Heeft de Kerk antwoord
op het anti-militarisme?
Chr.-geref. synode over
jeugdwerkvoorstellen
Er komt een schip geladen
Pro Rege voor moeilijke vraag
Terug naar
Een woord voor vandaag
Surinaamse Broedergemeente
krijgt zelfstandige status
commissie
InlOOO+l gevallen
DONDERDAG 20 SEPTEMBER
ANDERZIJDS
RUSSISCHE ORTHODOXE KERK
Pro/, dr. A. F. N. Lekkerker-
ker schrijft in Hervormd Neder-
land over zijn reis die hij na
mens de beweging Faith and
Order'' naar Rusland maakte
naar aanleiding van de aanvra-
ae can de Russische orthodoxe
kerk tot toetreding in de Wereld
raad van Kerken. Een van zijn
gevolgtrekkingen xs dat vele con
tacten noodzakelijk zijn om tot
een goed begrip te komen: Wij
laten hier prof L ekkerkerkers
ervaringen van zijn reis volgen.
f\P weg naar Rusland leefde bij
yj ons de vraag, of wij wel met
de Russische kerk tot een echt
komst, dat deze kerk er allereerst
op gesteld is om ons te laten
deelnemen aan haar eredienst,
haar gebeden. De orthodoxie van
het Oosten is allereerst: ieven ln
de eredienst. Wij hebben ook vol
le gelegenheid gekregen daaraan
deel te nemen. De kerkdiensten ln
de kathedralen van Moskou en Le
ningrad rijn voor mij onvergetelijk
geworden Deze kerk heeft een on
voorstelbare rijkdom aan liturgie
en kunst, lkonen en sang. Aangrlj-
pend is de deelname van de ge
meente. die dicht opeen gedrongen
uren lang staat ln de kerken, met
de grootste spanning het drama van
de eredienst volgt, het opengaan en
sluiten van de deuren in de ikono-
staae. Wonderlijk schoon is de zang
van de diakenen, meeslepend het
gemeenschappelijk Onze Vader
Maar temidden van het feestelijk
gebeuren van de eredienst hebben
wij driemaal een grondig gesprek
beid van de kerk houdt volgens
orthodoxie in. dat zij niets te ma
ken heeft met de zonde. Voorzover
de mens nog zondaar ls, bevindt
hij zich buiten de kerk. Met de on
derscheiding van dogmatische en
empirische kerk trachtten de or
thodoxe theologen het feit, dat er
ook door christenen gezondigd
wordt, te verdisconteren. Daarte-
Senover stelden sommige leden van
e delegatie, dat de heiligheid van
de kerk niet allereerst is het ge-
heiligd-zijn van de leden der kerk
held i
maar de gerechtigheid en heilig-
'4 van Jezus Christus geschonken
i zondaren. Nog grondiger werd
de negen dagen in Rusland, wij
allereerst vervuld zijn met onze
herinneringen aan het intensieve
liturgische leven van de kerk al
daar en de vele gesprekken ln de
persoonlijke contacten. Alle leden
van de delegatie zijn het erover
eens. dat het bezoek aan het kloos
ter van Pskov, een 350 km ten
zuidwesten van Leningrad, op de
weg naar Riga. het hoogtepunt
vormde van de reis. Het was juist
de dag van Marla'Tenhemelopne-
15 augustus). Een dertigduizend ge
lovigen namen deel aan de ere
dienst. die de dag tevoren al was
begonnen. Wij hebben de proces
sie met een lkoon van Marla-Tenhe-
fficlopgenomen meegemaakt. Ver
schillende leden van de delegatie
hadden de grootste moeite met de
elevatie van de lkoon en de eer
bewijzen daaraan gegeven. Het la
niet gemakkelijk mee te doen in
de oecumenische beweging: Masr
aangrijpend was de omgang tusaen
priesters en volk, met de vanzelf
sprekendheid van een broederlijke
verbondenheid. Het ..kerkvolk" is
niet alleen ln de theologie van de
orthodoxie, maar ook in net leven
een realiteit. Hoe gekweld zijn
daarbij vergeleken de eindeloze
theorieën over de leek ln het Wes
ten. De maaltijd met de monniken
van het klooster te Pskov eindig
de in een extase: in grote bewo
genheid werden liederen gezongen
over de eenheid van de kerk. Ik
zag, hoe ook professoren hun tra
nen niet meer meester waren. Op
een gegeven ogenblik moest dit
dit uitlopen op een bijzonder ge
beuren. En dit kwam met de gra
tie. waarover deze kerk blijkbaar
beschikt: een liefdemaal, waarbij
brood gebroken werd en dit gebro
ken brood gewijd door de ikoon
werd uitgedeeld aan christenen uit
Oost en west. allereerst aan de le
den van de delegatie. De Russen
konden hun gevoelens van verbon
denheid en broederlijkheid niet lan
ger verbergen.
