ENKA
ZEEM
U MAG EEN
Ruimte-onderzoek vormt
gevaar voor wetenschap
UITWRINGEN
Ruimtereizen
blijven duur
Ons land ver achter
in woningcomfort
Mr. Beernink opnieuw
voorzitter van de CHU
Kalveren mochten
Italië niet binnen
DE GROTE
MUITERIJ
BOUNTY
:R 19
I
MAANDAG 8 OKTODER 1962
Dam-eraat) 300
Het smetje dat aan dit probleem
kleeft is alleen dat het niet op z'n
scherpst eindigt ook al staat er geen
schijf te veel of te weinig op het hord.
Een eenvoudig eindspel voert wit naar
winst. Voordien moet u een variant
behandelen! Wit is aan zet.
Prof. Van Albada op congres:
Zwart: 3, 7, 11, 14, 15, 18, 22 28
12, 36.
Wit: 29, 30, 33, 35, 37, 39, 42, 13.
Schaah-vrutty .300
Het probleem van E. Visserman
had als opgave: wit speelt en geeft
mat in drie zetten. De stand was, wit:
Kg2, Dh4, Tel, Lc5, Pc6 en g7, pi e5
en g5; zwart: KfA Tf6, Lf7 en f8,
Pb2, pi d5, f5, g3 en g4. De sleutelzet:
1 Pc6e7 heeft een dubbele dreiging:
schaak op d5 of h5, gevolgd door mat
op h5 of d5. Zwart pareert met 1
Tf6d6 of 1 Tf6h6, waarop
wit repliceert door 2 Pg7e6t of 2
Pti7g6f, aldus mat forcerend op d5—
g6, resp. h5e6. Een andere mogelijk
heid voor zwart is 1 Lf8xe7 of 1 i
Lf8xg7, waarop wit speelt 2 g5—
g6 of 2 e5e6. Tegen de dubbele mat-
dreiging op h5h6, resp. d5d6 is
zwart machteloos. We zien hier een
dubbele Novotny (loper-toreninter-
ferentie na het slaan van een stuk),
met paarden en pionnen als offer
stukken.
Bridge
De pointe in het vorige 4 harten-
spel is, dat Zuid in slag 2 niet mag
snijden op troefheer, maar onmiddel
lyk moet nemen met hartenaas.
Zuid speelt vervolgens klaveren 10
na en de tegenpartij is machteloos.
Ziehier de kaartverdeling na de 2e
slag:
A V 8
9V107
O A 6
H V B
5 3
B 10 2
V B 8 5 4
O B 7 5
10
Neemt West klaveren 10 met het
aas, dan kunnen er 2 ruiten weg op
Itlaverheer-vrouw. Neemt West niet,
zo is de winst eveneens niet moeilijk
Snijdt Zuid in slag 2 op hartenheer,
dan verliest hij een beslissend tempo!
West neemt, speelt ruiten na en Zuid
Siat down, want klaveraas zit nog
het spel!
JACK DIAMOND
Kruisteoord'puxzel
1 I2
3
i
nn»
9
10
HU
15
16
i; dB
ie|
19
20
21
22
23
■■24
b
12
HrM
30
32
11
JU H
3é
36
37
38
39
<0 n
Hor. 1. werktuig, 4. rivier in Italië,
6. boom, 7. bedaard, 9. onbepaald
voornaamwoord, 11. spoedig, 12. ope
ning ener fuik, 14. telwoord, 16. deel,
van de mast, 18. bijwoord, 19. neven
schikkend voegwoord, 20. maanstand.
21. oude lengtemaat, 22. landbouw
werktuig, 23. voorzetsel, 25. lengte
maat (afk.), 27. zot, 29. ligplaats voor
schepen, 31. rivier in Zwitserland, 33.
bloedhuis, 35. karakter, 37. voegwoord,
39. lidwoord (Fr.), 40. schittering.
Vert.: 1. spelonk, 2. familielid, 3
buitenhaven, 4. tweetal, 6. hemel
lichaam, 7. vreemde munt (afk.), 8
muzieknoot, 9. pers. voornaamw., 10
scheik. element (afk.), 11. gemeente,
in Utrecht, 13. voorzetsel, 15. zwarte
17. bergweide, 18. ieder, 23. ridder
teken, 24. rivier in Italië, 26. tijding
'28. water in N. Brab., 29. titel (afk.).
