanUI luisteraars en een ander openbaar gebouwtje,
kijkers heeft verworven.
Wat er. door de speciale zenders die
uitsluitend op het geven van onderwijs
zijn gericht
Het zou voor de Ver. Staten onmo-
niet te betalen zün ook. gelijk zijn, dit tv-onderricht te moe-
ergens een tv-ontvan- ten missen, daarvoor heeft het in de
loop der jaren .te rijke vruchten afge-
i&t, dikwijls in een school, i
zaak icnd. Dan komen de dorpelingen
daarheen om de lessen te volgen.
Niemand kükt ervan op, als volwas
sen analfabeten 's morgens van half
meests bij d. NET zttn aangesloten, in S^'i^STScSfcteJ ETS
der Pbilidelphia heeft zojuist een cur-
meests DU ae IIIJI iytl aotlBWIureu, as» „woolnnnn
Amerika wordt gedaan ls onvoorstel- philM,lnhla h,
Er worden niet alleen alle mogelijke
soorten onderricht gegeven in theore
tische en praktische vakken, waaraan
ook geldige diploma's zün verbonden,
maar ook heel veel lessen voor onge
letterden.
In afgelegen streken op het Ameri
kaanse platteland heerst nog ontstel
lend veel analfabetisme en dit is in
de laatste jaren nog sterk toegeno
men doordat zeer veel arbeiders uit
onderontwikkelde gebieden zich in
de Ver. Staten hebben gevestigd.
Scholen voor volwassenen baren in
Amerikaanse staten geen opzien. Wie
vooruit wil, moet leren, wie geleerd j
heeft kan geld verdienen en mét het
geldver dienen komt men tot aanzien.
In de laatste decennia echter kampen
de Ver. Staten enorm met gebrek aan
onderwüskrachten en vandaar dat men
is begonnen met de uitgebreide televi
siecursussen, waarbij één leraar hon-
honderd halfuurslessen. die
elke dag behalve 's zaterdags en 's zon
dags de ether ingingen, beëindigd.
Voor deze lessen in lezen en schrij
ven meldden zich 50.000 cursisten, die
zich allen een leerboek
lar aanschaften, maar
NCRV ruilt zendtijd
voor het concilie
Aangezien de NCRV bereid is tot het
ruilen van een uur zendtijd (tussen 10
en 11 uur) op donderdag 11 oktober
a.s., zal de KRO op die dag van half
negen tot 1 uur de opening van het
oeoumenisch Concillie te Rome uitzen-
Niet de KRO, maar de NTS (alle
3,5 dol- omroepverenigingen dus gezamenlijk)
neemt van half negen tot 12
ker van, dat nog driemaal zoveel Eurovisiereportage van de plechtigheid
personen zonder leerboek hebben over. Het Nederlands co;
meegedaan DikwUU word. per gezin word. ^daarbd gegev™ door
of per echtpaar één boek gekocht.
Nederlands commentaar
Dijk
graaf en Ed. Lautenslager.
Vrijdagavond a.s. (5 oktober) zal de
Ver. Staten gezonden, om daar door Concilie. O.m. zal spreken prof. dr.
verschillende zenders te worden over- C. Berkouwer uit Amsterdam, die het
Hiervoor behoeven deze Concillie als gast zal bijwonen,
zenders niets te betalen. Ook de 1
lingen behoeven niets anders te beta
len dan het boek dat zü moeten gebrui
ken.
Gemoedelijk
De kracht van deze cursussen is, dat
allemaal heel gemoedelijk toe-
drrdduizenden leerlingen tegelijk' kan gaa, Er w<jrdt M beloogd
bereiken.
In de vroegte
Veel van deze cursussen worden
's morgens in de vroegte gegeven, an
dere in de avonduren. Merkwaardig is,
dat deze uren niemand schijnen af te
dat gaat in de trant van „Kom
op, jullie allemaal, probeer die letter
a mooi dik en rond te schrijven, als hü
er staat, moet je hem kunnen lezen
Eenzelfde gemoedelijke toon wordt
heeft het lerarentekort het n.L nodig!