Pro] Lekkerkerker heeft er ge
probeerd de relatie aan te tonen
die er, met name in de 17e
eeuw, bestaan heeft tussen de
gereformeerde Kerk en de gere
formeerde overheid van Neder
land met de orthodoxie van het
Oosten.
het gesprek te Leningrad. Daarbij
apitste zich de diacussie vooral toe
op het gezag van de vroegchriste
lijke kerk. met name van de ze
ven oecumenische kerkvergaderin
gen Het viel op, dat enerzijds een
sterk afwijzende houding t.a.v. de
protestantse kerken bleek, ander
zijds en in overheersende mate
naar voren trad de mening dat
ook deze kerken wanneer zij trouw
zijn aan hun tradities, kerk van
Jezua Chlstus kunnen zijn Natuur
lijk ging het over het gezag van
de Heilige Schrift én het onder
scheid tussen apostolische traditie
en kerkelijke tradities. Ondanks
het feit. dat er soms verrassende
ontmoetingen waren ln deze theo
logische discussie, heb lk toch de
indruk, dat er nog veel gesproken
zal moeten worden vóórdat Oost en
West elkaar volkomen gaan begrij
pen. en wij elkaar kunnen zeggen
wat wij denken zonder elkaar pijn
langi
liefde tot de Waarheid
overvolle kerkdiensten heb meege
maakt in Rusland. Natuurlijk, er
zijn ln Moskou slechts 50 kerken en
in Leningrad slechts 12. Maar of
w-ij er nu op werkdagen kwamen
dan wel op de zondag, de mensen
stonden dicht opeen gepakt. Op on
ze vraag: hoeveel leden heeft uw
kerk? hoorden wij stereotiep: wij
houden er geen statistiek op na,
maar komt u maar in de ere
dienst. dan zult u zien dat wij le
den hebben. Een enkele maal
werd onze vraag beantwoord met
de wedervraag, hoe het ln net
Westen staat met de onkerkelijk
heid (men bleek daar soms haar
fijn van op de hoogte, en hield ons
de feiten op een beschamende wij
ze voor). Over de vele opmerkin
gen ln persoonlijke gesprekken,
waarbij van alles aan de orde
kwam. kan lk nu niet meer schrij
ven. Eén wil ik u echter niet ont
houden. Wanneer u een mens aan
houdt in de straten van Moskou en
u zou vragen waarvoor hij leeft,
krijgt u als antwoord: voor de
communistische maatschappij die
over twintig Jaar er zeker zal ko
men. In het Westen zou het ant
woord lulden: voor een betere
koelkast dan lk vandaag heb.
Ds. W. Dijekmeester
Heeft de Kerk nog een antwoord rede Nee
op de uitdaging van het huidige
anti-militarisme? Deze vraag,
waarmee de leiders van de mili-
(Van een onzer redacteuren)
taire tehuizen zo dikwijls worden|J«J^«e^m emkrinj «U Fro Beje
geconfronteerd, was het onderwerp te vragen voor wat zo ten nauwste
van de causerie, die ds. W. Dijek
meester. secretaris van de sectie
kerk en krijgsmacht van de raad
voor de herderlijke zorg van de
Nederlandse Hervormde Kerk, gis
teren in Utrecht hield en het ant
woord op de vraag kwam eerst bij
de discussie: nee! Hij sprak op de
algemene vergadering vftn de Ko
ninklijke Nederlandse Militaire
Bond Pro Rege, dus in een gezel
schap, dat naar hij zei over
tuigd is van de harde noodzaak van
een militair apparaat ter verdedi
ging van de meest elementaire
rp^hten ven de mens.
En waarom zo vroeg hij
dit gezelschap dat onderwerp? „Omdat
Advertentie)
VAKER
ZWAARDEMAKER
Naam Fakkeldragerskampen anders?
menhangt met arbeid en doelsteling
de bond: de vraag naar de opdracht
de Kerk ten aanzien van het bewa
peningsprobleem. Het is nodig met de
militairen, die de tehuizen van Pro Re
ge bezoeken en op de een of andere
wijze met het oorlogsvraagstuk in de
knoop zitten op verantwoorde wijze te
kunnen spreken, dat is: ernstig, gelovig,
niet voor-ingenomen, maar ook: op de
hoogte van de feiten, en niet uitgaande
in goedkope frasen."
