ENKA
ZEEM
II
Uw probleem is het onze
U MAG EEN
Sftkor
UITWRINGEN
Enkele kanttekeningen
Prof. J. Sperna Weiland
geeft eerste college
Hoogleraar in
nieuw vak
40 procent der Afrikaanse
jeugd gaat naar school
„Amnesty": vrijheid voor
politieke gevangenen
CHEFAROX
Een woord voor vandaag
Politieke preek, alleen
als tekst erom vraagt
2
DINSDAG 9 OKTOBER 196»
LOONVORMING
QP 6 Juli J.1. heeft de Sociaal-Economische Raad aan de regering een advies
inzake een nie»w systeem van loonvorming. Op het ogenblik
ÏSïd d Ma'V00rwerp van ernst,?e stadie bij de regering. In de Troon.
""I*."' mede' d3t lij dit advle$ in overweging heeft genomen
IA ,Sï!*7 in hoeverre hel handhaving van haar eigen ver
antwoordelijkheid mogelijk is het georganiseerde bedrijfsleven een beter pas-
•ende verantwoordelijkheid te geven bU de loonvorming.
Mr. G. C. van Dam. algemeen secretaris van het Verbond van Prot.-Chr.
werkgevers in Nederland, concludeert hieruit, dat ook volgens de regering
een beter passende verantwoordelijkheid voor het bedrijfsleven mogelijk is
dan thans bestaat. Van regeringszijde zou bovendien de bereidheid blijken,
kabinet3 °P tenn^n te bezien en niet ov« t® laten aan het volgende
Wil echter het nieuwe systeem van loonvorming reeds begin 1963 van kracht
worden, dan xal de regering haast moeten maken met de behandeling en zal
ln ieder geval in november het gesprek hierover met het bedrijfsleven ge
voerd moeten worden. Vergissen wij ons niet, dan heeft minister Veldkamp
*esprek met een delegatie uit het bestuur van de Stichting van de
Arbeid onlangs ook een toezegging in deze richting gedaan.
Maar ook al maakt de regering haast en komt er in november reeds een ge
sprek over deze materie met het bedrijfsleven, dan is het nog zeer de vraag,
of in januari 1963 het nieuwe systeem van loonvorming al zal kunnen func
tioneren. Het overleg met het bedrijfsleven over het nieuwe systeem zou im
mers wel eens op moeilijkheden kunnen stuiten.
Het ligt naar onze mening namelijk voor de hand, dat de regering het S.-E.-R.-
•dvies niet zonder meer overneemt. Welk standpunt de regering zal innemen,
ls nog niet bekend, maar in de Troonrede wordt duidelijk gesproken over de
„handhaving van haar eigen verantwoordelijkheid".
In dit verband is het instructief nog eens door te nemen, wat de afgelopen
maanden vier hoogleraren over het S.-E.-R.Jadvies hebben opgemerkt. Geen
van deze vier had veel waardering voor het advies.
Prof. N. E. H. van Esveld vindt het onjuist, dat de coördinatie van de nationale
loonvorming wordt opgedragen aan de belangenverenigingen van werkgevers
en arbeiders, i.e. het bestuur van de Stichting van de Arbeid, waarin werk
gevers- en werknemersvakcentrales zitting hebben. Volgens hem wordt de
regering onvoldoende gelegenheid gelaten om corrigerend op te treden, ter
wijl toch de regering verantwoordelijk is voor de economische en dus de loon
politiek.
Prof. dr. J. Pen constateert, dat de Stichting van de Arbeid de afgelopen jaren
al niet In staat is geweest een looninflatle te keren. Hij vraagt zich af, hoe dit
in de toekomst moet, wanneer de loonvorming vrijwel geheel bij de Stichting
van de Arbeid zou komen te berusten.
Prof. dr. F. J. H. M. van der Ven meent, dat het soepeler maken van de loon-
criteria bij een overspannen arbeidsmarkt alleen zonder ongelukken kan af
lopen, indien de beoordeling uiteindelijk berust bij een onafhankelijke, onpar
tijdige instantie.
Prof. dr. J. E. Andriessen staat op het standnunt, dat men de regering niet de
rol van een slaperig college van commissarissen moet toebedelen, maar van
een actief gedelegeerd commissaris, die kan ingrijpen wanneer de loonuit-
keringen te veel stijgen.
