ïliruure jTdterfjc (Courant CHAOS VERLAMT REDDERS Commentaar Nieuwe dreiging epidemieën Grote kamermeerderheid accepteert akkoord Russen nu toch weer via post „Charlie" naar W.-Berlijn In Perzië 20.000 doden en gewonden Paniek in Teheran Onbeschrijfelijke chaos Reddingsmateriaal Drie KVP-ers menen: dit is geen overeenkomst Opmars naar Algiers Stormloop op banken in N.-Guinea verwacht (rita) DINSDAG 4 SEPTEMBER 1962 KANTOREN: Steenstraat 37. TELEFOON: alle afdelingen 31441. KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u. ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting). POSTREKENING! 58936. Drieënveertigste jaargang no. 12573 CHRISTELIJKE AT ION AAL DAGBLAD .Stutvasth* ts jMfcwo uifn bat fai le^ieespget" internationale autolijndiensten Holland-Belgii dagelijks k Holland-Dene- marken 3 x per week Holland-Zweden 3 x per week Bettoweg 6 Schiedam TeL 64635 Postbus 209 - Telex 22166 TN Perzië waagt men zich niet meer aan schattingen. Premier As- sadollah Alam, die gisteren persoonlijk de leiding op zich ge nomen heeft van het reddingswerk, wilde slechts verklaren dat het aantal doden en gewonden waarschijnlijk meer dan 20.000 bedraagt. Volgens ongecontroleerde tellingen zouden ruim 10.000 mensen het leven verloren hebben. De eerste zorg is nu de vele slachtoffers te begraven, daar met de dag nu het gevaar voor epidemieën stijgt. In het rampgebied, dat veel uitgesterketer blijkt te zijn dan men aan vankelijk dacht ruim honderd dorpen zijn verwoest zijn de eerste zendingen levensmiddelen en medicamenten inmiddels aan gekomen. In de Perzische hoofdstad Teheran is gisteravond een complete paniek uitgebroken, nadat een televisiestation van de Amerikaanse strijdkrachten bekend had gemaakt, dat er tegen middernacht een nieuwe hevige aardbeving was te verwachten. Verdwaasd van angst sleepten mensen kinderen en beddegoed uit de huizen om de nacht in de openlucht door te brengen. Duizenden volgepropte auto's joe gen de stad uit. Na twee uur liet hetzelfde televisiestation weten, dat ieder rustig kon gaan slapen, daar de mededeling berustte op een anoniem telefoontje. Nu de eerste ploegen reddingstroepen, die sinds zondagochtend onafgebro ken hebben gewerkt naar de hoofdstad terugkeren, komen ook de onbeschrij felijke verhalen los. De ellende is zo groot, dat zelfs geharde militairen aan vankelijk niets kunnen uitrichten. In iedere situatie worden de redders ge confronteerd met de vraag naar het waarom van de ramp. Slecots de weten- scoap dat talmen bij net bergen van de slachtoffers een tweede ramp kan veroorzaken, het uitbreken van besmettelijke ziekten, geeft de vrijwilligers en soldaten moed het werk aan te vatten. Een enorme chaos belemmert echter het hulp bieden aan mogelijke overlevenden. Steeds vindt men onder grote hergen leem en planken mensen die zichzelf niet kunnen bevrijden. Hun eerste vraag is naar water. Het water dat er is, blijkt namelijk in vele geval len besmet en vele natuurlijke reservoirs zijn verdwenen in spleten en kloven. Met de komst van militairen is ook beter reddingsmatenaal gearri veerd. Soldaten hebben grote tenten opgeslagen, waarin de weinige vrouwen en kinderen die aan de dood ontsnapt zijn, onderdak wordt geboden. In leren bakken wordt spaarzamelijic water ter beschikking gesteld. Telkens worden van verdriet versufte mensen binnengebracht, 'die uren lang met hun geliefde doden hebben omgezworven en die Hechts met zefchte drang te bewegen zijn de stoffelijke overschotten' neer te leggen, opdat ze in greppels begraven kunnen worden. Ezeltjes, waarvan de eigenaars zijn omgekomen, lopen balkend tussen de redders en niemand komt er aan toe hen van voedsel te Vieuws in één oogopslag Bij benadering is nog niet te zeggen hoeveel slachtoffers de aardbeving in Perzië heeft gemaakt. De Perzische premier heeft een cijfer van 20.000 doden en gewonden ge noemd. Een honderdtal dorpen is verwoest. Het reddings- en bergings werk komt nu op gang. Sommige plaatsen moeten vanuit de lucht