Normaal
In het vervolg van zijn causerie be
toogde ds. Dijekmeester. dat de Kerk
zich Steeds heeft gesteld op het stand
punt. dat ln de gehele Schrift het
verschijnsel oorlog een normaal ver
schijnsel ls, dat nergens met zoveel
woorden wordt afgewezen, terwijl er in
het Oude Testament zelfs sprake is van
oorlogen des Heren.
De hoeksteen Intussen, waarop de
mening van de Kerk ten aanzien van
het oorlogsvraagstuk altijd gebaseerd
is geweest, is haar visie op de over
heid. Deze visie berust op twee teksten
met name: het bekende woord van Je
zus „Geef den keizer wat des keizers
is en Gode wat Gode is" en de niet
minder bekende woorden van Paulus
in Romeinen 13, over de overheid, die
staat in dienst van God en daarom niet
zonder reden het zwaard draagt. Heel
de geschiedenis door heeft de Kerk
hiermee het gezag van de rechtvaardi
ge overheid en de mogelijkheid van een
rechtvaardige oorlog erkend en onder
steund. Het bestaan van een krijgs
macht en de perfectionering van haar
wapens vloeiden hieruit voort, logisch.
Kern
Heeft de Kerk nog een antwoord op
de uitdaging van het huidige anti-mili
tarisme? De kern waar het ten diep
ste om draalt ls deze: moet de Kerk
spreken ala het gaat om de kernbewa
pening en als ze spreekt, wat zal zij
dan moeten en kunnen zeggen? Het ls
duidelijk, dat de voorstanders van ge
weldloosheid in de ontwikkeling van de
kernbewapening nieuw en overvloedig
materiaal hebben ontvangen ter moti
vering van hun beginsel. Zegt de Kerk
daar nog altijd nee op?
Het gaat in eerste en laatste lnstan-
le om het voorkomen van oorlog. Want
een totaje oorlog tussen de huidjge we
reldmachten betekent vandaag de dag
wederzijdse vernietiging, waaraan
slechts een beperkt aantal me
snappen, die bovendien nog hebben te
leven ln een volkomen vergiftigde we
reld. waarbij van herstel en wederop
bouw geen sprake meer kan zijn.
tus. dan de Kerk? Zal zij. uitgaande i
van haar eigen normen niet moeten i
zeggen wat aan de politici en de mili
tairen niet gegeven is. omdat hun den-
Ken aan andere normen moet beant
woorden?
Hier zit. zo zei ds. Dijekmeester. het
5rote knelpunt, maar tegelijkertijd de
evrijding. Wij geloven imtïiers. dat de
Kerk geroepen ls de overheid het
Woord des Heren voor te houden, zij
het met vrezen en beven. De overheid
zal daarnaar moeten luisteren en de
eigen aard van deze boodschap moeten
verdisconteren in haar beleid. Het kan
nl. zijn. dat de stelling „kernwapens
zijn geen wapens" militair gesproken
onhoudbaar is. en het kan zijn. dat de
these ..atoombommen moeten afge
schaft worden" politiek gezien onuit
voerbaar is, en de Kerk nochtans ge
roepen is dat uit te spreken in de
naam van haar Heer. Een deel „van
de wereld" verwacht dat ook van de
Kerk
Maar nu; Als het om de verdelging
van het onrecht gaat, is dan elk wa-
ook het atoomwapen, niet geoor-
Om man en paard te noemen:
Moet het vrije westen zich niet met alle
middelen te weer stelen tej>< J J-
„Wil iemand met u rechten en uw hemd nemen, laat hem ook
uw mantelzegt Jezus Christus, en weer klinken Zijn woor
den in het verband van: de boze niet weerstaan. De Heiland
voert ons hier naar de rechtzaak en wij staan op de plaats
van de aangeklaagde. Volgens het Joodse recht mocht de
schuldeiser het (nacht)hemd van de beklaagde als onder
pand opeisen. Hij mocht het echter niet 's nachts houden. Maar
het was dan de gewoonte dat de schuldige 's nachts zijn mantel
ah onderpand moest afstaan.
Nu zegt Christus: Ah het ene geëist wordt, geef het andere
ook. Hier wordt niet over de schuldvraag gesproken, maar
Christus zegt wel dat als er sprake is van schuld aan onze
kant wij die schuld ruiterlijk moeten erkennen.
Het grote gevaar in onze samenleving is dat wij niet willen
uitkomen voor onze fouten. Wij proberen ze te verbergen. Wij
hebben niet graag dat de mensen ons zien zoah we echt zijn.
We proberen zo graag onze geestelijke stand op te houden. De
bijbel noemt dat gevaarlijk.
Ziet naar Christus. Hij had geen schuld. Hij was zondeloos.
Maar Hij heeft niet geschroomd, onze schuld op Zich te nemen
en voor ons een vloek te worden.
