Bijbel en Ilias hebben
zeilde cultuurbron
Uw probleem is het onze
Een woord voor vandaag
Jeugdraad nam afscheid
van ds. Van Veldhuizen
Leven moet gericht zijn
op winnen van anderen
Discussie over toneel
maakte tongen los
MAANDAG 3 SEPTEMBER 1961
\1\DERZIJDS
A.R. NIEUW-GUINEAPOLITIEK
De Anfi Revolutionaire Partij
heeft in zijn blad .Nederlandse
Gedachten" gereageerd op de
kritiek pon G. Goossens op de
Nieuw-Guineapolitiek van deze
partij. Na een uitvoerige samen
vatting ran de brochure schrijft
Nederlandse Gedachten":
om liegt Maar nu moeten wij
goed onderscheiden. Want wat is
de aard van deze kritiek'' Het is
niet de meer dan eens voorko
mend* kritiek van iemand, die
zichzelf of anderen door een be
paalde beleidslijn tekort voelt ge
daan. In deze brochure spreekt
iemand die diep in zijn hart ge
troffen is. omdat zijn partij naar
zijn overtuiging een zwenking
heeft gemaakt welke haar voor
hem juist als anti-revolutionair,
onherkenbaar maakt.
En nu willen wij één zaak in
alle duidelijkheid voorop stellen:
daze brochure is onbetwistbaar ge
schreven vanuit een anti-revolutio
naire gerichtheid. Wat volgens de
heer Goossens niet verloren mag
gaan. wil onze partij haar be-
staansgrond niet verliezen, mag
het moment dat zij de gerechtig
heid als beslissende maatstaf zou
prijsgeven en haar beleid geheel
door de omstandigheden zou la
ten dicteren, op hetzelfde moment
zou zii p'« a"Hr-'--" 't onairo nr--
tij ophouden te^ bestaan, ook al
der die naam blijven voortleven
Nederlandse Gedachtenge-*'
toe dat het belangrijk is hoe dit
alles in de praktijk van het le
ven wordt uitgewerkt:
De christelijke politiek voltrekt
zich niet buiten dc feitelijke reali
teit van de wereld om. Wil men
christH' 'ke politiek kunnen voe
ren. dan is het zaak de omstan
digheden waarin dat zal moeten
Elaatsvinden te kennen en in re
ening te brengen Deze omstan
digheden zijn niet maatgevend, wij
moeten ze keuren en toetsen doch
wij kunnen ze niet buiten beschou
wing laten, zij kunnen soms zelfs
dwingend zijn. Dit zal de heer
Goossens ons, indien wij zijn bro
chure goed hebben verstaan, wil
len toegeven.
Voorts gaat het blad in op de
feitelijke situatie en schildert de
positie van de Verenigde Staten
in de internationale politiek. Het
artkel vervolgt dan:
blok altijd gebaat is bij optreden
de wanorde in de wereld, terwijl
het vrije westen zijn positie tracht
te bouwen op orde en rust.
Voorts mag als bekend worden
verondersteld, dat in de Verenigde
Naties vaak niet het beginsel der
het
eigenbelang.
Dit alles
dan rust op hem de plicht in die
zin een beslissende functie in de
loop der wereldgeschiedenis te
vervullen, dat hij bij het getuige
nis volhardt waar hem alle ande
re mogelijkheden ontvallen zijn
Dit is echter niet de enige mo
gelijkheid van het christelijk ge
tuigenis. De andere mogelijkheid
is: niet volstaan met een getuige
nis-zonder-meer. maar hiernaast
te streven, in de concrete omstan
digheden van het ogenblik, aan de
gerechtigheid naar Gods wet ge
stalte te geven zoveel als binnen
die omstandigheden nog mogelijk
is. Ook dit is onzes inziens een
mogelijkheid, die reëel door de
christen moet worden overwogen.
Deze mogelijkheid uitsluiten zou
uiteindelijk neerkomen op het: uit
deze wereld gaan.
Welke van deze twee mogelijk
heden In elk conci
zen moet worden MPHM
voren uit te maken: hier zal de
christen een beslissing moeten ne
men in het gelóóf. Het is in ieder
geval niet juist, een van deze bei
de mogelijkheden bij voorbaat ten
aanzien van een concreet geval
uit te sluiten. Wanneer wij ons
niet vergissen, is dit bij de heer
Goossens ten aanzien van onze
houding in de Nieuw-Guinea kwes
tie echter wèl het geval.
ATANNEER de leiding van de
»V Anti-Revolutionaire Partij ten
aanzien van het Nieuw-Guinea-
conflict de tweede mogelijkheid
gekozen heeft, gaat het toch niet
?»n dit te bestempelen als een
opportunistische Realpolitik. Wij
zullen elkander toch n ons stre
ven naar de gerechtigheid, en
zijn feiten, welke ook
de heer Goossens dunkt ons niet
zal willen bestrijden. Deze feiten
zijn. niet normatief, in die zin dat
daarmee de maatstaf is gegeven
voor ons politieke handelen. De
heer Goossens heeft gelijk indien
hij zegt, dat wij deze feiten moe
ten toetsen aan de goddelijke we
reldorde en voorzover zij daarme
de naar onze overtuiging in strijd
zijn hebben te pogen deze te ver
anderen. Zolang het ons echter
niet gelukt is deze feitelijke om
standigheden te wijzigen 'en de
mogelijkheden van een Anti-Revo
lutionaire Partij zijn daartoe zéér
beperkt) moeten wij er rekening
mee houden. Want ook al keuren
wij de feitelijke omstandigheden
niet goed. wii kunnen er evenmin
omheen. Zij laten zich gevoelen,
of wij willen of niet. Wij kunnen
ons niet van de feiten losmaken
en doen alsof de wereld er beter
uitziet dan zij in werkelijkheid is.
