ïliruure jTdterfjc (Courant
CHAOS VERLAMT REDDERS
Commentaar
Nieuwe dreiging
epidemieën
Grote kamermeerderheid
accepteert akkoord
Russen nu toch weer via post
„Charlie" naar W.-Berlijn
In Perzië 20.000 doden en gewonden
Paniek in Teheran
Onbeschrijfelijke chaos
Reddingsmateriaal
Drie KVP-ers menen:
dit is geen overeenkomst
Opmars
naar Algiers
Stormloop op banken in
N.-Guinea verwacht
(rita)
DINSDAG 4 SEPTEMBER 1962
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING! 58936.
Drieënveertigste jaargang no. 12573
CHRISTELIJKE AT ION AAL DAGBLAD
.Stutvasth* ts jMfcwo
uifn bat fai le^ieespget"
internationale autolijndiensten
Holland-Belgii
dagelijks
k Holland-Dene-
marken 3 x per
week
Holland-Zweden
3 x per week
Bettoweg 6 Schiedam TeL 64635
Postbus 209 - Telex 22166
TN Perzië waagt men zich niet meer aan schattingen. Premier As-
sadollah Alam, die gisteren persoonlijk de leiding op zich ge
nomen heeft van het reddingswerk, wilde slechts verklaren dat het
aantal doden en gewonden waarschijnlijk meer dan 20.000 bedraagt.
Volgens ongecontroleerde tellingen zouden ruim 10.000 mensen het
leven verloren hebben. De eerste zorg is nu de vele slachtoffers te
begraven, daar met de dag nu het gevaar voor epidemieën stijgt. In
het rampgebied, dat veel uitgesterketer blijkt te zijn dan men aan
vankelijk dacht ruim honderd dorpen zijn verwoest zijn de
eerste zendingen levensmiddelen en medicamenten inmiddels aan
gekomen.
In de Perzische hoofdstad Teheran is gisteravond een complete
paniek uitgebroken, nadat een televisiestation van de Amerikaanse
strijdkrachten bekend had gemaakt, dat er tegen middernacht een
nieuwe hevige aardbeving was te verwachten. Verdwaasd van angst
sleepten mensen kinderen en beddegoed uit de huizen om de nacht
in de openlucht door te brengen. Duizenden volgepropte auto's joe
gen de stad uit. Na twee uur liet hetzelfde televisiestation weten,
dat ieder rustig kon gaan slapen, daar de mededeling berustte op een
anoniem telefoontje.
Nu de eerste ploegen reddingstroepen, die sinds zondagochtend onafgebro
ken hebben gewerkt naar de hoofdstad terugkeren, komen ook de onbeschrij
felijke verhalen los. De ellende is zo groot, dat zelfs geharde militairen aan
vankelijk niets kunnen uitrichten. In iedere situatie worden de redders ge
confronteerd met de vraag naar het waarom van de ramp. Slecots de weten-
scoap dat talmen bij net bergen van de slachtoffers een tweede ramp kan
veroorzaken, het uitbreken van besmettelijke ziekten, geeft de vrijwilligers en
soldaten moed het werk aan te vatten. Een enorme chaos belemmert echter
het hulp bieden aan mogelijke overlevenden. Steeds vindt men onder grote
hergen leem en planken mensen die zichzelf niet kunnen bevrijden. Hun
eerste vraag is naar water. Het water dat er is, blijkt namelijk in vele geval
len besmet en vele natuurlijke reservoirs zijn verdwenen in spleten en kloven.
Met de komst van militairen is ook beter reddingsmatenaal gearri
veerd. Soldaten hebben grote tenten opgeslagen, waarin de weinige
vrouwen en kinderen die aan de dood ontsnapt zijn, onderdak wordt
geboden. In leren bakken wordt spaarzamelijic water ter beschikking
gesteld. Telkens worden van verdriet versufte mensen binnengebracht,
'die uren lang met hun geliefde doden hebben omgezworven en die
Hechts met zefchte drang te bewegen zijn de stoffelijke overschotten'
neer te leggen, opdat ze in greppels begraven kunnen worden. Ezeltjes,
waarvan de eigenaars zijn omgekomen, lopen balkend tussen de redders
en niemand komt er aan toe hen van voedsel te
Vieuws in
één oogopslag
Bij benadering is nog
niet te zeggen hoeveel
slachtoffers de aardbeving
in Perzië heeft gemaakt.