Dubbelzinnig
de de
monie van het communisme? Heeft de
Kerk daarin dan geen boodschap?
Overwinning
Men kan de Marxistische mensbe
schouwing volstrekt onaanvaardbaar
achten, maar toch aan diè kant
nen mensen, die evenzeer hunkeren
vrede als wij en van wie een groot
aantal diep verbonden ls met het even-
gelie van Jezus Christus. En achten
nu Christus onmachtig om Kerken
christenen tezamen, in alle delen der
wereld te brengen tot een gemeenschap
pelijk gebed om gerechtigheid en vre
de?
Want aldus eindigde ds. Dijekmees
ter, daartoe worden wij bij ons ant
woord op de uitdaging van het anti-mi
litarisme het eerst geroepen: tot ge
loof in de eindoverwinning van Gods
Koninkrijk. Hoe sterker dat geloof, des
te sterker ons bolwerk tegen alle de
monische machten van deze aarde, des
te overtuigender ook het spreken der
Kerk ten aanzien van de onaanvaard
baarheid of aanvaardbaarheid der kern
wapens. des te groter dan tevens de
bereidheid van de christenen om de
vrijheid van mens en maatschappij op
verantwoorde wijze te verdedigen.
In de morgenvergadering werd het
huishoudelijk gedeelte afgewerkt. Ook
dit jaar werd het hoofdbestuur weer
met geschenken verwend. De afde
ling Zeist kon de penningmeester nog
een bedrag van 4000 overhandigen
als slotresultaat van enkele aktics.
En mejuffrouw Broekhuyzen, propa-
ganddleidster van Zuid-Holland, deed
de verheugende mededeling, dat in
die provincie 731 nieuwe leden zijn
gewonnen (met een totaal bedrag
aan contributie van 1747), terwijl
zij voorts de penningmeester J 50
van een bijzondere aktie kon over
handigen en 250 aan obligaties.
Jaarfeest Zeister zending
Ds. S. O. Meeuwes heeft, in zijn
functie als algemeen secretaris
van het Zei6ter Zendingsgenoot
schap, op het jaarlijkse zendings-
feest van het genootschap, be
kendgemaakt dat de verhouding
van de Surinaamse Broederge
meente en de Broedergemeente
te Zeist dit jaar zal veranderen.
De Surinaamse tak krijgt een
zelfstandige status, voor kerk en
zending. Voor deze bijeenkomst
die woensdagmiddag in de kerk
van de broedergemeente te Zeist
werd gehouden was ook grote be
langstelling van buiten de kring
van het zendingsgenootschap.
Het woord werd onder meer ge
voerd door prof. dr. J. M. van
der Linde, ds. J. L. Leestemaker
en dr. H. J. Maarleveld.
De beslissing van dit partnerschap
kan nog dit jaar door de oudstenraad
der Broedergemeente worden verwacht,
zodat bij het volgend aendingsfeest daar
van de resultaten te vermelden zullen
zijn. Een der consekwenties van het als
partners gaan optreden zal voor beide
kerkformaties betekenen dat zij geza
menlijk het zendingswerk dat zovele
eeuwen geleden daar is begonnen, ter
hand zullen nemen, een Immense taak,
want de velden zijn wit om te oogsten,
ook in dit deel van de wereld.
Overigens kon ds. Meeuwes nog
blfjde geluiden doen' horen: het werk ln
Nederland, het thuisfront, kon ook in
het afgelopen Jaar weer worden uitge
breid door aantrekken van enkele
Suriname Comité in Den Haag waar
veel werk wordt verzet voor het medische
en sociale aspect van .bet cendlngswerk;
de steun van Simavt, en ook vooral de
steun van het Idenburgfonda dat speciaal
de zendlngsarbeld onder de Javanen be
hartigt.
Uit het jaarverslag bleek ook dat de
ïtwikkeling van het Prot, Chr. Onder
wijs in Suriname evenwel geen gelijke
tred houdt met de bevolkingsaanwas en
waarvoor alle krachten moeten worden
Langdurig heeft de generale sy
node van de Christelijke Gerefor
meerde Kerken zich bezig gehou
den met voorstellen inzake het
jeugdwerk, haar voorgelegd door
de terzake benoemde deputaten.
De synode werd gevraagd uit te
spreken, dat voor de juiste functione
ring van het jeugdwerk de benoe
ming van een vrijgesteld jeugdleider
en de stichting van een Jeugdcen
trum noodzakelijk is.
Hiervoor zou dan eenmaal een bij
zonder beroep op de offervaardigheid
van de kerken gedaan moeten worden,
op voorwaarde dat de Jongeren ook
zelf de nodige activiteit moeten ont
plooien.