worden bevoorraad. Vice-premier Ben Bella heeft verklaard, dat de troepen van de hem trouw zijnde wilaya's tot elke prijs de hoofdstad Algiers zullen innemen. Zij zetten hun opmars naar de stad voort en hebben, soms na korte vuurgevechten, een aantal dorpen veroverd. Eenheden van wilaya 4 trekken zich terug in de bergen. Onderweg vernie tigen zij bruggen e.d. Uit het voorlopig ver slag. dat de Tweede Ka mer heeft uitgebracht over het ontwerp rijkswet tot goedkeuring van de in New York gesloten Neder lands-Indonesische over eenkomst inzake Nieuw- Guinea blijkt, dat de meerderheid der Kamer voor goedkeuring van het akkoord is. Waarschijnlijk nog vandaag zou het ka binet zijn memorie van antwoord publiceren, waarna donderdag de openbare behandeling volgt. In Hollandia hebben en kele Papoea-leiders een nationaal comité opgericht voor de vrijheid van het Papoea-volk. Het wil bin nenkort een congres orga niseren in Hollandia. Amerikaanse vliegtuigen zullen boven Nieuw-Gui- nea voedsel enz. uitwer pen voor de Indonesische parachutisten, die daar nog rondzwermen. De westelijke geallieer den hebben gisteren de Russen toch toestemming gegeven de aflossing van de wacht voor het Russi sche oorlogsmonument in de Britse sector van Ber lijn via de grensovergang Charlie te doen passeren. „Ik sliep op het dag en hoorde plot seling een vreselijk lawaai" snikte een oude vrouw. „Ik viel en hoorde mijn man en kinderen om hulp schreeuwen, maar ik kon niets doen." Dat gedoemd zijn tot machteloosheid keert in alle verhalen weer terug en de mensen voe len er zidh door belast. Een vrouw met een driejarig dochtertje op de rag was slechts met de grootste moeite weg te leiden van het graf van haar man en andere kinderen. Het enige wat zij ui', kon brengen was „Moge Allah mijn le ven nemen, er is mij niets overgeble ven." Een man die enige uren na de ramp uit Teheran in zjjn dorp aankwam en daar zijn gezin slechts kon vermoe den onder de puinhopen van zijn lemen huis, werd gisteravond door vermoeide soldaten weggedragen. Hij huilde einde lijk, verzuchtte een van de redders haast opgelucht (Voor vervolg zie pag. 4) Hassan Javid en zijn gezin hebben het enige wat zij redden konden, op hun muilezel geladen, nu hun huis in westelijk Perzië onder de aardbeving is bezweken. Terwijl hij zijn verwoeste dorp verlaat, mompelt hij tegen de fotograaf: „Nu hoef ik niet meer bang te zijn voor de landheer (Telefoto) (Van onze parlementsredactie) Een grote meerderheid in de Tweede Kamer is bereid, zij uit op uit eenlopende gronden, de overeenkomst met Indonesië over Nieuw- Guinea goed te keuren, althans haar goedkeuring eraan niet te onthou den. Met deze mededeling begint het voorlopig verslag van de Tweede Kamer over het wetsontwerp, waarin de regering om goedkeuring van het akkoord heeft gevraagd. De Kamer heeft het akkoord afgelopen vrij dag in de afdelingen besproken. Meteen is gistermiddag het kabinet bij eengekomen ter bespreking van het voorlopig verslag. Reeds vandaag werd het antwoord van de regering over de opmerkingen van de Kamerleden verwacht. Zoals men weet, zal de Tweede Kamer donderdag de overeen komst met Indonesië in het openbaar bespreken. Voordat in het voorlopig verslag wordt ingegaan op de inhoud van de overeenkomst, uiten zeer veel Kamer- Emmy Verhey is nog maar 13 jaar, maar gisteravond speelde zij in de Scheveningse Kurzaal het Viool concert. van Tsjaikowski. Een wonderkind is zij echt niet wel een leuk, gezond meisje met op vallende violistische begaafdheid. (Recensie op pagina 7). leden waardering voor allen, die in Nieuw-Guinea aan de toekomst van 't land hebben meegewerkt. Algemeen stemt de Kamer in met het voornemen van de regering, de stoffelijke resten van de gesneuvelde en verongelukte Nederlandse militairen naar Nederland te laten overbrengen. Wat de overeenkomst zelf betreft, veel leden, naar mag worden aange nomen de KVP-fractie, kunnen het volkomen begrijpen, dat de regering slechts met een bezwaard hart haar goedkeuring