De Perzische premier
heeft een cijfer van 20.000
doden en gewonden ge
noemd. Een honderdtal
dorpen is verwoest. Het
reddings- en bergings
werk komt nu op gang.
Sommige plaatsen moeten
vanuit de lucht worden
bevoorraad.
Vice-premier Ben Bella
heeft verklaard, dat de
troepen van de hem trouw
zijnde wilaya's tot elke
prijs de hoofdstad Algiers
zullen innemen. Zij zetten
hun opmars naar de stad
voort en hebben, soms na
korte vuurgevechten, een
aantal dorpen veroverd.
Eenheden van wilaya 4
trekken zich terug in de
bergen. Onderweg vernie
tigen zij bruggen e.d.
Uit het voorlopig ver
slag. dat de Tweede Ka
mer heeft uitgebracht over
het ontwerp rijkswet tot
goedkeuring van de in
New York gesloten Neder
lands-Indonesische over
eenkomst inzake Nieuw-
Guinea blijkt, dat de
meerderheid der Kamer
voor goedkeuring van het
akkoord is. Waarschijnlijk
nog vandaag zou het ka
binet zijn memorie van
antwoord publiceren,
waarna donderdag de
openbare behandeling
volgt.
In Hollandia hebben en
kele Papoea-leiders een
nationaal comité opgericht
voor de vrijheid van het
Papoea-volk. Het wil bin
nenkort een congres orga
niseren in Hollandia.
Amerikaanse vliegtuigen
zullen boven Nieuw-Gui-
nea voedsel enz. uitwer
pen voor de Indonesische
parachutisten, die daar
nog rondzwermen.
De westelijke geallieer
den hebben gisteren de
Russen toch toestemming
gegeven de aflossing van
de wacht voor het Russi
sche oorlogsmonument in
de Britse sector van Ber
lijn via de grensovergang
Charlie te doen passeren.
„Ik sliep op het dag en hoorde plot
seling een vreselijk lawaai" snikte een
oude vrouw. „Ik viel en hoorde mijn
man en kinderen om hulp schreeuwen,
maar ik kon niets doen." Dat gedoemd
zijn tot machteloosheid keert in alle
verhalen weer terug en de mensen voe
len er zidh door belast. Een vrouw met
een driejarig dochtertje op de rag was
slechts met de grootste moeite weg te
leiden van het graf van haar man en
andere kinderen. Het enige wat zij ui',
kon brengen was „Moge Allah mijn le
ven nemen, er is mij niets overgeble
ven." Een man die enige uren na de
ramp uit Teheran in zjjn dorp aankwam
en daar zijn gezin slechts kon vermoe
den onder de puinhopen van zijn lemen
huis, werd gisteravond door vermoeide
soldaten weggedragen. Hij huilde einde
lijk, verzuchtte een van de redders haast
opgelucht
(Voor vervolg zie pag. 4)
Hassan Javid en zijn gezin hebben het enige wat zij redden konden, op hun muilezel geladen, nu hun
huis in westelijk Perzië onder de aardbeving is bezweken. Terwijl hij zijn verwoeste dorp verlaat,
mompelt hij tegen de fotograaf: „Nu hoef ik niet meer bang te zijn voor de landheer
(Telefoto)
(Van onze parlementsredactie)
Een grote meerderheid in de Tweede Kamer is bereid, zij uit op uit
eenlopende gronden, de overeenkomst met Indonesië over Nieuw-
Guinea goed te keuren, althans haar goedkeuring eraan niet te onthou
den. Met deze mededeling begint het voorlopig verslag van de Tweede
Kamer over het wetsontwerp, waarin de regering om goedkeuring van
het akkoord heeft gevraagd. De Kamer heeft het akkoord afgelopen vrij
dag in de afdelingen besproken. Meteen is gistermiddag het kabinet bij
eengekomen ter bespreking van het voorlopig verslag. Reeds vandaag werd
het antwoord van de regering over de opmerkingen van de Kamerleden
verwacht. Zoals men weet, zal de Tweede Kamer donderdag de overeen
komst met Indonesië in het openbaar bespreken.