Aanstonds bleek dat de synode zo
met geheel afwijzend dan toch aarze
lend stond tegenover deze voorstellen.
Sommige leden, van wie ouderling
M D Slafleu te s-Gravenhage een
woordvoerder was. geloofden ni:t dat
de behoefte aan een jeugdcentrum zo
{root is. nog daargelaten dat i«
oop van een gebouw misschien
weinig kans van slagen heeft, gezien
de stormloop van grote bedrijven J
op dergelijke gebouwen. Althans
neer men het op een enigszins
traal gelegen plek wil hebben.
Wat de jeugdleider betrof: hier
de vraag waarom dit speciaal een do
minee moet zijn, zoals was /oo.'ge-
steld. Terwijl men reeds zoveel vakan
te gemeenten haeft.
Meer van principiële aard was he
verzet van prof W. Kremer te Apel
doom.
de synode deze
(Van een onzer verslaggever»)
In tegenstelling tot de jeugddeputa-
ten en de rapporterende commissie
meende prof. Kremer dat deze zaken
gelijk liggen met landelijke acties
voor kerkbouw of voor de Theologische
School.
Hierbij sloot prof. dr. J. van Gende-
n te Apeldoorn zich aan. met dien
verstande dat hij de zaak van het
eigen centrum wat anders zag De sy
node zou voor dit doel deputaten kun-
machtigen voor eenmaal een «x
tra beroep op de kerken te doen.
(Aangaande de benoeming van een
predikant tot Jeugdleider, merkte de
rapporteur der commissie, ds. J. Brons
te Bunschoten, op dat men hierbij o a.
het voorbeeld van de hervormd-gei e-
formeerde Jeugdbonden voor ogen had.
Deze hebben in dj. A. J. Jorissen eer
vrijgesteld predikant. Voorts verkregen
zij te Bilthoven een eigen bond3cen-
trum).
Het was da. J. H. Carller te -tam
pen. zelf een Fakkeldrager naar hij
aeide, die aan de synode duidelijk
maakte op welke wijze dit werk was
ontstaan en hoe men ln de kampen tal
van Jongeren had weten op te vangen.
Diverse Jongere chr.-geref. predikanten
hebben zich graag aan dit werk gege
ven.
De voorzitter van jeugddeputaten.
ds. I. de Bruyne te Rotterdam, achtte
het niet reëel dat men. als er in enige
arbeid uitwassen zijn, het gehele werk
zou veroordelen (in vijfentwintig plaat
selijke kerken wordt niet meer geco;-
lecteerd voor het jeugdwerk) en allen,
die leiding geven fn een bepaalde hoek
te zetten. Deputaten konden toch moei
lijk particulier werk als de Fakkeldra
gerskampen verbieden.
Op voorstel van praeses ds. J. H.
Velema gingen de voorstellen naar de
commissie terug, die aan de hand van
talrijke stemmen hierover, en geadvi
seerd door prof. Kremer. nieuwe
stellen zal formuleren.
Bij het kernwapen treedt een funda
mentele dubbelzinnigheid aan de dag.
Geen mogendheid kan openlijk uitspre
ken, dat zij niet van plan ls, als het
moet. er ook gebruik van te maken.
Maar geen mogendheid kan er gebruik
van maken zonder daarmee zichzelf aan
vernietiging prijs te geven. Maar ls het
kernwapen dan nog wel een wapen? Kan
iets als wapen worden aangemerkt, als
het volkomen onbruikbaar is voor het
bereiken van enig doel,
Want, aldus ds. Dijekmeester,
we gaan nog altijd uit van de veron
derstelling, dat in deze nog niet
verloste wereld het oefenen van geweld,
ook naar bijbelse normen, geoorloofd
kan zijn. Maar nu komt onvermijdelijk
het dilemma of Juist die mogelijkheid
van geoorloofd wapengeweld en onrecht
te bestrijden niet dwingt tot het onder
scheiden van geoorloofde en niet-geoor-
loofde middelen daartoe. De Kerk heeft
het verleden nooit aangedurfd
zich hierover duidelijk uit te spreken,
maar dat mag haar er niet van weer
houden dit thans wèl te doen.
(Advertentie)
Kampen Twee predikanten
zich herinneren zal. heb- -lyj 11 z
.2' nit INoordbrabant
naar concilie
Zoals men zich herinneren zal. heb-
ban slab
waaraan velen uit bet
jeugdwerk deelnemer. moeilijkbeden
voorgedaan. Onder invloed van de z.g.
..Noorse broeders", een Pinkztergroep.
(Van
i onzer correspondenten)
zijn daar van de leer der kerk afwij
kende gevoelens geconstateerd.