VERBAZINGWEKKEND
T^E „eigen verantwoordelijkheid" van de regering, als hierboven vermeld,
lijkt ons moeilijk in overeenstemming te brengen met de inhoud van het
S.-E.-R.-advies, zoals het nu op tafel ligt.
Ongetwijfeld zal daarom de regering althans op onderdelen amendementen
wensen aan te brengen.
Hopelijk zal daarna nog een resultaat uit de bus komen, dat gunstig afsteekt
bij het systeem van loonvorming, dt we tot nog toe gekend hebben.
Wij willen er namelijk geen twijfel over laten bestaan dat naar onze mening
het loonsysteem van de afgelopen jaren slechts gezien moet worden als een
(geslaagde) overgang van de geleide loonpolitiek naar een vrijere loonvor
ming. Dat deze vrijere loonvorming voor de toekomst er uit zal moeten zien,
zoals in bet S.-E.-R.-advies is vastgelegd, wagen wij echter te betwijfelen.
De mogelijkheid voor de overheid om haar verantwoordelijkheid voor de
economische- en dus ook voor de loonpolitiek te dragen, is in het advies on
voldoende aanwezig.
BIJ een enkel punt in het advies, waarop nog weinig de aandacht is gevestigd,
zouden wij ten slotte nog de vinger willen leggen. Het heeft ons namelijk bij
zonder verbaasd, dat het publiekrechtelijk toporgaan in Nederland, wat de
Sociaal-Economische Raad is, de belangrijkste maatschappelijke verantwoor
delijkheid voor de loonvorming ln handen legt van een privaatrechtelijk col
lege als de Stichting van de Arbeid.
Er bestaat in Nederland een Wet op de Bedrijfsorganisatie, waarin het be
drijfsleven de verplichting wordt opgelegd zich publiekrechtelijk te organi
seren. Dit houdt in, dat op den duur ook de Stichting van de Arbeid haar
plaats zal moeten afstaan aan de Sociaal-Economische Raad.
Thans gaat nota bene de Sociaal-Economische Raad zelf de Stichting van de
Arbeid een taak toewijzen, die bij de raad thuishoort. Deze verantwoordelijk
heid voor de loonvorming had de S.-E.-R. voor zichzelf op moeten eisen. Als
bijkomstig argument had nog kunnen gelden, dat een publiekrechtelijk
lichaam het algemeen belang beter dient, omdat het geen belangengroepering
ls zoals de Stichting van de Arbeid.
Terecht kan men zich nu afvragen, wat er van de publiekrechtelijke bedrijfs
organisatie moet komen, wanneer de S.-E.-R. zelf dit voorbeeld geeft. Indien
de regering op dit punt het S.-E.-R.-advles zou corrigeren, zou ons dit niet
bevreemden.
Theologie der geschiedenis
(Van onze kerkredactie)
Gistermiddag heeft de bekende
Rotterdamse predikant ds. J.
Sperna Weiland zijn hoogleraars
ambt aanvaard aan de Amster
damse universiteit. Hij gaat daar
een nieuw vak doceren, namelijk
de geschiedenis der theologie en
de encyclopedie der godgeleerd
heid. Zijn inaugurele rede was
een uitvoerige uiteenzetting van
zijn plannen en als het ware een
verdediging van het nieuwe vak.
Prof. Sperna Welland werd in 1925
geboren. Hij studeerde theologie te Gro
ningen en promoveerde cum laude op
een proefschrift over „Humanitas Chrls-
tianitas". Het geeft een kritische be
spreking van het denken van Kierke
gaard en Jasper in verband met het
christendom. De nieuwe hoogleraar
diende vier jaar lang de hervormde
gemeente van Brouwershaven en bijna
zeven jaar lang die van Rotterdam.
Prof. Sperna Welland ging uit van een
uitspraak van de Duits-Amerikaanse
theoloog Paul Tilllch die geschreven
heeft: De geschiedenis ls theologisch en
theologie ls historisch. HU bekent eerlUk
met het eerste gedeelte van de uitspraak
geen raad te weten. Maar het tweede
deel heeft »Un volledige Instemming.