Voordat in het voorlopig verslag
wordt ingegaan op de inhoud van de
overeenkomst, uiten zeer veel Kamer-
Emmy Verhey is nog maar 13 jaar,
maar gisteravond speelde zij in de
Scheveningse Kurzaal het Viool
concert. van Tsjaikowski. Een
wonderkind is zij echt niet wel
een leuk, gezond meisje met op
vallende violistische begaafdheid.
(Recensie op pagina 7).
leden waardering voor allen, die in
Nieuw-Guinea aan de toekomst van
't land hebben meegewerkt. Algemeen
stemt de Kamer in met het voornemen
van de regering, de stoffelijke resten
van de gesneuvelde en verongelukte
Nederlandse militairen naar Nederland
te laten overbrengen.
Wat de overeenkomst zelf betreft,
veel leden, naar mag worden aange
nomen de KVP-fractie, kunnen het
volkomen begrijpen, dat de regering
slechts met een bezwaard hart haar
goedkeuring aan de ondertekening van
het akkoord heeft kunnen verlenen.
Zij betreuren diep, dat het verdrag
voornamelijk neerkomt op inwilliging
van de Indonesische eisen. Dit was
overigens niet te voorkomen, zo me
nen deze leden. Het vastleggen van
deze externe zelfbeschikkingsrecht
van de Papoea's vormt een gunstige
uitzondering.
Veel andere leden, naar zich uit het
verband laat opmaken de PvdA-fractie.
achten het geboden, het akkoord te aan
vaarden. omdat ieder uitstel van een re-
u kunnen leiden tot een
-oor de Papoea's, én voor
nog ongunstiger positie
geling slechts
situatie, die ér
Nederland eei
zou scheppen.
Deze leden keuren het gebruik van mi
litaire middelen door Indonesië met
klem af. De ontwikkeling beoordelend,
komen z(j echter tot de conclusie, dat de
thans geschapen situatie moet worden
gezien als het resultaat van een onvol
doende werkelijkheidszin bij kabinetten
Kamermeerderbeden in het verleden.
Er is dan ook thans geen reden om de
Ver. Staten te laken en Oe Thant te mis
prijzen over het bereikte resultaat.
(Voor vervolg zie 'pagina 7)
Drie steden bezet
Bevelhebbers van troepen, die achter
Ben Bella staan, hebben vandaag de
verovering van drie steden. Boghari.
Amin el Hadzjeil on Sisi Aissa in Al
gerije. bekendgemaakt. Vijf compagnieën
van wilaya 4 het militaire en politie
ke district Algiers en omgeving zou
den overgelopen zijn naar de troepen
van Ben Bella. De troepen van Ben
BeMa trekken op naar Algiers. De ge
regelde troepen hebben opdracht bloed
vergieten waar mogelijk te voorkomen.
Bij Medea zouden doden en gewonden
zijn gzvalen. Daar hebben terugtrekken
de guerilatroepen vijf bruggen opgebla-
Ben Bella heeft gisteren gezegd, dat de
troepen van de Wilaya's 1, 5 en 6 „de
hoofdstad tot elke prijs" zullen innemen.