Wij zullen onze politiek moeten
voeren, staande midden in deze
wereld, met haar zonde, met haar
onrecht, met haar gerichtheid op
het eigenbelang.
IT/'AT MOET een christen-politi-
cus onder zulke omstandighe
den doen?
Over één zaak wij hopen dat
in het voorgaande met voldoende
duidelijkheid gesteld te hebben
zijn de heer Goossens en de lei
ding der Anti-Revolutionaire Par
tij het eens: over de noodzaak
dan onverkort te blijven getuigen
van hetgeen de gerechtigheid naar
de wet Gods eist. Maar wat houdt
dat in. wanneer men dit getuige
nis door de dwang der omstan
digheden niet in een passend ac
tief handelen kan omzetten?
Hier nu zijn er twee mogelijk
heden. De eerste is: het dan la
ten bij een getuigenis-zonder-meer.
Deze mogelijkheid kan voor een
christen in bepaalde omstandighe
den een noodzakelijkheid worden.
Wij schrijven het de heer Goos
sens na wanneer hij schrijft: ..Ik
zou niet weten waarom zulk een
christelijk getuigenis geen ..be
drijven" van christelijke politiek
zou mogen heten." De christen
wordt dan teruggedrongen op de
essentie van zijn christen-zijn;
Gaande op deze weg. welke naar
onze overtuiging niet bij voorbaat
als on-principieel gebrandmerkt
mag worden, moet men niet de
vergissing begaan te denken, dat
onder alle omstandigheden de ge
rechtigheid door militaire kracht
altijd het beste geëffectueerd
wordt.
Indien men militair zwak staat
en gelet op de wereldsituatie
stiat Nederland militair zwak
omdat een militair conflict Neder
land terstond in niet onbelangrijke
mate van zijn bondgenoten iso
leert kan het zijn. dat langs
de weg van de confercntietafel
méér te bereiken valt dan langs
de weg van een militair treffen
Indien nu de leiding der partij
van mening is. dat langs deze
weg. langs de weg van onderhan
deling met de heer Soekarno. on
danks het zeer vele dat men niet
zal bereiken, per slot van reke
ning de gerechtigheid beter wordt
gediend, dan kan men daarover
van mening verschillen, maar dan
moet men toch kunnen aanvaar
den dat hier gedacht, gesproken
en gehandeld wordt vanuit het
zelfde anti-revolutionaire beginsel
dat óók de heer Goossens aan
hangt.
De kracht van wapens die nog
niet zijn gebruikt kan onder om
standigheden groter zijn. dan de
kracht van wapens die tijdens het
gebruik niet doelmatig zijn geble-
De gedachte van de leiding
handehn
genoten, èn bereidheid tot conces
sies in dienst van dezelfde gerech
tigheid welke ook de heer Goos
sens voorstaat, meer te bereiken
zou zijn, dan indien men het er
op aan zou laten komen en ten
slotte zou moeten capituleren.
Nogmaals, of dit beleid in het
licht van de wereldsituatie juist
was, of dit beleid onder alle om
standigheden op een gelukkige wij
ze is verwezenlijkt, daarover is
verschil van mening mogelijk. Wij
verwachten ook niet de heer
Goossens in dit ene artikel van
ons gelijk overtuigd te hebben. De
discussie over deze zaken kan ook
blijven plaatsvinden.
Waar het ons echter wèl om te
doen is, dat is dit: de heer Goos
sens. en met hem die anderen,
die kritiek op het Nieuw-Guinea-
beleid der partij hebben, moeten
kunnen verstaan, dat ook dit be
leid gebouwd is op de anti-revolu-
tmnaire gedachte. Zoals wij de
heer Goossens. hoewel wij het
niet met hem eens zijn, als anti
revolutionair verstaan, zo mogen
wij. naar het ons voorkomt, van
hem en anderen verwachten dat
zij. hoewel zij het praktische be
leid der partij op een belangrijk
punt ten stelligste afkeuren, dit in
zijn anti-revolutionaire strekking
herkennen. En als dat geschiedt,
dan wordt de aard van hun kri
tiek een andere. Dan gaat het om
de vraag, of de situatie juist is
gewaardeerd en of op grond daar
van het goede beleid is gevoerd.
Daarover valt, zonder dat men
van elkaar vervreemdt, op basis
van de gemeenschappelijke anti
revolutionaire overtuiging, hoe he
vig de meningen soms misschien
op elkaar zullen botsen, in goede
orde met elkaar te praten. Het is
dit laatste gesprek, dat wij in dit
artikel bepleiten, omdat
het v
niet i
lige overtuiging niet!
Amerikaans archeoloog beweert
(Van onze kerkredactie)
Veel christenen beschouwen Ho
merus' Ilias enkel als een collectie
van mythen uit een duistere en
vooral lang vervlogen tijd. Hier
tegenover staat dat vele niet-chris-
tenen het Oude Testament alleen
beschouwen als een conglomeraat
van legenden over de geschiedenis
van Israël. De laatste jaren hebben
archeologische ontdekkingen en
vergelijkende onderzoekingen de
historische grondslag van zowel de
bijbel als Homerus' werken aange
toond. Edwin Yamauchi wijdt aan
de onderzoekingen van prof. C. H.