Daarom probeerde hU uit te leggen
waarom het nieuwe vak, de geschiedenis
van de theologie, noodzakelUk ls
worden en hoe het naar zUn inzicht
moeten functioneren ln het geheel
de theologische faculteit Het ls duldelUk
dat als men de vakken van deze faculteit
verdeelt ln historische en constructieve,
dan het nieuwe vak gerekend moet
worden tot de eerste groep.
Er wordt reeds kerkgeschiedenis
dogmengeschiedenls onderwezen, is
dan nog wel aanleiding voor dit nieuwe
vak, vroeg de jonge hoogleraar zich
af. Maar naar zijn mening komt er veel
in de kerkgeschiedenis niet ter sprake.
Daar gaat het meer om de uiterlijke
dingen dan om de innerlijke ontwikke-
,1-_ meer om wat er is gedaan dan om
is gedacht. Van een systematisch
theologische bezinning is nauwelijks
sprake. Zo komt men er niet toe om een
studie te maken van de wijzigingen in
het theologisch r.k. denken, dat in 1616
de werken van Galileï en Copernicus
de index plaatste, maar tegen het
ie van de 19e eeuw pas deze beslis
sing herriep. In het geheel komt niet ter
sprake de ontwikkeling van de theologie
ten opzichte van het moderne denken.
Wie zou denken dat deze kwesties ter
sprake komen in de zogenaamde dog-
gebruikt komt niet verder dan een studie
van officieel door de gehele kerk aan
vaarde leerstellingen. Diens boek is dan
ook slechts een grandioze monografie
over de eerste vier k vijf eeuwen der
kerkgeschiedenis. Maar ook daar waar
een ruimere definitie wordt genomen
komt men nauwelijks verder dan een
bespreking van de reformatie en het
concilie van Trente.
Advertentie)
PIJNSTILLER
Schouderpijn... maar ook an
dere plagende pijnen raakt u
prompt kwijt met WITTE KRUIS,
(poeders, tabletten of cachetsl)
De Sallcyl-vrije pijn
stiller, die géén maag-
klachten veroorzaaktl
Beroe pin gsiverk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Brugge (België (prot.
evang. kerk)J. E. L. Brummelkamp, xe
Bedankt voor 2e Excloërmond. H. L.
Boonstra. te Warns (Fr.).
Aangenomen: de benoeming tot predi
kant voorganger der evangelisatie te
Oost-Voorne: mr. Q. Rovers, te Warns
(Fr.); naar Rotterdam (vac. J. Sperna
Welland): G. W. Reitsema. te Coevorden
GEREF. KERKEN
Beroepen te Een: D. DUkstra. kand. te
Deventer; te Rotterdam (vac. F. Vroom
J. van Tuinen, te Meppel.
Aangenomen naar Boskoop (2e pred.
GEREF. KERKEN (vrUgemaakt)
Tweetal te Helpman (2e pred.plaats):
D. Deddens. te Mariënberg
Vries, te Leiden.
i W. G. de
CHRIST. GEREF. KERKEN
Tweetal te Papendrecht: H. P. Brand-
zma, te Rozenburg en K. J. Velema, te
Hoogeveen.
UNIE VAN BAPTISTEN GEMEENTEN
Bedankt voor Harlingen: R. J. Voor-
haar. te Vroomshoop.
Blok, te Dirksland.
Volgens Unesco statistieken:
In vergelijking met Europese
en Amerikaanse kinderen hebben
de kinderen in Afrika een zeer
kleine kans op een goede oplei
ding. Tot deze conclusie komt ds.
P. D. Fueter, secretaris van de
studiecommissie voor de confe-
rentie over christelijke opvoeding v„kerem)t Af-tk»,n* l.na.ü u
in het zich ontwikkelende Afrika, vr?**d ?e'd te -nves'eren in de oo-
Deze conferentie zal aan het eind Tlai^€nA.D.i^ een kwestie
van dit jaar onder auspiciën van
termijn. Het andere deel behelst e
jarige basisopleiding voor de tegenwoor
dige jeugd. Dit alles kost ti'-' i d
Op de conferentie van Afrikaanse minis
ters van onderwijs in maart van dit jaar
in Parijs gehouden, zjn diverse reso
luties aangenomen die hoop geven op
verwezenlijking van het .Addis Abeba-
Taak
De dogmatiek ls evenwel niet mogelUk
zonder een voortdurende confrontatie
met het eigen verleden. Het zou
ted zijn als zU deed alsof er niets ge-
:urd was. Dat verleden ls wel niet de
irm, maar heeft zUn Invloed gehad.