Ben Bella zei, dat de toestand in Al
giers een „georganiseerde anarchie" be
tekent en dat het politieke bureau dit
onmogelijk kon laten voortduren Het
was volgens hem ondenkbaar dat de
hoofdstad van het land in handen van
één wilaya zou blijven. De bedoeling van
wilaya 4 is. aldus Ben Bella, een staat in
een staat te gaan vormen. Als alle wi
laya's zo zouden handelen, zou van Alge
rije een federatie of confederatie moeten
worden gemaakt, wat hij ondenkbaar
noemde. Hij zei. dat wilaya 4 alle cen
trale posten in Algiers onder toezicht
heeft, met inbegrip van de radio en de
politiemacht. Het militaire commando in
Algiers had volgens hem ook de hand
gelegd op goederen die door internatio
nale hulpverleningsorganisaties waren
verstrekt.
Inmiddels hebben eenheden van wilaya
4 gisteren de mohammedaanse wijk van
de kasbah ln Algiers ontruimd. Zoals be
kend had hier zondagavond een heftig
vuurgevecht plaats tussen guerrilla-troe
pen en pro-Ben Bella-elementen. Volgens
een woordvoeder van de guerrilla's zijn
hierbij ongeveer honderd personen ge
dood of gewond. De wijk is thans in han
den van troepen die voor Ben Bella zijn
en onder leiding staan van Yacef Saadl.
Het politieke bureau van Ben Bella
heeft een beroep gedaan op de opleiding
van Wilaya 4 om haar troepen uit geheel
Algiers terug te trekken. Het verklaarde
voorts in een communiqué dat Wilaya 4
door de beschuldiging dat Franse, mili
tairen de hand hebben gehad in de schiet
partij van zondagavond, buitenlandse in
terventie wil uitlokken. Het opperbevel
vön het Franse leger heeft de beschuldi
gingen krachtig ontkend. Premier Ben
Khedda, die de beschuldigingen in be
handeling heeft genomen, zei hierover:
niettegenstaande de Franse dementi's
hebben zekere elementen van de Franse
troepen hun wapens gebruikt tegen Al
gerijnse burgers.
De oprukkende troepen van Ben Bella,
die ongeveer zesduizend soldaten omvat
ten. zijn goed bewapend en in het bezit
van 107 mm-kanonnen, mortieren, lucht
afweergeschut op wagens, pantserwagens
en andere zware uitrusting. Volgens zegs
lieden zullen de troepen van Wilaya 4
hiertegen eerst tegenstand bieden als zij
de buitenwijken van Algiers hebben be
reikt. De woordvoerder van Wilaya 4,
luitenant Ali Allouache, heeft verklaard
dat indien de troepen er niet in slagen
in Algiers stand te houden, zij een guer-
Bella zullen gaan voeren zoals zij die
rilla-oorlog tegen het leger van Ben
vroeger tegen de Fransen hebben ge
voerd. Waarnemers tweifelen er echter
of er veel militairen te vinden ziin
na zeven jaar oorlog bereid zijn de
ondergrondse strijd te hervatten.
TN HOLLANDIA verwachtte men dat
er heden een grote stormloop op de
kantoren van de Nederlandsche Handel
Mij in Nieuw-Guinea zou komen omdat
financiële deskundigen hun relaties had
den aangeraden hun deposito's ten spoe
digste op te aemen. Men vertkeert bij
de NHM te Hollandia in het ongewisse
over de toekomstige financiële toe
stand en daarom kregen de cliënten
dan ook maandagochtend van de bank
te horen dat zij hun geld beter zo spoe
dig mogelijk kunnen opnemen in ver
band met de onbekendheid van de toe
stand na 1 oktober en het gebrek aan
personeel dat f> die dag ongetwijfeld
zal ontstaan.
Het kantoor van de NHM was zater
dag en maandag gesloten omdat er geen
buitenlandse valuta voorhanden was en
er een ernstige achterstand in de ad
ministratieve afwikkeling is ontstaan.
De toestand wordt gekenschetst door
het feit dat de Missionary Aviation
Fellowship maandag met alle beschik
bare vliegtuigen boven de binnenlan
den heeft gevlogen om de zendelingen
door pamfletten op de hoogte te bren
gen van de onzekerheid van de finan
ciële stand van zaken. De zendelingen
is aangeraden zo spoedig mogelijk him
hoofdkwartier te Hollandia te laten
weten of zijn hun bankdeposito willen
opnemen.