30. dam langs een water, 32. in het
jaar onzes Heren (afk. Lat.), 34. nauw
36. voegwoord, 38. voorzetsel.
i OPLOSSING VORIGE PUZZEL
1. superieur, 2. stelregel. 3. karbon
kel, 4. snoeshaan, 5. schouders, 6. ver
geving, 7. tegendeel. 8. evenbeeld, 9-
hindernis. STREUVELS.
Jongen drinkt uit
fles ammoniak
De 15-jarlge scholier J. H. Mol uit
Amsterdam heeft zaterdagmiddag in het
ouderlijk huis enkele slokken uit eei
zeusefles die in de keuken stond
dronken, niet wetende dat de fles met
*nunonirk was gevuld. De jongen is mei
ernstige maagklachten in het Wilhelmj-
Mgasthuis opgenomen.
voor
vormt in zekere zin een gevaar voor
de wetenschap. Deze organisaties
onttrekken namelijk enorm veel fi
nancieel en wetenschappelijk poten
tieel aan andere categorieën van we
tenschapsbeoefening. De kans be
staat bijvoorbeeld, dat sterrenwach
ten en geofysische laboratoria alleen
maar een paar enthousiastelingen,
die niets anders willen, overhouden
en het verder moeten doen met twee
de- en derderangs krachten.
Deze waarschuwende woorden Het prof
dr. G. B. van Albada, hoogleraar ln de
sterrekunde te Amsterdam, zaterdag ho
ren bij de opening van het aan de pro
blemen rond het ruimte-onderzoek ge
wijde congres van het Verbond van we
tenschappelijke onderzoekers ln Utrecht
Op dit congres werden alle aspecten van
het ruimte-onderzoek behandeld, het mi
litaire uitgezonderd.
Prof. Van Albada noemde de militaire
betekenis van de ontwikkeling der ra
kettechniek en satellietbouw evident
Wat voor de astronomen wordt gedaan
is ook militair van direct belang. Hij achl
het niet onmogelijk, dat het ruimte-on
derzoek wordt gebruikt als een dekman
tel voor het wegnemen van de verschrik
kingen van de bewapeningswedloop. De
wetenschap zal zich daarvoor echter, vol
gens hem, niet mogen laten gebruiken
Hij merkte voorts op, dat nog niet he
lemaal duidelijk is. wat de eventuele
wetenschappelijke betekenis zal zijn van
bemande ruimtevluohten. Anders wordt
het, als men ook in staat is om landingen
uit te voeren. Woorden als „astronaut"
„kosmonaut" en „verovering van hei
heelal" geven, volgens hem. de realiteit
niet weer. Ruimtereizen zullen, zijns in
ziens, altijd uiterst moeilijk en kostbaar
blfjven.
Men mag het ruimte-onderzoek niet
kleineren, aldus prof. Van Albada, het
is bijvoorbeeld van grote betekenis voor
de kennis van de hoge luchtlagen om de
aarde, maar anderzijds moet men zich er
ook geen overdreven voorstelling van
maken.
PROF. DE JAGER
Prof. dr. C. de Jager, hoogleraar In de
astrofysica aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, sprak over „Het wetenschappe
lijk onderzoek der ruimte". HU noemde
ruimtevaart en ruimte-onderzoek twee
geheel verschillende zaken en bestreed
opvatting, dat ruimte-onderzoek
„duur" zou zijn.
Hij gaf vervolgens een samenvatting
in eukele recente ontdekkingen van het
ruimte-onderzoek. Zo is uit' raketmetin-
de hoge aardatmosfeer gebleken.
t grote delen van het aardopper
vlak op hoogten van ongeveer 100 kilo
meter de wind in dezelfde richting waait,
verandert in de loop van het et
maal. Een andere grote ontdekking
noemde prof. De Jager de stralingsgor
dels die de natuurkundigen in staat stel
len, de stof te bestuderen onder voor
waarden van ijlheid en bij energieën, die
op de aarde zelf niet voorkomen. Hij
zei, dat er sinds 9 juli een derde, kunst
matige gordel bij is gekomen, veroorzaakt
door de Amerikaanse atoombomexplosie
boven Johnston-Island. Deze gordel zal,
naar het zich laat aanzien, nog wel een
of meer jaren blijven bestaan.