aan de ondertekening van het akkoord heeft kunnen verlenen. Zij betreuren diep, dat het verdrag voornamelijk neerkomt op inwilliging van de Indonesische eisen. Dit was overigens niet te voorkomen, zo me nen deze leden. Het vastleggen van deze externe zelfbeschikkingsrecht van de Papoea's vormt een gunstige uitzondering. Veel andere leden, naar zich uit het verband laat opmaken de PvdA-fractie. achten het geboden, het akkoord te aan vaarden. omdat ieder uitstel van een re- u kunnen leiden tot een -oor de Papoea's, én voor nog ongunstiger positie geling slechts situatie, die ér Nederland eei zou scheppen. Deze leden keuren het gebruik van mi litaire middelen door Indonesië met klem af. De ontwikkeling beoordelend, komen z(j echter tot de conclusie, dat de thans geschapen situatie moet worden gezien als het resultaat van een onvol doende werkelijkheidszin bij kabinetten Kamermeerderbeden in het verleden. Er is dan ook thans geen reden om de Ver. Staten te laken en Oe Thant te mis prijzen over het bereikte resultaat. (Voor vervolg zie 'pagina 7) Drie steden bezet Bevelhebbers van troepen, die achter Ben Bella staan, hebben vandaag de verovering van drie steden. Boghari. Amin el Hadzjeil on Sisi Aissa in Al gerije. bekendgemaakt. Vijf compagnieën van wilaya 4 het militaire en politie ke district Algiers en omgeving zou den overgelopen zijn naar de troepen van Ben Bella. De troepen van Ben BeMa trekken op naar Algiers. De ge regelde troepen hebben opdracht bloed vergieten waar mogelijk te voorkomen. Bij Medea zouden doden en gewonden zijn gzvalen. Daar hebben terugtrekken de guerilatroepen vijf bruggen opgebla- Ben Bella heeft gisteren gezegd, dat de troepen van de Wilaya's 1, 5 en 6 „de hoofdstad tot elke prijs" zullen innemen. Ben Bella zei, dat de toestand in Al giers een „georganiseerde anarchie" be tekent en dat het politieke bureau dit onmogelijk kon laten voortduren Het was volgens hem ondenkbaar dat de hoofdstad van het land in handen van één wilaya zou blijven. De bedoeling van wilaya 4 is. aldus Ben Bella, een staat in een staat te gaan vormen. Als alle wi laya's zo zouden handelen, zou van Alge rije een federatie of confederatie moeten worden gemaakt, wat hij ondenkbaar noemde. Hij zei. dat wilaya 4 alle cen trale posten in Algiers onder toezicht heeft, met inbegrip van de radio en de politiemacht. Het militaire commando in Algiers had volgens hem ook de hand gelegd op goederen die door internatio nale hulpverleningsorganisaties waren verstrekt. Inmiddels hebben eenheden van wilaya 4 gisteren de mohammedaanse wijk van de kasbah ln Algiers ontruimd. Zoals be kend had hier zondagavond een heftig vuurgevecht plaats tussen guerrilla-troe pen en pro-Ben Bella-elementen. Volgens een woordvoeder van de guerrilla's zijn hierbij ongeveer honderd personen ge dood of gewond. De wijk is thans in han den van troepen die voor Ben Bella zijn en onder leiding staan van Yacef Saadl. Het politieke bureau van Ben Bella heeft een beroep gedaan op de opleiding van Wilaya 4 om haar troepen uit geheel Algiers terug te trekken. Het verklaarde voorts in een communiqué dat Wilaya 4 door de beschuldiging dat Franse, mili tairen de hand hebben gehad in de schiet partij van zondagavond, buitenlandse in terventie wil uitlokken. Het opperbevel vön het Franse leger heeft de beschuldi gingen krachtig ontkend. Premier Ben Khedda, die de beschuldigingen in be handeling heeft genomen, zei hierover: niettegenstaande de Franse dementi's hebben zekere elementen van de Franse troepen hun wapens gebruikt tegen Al gerijnse burgers. De oprukkende troepen van Ben Bella, die ongeveer zesduizend soldaten omvat ten. zijn goed bewapend en in het bezit van 107 mm-kanonnen, mortieren, lucht afweergeschut op wagens, pantserwagens en andere zware uitrusting. Volgens zegs lieden zullen de troepen van Wilaya 4 hiertegen eerst tegenstand bieden als zij de buitenwijken van Algiers hebben be reikt. De woordvoerder van Wilaya 4, luitenant Ali Allouache, heeft