De commissie ter synode was dank-
,j bezig het ibaar voor de waakzaamheid der jeugd-
Jeugdwerk 'e verkerkelijken Laat men deputaten. ofschoon zij het betreurde
het initiatief vsn de Jongeren niet do- dat in de formulering van methode en
der. adviseerde h;i doel van het fakkeldragerswerk toch
Wanneer de nood.-aak van een vrij- nog een tendens ligt van een metho-
gesteld jeugdleider en een eigen een- dlJtlsche bearbeiding van de Jeugd.
trum m d.or de jeugd gevoeld wordt Daarom stelde de commissie de ay- Noordbrabant en Limburg
zal /ij zelf wegen vindon oro tot aan- node voor uit te spreken, dat „gezienkanten verzocht als waa
stelling van een dergelijke functionaris de ernst van de ongeregeldheden dieaantal weken rvaar Rome
over te gaan en tot aankoop van een zich in het fakkeldragerswerk hebben Z1jn ds J. Spoelstra van
centrum Men moet de ^onjeren n:et voorgedaan, dit werk naar zijn eerste ds A. T Besselaar
Geroepen
wat de huid ook deert of ontsiert
helpt PUROL
Ds. J. F. van Hulsteijn
overleden
In de leeftijd van 82 jaar is te Apel
doorn overleden ds. J. F. van Hulsteijn,
gereformeerd emeritus predikant. Ds. Van
Hulsteyn werd in 1879 te Tiel geboren. Hij
bezocht de Theologische Hogeschool te
Kampen en werd in 1904 kandidaat. Hij
diende achtereenvolgens de gemeenten te
Langerak. Waarder, Terneuzen en Mid-
delstum. Hij ging in 1945 met emeritaat.
Daarna diende hij als hulpprediker de
;emeenten te Apeldoorn. Oldebroek en
loornspijk. Ds. Van Hulsteyn heeft zich
tijdens zijn periode in Middelstum
Kand. A. Hofman wordt
missionair predikant
onder oosterlingen
ingespannen. Ds. Meeuwes besloot *ijn
overzicht met het uitspreken van gevoe-
lens van dankbaarheid dat de zending
althans in dit deel van de wereld zonder
ernstige moeilijkheden of crises kan door
gaan.
Prof. dr. J. M. van der Linde, voor
zitter van het Z.Z.G. had tevoren deze,
als altijd enthousiaste, bijeenkomst geo
pend. In een korte beschouwing wees de
ze hoogleraar erop dat het werk steeds tot
meer krachtsinspanning noopt; onder an
dere komt dit tot uiting in de begro
tingen die elk jaar groter worden. Hij
zou voor wat de financiering van het
zendlngwerk al tevreden zijn met b.v.
een kwart procent van de rente die en
kele bedragen (onderdelen) van de rijks-
'groting van ons land te zien geeft!
Voor deze bijeenkomst was ook be
langstelling van buiten de kring van het
Z.Z.G. Prof. v. d. Linde heette o.m. wel
kom ds. H. A. Wiersinga, die namens
het Ned. Bijbelgenootschap en als best
ereformeerde zending aan
wezig was; ds. A. Bikker chr. geref. zen
dingspredikant vertegenwoordigers van
de Luth. Zending: de doopagez. zending
van de diakonessenhuizen uit Utrecht
1 Gouda.
Hospitaal
In de middagbijeenkomst luisterden de
zendingsarbeiders naar enkele medewer
kers die met verlof in Holland aanwezig
zijn of na genoten verlof weer naar Su
riname vertrekken. Zuster M. Schut, dia
cones te Paramaribo vertelde van haar
diaconaal sociaal werk in deze stad. Ds.
J. L. Leestmaker, jeugdpredikant in Pa
ramaribo gaf een uiteenzetting van de
werkwijze van het jeugdwerk daar. en
vertelde daarbij dat in het Caraibische
gebied een nieuwe organisatie op jeugd-
gebied sterk groeiende is: de ,3oy3 Bri
gade". Vooral het werk onder de op
groeiende meisjes vereist veel inspan
ning, waarvan het belangrijkste is dat
deze jeugd deel krijgt aan de toekomst
in Christus.
Dr. H. J. Maarleveld, arts van hef
Prinses Juliana Zendingshospitaal in Ks-
bel maakte bekend dat dit ziekenhuis, dat
in oktober a.s. 15 jaar zal bestaan, ge-
heel ontruimd zal worden ln verband
met de uitwerking van het zogenaamde
Brocopondoplan: het staat midden op de
plaats waar een enorm stuwmeer komt,
zo groot als de provincie Utrecht. Even
wel, het nieuwe hospitaal, aanvankelijk
nog wat kleiner dan het huidige, li
jongstleden zaterdag ln gebruik geno
men. Dr. Maarleveld hoopte dat het aan
tal Surinaamse verpleegsters, dank zij
een intensieve opleiding ln Nederland,
binnen niet te lange tyd het verpleeg
sterskorps zal kunnen komen versterken.