Hij zei. dat het Europese ruimte-onder-
zoekprogram, dat op het ogenblik in dis
cussie is. voor de eerstkomende twee ja
ren zeventig experimenten bevat. Daar
van zijn er zes door Nederland voorge
steld. Een volle ontplooiing van het we
tenschappelijk ruimte-onderzoek zal, vol
gens prof. De Jager, waarschijnlijk pas
mogelijk blijken wanneer de mens be
mande observatoria kan bouwen op de
maan of in de ruimte.
Notities bij miljoenste woning:
Zonder c.v. zijn
huizen al bij
bouw verouderd
TAE miljoenste na de oorlog in Ne-
derland gebouwde woning
wordt nu opgeleverd. Dat is een ver
heugend resultaat. Maar toch laat
Nederland, afgezien van verschillen
in levensstandaard en klimaat, in
vergelijking met de overige West-
europese landen voor wat betreft de
woningbouw een beeld zien, dat echt
niet meer past in deze tijd. Aldus
het statenlid van Zuid-Holland en
lid van de gemeenteraad van Rotter
dam, ir. P. Boersma zaterdagmiddag
op een in de Beurs te Rotterdam ge
houden vergadering van de kring
Zuid-Holland der Vereniging van
Chr. Historische leden van gemeen
tebesturen in Nederland.
Op deze vergadering kon burgemees
ter H. Duiker van Katwijk als kring
voorzitter door de zetelwisseling in de
gemeentebesturen een aantal nieuwe
leden verwelkomen. De heer I. Botten
berg, gemeentesecretaris van De Lier.
werd gekozen tot bestuurslid in de
plaats van de afgetreden secretaris A.
H. Stemerding. Dr. F. J. Krop uit Rot-
De Unieraad van de christelijk-
historische unie heeft in zjjn zater
dag gehouden vergadering in
Utrecht bij acclamatie mr. H. K. J.
Beernink herkozen als voorzitter van
de CHU. Op dezelfde wijze werd tot
voorzitter van de Unieraad herko
zen jonkheer mr. L. E. de Geer van
Oudegein. Tot vice-voorzitter van de
Unieraad werd als opvolger van drs.
F. A. Kraayeveld te Driebergen ge
kozen de heer E. Kamphuis te Koot
wijkerbroek.
In een gedachtewisseling over de t<
u-effen voorbereidingen voor de verkie
zing van de leden van de Tweede Kamer
werd van verschillende zijden mr. Beer
nink genoemd als lijstaanvoerder. Ook
werd aangedrongen op een uitvoerig en
duidelijk advies over de kandidaatstel
ling. Het dagelijks bestuur zal dit advies
naar richtlijnen van het hoofdbestuur ter
kennis brengen van de kiesverenigingen
In een in december te houden vergade
ring van het hoofdbestuur zal over dit
advies een beslissing worden genomen.
Do Unieraad zal in zijn eerstvolgende
vergadering het verkiezingsmanifest
de C.H.U. vaststellen
In de hoofdbèstuursvergadering vai
C.H.U. die aan de vergadering van de
Unieraad vooraf ging, werd ds. S. Gers-
sen, hervormd predikant te Utrecht tot
lid van het dagelijks bestuur gekozen.
In de middenstandscommissie van d*
C.H.U. werden tot voorzitter benoemd de
heer P. G. van der Weele te Gouda
voorzitter van de Koninklijke Neder
landse middenstandsbond, en tot secreta
ris, mr. G. van Muiden te Nootdorp, se
cietaris van de Christelijke middenstands
bond.
Het hoofdbestuur benoemde in de stu
diecommissie gezondheidszorg de vol
gende personen: G. J. van Amerongen.
direoteur van het bureau Groene Kruis
Overijssel te Almelo, mr. J. W. van Gel
der. voorzitter van het Groene Kruis te
Amstelveen. H. C. Kranenburg, tandarts
te Rotterdam, R. J. H. Kruisinga, ge
neeskundig inspecteur der volksgezond
heid te Wassenaar. R. Smit, directeur van
het bureau van het Oranje-Groene Kruis
te Den Haag, J. de Vries, secretaris van
de Centrale bond van onderling beheer
de ziekenfondsen te Den Doider. mr. L.
C. Wesseldijk. directeur-secretaris van
de Interkerkelijke protestantse zieken
huizen te Utrecht, en A. D. W. Tilanus.
arts, directeur van de stichting Maat
schappelijk werk in de provincie Gel
derland te Arnhem.
terdam, die zich voor het secretariaat
had beschikbaar gesteld, heeft zich om
gezondheidsredenen moeten terugtrek
ken. De heer Bottenberg zal zich met het
icretariaat van de kring belasten.