verklaard dat indien de troepen er niet in slagen in Algiers stand te houden, zij een guer- Bella zullen gaan voeren zoals zij die rilla-oorlog tegen het leger van Ben vroeger tegen de Fransen hebben ge voerd. Waarnemers tweifelen er echter of er veel militairen te vinden ziin na zeven jaar oorlog bereid zijn de ondergrondse strijd te hervatten. TN HOLLANDIA verwachtte men dat er heden een grote stormloop op de kantoren van de Nederlandsche Handel Mij in Nieuw-Guinea zou komen omdat financiële deskundigen hun relaties had den aangeraden hun deposito's ten spoe digste op te aemen. Men vertkeert bij de NHM te Hollandia in het ongewisse over de toekomstige financiële toe stand en daarom kregen de cliënten dan ook maandagochtend van de bank te horen dat zij hun geld beter zo spoe dig mogelijk kunnen opnemen in ver band met de onbekendheid van de toe stand na 1 oktober en het gebrek aan personeel dat f> die dag ongetwijfeld zal ontstaan. Het kantoor van de NHM was zater dag en maandag gesloten omdat er geen buitenlandse valuta voorhanden was en er een ernstige achterstand in de ad ministratieve afwikkeling is ontstaan. De toestand wordt gekenschetst door het feit dat de Missionary Aviation Fellowship maandag met alle beschik bare vliegtuigen boven de binnenlan den heeft gevlogen om de zendelingen door pamfletten op de hoogte te bren gen van de onzekerheid van de finan ciële stand van zaken. De zendelingen is aangeraden zo spoedig mogelijk him hoofdkwartier te Hollandia te laten weten of zijn hun bankdeposito willen opnemen. (Voor vervolg zie pagina 4) yERBIJSTERD staat de wereld bij do ramp die het volk van Perzië ge troffen heeft en die duizenden uit het leven heeft weggerukt, overal rouw en onzegbaar leed verspreidend. Hulpacties zijn snel georganiseerd, en dat is goed. In zulke dagen is de mensheid één. Van de ontsteltenis nog niet beko men. maakt men de eerste aanstalten tot leniging van de ellende. Er breekt zich dan een menselijke solidariteit haan. waar bij grenzen vervagen en tegenstellingen worden opgeheven. Van alle zijden stroomt dan de hulp toe. Zoals moderne communicatiemiddelen ons vrijwel op het moment zelf Tan het ont stane leed verwittigen, zo ook worden moderne communicatiemiddelen benut om, zo spoedig als maar mogelijk is. in het eerst nodige te voorzien. Onze oprechte deernis behoort uit te gaan naar dit geslagen volk. Het bestaan is er hard en sober. Vreugden zijn er niet vele. Moeizaam zijn de pogingen om te komen tot enige sociale verheffing. Onder zulke omstandigheden moet een ramp als zich nu voltrokken heeft bijzonder ontwrich tend werken. Hoe een aangrijpend gebeuren als dit te zien? Wie bij de Bijbel leeft, weet, hoe God vanouds in aardbevingen tot zijn volk sprak. De aardbeving was een kenteken van zijn majesteit, van zijn macht, ook van zijn toorn. Zijn volk wist het: Hij doet de aarde beven. Zijn wij nog bereid, in de schepping Gods maje-steit te onderkennen, acht te geven op zijn tekenen, eerbiedig te luisteren ook naar zijn toorn? In onze eeuw hebben we de neiging, ook ten aanzien van deze din gen nogal achteloos te leven. De Bijbel gewaagt van aardbevingen nog in ander verband. Zij worden dan een heenwijzing naar de laatste dagen. Wie de Bijbel leest, weet, dat deze aarde voor bijgaat. Voor de nadering van het einde, worden ons aardbevingen aangekondigd. Wij weten nu wel, hoe hevig ze kunnen zijn. Toch. zegt de Bijbel, zijn ze nog maar een begin van de smarten. Deze aarde gaat voorbij. Voorbij met al haar onvolkomenheid. Met al haar on rust tot in de aardkorst toe. Met al het leed dat in een ogenblik over tienduizen den kan worden uitgestort. Dezo aarde echter is meer dan het voorwerp van Gods toorn, ook zijn liefde is naar haar, naar ons dus, uitgestrekt. En toen Chris tus voor de zonden der wereld stierf, ook toen beefde de aarde. En de doden ston den op. Het is iets om bij na te denken. Ook vandaag. Het duurt mij te lang, voordat dat ding warm is." De Bilt verwacht tot woensdagavond. Wisselend bewolkt met enkele buien. Matige tot krachtige zuidwestelijke wind. Iets lagere temperaturen. (Opgemaakt te 11.15 uur). Zon en maan: 5 september: zon op: 05.56. onder 19.20, maan op: 12.19, onde. 22.06. 