Gordon op dit gebied een artikel
in het Amerikaanse maandblad
„Eternity".
Prof Gordon stelt dat Achilles,
held uit de Ilias, een tijdgenoot^
Simson i ongeveer 1100
de Hebreeuwse en Griekse overle
veringen. De constructie van de taber
nakel door Bezaleël. heeft zijn even
beeld m de bouw van het labyrint te
Cnossus, op Kreta, gebouwd door Dae
dalus. de bouwkundige van koning Mi-
Gordon meent ook dat Bezaleël
Kretensische invloeden had ondergaan.
ïvenmin reden de ouder
dom van de tabernakel in twijfel te
trekken, als de ouderdom van het laby-
nt in de oude Griekse overleveringen
Kritieken
Door zo de geloofwaardigheid van de
oude geschriften te benadrukken, weer
legt Gordon de kritieken die. voordat
de archeologische onderzoekingen plaats
vonden, talrijk waren. In de 19e eeuw
hield de bijbelkritiek gelijke tred met
de kritiek op de oudheidkundige studies
Er werd zelfs in twijfel getrokken of
Homerus <9e eeuw voor Christus) ooit Brink te Voorburg, die bedankte
geleefd zou hebben, laat staan geschre- Vrouwenpolder,
ven Deze sceptische opvatting duurde Bedankt voor Nieuw-Vennip: G. W. H.
tot 1923. ondanks het feit dat in 1873 Peddemors te Heerde.
een inscriptie was gevonden die dateer- j
de uit de 9e eeuw voor Christus. Ook UNIE VAN BAPTISTEN GEM.
thans verbonden aa
versiteit. Hij heeft
merkelijke studies
het Hebreeuws, het Babylonisch, Ara
mees, Egyptisch, Ugaritisch (Kana-
anitisch) en over Minoaanse hand
schriften. Hij wordt algemeen er
kend als de leidende autoriteit op het
gebied van het Ugaritisch. Zijn diep
gaande studies over vele beschavin
gen van het oude Midden-Oosten, zijn
onlangs gepubliceerd in zijn nieuwe
boek ..Before the Bible" dat uitgege
ven is bij Harpers Brothers.
Beroe maaswerk
„Ziet toe. dat gij uw gerechtigheid niet doet voor de men
sen", zegt Christus in de Bergrede tot Zijn discipelen. Het
zijn woorden die niet direct te hegrijpen zijn. Ja, als we zo
vertalen: TJw vroomheid mag geen show zijn," dan weten
we wel wat bedoeld wordt en zijn we het er ook wel mee eens.
Maar hier wordt gesproken van gerechtigheid! Dat is toch
eigenlijk heel iets anders dan vroomheid die ons allemaal
een beetje een vieze smaak in de mond geeft. Dat is voor
kwezels, maar gerechtigheid toch zeker niet'
Neen, Christus keurt de gerechtigheid niet af. Het gaat Hem
er om wat we met die gerechtigheid doen. God is er ten
zeerste in geïnteresseerd. Hij geeft zelfs loon. Maar God wil
niet dat we er mee koop lopen. Maar we moeten toch getuigen
zijnJa, maar niet van onze gerechtigheidvan onze daden
en ook niet van onze daden die een vrucht zijn van ons geloof.
Als we mensen willen laten zien hoe goed we zijn, hebben
we ons loon en verspelen we, wat God ons had willen geven.
Wij mogen niet getuigen van onze gerechtigheid, van wat
wij geworden zijn door het geloof; zelfs daarvan mogen wij
niet getuigen. Wij moeten getuigen van wat Christus voor
ons gedaan heeft. Dan valt de nadruk veel meer op onze
ongerechtigheid, die vergeven is en op de gerechtigheid
van Christus. Onze gerechtigheid mag Zijn gerechtigheid
nimmer in de schaduw stellen.
de werd het bestaan van Mozes in twijfel
•as I getrokken. Wij weten nu dat ten tijde
Chris-, van Mozes in Kanaan tenminste 8 talen.
daardoor veel dichter bij Sim-j die op vijf verschillende manieren ge-
stond dan bv. E/.ra. die. hoewel uit schreven werden, gesproken werden,
hetzelfde land als Simson afkomstig, inDe critici uit-onze tijd zijn nu ge; on
heel andere tijd leefde (450 voor gen door de archeologische ontdekkin-
Christus». Yamauchi zegt verder dat gen. aan te nemen dat vele bronnen
Gordon de onderlinge verwantschap teruggaan tot de periode van Mozes.
heeft aangetoond tussen dc oorsprong Prof. Gordon heeft het recht met
dc oude teksten en de cultuur van -ekere autoriteit over deze oude ge-
olgens schiedenis te spreken. Na geruime tijd
het Midden-Oosten. Ook
prof. Gordon, de overeenkomst
de Griekse en Hebreeuwse tradities niet
toevallig, maar waren ze het gevolg van
een gemeenschappelijke erfenis.