Later ln de middagbijeenkomst werd
afscheid genomen van zuster Boukje Bult
huis, directrice van het kinderhuis Le-
liendaal en mevrouw D. Koning, ana
liste van het Joh. King Zendingshospi-
ons land heeft de kerkeraad
gereformeerde kerk van Leiden beslo
ten, kandidaat A. Hofman, wonende
Boerhaavelaan 7 te Leiden, te beroe
pen tot missionair predikant als opvol
ger van ds. W. Fijn van Draat. Kandi
daat Hofman, die na zijn studie aan dt
Theologische Hogeschool te Kampen
een leidende functie vervulde in d<
NCSV, is sedert 1 septerrtber 1961 werk
zaam als hulpprediker in de arbeid on
der studenten van niet-westerse afkomst,
en heeft intussen aan het zendingsse
minarle te Baarn met gunstig gevolg
het zendingsexamen afgelegd. Mede na
mens een tiental classes en achttien ker
ken. die onder het bovengenoemde de-
putaatschap ressorteren, wordt dit be-
verdienstelijk gemaakt voor het evange-1 roep door de kerk van Leiden uitge-
lisatiewerk te Kantens. Door zijn toedoen bracht, aan welke kerk ds. Hofman als
kon er in die gemeente een gerefor- predikant met bijzondere opdracht wordt
meerde kerk worden geïnstitueerd. 1 verbonden.
taal
i Stoelmanseiland.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Middelharnis (toez.): C
Baas te Haaften; te Woudenberg (toez,);
P J. Bos. te Sprang.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Leiden tot missionair
predikant voor arbeid onder studenten
van niet-westerse afkomst: A. Hofman,
kandidaat te Leiden; te Colijnsplaa:
(Zeeland): W. van Rheenen, kand.
Rheden; te Assen (4e pred.plaats): -
Veeneman, te Amersfoort
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Gramsbergen-Lutten: D
Berghuis, te Grootegast.
Aangenomen n. Grand Rapids (USA):
H. van Tongeren, te Leeuwarden.
(Advertentie)
Door de tingel varen in bonfe mengeling de
- - - ---r. schepen. Ze toeteren onophoudelijk, want ze
Rome te vertrekken om daar lij-rnoeten door de brug. die dan nog zo laag is
van'nï «nTvan ££52! «V» de plotst-gebodemde schuit er niet
van de gang van zaken Zojuist hebben r „i w;»
de deputaten voor de evangelisatie
en je krijgt
kerkcollecte!
synode goede Opzet wel moet worden voortge-1 hebben
Kan. Het
urg en
Eindhoven. Zij
hun kerkcraden verlof ge
zet. echter daarbij in zijn geheel in kregen om op drie laatste zondagen vi
de jongerenbond dient te .->ktober afwezig te zijn. Deze predikan
ten hebben inmiddels al
I .vorden geïncorporeerd en onder lei
ding van deze bond dient te worden
gesteld".
Het was inzonderheid ds. M. Baan
te Zeist, die in de Fakkeldragerskam-
- pen een groot gevaar zeide te zien
Wel heeft men de uitwassen afgesne-
I den. maar de haard van infectie is
n;ct gedoofd. Ds. Baan wilde een voor-
stel indienen, waarin wordt uitgespro-
j ken dat het jeugdwerk zich distan
tieert van de Fakkeldragerskampen.
Prof. Kremer adviseerde de vorm
van jeugdwerk, zoals in de kampen
geschiedde, voort te zetten maar net
kampwerk te ontdoen van de besmet
te naam Fakkeldragerskampen. Het
vroegere jeugdwerk doet het niet mter.
In de aanpak van nu zit een goed ele
ment. Daarom moeten de nieuwe vor-alag dood.
katholieke zijde alle mogelijke mede
werking toegezegd gekregen. Zij gaan
dus niet als waarnemers naar bet con
cilie zoals de oud-katholieke hoogleraar
prof. Maan die zijn kerken daar offi
cieel zal vertegenwoordigen en als
waarnemer door de Rooms Katholike
Kerk erkend is. Zij zullen in een vol
komen onofficiële positie staan tegen
over het concilie.
Oo de provinciale weg in Uitgeest s
gisteravond de 30-jarigè mevrouw V.