(Voor vervolg zie pagina 4)
yERBIJSTERD staat de wereld bij do
ramp die het volk van Perzië ge
troffen heeft en die duizenden uit het
leven heeft weggerukt, overal rouw en
onzegbaar leed verspreidend.
Hulpacties zijn snel georganiseerd, en dat
is goed. In zulke dagen is de mensheid
één. Van de ontsteltenis nog niet beko
men. maakt men de eerste aanstalten tot
leniging van de ellende. Er breekt zich
dan een menselijke solidariteit haan. waar
bij grenzen vervagen en tegenstellingen
worden opgeheven.
Van alle zijden stroomt dan de hulp toe.
Zoals moderne communicatiemiddelen ons
vrijwel op het moment zelf Tan het ont
stane leed verwittigen, zo ook worden
moderne communicatiemiddelen benut om,
zo spoedig als maar mogelijk is. in het
eerst nodige te voorzien.
Onze oprechte deernis behoort uit te gaan
naar dit geslagen volk. Het bestaan is er
hard en sober. Vreugden zijn er niet vele.
Moeizaam zijn de pogingen om te komen
tot enige sociale verheffing. Onder zulke
omstandigheden moet een ramp als zich
nu voltrokken heeft bijzonder ontwrich
tend werken.
Hoe een aangrijpend gebeuren als dit te
zien?
Wie bij de Bijbel leeft, weet, hoe God
vanouds in aardbevingen tot zijn volk
sprak. De aardbeving was een kenteken
van zijn majesteit, van zijn macht, ook
van zijn toorn. Zijn volk wist het: Hij
doet de aarde beven.
Zijn wij nog bereid, in de schepping Gods
maje-steit te onderkennen, acht te geven
op zijn tekenen, eerbiedig te luisteren ook
naar zijn toorn? In onze eeuw hebben we
de neiging, ook ten aanzien van deze din
gen nogal achteloos te leven.
De Bijbel gewaagt van aardbevingen nog
in ander verband. Zij worden dan een
heenwijzing naar de laatste dagen. Wie
de Bijbel leest, weet, dat deze aarde voor
bijgaat. Voor de nadering van het einde,
worden ons aardbevingen aangekondigd.
Wij weten nu wel, hoe hevig ze kunnen
zijn. Toch. zegt de Bijbel, zijn ze nog
maar een begin van de smarten.
Deze aarde gaat voorbij. Voorbij met al
haar onvolkomenheid. Met al haar on
rust tot in de aardkorst toe. Met al het
leed dat in een ogenblik over tienduizen
den kan worden uitgestort. Dezo aarde
echter is meer dan het voorwerp van
Gods toorn, ook zijn liefde is naar haar,
naar ons dus, uitgestrekt. En toen Chris
tus voor de zonden der wereld stierf, ook
toen beefde de aarde. En de doden ston
den op. Het is iets om bij na te denken.
Ook vandaag.
Het duurt mij te lang, voordat dat
ding warm is."
De Bilt verwacht tot woensdagavond.
Wisselend bewolkt met enkele buien.
Matige tot krachtige zuidwestelijke wind.
Iets lagere temperaturen. (Opgemaakt te
11.15 uur).
Zon en maan: 5 september: zon op:
05.56. onder 19.20, maan op: 12.19, onde.
22.06. 6 september: Eerste kwartier.
HOOGWATER SCHEVENINGEN
5 september: 6.27
n.; 18.47 n.m.