Deze stelling werd bevestigd door Gor
don's schitterende ontcijfering van het
zg. ..Lijnschrift-A" cn van de Eteokre-
tensische manuscripten die werden ge
bruikt op het eiland Kreta. Dit lijn-
schrift werd gebruikt ongeveer van
1750 tot 1450 voor Christus, terwijl het
Eteokretensisch tot ongeveer 300 jaar
voor Christus in gebruik was. Nog geen
tien jaar geleden was geen van deze ta
len ooit ontcijferd en de geschiedenis
van Kreta uit die tijd volkomen onbe-
kend. Het gelukte Michael Ventris ten
slotte in 1953 het schrift te ontcijferen
en hij sprak als zijn mening uit dat het
van Griekse oorsprong was.
Gordon daarentegen toonde aan dat
bovengenoemde talen Semitisch zijn
en verwant aen het Phoenicisch, dat
op zijn beurt verwant is aan het He
breeuws. De gevolgtrekking hieruit is
dat er een invasie vanuit Griekenland
moet hebben plaatsgevonden, en dat
de Grieken het „Lijnschrift-A" ge
bruikt hebben om hun eigen Griekse
taal het lijnenschrift-B) mee te
schrijven. A*sfamm~ 'noen van dc
oorspronkelijke bevolking ran Kreta
gebruikten dus Griekse letters.
Semitisch
Dit Impliceert dat de Griekse bescha
ving gefundeerd ls op de Semitische.
Dat wil zeggen, de vroegste fase van
de Griekse beschaving, de Mycenlsche,
was afkomstig van de Kretensische, die
op haar beurt hoofdzakelijk Semitisch
als archeoloog zelf aan. opgravingen
het Midden-Oosten te hebben deel
genomen, doceerdg hij vele jaren als
professor in de Assyriologie en Egyp-
tologie aan het Dropsie College en U
Beroepen te Amsterdam (in
king met de Ned. zondagschoolvereni
ging) en benoemd tot predikant-directeur
van ..De Vinkenhof te Bos en Duin: J.
Broertjes te Utrecht.
BOND VAN VRIJE EV. GEMEENTEN
Aangenomen naar Zaandam: J. Moer
land te Gorinchem.
GEREF. GEMEENTEN IN NED.
Beroepen te Middelburg: A. Vergunst
te Rotterdam (C.).
VER. VAN VRIJZ. HERVORMDEN
Aangenomen naar Honselersdijk: c
heer A. J. Verduyn, te Krimpen aan
Dit alles dient om de gelijkluidende
zeden en gewoonten, die Gordon vroeger
al had opgemerkt toen hij de Ilias en
de bijbel <met name Jozua en Richte-
ren) had vergeleken, te verklaren. Zijn
theorie toont verder aan dat de vroege
re historici, met name Herodotus, ge
lijk hadden dat de Semitische Phoeni-
ciërs in de landen om de Middellandse
Zee verspreid waren. Griekse invasies
vanuit het Noorden verdreven deze Kre
tensische Semieten, uit andere oostelij
ke landen en kuststreken. de streek
die Kaftor genoemd wordt in de bijbel.
Deze verdrevenen, waaronder de Fili
stijnen. vestigden zich langs de Pale
stijnse kust.
De bijbel zelf spreekt van deze
huizingen. In Amos 9:7 lezen
„Heb ik Israël niet uit het land Egyp
te gevoerd, en de Filistijnen uit Kaf
tor(zie hiervoor ook: Gen. 10:14,
Z" ?;5»r,G!n"" e" 26 1958 bereikt", aldus
uan de Filistijnse koning Abimelech De taak die men
(Van onze kerkredactie)
Afgelopen zaterdag heeft ds. G.
van Veldhuizen, na een periode
van zeven jaar als voorzitter van
de Provinciale Jeugdraad in het
conferentieoord „De Tempel" te
Overschie, afscheid genomen. On
der de aanwezigen waren o.a. de
commissaris van de Koningin in
Zuid-Holland J. Klaasesz, in zijn
functie als ere-voorzitter van de
Jeugdraad, mr. W. F. van Lich-
tenauer, lid van de Raad van
State, en burgemeester mr. G.
E. van Walsum.
De bijeenkomst vond plaats in de sfeer-
rijke omgeving van het buiten waar eens
Jacob Cats en Johan van Oldenbarnevelt
woonden. Alles werkte mee om dit sa
menzijn tot een feestelijke gebeurtenis
te maken met de scheidende voorzitter
als middelpunt. Prof. dr. L. de Klerk
opende de bijeenkomst en stelde dat door
de ..activerende" en stimulerende acti
viteit van ds. Van Veldhuizen zijn op
gave: „de vervulling van de geestelijke
en educatieve opdracht voor de mensen
in de stad Rotterdam" was verwezenlijkt.
Prof. De Klerk sprak hier zijn dank je
gens ds. Van Veldhuizen over uit.
Hierna sprak mevr. J. J. van der Dus-
sen-Biegel, als secretaresse van de Jeugd
raad haar dankwoord. Zij ging terug tot
Dr. Van Swigchem op Groot-geref. congres
(Van een onzer medewerkers)
De laatste dag van het gecom-1 Staat0#"*
bineerde Groot-Gereformeerde
„„pcdT looas nen onaer ane voncen te aoen Ken-
congres en C.S.B.-congres te Lun- llcn D„e gerichtheid van het Oude Tes-
zegen te zijn voor de omliggen
de volken die de Here niet kennen: het
teken in de wereld om de
•eldadigheid des Heren te bewijzen, om
Gods heil onder alle volken te doen ken
teren was gewijd aan het onder- tament
gaan ontdekken
i tegenwoordig steeds
werp „Het getuigenis van de ge
meente". Hierover hield dr. D.