De taak van de geschiedenis der theolo
gie ls nu om een onderzoek in te stellen
naar de wUze waarop de theologie zich
heeft ontwikkeld en welke neerslag de
zich wijzigende cultuur, het filosofisch
denken, de economische veranderingen
ïz. ln de theologie hebben.
De kerk immers bevindt zich ln
historisch milieu en daarin moet de
theoloog zijn werk doen. In de afgelopen
Minister Cals naar
Rome vertrokken
De minister van O.K. «n W., mr. J.
M. L. Th. Cals. is zondagavond van
Schiphol naar Rome vertrokken.
Hij gaat daar ons land vertegen
woordigen op de conferentie van mi
nisters van onderwijs der landen, die
de Europese culturele conventie heb
ben ondertekend. Deze conferentie (de
derde) zal van 10 tot 13 oktober in
Rome worden gehouden. Minister Cals
wordt zondagmiddag 14 oktober op
Schiphol terug verwacht.
eeuwen is ons wereldbeeld sterk veran
derd en ook dat is in de theologie terug
te vinden. Er is iets met de mens ge
beurd; we spreken en denken nu anders
dan enkele eeuwen geleden.
Daarom krijgt volgens prof. Sperna
Weiland dit nieuwe vak ook te maken
met de filosofie, waarin de gehele revo
lutie van het denken van de mens open
baar wordt. Tillich heeft gelijk als hij
zegt dat de filosofie in onze westerse
cultuur afhankelijk is van de theologie.
Maar het omgekeerde is ook waar,
daarom is een geschiedenis van de
theologie onmogelijk, zonder een bespre
king van Descartes, Hegel. Kant, Schlei-
ermacher, maar ook van Marx en
Nietzsche. Zij horen er eerder in dan
sommige trouwhartige exegeten, aldus
prof. Sperna Weiland.
Sociaal
Daarom ook kwam de nieuwe hoog
leraar ertoe te verklaren dat de theologie
een sociale wetenschap is, zoals ook
Prediker zegt: God is in de hemel en
gij zijt op ae aarde! Dit houdt in de
onvermijdelijke verwikkeling van de
mens in het sociale milieu, waarin hij
verkeert en op zijn beurt beinvloedt deze
verwikkeling zijn theologie.
Er was een vrij grote belangstelling
voor deze inaugurele rede. Enige tien
tallen hoogleraren, lectoren, studenten
woonden deze openbare les bü>
ook vroegere gemeenteleden uit Brou
wershaven en Rotterdam. Onder de aan
wezigen zagen wij behalve enkele
Rotterdamse predikanten ook nog ds. F.
H. Landsman en de vroegere synode-
praeses ds. Wolvensberger.
Nederlandse afdeling opgericht
Waarnemers naar
berechtingen
(Van een onzer verslaggevers)
Er zijn ten minste een half mil
joen mensen die uit hoofde van
hun godsdienstige of politieke
overtuiging gevangen worden ge
houden, hetzij zonder enige vorm
van proces, hetzij na veroordeling
op een wijze die in tegenspraak is
met de universele verklaring van
de rechten van de mens. Van die
half miljoen zijn de namen van
1300 mensen bekend. Het is voor
deze mensen dat de internationale
beweging „Amnesty" bevrijding
zal trachten te bewerkstelligen.
westers land en één ln een vmn de Afro-
Azlatische landen. Dit om te onderstre
pen dat de organisatie volledig neutraal
De drie gevangenen voor wie actie
wordt gevoerd worden door het Londen-
se hoofdkwartier aangewezen. Ook
wijst dit hoofdkwartier de afdeling aan
die deze actie zal voeren. Voor dit doel
beschikt men in Londen over een docu
mentatiecentrum, waar thans 1300 poli
tieke en godsdienstige gevangenen gere
gistreerd zijn.