De heer Boersma zette in zijn referaat
betreffende de thans aan de woning
bouw in Nederland te stellen eisen uit-
ïoe van alle in Zweden na de oor
log gebouwde woningen er 99 procent
zijn uitgerust met centrale verwarming.
Voor Zwitserland is dit cijfer 90 procent.
Denemarken 76 procent, voor Bel
gië 70 procent, voor Frankrijk 44 pro
cent, voor West-Duitsland 24 procent en
ons eigen land slechts vijf
procent.
Deze cijfers krijgen nog een groten-
betekenis. als men beseft, dat er nog
tekort is van zeventigduizend wo
ningen. Telt men daarbij de vijftigdui
zend woningen, die elk jaar voor nieuwe
gezinnen moeten worden gebouwd, dan
bestaat er grote kans dat indien men
de „permanente inwoning" aftrekt
een jaar of drie het statistische wo
ningtekort zal zijn ingelopen. Hetgeen,
aldus ir. Boersma nog niet betekent.
:r dan een eind is gekomen aan de
woningnood: er zijn verschillende cate
gorieën woningen en van de ene cate
gorie zijn er naar verhouding te veel ge
bouwd, van de andere te weinig.
Ir. Boersma achtte het in deze
tijd beslist niet meer passend, dat
er woningen worden gebouwd met
slechts één te verwarmen vertrek,
waarin des winters de volwassenen
naar de televisie willen kijken, de
opgroeiende jeugd het huiswerk
moet maken en de jongsten moeten
spelen. Dit komt de gezinsband ze
ker niet ten goede-
Daarbij komt. dat de heer des huizes
op zijn werk in fabriek, werkplaats of
kantoor tegenwoordig vaak beschikt
over alle comfort. Het gaat niet aan,
als hij des middags in de winter thuis
komt in een hoogst oncomfortabele wo-
Ir Boersma toonde aan. dat de kosten
voor centrale verwarming voor de huur
ders van de daarmee uitgeruste wonin
gen ongeveer gelijk zijn aan de kosten
van de thans algemeen toegepaste ver
warming met haard, kolen en een aantal
bitter noodzakelijke bijverwarmingstoe
stellen, die aanleiding kunnen zijn tot
allerlei gevaren.
Bijzonder schriel achtte ir. Boers
ma het, dat het nu in Rotterdam
is toegestaan, volkswoningen
centrale verwarming te bouwen
waarbij slechts de woonkamer, keu
ken en één nevenvertrek van ra
diatoren worden voorzien.
Ten slotte toonde de heer Boersma
aan, dat algemene invoer van centrale
verwarming de volksgezondheid zeer
ten goede komt. Van onze bevolking
tussen 15 en 65 jaar heeft twintig pro
cent rheumatische klachten, boven de 65
jaar is dat percentage veel hoger. Ook
de zeer vele lijders aan vaatziekten en
zenuwaandoeningen verdragen geen plot
selinge overgangen tussen warmte en
koude in hot eigen huis. De heer Boers
ma is er van overtuigd, dat elke wo
ning, die nu zonder centrale verwar
ming wordt gebouwd, in de niet eens
zo verre toekomst in discrediet zal ge-
Advertentie)
Zo sterk is een Enka zeem
dat u hem gerust mag uit
wringen. De soepele, zachte
Enkazeem neemtbovendien
veel vocht op. Zo zeemt u
dus beter en sneller!
ETHERGOLVEN
Nieuwe gegadigde voor
radio en televisie
IN Amsterdam heeft zich een „Ini
tiatiefcomité Radio en Televi
sie Nederland" gevormd
voorzitterschap van de heer P. A.
G. de Ruwe, hoofdredacteur van
het tijdschrift Televizier. Uit dit
comité zal een stichting voort
komen.
Daarna zegt de brief dat iedereen lid-
mag blijven van door hem of haar ge
kozen omroepvereniging en vraagt hij
onder de bevolking, zich voor de doelstelling
de op te richten stichting uit te
spreken.
Eveneens vraagt de heer De Ruwe
ons om commentaar op deze brief. Dat
is niet moeilijk te geven. Er bestaat
nl. geen wet. die toestaat de kijk- en
gericht aan „alle kijkers en luisteraars"
waarin hij mededeling doet over een
„nationaal initiatief om op de nieuwe
kanalen voor radio en televisie welke
eerlang ter beschikking komen.
te stellen.