gemaakt, dat het gewone schoolonder-
richt wordt aangevuld met televisie-;
Deze lessen zijn dus geen aanvulling;
op het onderwüs, maar staan inderdaad;
vanavond
19.00 Nws 19.10 t
I J0.00 Gregoriaanse ir
srork 20.45 Klass pianomuz
in taaigeding, zitting van
echtbank 21.15 Bariton en pa
In het afgelopen jaar heeft de Itali
aanse televisie 8 miljard lire ontvangen
uiit betalingen voor tv-reclame. Dit be
drag vormt 14 pet van de totaal-inkom
sten, die verder bestaan uit de op- Hilversu
brengst van die kij'kigelden. 1930 Lich
In datzelfde jaar, aldus een statistiek
door de omroep (RAI) gepubliceerd, KRo-taali
zaten de volwassen kükers ongeveer klass lede
250 uur voor het televisietoestel. Om- 22.25 boe«
gerekend ls ydat nog lang geen uur ef^ra
per dag! 23.55—24.00 Ni
De radio staat ln het doorsnee-ge- Hilversum II, 298 m. 19.05 Paris voi
zin 350 uren per jaar aan voor volwas, parle, gesproken brief' uit Parijs 19.;
sen luisteraars. En dat ls: een uurtje Viool en gitaar (gr) 19.20 Inleiding tot
npr d,_ muziekbegrip. Tezing 19.35 Gedeelten uit*
per Qag het slotconcert van het Ij
Wij moeiten er echter wel mee reke- H;
dat de Italiaan geen liefhebber ÉM
3.10 Lichte gram
Schaak-vraag 301
Met deze schaak-vraag krijgt u een
eindspel voorgeschoteld, zoals dat ook
in de praktische partij gemakkelijk
kan voorkomen. Het is de verdienste
van de maker ervan, de Duitser A.
Herberg, die onlangs is overleden, dat
hij vele van zulke elementaire op
gaven heeft geschapen. Voor onder
staand eindspel geldt: wit speelt en
van thuiszitten is. Vele Italianen ga
naar etablissementen om een sport
wedstrijd, een quiz of een ander spec
taculair programma te zien en vinden
dat meer dan genoeg. Daarvoor heb
ben zij zelf geen toestel nodig.
)Udt. i
lef 21.05 Wat ons bezige
21.45 Zigeunerortc 22.00]
klass muz 22.30 Nws 22.40,
23.00 Vervolg van gedeel-]
51
MaaT al deze klachten kwamen zij te boven.
Van meer belang was, dat ieder weer eens genoeg
had gegeten, dat zij vaste grond onder de voeten
hadden en nieuwe hoop kregen, toch nog het vege
lijf te kunnen redden.
De volgende dag was een rustdag. Bligh noem
de het gastvrije eiland Restoration Island, als hul-
an de verjaardag van de „restauratie" van het
Engelse koningschap op 29 mei 1660, toen Karei II.
oon van de door Cromwell onthoofde vorst
Karei I, als koning Londen binnentrok. Misschien
legde hij verband tussen dit herstel van een
vorstenhuis en zijn eigen herstel van krachtey.
Nelson begon, ondanks zijn uitputting, fauna en
flora van het eiland te bestuderen. Bligh zat de
hele dag ijverig te schrijven en te tekenen. De roes
van de ontdekkingen had hem te pakken hij had
tijdens de gruwelijke reis op leven of dood ruim
veertig eilanden gezien, beschreven en in kaart
gebracht.
Zij vonden een overvloedige bron, sporen van
:n kangoeroe en zagen velerlei vogels: duivesoor-
n en papegaaien. Een andere ontdekking deed
Bligh overigens in woede ontsteken en wel, dat het
overschot van het pekelvlees op twee pond na ge
stolen was. Hij deed duchtig navraag, maar vond
de schuldige niet. Daarna verdeelde Bligh wat er
nog over was bij het middagmaal. Nu konden de
mannen gerust zijn-
Pas de volgende middag, toen allen uitgerust
waren en nieuwe kracht hadden opgedaan, werd
de reis voortgezet. Nauwelijks waren zij aan boord
of aan de tegenoverliggende kust van het vaste
land kwam een troep inheemsen in zicht, die met
speren en korte zwaarden zwaaiden en hun onver
staanbare woorden toeschreeuwden. Bligh was blij,
dat de negers geen boten bleken te hebben en
zeilde in noordwestelijke richting weg.