schillende landen te onderzoeken. Elke
gezant wordt uitgezocht zowel uit hoofde
zijn bekwaamheid en ervaring als
de conferentie van de gezamen
lijke Afrikaanse kerken gehouden
worden. De Unesco statistieken,
gebaseerd op onderzoekingen in
37 Afrikaanse landen, wijzen uit
dat 60 procent van de kinderen
nooit een school bezoekt. Van de
kinderen die dan wel gaan, ma
ken er maar 40 procent de lagere 11
school af. Slechts vier procent
van de kinderen tussen 12 en 18
Voor geheel Arnhem
„Waarom de Bijbel" Afrikaanse landen liggen deze
(Van onze correspondente)
Voor dc kerken in Arnhem - de pro
testantse kerken zowel als de rooms-ka-
tholieke kerk wordt dinsdag 16 okto
ber een heel bijzondere dag. Dan zul
len alle honderd predikanten en pries
ters uit Arnhem samen onder een dak
zitten om te worden opgewekt op hun
beurt vanaf de kansels de gemeentele
den en de parochianen op te wekken
mee te doen aan de grootste bijbelac
tie die ooit in de Gelderse hoofdstad i»
gehouden.
Het is de eerste keer, dat in Arnhem
alle protestantse en roomskatholieke
organgers op een punt bil elkaar zijn.
deze bijeenkomst spreken ds. W.
niet van humanitaire
overwegingen. Het betreft dan ook uit
sluitend staatsonderwijs.
De christelijke kerken, hoewel zeer
verheugd over de plannen, zullen blijven
Ijveren voor christelijk onderwijs door
middel van gedegen opleidingen aan toe
komstige onderwijzers en leraren, aldus
is op de conferentie medegedeeld.
Advertenties
27 oktober zullen alle hulzen in
Arnhem worden bezocht, Inclusief de
gevangenis, de ziekenhuizen en de Ka
zernes. Voor vrijdag 26 oktober heeft de
Arnhemse garnizoenscommandant een
bijzondere dagorder voor zijn garnizoen
uitgereikt van de brochure Waarom de
bijbel? Het boekje is een wegbereider
voor de verkopers van het Nederlandse
Bijbelgenootschap.
aantallen nog aanzienlijk lager.
Deze situatie verontrust niet alleen op
voeders, regeringsambtenaren en kerke
lijke leiders, maar ook miljoenen Afri
kaanse ouders die hun kinderen een kans
willen geven op een goede opvoeding.
Zij zijn verontrust dat hun land, wat
betreft het onderwijs, nog vaak beneden
het peil van dat in Europese landen
staat, en dat de ontwikkeling en verbete
ring zo traag vordert
In 1961 werd de eerste stap om tot
oplossing te komen genomen door
de Unesco die in samenwerking met de
commissie voor economische ontwikke-
de Verenigde Naties een con
ferentie te Addis Abeba belegde om te
•preken over de mogelijkheid tot ont
wikkeling van het onderwijs in Afrika.
Het resultaat van deze conferentie is al
zichtbaar geworden in verschillende op
voedkundige systemen ln enige Afri
kaanse landen.
„Addis Abeba-plan"
Het ..Addis Abeba-plan" bestaat uit
twee delen. Hot eerste deel beoogt eer
verplichte opleiding in 1080 van elk Afri
kaans kind van zes jaar en een vrij
willige voortgezette en universitaire op
leiding. Dit is dus een plan op lange
Maagklachten?
Vormt een genezende laag op de maagwand
Amnesty is een vorig jaar door
een Londense advocaat gestichte
organisatie, die zich ten doel stelt
actie te voeren voor om bovenge
noemde redenen veroordeelde
mensen en hulp te verlenen aan
de onverzorgd achtergebleven ge
zinnen van deze gevangenen, waar
bij zoveel mogelijk bestaande or
ganisaties, als het Rode Kruis,
worden ingeschakeld. Gisteren is
op een persconferentie bij monde
van prof. mr. W. P. J. Pompe de
oprichting bekend gemaakt \an
de Nederlandse afdeling van Am
nesty.
Tot de oprichters van deze afdeling
behoren o.a. ds. H. van Andel (se
cretaris Oecumenische Jeugdraad),
dr. E. Brongersma (medewerker
van het criminologisch instituut van
de Rijksuniversiteit Utrecht), me
vrouw A. van der Goes van Naters
(presidente van de P.v.d.A.-vrou-
wenbond), ds. H. J. Kater, prof. dr.
J. de Graaf, pater S. Jelsma MSC
(lid van de Pleingroep). prof. dr. G.