Over invoering van commerciële te
levisie is nog geen enkel besluit ge
nomen en gegadigden voor de exploi
tatie van nieuwe kanalen voor radio en
onafhankelijk Nederlands programma televisie zijn er al bij de vleet, ook met
aan kijkers en luisteraars te presen- ideeën zoals het comité heeft ontwik
teren". keld.
Het genoemde plan. aldus de brief. Vooralsnog hebben alleen de omroep-
wil nergens een aantasting zijn van organisaties recht tot uitzending en de
taak en werk der huidige omroepver- verzorging van programma's; bier an-
enigingen. dere maatschappijen of ondernemingen
Wat het wel wil is in de televisie tussen te willen schuiven is dus wél een
een „gezamenlijk Nederlands program- aantasting van taak en werk der om-
ma tot stand brengen en in de radio roepverenigingen
voor het derde programma een moder- En ten slotte: de brief spreekt wel
ne zender met doorlopend lichte muziek over „programma's zus en zo", maar
en een uur-informatie van nieuws". geeft niet aan. wie die dan moeten
„Deze programma's", aldus dc brief, maken en op welke basis. En daarbij
„zullen moeten worden gefinancierd uit komt nogal wat kijken,
een regelmatig deel van de kijk- en
luistergelden, óf wat de televisie
aangaat geheel of ten dele uit de
opbrengst van de verkoop van zendtijd
voor reclame aan een aparte reclame
maatschappij. Het tweede programma
zal daardoor met recht onafhankelijk
zijn, zowel van de verzuiling als van
Com menlaae
Goede inset
402 r
praaie 19.10 Gr;
Vandaag, radiokt
ble 20 10 Radiophilharm ork: klas9 muz
21.15 Canon van een inkijkhuls. klank-
schets 21.35 Hammondorgelspel (gr) 22.00
Volk en staat, parlementaii
Pianorecital: klass muz 22..
Avondoverdenking 22.55 Uit de boekerij
23.05 Klass gram 23.40 Licht ork (gr)
14 .00
ZATERDAGAVOND was het da
NCRV. die haar reeks televisie
programma's voor het winterseizoen,
speciaal op het gebied van amusement,
inleidde. De daarvoor gekozen Engelse
musical ..O, kijk mij nou!" voldeed uit
stekend op het scherm. Er was bijzon
der veel werk gemaakt van de opvoe
ring en regisseur Paul Cammermans
had, ook voor kleine rollen, de beste
acteurs en actrices bij elkaar gehaald.
Zo was er weer een van die kostelijke
radde monologen van Enny Mols-de
22.30 Nws 22.40 Leeuwe te horen, een heel dwaas liedje
"TÈ[ >an Hetty Blok en een parodistische
.minister "-interpretatie van Henk Rig-
vanavond
19.30
Hilversum II, 298 m. 19.00 Operamua
(gr) 19.55 Pianorecital (gr): klass muziek
20.00 Nws 20.05 De Radfoscoop 22.30 Nwi
en meded 22.40 Actualiteiten 23.00 Jazz-
muz 23.55—24.00 Nws.
ters
vanavond
NTS: 19.30 Huckleberry Hound, teken
als de vis h<
20.40—22.30 De
speelfilm.
Aantal dieren gestorven
Onvoldoende eten
Maria de Booy huppelde zich door de
hoofdrol heen en Will Spoor was in
zijn element met een zuiver mimische
rol; juist dat, wat hij als mimekunste
naar zich wenst: geen solistisch optre
den, maar spelen in het grote geheel.
In feite was het een show, opge
bouwd uit veelkleurige onderdelen en
Paul Cammermans zorgde er voor, dat
elke optredende het zijne of het hare
kreeg in de aandacht van het publiek.
Niet te ontkennen valt echter, dat dc
vertoning technisch wat zwak kwam te
'«re staan, doordat de montage van in kwa
liteit nogal verschillende opnamen duf-
'lijk zichtbaar was.
Toch heeft de musical een paar uren
prettige ontsjmnning gebracht en als
zodanig mogen we dus spreken van
goede inzet van het seizoen".
voor terugreis
(Van onze correspondent)
TVA een klacht van een lid der
x dierenbescherming te Venlo
heeft de voorzitter van de afdeling
Venlo toegezegd de inspecteur van
de dierenbescherming in Limburg,
de heer A. van Hulst te Echt, te zul
len verzoeken een onderzoek in te
stellen naar het gebeurde met een
transport van enkele honderden vet
te klaveren naar Italië.