De volgende dag ging hij opnieuw op een klein
eilandje aan land. Het was juist zondag en daarom
noemde hij dit het „Zondagseiland". De kapitein
verdeelde zijn mannen. Er moest een wacht by de
boot blijven, een ploeg zou het eiland in noorde
lijke richting naar levensmiddelen afzoeken en een
OP DE
GUNTER SACHSE
andere ploeg zou hetzelfde in zuidelijke richting
doen. Helaas zolang de matrozen angst hadden
gekoesterd voor hun leveui waren zij gehoorzaam
geweest. Nu zij eindelijk hun magen weer hadden
kunnen vullen werden zij ontevreden. En weer
was het de oude narrige Purcell. die in opstand
kwam.
„Waarom dat?" riep hij. „Moet ik nu alweer zo'n
eiland afzoeken? Ik heb geen honger, ik hoef geen
eten. Gaat u zelf maar, Sir, als uw maag knort. We
zijn toch geen koelies? Dat is uit de tijd, ziet u. Ik
voel me niets minder dan u en
Bligh ging razend vlug tot handelen over. Die
onruststoker moest hij klein krijgen de anderen,
die ook mopperden, waren te laf om iets te doen.
„Kom maar hier, mister Purcell!" zei hij uit de
hoogte, zo luid dat allen hem konden verstaan. Zij
spitsten de oren en wachtten af. wat er zou ge-
Bligh had twee van de korte sabels gegrepen.
De een hield hij in de hand en voerde er onder
algemene belangstelling schermbewegingen mee
uit, de andere smeet hij Purcell toe. die het wapen
verbluft opving en niet wist wat hy moest doen.
„U bent niets minder dan ik", riep hij de tim
merman toe. „maar er is er maar een die het bevel
kan voeren. Goed, we zullen zien wie er over
blijft. Verdedig u!" En de sabel zwaaiend kwam hij
dichterbij.
Dat werd de oude stokebrand te erg. Hij wilde
wel onrust zaaien, maar aan vechten had hij een
hekel. „Houd toch op, Sir!" riep hij bang. „U zult
me vermoorden!"
„Ja mister Purcell als u niet tegen my wilt vech
ten zult u moeten gehoorzamen", zei Bligh spot
tend. „Voelt u daarvoor misschien?"
„Natuurlijk, Sir, ja zeker" antwoordde Purcell
haastig en hy nam een onderdanige houding aan.
„Zo was het niet bedoeld
Lafaard! dacht Bligh nijdig. Maar hij was tevre
den over zijn eigen snel ingrijpen. Nu zouden de
andere mopperaars wel eieren voor hun geld kie
zen. En toen deed er zich iets zonderlings voor.
Fryer kwam aandraven. Hij had de onenigheid
uit de verte niet al te goed kunnen begrijpen, maar
hij zag wel, dat de kapitein met de sabel de
scheepstimmerman bedreigde en in plaats van zijn
meerdere te hulp te komen riep hij onder het
lopen, „Mister Cole! Vooruit, arresteer kapitein
Bligh!"
Bligh staarde zijn eerste officier aanvankelijk
onthutst aan. Toen stoof hij vuurrood van woede
op hem af. Zijn ogen waren met bloed doorlopen.
Hij zou Fryer zonder meer hebben neergestoken
als Nelson niet tussenbeiden was gekomen.
„Heren, in vredesnaam!" riep hy en stak de
armen uit om de driftige kapitein tegen te houden
„Wat moet daarvan komen?" Daarna wendde hij
zich tot de beteuterd toekijkende bemanning en
zei ernstig. „Hoe kan iemand onder deze om
standigheden zo dwaas zijn tegen kapitein Bligh
in opstand te komen, terwijl hij ons allen het leven
heeft gered?"
Zijn woorden hadden de bedoelde uitwerking
Nog meer uitwerking had overigens de vastbera
denheid van de kapitein zelf, die kennelijk liever
ter plaatse in een gevecht viel dan zich nog eens
het roer uit handen te laten nemen. De mannen
keken zwijgend naar de grond. Fryer, die de toe
stand nu beter kon beoordelen, haastte zich te
zeggen ^en misverstand, Sir. een betreurens-
waar-'-'g m:3v:rst°nd".
