Rusland
maakt tam-tam
incident
over „nieuw
Commentaar
ïlicuiuo fciJtsri)? GTmtraiit
Nederland kan tot maart
op steun van V.S. rekenen
Crisis
lijkt
Algerije
voorbij
HERINNERING AAN U 2-REL VAN 1 MEI 1960
VS geeft met spoed toe:
mogelijke vergissing
Mariner nog dichter
bij Venus
Ruzie20 doden
Bergingskanvei
I?
WOENëPAG 5 SEPTEMBER 1962
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 13—19 u.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Drieën veer t i gtte jaargang no. 12573
CHRISTELIJKE ATIONAAL DAGBLAD
.Staatvasticb is ahcbltteti
tngn bert ia te^easpttT
i gis
teren met spoed naar Moskou gezonden nota toegegeven dat de mo
gelijkheid bestaat, dat een Amerikaans verkenningsvliegtuig vorige week
donderdag bij vergissing over het zuidelijk gedeelte van het Russische
eiland Sachalin ten noorden van Japan heeft gevlogen. In de nota wordt
gezegd dat een patrouillevliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht door
een krachtige wind uit de koers was geraakt en daardoor zonder opzet
over de Russische grens is geraakt. Er is niet bekendgemaakt wat voor
type vliegtuig bij het incident is betrokken, maar van ambtelijke Ameri
kaanse zijde is meegedeeld dat het een U-2 is geweest.
unie eist strenge bestraffing
De Amerikaanse nota was een ant
woord op een scherp Russisch pro
test (dat we gisteren in een deel
onzer edities vermeldden, dat sprak
over „een nieuwe grove schending
van de Russische grens door
een Amerikaans verkenningsvlieg
tuig van het type U-2". De Sowjet-
Koerscorrectie geslaagd
MERIKANSE geleerden hebben gisteravond uit Californië in acht
seconden tijds een radiosignaal 2% miljoen kilometer de ruimte
ingezonden naar het ruimtevoertuig „Mariner 2", waardoor dit zijn
koers zodanig heeft gewijzigd, dat het de planeet Venus binnen een
afstand van ruim 14.400 km zal passeren, 1600 km korter dan be
raamd was. Het radiosignaal deed een kleine raket ontbranden, die
ret 3% lange ruimtevoertuig dichter langs Venus zal voeren. Had de
Mariner niet op het sein gereageerd, dan zou hij op een afstand van
rond 320.000 km langs Venus zijn getrokken.
Vieuws in
één oogopslag
Naar aanleiding van
een scherp Russisch pro
test over een nieuwe grove
schending van de Russi
sche grens door een Ame
rikaans vliegtuig van het
type U-2 heeft Amerika
medegedeeld, dat de mo
gelijkheid bestaat, dat vo
rige week donderdag een
verkenningsvliegtuig bij
vergissing over het zuide
lijke gedeelte van het
eiland Sachalin ten noor
den van Japan heeft ge
vlogen. Het toestel zou
door storm uit de koers
zijn geraakt.
De Algerijnse vice-
premier Ben Bella heeft
gisteravond op het Forum
van Algiers een wapenstil
stand aangekondigd tussen
de troepen van het poli
tieke bureau en de militai
ren van de Wilaya's 3 en 4.
Algiers is voorlopig tot ge
demilitariseerd gebied ver
klaard. Hoe Ben Bella de
stad is binnengekomen,
was niet bekend.
In de gistetavond ver
schenen memorie van ant
woord der regering op het
ontwerp-Rijikswet tot goed
keuring van het akkoord
tussen Nederland en Indo
nesië wordt herhaald, dat
Nederland tot maart op de
steun van de Ver. Staten
heeft kunnen rekenen, dat
daarna Amerika is omge
zwaaid.
Amerikaanse geleerden
hebben gisteravond een
radiosignaal naar de Mari
ner 2 gezonden, waardoor
dit ruimtevaartuig zijn
koers zodanig heeft gewij
zigd, dat het de planeet
Venus binnen een afstand
van 16.000 kilometer zal
passeren. Had de Mariner
niet op het sein gerea
geerd, dan zou de satelliet
op een afstand van 32.000
kilometer Venus zijn ge
passeerd.
Officieel is nu in Tehe
ran medegedeeld, dat het
aantal doden van de aard
bevingsramp in Perzic
meer dan 10.000 bedraagt.