Vanmorgen zijn bij doorlaatposten
langs de Berlijnse muur kleine de
tachementen Amerikaanse solda
ten in volledige uitrusting versche
nen. Een woordvoerder voor het
Amerikaanse leger kon hierover geen
inlichtingen geven. Jeeps bemand
met zes soldaten verschenen aan die
doorlaatposten in de Amerikaanse
sector. Aan de grote doorlaatpost
„Charlie" in de Amerikaanse sector
was vanmorgen geen verandering te
bespeuren. Het detachement vari 20
man militaire politie, dat daar ge
woonlijk is gestationeerd droeg thans
echter geen oorlogsuitrusting. Het
verkeer door de doorlaatpost was
normaal. Een auto van het Sowjet-
leger kwam West-Berlijn binnen
met onbekende bestemming.
Er werd op gewezen dat het westelijk
verbod alleen geldt voor schildwachten,
die naar het Russische oorlogsgedenk
teken gaan.
Een Amerikaanse woordvoerder ver
klaarde later: „Amerikaans personeel is
gestationeerd op zes toegangspostcn ln
de Amerikaanse sector om na tc gaan in
hoeverre de instructies, voor zover onze
sector daarbij betrokken is, worden na
gekomen. Ook de Fransen hebben in hun
sector mannen gestationeerd. De Britse
soldaten waren vanmorgen in oorlogs
tenue. De Berlijnse politie heeft barriè
res aangebracht.
Zondag hadden geallieerde en Ameri
kaanse autoriteiten medegedeeld de door
laatpost „Charlie" niet meer te gebruiken
om hun soldaten naar de andere kant van
de muur te brengen naar het oorlogs
gedenkteken. Volgens een geallieerde
woordvoerder werd de Cowjets een tijds
limiet gegeven, maar deze werd niet be
kendgemaakt. Ondanks deze mededeling
ls gistermiddag de aflossing van het oor
logsmonument met drie pantservoertui
gen door de grensovergang „Charlie" bij
de Fried rich strasze West-Berlijn binnen
gereden.
Na een oponthoud van ongeveer twee
minuten en een kort gesprek tussen een
Amerikaanse tolk en de begeleidende
Russische officier van de eerste pantser
wagen. sloeg het convooi de richting van
het oorlogsmonument in. onder weste
lijke escorte. Veel inwoners van West-
Berlijn hadden zich voor de doorlaatpost
verzameld. Toen bleek, dat de wagens
de toegang niet werd geweigerd, pro
testeerden de omstanders met een fluit
concert. Tot ongeregeldheden is het niet
gekomen.
Op de vliegbasis Eindhoven is van
morgen een straaljager van de Belgische
luchtmacht bij een landing door een zo
genaamd vangnet heen geschoten. Het
toestel is in een bouwland terecht geko
men en m brand geviogen. Over het W
van de piloot is nog niets bekend. Ve»-
dere gegevens ontbreken nog.
Tendens dalend
J?EN depressie bewoog via Engeland
naar het noordelijke deel van óe
Noordzee. Het bijbehorende koufront
trok in de namiddag en avond van maan
dag Nederland voorbij en verdreef toen
de zeer warme in ons land aanwezige
luchtwaarin in het zuidoosten t>an het
land maandagmiddag temperaturen van
ongeveer 30 graden voorkwamen. De
koufrontpassage geschiedde in verband
met de buitengewone droogte van de
lucht in de onderste 3000 meier, vrijwel
zonder regen of onweer. De genoemde
depressie heeft de weg vrijgemaakt voor
volgende oceaanstoringen. Vanochtend
naderde het centrum van een tamelijk
diepe depressie de Britse eilanden. Deze
depressie zal geleidelijk meer invloed op
het weer in Nederland gaan uitoefenen.
In verband daarmee zullen er enkele
buien voorkomen, waarbij de temperatu
ren bij zuidwestelijke wind nog wat la
ger worden.
Strandverwachting
Na een warme dag voert een zuid
westen wind al weer wat koelere lucht
aan. Kleine depressie bij Ierland doet
morgen de buienkans toenemen. Ook
nog perioden van zonneschijn. In de
middag 19 a 20 graden, zeewater 17 gra
den.
Vooruitzichten» onstabiel* hiehè mak
batatkHM.