C. van Niftrik, prof. dr. R. Schip
pers, dr. K. Strijd (studie-secretaris
Kerk en Vrede) en mej. dr. A. de
Waal (oud-staatssecretaris O. K. en
W.).
Er zijn reeds afdelingen van Amnes
ty opgericht in België, Frankrijk, Ier
land, West-Dultsland, Zwitserland en de
V.S. Het hoofdkwartier van Amnesty is
Bevestigd in Londen, van waaruit ook
e richtlijnen worden gegeven voor even
tueel te voeren acties.
Deze acties worden gevoerd volgens
een systeeem waarbij telkens wordt ge
werkt voor drie gevangenen en wel één
in een communistisch land, één ln
van dc acties wordt
beroep gedaan op de publie-
i de onderzochte ge-
BIJ het
ke opinie door
vallen gegevens te verstrekken
nieuwsmedia. Want ook ln die landen
ïn het met de democratie niet
neemt, blijkt men wél uiterma
te gevoelig voor de publieke opinie ln
andere landen te zijn.
Een andere taak die Amnesty zich
stelt is het zenden van „obervers" naar
rechtszittingen, om verslag uit te bren
gen over de wijze waarop de delinquen
ten worden berecht. Zo is onlangs een
waarnemer tegenwoordig geweest bij de
berechting van 26 officieren verdacht
in verraad.
Uiteindelijk doel van Amnesty
komen tot een internationale conventie
ge redenen gevangen zijn genomen
wordt vastgelegd en waarin tevens het
recht op juridische bijstand wordt gege-
10 per jaar gesteld.
Onderwijsbenoemingen
Dr. A. C. Tobi: benoemd tot gewoon
hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, in de petrografie.
Prof. dr. P. B. Wessels, hoogleraar
in de Duitse letterkunde aan de r.k.
universiteit te Nijmegen zal, daartoe
uitgenodigd door de filosofische facul
teit in Bonn, gedurende het winterse
mester 1962—1963 colleges geven aan de
Rhelnische Friedrich-Wilhelms univer-
sitaet te Bonn.
Dr. J. Plat. C.M. Benoemd tot ge
woon hoogleraar in de kernleer, meta-
physiek en de inleiding tot de wijsbe
geerte aan de r.k. universiteit te Nij
megen. Hij zal op 19 oktober zijn ambt
aanvaarden met het uitspreken
Overbekend is het verhaal van Jona die zo staat er „zich
opmaakte om te vluchten, weg van het aangezicht des Heren."
Dwaze gedachte. „Waarheen zou ik vlieden voor Uw aange
zicht?" vraagt David in psalm 139 en hij geeft zelf het ant
woord: „Steeg ik ten hemel Gij 2ijt daar. Of maakte ik het
dodenrijk tot mijn sponde Gy zijt er. Ging ik wonen aan
het uiterste der zee, Uw hand zou mij vastgrijpen. Zeide ik: j
duisternis moge mij overvallen zelfs de duisternis verbergt
niets voor U
Neen, de mens heeft geen schijn van kans in zijn pogingen
om God te ontlopen maar hoe kan het dan dat er wat
verder in deze psalm wordt gesproken over de goddelozen,
letterlijk dus de mensen-zonder-God? Hoe kan het dan dat er
zoveel mensen zijn die öf bewust God uit hun leven hebben
uitgebannen öf die rustig voortleven zonder maar één ogen
blik dan God te denken? Hoe kan het dan dat zelfs christenen
dikwijls zo weinig merken van Gods hand die op hen ge
legd wordt?
Is dit het niet? De mens die zichzelf een blinddoek voordoet
ziet nooit het zonlicht. Als hij dat altijd doet, weet hij niet
meer wat hij mist en is hij misschien zo dwaas om te zeggen
dat de zon „dus" niet schijntl
Er lopen zoveel mensen met een blinddoek voor!
Lutherse minderheidskerken
De afgelopen maand is in Po-
horje, Joegoslavië, een conferentie
gehouden van Lutherse minder
heidskerken in Europa. Er waren
deelnemers uit 15 landen. De con
ferentie stond in het teken van
het feit dat tegenwoordig de ker
ken in het Oosten en het Westen,
onder welk politiek regime ook,
dezelfde problemen op te lossen
hebben. De conferentie duurde
vier dagen, en had ten doel te
spreken over de geestelijke en
sociale ontwikkelingen van onze
tijd voor de christelijke verkondi
ging en de diaconale dienst der
kerk.