6 september: Eerste kwartier. HOOGWATER SCHEVENINGEN 5 september: 6.27 n.; 18.47 n.m. Vanmorgen zijn bij doorlaatposten langs de Berlijnse muur kleine de tachementen Amerikaanse solda ten in volledige uitrusting versche nen. Een woordvoerder voor het Amerikaanse leger kon hierover geen inlichtingen geven. Jeeps bemand met zes soldaten verschenen aan die doorlaatposten in de Amerikaanse sector. Aan de grote doorlaatpost „Charlie" in de Amerikaanse sector was vanmorgen geen verandering te bespeuren. Het detachement vari 20 man militaire politie, dat daar ge woonlijk is gestationeerd droeg thans echter geen oorlogsuitrusting. Het verkeer door de doorlaatpost was normaal. Een auto van het Sowjet- leger kwam West-Berlijn binnen met onbekende bestemming. Er werd op gewezen dat het westelijk verbod alleen geldt voor schildwachten, die naar het Russische oorlogsgedenk teken gaan. Een Amerikaanse woordvoerder ver klaarde later: „Amerikaans personeel is gestationeerd op zes toegangspostcn ln de Amerikaanse sector om na tc gaan in hoeverre de instructies, voor zover onze sector daarbij betrokken is, worden na gekomen. Ook de Fransen hebben in hun sector mannen gestationeerd. De Britse soldaten waren vanmorgen in oorlogs tenue. De Berlijnse politie heeft barriè res aangebracht. Zondag hadden geallieerde en Ameri kaanse autoriteiten medegedeeld de door laatpost „Charlie" niet meer te gebruiken om hun soldaten naar de andere kant van de muur te brengen naar het oorlogs gedenkteken. Volgens een geallieerde woordvoerder werd de Cowjets een tijds limiet gegeven, maar deze werd niet be kendgemaakt. Ondanks deze mededeling ls gistermiddag de aflossing van het oor logsmonument met drie pantservoertui gen door de grensovergang „Charlie" bij de Fried rich strasze West-Berlijn binnen gereden. Na een oponthoud van ongeveer twee minuten en een kort gesprek tussen een Amerikaanse tolk en de begeleidende Russische officier van de eerste pantser wagen. sloeg het convooi de richting van het oorlogsmonument in. onder weste lijke escorte. Veel inwoners van West- Berlijn hadden zich voor de doorlaatpost verzameld. Toen bleek, dat de wagens de toegang niet werd geweigerd, pro testeerden de omstanders met een fluit concert. Tot ongeregeldheden is het niet gekomen. Op de vliegbasis Eindhoven is van morgen een straaljager van de Belgische luchtmacht bij een landing door een zo genaamd vangnet heen geschoten. Het toestel is in een bouwland terecht geko men en m brand geviogen. Over het W van de piloot is nog niets bekend. Ve»- dere gegevens ontbreken nog. Tendens dalend J?EN depressie bewoog via Engeland naar het noordelijke deel van óe Noordzee. Het bijbehorende koufront trok in de namiddag en avond van maan dag Nederland voorbij en verdreef toen de zeer warme in ons land aanwezige luchtwaarin in het zuidoosten t>an het land maandagmiddag temperaturen van ongeveer 30 graden voorkwamen. De koufrontpassage geschiedde in verband met de buitengewone droogte van de lucht in de onderste 3000 meier, vrijwel zonder regen of onweer. De genoemde depressie heeft de weg vrijgemaakt voor volgende oceaanstoringen. Vanochtend naderde het centrum van een tamelijk diepe depressie de Britse eilanden. Deze depressie zal geleidelijk meer invloed op het weer in Nederland gaan uitoefenen. In verband daarmee zullen er enkele buien voorkomen, waarbij de temperatu ren bij zuidwestelijke wind nog wat la ger worden. Strandverwachting Na een warme dag voert een zuid westen wind al weer wat koelere lucht aan. Kleine depressie bij Ierland doet morgen de buienkans toenemen. Ook nog perioden van zonneschijn. In de middag 19 a 20 graden, zeewater 17 gra den. Vooruitzichten» onstabiel* hiehè mak batatkHM.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 1