(Wordt vervolgd)
l<èl<$üt'$Ï4
Programma voor morgen
9.35 Waterstanden 9.41
13 35 Modern
14.50 Wie luistert
luziekbeluisteren 15.2C
me en klass muz 15.5
d jeugd 16.00 V d
18.05 Klas
jrpagina, praatje) 8.00 I
i.IO Kookpraatje 9.15 Klass "i
i 1.00 Specialiteite:
ineater mem van zaterdagavond jl) 12.Ou
1/ h platteland 1205 Lichte gram (12.30—
12.33 Meded ten behoeve van land- en
:uinbouw) 13.00 Nws 13.15 Italiaans en
igsolist 13 45 Gesproken
portret 14.00
t gitaarbcgclciding 15.0(
worden we geregeerd?, lezing 15.1C
jeugd 17.00 Promenade ork 17.30 Ten-
tellingsagendt 17.35 Licht nistrumen-
trio 17.50 Regeringsultz: Geven er
venken voor gocdwillen-
(En wie wil dat niet
cn comm 18.20 Actuali-
i 18.30 Tango-rumba ork.
Schock. Manfred Schm
Melitta Muszcly. Koor c
helm Schüchter: C'est i
1 bon (Betti), Or-
ïge: Marina vivs
Taking
Ros: Monika (Les Ba>
(Mrta). Nat King
i is hard to find (Greer
Louis blues (Handy), Fra
Morello. Eugei
(Brubeck). ider
1805 Logboek, progr over de Bijbel voo
de jeugd KRO: 19.30 Van onze sport
redacteur. NTS: 20 00 Journaal en weer
beeldmaga
H
ÏB
i_ bi bi mii
i dT.
Dam-vraag 300
In het probleem van gisteren was
de stand als volgt:
Zwart: 3, 7, 11, 14. 15, 18, 22, 28,
32, 36.
Wit: 29, 30, 33, 35, 37, 39, 42, 43,
46. 47.
De oplossing, waarin een variant
voorkomt, is:
Wit: 39—34. 28x48: 37x6, 48x26;
47—42, 26 x 48 46—41, 36x47; 6x1,
47x20 zie variant; 1x10, 15x4;
30—25, 48x30; 35x15.
Variant: 47x24; 1x9, 3x14; 30-25,
48 x 30 35x24.
Door de variant kon de zwarte dam
>p 20 „los" komen.
Bridge
In een viertallenwedstrijd krijgt u
als Noord het volgende spel:
6 5, C 10 4, O A H V B 5, 9
7 3 2.
Oost is gever, Noord-Zuid kwets
baar en het bieden gaat: Oost 1 kla
veren Zuid doublet West pas
Noord?? Wat zou u thans bieden?
JACK DIAMOND
Kruiswoord-puzzel
Hor. 1. versterkte stad, 4. gebak, 7.
eenjarig kalf, 9. doen of iemand er
niet is, 11. op die tijd, 13. klinknagel
tjes, 15. voorvoegsel, 16. verouderde
meisjesnaam, 17. staafje om een rad
vast te zetten, 18. steen, 20. lied, 22.
stad in Rusland, 24. lichaamsdeel, 25.
schrander, 28. bloem 29. uitslag op me
talen, 30. telwoord.
Vert. 1. godin van de haard, 2. twijg,
3. nauw, 4. voorzetsel, 5. palmboom, 6.
familielid, 8. uiterste wilsbeschikking,
9. keurig, 10. buiging, 12. beneden, 14.
gemeente in Drente, 18. metaalsoort,
19. boom, 20. lichaamsdeel, 21. ge
meente in N.-Brabant, 23. snoer om
papieren aan te rijgen, 24. gemeente
in Zeeland, 26. Europeaan, 27. voor-
Oplossing vorige puzzel.
Hor. 1. hamer. 4. Po, 5. es. 7. kalm,
9. iets, 11. dra. 12. ink. 14. een, 16. ra,
18. er. 19. of, 20. L.K.. 21. el. 22. eg, 23.
om, 25 km, 27. nar, 29. dok, 31. Aar,
33. ader, 35. aard, 37. en, 39. Ie, 40.
glans.
Vert. 1. hol, 2. ma, 3. ree, 4. paar, 6.
ster, 7. kr. 8 mi, 9 ik, 10 Se, 11. Doorn,
13. na, 15. neger, 17. alm. 18. elk. 23.
orde, ?4. Po, 26. mare, 28. Aa. 29. dr
30. ka, 32 A.D., 34 eng, 36 als, 38. na.