Swigchem uit Kampen een inlei-'
dend referaat. Hij ging uit van het
congresthema „De gemeente tus- Jhïït!ü!*in2!r beHseë
(een Semitische naam) ten tijde van
Abraham. Tot voor kort noemde men
de aanwezigheid van de naam der Fi
listijnen een anachronisme, daar ver
ondersteld werd dat de Filistijner pas
na de verovering van Kanaan door Is
raël in Palestina waren gekomen. Gor
don echter stelt dat de bijbelse weer
gave goed is, en men moet aannemen
dat er een vroegere Filistijnse invasie
is geweest.
Wellhausen, de 19e eeuwse criticus,
zei dat de beschrijving van de taberna
kel in Exodus, een fictie was, die tot
een legende uitgroeide, en waarvan de
tempel van Salomo een afschaduwing
was. Gordon daarentegen, toont aan
dat er een opvallende gelijkenis is tus-
het begin van de Jeugdraad in 1955.
schetste de moeilijkheden die er toen
overwonnen moesten worden om
Jeugdraad tot volwaardige partner
de Culturele Raad en de Stichting
Maatschappelijk werk te maken. „Vooral
doof de tactische wijze waarop ds. Van
Veldhuizen al het wantrouwen in en
buiten de Raad wist op te lossen, werd
het doel van volwaardig partnerschap in
aldus mevr. v. d. Dussen.
De taak die men zich in de Jeugdraad
voorzitterschap van ds. Van Veldhuizen
is ongetwijfeld geweest het jeugddiscours
in Den Haag ter gelegenheid van het 25-
jarig huwelijksfeest van de Koningin er
Prins. De Jeugdraad heeft deze manifes
tatie georganiseerd en daarom was he.
des te leuker dat zaterdagmiddag hier
van een film kon worden getoond en
men kon luisteren naar een bandopname
van het discours.
„Dit moet voor ds. Van Veldhuizen het
hoogtepunt zijn geweest", sprak
voorzitter mr. Klaasesz hierna. „Te ho
ren dat jongeren tegenwoordig nog kun
nen en willen zeggen het leven „mieters"
te vinden." Mr. Klaasesz deed verder een
behartigenswaardige suggestie aan de
hand. Hjj stelde dat het een goed ding
was als elke uitspraak en advies van de
i Raad „die toch voor het merendeel uit
mensen boven de 50 jaar bestaat"
gezeld zou zijn van een discussie
jongeren over hetzelfde onderwerp als
waar de Raad haar advies over uitbracht.
niet alleen de vergadering
levendigen, maar ook een beeld geven
hoe de jeugd zelf over een bepaald on
derwerp denkt", aldus de spreker. Mr.
Klaasesz bracht ook duidelijk zijn dank
waardering voor het werk dat. ds.
i Veldhuizen had verricht, naar voren.
theater „Paradaas", en werd dominéé
Van Veldhuizen een geschenk
rm van een Friese hangklok
aangeboden.
Ds. Van Veldhuizen kreeg tenslotte het
beloofde laatste woord en dankte voor
luisterrijk afscheid" dat hem ten
was gevallen.
geen tien of twintig jaar in een bepaalde
gemeente, maar overal sticht hU op zijn
reizen kernen van gemeenten, die zich
door de spontane evangelieverkondi
ging en christlijke levenswandel snel
uitbreiden De tegenwoordige evangelie-
satiecommissies mogen dan ook nooit het
.- persoonlijk getuigen van ieder kerklid
erzoening vervangen
I In dit licht typeerde de Kamper pre
set Meuwe Testament ls voluit ver- Pikant het getuigenis van de gemeente
kondiging van de verzoening door Jezus van m0rgen als een getuigenis van offer-
Christus. maar het Is eveneens volop boek bereidheid
sen gisteren en morgen". Voor de van de wereldzendlng. Veel te lang *tjn Terwille hiervan drong dr. Van
gemeente van gisteren was e,gen- SfiTSMT FlSTiSjtSSZ
I' ÉHB zendlngsbrleven. Evenzo geven de.opdat de wereld gelooft (Joh. 17».
igen moet ons naar
i verschillende ker-
lijk de enige vraag t.a.v. de bui- i
tenkerkelijken: wat zou de wereld o« »P<i"cht tot getuigen
J san-het leven van Jezus, het z|jn ten- elkaar drijven. Laten vei
ervan zeggen, hoe hebben wij een
goede naam onder de buitenstaan
ders? Haar „boodschap" was een
getuigenis van voorbeeldigheid.
De gemeente van vandaag wordt ge
kenmerkt door een getuigenis van activi
teit Hoewel er wel nuanceringen zijn.
valt er In het algem»rn een sterke stu
wing tot evangelis-»*--i5chc werkzaamheid
te constateren. De laatste tijd doet zich
echter een behoeft* tot nadere bezinning
gevoelen.
één tafel gaan bezinnen
evangclisa ticproblemen.