Ook deze Internationale conferentie
ders stellen. Aan de vertegenwoordigers
uit Spanje, Portugal en Roemenië was
geen uitreisvisum naar Joegoslavië ver
strekt. Ditzelfde gold voor bisschop D.
Krummacher en dr. Schanze uit Duits
land. De kerken uit de Sovjetunie, Po
len, Tsjechoslowakije en Hongarije daar
entegen hebben meerdere afgevaardig
den kunnen sturen.
Naar aanleiding van de redes van ds.
Kemp uit Denemarken en prof Michal-
ko uit Tsechoslowakije over godsdienst
oefening en prediking stelde de confe
rentie vast dat de politieke preek of
,,de vredespredikatie" alleen als ze
door de bijbelse tekst en de uitleg
daarvan noodzakelijk ls. gerechtvaar
digd is. Dit moet niet elke zondag tot
een politiek commentaar voor de ge
meente worden.
Korte kerkdienst
De Deense afgevaardigde ds. Kemp
legde zeer de nadruk op de noodzaak
de godsdienstoefening aanmerkelijk kor
ter en strakker van lijn te maken. Een
normale lutherse kerkdienst ls heden
ten dage veel te lang en te overladen
om de aandacht van de kerkganger ge
vangen te houden, aldus ds. Kemp.
Vooral voor hen die niet elke zondag
naar de kerk gaan. Hij stelde dat zelf*
als er in een dienst gedoopt en belij
denis van het geloof afgelegd werd de
gehele kerkdienst niet langer dan 75
tot 90 minuten mocht duren. Over de
kortere preek zei ds. Kemp nog dat een
doorsnee luisteraar niet langer dan tien
minuten zonder onderbreking naar een
toesoraak kan luisteren. Na een korte
onderbreking is het nog vijf minuten
mogelijk intens te luisteren. „Nog
moeilijker is het lange gebeden en
schriftgedeelten te volgen" aldus ds.
Kemp.
Over de inhoud der prediking zeiden
prof. Groo uit Boedapest en ds. Schwach
uit Straatsburg dat de prediking in de
tegenwoordige geïndustrialiseerde ar-
beidswereld een prediking voor de ziele-
heil van de mens moet zijn. Mede door
de veranderde levenssituatie in de dor
pen zowel als in de grote steden heeft
de kerk op sociaal gebied ook een
antwoordelijkheid. Men moet de L
sen die uit geestelijke nood tot de kerk
komen niet benaderen met medelijden,
de predikant moet solidair staan en
voelen met de medemens, zoals Chris
tus dit ons geleerd heeft. Dit zelfde
geld voor het gezin. De ouders moeten
Huwelijksvraagstukken
stukken in deze tijd sprak de Finse pre
dikant Joensuu. „Algemene menings
verschillen zijn tegenwoordig de oor
zaak voor vele huwelijksmoeilijkheden
Finland.
Ir is vastgesteld dat in Finland 19,6
procent van de echtscheidingen veroor
zaakt zijn door de „algemene menings
verschillen", 16 procent door ontrouw,
16,3 procent door alcoholisme, 6,3 pro
cent door sexuele moeilijkheden, 6 pro
cent door het kinderprobleem en 6.7
procent door andere familieproblemen.
Maar dit geldt niet alleen voor Fiiv
land: overal elders in de wereld waar
h^t leven van de mens verindustriali-
seerd is, zijn de echtscheidingen toege-
>men," aldus ds. Joensuu.
Twee andere sprekers vroegen de
aandacht van de conferentie voor de
problemen die verband houden met de
urbanisatie en industrialisatie en leg
den de nadruk op de hulp die de kerk
;ebed en geestelijke bijstand moet
en. Een van hen ds. Schwach stel
de dat velen naar vreemde plaatsen
trekken, los van familie en kennissen.
Een gevolg hiervan is aan de ene kant
ze individualistisch worden maar
de andere kant geen verantwoorde
lijkheidsgevoel meer hebben en mate
rialistisch worden.