Vanuit Eindhoven vertrok op
woensdag 26 september een trein van
14 a 15 wagons met elk 30 tot 40 kal
veren van ongeveer 16 weken oud
naar Italic. Toen de trein in Basel ar
riveerde, werd medegedeeld, dat
slechts een gedeelte van het transport
50
De eerste vogels kwamen in zicht als afgezanten
^an het naderend vasteland, en zwenkten om de
boot. 's Middags zagen zij kans, met de hand een
kleine Jan-van-gent te vangen. De vogel was niet
groter dan een duif. Bligh sneed hem in achttien
stukken. „Mister Tinkler!" riep hij, „Kom hier,
keer u om en zeg. voor wie elke portie bestemd is."
Tinkler ging met de rug naar de kapitein staan,
zodat hij de porties niet kon zien. „Wie moet dit
hebben?" vroeg Bligh, een halve vleugel omhoog
houdend. „Leboque!" antwoordde Tinkler en de
norse oucle zeilmaker ving het brok op en zette er
begerig de laatste stompe tanden in, die hij nog in
zijn samengeknepen mond had. Zo ging het door
tot de vogel met botten, ingewanden en poten was
verdeeld en verslonden rauw en met niets dan
de zilte saus, die de zee onuitputtelijk in voor
raad had
Het bleef de komende dagen helder weer en de
zon, waarnaar zij zo verlangd hadden, werd hun al
gauw te veel. De stralen verzengden de uitgeputte
vermagerde mannen, die nu liever weer storm en
regen hadden doorstaan dan nog langex aan de
moordende hitte te blijven blootgesteld.
Maar alles wees erop, dat er land naderde. Er
dreven struiken en stukken hout in het water, de
vogels werden talrijker en waren zo argeloos, dat
zij herhaaldelijk Jan-van-genten zo groot als een
den konden vangen. Die werden op dezelfde vol
komen eerlijke manier verdeeld en even vlug ver
slonden als de eerste. Het bloed was voor dege
nen, die het zwakste waren geworden.
Op 28 mei wekte constabel Peckover, die aan
het roer zat, om een uur in de morgen zijn kapi
tein. „Luister eens. Sir dat lijkt de branding wel!"
Nu hoorde ook Bligh het doffe ruisen in de verte.
„Ongetwijfeld," zei hij, „daa,r breekt de zee op
het koraalrif. Daar ligt de kust van Nieuw-
Holland (Australië). Noordoost aanhouden, mis
ter Peckover, zorg, dat wij in de duisternis niet
in de branding raken en mogelijk op het rif lopen."
Het was de Australische kust. Zodra het licht
werd verlegde Bligh de koers weer naar het wes
ten en korte tijd later konden zij het rif zien. Een
eindeloze streep van opspattend schuim strekte
zich van het ene einder tot de andere uit.
OP DE
door
GUNTER SACHSE
Wind en zeeën stuwden de boot zo krachtig naar
het rif, dat zij niet meer aan zeil en roer gehoor
zaamde. Met de riemen konden zij weinig uitrich
ten. omdat de uitgeputte matrozen ze nauwelijks
meer konden vasthouden. De boot schoot over bak
boordsboeg op de branding af en het leek alsof
de kapitein haar op goed geluk over het rif zou
moeten sturen. Toen werd er een. halve zeemijl
noordelijker een opening zichtbaar. Daarheen
koerste Bligh, de boot schoot met een krachtige
noorwestelijke stroming een smalle doortocht in
en spoedig dobberde de barkas aan de andere
zijde van de brandingsgordel in kalm water. De
stroming was noordwestelijk langs de kust. De
boot liep snel voor de constante zuidelijke wind.
De mannen kregen moed, dankten de hemel voor
hun redding en aten hun povere rantsoenen in een
sedert lang ontwend gevoel van veiligheid.
Bligh liet dicht bij het rif het anker vallen en
de matrozen probeerden met de handen de door
eenk rioelende vissen te vangen. Hun pogingen
mislukten al even jammerlijk als alle andere tij
dens de reis. Kapitein Bligh liet de barkas dan ook
op de stroom meedrijven, langs de kleine eiland
jes en zandbanken, terwijl hij voortdurend uitkeek
naar een geschikte plek waar de bemanning de
ontberingen van de tocht te boven kon komen.