Het juiste aantal zal waar
schijnlijk nooit bekend
worden. Vanuit vele lan
den worden voedsel, medi
camenten e.d. voor de ge
troffenen gezonden.
De ministers Veldkamp
en Beerman hebben voor
gesteld rayonsgewijze art
sen te benoemen voor het
onderzoeken van slachtof
fers van verkeersongeluk
ken en van andere onge
vallen- Zij moeten daarna
de politie of de justitie van
de nodige gegevens voor
zien.
Niet direct maar overeenkomstig het
plan wijzigde het ruimtevoertuig pas een
uur na ontvangst van het sein zijn koers,
nadat de apparatuur voldoende warm
geworden was. Het zal nu dicht genoeg
langs Venus gaan om gegevens naar de
aarde te seinen over de atmosfeer en de
oppervlakte van de planeet. Op grond
van deze gegevens hopen de Amerikaan
se geleerden meer te weten omtrent de
vraag in hoeverre er leven mogelijk is
op Venus.
De Mariner heeft al vele waardevolle
gegevens naar de aarde gezonden. De
Russische Venuspróef is vorig jaar mis
lukt: de capsule naderde de planeet niet
dichter dan op 100.00 km en kort na de
lancering viel de radio uit. De Mariner
moet half december bij Venus
schuldigen en zegt te verwachten dat
de Amerikaanse regering maatrege
len zal nemen om herhaling van
dergelijk incident te voorkomen.
De Sowjetrussisohe regering behoudt
zich overigens, aldus de nota, het recht
voor om „de kwestie van de agressieve
daden van de V.S." voor de algemene
vergadering van de V.N. te brengen. Deze
schending van de Russische grens draagt
een provocatief karakter, aldus de nota.
waarin voorts wordt verwezen naar de
„ernstige internationale gevolgen" die
een eerdere vlucht met een U-2 boven
Russisch gebied heeft gehad.
„PROVOCATIE"
De Russische regering waarschuwt in
haar nota opnieuw de landen buiten de
V.S. waar U-2-vliegtuigen gestationeerd
zijn, voor mogelijke vergeldingsmaatre
gelen die „de vernietiging van de tegen
de Sowjetunie gerichte militaire bases"
ten gevolge zouden kunnen hebben. In
dit verband wordt Engeland, Japan, Tur
kije en West-Duitsland genoemd.
Ten slotte verlangt de Sowjetunie van
de Amerikaanse regering „een duidelijk
antwoord" op de vraag: „betreft het hier
een herleving van de oude piratenpoli-
tiek van de vorige regering, die door
president Kennedy zelf is veroordeeld,
of een provocatieve daad van bepaalde
militaire kringen die een nieuwe span
ning in de wereld willen opwekken als
die in 1960?
(Zoals bekend werd in dat jaar U-2-
piloot Gary Powers boven Russisch
grondgebied neergeschoten. Als gevolg
van dit incident liep de topconferentie
in 1960 tussen oost en west in Parijs op
een mislukking uit. Powers werd in fe
bruari van dit jaar door 'de Russen vrij
gelaten in ruil voor de Russische spion
Rudolf Abel).
VREEDZAAM
In de Amerikaanse antwoordnota wordt
de verzekering gegeven dat voorzorgs
maatregelen om incidenten als de onder
havige te voorkomen in studie zijn.
Voorts wordt in de nota gezegd dat de
politiek van de Amerikaanse regering
ten aanzien van het overvliegen van Rus
sisch gebied geenszins is gewijzigd en
blijft zoals door president Kennedy in
januari vorig jaar is verklaard.
Hoewel van ambtelijke Amerikaanse
zijde is toegegeven dat het protest een
U-2-vliegtuig betrof, weigerde men te
zeggen wat de taak van het vliegtuig
was. Men kenschetste deze slechts als
„vreedzaam".
ONTKENNING
De Japanse gezant in Moskou, Akira
Shigemitsu, heeft gisteren een ontmoe
ting gehad met de Amerikaanse zaakge-
lastige McSweeney (aan wie de Russi
sche protestnota was aangeboden), waar
schijnlijk om de nota te bespreken. Krin
gen van de Japanse ambassade zeiden dat
zij niet wisten of de Sowjetunie ook aan
Japan een nota had gestuurd.