Egmond-Kloots uit Uitgeest verongelukt,
toen zij op de bromfiets van het rij
wielpad de autoweg overstak. Zij werd
aangereden door een busje en was op
onderdoor kan varen. Laat staan al die hoogge
bouwde. hoog getuigde, hoogoogeladen turfsche
pen, vrachtschippers, pleziervaartuigen, jach
ten en stoombootjes. Het is heel de dag één ko
men en gaan, want we leven nog in een tijd,
die niet de lusten en lasten van het autoverkeer
kent. Wie reizen wil moet varen. Gaat de jonge
lingsvereniging dat éne dagje per jaar uit
u-ant in het boerenland is de hele vakantie des
tijds precies vierertfwintig uur lang men
huurt een boot. Verhuist een familie van dorp'
naar stad de meubels komen per boot, want
je vertrouwt die liever niet toe aan de nog al
gr.mmele bodewagens en de enorme tapissières
zijn nog niet uitgevonden. Wil je op de marktdag
wat vee kopen, je scheept je in op 'n snel vaar
tuigje en de scheepsknecht tutert op de terug
weg zijn vrolijk liedje: „Moeke, zet de koffie
klaar, snikke komt ran Stad!"
R. 7.17. 1579. 19 sept.
O, die schepen. Niet alleen hun bouw en last is
zeer uiteenlopend. Vooral gevarieerd maar ook zeer
boeiend zijn hun namen. Daar zijn de familiezieke
exemplaren, die steevast zonen en dochters ver
noemen: de „Antje Jantje Jantina", de „Kornelis".
Daar zijn dc schuiten, die kennelijk aan hele fami
lies toebehoren en dat in hun naam tot uiting bren
gen. zoals „De Vijf Gebroeders". De kerkelijk mee
levende schippers schamen zich niet hun geloof te
tonen: „Ora et Labora". „Op hoop van Zegen". Je
kunt hele romans bedenken, als je enkel maar op
al die namen let! Maar de romans beginnen toch
pas goed. wanneer je oog krijgt voor de opvaren
den. Onvoorstelbaar hoeveel mensen kunnen wo
nen en leven ln een zo ogenschijnlijk piepklein
roefje. Jarenlang hebben we ons thuis verbaasd en
verheugd over het onmetelijke kinderaantal dat bij
voorbeeld de „Jantje" herbergde, 's Zomers ging
het nog: dan kon het kroost in de teil op het dek
de zaterdagavondbehandeling krijgen die het be
hoefde. Maar als de schuit 's winters voor onze wo
ning vastgevroren lag in het ijs, was daar geen
kijk op. Hoe ze dergelijke problemen dèn oplosten
is ons altijd een raadsel gebleven. Maar wie weet.
misschien zit er temidden van onze vele lezers wel
een jongen of meisje van destijds, dat op die „Jan
tje" is opgegroeid! Dan hoor ik dat nog wel.
Maar dan opeens temidden van al die vaartuigen
iets bijzonders. Ik hoor 'm in de verte al aankomen,
want nu klinkt er geen scheepstoeter, maar een
fanfare schalt over het water, en er wordt gezon
gen. We staan meteen aan de walkant om het
mirakel nauwkeurig op te nemen, zoals het daar om
de hoek komt zetten, fleurig gepavoisseerd en met
echt blijde mensen aan boord. Ze lachen, ze wui
ven, ze klappen in hun handen, en dan zingen ze
opnieuw. Versjes die je ook op school leert, zoals
van het scheepje onder Jezus' hoede met de kruis-
vlag hoog in top!
kunt niet zeggen dat
noch dat ze zich te buitengaan aan drukke gebaren
Noorderlingen hebben de naam stijf te zijn eet
onjuiste naam: ze zijn ingetogen. In elk geval
dit wel een spiksplinternieuwe belevenis.
Het schip moet als ieder vaartuig even
wachten voor de brug omhoog gaat. Maar dan doel
zich opnieuw iets vreemds voor. Want er komt
een vrouwtje naar voren, dat gaat preken. We ver
staan er weliswaar geen woord van, want het is eet
chinees vrouwtje en ze kwettert als een mus. maar
niettemin wordt één ding duidelijk: ze spreekt met
diepe liefde over de Here Jezus. Dan gaat de brug
op en de schuit vaart verder. Ik zie het nog.
heb het nooit vergeten. En soms als ik het gevoel
heb dat vandaag de verkondiging van de ene Naam
voor miljoenen Nederlanders óók chinees geworden
is. troost ik me met deze oude herinnering. He:
geeft niet als men ons niet begrijpt want mer.
begrijpt ons toch ondanks alle taalbarrières. Zoal-'
ik het heilsleger-chineesje begrepen heb en haar al
tijd dankbaar gebleven ben. Oók zij gooide stenen
over het water en het werd brood dat zij vinder
zal „na vele dagen"!
Jammer dat je haar dat hier op aarde nooit kunt
laten weten!