Het vasteland, dat zich aan de westelijke horizon
steeds duidelijker aftekende met lage heuvelrijen
en donkergroen laagland, wilde hij vermijden. Het
binnenland van Nieuw-Holland was niet verkend
en niemand wist hoe ver het zich uitstrekte. Er
woonde daar geen enkele Europeaan. (Het was
Bligh niet bekend dat kort tevoren, op 20 januari
1788, Port Jackson was gesticht, een strafkolonie
waaruit zich later Sydney ontwikkelde) en van de
wilden wist men alleen, dat het kannibalen waren.
Voor de avond inviel gingen zij op een rots
achtig eiland aan wal. Een paar oude stookplaat
sen, die alleen van inheemsen afkomstig konden
zijn, gaven reden tot voorzichtigheid. Omdat er
overigens heinde en ver niets verontrustends was
te zien gaf Bligh de helft van de bemanning toe
stemming, aan land te slapen. In het laatste licht
van de dag vonden zij tussen de rotsen op het
strand nog wat oesters en daarna vielen zij na de
weken van uitputting in een diepe slaap.
De volgende morgen wisten zij met behulp van
het vergrootglas van de kapitein en een stukje
tondel een vuur aan te leggen.
Daarop kookte Bligh persoonlijk een weelderig
maal van brood en pekelvlees in een koperen pot.
die iemand zo verstandig was geweest mee van
het schip te nemen. Onderwijl was een deel van
de bemanning op zoek gegaan naar levensmidde
len en kwam terug met drinkwater en oesters in
overvloed.
„Niet te vlug eten, mannen", vermaande
scheepsarts Ledward, die zelf nauwelijks meer op
zijn benen kon staan. „Jullie magen zijn aan de
kleine rantsoenen gewend en jullie darmen...."
Hij had even goed de zon kunnen verbieden te
schijnen. De zeelui lepelden gejaagd hun halve
liter vleessoep naar binnen en verslonden zoveel
oesters als hun gekrompen magen konden be
vatten. En al gauw kronkelde de een rui de ander
over de grond, geteisterd door gruwelijke kram
pen. Bligh had de grootste moeite hen althans in
de povere schaduw van een paar struiken te krij
gen. Bijna allen leden plotseling aan hevige
diarree. Sommigen dachten, dat zij vergiftigd
(Wordt vervolgd).
in Italië zou worden toegelaten. De
rest moest terug naar Nederland.
Maandag 1 oktober reeds de trein weer
naar Venlo, waar hij op 3 oktober ar
riveerde.
Aangenomen moet worden, dat de die
ren op de terugreis weinig of geen vloei
baar voedsel kregen. Het was bovendien
warm. Toen de trein aankwam, klonk uit
de volle wagons een hevig gestamp en
geloei. Het duurde enkele uren, voordat
de dieren van voedsel mochten worden
voorzien. Het bleek, dat verscheidene
kalveren de reis niet hadden doorstaan
Zij waren of doodgetrapt of door uitput
ting gestorven. Zes kalveren moesten
direct in het slachthuis van Venlo wor
den geslacht. Vierendertig stuks werden
in quarantaine genomen Op de heen
reis wogen de kalveren gemiddeld 200
kilo. Bij hun terugreis zouden ze 20 tot
25 kilo zijn afgevallen. Voor de heenreis
er voldoende voedsel: melkpoeder,
dat slechts met water behoeft te worden
aangemaakt.
Een veehandelaar, de heer H, van der
Eijnden uit Deurne. deelde ons desge
vraagd mede, dat hij, toen de trein in
Venlo terugkeerde, zijn dieren had willen
drenken, maar dat de wagons verzegeld
n. De transportkosten komen per
wagon op f 1800. Nu hetzelfde bedrag
ook nog eens voor de terugreis betaald
moest worden, was er sprake van een
flinke strop. Een andere belangstellende,
de kalvermester M. Munsters uit Zeil-
berg, vertelde, dat hij op donderdag 27
september naar Kaldenkirchen was ge
gaan om de dieren te laten drinken. Van
de 80 kalveren, die hij voor rekening
?en veehandelaar uit Hulst had ver
zonden. heeft hij er maar 71 teruggekre
gen. Drie zijn er onderweg gestorven en
24 zijn in Venlo geslacht. De andere kal-
1. die 25 kilo waren afgevallen,
knappen nu weer aardig op
„Geen drama"
Ook de inspecteur van de veeartsenij-
kundigc dienst te Venlo, de Venrayse
dierenarts L. C. G. Sala, heeft zijn visie
op het gebeurde gegeven. Hei zei: „het is
beslist geen drama geweest. Inderdaad
n de omstandigheden ongelukkig.
in feite zijn die veroorzaakt door
handelaren, die een contingentsovertre
ding hebben begaan. In E.E.G.-verband
kan degene, die het eerst komt. leveren
In dit geval waren de Fransen de Ne
derlanders voor. Het lijkt soms net een
soort Wild-West-affaire. Men stuurt maar
dieren naar Italië".