In juli 1960 wees Japan Russische be
schuldigingen van de hand, volgens wel
ke vanuit Japan spionagevluchten met
U-2-toesteIlen waren uitgevoerd. De Ja
panse regering zei destijds dat zjj haar
grondgebied niet zou laten gebruiken
voor „onwettige activiteiten tegen een
derde land", zoals de Sowjetunie had be
weerd. In de Amerikaanse nota wordt
ontkend dat het vliegtuig donderdag in
Japm was gestationeerd.
Een man in Manilla die met zijn hos
pita ruzie had, vond bij zijn thuiskomst
de deur van zijn kamer gesloten. Hij stak
het huis in brand. Hierbij kwamen 20
mensen om het leven.
In het verwoeste dorp Bocen staat een vrouw met een kindje op de rug
tussen de puinhopen van haar huis: een schrijnend beeld van de ramp
die Perzië getroffen heeft.
Regering in memorie van antwoord:
(Van onze parlemcntsredactic)
DE positie van de vrije wereld in Azië en de Amerikaanse verantwoorde
lijkheid in dit deel van de wereld hebben mede een rol gespeeld
bij de bepaling van het Amerikaanse standpunt in de Nieuw-Guineakwestie
Dit deelt de regering mee aan de Tweede Kamer in haar zeer snel tot
stand gekomen antwoord op.het voorlopig verslag, dat de Kamer over het
Nieuw-Guinea-akkoord had opgesteld.
De regering schrijft, dat Amerika
er nooit twijfel over heeft laten be
staan, dat in geval van Indonesische
aanvallen op grote schaal op Ame
rikaanse diplomatieke steun ook
in de Verenigde Naties mocht
worden gerekend. Nog in 1961 m
Ben Bella:
de wapens neer
lopig geëindigd. Geheel onver
wachts en slechts enkele uren nadat
nog bloedige gevechten waren gele
verd kondigde B enBclla gister
avond op het grote Forum van Al
giers voor duizenden juichende Al
gerijnen de wapenstilstand aan tus
sen de troepen van het politieke bu
reau en de guerrilla's van de Wi
laya's 3 en 4. Kolonel Si Hassan,
commandant van Wilaya 4, heeft in
het openbaar verklaard, dat hij het
akkoord aanvaardt.
Deze overeenKomst was het resultaat
van het in het geheim gevoerde onder
handelingen tussen de commandanten
van de twee wilaya's enerzijds en het po
litieke bureau anderzijds. Volgens deze
overeenkomst is Algiers voorlopig tot
gedemilitariseerd gebied verklaard. Reeds
gisteravond begonnen de guerilla-troepen
Een beeld van de situatie in
gerië: in de Kasbah van Algiers
heeft Ben Bella een persconfe
rentie gegeven. V.l.n.r. op de
voorste rij: Yacef Saadi. trouw
aanhanger van Ben Bella, Ben
Khider en Ben Bella, zelf. De
wapenen werden dicht bij de
hand gehouden.
zich langzaam uit de stad terug te trek
ken. De troepen van Ben Bella bleven
buiten de stad. Verwacht wordt, dat het
politieke bureau een nieuwe datum zal
vaststellen voor de reeds vijfmaal uit
gestelde verkiezingen. De mogelijkheid
bestaat, dat het bureau een nieuwe kan
didatenlijst zal opstellen om zeker te zijn
van de absolute zeggenschap over de
grondwetgevende vergadering.
Voor vervolg zie pagina
Deze weck zal te Buenos Aires een
overeenkomst van samenwerking worden
getekend tussen Euratom en Argentinië,
in verband waarmede o.a. mr. E. M. J. A.
Sassen, lid van de Euratom-commissie
daarheen zal reizen.
de de Amerikaanse regering,
Nieuw-Guinea onder internatinaal
bestuur moest blijven tot het ogen
blik, waarop de Papoea's zich zouden
kunnen uitspreken. Dat Nederland
een'Indonesisch bestuur afwees voor
dat zo'n uitspraak zou hebben plaats
gehad, had tot voor kort de volledige
instemming van de V.S.