Dat zal ons tot elkaar
densgeschrlften die op de nieuwe roeping I ken zich
te-v. de wereld wijzen. op zendings-
Dr. Van Swigchem toonde aan. hoezeer 1 zo stelde hij
het missionaire liet evangelie van Mat-brengen,
theus beheerst Met name komt dit uit|
in de Bergrede de gemeente is een Zo is op dit congres de vraag, wat
krachtig zout en een stralerd licht. De de taak en de plaats van de kerk
uitwerking van dit grote thema in de
verschillende voorschriften is typisch ge
richt op de missionaire situatie: overal
waar w* maar de kans krijgen om iets
van het geheim van ons leven, om iets
van Gods liefde te laten zien. mogen wc
de gelegenheid niet onbenut laten. Heel
onze handel en wandel moet uiting geven
aan het nieuwe leven in Christus, om ook
w-oord te vinden g ng dr Van Swigchem !de ander voor Hem te winnen De ethiek
het schriftuurlijk grondpatroon van de van het Nieuwe Testament is een mis-
Nieuwtestaroentbche gemeente na De l sionaire ethiek:
wortels daarvan liggen echter al in het Op deze zelfde gedachte is de zendings-
Ouda Testament: Israël wordt gesteldIactiviteit van Paulus gegrond. HU blijft
eranderende
derde wereld is. ran ver schillende
kanten besproken. Dat dit zonder ge-
lijkdenkenheid toch in een principiële
eensgezindheid geschiedde, ach'te d
congresvoorzitter, ir. H. van Harten,
ecu bemoedigend verschijnsel. De aan
dacht zal daarbij steeds bijzonder ge
richt moeten blijoen op de plaatse
lijke gemeente, waarin de christen
immers in de eerste plaats zijn kerk
lid-zijn beleeft.
had gesteld: stimuleren, coördineren
adviseren, kon nu in praktijk worden
gebracht. Vele sportverenigingen sloten
zich aan en dank zij ds. Van Veldhuizen
is de Raad nu geen kind meer maar vol-
Het hoogtepunt i
de
deel
Een man met een voor Rijksuniver
siteit van Utrecht bekende naam is
daar benoemd tot hoogleraar in de bio-
fysische scheikunde. Het is dr. V.
Koningsberger, zoon van de bekende
hoogleraar in de plantkunde prof. dr.
V. J. Koningsberger.
De nieuwe hoogleraar was reeds
verschillende wetenschappelijke rangen
sinds 1952 aan de Utrechtse Universi
teit werkzaam, het laatst als beheer
der van het Van 't Hoff-laboratorium
aan het Sterrebos en als wetenschap
pelijk hoofdambtenaar met een onder
wijsopdracht voor fysische scheikunde.
De nieuwe hoogleraar is 37 jaar oud.
Jeugd festival in Velp
van het Nieuwe Rotterdams
Toneel kwam het Velpse jeugd-
festival, goed beschouwd, pa-s in
volle hevigheid op gang, d.w.z.:
bij Tiemeijer beantwoordden de
reacties pas goed aan het ideaal
beeld van de organisatoren die
een week lang hebben gepro
beerd de kunst aan de jeugd uit
te huwelijken. De Rotterdamse
acteur die acht jaar bij Theater
in Arnhem heeft gewerkt en als
Arnhemmer vijf jaar geleden het
festivalplan heeft geconcipieerd,
bracht gisteren de tongen los.
Dat waren er nogal wat want
Tiemeijer had het merendeel van
de festivaljeugd bij zich. De jon
gelui lagen gebiologeerd om hem
heen en hingen zelfs boven zijn
hoofd over de rand van een hoger
gelegen promenadeplein.
De magneet van zijn faam en popu
lariteit trok zoveel lieden aan dat el
ders de andere Inleiders nauwelijks za
ken konden doen, Er was zelfs een
kring die voortijdig uit elkaar ging.
Hier was om zo te zeggen het vereiste
quorum niet bereikt.
Tiemeijer is een dialogisch ingesteld
an. Op het stuk van de leerkunst de
tegenpool van een man als Van der
Graft, die meer de monologische ho-
i dat wellicht krachtens zijn
predikant ook gehouden
(Van een onzer medewerkers) die het publiek dwingen erbij betrok-
Rii Hp artpur Hans Tiemeiier ken te ziin- Tiemeijer zoekt door het to-
U1J ae acteur nans ïiemeijer neel een gesprek met zijn medemensen.
hij ziet het toneel als middel om het
het ene hart met het andere te verbin
den om vervolgens zijn gedachten van
de ene mens (toneelschrijver) de ziel
van het andere mens (kijker) te laten
bereiken, om groot woord com
municatie in menselijke zin tot stand
te brengen.
Onmisbaar
Tiemeijer bracht hier gisteren erns
tig. hoewel vaak speels grapjes ma
kend, een discussie op gang Dat wa:
kentekenend voor zijn instelling: Hi
wil elke dag discussie met ziin vrien
den, met zijn kinderen met zijn omge
ving. met zijn publiek. Tiemeijer wil
toneel brengen dat discussie uitlokt, hij
wil toneel dat voor de dag komt met
met vragen die het publiek aangrijpen.
Zijn thema behelsde dat kunst in het
ven van de mens onmisbaar is. Hij
maakte dat aannemelijk voor deze
jeugd die zich geen kitsch voor kunst
laat verkopen. Er kwamen vragen los,
vele vragen, wel geteld vijftig indrin
gende vragen. Hij ging er soms anec-
dotisch op in, soms badinerend, maar
de onderstroom van elke zin was: de
ernst waarmee hij zijn toneel, zijn taak
zijn publiek, in dit geval de jeugd,
neemt. „Ik maak hier onverbloemd
propaganda voor de zuiverste vorm
van toneel", zei hij. en hij noemde to
neelschrijvers van deze tijd die toneel
hebben geschreven dat ons ten diepste
bezig houdt, dat ons dwingt partij te
kiezen bij de vraagstukken op het to
neel: Bertolt Brecht, Arthur Miller (de
dood van een handelsreiziger), en
Büchner (Dantons dood). Tennessee
Williams mogen jullie van mij houden,
zei hij. Waarom? geen knap toneel
schrijver? Omdat ik mij niet betrok
ken voel bij wat hij ons voorzet, aldus
Tiemeijer.