De heer Sala gaf toe, dat hot vervoer
niet bepaald „van hoog kaliber" was
Maar zoiets ligt aan de handelaren. De
een doet veel, de ander weinig stro in de
wagon Ook nu was dat het geval. De
dierenarts had zelf slechts een dood
kalf gezien. Een tweede kalf heeft hü
niet doorgestuurd, maar laten slachten
Stuk voor stuk heeft de heer Sala de
kalveren gekeurd. Hij is daar van
's avonds acht tot 's nachts drie uur mee
bezig geweest. Veertig dieren moesten
met het oog op mogelijke besmettelijke
ziekten in quarantaine. Zes van deze
dieren zijn op verzoek van de eigenaar
geslacht. De dierenarts zei zeker te we
ten. dat de dieren in Kaldenkirchen en
in Venlo nog gevoederd zijn.
,Djinn
de KRO voor de zaterdagochtend (van
9 tot 12.30 uur) ,J)jinn" heeft aan hoog
gespannen verwachtingen niet helemaal
ioldaanMaar degenen die van ontspan
ning via de luidspreker niet meer ver
wachten dan een aaneenschakeling van
ion elkaar gebabbelde plaatjes kunnen
aan „Djinn" hun hart ophalen.
Want daarop kwam het heel lange
programma ten slotte in grote lijnen
neer. De stunt met het spaarbankboekje
de tijdens dit programma geboren
baby boette wat in aan verrassingsele-
doordat het geen juichende vader
die zich meldde als eerste, maar
Rotterdams ziekenhuis. Het later
volgende vraaggesprekje met de jonge
napa van Oscar (de gelukkige baby)
kon zelfs door de ijverige Kees Schil-
peroort niet tot iets echt leuks worden
opgeschroefd.
Het begin van de strip viel niet mea
i aan nieuws was er deze ochtend wei
nig spectaculairs, zodat het allemaal
voornamelijk van de muziek moest ko-
Er werden heel goede platen ge
draaid (Leo Nelissen ivaagde er geluk
kig Ier afwisseling ook een paar stuk
jes klassiek" tussen), maar een bezwaar
leek ons de presentatie met te weinig
tegenstelling in stemmen.
Leo Nelissen was voor het grootste
deel zelf aan het woord en het ontbre-
j:an ook maar één vrouwenstem
maakte het geheel wat eentonig.
Wij hebben zeker lof voor de opzet,
aar alle begin is moeilijk en daarom
hopen we, dat het programma qua pre-
itie wat pittiger en daardoor leven
diger zal worden.
Programma voor morgen
Hilversum I, 402 m. KRO: 7.00 Nws 7.15
Jde muz (gr) 7.30 V d Jeugd 7.45 Mor-
ngebed cn overweging 8.00 Nws 8.15
Ihte muz 12 50
Nws 13.15 Platennws
I Schoolradio 14.30
andsvrouwen 14.45
rogr 15.45 Lichte
6.30 Zlekenlof 17.00
>r 17.45 Rcgcrings-
II. 298 m. AVRO: 7.00 Nws
lpvm 720 Llehte gram VPRO:
>ning. AVRO: 8 00 Nws 8.15
r. 8 20 Lichte gram 9.00 Gym
Militaire kapel
n 1325 Beursber 1330
0 Knmermuziekgezel-
4 0 Schoolradio 15 00
schaar 15 30 Bariton cn pla-
ledcren ifioo .Tnetosalvl
Praatje '.6 15 Licht instru-
«30 V d Jeued 17.30 Ama-
15 New York calling IR 00
ent'.icel actueel !8 jn Licht
trio 18.35 Amus ork (gr).
aiek 21 15 De
NTS: 20 00 Journaal,
evizler 20 30 Muzlek-mo-
vreemdc zaak van de
fllmdocumentalre 2210
I op de kelen gefllm-