De Amerikaanse omzwaai kwam
de loop van de maanden maart en
april, toen geen steun meer werd
verleend aan de belangrijke Neder
landse eis, dat de uitspraak van de
Papoea's moest vallen nog tijdens
het bewind van de V.N. Pas bij de
indiening van het plan-Bunker
die verrassende Amerikaanse in
greep een week nadat, op 21 maart,
de eerste fase van het overleg met
Indonesië was afgebroken bleek,
dat de Amerikaanse regering zich
stelde achter het verlangen van In
donesië tot overdracht van Nieuw-
Guinea. Nimmer tevoren was
dit Amerikaanse standpunt gebleken,
aldus schrijft de regering aan de
Tweede Kamer.
Later is de regering nog gebleken, dat
Indonesië het plan-Bunker nooit on
voorwaardelijk heeft aanvaard. Reeds
begin april heeft Indonesië aan de Ame-
riakanse regering laten weten, bezwaar
te hebben tegen twee punten in het
plan-Bunker, namelijk de daarin gestel
de termijnen en het in het plan voor
ziene herstel van de diplomatieke be
trekkingen tussen Nederland en Indo-
Indonesië heeft deze bezwaren al
aan de Amerikaanse regering bekend
gemaakt nog voordat sprake was van
Nederlandse ame/dementen op het
plan-Bunker. Het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken heeft
Nederland echter niet over het be
staan van deze Indonesische reserves
ingelicht. Pas tijdens de onderhan
delingen en dat. was een tweede
onaangename verrassing werd Ne
derland met deze Indonesische be
zwaren geconfronteerd. De regering
moet, aldus de memorie van ant
woord, het antwoord schuldig blijven
op de vraag, waarom de Indonesi
sche bezwaren haar niet onmiddel
lijk zijn meegedeeld.
Dat de V.S. voor een vreedzame op
lossing geporteerd was. spreekt vanzelf.
Datzelfde gold voor Nederland en In
feite de hele wereld. Het was echter
maar de vraag, wat men onder deze
uitdrukking verstond. Indonesië heeft
daarmee steeds bedoeld overdarcht van
Nieuw-Guinea, maar van de V.S, was
dit tevoren nooit gebleken, aldus de
regering.
Russische invloeden
Gevraagd naar eventuele Russische
invloeden, die in dit geheel een rol
kunnen hebben gespeeld, antwoordt
de regering, over aanwijzingen te
beschikken, waaruit kan worden af
geleid, dat nog in het begin van dit
jaar de Sowjetunie niet gaarne een
gewapende actie van Indonesië ter
verovering van Nederlands Nieuw-
Guinea zou zien. Het is niet uitge
sloten, aldus de memorie van ant
woord, dat de Russische regering
toen verwachtte, dat de V.S. zich
daadwerkelijk zouden verzetten tegen
een poging, gewapenderhand de ter
ritoriale situatie in het Verre Oosten
te wijzigen.
De Russische houding schijnt sinds
dien gewijzigd te zijn. Wanneer dat pre
cies is gebeurd, is de regering niet be
kend. Zij begeeft zich hierover liever
niet In speculaties, maar het is een ge
constateerd feit, dat de Sowjetunie van
af dat moment haar wapenleveranties
zeer heeft opgevoerd.
Voor vervolg zie pagina 9
Uit de Voorzaan is gisteren het stof.
felijk overschot opgehaald van de 13-ja-
rige Henk Kok uit Zaandam. Hij was
sinds woensdag drie uur spoorloos. Dins
dagsmorgens werd zijn fiets reeds in de
Zaan gevonden. Waarschijnlijk is de jon
gen een kijkje gaan nemen bij de op
bouw van de Zaandamse kermis en daar
bij van de hooggelegen loswal in het
water gereden.
achter dijk
Zie pagina 9
MORGEN BERAADSLAAGT de Tweed»
1 Kamer naar aanleiding van de over
eenkomst met Indonesië over Nieuw-Gui
nea. Er is geen twijfel over, of de Kamef
zal aan deze overeenkomst haar goedkeu
ring geven. Zij zal het echter, zeker voof
wat betreft de grote meerderheid, doefl
met een bezwaard gemoed. Zoals ook de
grote meerderheid van ons volk voor het
geen geschied is, zich gegriefd gevoelt in
zijn rechtsbewustzijn.
Tijdens de totstandkoming van de over
eenkomst is de houding van regering en
volk er een geweest van waardigheid. Het
was een strijd geworden met de rug tegen
de muur. Ook in dit geding om recht cn
billijkheid stonden wij als natie alleen.