Tiemeijer (hij is de teruggekeerde
„verloren zoon" van het festival, om
dat hij vorig jaar, na moeilijkheden
tussen Theater en de leiding van het
festival zich terugtrok, maar nu, op
verzoek van de leiding, weer heeft
meegedaan) moet gisteren een grote
dag hebben gehad. Hier kon hij de to
neelvorm bedrijven die voor hem ideaal
is: werkend temidden van zijn publiek,
niet op een afstand, op een gesloten
toneel. Non plus ultra: toneel dat ge
speeld kan worden in een theater in
het rond, zoals Jean Vilar in Frankrijk
werkt. Zo zou Tiemeijer het willen, zo
heeft hij destijds ook bedoeld het Velp-
Prof. Dijksterhuis
geëerd door V.S.
Prof. E. J. Dijksterhuis uit Bilthoven.
hoogleraar aan de Rijksuniversiteit in
Utrecht in de geschiedenis van de wis
kunde en de natuurwetenschappen, is de
George Sarton-medaille toegekend. Naast
de medaille ontvangt prof. Dijksterhuis
een bedrag van 1500 dollar. Prof. Dijk
sterhuis ontvangt deze onderscheiding
door een wetenschappelijk genootschap
uit de Verenigde Staten, voor zijn ver
diensten op het gebied van de geschie-
de natuur -
De George Sarton-medaille is een
onderscheiding, die jaarlijks wordt uit
gereikt.
Het is de derde keer dat deze medaille
beschikbaar wordt gesteld voor een ge
leerde die niet in Amerika woont. Van
de hand van prof. Dijksterhuis versche
nen talrijke pubiikaties. Hij is sinds ne
gen jaar hoogleraar aan de Utrechtse uni
versiteit. Enkele maanden geleden ont
ving prof. Dijksterhuis de Karl Sudhoff-
plaquette voor zijn wetenschappelijke
verdiensten. Deze onderscheiding werd
hem verleend door een Westduits weten
schappelijk genootschap.
Genoeglijk
Alle vormen van kunst hebben de 440
jongelui deze week in hun midden ge
had: toneel, poëzie, architectuur, beeld
houwen, schilderen, dans, film, litera
tuur, muziek en voordracht Ze zijn
naar het museum geweest, in ateliers
van de kunstenaars, ze hebben een con
cert beluisterd, een Spaanse dansavond
gehad, toneelvoorstellingen gezien en
verschillende exposities bekeken
Misschien hebben ze zich in deze zwa
re week wat overeten, maar dat is niet
waarschijnlijk, want op hun eigen ver
zoek is 'de traditionele zwemmiddag dit
jaar vervangen door een middagje pra
ten.
Ze hebben het zelf gewild, ze hebben
het in het geheel zelf gewild om hier
heen te komen. Als deze of gene met
culturele indigestie thuiskomt, heeft hij
met open ogen voor de kwaal geop
teerd. Het zat bij voorbaat in deze
„kunst-game", die een instituut is ge
worden. die zich voortdurend in de
open lucht afspeelde, die zelfs een mid
dag bezoek kreeg van een prinses en
die toch ook wel zo genoeglijk was dat
een deftige burgemeester hier luiste
rend te vinden was zittend in het gras.
Hij was de enige die zich deze week
niet aftobde onder de zon.
14 pet. per 100 liter water. Dit middel
kunt u krijgen bij een zaak in bestrij-
beide dingsmiddelen of een loonsproeier.
Vraag: Wij willen met brommer of den door zodra
auto uit Zuid-Holland naar Driel in de
Betuwe reizen langs de Lek en Rijn.
Is dit mogelijk?
Antwoord: Dit Ls mogelijk
zijden van Rijn en Lek.
noordzijde kiest, kunt
Wageningen of even voor Driel zelf.
Vraag: Mijn kleinzoon heeft een jong
konijn. Graag wilde ik weten wat het
dier wel en wat het niet mag eten. De
een zegt: het mag geen bloemkool en
sla hebben, de ander zegt weer van
wel. Het krijgt nu gras, wortelloof en
wortel. Ook een stukje in melk ge
weekt brood.
Antwoord: Men kan het konijn elke
dag hooi geven in een klein ruifje bin
nen in het hok. In voorjaar en zomer
geve men: gras. klaver, bladeren van
de paardebloem, weegbree, herderstas
je, dovenetel en melkdistel. 's Winters
geve men gemengd krachtvoeder uit
de winkel, dat ƒ0.50 per kg kost. win- wrijft haar dan
terpeen. suikerbiet, boerenkool, witte-. Brandt het stel dan
groene en savoyekool. Men geve geen
bladeren van rode of bloemkool. Z.g
mergkool is het best van al wegens
het hoge eiwitgehalte. Indien het dier
eraan gewend Ls. kan men ook elke
dag een betonnen bakje met drinkwa
ter geven. Bij de boekwinkel is een
prima handleiding te krijgen voor een
rijksdaalder.