„Toch moeten we oppassen", volgens
dr. Thilo, dat we niet tezeer de gods
dienst opdringen aan de kinderen. Voor
al niet als ze in de leeftijd van 12 tot
15 jaar zijn. We moeten niet vergeten
dat er in het leven van een kind tijden
zijn dat we beter voor ze kunnen bidden
dan met ze bidden".
Promotie R. J. Bijkerk
aan V.U.
Op vrijdag 5 oktober 1962 ls aan de
Vrije Universiteit gepromoveerd tot
doctor in de faculteit der letteren: R. J.
Bijkerk. De heer Bijkerk, in 1928 te
Djocjacarta geboren, legde in 1956 het
kandidaatsexamen psychologie af.
1957 volgde het doctoraal examen.
durende twee jaar was hij werkzaam
op het laboratorium voor toegepaste
psychologie aan Calvin college te Grand
Rapids en vanaf 1960 als wetenschappe
lijk ambtenaar aan de Vrije Universi
teit. Per 1 september 1962 is dr. Bij
kerk aangesteld als „assistent profes
sor" aan het Calvin college.
Het proefschrift heeft als titel: „psy-
cho-logica; een historisch arrangement".
Het is een beknopte geschiedenis var
de moderne psychologie, speciaal ge
richt op de hedendaagse methodologi
sche problematiek.
Vraag: Een huurder wil de huurver
hoging niet betalen omdat hij klach
ten heeft. In de eerste plaats wil hij
een schutting tussen zijn plaatsje en
dat van de buurman, ten tweede wenst werkzaamheden onmogelijk heeft ge-
hij dat de afvoer van zijn WC in orde maakt. De huurder heeft het recht te bij en zet
wordt gemaakt, terwijl er pas een eisen dat er een behoorlijke afscheiding rijen van 25 tot
zwaren tegen de verhoging, dan kah Antwoord: U kunt deze liguster ver
hij zich wenden tot de huuradviescom- meerderen door scheurstek, als de
missie en deze zal er terdege rekening scheuten voldoende gerijpt zijn. U
i houden, dat de huurder de herstel- scheurt daartoe de scheuten van de
oudere struiken af, snijdt de wond wat
op een apart bedje op
__-.ot 30 cm rij-afstand en
Een schutting kan op de rij op ongeveer 15 cm. Het
indien deze bij ge- jaar daarop zijn ze veelal voldoende
geworteld_ om in het voorjaar uit te
grote reparatie is geweest. Hij heeft tussen de l
echter viermaal geweigerd mij en de hij alleen
loodgieter toe tc laten. meenteiijke verordeningen is voorge- HHHH
schreven, of als de bestaande schutting planten. Ook kunt u het proberen met
Antwoord: Als de huurder gegronde buiten de schuld van de huurder in wlnterstek, zodra de herfst is aange-
klachten heeft, moet hij toelaten, dat slechte staat verkeert 11J-
Brieven, die met vooralen aljn
van naam en adres, kunnen niet I
beantwoord worden. Geheimhou
ding verxekerd. Vragen, die niet
onderling met elkaar verband
houden, moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld.
de huurder kan
gens onbehoorlijk gebruik
stekt die ook i
Vraag: Wij hebben aan één zijde gevallen neemt r
/an onze tuin een ligusterheg staan
'e- willen ook aan de andere zijde
(Advertentie)
Zo sterk is een Enka zeem
dat u hem gerust mag uit
wringen. De soepele, zachte
Enkazeem neemtbovendien
veel vocht op. Zo zeemt u
dus beter en sneller!
i stekken ter lengte
5 niet eigenmach- bestaande heg takjes af te snijden
goed. De huurder mag
tig weigeren om de huurverhoging te
betalen zo deze bij de wet in zijn poten? Met
geval is voorgeschreven. Heeft hij be- eens gelukt.
het heg plaatsen. Is het mogelijk van de methoden zijn beter dan direct
plaatse stekken, daar u dan door
redelijke kans op succes te eventuele uitval kale plekken in uw
klimroos is mij dit haag krijgt.
ijzersterk
bestand tegen alle
wasmiddelen
gegarandeerd door
Enka, goedgekeurd
door de Ned. Ver. van
Huisvrouwen
*3 formaten:
2,30-3,25 - 4,75
VOOR UW ICMAK SCHAAKT DOOR