Op het moment waarop zij nodig waren
ontbraken ons de bondgenoten, zozeer dat
velen geneigd waren in het algemeen
reeds aan het nut van aangegane bond
genootschappen te gaan twijfelen. De re
gering komt dank toe voor haar beleid.
De bijeenkomst morgen van de Tweede
Kamer zal een wijdere betekenis hebben
dan de formele goedkeuring van hetgeen
onze volksvertegenwoordiging is voorge
legd. Het zal ook gaan om een vastleggen
van de verantwoordelijkheden. De over
eenkomst zoals zij op papier staat, sluit
niet slechts een periode af. zij strekt zich
ook uit naar de toekomst. En dit geldt de
verantwoordelijkheden evenzeer.
In de overeenkomst zelf schuilt een irri
terend element van te zijn afgedwongen.
Feit blijt, dat het anders zo machtige
Amerika niet bereid is gebleken of zich
in staat heeft getoond, een dwingeland in
toom te houden. Wat een rechtskwestie
was. werd zo een politieke kwestie. De
bevolking van Nieuw-Guinea moest wor
den ingezet om de man. wiens eigen land
aan de grens van het communisme was
beland, bevrediging te geven. Wij voor
ons stellen goede verhoudingen met het
volk van Indonesië op prijs, maar het
moge weten dat zij op deze wijze door
ons duur worden betaald.
Voor de wereld is het In zoverre een be
schamende ervaring, omdat nog zo weinig
bereikbaar is gebleken van een interna
tionale rechtsorde die deze naam verdient.
De goede beginselen beperken zich veelal
nog tot het papier waarop ze geschreven
staan. Zelf echter hebben we ook als volk
niet die eensgezindheid opgebracht
binnen dc partijen, binnen de pers die
het aan Amerika moeilijker zou hebben
gemaakt, ons de steun te onthouden waar
op wij op goede grond aanspraak moch
ten maken.
Aan de beraadslagingen van morgen
zij mogen met waardigheid worden ge
voerd zal inderdaad de bittere smaak
niet kunnen ontbreken.
„Gelooft u werkelijk, dat de mensen
niet zullen zien, dat mijn jurk r"n
lapjes gemaakt is, die u over had:''
T\e depressie, die gisteren bij Ierland
*-* was gelegen, trok naar de Noordzee 1
en koerst nu in de richting van Scandi
navië, Onder invloed van deze storing t
viel uitgebreid regen in Engeland,
Frankrijk en onze streken. In ons land
kwamen plaatselijk zware en langdurige
buien voor met onweer. Op het vliegveld
Schiphol viel dc afgelopen nacht 49 mm,
in Zuid-Holland en de noordelijke pro
vincies 10 tot 20 mm. De komende dagen
blijft het weer in ons land onder invloed
van Oceaanstoringen met af en toe icat
regen of enkele buienafgewisseld door
tijdelijke opklaringen en aanhoudend ppj WEER IN
De Bilt verwacht tot donderdagavond: Rapporten hedenmorge
Enkele opklaringen en plaatselijk enkele
buien. Over het algemeen weinig veran
dering in temperatuur. Tijdelijk zwakke,
overigens matige tot vrij krachtige wind
uit westelijke richtingen. (Opgemaakt te
11.15 uur.)
Tendens dalend
EUROPA
Zon en maan: v]lgs
6 september: zon op: 05.58, onder: 19.18, ^cldc,
maan op: 13.24, onder: 22.36.
6 september: Eerste kwartier. Eindh'
Str andverwachting
Onstabiele luoht met afwisselend
kele opklaringen, maar ook buien. Vrij
krachtige zuidwesten wind, overdag or- -
geveer 17 graden, zeewater 16 graden.
Vooruitzichten: depressies
Op de provinciale weg te Dubbeldam
ise en verkeersongeluk gebeurd, dat het
leven heeft gekost aan de 28-jarige kok
J. D Quaadvliet uit Tilburg. Hij be
stuurde een personenauto, waarmee hij
met grote snelheid tegen een boom reed.
Zijn passagiers, een mevrouw en een
jongen uit Dordrecht, moesten in het
ziekenhuis worden opgenomen.
A°damD
Brussel
Pnnj.v
Bocde^
•cnoble
co
BeriUn
Frankfurt
MUnchen
ZUrlch
Wenen
Innsbruck
Belrranc
Athene
Rome
AJaccio
vlndatil
vlndstll
21 13 15