Vraag: Hoe is de naam van bij
gaande kevers, die in groten getale in
mijn tuin voorkomen? Zijn zij schade
lijk voor de plaDten?
Antwoord: Dit zijn z.g. junikevers of
amphimalon solstitialis, die soms in de
ziet te spui- De grootste polder
ten met 100 gram lindaan spuitpoeder weg dragen zijn
Floris
hij ook uit de familie van
i Teylingen. Jammer genoeg weten
te weinig van die heren Van Tey-
i. We hopen, dat er andere le-
zijn, die er meer van weten.
Vraag: Graag had ik het recept van
Vraag: Ik heb een petroleumstel lingen. We hopen, dat
(drie pits, zes jaar oud), dat altijd
prima gebrand heeft, maar niet vaak
wordt gebruikt omdat ik er een gas
stel bii heb. Nu heb ik er nieuwe ka
toen in gedaan, maar het brandt
steeds met Dunten. Toen heb ik in een
andere winkel weer nieuw katoen ge
haald. maar de zaak is hopeloos.
Steeds brandt het stel weer met pun
ten. Ik heb al van alles gedaan, maar
niets helpt. Wat moet ik doen?
Antwoord: De oorzaak moet gezocht
worden in de kous. Of deze past niet
goed (te dun) of er bevinden zich nog
enige uitstaande draadjes op. Laat u
de kous enige dagen branden (natuur
lijk als u het stel nodig hebt) en
een doek.
met punten.
dan past de kous met.
Opmerking van lezer: Wat betreft de smolten boter
de vraag van 12 Juli met het opschrift
..Floris van Teylingen 1361-1911" kan
ik mededelen, dat in 1911 te Alkmaar
openluchtkermis is gehouden
Indische spekkoek.
Antwoord: Hier volgt een recept,
waarbij U echter moet bedenken, dat
spekkoek maken een kunst is, waar
van slechts enkele Indische huismoe
ders het hoogste geheim kennen!. Men
zal dus pas na lang zoeken en door
bijzondere gaven het hoogste resultaat
bereiken, maar een goede huisvrouw
zal desalniettemin zeker een produkt
kunnen klaarmaken, dat smakelijk is.
Men neemt 250 gram (1 pakje) bo
ter of margarine, 250 gr. (2 2/3 kop
je) poedersuiker. 125 gr. (iy« kopje)
bloem. 10 eieren. 1 vanillestokje. 2
theelepels kaneel, 2 theelepels gerasp
te nootmuskaat, 1 theelepel fijne kruid-
theelepel fijne dardamon, ge-
■émh het bestrijken der
derlijke bovenverwarming bezitten
Voor het bakken van het eerste laagje
moet de oven goed verwarmd zijn en
222 daarbij maakt men alleen gebruik van
de onderwarmte. In iedere portie deeg
plaatst men een zelfde juslepel of klei
ne soeplepel. Van het gekruide beslag
moet men de "erste laag bakken.
Hiervoor giet men een lepe. besiag op
de bodem van de vorm en bakt dit
in de oven gaar. Men neme de vorm
uit de oven en bestrijke het laagje
gesmolten boter en giet daarop
het ongekruide deeg.
laagjes. De boter of margarine moet
room worden geroerd. Daarna voe-
men de gezeefde suiker daaraan toe
roert vijf minuten door. De eier-
gelegenheid van het vijftigjarig bestaan dooiers worden één
fruitbomen (appels en peren) in zulke
grote getalen voorkomen, dat de bo
men kaalgevreten worden. Vooral in
de nabijheid van loofhout heeft men
daar veel last van. U kunt ze bestrij-
de 8 oktober-vereniging.
Antwoord: Inderdaad is
waarschijnlijk, dat het opschrift met moet het
dit jubileum verband houdt Burge
meester Floris van Teylingen heeft ir
1573 een groot aandeel gehad in het door
behoud van Alkmaa..
Opmerking van Ie-er: Wat betreft de
familie van Teylinren, de gemec.ite
Kamerik had vroe„er als ambac.'.is-
heer jl»r. mr. D. G van Teylingen. die
ook op 14 juni 1833 de eerste a.een ge-
legd heeft van dc Hervo.mde kerk. wordt, moet
daaraan toegevoegd en daarna roert eindigen "met
nog 15 minuten. Men spekkoek
stijflcloppen en luc*-'!~
door de eimassa scheppen. Dai
moet men voorzichtig de bloem er
Het beslag wordt in twee-
gedeeld en de ene helft wordt ver
mengd met het vanillemerg. de ande
helft met de overige specerijen.
i springvorm
Men bestrijkt
bestrooit deze met bloem. De de ko-k
Dit moet alleen met bovenwarmte
gaargebakken worden. Nadat dit gaar
is. moet men het weer met gesmolten
boter bestrijken en daarop weer een
laagje gekruid deeg gieten en gaar
bakken. Zo gaat men door tot de deeg
porties verwerkt zijn en men moet
gekruide laag. De
...w.i steeds alleen met
luchtig bovenwarmte gaar bakken. Afhanke-
r>" lijk van de felheid van de warmtebron
kan het nodig zijn de vorm op een ast-
Vstplaatje te z.citen en voor het bak
ken met bovenwarmte de vorm hoog
zetten. Te spekkoek 1ga»r. wan
neer een ingestoken or«inaald er weer
glad uit komt. Vervolgens neine
de springvorm en laj.t de-